پرندگان راسته شبگرد سانان

[ni_rosa_ce]

راسته ی شبگرد سانان این راسته، پرندگانی شب زی با بال های بلند و کشیده ، دم دراز، چشمان بزرگ و خیره، در منقار کوچک را در بر می گیرد. حشراتی مانند سوسک ها و قاب بالان را در شب شکار کرده و به صورت موازی بر شاخه ی درخت می نشینند. در روز، تنها هنگامی دیده می شوند که از بالبازروی و سرعت گرفتن های ناگهانی برای گرفتن شکار، دارند. رنگ پر و بالشان با زیستگاهشان سازگاری دارد، به طوری که خود را به خوبی استتار می کنند. نر وماده تقریبا همشکل اند.

تیره ی شبگردیان از این تیره 4 گونه در ایران دیده می شود.



شبگرد (شبگرد معمولی)
شبگرد بلوچی
شبگرد مصری (شبگرد دشتی)
شبگرد هندی

 

[ni_rosa_ce]

شبگرد (شبگرد معمولی)

شبگرد (شبگرد معمولی)

نام علمی : Caprimulgus Europaeus
نام انگلیسی: European Nightjar
نام فارسی: شبگرد (شبگرد معمولی)

مشخصات ظاهری: این پرنده، 26 سانتیمتر طول دارد و فراوانترین شبگرد در خاورمیانه است. که به واسطه ی تارک تیره ی مایل به خاکستری با چانه و گلوی قهوه ای و روتنه ی خاکستری با نوارهای پهنی که در خط بالی بر زمینه ی قهوه ای تیره و نخودی رنگ دارد، مشخص می شود. در پرنده ی نر، خال های سفیدی در بال و دم به چشم می خورد. نژاد unwini که در ایران و عراق تولید مثل می کند. به طور آشکاری کمرنگ تر است و روتنه ی خاکستری و لکه زیر گلویش بزرگترو سفید تر دیده می شود. پرنده ی نر، در شاهپرها خال های سفید بزرگتری دارد. مانند اغلب شبگردها معمولا در غروب و اندکی دیرتر، در پرواز دیده شده و چنانچه هنگام روز، به طور ناگهانی، به پرواز در آید ،تنها فاصله ی کوتاهی را طی کرده و می نشیند . بال زدن هایش آرام همراه با سر خوردن طولانی د رهواست و در پرواز همانند سایر شبگردها بال ها را بالا نگه می دارد.
صدا:صدای این پرنده با لرزش همراه است و شبیه »کو-ایک» شنیده می شود.
زیستگاه: این پرنده در جنگل ها واراضی پست، حاشیه ی جنگل ها و میان جنگل هایی که سرخس روییده باشد و حوالی تپه های شنی به سر برده و روی زمین تخمگذاری می کند. در ایران، تابستان ها فراوان است.
حفاظت: این پرنده، در حال حاضر، نیازی به برنامه ی ویژه حفاظتی ندارد.

منبع

 

[ni_rosa_ce]

شبگرد بلوچی

شبگرد بلوچی

نام علمی : Caprimulgus Maharattensis
نام انگلیسی: Skyes Nightjar
نام فارسی: شبگرد بلوچی

مشخصات ظاهری: این پر نده، 22 سانتیمتر طول دارد و به رنگ خاکستری دیده می شود و به واسطه ی شکل ظاهریش، در حالت نشسته، از سایر شبگردها متمایز است. از شبگرد مصری، به واسطه ی لکه های سفید روی شاهپرهای بال و در پرنده ی نر، به واسطه ی دو لکه ی سفید زیر دم متمایز است (شبگرد مصری فاقد لکه های سفید روی بال است وتنها لکه ی کمرنگی در زیر دم دارد). از گونه ی اروپایی، به واسطه ی پرو بال ساده ( در گونه ی اروپایی، تارک به رنگ خاکستری نخودی نبوده و فاقد چانه ی سیاه و دو نوار کمرنگ خط بالی و پرهای پوششی است) و از گونه ی هندی (که در بسیار شبیه آن است) ، نیز به واسطه ی پرو بال ساده تر تمیز داده می شود.
صدا: صدای این پرنده شبیه قورباغه است واغلب پس از غروب آرام و شبیه «که لوک- که لوک- شنیده می شود.

