رساله مقام معظم رهبری

کیانا احمدی

کاربر فعال
احكام بانوان‏
س 216: مادرم از ذريّه پيامبر اكرم «صلى الله عليه و آله» است. آيا من نيز از سادات محسوب مى‏شوم؟ آيا مى‏توانم عادت ماهيانه‏ام را تا شصت سالگى، حيض قرار دهم و در آن ايام نماز و روزه خود را انجام ندهم؟
زنى كه پدرش هاشمى نيست هر چند مادرش از سادات باشد اگر بعد از پنجاه سالگى خونى را مشاهده كند، محكوم به استحاضه است.
س 217: اگر زنى كه به خاطر نذر روزه روز معينى روزه‏دار است، در حال روزه حيض شود، چه تكليفى دارد؟
روزه‏اش با عادت شدن، ولو در يك جزء از روز باشد، باطل مى‏شود و قضاى آن روز بعد از پاك شدن بر او واجب است.
س 218: لكه‏هائى كه زن بعد از يقين به پاك شدن مى‏بيند، با توجه به اين كه آن لكه‏ها نه اوصاف خون را دارند و نه خون مخلوط با آب را، چه حكمى دارد؟
اگر خون نباشد حكم حيض را ندارد، و اگر خون باشد اگر چه به صورت لكّه‏هاى زرد رنگ و از ده روز تجاوز نكند همه آن لكّه‏ها محكوم به حيض است، و تشخيص اين موضوع به عهده زن‏است.
س 219: جلوگيرى از عادت ماهيانه بوسيله دارو به خاطر روزه ماه رمضان چه حكمى دارد؟
اشكال ندارد.
س 220: اگر زنى در ايام باردارى به خون ريزى كمى مبتلا شود ولى باعث سقط حمل او نگردد، آيا غسل بر او واجب مى‏شود يا خير؟ وظيفه او چيست؟
خونى كه زن در ايام باردارى مى‏بيند اگر صفات و شرائط حيض را داشته باشد، و يا در زمان عادت بوده و سه روز اگر چه در باطن استمرار داشته باشد خون حيض است والا استحاضه خواهد بود.
س 221: زنى داراى عادت ماهيانه معينى مثلا هفت روز است، به علت گذاشتن دستگاه جلوگيرى از حاملگى، هر بار دوازده روز خون مى‏بيند. آيا خونى كه از روز هفتم به بعد مى‏بيند خون حيض است يا استحاضه؟
اگر خون تا روز دهم قطع نشود، خونى كه در ايام عادت مى‏بيند خون حيض است و باقى استحاضه خواهد بود.
س 222: آيا جايز است زنى كه در حال حيض و يا نفاس است داخل حرم امامزادگان «عليهم السلام» شود؟
جايز است.
س 223: زنى كه عمل كورتاژ (سقط جنين) را انجام داده، در حال نفاس است يا خير؟
بعد از سقط جنين ولو به صورت علقه باشد اگر خونى را مشاهده كرد، محكوم به نفاس است.
س 224: خونى كه زن در سن يائسگى مى‏بيند، چه حكمى دارد؟ و وظيفه شرعى او چيست؟
محكوم به استحاضه است.
س 225: يكى از راههاى جلوگيرى از حاملگى‏هاى ناخواسته، استفاده از داروهاى ضد حاملگى‏است. زنهائى كه از اين داروها استفاده مى‏كنند لكه‏هاى خونى را در ايام عادت و غير آن مشاهده مى‏كنند. اين لكه‏ها چه حكمى دارد؟
اگر اين لكه‏ها واجد شرايط شرعى حيض نباشد، حكم حيض را ندارد، بلكه محكوم به استحاضه‏است
 

کیانا احمدی

کاربر فعال
احكام خمس‏ - نحوه محاسبه خمس‏
س 976: تأخير پرداخت خمس تا سال آينده چه حكمى دارد؟
تأخير پرداخت خمس از سال خمسى به سال ديگر جايز نيست، هر چند هر وقت آن را بپردازد اداى بدهى حاصل مى‏شود. مكلف پس از رسيدن سال خمسى تا خمس مالش را نداده، نمى‏تواند در آن تصرف كند، و اگر در آن قبل از پرداخت خمس تصرف كند، مقدار خمس آن را ضامن است، و چنانچه با عين مال غير مخمّس كالا يا زمين و يا مانند آنها بخرد، معامله در مقدار خمس فضولى و موقوف بر اجازه ولىّ امر خمس است، كه پس از اجازه ولىّ امر بايد خمس آن كالا يا زمين را به قيمت فعلى حساب نمايد و آن را بپردازد.
