جواد درویش
در آیه 51 سوره مائده خداوند می فرماید:
«يَأَيهُّا الَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَتَّخِذُواْ الْيهَُودَ وَ النَّصَارَى أَوْلِيَاءَ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ وَ مَن يَتَوَلهَّم مِّنكُمْ فَإِنَّهُ مِنهْمْ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِى الْقَوْمَ الظَّالِمِين»
هان اى كسانى كه ايمان آورديد، يهود و نصارا را دوستان خود مگيريد كه آنان دوست يكديگرند و كسى كه (از شما) آنان را دوست بدارد خود او نيز از ايشان است، چون خدا مردم ستمكار را به سوى حق هدايت نمىكند.
این آیه بخشی از سوره مائده است که جا دارد تفصیلاً روی آن بحث شود و بررسی تطبیقی با شرایط امروز و صحبت های امام(ره) و رهبر معظم انقلاب روی آن صورت گیرد. در این آیه، صحبت از عدم ارتباط دوستانه با یهود و نصاری به میان آمده. علامه طباطبایی در تفسیر المیزان این آیات را مفصل تفسیر و تشریح کرده. درمورد این آیه علامه ولایت را به معنای "نزدیکی" از نوع محبت و مودت بیان کرده و روی این موضع خود سخت ایستادگی کرده که منظور از ولایت در اینجا نصرت نیست( آنگونه که بعضی از مفسیرین گفته‌اند)
عجیب است صراحت کلام این آیه و چند آیه بعد از این. خداوند نه مشرکین و نه کافرین که دقیقاً نام یهود و نصاری را آورده است. استثنا هم در عدم رابطه دوستانه ذکر نکرده. از این عجیب‌تر صراحت برخورد با کسانی است که از این حکم سرپیچی کرده و آنها را دوست خود می‌گیرند. خداوند علناً و رسماً اعلام می‌دارد کسانی که آنها را دوست خود می‌دارند، خودشان هم از آنانند. در آخر هم خداوند همگی آنها را ظالم می‌خواند...
حضرت امام خمینی(ره) می‌فرمودند: «جوانهای ما توجه داشته باشند به اینکه امریکا با سرنیزه نمی آید به میدان شما، با قلم می‌آید، با قوای انتظامی نمی‌آید به اینجا، با آن اشخاص که دارد و دارد این امور را می‌گرداند به دست آنها، با آنها می‌آید به میدان ما.» (صحیفه نور، ج 10، ص 156.)
در آیه بعد(52) خداوند می‌فرماید:
« فَترَى الَّذِينَ فىِ قُلُوبِهِم مَّرَضٌ يُسَرِعُونَ فِيهِمْ يَقُولُونَ نخَشىَ أَن تُصِيبَنَا دَائرَةٌ فَعَسىَ اللَّهُ أَن يَأْتىِ بِالْفَتْحِ أَوْ أَمْرٍ مِّنْ عِندِهِ فَيُصْبِحُواْ عَلىَ مَا أَسرَّواْ فىِ أَنفُسِهِمْ نَادِمِين»
نشانه اينكه بعضى از مدعيان ايمان از سنخ همان كافرانند- اين است كه مىبينى اين بيماردلان به سوى يهود و نصارا مىشتابند و مىگويند: ما بيم آن داريم كه بلا بر سر ما آيد- غافل از اينكه چه بسا خداى تعالى از ناحيه خود فتحى آورده و امرى ديگر كه خودش مىداند پيش بياورد، آن وقت است كه اين بيماردلان نسبت به آنچه در دل پنهان مىداشتند پشيمان شوند.
این آیه دلیل دلباختگی برخی را دربرابر یهود و نصاری را بر اساس گفته خودشان، ترس آنها قلمداد می‌کند. علامه باز در اینجا محاجه می‌کند که اینها به یهود و نصاری همینطور نپیوسته‌اند. پناه هم نیاورده‌اند. بلکه طبق آیه "با شتاب در آنها رفته اند". (با تاکید بر "یسارعون" و "فیهم") این نشان می‌دهد با دل و جان آنها را پذیرفته‌اند و محبتشان را در دل دارند. بیمار دل بودنشان هم به همین جهت است.
در ادامه آیه هم خداوند برای رسوایی مدعایشان می‌فرماید: آنگونه که اینها مسحور و مرعوب قدرت و ثروت این یهودیان و مسیحیان شده‌اند نیست. چه بسا خدا از ناحیه خود امر دیگری را محقق کند. یعنی ترس آنها با عنایت به قدرت الهی بی‌معناست. پس فقط شیفتگی و دلدادگی آنهاست که باعث می‌شود آنها به سوی این یهودیان و مسیحیان بشتابند.
