amir1985i
عضو جدید
ه گزارش روابط عمومی فرهنگسرای آی تی توسعه اقتصادی؛ اینترنت، هزاران شغل برای کارکنان صنایع رسانه ای فراهم ساخته و به صورت غیرمستقیم، برای میلیون ها خانواده دیگر شرایطی فراهم آورده است که زندگی خود را از طریق فعالیت های مربوط به اینترنت تأمین کنند.
2) رشد فرهنگی؛ هرچه گردش اطلاعات در جامعه بیشتر باشد، به همان اندازه جامعه فعال تر می شود و خلاقیت ها بیشتر می گردد. اینترنت به سبب نقش ویژه ای که در انتقال و انتشار فرهنگ ها دارد، می تواند به رشد و اعتلای هرچه بیشتر فرهنگی در جامعه بینجامداز منظر روان شناسی اجتماعی، به ایجاد فضای سالمی برای گفت وگو، ایجاد رابطه بین کشورها و در نتیجه، کاهش تنش های فرهنگی و هم گرایی اجتماعی کمک می کند. در این حالت، به تعبیر لرنر در جوامع انسانی، پدیده ای به نام همدلی شکل می گیرد.
4) دانش و کسب مهارت های جدید؛ کاربردهای اینترنت در پژوهش و کسب مهارت های زندگی نیز بسیار چشم گیر است. ما برای دسترسی به انواع اطلاعات، به اینترنت مراجعه می کنیم. محیط اینترنت، فضای گسترده ای از اطلاعات است که افراد می توانند از آن برای پژوهش های خود در موضوع های گوناگون بهره گیرند. ارتباط اینترنتی، به گسترش و تقویت مهارت های اجتماعی نیز کمک می کند. بر اساس برخی یافته ها، افراد از طریق اینترنت با فرهنگ های گوناگون آشنا می شوند و مهارت های اجتماعی را فرا می گیرند.
ب) کارکردهای منفی اینترنت
با وجود کارکردهای مثبتی که برای اینترنت برشمردیم، سوی دیگر آن، تاریک است. بر اساس پژوهش ها، گسترش اینترنت مانند هر نوآوری دیگر، به ایجاد دگرگونی هایی در جنبه های مختلف زندگی انجامیده است و در کنار دست آوردهای انکارناپذیر مثبت در زمینه های گوناگون، پی آمدهای نامطلوبی نیز به همراه داشته است. گریفتیز (1998م.)در پژوهشی به منظور بررسی نقش اینترنت در حالت های روانی افراد، نشان داد که اینترنت یکی از راه های دانش اندوزی، آگاهی افزایی و برقراری ارتباط دوستی با دیگران است. اما چون اینترنت، انبوهی از اطلاعات مثبت و منفی را ارایه می دهد، خطرهای بالقوه آن به ویژه برای نسل جوان بسیار نگران کننده است. میشل جی منو (1999م.) نیزدر پژوهشی با عنوان بررسی تأثیر اینترنت در برخی موضوع های روش شناختی و ادراکی ، به این نتیجه رسید که نفوذ و گسترش اینترنت در چارچوب های بیرون از نهادهای علمی و پژوهشی، از مهم ترین عوامل تهدید کننده بهداشت روانی به شمار می آید. اکنون که با جنبه های کلی و روند رشد اینترنت آشنا شدیم، می توانیم جنبه هایروان شناختی اینترنت را دقیق تر بررسی کنیم.
1) اینترنت و سلطه فرهنگی
در روان شناسی اینترنت و در بررسی کارکردهای منفی آن، پیش از همه در نظر گرفتن انگیزه های پلید نهفته در پشت صحنه اینترنت و هدف هایی که گردانندگان آن دنبال می کنند، اهمیت ویژه ای دارد. یکی از حوزه های پژوهشی در این زمینه، رویکردی است که با عنوان امپریالیسم فرهنگی یا امپریالیسم رسانه ای شهرت دارد.
