تاريخچه پالايشگاه آبادان

پیرجو

مدیر ارشد
مدیر کل سایت
مدیر ارشد
پالايشگاه آبادان نخستين واحد تصفيه نفت ايران است كه در سال 1291 شمسي جهت تصفيه نفت مسجد سليمان در آبادان آغاز به كار كرد. ظرفيت اوليه آن 2500 بشكه در روز بود ولي بتدريج اين پالايشگاه توسعه يافت تا جايي كه ظرفيت آن در سال 1330 شمسي 'آغاز ملي شدن صنعت نفت' به حدود 5000 بشكه در روز رسيد و پس از عقد قرارداد با شركتهاي خارجي و افزايش ظرفيت تصفيه تا حدود 600 هزار بشكه در روز به صورت يكي از بزرگترين پالايشگاههاي جهان درآمد و آبادان مركز عمده صدور فراوردهاي نفتي در نيمكره شرقي گرديد.
انتخاب آبادان به عنوان محلي براي ايجاد پالايشگاه بدان جهت صورت گرفت كه موقعيت جغرافيايي اش براي ايجاد بندرگاهي برخوردار از آب آشاميدني بس مناسب بود بعلاوه جزيره آبادان از آنجا كه در جوار مناطق نفتخيز و منتها اليه خليج فارس و بر كرانه رودي قابل كشتيراني قرار داشت و از موقعيت مناسبي برخوردار بود به سرعت به يك شهر بزرگ صنعتي تبديل گرديد. پالايشگاه آبادان ملقب به بزرگترين پالايشگاه جهان تا قبل از مهرماه 1359 داراي ظرفيت توليدي حدود 630 هزار بشكه در روز بوده است . پالايشگاه آبادان همچنين داراي يك بندر مهم صادارت فراوردههاي نفتي به نام بندر ماهشهر است. اين بندر با در اختيار داشتن هشت اسكله ومخزن گاه مواد نفتي و دستگاههاي بارگيري و مخلوط كننده هاي نفتي ،وسايل بارگيري دريايي ،وسايل كنترل و آزمايشگاه قادر است نفتكشهايي با حداكثر ظرفيت حدود 50 هزار تن رادر خود جاي دهد 'بندر صادراتي ماهشهر' در 11 كيلومتري شرق بندر امام خميني در مدخل خليج فارس در منطقه اي بنام خور موسي واقع شده است. فرآورده هاي توليدي پالايشگاه آبادان عبارتند از :گاز مايع، انواع حلال هاي نفتي ،بنزين معمولي، نفت سفيد، سوخت جت،نفت گاز،نفت كوره سبك و ماده اوليه كارخانه هاي روغن سازي.

پالايشگاه آبادان در روزهاي رزم
در صبح گاه سي و يكم شهريورماه 1359 كاركنان براي انجام فعاليتهاي روزمره خويش عازم پالايشگاه گرديدند ومثل هميشه با مونس و يار ديرينه خود همنشين بودند كه يكباره ناله شوم استكبار از لوله هاي خمپاره و توپ و تانك صداميان برخواست و پالايشگاه آماج تيرهاي حقه وكين بعثي ها قرار گرفت و با زبانه كشيدن آتشي مهيب دود سراسر آسمان منطقه را پوشاند.در طول جنگ تحميلي كاركنان پالايشگاه آبادان با تشكيل ستادهاي اضطراري و تقديم بيش از 500 شهيد ،اسير، مفقود الاثر ،جانباز و مجروح توانستند با اتكال به عنايات خداوند دستگاه هاي پالايشگاه را از مواد نفتي تخليه نموده و با پدافند غيرعامل به خاطر وارد آمدن خسارات و صدمات شديد بسياري از واحدها و دستگاه هاي عظيم را با پايداري مردانه و شهامت ها و ايثارهاي وصف ناپذير حفظ و چندين ميليارد دلار وسائل و قطعات ويژه پالايشگاه را به محلهاي امن منتقل نمايند افزون بر اين اينان با حضور مستمر خود اين ايثارهاي بي وقفه را تا آغاز آتش بس ادامه داده و همراه با كاركناني كه شهر را ترك نكرده بودند پالايشگاه را به مثابه يك دژ مستحكم پشتيباني و تداركاتي در خدمت رزمندگان جبهه هاي نبرد به كار گرفتند.