دست نصرت الهی در مقاطع مختلف به یاری انقلاب اسلامی ایران آمده. بهمن 57، جنگ، تحریم‌ها و همین حوادث بعد از انتخابات 88 ... اما آشکارترین آنها ماجرای طوفان شن در صحرای طبس در سال 59 بود که مصداق بارز "امر دیگریست از جانب خداوند" که مورد اشاره این آیه است. حضرت امام(ره) بعد از کودتای ناکام آمریکا در صحرای طبس فرمودند: «نبايد بيدار بشوند آنهايى كه توجه به معنويات ندارند و به اين غيب ايمان نياوردهاند؟ نبايد بيدار بشوند؟ كى اين هليكوپترهاى آقاى كارتر را كه مىخواستند به ايران بيايند ساقط كرد؟ ما ساقط كرديم؟ [سکوت نسبتا طولانی] شنها ساقط كردند، شنها مأمور خدا بودند، باد مأمور خداست، قوم عاد را باد از بين برد. اين باد مأمور خداست، اين شنها همه مأمورند...» (صحيفه امام، ج12، ص: 380)
در آیه 53 و در ادامه آیه قبل خداوند می فرماید :
« وَ يَقُولُ الَّذِينَ ءَامَنُواْ أَ هَؤُلَاءِ الَّذِينَ أَقْسَمُواْ بِاللَّهِ جَهْدَ أَيْمَانهِمْ إِنهَّمْ لمَعَكُمْ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فَأَصْبَحُواْ خَاسرِین»
و آن وقت است كه مؤمنين واقعى به اين بيماردلان خواهند گفت: آيا اين يهود و نصارا بودند كه سوگندهاى غليظ ياد كردند بر اينكه همواره با شما و يار و ياور شما خواهند بود؟ پس چرا امروز كه عذاب الهى شما را گرفت ياريتان نكردند؟ آرى آن وقت بيماردلان مىفهمند كه تلاشهايشان بى نتيجه مانده، در نتيجه شكست خورده و زيانكار مىشوند.
و در آیه 54 می فرماید:
« يَأَيهُّا الَّذِينَ ءَامَنُواْ مَن يَرْتَدَّ مِنكُمْ عَن دِينِهِ فَسَوْفَ يَأْتىِ اللَّهُ بِقَوْمٍ يحُبهُّمْ وَ يحُبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلىَ الْمُؤْمِنِينَ أَعِزَّةٍ عَلىَ الْكَافِرِينَ يجُاهِدُونَ فىِ سَبِيلِ اللَّهِ وَ لَا يخَافُونَ لَوْمَةَ لَائمٍ ذَالِكَ فَضْلُ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَن يَشَاءُ وَ اللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيم»
هان اى كسانى كه ايمان آوردهايد اگر كسى از شما از دينش بر گردد، بدانيد كه خدا بزودى مردمى را- براى گرايش به اين دين- مىآورد كه دوستشان دارد و آنان نيز وى را دوست دارند، كه اينان مردمى هستند در برابر مؤمنين افتاده حال و در برابر كافران مقتدر، مردمى كه در راه خدا جهاد مىكنند و از ملامت هيچ ملامتگرى پروا ندارند و اين خود فضلى است از خدا، فضلى كه به هر كس صلاح بداند مىدهد و خدا داراى فضلى وسيع و علمى وصف ناپذير است.
این آیه غنا و مبسوط الید بودن خداوند را بیان می‌دارد. برخلاف آنچه یهودیان می‌گفتند که دست خدا بسته است "یدالله مغلوله" که اتفاقا چند آیه جلوتر از همین آیات است.
خداوند در این آیه می‌فرماید نه تنها آن عده که شیفته یهود و نصاری شده‌اند که اگر همه شما هم از دینتان برگردید خدا ناچار نمی‌شود و قومی را می‌آورد با ویژگی‌های بسیار ممتاز که ادامه آیه این ویژگیها را بیان می‌کند. اولین ویژگی آنها این است که خدا آنها را دوست دارد و آنها هم به خداوند عشق می‌ورزند. امام(ره) خطاب به بسیجیان و رزمنگان می فرمودند تاریخ اسلام به جز یک برهه در صدر اسلام جوانانی مثل شما سراغ ندارد.
دومین ویژگی قوم برتر خداوند که در این آیه ذکر شده این است که آنها مردمی هستند در برابر مومنین افتاده و متواضع و دربرابر کفار و زورگویان مقتدر و متکبرند. آنگونه که امام(ره) بود و می‌فرمود ما باشیم. ایشان درجایی فرمودند: « از قرارى كه شنيدم رئيس جمهور امريكا گفته است كه ايران ما را تحقير كرد. اين اول كار است، ايران تا آخر شما را تحقير خواهد كرد.» اما در مقابل مومنین، مستمدان و پاپرهنگان، آنهایی که امام ولی نعمتان انقلاب می‌دانست، متواضع و افتاده هستند.
سومین ویژگی آنها این است؛ مردمی هستند که در راه خدا جهاد می‌کنند و در این راه هراسی از بدگویی‌ها و سخن چینی‌ها و ملامت‌ها ندارند. همانگونه که ریگان ملت ایران را وحشی خطاب کرد ولی امام(ره) جواب او را با متانت و منطق داد یا قبل از او کارتر که مردم را تروریست می‌خواند و... اما امام خمینی هیچگاه به خاطر این سزنش‌ها و دشنام‌ها از راه خدا عقب نکشید و پرچم حق طلبی را زمین نگذاشت...
بعد از این 4 آیه که علامه طباطبایی به دلیلی نزدیکی مفهومی آنها را در یک بخش آورده است، آیه ولایت است که به تصریح شیعه و سنی در شأن امیرمومنان نازل شده است:
«إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِينَ ءَامَنُواْ الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَوةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكَوةَ وَ هُمْ رَاكِعُون»
جز اين نيست كه ولى شما خداست و رسول او و آنان كه ايمان آورده‌اند، همان ايمان آورندگانى كه اقامه نماز و اداى زكات مىكنند در حالى كه در ركوع نمازند(55 مائده)
این آیه بعد از سلب و نفی ولایت نصاری و یهود، مقام ولایت را بیان می‌کند که منحصراً در اختیار خداست و به اذن او به رسولش داده می‌شود و به کسانی که نماز به پا می‌دارند و انفاق می‌کنند در حالی که در رکوع هستند. علامه طباطبایی غیر از دلایل روایی به ادله مختلف عقلی بیان می‌کند این اشاره منحصراً به امیرالمومنین علی(ع) برمی‌گردد.
اگر به سیر این آیات نگاهی اندازیم به روشنی می‌توانیم این معنا را استنباط کنیم که هرکس دست به دامان یهود و نصارا بشود که طبق آیه 51 علیرغم اختلاف نظر بین خودشان، در دشمنی با مسلمانان هم دست و همزبانند؛ دستش از دامان ولایت خدا و فرستادگان بر حقش کوتاه خواهد ماند. همان پذیرش ولایت طاغوت می‌شود که مقابل ولایت الله قرار می‌گیرد.
سپس در ادامه و در آیه 56 می فرماید:
«وَ مَن يَتَوَلَّ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ الَّذِينَ ءَامَنُواْ فَإِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْغَلِبُون»
و كسى كه خدا و رسولش و اين مؤمنين را دوست بدارد در حزب خدا كه البته سرانجام غلبه با آنها است وارد شده است.
در این آیه خداوند مژده می‌دهد به کسانی که به ولایت خدا رو آورده‌اند و دل آنان بر این ولایتی که به آن رو آورده‌اند قرص می‌کند و اطمینان به آنها می‌دهد که پیروزی و غلبه با آنهاست. لذا دلیلی ندارد از زرق و برق و به تعبیر حضرت امام "جهازات" شرق و غرب بهراسند.
این آیات با توصیف بدرفتاری ها و تمسخر و استهزا یهود و نصاری علیه مسلمین ادامه پیدا می‌کند. مثلا در آیه 58 زمان اذان گفتن مسلمین ذکر شده که آنها مسخره می‌کنند. و جالب است که این دقیقا صحنه ایست در یک فیلم آمریکایی ضد اسلام به نام "بدون دخترم هرگز" که شخصیت دروغ‌پرداز راوی داستانش جایزه صلح نوبل هم دریافت کرده است. در آن صحنه دقیقاً صدای اذان به طرز شنیع و ناپسندی با صدای حیوانات میکس شده و صحنه نماز خواندن مسلمین مسخره شده است.
به هرصورت توصیف آیات از رفتار بد یهودیان و مسیحیان با مسلمین می‌گذرد و البته در دو آیه به دقت این مطلب هم بیان می‌شود که آنها دین خود را تحریف کرده‌اند. و این یهود و نصاری که در این آیات آمده پیروان این ادیان تحریف شده را مدنظر دارد.
به هر صورت به آیه 61 می رسد که آیه غدیر است:
«يَأَيهُّا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ وَ إِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ وَ اللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ لَا يهَدِى الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ»
اى فرستاده ما آنچه را از ناحيه پروردگار بتو نازل شده برسان و اگر نكنى (نرسانى) اصلاً پيغام پروردگار را نرساندى و خدا تو را از (شر) مردم نگه مىدارد زيرا خدا كافران را هدايت نمىفرمايد (به مقاصدشان نمىرساند).
