این مطلب رو در جواب سوال دوستانی که در املای کلمه آزربایجان سوال داشتند میزارم.
[FONT="]اين روزها كلمه جديدي به دائره لغات فارسي افزوده شده است[/FONT][FONT="]: "آزربايجان". منابع فارس، نام آزربايجان را به شكل "آذربايجان" و بسياري از منابع ترك در دوره اخير اين نام را در زبان فارسي به شكل "آزربايجان" و به زبان تركي مطابق با الفباي فونئتيك تركي-عربي به شكل "آزهربايجان" مي نويسند. گروه نخست معتقد به ايراني-پارسي بودن ريشه اين نام و بسياري از منسوبين گروه دوم معتقد به تركي بودن آن اند. علاوه بر نگارش، تلفظ نام آزربايجان به دو زبان تركي و فارسي نيز متفاوت است. حرف اول اين نام به تركي كه در آن صداي "آ" ممدود و يا بلند وجود ندارد، با الف كوتاه و به فارسي كه داراي صداي الف كوتاه نيست، با "آ" ي بلند و يا ممدود ادا مي شود. در نحوه نگارش نام آزربايجان به انگليسي نيز بين قوميتگرايان فارس و نهادهاي دولتي جمهوري اسلامي از يك سو و تركان از طرف ديگر تفاوت وجود دارد. گروه اول نام آزربايجان را، بويژه هنگام اشاره به آزربايجان جنوبي به اشكال گوناگوني مانند Azarbaidjan و Azarbaijan و تركان و آزربايجانيان آن را به شكل استاندارد Azerbaijan بكار مي برند. عده اي كه از ظهور "آزربايجان" شگفت زده و ناخشنود اند، اعتراض مي كنند كه فرم "آذربايجان" در هر دو زبان فارسي و تركي صحيح است و نبايد نام اين سرزمين را به فارسي "آزربايجان" و در تركي "آزهربايجان" نگاشت. زيرا در زبان فارسي كه تنها زبان رسمي كشور در حال حاضر است كلمه اي به شكل "آزربايجان" وجود ندارد. با اينهمه، كاربرد فرم "آزربايجان" در زبان فارسي و "آزهربايجان" در زبان تركي در حال افزايش است. دليل اين امر چيست؟ بنظر مي رسد كه اين امر در ارتباط با عوامل متعددي از قبيل روند ملت شوندگي تركزبانان ساكن در ايران و آزربايجان جنوبي، تاكيد بر هويت تركي و تعلق به دنياي تورك، كوشش براي رهائي زبان و املا فارسي از تسلط و حاكميت زبان و املا فارسي، مدرنيزاسيون و فونئتيك سازي الفبا و املا تركي، سمبلهاي سياسي و استاندارديزاسيون نگارش نامهاي تركي، ضرورت ثبت صحيح آنها و انعكاس خصوصيات ضد استعماري، [/FONT][FONT="]علمي و مدرنيست حاكم بر حركت ملي دمكراتيك ترك - آزربايجان باشد[/FONT][FONT="].[/FONT]
[FONT="]اين روزها كلمه جديدي به دائره لغات فارسي افزوده شده است[/FONT][FONT="]: "آزربايجان". منابع فارس، نام آزربايجان را به شكل "آذربايجان" و بسياري از منابع ترك در دوره اخير اين نام را در زبان فارسي به شكل "آزربايجان" و به زبان تركي مطابق با الفباي فونئتيك تركي-عربي به شكل "آزهربايجان" مي نويسند. گروه نخست معتقد به ايراني-پارسي بودن ريشه اين نام و بسياري از منسوبين گروه دوم معتقد به تركي بودن آن اند. علاوه بر نگارش، تلفظ نام آزربايجان به دو زبان تركي و فارسي نيز متفاوت است. حرف اول اين نام به تركي كه در آن صداي "آ" ممدود و يا بلند وجود ندارد، با الف كوتاه و به فارسي كه داراي صداي الف كوتاه نيست، با "آ" ي بلند و يا ممدود ادا مي شود. در نحوه نگارش نام آزربايجان به انگليسي نيز بين قوميتگرايان فارس و نهادهاي دولتي جمهوري اسلامي از يك سو و تركان از طرف ديگر تفاوت وجود دارد. گروه اول نام آزربايجان را، بويژه هنگام اشاره به آزربايجان جنوبي به اشكال گوناگوني مانند Azarbaidjan و Azarbaijan و تركان و آزربايجانيان آن را به شكل استاندارد Azerbaijan بكار مي برند. عده اي كه از ظهور "آزربايجان" شگفت زده و ناخشنود اند، اعتراض مي كنند كه فرم "آذربايجان" در هر دو زبان فارسي و تركي صحيح است و نبايد نام اين سرزمين را به فارسي "آزربايجان" و در تركي "آزهربايجان" نگاشت. زيرا در زبان فارسي كه تنها زبان رسمي كشور در حال حاضر است كلمه اي به شكل "آزربايجان" وجود ندارد. با اينهمه، كاربرد فرم "آزربايجان" در زبان فارسي و "آزهربايجان" در زبان تركي در حال افزايش است. دليل اين امر چيست؟ بنظر مي رسد كه اين امر در ارتباط با عوامل متعددي از قبيل روند ملت شوندگي تركزبانان ساكن در ايران و آزربايجان جنوبي، تاكيد بر هويت تركي و تعلق به دنياي تورك، كوشش براي رهائي زبان و املا فارسي از تسلط و حاكميت زبان و املا فارسي، مدرنيزاسيون و فونئتيك سازي الفبا و املا تركي، سمبلهاي سياسي و استاندارديزاسيون نگارش نامهاي تركي، ضرورت ثبت صحيح آنها و انعكاس خصوصيات ضد استعماري، [/FONT][FONT="]علمي و مدرنيست حاكم بر حركت ملي دمكراتيك ترك - آزربايجان باشد[/FONT][FONT="].[/FONT]
آخرین ویرایش: