پوشش زنان

[Alborz Rad]

برقع


برقع پوششی است که برخی زنان مسلمان از آن استفاده می‌کنند. این پوشش بیشتر در افغانستان و پاکستان و مناطق جنوبی ایران رایج است. نوع رایج آن در مخصوصا افغانستان و پاکستان تمام بدن زن، از جمله چهرهٔ او را می‌پوشاند. معمولا در برقع، چشم‌ها پشت یک پرده یا صفحهٔ مشبّک قرار می‌گیرند. در جنوب ایران به پوشش نقاب مانند که تزیینات رنگی دارد نیز اطلاق می‌شود.
برقع در افغانستان

رنگ معمول برای برقع در افغانستان آبی است. در طول دورهٔ حکومت طالبان، زنان مجبور به پوشیدن برقع در اجتماع بودند. پس از سرنگونی طالبان ، حکومت جدید اجبار برای پوشیدن برقع را لغو کرد.
برقع در کشورهای عربی

در کشورهای عربی حاشیهٔ خلیج فارس پوشیدن برقع از دوران بسیار دور رایج بوده‌است. شکل «برقع» در مناطق مختلف تفاوت دارد، مثلاً برقه‌های که زنان ساحل می‌پوشیدن تا برقه‌های که زنان شحوح که در کوهستان و رؤوس الجبال زندگی می‌کنند بسیار فرق دارد. همچنین برقه‌های که زنان بعضی از مناطق عمان می‌پوشیدن نیز با همدیگر اختلاف کلی دارند. امروزها در امارات فقط بعضی از خانمهای بزرگسال این لباس (برقع) را می‌پوشند، اما خانمهای جوان و مدرن امروزی دیگر از این لباس (برقع) به هیچ وجه استفاده نمی‌کنند. طبق بر رسی‌هایی که انجام شده می‌گویند که تا ۳۰ سال آینده در امارات لباس (برقع) به کلی ناپدید خواشد شد. البته در امارات پوشیدن (برقع) بیشتر جنبهٔ تزیینی دارد. وبه هیچ وجه از لباس شرعی و یا اسلامی به شمار نمی‌آید. و برقع یکی از لباسهای سنتی این کشور محسوب می‌شود.

 

[Alborz Rad]

روبنده پوششی است که برخی از زنان مسلمان با آن چهره خود را می‌پوشانند.
تاریخچه
تصویر:Muslim woman in Yemen.jpg
زن روبنده پوش در یمن

پوشش صورت در امپراتوری بیزانس، یونان، روم رایج بود. در میان تمدن‌های آشوریان، کلدانیان، سومریان، پاش‌ها، بازی‌ها ، گوتی‌ها ، لولوبیان ، کاسی‌ها ، سکایان ، اورارتوها و کیمیریان زنان چهرهٔ خود را در برابر مردان بیگانه می‌پوشانیدند. در هندوستان، روبنده به اسم پرده خوانده می‌شد. ملکه‌ها و اشراف هندوستان چهرهٔ خود را می‌پوشاندند. خدمتکارها در برابر دیدن چهرهٔ زنان تنبیه می‌شدند. هارشا، گانگایدوا و ریبیدوا نیز با پرده در میان جمع حرکت می‌کردند. در کتب مقدّس هندی مانند آلتکار و ایندرا پوشیدن ماندن چهرهٔ زنان اهمیت و تاکید خاصی دارد. در تركستان، حجاب صورت پارچه‌ای بوده كه آن را به دور بخش پايين صورت می‌پيچيده‌اند و بينی، لب‌ها و چانه، و گونه ها پوشيده مي شده است.اين گونه پوشش صورت در مجسمه‌ای از آن دوره ديده می‌شود كه اكنون در موزه لوور پاريس قرار دارد كه در بندر غربی تركيه كشف شده و قدمت آن به سيصد و پنجاه سال قبل از ميلاد مسيح تخمين زده شده است. در اسكندريه ي مصر نيز پوشش صورت ضروری شمرده می شده است.

در بین کتب زردشتی، ارداویراف‌نامه پوشش صورت زنان را پسندیده دانسته‌است و چهره‌نمایی زنان را علّت گمراهی مردان می‌داند. در شاهنامه فردوسی چندین بار لغت پوشیده‌رخ یا پوشیده‌روی مترادف واژهٔ دختر به کار رفته‌است. شاهنامه شناس معاصر، پورخالقی چترودی، این علّت را بیانگر این واقعیت می‌داند که از نظر فردوسی زنان در دورهٔ کیانیان ، اشکانیان، و ساسانیان از روبنده استفاده می‌کردند.