مرحوم علامه طباطبایی بعد از تفسیر آیه "انما ولیکم الله...." یک بحث روایی می‌کند که از جلد 6 کتاب تفسیر المیزان صفحه 21 عیناً نقل می‌شود:
"در كتاب كافى از على بن ابراهيم [...] حضرت ابى جعفر (ع) فرمود: خداى عز و جل رسول خود را امر كرد به ولايت على (ع) و اين آيه را نازل فرمود" إِنَّما وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ راكِعُونَ" و نيز ولايت اولى الامر را هم بر امت اسلام واجب كرد و چون مردم نفهميدند مقصود از ولايت چيست رسول خدا را دستور داد تا بر ايشان ولايت را تفسير كند همانطورى كه معناى نماز و زكات و حج و روزه را تفسير فرموده است، وقتى اين دستور رسيد، رسول اللَّه سخت پريشان شد، و ترسيد مردم از شنيدن اين فرمان از دين بيزارى جويند و مرتد شوند و او را تكذيب كنند، ناچار به خداى خويش رجوع كرد و خداى متعال هم اين آيه را نازل فرمود:" يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ"
در اینجا به بحث ابلاغ پیام غدیر و اعلام ولایت حضرت علی(ع) نمی‌پردازیم که خارج از این موضوع است. مقصود اشاره‌ای به این آیات بود که همه مقدمه ولایت علی ابن ابی طالب(ع) است. و تجلی آن ولایت هم در عصر حاضر و در زمان غیبت معصوم، ولایت فقیه است که به تعبیر امام(ره) "همان ولایت رسول الله است"
این ولایت است که حزب الله را پدید می‌آورد و این حزب به شرق و غرب غالب می‌شود. و این ولایت است که اگر مردم به دامانش چنگ زنند و با خون خود بیعت کنند همان قومی می‌شوند که خداوند آنها را دوست می‌دارد" يحُبهُّمْ وَ يحُبُونَه" و بر کافران می‌شورند و بر مومنان تواضع می‌کنند "أَذِلَّةٍ عَلىَ الْمُؤْمِنِينَ أَعِزَّةٍ عَلىَ الْكَافِرِي" و از آنجا که در راه خدا گام برمی‌دارند از سرزنش سرزنش کنندگان هم هراسی ندارند "يجُاهِدُونَ فىِ سَبِيلِ اللَّهِ وَ لَا يخَافُونَ لَوْمَةَ لَائم"
در آخر این مطلب اشاره به آیه اکمال دین که آن هم در همین سوره مائده است جالب توجه است. بعد از اینکه پیامبر ولایت علی(ع) را ابلاغ می‌کنند آیه نازل می‌شود که:
«.... الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذينَ كَفَرُوا مِنْ دينِكُمْ فَلا تَخْشَوْهُمْ وَ اخْشَوْنِ الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتي وَ رَضيتُ لَكُمُ الْإِسْلامَ ديناً....»
امروز كافران از بازگشت شما از دين خويش نوميد شده‌اند. از آنان مترسيد از من بترسيد. امروز دين شما را به كمال رسانيدم و نعمت خود بر شما تمام كردم و اسلام را دين شما برگزيدم..(3 مائده)
خداوند در این آیه بیان می‌کند: بعد از این از دشمنان خارجی دیگر هیچ هراسی نداشته باشید که آنها به واسطه این ظرفیت عظیمی که در دین شما ایجاد کردیم(ولایت) از شما ناامید شدند. پس از آنها نترسید و از من بترسید... یعنی ریشه انحراف و تضعیف یا از بین رفتنتان دیگر بیرون از شما نیست. بلکه خودتان ممکن است عامل نابودی خود شوید آنهم با فراموشی یاد خدا.
این واقعیتی است که در حوادث بعد از انتخابات به عیان مشاهده کردیم. از وقتی برای مردم مشخص شد که حوادث در خارج از کشور مدیریت می‌شود، اختلافات داخلی بکلی کنار رفت و همه منسجم و متحد در 9دی و 22 بهمن، طومار اغتشاش و فتنه‌گری را به هم پیچیدند.
و البته هشداری هم در این آیه برای ما و آینده انقلاب اسلامی وجود دارد. شهید مطهری این آیه را که در اواخر حیات با برکت پیامبر(ص) نازل شده و بیانگر شرایط آن عصر است را مشابه شرایط ما در اوایل پیروزی انقلاب اسلامی می‌داند و می‌گوید همانطور که حکومت پیامبر بعد از ایشان به خاطر بی‌لیاقتی‌ها و فراموشی یاد خدا قدری منحرف شد، انقلاب ما هم نه از سمت آمریکا و انگلیس که از داخل و از فراموشی یاد خدا و دوری از ولایت (همانطور که بعد از پیامبر عامل انحراف حکومت رسول الله شد) ممکن است از مقاصد اصلی و متعالی آن منحرف شود.
http://www.rajanews.com/detail.asp?id=47655
در آیه 51 سوره مائده خداوند می فرماید:
«يَأَيهُّا الَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَتَّخِذُواْ الْيهَُودَ وَ النَّصَارَى أَوْلِيَاءَ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ وَ مَن يَتَوَلهَّم مِّنكُمْ فَإِنَّهُ مِنهْمْ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِى الْقَوْمَ الظَّالِمِين»
هان اى كسانى كه ايمان آورديد، يهود و نصارا را دوستان خود مگيريد كه آنان دوست يكديگرند و كسى كه (از شما) آنان را دوست بدارد خود او نيز از ايشان است، چون خدا مردم ستمكار را به سوى حق هدايت نمىكند.
