مگر واژگان زيباي فارسي چه كم دارند؟

persian golf

عضو جدید
هر چند برداشتن 4 صفر از پول ملي مقوله اي اقتصادي است و موضوع اين نوشته نمي باشد اما آن چه باعث شد تا اين موضوع مورد توجه قرار گيرد، سخنان بهمني رئيس كل بانك مركزي پيرامون حذف 4 صفر از پول ملي و تعيين زير واحد «دينار» براي آن است.

به گزارش «تابناک»، بهمني در گفته خود استدلال كرده است كه اين واحد ـ دينار ـ در گذشته نيز مورد استفاده قرار گرفته و مشكلي ندارد! اما شاید بررسي ريشه واحد‌هاي «ريال» و «دينار» جالب باشد. «ريال» از كلمه اسپانيايي «real» وارد زبان فارسي شده كه به معناي شاهي و نيز نقره رايج در آن كشور بوده است، «دينار» نيز از واژه ديناريوس كه واحد پول امپراتوري روم بوده گرفته شده است.

بر اساس آنچه در لغت نامه دهخدا آمده است ريشه كنوني دينار از كلمه «دِنّار» مشتق شده و براي اينكه با مصدرهايي كه بر وزن فعّال مي‌آيند اشتباه نشود نون اول به «يا» تبديل شده است.

بنابر این گزارش، دينار هم اكنون واحد پول كشورهايي مانند عراق، الجزاير، ليبي، سودان، تونس، اردن، مقدونيه،‌ صربستان و... مي باشد، بنابراین گرچه برخی بر این باور باشند که توان پاسداري تمام عيار از زبان و فرهنگ به منظور جلوگيري از ورود واژگان بيگانه وجود ندارد اما اين بدان معنا نيست كه خودمان به پيشواز جنس‌هاي بيگانه برويم، آن هم چيزهايي كه ماندگاري آن ها نسل ها ادامه دارد.

بر این اساس، این سوال پیش می آید که چرا رئيس كل بانك مركزي به خود اجازه مي دهد تا در كنار واژه وارداتي ريال، دينار را نيز بيفزايد؟ مگر واژگان زيباي فارسي چه كم دارند؟

از سویی باید توجه داشت، اين كه بعضي ها بر ورود كلمات از زباني غير فارسي به زبان رسمي ايرانيان با اين استدلال كه آنها كاملترند اصرار دارند،‌ كاملا بي معني و از سر ناتواني است.

از سوی دیگر اما، در اين كه پاسداري از زبان و فرهنگ فارسي در حد تشريفات و هزينه كرد بودجه هاي كلان خلاصه شده است، ترديدي وجود ندارد و كافي است به سخنان مجريان تلويزيوني، سخنرانان، ‌سخنان عامه مردم و... توجه شود تا سرعت نابودي زبانمان را دريابيم.

در اين راستا ضمن انتقاد جدي به متوليان امر، پيشنهادهاي زير ارائه مي شود:

1 ـ فرهنگستان زبان و ادب فارسي كه وظيفه‌ حفظ و حراست، رواج و نيز ايجاد نشاط و بالندگي زبان فارسي را بر طبق اساسنامه‌اش بر عهده دارد، نيازمند تحرك جدي است. كافي است تا نگاهي از سر كنجكاوي به واژه‌هاي برگزيده اين سازمان دولتي در برابر واژه‌هاي بيگانه بيندازيد كه زحمتي به خود نداده اند و در بيشتر موارد،‌ ترجمه لفظ به لفظ انگليسي و يا عربي را به فارسي برگردانده اند. در اغلب موارد هم آنقدر دير عمل مي كنند كه واژه وارداتي در دهان و زبان همه جاخوش مي كند و واژه برابر آن ديگر جايي ندارد ـ به عنوان يكي از هزاران، مقايسه كنيد استفاده عموم مردم از واژه sms يا واژه پيامك، هر چند كه خود پيامك نيز به نوعي ترجمه لفظ به لفظ sm يا همان پيام كوتاه است.

بعضي واژه هاي گزينش شده هم بسيار خنده دار است: مثلا براي واژه «آمپول»، معادل فارسي ‌آب دزدك قرار داده اند. در حالي كه در بسياري از مناطق ايران از كمله «سوزن» استفاده مي كنند كه بسيار بهتر است. كش لقمه و... هم که حكايتي دیگر دارد.

بر این اساس از رئيس جمهور به عنوان بالاترين مقام در اين فرهنگستان درخواست مي شود تا با گماردن افراد متخصص، صاحب دغدغه، كنجكاو و علاقمند به ايران و به دور از هياهوي سياست،‌ در فرهنگستان زبان و ادب فارسي پويايي جدي ايجاد كنند.