س 977: من مالك مالى هستم كه مقدارى از آن نقد و مقدار ديگر به صورت قرض الحسنه نزد بعضى از افراد است و از طرفى به علت خريد زمين مسكونى مقروض هستم و بايد يكى از چك‏هاى آن را چند ماه ديگر بپردازم، آيا جايز است بدهى زمين را از مبلغ مذكور (نقد و قرض الحسنه) كم كنم و خمس باقيمانده را بپردازم؟ همچنين آيا زمينى كه براى سكونت خريدارى شده، خمس دارد؟
مالى كه از درآمد سال به بعضى افراد قرض داده‏ايد، اگر تا سر سال خمسى قابل وصول نباشد، پرداخت خمس آن تا وصول نشده است، واجب نيست و اموالى كه از درآمد سال در دست شماست جايز است كه از آن، قبل از رسيدن سر سال خمسى، بدهى خود را كه مهلت آن چند ماه ديگر مى‏رسد، بپردازيد، ولى اگر در اثناى سال آن را در اداى قرض مصرف نكنيد و سر سال خمسى شما برسد، نمى‏توانيد قرض خود را از آن مبلغ استثنا كنيد، بلكه واجب است خمس همه آن را بپردازيد. ولى اگر بنا داريد تمام يا قسمتى از آن را تا چند ماه ديگر صرف اداى بدهى خود نمائيد و چنانچه بخواهيد خمس آن را بپردازيد، باقيمانده وافى براى اداى بدهى نيست و از اين بابت در زحمت و مشقت قرار مى‏گيريد، در اين صورت پرداخت خمس آنچه را كه مى‏خواهيد صرف اداى بدهى نمائيد، واجب نيست. اما زمينى كه براى سكونت مورد نياز از درآمد بين سال تهيه مى‏شود، خمس ندارد.
س 978: از آنجا كه تا كنون ازدواج نكرده‏ام، آيا جايز است مقدارى از مالى را كه در حال حاضر دارم، براى هزينه‏هائى كه در آينده به آنها نياز دارم، پس انداز كنم؟
پس انداز درآمد سال اگر براى هزينه ازدواج در چند ماه آينده باشد، به نحوى كه اگر خمس آن را بپردازيد نتوانيد تمام هزينه ازدواج را تأمين نمائيد، خمس ندارد.
س 979: سر سال خمسى من آخر ماه دهم از هر سال است، آيا حقوق ماه دهم را كه در آخر آن مى‏گيرم، خمس دارد؟ اگر بعد از دريافت، مقدار باقيمانده آن را (كه طبق عادت، هر ماه پس انداز مى‏شود) به همسرم هديه كنم، آيا خمس به آن تعلق مى‏گيرد؟
حقوقى كه قبل از سال خمسى دريافت مى‏كنيد و يا قبل از آخرين روز سال خمسى قابل دريافت است، پرداخت خمس مقدار زائد بر مؤونه سال آن واجب است. اما آنچه به همسر خود يا به ديگرى هديه مى‏نمائيد، اگر صورى‏و به قصدفرار از خمس‏نباشد و به‏مقدار مناسب‏با شأن‏عرفى‏شما باشد، خمس ندارد.
س 980: پول يا كالاى مخمسى دارم كه اقدام به مصرف آن كرده‏ام، آيا جايز است در پايان سال، مقدارى از درآمد سال به جاى آن پول يا كالائى كه خمس آن پرداخت شده، استثنا شود؟
چيزى از درآمد سال به جاى مال مخمسى كه مصرف شده، استثنا نمى‏شود.
س 981: اگر مالى كه خمس ندارد مانند جايزه و مانند آن، با سرمايه مخلوط شود، آيا در پايان سال خمسى جايز است كه آن را از سرمايه استثنا كرد و سپس خمس بقيه اموال را پرداخت؟
استثناى آن اشكال ندارد.
س 982: سه سال پيش مغازه‏اى را با مالى كه خمس آن پرداخت شده، افتتاح كردم و سر سال خمسى‏ام هم پايان سال شمسى يعنى شب عيد نوروز است، و تاكنون هرگاه سر سال خمسى‏ام رسيده، مشاهده كرده‏ام كه همه سرمايه‏ام به صورت قرض بر عهده مردم است و در عين حال خودم هم مبلغ زيادى بدهكارم، اميدواريم ما را نسبت به تكليفمان راهنمائى فرمائيد.