این آیه بخشی از سوره مائده است که جا دارد تفصیلاً روی آن بحث شود و بررسی تطبیقی با شرایط امروز و صحبت های امام(ره) و رهبر معظم انقلاب روی آن صورت گیرد. در این آیه، صحبت از عدم ارتباط دوستانه با یهود و نصاری به میان آمده. علامه طباطبایی در تفسیر المیزان این آیات را مفصل تفسیر و تشریح کرده. درمورد این آیه علامه ولایت را به معنای "نزدیکی" از نوع محبت و مودت بیان کرده و روی این موضع خود سخت ایستادگی کرده که منظور از ولایت در اینجا نصرت نیست( آنگونه که بعضی از مفسیرین گفته‌اند)
عجیب است صراحت کلام این آیه و چند آیه بعد از این. خداوند نه مشرکین و نه کافرین که دقیقاً نام یهود و نصاری را آورده است. استثنا هم در عدم رابطه دوستانه ذکر نکرده. از این عجیب‌تر صراحت برخورد با کسانی است که از این حکم سرپیچی کرده و آنها را دوست خود می‌گیرند. خداوند علناً و رسماً اعلام می‌دارد کسانی که آنها را دوست خود می‌دارند، خودشان هم از آنانند. در آخر هم خداوند همگی آنها را ظالم می‌خواند...
حضرت امام خمینی(ره) می‌فرمودند: «جوانهای ما توجه داشته باشند به اینکه امریکا با سرنیزه نمی آید به میدان شما، با قلم می‌آید، با قوای انتظامی نمی‌آید به اینجا، با آن اشخاص که دارد و دارد این امور را می‌گرداند به دست آنها، با آنها می‌آید به میدان ما.» (صحیفه نور، ج 10، ص 156.)
در آیه بعد(52) خداوند می‌فرماید:
« فَترَى الَّذِينَ فىِ قُلُوبِهِم مَّرَضٌ يُسَرِعُونَ فِيهِمْ يَقُولُونَ نخَشىَ أَن تُصِيبَنَا دَائرَةٌ فَعَسىَ اللَّهُ أَن يَأْتىِ بِالْفَتْحِ أَوْ أَمْرٍ مِّنْ عِندِهِ فَيُصْبِحُواْ عَلىَ مَا أَسرَّواْ فىِ أَنفُسِهِمْ نَادِمِين»
نشانه اينكه بعضى از مدعيان ايمان از سنخ همان كافرانند- اين است كه مىبينى اين بيماردلان به سوى يهود و نصارا مىشتابند و مىگويند: ما بيم آن داريم كه بلا بر سر ما آيد- غافل از اينكه چه بسا خداى تعالى از ناحيه خود فتحى آورده و امرى ديگر كه خودش مىداند پيش بياورد، آن وقت است كه اين بيماردلان نسبت به آنچه در دل پنهان مىداشتند پشيمان شوند.
این آیه دلیل دلباختگی برخی را دربرابر یهود و نصاری را بر اساس گفته خودشان، ترس آنها قلمداد می‌کند. علامه باز در اینجا محاجه می‌کند که اینها به یهود و نصاری همینطور نپیوسته‌اند. پناه هم نیاورده‌اند. بلکه طبق آیه "با شتاب در آنها رفته اند". (با تاکید بر "یسارعون" و "فیهم") این نشان می‌دهد با دل و جان آنها را پذیرفته‌اند و محبتشان را در دل دارند. بیمار دل بودنشان هم به همین جهت است.
در ادامه آیه هم خداوند برای رسوایی مدعایشان می‌فرماید: آنگونه که اینها مسحور و مرعوب قدرت و ثروت این یهودیان و مسیحیان شده‌اند نیست. چه بسا خدا از ناحیه خود امر دیگری را محقق کند. یعنی ترس آنها با عنایت به قدرت الهی بی‌معناست. پس فقط شیفتگی و دلدادگی آنهاست که باعث می‌شود آنها به سوی این یهودیان و مسیحیان بشتابند.