بر اساس این رویکرد، یکی از کارکردهای منفی رسانه ها، سلطه فرهنگی است. سلطه فرهنگی عبارت است از مبادله یک جانبه عناصر و پدیده های فرهنگی. بر اساس این نظریه، رسانه های گروهی از جمله اینترنت، از سیاست دقیقی پیروی می کنند که قدرت های سیاسی و اقتصادی تدوین کرده اند. در میان پژوهش گران علوم ارتباطی که به پژوهش در زمینه رسانه های گروهی و سلطه فرهنگی توجه خاصی داشته اند، هربرت شیلر مقامبرجسته ای دارد. وی در یکی از مهم ترین آثار خود با عنوان ارتباطات و سلطه فرهنگی، به پی آمدهای فرهنگی رسانه های گروهی پرداخته است. به باور وی از سال های جنگ جهانی دوم، در همان حال که ایالات متحده امریکا با کمک نظامی به انگلستان و فرانسه برای از پا درآوردن آلمان هیتلری و به دست گرفتن رهبری قدرت جهانی تلاش می کرد، سیاست هایی را نیز برای استیلای فرهنگی و ارتباطی بر جهان تدارک می دید. در این زمینه، استفاده از نظریه جریان آزاد اطلاعات به منظور گسترش نفوذ فرهنگی و آسان سازی سلطه جویی بر جهان و به کار گرفتن نظریه توسعه اقتصادی و اجتماعی از طریق رسانه های گروهی ، برای جلوگیری از رشد غیرسرمایه داری کشورهای جهان سوم اهمیت فراوانی داشت. حتی می توان گفت این دو نظریه، پایه های اساسی ایدیولوژی امپریالیسم فرهنگی و ارتباطی را تشکیل می دهد. هربرت شیلر امپریالیسم فرهنگی می گوید:
واژه امپریالیسم فرهنگی، نشان دهنده نوعی نفوذ اجتماعی است که از طریق آن، کشوری اساس تصورها، ارزش ها، معلومات، هنجارها، رفتارها و سبک زندگی خود را به کشورهای دیگر تحمیل می کند.
بگدیکیان (1990م.) در اثر معروف خود با عنوان انحصار رسانه ها می نویسد: رسانه های عمده نظیر روزنامه ها، مجلات، شبکه های رادیو ـ تلویزیونی معتبر و ارتباطات عمومی همیشه به عنوان مبلغان قابل اعتماد ارزش ها و اخلاق مورد نظر شرکت ها و قدرت های بزرگ عمل کرده اند .
بگدیکیان که از روزنامه نگاران و منتقدان سرشناس امریکاست، با بررسی روند رو به رشد انحصار و سلطه در میان رسانه های گروهی و با دیدی انتقادی، مسیر تحولات رسانه های گروهی را از آغاز تا عصر حاضر بازگو کرده است. انتقادهای مشابهی را نیز می توان در نوشته های دیگر نظریه پردازان رسانه های گروهی یافت. این مسیر انتقادی، نشان می دهد الگوی امپریالیسم فرهنگی یک مسئله اساسی در رسانه های گروهی از جمله اینترنت است و به همگن سازی می انجامد. جریان بین المللی اطلاعات بنا به نظر منتقدانه مولانا (1371ه . ش) جریانی است مرکز ـ پیرامونی؛ از شمال و غرب به سوی جنوب و شرق، و از کشورهای توسعه یافته به سوی کشورهای در حال توسعه، جریان دارد. در واقع این جریان یک سویه، عمودی، تحقیرگر، منفی گرا و سلطه جویانه است. بر اساس این دیدگاه، اینترنت در جهت سلطه فرهنگی و ترغیب ارزش ها و هنجارهای عمدتا غیرمذهبی عمل می کند. مشکل دیگر فرهنگی اینترنت، غلبه زبان انگلیسی و نبود منابع غنی به زبان های دیگر است. بنابراین، اینترنت در عمل، سلطه زبان انگلیسی و الگوهای رفتاری ناسازگار با فرهنگ های بومی را تقویت می کند.