اگر سر سال خمسى چيزى از سرمايه و سود نزد شما نباشد و يا چيزى بر سرمايه شما افزوده نشده باشد، پرداخت خمس بر شما واجب نيست و طلبهاى شما كه ناشى از فروش نسيه كالا به مردم است، جزء درآمد سالى محسوب مى‏شود كه آنها را دريافت مى‏كنيد.
س 983: تعيين قيمت كالاهاى موجود در مغازه، هنگام حساب سال خمسى، مشكل است، چگونه بايد آن را حساب كرد؟
تعيين قيمت اجناس موجود در مغازه به هر صورت ممكن هر چند با تخمين، براى محاسبه درآمد سال كه بايد خمس آن پرداخت شود، واجب است.
س 984: اگر چند سال درآمد سالانه‏ام را محاسبه نكنم تا اينكه اموال من نقد و سرمايه‏ام زياد شود و بعد از آن، خمس غير از سرمايه قبلى ام را بپردازم، آيا اين كار اشكال دارد؟
اگر در اموال شما هنگام رسيدن سال خمسى، خمس هر چند به مقدار كم باشد، تا خمس آن را نپردازيد، حق تصرف در آن اموال را نداريد، و اگر با عين آن اموال قبل از پرداخت خمس خريد و فروش كنيد، معامله نسبت به مقدار خمس آن، فضولى و متوقف بر اجازه ولىّ امر خمس است.
س 985: خواهشمنديم آسانترين راه ممكن براى پرداخت خمس توسط صاحب مغازه را بيان فرمائيد.
هر چه كالا و پول نقد دارد، در سر سال خمسى حساب كرده و قيمت گذارى مى‏كند و سپس مجموعه آن را با سرمايه اصلى مى‏سنجد، اگر چيزى اضافه بر سرمايه موجود باشد، سود محسوب مى‏شود و به آن خمس تعلق مى‏گيرد.
س 986: سر سال خمسى‏ام را اول ماه سوم سال گذشته قرار داده‏ام و در همين تاريخ براى محاسبه خمس سود حساب بانكى‏ام مراجعه كردم، آيا اين روش براى حساب سال مالى درست است؟
ابتداى سال خمسى شما، روزى است كه براى اولين بار سود قابل دريافت براى شما حاصل شده است، و تأخير ابتداى سال از آن روز براى شما جايز نيست.
س 987: اگر وسائل و چيزهاى مورد نياز زندگى مانند ماشين، موتور، فرش كه خمس آن داده نشده است، فروخته شود، آيا پس از فروش بايد خمس آنها فورا پرداخت شود؟
وسايل ذكر شده اگر جزو احتياجات زندگى بوده و از درآمد بين سال آن را تهيه كرده است، پول فروش آن خمس ندارد، ولى اگر وسايل را با پولى كه سال بر آن گذشته بدون اداى خمس تهيه كرده، بايد خمس پول خريد آنها را بدهد، هر چند آن وسايل را نفروشد و اگر حساب سال نداشته در مورد پول خريد آنها بايد با يكى از نمايندگان ما مصالحه نمايد.
س 988: كسى كه نياز به تهيه يكى از لوازم خانگى مانند يخچال دارد و استطاعت خريد آن را يكجا ندارد و ماهيانه پولى پس‏انداز مى‏نمايد تا وقتى كه پول به حد لازم رسيد، آن را خريدارى نمايد، اكنون كه سال خمسى او رسيده، آيا به پولى كه به اين منظور كنار گذاشته شده، خمس تعلق مى‏گيرد؟
پول پس انداز شده اگر جهت تهيه مايحتاج زندگى در آينده نزديك (مثلا دو تا سه ماه پس از پايان سال خمسى) مورد نياز باشد، خمس ندارد.
س 989: اگر كسى قبل از سال خمسى‏اش، مقدارى از درآمد خود را به كسى قرض دهد و بعد از گذشت چند ماه از سر سال خمسى خود آن را دريافت كند، اين مبلغ چه حكمى دارد؟
پرداخت خمس قرض پس از گرفتن آن از بدهكار، واجب‏است.
س 990: اشيائى را كه انسان در طول سال خمسى مى‏خرد و سپس آن را بعد از سال خمسى‏اش مى‏فروشد، چه حكمى دارد؟
اشياء ياد شده اگر جزو لوازم زندگى است و جهت استفاده شخصى خريده است، خمس ندارد؛ ولى اگر آن را براى فروش خريده و فروش آن هم تا سر سال خمسى ممكن است، پرداخت خمس سود آن واجب است. در غير اين صورت، تا آن را نفروخته، خمس ندارد و هنگامى كه آن را فروخت، سود حاصل از فروش آن از درآمدهاى همان سال فروش محسوب مى‏شود.