دست نصرت الهی در مقاطع مختلف به یاری انقلاب اسلامی ایران آمده. بهمن 57، جنگ، تحریم‌ها و همین حوادث بعد از انتخابات 88 ... اما آشکارترین آنها ماجرای طوفان شن در صحرای طبس در سال 59 بود که مصداق بارز "امر دیگریست از جانب خداوند" که مورد اشاره این آیه است. حضرت امام(ره) بعد از کودتای ناکام آمریکا در صحرای طبس فرمودند: «نبايد بيدار بشوند آنهايى كه توجه به معنويات ندارند و به اين غيب ايمان نياوردهاند؟ نبايد بيدار بشوند؟ كى اين هليكوپترهاى آقاى كارتر را كه مىخواستند به ايران بيايند ساقط كرد؟ ما ساقط كرديم؟ [سکوت نسبتا طولانی] شنها ساقط كردند، شنها مأمور خدا بودند، باد مأمور خداست، قوم عاد را باد از بين برد. اين باد مأمور خداست، اين شنها همه مأمورند...» (صحيفه امام، ج12، ص: 380)
در آیه 53 و در ادامه آیه قبل خداوند می فرماید :
« وَ يَقُولُ الَّذِينَ ءَامَنُواْ أَ هَؤُلَاءِ الَّذِينَ أَقْسَمُواْ بِاللَّهِ جَهْدَ أَيْمَانهِمْ إِنهَّمْ لمَعَكُمْ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فَأَصْبَحُواْ خَاسرِین»
و آن وقت است كه مؤمنين واقعى به اين بيماردلان خواهند گفت: آيا اين يهود و نصارا بودند كه سوگندهاى غليظ ياد كردند بر اينكه همواره با شما و يار و ياور شما خواهند بود؟ پس چرا امروز كه عذاب الهى شما را گرفت ياريتان نكردند؟ آرى آن وقت بيماردلان مىفهمند كه تلاشهايشان بى نتيجه مانده، در نتيجه شكست خورده و زيانكار مىشوند.
و در آیه 54 می فرماید:
« يَأَيهُّا الَّذِينَ ءَامَنُواْ مَن يَرْتَدَّ مِنكُمْ عَن دِينِهِ فَسَوْفَ يَأْتىِ اللَّهُ بِقَوْمٍ يحُبهُّمْ وَ يحُبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلىَ الْمُؤْمِنِينَ أَعِزَّةٍ عَلىَ الْكَافِرِينَ يجُاهِدُونَ فىِ سَبِيلِ اللَّهِ وَ لَا يخَافُونَ لَوْمَةَ لَائمٍ ذَالِكَ فَضْلُ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَن يَشَاءُ وَ اللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيم»
هان اى كسانى كه ايمان آوردهايد اگر كسى از شما از دينش بر گردد، بدانيد كه خدا بزودى مردمى را- براى گرايش به اين دين- مىآورد كه دوستشان دارد و آنان نيز وى را دوست دارند، كه اينان مردمى هستند در برابر مؤمنين افتاده حال و در برابر كافران مقتدر، مردمى كه در راه خدا جهاد مىكنند و از ملامت هيچ ملامتگرى پروا ندارند و اين خود فضلى است از خدا، فضلى كه به هر كس صلاح بداند مىدهد و خدا داراى فضلى وسيع و علمى وصف ناپذير است.
این آیه غنا و مبسوط الید بودن خداوند را بیان می‌دارد. برخلاف آنچه یهودیان می‌گفتند که دست خدا بسته است "یدالله مغلوله" که اتفاقا چند آیه جلوتر از همین آیات است.
خداوند در این آیه می‌فرماید نه تنها آن عده که شیفته یهود و نصاری شده‌اند که اگر همه شما هم از دینتان برگردید خدا ناچار نمی‌شود و قومی را می‌آورد با ویژگی‌های بسیار ممتاز که ادامه آیه این ویژگیها را بیان می‌کند. اولین ویژگی آنها این است که خدا آنها را دوست دارد و آنها هم به خداوند عشق می‌ورزند. امام(ره) خطاب به بسیجیان و رزمنگان می فرمودند تاریخ اسلام به جز یک برهه در صدر اسلام جوانانی مثل شما سراغ ندارد.
دومین ویژگی قوم برتر خداوند که در این آیه ذکر شده این است که آنها مردمی هستند در برابر مومنین افتاده و متواضع و دربرابر کفار و زورگویان مقتدر و متکبرند. آنگونه که امام(ره) بود و می‌فرمود ما باشیم. ایشان درجایی فرمودند: « از قرارى كه شنيدم رئيس جمهور امريكا گفته است كه ايران ما را تحقير كرد. اين اول كار است، ايران تا آخر شما را تحقير خواهد كرد.» اما در مقابل مومنین، مستمدان و پاپرهنگان، آنهایی که امام ولی نعمتان انقلاب می‌دانست، متواضع و افتاده هستند.