قدرت های مهم سیاسی و اقتصادی به ویژه امریکا، برنامه های حساب شده ای را در بهره گیری از اینترنت برای نفوذ و سلطه سیاسی ـ فرهنگی بر کشورهای دیگر دارند. کاخ سفید در پنجم ژانویه 2000م. بیانیه ای را با عنوان استراتژی امنیت ملی در قرن جدید منتشر کرد؛ در این بیانیه، افزون بر یادآوری منافع حیاتی امریکا، از اینترنت به مهم ترین ابزار دیپلماسی مردمی نام برده و تصریح شده است که برنامه ریزی ما باید به گونه ای باشد که توانایی ما را برای اطلاع رسانی و تأثیرگذاری بر ملل کشورهای دیگر در جهت منافع امریکا تقویت کند. توسعه اینترنت در داخل و استفاده از آن برای تأثیرگذاری بر دیگران، بخش مهمی از سیاست های استراتژیک امریکاست بی گمان این سیاست می تواند آسیب هایی را برای ملت های جهان، به ویژه کشورهای اسلامی در پی داشته باشد. نخستین و مهم ترین آسیبی که امروزه کشورهای اسلامی را تهدید می کند، فرهنگ حاکم بر امریکاست؛ زیرا بسیاری از مردم آنچه را در اینترنت می بینند، به عنوان ملاک و معیار می پذیرند. از این رو، اینترنت سبب می شود افراد زندگی در غرب را الگو قرار داده و بر اساس آن عمل کنند. شاید یکی دیگر از مهم ترین مسایل مربوط به روان شناسی اینترنت، پی آمدهای استفاده از آن است. در ادامه، به برخی از این پی آمدهای منفی اشاره می کنیم.
منابع و ماخذ
محمدصادق شجاعی فهرست منابع الف فارسی و عربی 1 احمد امیدوار و علی اکبر صارمی اعتیاد به اینترنت تهران انتشارات تمرین 1381 2 احمد محمد صالح ثقاف 1577 مجتمع الشبکه دمشق دارالفکر 2004م 3 ام هوور استوارت بازاندیشی درباره رسانه دین و فرهنگ ترجمه مسعود آریایی نیا تهران سروش 1382ه ش 4 بگدیکیان بن اچ انحصار رسانه ها ترجمه داوود حیدری مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ها 1374ه ش 5 تامپسون جان ب رسانه ها و مدرنیته ترجمه مسعود اوحدی تهران انتشارات سروش 1380ه ش 6 علی سعیدی و ابوالقاسم شکیبا روان شناسی و آسیب شناسی ارتباطات اینترنتی تهران انتشارات سنبله 1384ه ش 7 گروه نویسندگان رسانه ها و ثبات سیاسی انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی تهران 1381ه ش 8 مولانا حمید جریان بین المللی اطلاعات گزارش و تحلیل جهانی ترجمه یونس شکرخواه تهران مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ها 1371 ه ش ب لاتین 1 Bulleu P and Harre N the internet Its Effects on sofety and behavior 2000 http net safe orgnz DOC Library Patbullen 2 Smith M and Kollock P 1999 Communities in cyberspace London Routledge 3 Riva G and Galimberti C 2001 Towards cyberpsychology Mind cognition andSociety in the internet age Amsterdam IOS Press 4 Strate L 2003 Communication and Cyberspace social interaction in an electronic environment cresskill NJ Press Hampton 5 http www find articles com p articles mim 2248 6 Sanders c and field T m and Diego M and Kaplan M The Relation ship of internetuse to Depression and Socil Isolation Among Adolescents Internet http www findarticlis com p Articles mim2248 is 13835 ai 7 Lasser M R ****ography in Internet http galenet Grale group com 8 Lasser M R Pronography in Interََََُشششnet http galenet gale group com 9 ****ography in internet http galenet Galegroup com 10 Suler J psychology of cyberspace_addiction to cyberspace why is this thing eating my life www selfhelp magazine com 11 Liebert M A cyber psychology and beheavior V 8 Namber 2005 12 Suler J Computer and Cyberspace Addiction 2004 http www planet psych com z psychology 101 cyber addiction htm 13 Briggs R G Psychological Parameters of Internet Addiction http library albany
2) رشد فرهنگی؛ هرچه گردش اطلاعات در جامعه بیشتر باشد، به همان اندازه جامعه فعال تر می شود و خلاقیت ها بیشتر می گردد. اینترنت به سبب نقش ویژه ای که در انتقال و انتشار فرهنگ ها دارد، می تواند به رشد و اعتلای هرچه بیشتر فرهنگی در جامعه بینجامداز منظر روان شناسی اجتماعی، به ایجاد فضای سالمی برای گفت وگو، ایجاد رابطه بین کشورها و در نتیجه، کاهش تنش های فرهنگی و هم گرایی اجتماعی کمک می کند. در این حالت، به تعبیر لرنر در جوامع انسانی، پدیده ای به نام همدلی شکل می گیرد.