س 991: اگر كارمندى حقوق سال خمسى خود را بعد از رسيدن آن دريافت كند، آيا دادن خمس بر او واجب است يا خير؟
اگر تا سر سال خمسى قابل دريافت باشد، پرداخت خمس آن واجب است، هر چند هنوز آن را نگرفته باشد؛ در غير اين صورت، جزء درآمدهاى سالى كه آن را دريافت مى‏كند، محسوب مى‏شود.
س 992: خمس سكه‏هاى طلا كه قيمت آنها هميشه در حال تغيير است، چگونه است؟
اگر قصد دارد خمس را از قيمت آنها بدهد، ملاك، قيمت روز پرداخت است.
س 993: اگر شخصى سال مالى خود را به قيمت طلا محاسبه نمايد، به طور مثال اگر همه سرمايه‏اش معادل با صد سكه طلا از نوع بهار آزادى باشد كه مقدار بيست سكه از آن را به عنوان خمس پرداخته و هشتاد سكه مخمس باقى بماند و در سال بعد اگر قيمت سكه افزايش يابد (ولى سرمايه او معادل همان هشتاد سكه است)، آيا به آن خمس تعلق مى‏گيرد؟ آيا واجب است كه خمس افزايش قيمت را بپردازد؟
ملاك در استثناى سرمايه مخمس، همان سرمايه اصلى است. اگر سرمايه اصلى كه با آن كار مى‏كند، سكه‏هاى طلا از نوع مثلا بهار آزادى باشد، در سر سال مالى سكه‏هاى مخمس استثنا مى‏شوند، هر چند قيمت آنها به واحد ريال نسبت به سال گذشته، افزايش يافته باشد. ولى اگر سرمايه او پول نقد يا كالا باشد كه در سر سال خمسى آن را با سكه‏هاى طلا مقايسه كرده و خمس آن را داده باشد، بايد در سر سال خمسى آينده فقط قيمت سكه‏هاى طلا را كه سال گذشته آنها را حساب كرده، استثنا كند نه تعداد سكه‏ها را. بنابراين اگر قيمت سكه‏ها در سال آينده افزايش يابد، مقدار افزايش قيمت، استثنا نمى‏شود، بلكه سود محسوب شده و پرداخت خمس آن واجب است.
تعيين سال مالى‏

س 994: كسى كه اطمينان دارد به اينكه چيزى از درآمد سالانه‏اش تا پايان سال باقى نمى‏ماند، بلكه تمامى درآمد و منفعت او در خلال سال خرج هزينه‏هاى زندگى او مى‏شود، آيا واجب است براى خود سال خمسى تعيين كند؟ كسى كه بر اثر اطمينان به اينكه چيزى از درآمدش زياد نمى‏آيد، سال خمسى تعيين نكرده، چه حكمى دارد؟
ابتداى سال خمسى با تعيين از جانب مكلّف مشخص نمى‏شود، بلكه يك امر واقعى است كه براى كسى كه شغل او كاسبى است با شروع كاسبى و براى كشاورز با رسيدن وقت برداشتِ محصول و براى كارگر و كارمند با دستيابى به اولين درآمد، آغاز مى‏شود. حساب سر سال خمسى و محاسبه درآمد سالانه واجب مستقلى نيست، بلكه راهى براى شناخت مقدار خمس است و وقتى محاسبه واجب مى‏شود كه بداند خمسى به او تعلق گرفته، ولى مقدار آن را نمى‏داند و اگر از منفعت كسب چيزى نزد او نماند و همه آن در مؤونه زندگى مصرف شود، خمس هيچكدام از آنها بر او واجب نيست.
س 995: آيا ابتداى سال مالى همان ماه اول كار است يا اولين ماهى كه حقوق دريافت مى‏كند؟
شروع سال خمسى حقوق بگيران اعم از كارگران و كارمندان و غيره همان روز اولى است كه مزد يا حقوق خود را دريافت مى‏كنند و يا مى‏توانند دريافت نمايند.
س 996: تعيين ابتداى سال براى پرداخت خمس چگونه است؟
شروع سال خمسى نياز به تعيين از سوى خود مكلف ندارد، بلكه خود بخود بر اساس چگونگى حصول درآمد سالانه متعيّن مى‏شود. بنابراين ابتداى سال خمسى امثال كارگران و كارمندان از اولين روز امكان دريافت اولين درآمد از درآمدهاى كار و كارمندى است، و سال خمسى تجّار و مغازه داران از تاريخ شروع به خريد و فروش و سال خمسى امثال كشاورزان از تاريخ برداشت اولين محصول كشاورزى سال شروع مى‏شود.