سومین ویژگی آنها این است؛ مردمی هستند که در راه خدا جهاد می‌کنند و در این راه هراسی از بدگویی‌ها و سخن چینی‌ها و ملامت‌ها ندارند. همانگونه که ریگان ملت ایران را وحشی خطاب کرد ولی امام(ره) جواب او را با متانت و منطق داد یا قبل از او کارتر که مردم را تروریست می‌خواند و... اما امام خمینی هیچگاه به خاطر این سزنش‌ها و دشنام‌ها از راه خدا عقب نکشید و پرچم حق طلبی را زمین نگذاشت...
بعد از این 4 آیه که علامه طباطبایی به دلیلی نزدیکی مفهومی آنها را در یک بخش آورده است، آیه ولایت است که به تصریح شیعه و سنی در شأن امیرمومنان نازل شده است:
«إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِينَ ءَامَنُواْ الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَوةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكَوةَ وَ هُمْ رَاكِعُون»
جز اين نيست كه ولى شما خداست و رسول او و آنان كه ايمان آورده‌اند، همان ايمان آورندگانى كه اقامه نماز و اداى زكات مىكنند در حالى كه در ركوع نمازند(55 مائده)
این آیه بعد از سلب و نفی ولایت نصاری و یهود، مقام ولایت را بیان می‌کند که منحصراً در اختیار خداست و به اذن او به رسولش داده می‌شود و به کسانی که نماز به پا می‌دارند و انفاق می‌کنند در حالی که در رکوع هستند. علامه طباطبایی غیر از دلایل روایی به ادله مختلف عقلی بیان می‌کند این اشاره منحصراً به امیرالمومنین علی(ع) برمی‌گردد.
اگر به سیر این آیات نگاهی اندازیم به روشنی می‌توانیم این معنا را استنباط کنیم که هرکس دست به دامان یهود و نصارا بشود که طبق آیه 51 علیرغم اختلاف نظر بین خودشان، در دشمنی با مسلمانان هم دست و همزبانند؛ دستش از دامان ولایت خدا و فرستادگان بر حقش کوتاه خواهد ماند. همان پذیرش ولایت طاغوت می‌شود که مقابل ولایت الله قرار می‌گیرد.
سپس در ادامه و در آیه 56 می فرماید:
«وَ مَن يَتَوَلَّ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ الَّذِينَ ءَامَنُواْ فَإِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْغَلِبُون»
و كسى كه خدا و رسولش و اين مؤمنين را دوست بدارد در حزب خدا كه البته سرانجام غلبه با آنها است وارد شده است.
در این آیه خداوند مژده می‌دهد به کسانی که به ولایت خدا رو آورده‌اند و دل آنان بر این ولایتی که به آن رو آورده‌اند قرص می‌کند و اطمینان به آنها می‌دهد که پیروزی و غلبه با آنهاست. لذا دلیلی ندارد از زرق و برق و به تعبیر حضرت امام "جهازات" شرق و غرب بهراسند.
این آیات با توصیف بدرفتاری ها و تمسخر و استهزا یهود و نصاری علیه مسلمین ادامه پیدا می‌کند. مثلا در آیه 58 زمان اذان گفتن مسلمین ذکر شده که آنها مسخره می‌کنند. و جالب است که این دقیقا صحنه ایست در یک فیلم آمریکایی ضد اسلام به نام "بدون دخترم هرگز" که شخصیت دروغ‌پرداز راوی داستانش جایزه صلح نوبل هم دریافت کرده است. در آن صحنه دقیقاً صدای اذان به طرز شنیع و ناپسندی با صدای حیوانات میکس شده و صحنه نماز خواندن مسلمین مسخره شده است.
به هرصورت توصیف آیات از رفتار بد یهودیان و مسیحیان با مسلمین می‌گذرد و البته در دو آیه به دقت این مطلب هم بیان می‌شود که آنها دین خود را تحریف کرده‌اند. و این یهود و نصاری که در این آیات آمده پیروان این ادیان تحریف شده را مدنظر دارد.
به هر صورت به آیه 61 می رسد که آیه غدیر است:
«يَأَيهُّا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ وَ إِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ وَ اللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ لَا يهَدِى الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ»
اى فرستاده ما آنچه را از ناحيه پروردگار بتو نازل شده برسان و اگر نكنى (نرسانى) اصلاً پيغام پروردگار را نرساندى و خدا تو را از (شر) مردم نگه مىدارد زيرا خدا كافران را هدايت نمىفرمايد (به مقاصدشان نمىرساند).