4) دانش و کسب مهارت های جدید؛ کاربردهای اینترنت در پژوهش و کسب مهارت های زندگی نیز بسیار چشم گیر است. ما برای دسترسی به انواع اطلاعات، به اینترنت مراجعه می کنیم. محیط اینترنت، فضای گسترده ای از اطلاعات است که افراد می توانند از آن برای پژوهش های خود در موضوع های گوناگون بهره گیرند. ارتباط اینترنتی، به گسترش و تقویت مهارت های اجتماعی نیز کمک می کند. بر اساس برخی یافته ها، افراد از طریق اینترنت با فرهنگ های گوناگون آشنا می شوند و مهارت های اجتماعی را فرا می گیرند.
ب) کارکردهای منفی اینترنت
با وجود کارکردهای مثبتی که برای اینترنت برشمردیم، سوی دیگر آن، تاریک است. بر اساس پژوهش ها، گسترش اینترنت مانند هر نوآوری دیگر، به ایجاد دگرگونی هایی در جنبه های مختلف زندگی انجامیده است و در کنار دست آوردهای انکارناپذیر مثبت در زمینه های گوناگون، پی آمدهای نامطلوبی نیز به همراه داشته است. گریفتیز (1998م.)در پژوهشی به منظور بررسی نقش اینترنت در حالت های روانی افراد، نشان داد که اینترنت یکی از راه های دانش اندوزی، آگاهی افزایی و برقراری ارتباط دوستی با دیگران است. اما چون اینترنت، انبوهی از اطلاعات مثبت و منفی را ارایه می دهد، خطرهای بالقوه آن به ویژه برای نسل جوان بسیار نگران کننده است. میشل جی منو (1999م.) نیزدر پژوهشی با عنوان بررسی تأثیر اینترنت در برخی موضوع های روش شناختی و ادراکی ، به این نتیجه رسید که نفوذ و گسترش اینترنت در چارچوب های بیرون از نهادهای علمی و پژوهشی، از مهم ترین عوامل تهدید کننده بهداشت روانی به شمار می آید. اکنون که با جنبه های کلی و روند رشد اینترنت آشنا شدیم، می توانیم جنبه هایروان شناختی اینترنت را دقیق تر بررسی کنیم.
1) اینترنت و سلطه فرهنگی
در روان شناسی اینترنت و در بررسی کارکردهای منفی آن، پیش از همه در نظر گرفتن انگیزه های پلید نهفته در پشت صحنه اینترنت و هدف هایی که گردانندگان آن دنبال می کنند، اهمیت ویژه ای دارد. یکی از حوزه های پژوهشی در این زمینه، رویکردی است که با عنوان امپریالیسم فرهنگی یا امپریالیسم رسانه ای شهرت دارد.