س 997: آيا تعيين سال خمسى بر جوانان مجردى كه با پدر و مادر خود زندگى مى‏كنند، واجب است؟ ابتداى سال خمسى آنان از چه زمانى است و چگونه بايد آن را حساب كنند؟
اگر جوان مجرد درآمد شخصى هر چند به مقدار كم داشته باشد، واجب است كه سال خمسى تعيين نموده و درآمد سالانه خود را محاسبه كند تا در صورتى كه چيزى از درآمد تا پايان سال باقى ماند، خمس آن را بپردازد و ابتداى سال خمسى او هنگام حصول اولين درآمد است.
س 998: آيا زن و شوهرى كه حقوق خود را به طور مشترك در امور منزل مصرف مى‏كنند، مى‏توانند سال خمسى مشترك داشته باشند؟
هر يك از آنان سال خمسى مستقلى به حساب درآمد خودش دارد، و واجب است، هر كدام خمس باقيمانده حقوق و درآمد سالانه خود را در پايان سال خمسى بپردازد.
س 999: من زنى خانه‏دار و مقلد حضرت امام «قدس سره» هستم و همسرم سال خمسى دارد كه در آن هنگام خمس اموال خود را مى‏پردازد و من نيز گاهى درآمدى دارم، آيا مى‏توانم براى خودسال خمسى جهت پرداخت خمس قرار دهم و ابتداى آن را زمان دستيابى به اولين سودى كه خمس آن را نداده‏ام، قرار دهم و در پايان سال خمس باقيمانده را بعد از كم كردن مؤونه بپردازم؟ آيا به آنچه در طول سال خرج زيارت، هديه و مانند آن كرده‏ام، خمس تعلق مى‏گيرد؟
بر شما واجب است كه زمان دستيابى به اولين درآمد سال را ابتداى سال خمسى خود قرار دهيد، و هر چه را در طول سال از منفعت كسب خرج مصارف شخصى خود از قبيل آنچه ذكر كرده‏ايد، مى‏كنيد خمس ندارد و هر چه از منفعت كسب سال، از مؤونه و مخارج سالانه‏تان تا سر سال زياد بيايد، واجب است كه خمس آن را بپردازيد.
س 1000: آيا سال خمسى بايد شمسى باشد يا قمرى؟
مكلّف در اين مورد مخيّر است.
س 1001: شخصى مى‏گويد كه سر سال خمسى‏اش ماه يازدهم سال بوده است، ولى بر اثر فراموش كردن آن، قبل از پرداخت خمس در ماه دوازدهم براى خانه‏اش فرش و ساعت و موكت خريده است و در حال حاضر تصميم گرفته كه سال خمسى اش را به ماه رمضان تغيير دهد، اشاره به اين نكته لازم است كه اين شخص مبلغ هشتاد و سه هزار تومان سهمين مربوط به سال گذشته و امسال بدهكار است كه آن را به صورت قسطى مى‏پردازد، نظر شريف حضرتعالى راجع به سهم امام و سادات كالاهاى مذكور چيست؟
تقديم و تأخير سال خمسى جايز نيست مگر با اجازه ولى امر خمس و بعد از حساب مدت گذشته و مشروط است به اينكه موجب وارد شدن ضرر به صاحبان خمس نشود، و در مورد اجناسى كه پول پرداختى بابت خريد آن از درآمد سال قبل بوده است، بايد خمس آن پول‏ها پرداخت شود.
س 1002: آيا انسان مى‏تواند خودش خمس مالش را حساب نموده و سپس آنچه را بر او واجب است به وكلاى جنابعالى بپردازد؟
اشكال ندارد.
 

کیانا احمدی

کاربر فعال
رساله مقام معظم رهبری

احكام نماز
اهميت و شرائط نماز
س 338: كسى كه عمدا نماز را ترك كند يا سبك بشمارد، چه حكمى دارد؟
نمازهاى روزانه‏اى كه در پنج نوبت خوانده مى‏شود، از واجبات بسيار مهم شريعت اسلامى بوده و بلكه ستون دين است و ترك يا سبك شمردن آن شرعا حرام و موجب استحقاق عقاب است.
س 339: آيا بر كسى كه آب و چيزى كه تيمم بر آن صحيح است، در اختيار ندارد (فاقد الطهورين)، نماز واجب است؟
بنا بر احتياط، نماز را در وقت بخواند و بعد از وقت با وضو يا تيمم قضا نمايد.