مرحوم علامه طباطبایی بعد از تفسیر آیه "انما ولیکم الله...." یک بحث روایی می‌کند که از جلد 6 کتاب تفسیر المیزان صفحه 21 عیناً نقل می‌شود:
"در كتاب كافى از على بن ابراهيم [...] حضرت ابى جعفر (ع) فرمود: خداى عز و جل رسول خود را امر كرد به ولايت على (ع) و اين آيه را نازل فرمود" إِنَّما وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ راكِعُونَ" و نيز ولايت اولى الامر را هم بر امت اسلام واجب كرد و چون مردم نفهميدند مقصود از ولايت چيست رسول خدا را دستور داد تا بر ايشان ولايت را تفسير كند همانطورى كه معناى نماز و زكات و حج و روزه را تفسير فرموده است، وقتى اين دستور رسيد، رسول اللَّه سخت پريشان شد، و ترسيد مردم از شنيدن اين فرمان از دين بيزارى جويند و مرتد شوند و او را تكذيب كنند، ناچار به خداى خويش رجوع كرد و خداى متعال هم اين آيه را نازل فرمود:" يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ"
در اینجا به بحث ابلاغ پیام غدیر و اعلام ولایت حضرت علی(ع) نمی‌پردازیم که خارج از این موضوع است. مقصود اشاره‌ای به این آیات بود که همه مقدمه ولایت علی ابن ابی طالب(ع) است. و تجلی آن ولایت هم در عصر حاضر و در زمان غیبت معصوم، ولایت فقیه است که به تعبیر امام(ره) "همان ولایت رسول الله است"
این ولایت است که حزب الله را پدید می‌آورد و این حزب به شرق و غرب غالب می‌شود. و این ولایت است که اگر مردم به دامانش چنگ زنند و با خون خود بیعت کنند همان قومی می‌شوند که خداوند آنها را دوست می‌دارد" يحُبهُّمْ وَ يحُبُونَه" و بر کافران می‌شورند و بر مومنان تواضع می‌کنند "أَذِلَّةٍ عَلىَ الْمُؤْمِنِينَ أَعِزَّةٍ عَلىَ الْكَافِرِي" و از آنجا که در راه خدا گام برمی‌دارند از سرزنش سرزنش کنندگان هم هراسی ندارند "يجُاهِدُونَ فىِ سَبِيلِ اللَّهِ وَ لَا يخَافُونَ لَوْمَةَ لَائم"
در آخر این مطلب اشاره به آیه اکمال دین که آن هم در همین سوره مائده است جالب توجه است. بعد از اینکه پیامبر ولایت علی(ع) را ابلاغ می‌کنند آیه نازل می‌شود که:
«.... الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذينَ كَفَرُوا مِنْ دينِكُمْ فَلا تَخْشَوْهُمْ وَ اخْشَوْنِ الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتي وَ رَضيتُ لَكُمُ الْإِسْلامَ ديناً....»
امروز كافران از بازگشت شما از دين خويش نوميد شده‌اند. از آنان مترسيد از من بترسيد. امروز دين شما را به كمال رسانيدم و نعمت خود بر شما تمام كردم و اسلام را دين شما برگزيدم..(3 مائده)
خداوند در این آیه بیان می‌کند: بعد از این از دشمنان خارجی دیگر هیچ هراسی نداشته باشید که آنها به واسطه این ظرفیت عظیمی که در دین شما ایجاد کردیم(ولایت) از شما ناامید شدند. پس از آنها نترسید و از من بترسید... یعنی ریشه انحراف و تضعیف یا از بین رفتنتان دیگر بیرون از شما نیست. بلکه خودتان ممکن است عامل نابودی خود شوید آنهم با فراموشی یاد خدا.
این واقعیتی است که در حوادث بعد از انتخابات به عیان مشاهده کردیم. از وقتی برای مردم مشخص شد که حوادث در خارج از کشور مدیریت می‌شود، اختلافات داخلی بکلی کنار رفت و همه منسجم و متحد در 9دی و 22 بهمن، طومار اغتشاش و فتنه‌گری را به هم پیچیدند.
و البته هشداری هم در این آیه برای ما و آینده انقلاب اسلامی وجود دارد. شهید مطهری این آیه را که در اواخر حیات با برکت پیامبر(ص) نازل شده و بیانگر شرایط آن عصر است را مشابه شرایط ما در اوایل پیروزی انقلاب اسلامی می‌داند و می‌گوید همانطور که حکومت پیامبر بعد از ایشان به خاطر بی‌لیاقتی‌ها و فراموشی یاد خدا قدری منحرف شد، انقلاب ما هم نه از سمت آمریکا و انگلیس که از داخل و از فراموشی یاد خدا و دوری از ولایت (همانطور که بعد از پیامبر عامل انحراف حکومت رسول الله شد) ممکن است از مقاصد اصلی و متعالی آن منحرف شود.
http://www.rajanews.com/detail.asp?id=47655