بر اساس این رویکرد، یکی از کارکردهای منفی رسانه ها، سلطه فرهنگی است. سلطه فرهنگی عبارت است از مبادله یک جانبه عناصر و پدیده های فرهنگی. بر اساس این نظریه، رسانه های گروهی از جمله اینترنت، از سیاست دقیقی پیروی می کنند که قدرت های سیاسی و اقتصادی تدوین کرده اند. در میان پژوهش گران علوم ارتباطی که به پژوهش در زمینه رسانه های گروهی و سلطه فرهنگی توجه خاصی داشته اند، هربرت شیلر مقامبرجسته ای دارد. وی در یکی از مهم ترین آثار خود با عنوان ارتباطات و سلطه فرهنگی، به پی آمدهای فرهنگی رسانه های گروهی پرداخته است. به باور وی از سال های جنگ جهانی دوم، در همان حال که ایالات متحده امریکا با کمک نظامی به انگلستان و فرانسه برای از پا درآوردن آلمان هیتلری و به دست گرفتن رهبری قدرت جهانی تلاش می کرد، سیاست هایی را نیز برای استیلای فرهنگی و ارتباطی بر جهان تدارک می دید. در این زمینه، استفاده از نظریه جریان آزاد اطلاعات به منظور گسترش نفوذ فرهنگی و آسان سازی سلطه جویی بر جهان و به کار گرفتن نظریه توسعه اقتصادی و اجتماعی از طریق رسانه های گروهی ، برای جلوگیری از رشد غیرسرمایه داری کشورهای جهان سوم اهمیت فراوانی داشت. حتی می توان گفت این دو نظریه، پایه های اساسی ایدیولوژی امپریالیسم فرهنگی و ارتباطی را تشکیل می دهد. هربرت شیلر امپریالیسم فرهنگی می گوید:
واژه امپریالیسم فرهنگی، نشان دهنده نوعی نفوذ اجتماعی است که از طریق آن، کشوری اساس تصورها، ارزش ها، معلومات، هنجارها، رفتارها و سبک زندگی خود را به کشورهای دیگر تحمیل می کند.
بگدیکیان (1990م.) در اثر معروف خود با عنوان انحصار رسانه ها می نویسد: رسانه های عمده نظیر روزنامه ها، مجلات، شبکه های رادیو ـ تلویزیونی معتبر و ارتباطات عمومی همیشه به عنوان مبلغان قابل اعتماد ارزش ها و اخلاق مورد نظر شرکت ها و قدرت های بزرگ عمل کرده اند .
بگدیکیان که از روزنامه نگاران و منتقدان سرشناس امریکاست، با بررسی روند رو به رشد انحصار و سلطه در میان رسانه های گروهی و با دیدی انتقادی، مسیر تحولات رسانه های گروهی را از آغاز تا عصر حاضر بازگو کرده است. انتقادهای مشابهی را نیز می توان در نوشته های دیگر نظریه پردازان رسانه های گروهی یافت. این مسیر انتقادی، نشان می دهد الگوی امپریالیسم فرهنگی یک مسئله اساسی در رسانه های گروهی از جمله اینترنت است و به همگن سازی می انجامد. جریان بین المللی اطلاعات بنا به نظر منتقدانه مولانا (1371ه . ش) جریانی است مرکز ـ پیرامونی؛ از شمال و غرب به سوی جنوب و شرق، و از کشورهای توسعه یافته به سوی کشورهای در حال توسعه، جریان دارد. در واقع این جریان یک سویه، عمودی، تحقیرگر، منفی گرا و سلطه جویانه است. بر اساس این دیدگاه، اینترنت در جهت سلطه فرهنگی و ترغیب ارزش ها و هنجارهای عمدتا غیرمذهبی عمل می کند. مشکل دیگر فرهنگی اینترنت، غلبه زبان انگلیسی و نبود منابع غنی به زبان های دیگر است. بنابراین، اینترنت در عمل، سلطه زبان انگلیسی و الگوهای رفتاری ناسازگار با فرهنگ های بومی را تقویت می کند.