س 340: به نظر شريف جنابعالى، موارد عدول در نماز واجب كدام است؟
عدول در موارد زير واجب است:
1 - از نماز عصر به نماز ظهر، در صورتى كه در بين نماز عصر متوجه شود كه نماز ظهر را نخوانده است.
2 - از نماز عشاء به نماز مغرب اگر در بين نماز عشاء متوجه شود كه نماز مغرب را نخوانده است و از محل عدول هم تجاوز نكرده باشد.
3 - اگر دو نماز قضائى كه در اداى آنهاترتيب معتبر است، بر عهده او باشد و بر اثر فراموشى قبل از اداى نماز اول به خواندن نماز دوم مشغول شود.
و عدول در موارد زير مستحب است:
1 - از نماز اداء به نماز قضاى واجب، در صورتى كه بر اثر آن وقت فضيلت اداء فوت نشود.
2 - از نماز واجب به مستحب براى درك ثواب نماز جماعت.
3 - از نماز واجب به نافله در ظهر روز جمعه براى كسى كه قرائت سوره جمعه را فراموش كرده و به جاى آن سوره ديگرى را خوانده و به نصف رسيده و يا از آن گذشته است. مستحب است اين شخص از نماز واجب به نافله عدول كند تا بتواند نماز فريضه را با سوره جمعه بجا آورد.
س 341: نماز گزارى كه مى‏خواهد در روز جمعه بين نماز جمعه و ظهر جمع نمايد، آيا بايد براى هر يك بدون قصد وجوب، فقط قصد قربت كند، يا اين كه براى يكى از آن دو هم قصد قربت نمايد و هم قصد وجوب و براى ديگرى فقط قصد قربت نمايد و يا اين كه بايد براى هر دو هم قصد وجوب كند و هم قصد قربت؟
در هر يك از آن دو قصد قربت كافى است و قصد وجوب در هيچكدام واجب نيست.
س 342: اگر خونريزى از دهان يا بينى از اول وقت نماز تا نزديك آخر آن ادامه داشته باشد، نماز چه حكمى دارد؟
اگر تطهير بدن ممكن نباشد و بترسد وقت نماز فوت شود، نماز را در همان حالت بخواند.
س 343: آيا هنگام خواندن ذكرهاى مستحبى نماز، آرامش كامل بدن واجب است يا خير؟
فرقى بين ذكر واجب و مستحب در وجوب استقرار و آرامش بدن نيست. بلى، گفتن ذكر به قصد ذكر مطلق در حال حركت اشكال ندارد.
س 344: براى بعضى از افراد در بيمارستان لوله‏هائى به نام سوند براى خروج بول قرار مى‏دهند كه در اين صورت بول بدون اختيار از مريض در حالت خواب يا بيدارى و يا در بين نماز خارج مى‏شود، اميدواريم به اين سؤال پاسخ فرمائيد: آيا اين فرد بايد دوباره نماز را در وقت ديگرى بخواند يا نمازى كه در آن حالت خوانده، كافى است؟
اگر در آن حالت نماز را طبق وظيفه شرعى و فعلى خود خوانده، صحيح‏است و اعاده و قضاى آن واجب نيست.
 

کیانا احمدی

کاربر فعال
وقت نماز
س 345: دليل مذهب شيعه در مورد وقت نمازهاى روزانه چيست؟ همانگونه كه مى‏دانيد اهل سنت، با داخل شدن وقت نماز عشاء، نماز مغرب را قضا مى‏دانند و همچنين در مورد نماز ظهر و عصر هم به همين ترتيب است. لذا معتقدند كه وقتى وقت نماز عشاء داخل شد و امام جماعت براى خواندن آن بپاخاست، مأموم نمى‏تواند همراه او، نماز مغرب را بخواند و نماز مغرب و عشاء را در يك زمان بجا آورد.
دليل شيعه، اطلاق آيات قرآنى و سنّت شريف است، به اضافه رواياتى كه بخصوص دلالت بر جواز جمع دارند. نزد اهل سنت هم رواياتى وجود دارد كه دلالت بر جواز جمع بين دو نماز در وقت يكى از آن دو مى‏كند.
س 346: با توجه به اين كه آخر وقت نماز عصر، مغرب است و آخر وقت نماز ظهر نزديك مغرب است به مقدارى كه براى خواندن نماز عصر به آن نياز است، مى‏خواهم سؤال كنم كه منظور از مغرب چيست؟ آيا مراد زمان غروب خورشيد است يا زمانى كه اذان مغرب طبق افق هر مكانى گفته مى‏شود؟
وقت نماز عصر تا غروب آفتاب است.