با استناد به تورات، پوشش چهره در میان زنان عبرانی نیز رایج بوده‌است. قطوراه همسر ابراهیم، ربه كا زن اسحاق، راحیل همسر یعقوب، صپوراه همسر موسی و عروس يهودا با چهرهٔ پوشیده در میان مردم حاضر می‌شدند. بر اساس كتاب روت، همسر بوعز نيز چهره ي خود را مي پوشانيده است. تورات در كتاب اشعيا به نزول عذاب بر دختران صهيون به دليل چهره آرايي در برابر بيگانگان اشاره مي كند. (باب سوم- ۱۶-۲۶)

پوشش صورت در عربستان پیش از اسلام رایج نبود. پس از نزول آیه حجاب (نور: ۳۱)پوشش صورت در بین مسلمین رواج یافت. با استناد به سنن ابوداوود، زنان پیامبر چهرهٔ خود را می‌پوشانیدند. پوشاندن چهره در بین زنان صحابه و تابعین نیز رایج بود و زنانی مانند ام خالد ، فاطمه بنت مرّة ، عاتکه ، اسماء بنت عمیس صورت خود را می‌پوشانیدند.

روبنده در دوران امویان، خلافت عبّاسی و عثمانی هم چنان اهمیت داشت و در ایران پیش از قاجار نیز زنان با روبنده در اجتماع ظاهر می‌شدند. با قدرت گرفتن طالبان در افغانستان، زدن برقع و پوشاندن صورت در آن کشور برای زنان اجباری گردید. در عربستان سعودی نیز پوشاندن دست‌ها و صورت برای دختران پس از پایان دورهٔ ابتدایی اجباری است. در کشورهای عربی مانند کویت، امارات متحده عربی، یمن، بحرین، مصر، عراق -در کشورهای آسیایی چون اندونزی و کشورهای آفریقایی چون الجزایر، لیبی، غناو نیجریه نیز استفاده از روبنده در بین زنان مسلمان رایج است. در انتخابات مجلس فلسطين در سال ۲۰۰۶، نمايندگان زن حزب حماس همگى روبنده داشتند. در كشورهاى اسلامى تونس و تركيه استفاده از روبنده ممنوع است. در مصر و امارات متحده عربي رانندگی براى زنان با روبنده ممنوع گشته است.
نواع

روبنده در كشورهاي مختلف شكل و نوع متفاوتی دارد. نقاب كامل تمام صورت از جمله چشم ها را مي پوشاند. نقاب درزدار دو سوراخ براي چشم ها دارد و جز چشم ها تمام صورت را می پوشاند. نيم نقاب كه از زير چشم ها به پشت بسته می شود و پيشانی، ابروها، و چشم را نمايان مي سازد. نقاب لوانی كه به دور صورت بسته مي شود و علاوه بر پيشانی و چشم، بينی را نيز آشكار مي سازد. برخي از نقاب ها، يك يا چند پارچه ی نيم شفاف را روی چشم قرار می دهد كه علاوه بر پوشيده ماندن چشم، زن بتواند به راحتی ببيند و به اختيار بردارد. نوع ديگری از روبنده، برقع است كه در افغانستان و پاكستان رواج دارد و پوششی از سر تا پا است و چشم ها معمولا پشت يك پرده مشبّك قرار می گيرند. در پاكستان، پاك چدری، در هند ریجان، و در ايران پوشیه، پوشش هايی هستند كه صورت را می پوشانند.

 

[Alborz Rad]

چادر نوعی پوشش سنتی ایرانی است و به صورت پارچه دایره‌‌ای شکل و معمولاً به رنگ‌های سیاه یا سفید است. این پوشش را زنان مسلمان در شهرها یا روستاها استفاده می‌کنند. چادر شبیه روسری ولی بلندتر است و سر تا روی پای زنان رامی‌پوشاند. برخی چادرها آستین ندارند و برای نگه داشتن آن از دست یا دندان کمک می‌گیرند.

 

[Alborz Rad]

الشامسی، عبدالله، بن نجیب، (الألبسة الشعبیة فی دولة الامارات العربیة المتحدة) چاپ دوم، دبی: اتحاد کتاب ادباء الامارات ، سال ۱۹۹۱ میلادی به (عربی).
* ویکی پدیای انگلیسی

* کتاب مقدس عهد عتیق و عهد جدید، ترجمه فاضل خان همدانی، ویلیام گلن،‌هنری مرتن، تهران: اساطیر، 1379، ISBN 964331068-X

* نگاهی به تاريخ هند، علي مرتضوی پور تهران: قائم، 1381، ISBN 964341164-X

* مسئله ی حجاب، مرتضی مطهری، تهران: صدرا، 1372