زیستگاه: این پرنده در مناطق بیابانی و نیمه بیابانی، کشتزارهای رها شده با درختان گز، به سر برده و روی زمین آشیانه می سازد. در ایران، بومی و نسبتا فراوان است.
حفاظت: این پرنده، درحال حاضر نیازی به حفاظت ویژه ندارد.

 

[ni_rosa_ce]

شبگرد مصری (شبگرد دشتی)

شبگرد مصری (شبگرد دشتی)

نام علمی : Caprimulgus Aegyptius
نام انگلیسی: Egyptian Nightjar
نام فارسی: شبگرد مصری (شبگرد دشتی)

مشخصات ظاهری: این پرنده، 25 سانتیمتر طول دارد و کمرنگ ترین شبگرد در میان شبگردهای منطقه است. بسیار شبیه شبگرد دشتی است و خال های تیره رنگ و ریزی در روتنه اش دیده می شود و به واسطه ی اندازه ی بزرگتر، رنگ شنی خاکستری با رگه های نخودی د رتوک پرهای پوششی بال، که به خوبی مشخص نیست. و لکه ی سفیدی که در حاشیه گردن ( که غالبا به دشواری قابل مشاهده است). شناخته می شود. در پرواز، زیر بال ها بسیار کمرنگ و روی بال های پرواز بسیار تیره است که آشکارا در تضاد با پرهای پوششی روی بال قرار دارد. هر دوجنس فاقد لکه ی سفید روی بال اند، اما روی پرهای خارجی دمشان خال های کرم که رنگی دیده می شود. از ویژگی های مهم این شبگرد صدای آن است. ا زشبگرد بلوچی به واسطه ی پرو بال شنی بی رنگ؛ که درلابه لای پرهای تیره ی پروازش دیده می شود و نیز فقدان لکه های سفید روی بال، متمایز می شود.

صدا: صدای این پرنده منظم و تکرار سریع «کوورر- کوورر- کوورر» است.

زیستگاه:این پرنده در مناطق بیابانی و شنزار و نیمه بیابانی با درختان خرما با بیشه زار به سر برده و روی زمین آشیانه می سازد. در ایران، تابستانها نسبتا فراوان استو به صورت مهاجر عبوری، در مناطق شمال شرقی و جنوب شرقی دریای خزر دیده می شود.

حفاظت: این پرنده؛ در حال حاضر، نیازی به حفاظت ویژه ندارد. اما بررسی دقیق و تعیین وضیعت دقیق پراکندگیش اهمیبت بسزایی دارد.

منبع

 

[ni_rosa_ce]

شبگرد هندی

شبگرد هندی

نام علمی : Caprimulgus Asiaticus
نام انگلیسی: Indian Nightjar
نام فارسی: شبگرد هندی

مشخصات ظاهری: این پرنده، 24 سانتیمتر طول دارد و به دشواری از شبگرد بلوچی و شبگرد تشخیص داده می شود و در زمره ی شبگردهایی است که لکه ی سفید روی بال ها و دمشان دیده می شود و به صورت سرگردان در منتهی الیه جنوب شرقی و گاهی نیز در جنوب مرکزی ایران دیده می شود و از صدایش به آسانی می توان آن را شناخت. از شبگرد بلوچی، به واسطه ی نوار نخودی قرمز پس گردن و تضاد بیشتر رنگ پرو بال، بخصوص با نوار نخودی روی پرهای پوششی و خال های سفیدی که گوشپرها را پوشانده است. تمیز داده می شود. از شبگردها، به واسطه ی دو نوار پهن کمرنگ در حاشیه ی خط بالی، شناخته می شود ( در بال پرنده ی ماده سفیدی دیده نمی شود) . سطح پشتی خاکستری مایل به زرد است و با رگه های سیاهی در وسط تارک و پشت دیده می شود. تک دوجفت شاهپرهای کناری دم سفید است و در پرواز، بال ها و دمش دراز به نظر می آید.

صدا: صدای این پرنده، فریاد مانند و شبیه «چاک- چاک-چاک-چاک ر-ر-ر» شنیده می شود.

زیستگاه: این پرنده عمدتا در مناطق باز با بوته های خشک پراکنده و باغ ها به سر برده و روی زمین آشیانه می سازد. در ایران، تنها یک بار از فارس گزارش شده است، اما به صورت سرگردان، در جنوب شرقی ایران دیده شده است.

حفاظت: د رحال حاضر نیازی به برنامه ی ویژه ی حفاظتی ندارد. اما شناسایی محل پراکندگی آن ضروری است.