قدرت های مهم سیاسی و اقتصادی به ویژه امریکا، برنامه های حساب شده ای را در بهره گیری از اینترنت برای نفوذ و سلطه سیاسی ـ فرهنگی بر کشورهای دیگر دارند. کاخ سفید در پنجم ژانویه 2000م. بیانیه ای را با عنوان استراتژی امنیت ملی در قرن جدید منتشر کرد؛ در این بیانیه، افزون بر یادآوری منافع حیاتی امریکا، از اینترنت به مهم ترین ابزار دیپلماسی مردمی نام برده و تصریح شده است که برنامه ریزی ما باید به گونه ای باشد که توانایی ما را برای اطلاع رسانی و تأثیرگذاری بر ملل کشورهای دیگر در جهت منافع امریکا تقویت کند. توسعه اینترنت در داخل و استفاده از آن برای تأثیرگذاری بر دیگران، بخش مهمی از سیاست های استراتژیک امریکاست بی گمان این سیاست می تواند آسیب هایی را برای ملت های جهان، به ویژه کشورهای اسلامی در پی داشته باشد. نخستین و مهم ترین آسیبی که امروزه کشورهای اسلامی را تهدید می کند، فرهنگ حاکم بر امریکاست؛ زیرا بسیاری از مردم آنچه را در اینترنت می بینند، به عنوان ملاک و معیار می پذیرند. از این رو، اینترنت سبب می شود افراد زندگی در غرب را الگو قرار داده و بر اساس آن عمل کنند. شاید یکی دیگر از مهم ترین مسایل مربوط به روان شناسی اینترنت، پی آمدهای استفاده از آن است. در ادامه، به برخی از این پی آمدهای منفی اشاره می کنیم.
منابع و ماخذ
محمدصادق شجاعی فهرست منابع الف فارسی و عربی 1 احمد امیدوار و علی اکبر صارمی اعتیاد به اینترنت تهران انتشارات تمرین 1381 2 احمد محمد صالح ثقاف 1577 مجتمع الشبکه دمشق دارالفکر 2004م 3 ام هوور استوارت بازاندیشی درباره رسانه دین و فرهنگ ترجمه مسعود آریایی نیا تهران سروش 1382ه ش 4 بگدیکیان بن اچ انحصار رسانه ها ترجمه داوود حیدری مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ها 1374ه ش 5 تامپسون جان ب رسانه ها و مدرنیته ترجمه مسعود اوحدی تهران انتشارات سروش 1380ه ش 6 علی سعیدی و ابوالقاسم شکیبا روان شناسی و آسیب شناسی ارتباطات اینترنتی تهران انتشارات سنبله 1384ه ش 7 گروه نویسندگان رسانه ها و ثبات سیاسی انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی تهران 1381ه ش 8 مولانا حمید جریان بین المللی اطلاعات گزارش و تحلیل جهانی ترجمه یونس شکرخواه تهران مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ها 1371 ه ش ب لاتین 1 Bulleu P and Harre N the internet Its Effects on sofety and behavior 2000 http net safe orgnz DOC Library Patbullen 2 Smith M and Kollock P 1999 Communities in cyberspace London Routledge 3 Riva G and Galimberti C 2001 Towards cyberpsychology Mind cognition andSociety in the internet age Amsterdam IOS Press 4 Strate L 2003 Communication and Cyberspace social interaction in an electronic environment cresskill NJ Press Hampton 5 http www find articles com p articles mim 2248 6 Sanders c and field T m and Diego M and Kaplan M The Relation ship of internetuse to Depression and Socil Isolation Among Adolescents Internet http www findarticlis com p Articles mim2248 is 13835 ai 7 Lasser M R ****ography in Internet http galenet Grale group com 8 Lasser M R Pronography in Interََََُشششnet http galenet gale group com 9 ****ography in internet http galenet Galegroup com 10 Suler J psychology of cyberspace_addiction to cyberspace why is this thing eating my life www selfhelp magazine com 11 Liebert M A cyber psychology and beheavior V 8 Namber 2005 12 Suler J Computer and Cyberspace Addiction 2004 http www planet psych com z psychology 101 cyber addiction htm 13 Briggs R G Psychological Parameters of Internet Addiction http library albany
جالبه اين مطلب رو كسي حوصله نداشته بخونه
............