س 347: فاصله زمانى بين غروب خورشيد و اذان مغرب چند دقيقه است؟
ظاهر اين است كه با اختلاف فصل‏هاى سال تفاوت مى‏كند.
س 348: من تا دير وقت سر كارم هستم، بطورى كه ساعت يازده شب به منزل بر مى‏گردم و در هنگام كارهم بخاطر كثرت مراجعه كنندگان وقت خواندن نماز مغرب و عشاء را ندارم. آيا خواندن نماز مغرب و عشاء بعد از ساعت يازده شب صحيح است؟
اگر از نصف شب به تأخير نيفتد، اشكال ندارد، ولى تلاش كنيد كه از ساعت يازده شب به تأخير نيفتد بلكه تا مى‏توانيد نماز را در اول وقت آن بخوانيد.
س 349: چه مقدار از نماز اگر در وقت اداء واقع شود، نيت اداء صحيح است؟ در صورت شك در اين كه اين مقدار، داخل وقت واقع شده يا خير، وظيفه چيست؟
وقوع يك ركعت نماز در داخل وقت براى اين كه نماز، اداء محسوب شود، كافى است و در صورت شك در اين كه وقت لااقل به مقدار يك ركعت باقى است يا خير، نماز را به قصد مافى‏الذمّه بخوانيد.
س 350: سفارتخانه‏ها و كنسولگرى‏هاى جمهورى اسلامى ايران در خارج، جدول‏هاى زمانى براى تعيين اوقات شرعى پايتخت‏ها و شهرهاى بزرگ تهيه مى‏كنند. سؤال اين است كه تا چه مقدار مى‏توان به اين جدولها اعتماد كرد؟
معيار در احراز دخول وقت، حصول اطمينان براى مكلّف است، و اگر براى او اطمينان به مطابقت اين جدولها با واقع حاصل نشود، بايد احتياط نموده و صبر كند تا يقين به داخل شدن وقت شرعى نمايد.
س 351: نظر شما درباره فجر صادق و كاذب چيست؟ و نمازگزار در اين مورد چه تكليفى دارد؟
معيار شرعى در مورد وقت نماز و روزه، فجر صادق است و احراز آن موكول به تشخيص مكلّف است.
س 352: مسئولين يكى از دبيرستان‏هاى تمام وقت، نماز جماعت ظهر و عصر را ساعت دو بعد از ظهر، كمى قبل از شروع درسهاى شيفت عصر اقامه مى‏كنند. علت تأخير، اين است كه درسهاى شيفت صبح، چهل و پنج دقيقه قبل از ظهر شرعى تعطيل مى‏شود و نگهداشتن دانش‏آموزان تا ظهر شرعى مشكل است. با توجه به اهميت اقامه نماز در اول وقت، نظر شريف خود را در اين باره بيان فرمائيد.
تأخير نماز جماعت براى اين كه نمازگزاران در نماز حاضر شوند، با اين فرض كه در اول وقت در مدرسه نيستند، اشكال ندارد.
س 353: آيا بايد نماز ظهر بعد از اذان ظهر و نماز عصر بعد از دخول وقت آن خوانده شود؟ و همچنين آيا نماز مغرب و عشاء هم بايد هر كدام در وقت خود خوانده شوند؟
بعد از داخل شدن وقت دو نماز، مكلّف در خواندن هر دو نماز پشت سر هم به صورت جمع و يا خواندن هر يك در وقت فضيلت خود مخيّر است.
س 354: با توجه به اين كه امروزه با فراوانى ساعت، يقين به طلوع فجر ممكن است، آيا بايد در شبهاى مهتابى براى خواندن نماز صبح به مدت پانزده تا بيست دقيقه صبر كرد؟
فرقى بين شبهاى مهتابى و غير مهتابى در طلوع فجر، وقت فريضه صبح و وجوب امساك براى روزه گرفتن نيست، هر چند احتياط در اين زمينه خوب است.
س 355: آيا مقدار اختلاف اوقات شرعى ميان استان‏ها كه بر اثر اختلاف افقهاى آنها به وجود مى‏آيد، در اوقات سه گانه نمازهاى يوميه به يك اندازه است؟ مثلا بين دو استان در وقت ظهر بيست و پنج دقيقه تفاوت است، آيا در بقيه وقت‏هاى نماز هم اين اختلاف وجود دارد و به همين مقدار است؟ يا اين كه مقدار آن در وقت نماز صبح و مغرب و عشاء تفاوت مى‏كند؟
مجرّد يكى بودن مقدار تفاوت بين دو منطقه در طلوع فجر يا زوال آفتاب يا غروب خورشيد، مستلزم اتحاد در ساير اوقات نيست، بلكه غالبا مقدار اختلاف بين شهرها در اوقات سه گانه با هم تفاوت دارد.