2 ـ صداو سيما به قول بنيانگذار جمهوري اسلامي يك دانشگاه است. متاسفانه در اين دانشگاه برنامه اي جدي، عمومي و فراگير براي پاسداري از زبان و فرهنگ فارسي ديده نشده و مجريان آن خواسته و يا ناخواسته خود به اشاعه زبان بيگانگان مي پردازند. پس‌ درخواست اين است تا در ساخت برنامه‌ها، ‌اجرا و... به اين موارد توجه شود و اين رسانه مهم ـ ساير رسانه ها هم نقش خود را ايفا كنند ـ درباره توسعه زبان فارسي توجه ويژه نشان دهد.

3 ـ درخواست اصلي از مردم است. زبان و فرهنگ سرمايه هستند. مردم نبايد به راحتي واژگان بيگانه را بپذيرند، دگرگوني هاي سريع در فناوري‌ها، واژه‌هاي بسياري را وارد زبان مردم ما كرده است، واژه‌هايي كه ريشه‌اي در فرهنگ و زبان ما ندارند، شايسته است تا در اين باره مردم با دل نگراني به موضوع نگاه كنند.

به هر حال باید توجه داشت که اگر برنامه اي پويا، منسجم و ادامه دار براي حفظ زبان فارسي و حتي زبان‌هاي محلي نوشته و اجرا نشود،‌ دور نيست تا زبان فارسي از فهرست زبان‌هاي زنده دنيا حذف شود.

4 ـ اما پيشنهاد پاياني، ‌باز هم به فرهنگستاني‌ها است، ‌به جاي برگردان واژه به واژه خارجي به مثلا فارسي، از توانايي‌ زبان هاي محلي ايراني كه زير شاخه زبان فارسي هستند استفاده كنيد.
نقل از تابناک
 

ricardo

کاربر حرفه ای
کاربر ممتاز
مگر واژگان زيباي فارسي چه كم دارند؟


فارسی کلا ناقصه !!
به خاطر همینم هست که تو هر جمله ای که میگیم هم کلمه انگلیسی هست هم عربی هم فرانسوی :LoL:
 

اثفیان

عضو جدید
چالشهایی که تارنمای تابناک برشمرده است تنها یکی بیشتر نیست و آن، کم کاری فرهنگستان زبان است. نویسنده آزرده است که چرا بهمنی از ریال و دینار سخن گفته، و چند گواه می آورد که این واژه ها بیگانه اند اما هیچ نام تازه ای را پیشنهاد نمیدهد و در دنباله 4 پیشنهاد میدهد که روی سخنش باز هم فرهنگستان است. شگفت آنکه در پیشنهاد پایانی گمان میکند در ایران زیرشاخهء زبان فارسی وجود دارد!
زبان فارسی خود، ساده شدهء زبان فارسی دری است که آن نیز ساده شدهء زبان پیش از اسلام ایران -زبان پهلوی- و آن ساده شدهء فارسی باستان و اوستایی است. بنابراین زبانها و گویشهای ایرانی که بنام «محلی» میشناسیم از پدر و مادر زبان فارسی سرچشمه گرفته اند نه از خود فارسی. برای نمونه گیلکی و کردی و... ریشه در زبان پهلوی دارند نه فارسی! این زبانها و گویشها برادر و خواهر هستند. شاید با اندکی چشم پوشی بتوان گفت فارسی زیرشاخهء کردی است(!) برای نمونه واژهء «آسن» در کردی همان واژهء آسن در پهلوی است اما در فارسی آهن شده است. ماسی کردی به ماهی فارسی دگرگون شده، واران و وارش کردی به باران و بارش دگرگون شده...

اگر گفته میشد زیرشاخهء فارسی دری بهتر میشد باور کرد. مانند «پیشکاپ» (کاپ پیشین یا ظرف جلویی و نزدیک) در افغانی که به بشقاب فارسی دگرگون شده. یا چاکو (چاک دهنده؛ پسوند «او» اسم فاعل و اسم آلت میسازد مانند ریشو، ترازو) افغانی که به چاقو در فارسی دگرگون شده...


به هر روی، یکی از پیشنهادهای من برای یکای اندازه گیری پول تازه میتواند یکای دوران هخامنشیان باشد.
 
  • Like
واکنش ها: hirt

Ice Man

مدیر تالار مهندسی برق
مدیر تالار
به هر روی، یکی از پیشنهادهای من برای یکای اندازه گیری پول تازه میتواند یکای دوران هخامنشیان باشد.
به نظر من هم واحد دریک مناسب تر هست.
 
بالا