پالايشگاه آبادان پس از جنگ
پالايشگاه آبادان پس از پايان جنگ تحميلي بخاطر وارد آمدن خسارات و صدمات شديد بسياري از واحدها و دستگاههاي خود را از دست داد اين پالايشگاه قبلاً داراي چهار دستگاه تقطير هر يك با ظرفيت تقريبي 100 هزار بشكه درروز يك واحد تقطير با ظرفيت130 هزار بشكه و دو واحد تقطير در خلا هر يك با ظرفيت40هزار بشكه و چندين واحد توليد فراورده و نيز حدود 200 مخزن ذخيره مواد نفتي بوده است . در دوران جنگ تحميلي بسياري از اين واحدها و بخشها تخريب گرديدند. اما پس از تصويب قعطنامه 598 شوراي امنيت سازمان ملل متحد و برقراري آتش بس عمليات بازسازي فاز اول اين پالايشگاه با ظرفيت 130 هزار بشكه در روز آغاز و در فروردين ماه 1368 واحد بازسازي شده تقطير 85 وارد مدار توليد شد . فرآورده هاي توليدي در اين مرحله عبارتند از: گاز مايع ، بنزين ، نفت سفيد ، نفت گاز و نفت كوره سبك ، گوگرد و ماده اوليه كارخانه هاي روغن سازي.بندر ماهشهر نيز كه از سال 1969 ميلادي بصورت مركزي براي صدور فرآورده هاي نفتي در آمد و از نظر انتقال فرآورده گلوگاه پالايشگاه آبادان محسوب مي گردد، در حال حاضر با دارا بودن 72 مخزن با ظرفيتهاي مختلف و 18 اسكله بارگيري و تخليه محصولات نفتي و كالا يكي از بنادربزرگ صادرات فرآورده هاي نفتي در جهان به شمار مي رود كه قادر به پذيرفتن كليه كشتيهاي حمل فرآورده تا حد ظرفيت 50 هزار تن مي باشد. بدنبال راه اندازي فاز اول ديگر دستگاه هاي پالايشگاه نيز از جمله واحدهاي تقطير در خلا 80 و 75 و واحد تقطير در خلا 60،55، تبديل كاتاليستي، تفكيك گاز،كت كراكر،تهيه حلال و كارخانه روغن سازي در مدار توليد قرار گرفتند. به طوري كه هم اكنون پالايشگاه با ظرفيت بيش از 400 هزار بشكه در روز فرآورده هاي زير را توليد مي كند:گاز مايع،بنزين موتور،نفت سفيد،نفت گاز،سوخت جت،نفت كوره،گوگرد،گ ازونفتا (خوراك پتروشيمي)، انواع حلالهاي نفتي، ماده اوليه كارخانه هاي روغن سازي و قير.

درباره آبادان
شهرستان آبادان در جنوب غربي استان خوزستان و درشمال جزيره اي به همين نام واقع شده است. جزيره آبادان به واسطه وجود اروند رود در غرب، رودخانه بهمن شير درشمال و شرق و نيز خليج فارس در جنوب آن بوجود آمده است. طول جزيره آبادان 68 كيلومتر و عرض آن بين 3 تا 19 كيلومتر است. مساحت اين جزيره در حدود 2796 كيلومتر مربع مي باشد.

اروند رود
اين جزيره درگذشته <عبادان> نام داشته است، عده اي بر اين باورند كه اين نام برگرفته از نام فردي مشهور و پرهيزگار با نام 'عباد' است كه در اين مكان زندگي مي كرده است. ياقوت حموي جزيره` بزرگ آبادان را ' ميان رود ' نام داده است. ناصر خسرو قبادياني نيز در سال 438هجري قمري آبادان را ديده و آن را توصيف كرده است. جهانگرد معروف عربي، ابن بطوطه نيز در طي سفر خود از جزيره عبادان ديدن كرده است و آنرا قريه اي بزرگ در دشتي صاف و شور معرفي كرده است. در قرون اخير از اين جزيره با عنوان جزيره الاخضر نيز ياد كرده اند.آبادان در دوران عباسيان از حالت دهكده خارج گرديد و به شهري كوچك تبديل شد. در طول تاريخ همواره عثماني و ايران بر سرتصرف اين جزيره در ستيز و نزاع بوده اند اما بالاخره در سال هزار دويست و پنجاه و سه (1874) ميلادي اين جزيره به تملك ايران در آمد. در اواخر قرن سيزدهم هجري قمري آبادان به واسطه` وجود صنعت نفت رونق و گسترش يافت. در سال هزارو نهصد و نه ميلادي شركت نفت به دنبال عمليات استخراج نفت در خوزستان پالايشگاه و تصفيه‌خانه‌هاي عظيمي در آبادان ايجاد كرد. در سال هزار و دويست ونود و دو (1913) پالايشگاه آبادان فعاليت خود را با قدرت شروع كرد و بالاخره در سال هزار و سيصد و هفده (1938) پالايشگاه آبادان به بزرگترين پالايشگاه نفت جهان تبديل شد. پس از ايجاد پالايشگاه اهميت اقتصادي، سياسي و بين‌المللي اين جزيره افزايش يافت.در زمان سلطنت رضاشاه پهلوي نام عبادان به آبادان تغيير يافت.در سال هزار و سيصد و هجده (1939) دانشكده نفت آبادان به عنوان دومين دانشكده كشور(پس از دانشكده فني تهران) جهت تربيت نيروي متخصص در پالايشگاه آبادان شروع به كار كرد. در سال هزار و سيصد و سي و پنج (1956) جمعيت اين شهر به رقم كم نظير دويست وبيست هزار نفر رسيد كه دليل عمده آن شروع به كار پالايشگاه و ايجاد اشتغال و شرايط مساعد اقتصادي در اين شهر بوده است شهر آبادان قبل از حمله`‌ عراق به ايران در سال 1359 خورشيدي از شهرهاي بسيار باشكوه و آباد ايران بشمار مي‌رفت. اما با آغاز نبرد هشت ساله پيكره اين شهر آماج حملات دشمنان قرار گرفت و شهر به ويرانه اي بزرگ تبديل شد. در همان ابتداي جنگ تحميلي آبادان به محاصره دشمنان در آمد اما با غيورمردي جوانان ايران زمين طي عمليات ثامن الائمه حصر آبادان شكسته شد اما همچنان اين شهر آماج موشك ها و خمپاره هاي دشمنان بود. بلافاصله پس از جنگ، كار بازسازي اين شهرستان و پالايشگاه عظيم آن آغاز گرديد. چند سالي است كار بازسازي و نوسازي اين شهر به اتمام رسيده است و...
 
بالا