س 356: اهل سنّت نماز مغرب را قبل از غروب شرعى مى‏خوانند، آيا جايز است در ايام حج و غير آن به آنها اقتدا كرده و به همان نماز اكتفا كنيم؟
معلوم نيست كه نماز آنها قبل ازداخل شدن وقت باشد و شركت در نماز جماعت آنها و اقتدا به آنان اشكال ندارد و مجزى است، ولى درك وقت نماز ضرورى است، مگر اين كه خود وقت هم از موارد تقيه باشد.
س 357: خورشيد در دانمارك و نروژ ساعت هفت صبح طلوع نموده و تا عصر در آسمان به مقدار دوازده ساعت مى‏درخشد، در حالى كه در كشورهاى ديگر شب است، تكليف من درباره نماز و روزه چيست؟
مكلف بايد در مورد اوقات نمازهاى يوميه و روزه همان افق محل سكونت خود را رعايت كند، ولى اگر روزه گرفتن بر اثر طولانى بودن روز، غير مقدور يا حرجى باشد، اداى آن ساقط و قضاى آن واجب است.
س 358: رسيدن نور خورشيد به زمين تقريبا هفت دقيقه طول مى‏كشد. آيا ملاك پايان وقت نماز صبح، طلوع خورشيد است يا رسيدن نور آن به زمين؟
ملاكِ طلوع خورشيد، ديدن آن در افق مكان نمازگزار است.
س 359: رسانه‏هاى گروهى اوقات شرعى هر روز را يك روز قبل از آن اعلام مى‏كنند، آيا اعتماد بر آن و بنا گذاشتن بر دخول وقت نماز بعد از پخش اذان از راديو و تلويزون جايز است؟
اگر براى مكلّف اطمينان به دخول وقت از طريق مذكور حاصل شود، مى‏تواند بر آن اعتماد كند.
س 360: آيا وقت نماز به مجرد شروع اذان آغاز مى‏شود؟ يا اين كه بايد صبر نمود تا اذان تمام شود و سپس شروع به خواندن نماز كرد؟ آيا روزه‏دار جايز است به مجرد شروع اذان افطار نمايد يا اين كه بايد صبر كند تا اذان تمام شود؟
اگر اطمينان حاصل شود كه اذان از هنگام داخل شدن وقت شروع شده، صبر كردن تا پايان اذان لازم نيست.
س 361: آيا نماز كسى كه نماز دوم را بر اوّلى مقدّم داشته، مثلا نماز عشاء را جلوتر از مغرب خوانده، صحيح است؟
اگر بر اثر اشتباه يا غفلت نماز دوم را مقدّم داشته و بعد از تمام شدن نماز متوجه شده، نماز او صحيح است. ولى اگر عمدى بوده، باطل است.
س 362: با عرض سلام و تحيت، در آستانه ماه شريف و مبارك رمضان و با توجه به توسعه شهرها وعدم امكان تشخيص دقيق لحظه طلوع فجر، خواهشمند است نظر شريف خود را در مورد زمان امساك براى روزه و اقامه نماز صبح اعلام فرمائيد.
مقتضى است كه مومنين محترم ايّدهم اللّه تعالى جهت رعايت احتياط در مورد امساك روزه ووقت نماز صبح همزمان با شروع اذان صبح از رسانه‏ها براى روزه امساك نمايند و حدود پنج الى شش دقيقه بعد از اذان شروع به اداى فريضه صبح نمايند.
س 363: وقت نماز عصر تا اذان مغرب است يا تا هنگام غروب آفتاب؟ نيمه شب شرعى براى نماز عشاء و بيتوته در منى چه وقت است؟
آخر وقت نماز عصر تا غروب آفتاب است، و احتياط آن است كه براى نماز مغرب و عشاء و مانند اينها شب را از اول غروب تا اذان صبح حساب كنند، بنابراين تقريبا يازده ساعت و يك ربع بعد از ظهر شرعى آخر وقت نماز مغرب و عشاء است، ولكن براى بيتوته در منى از غروب تا طلوع آفتاب حساب كنند.
س 364: اگر كسى در بين نماز عصر متوجه شود كه نماز ظهر را نخوانده است، چه تكليفى دارد؟
اگر به خيال اين كه نماز ظهر را خوانده است به نيت نماز عصر مشغول نماز شود و در بين نماز بفهمد كه قبلا نماز ظهر را نخوانده است، در صورتى كه در وقت مشترك نماز ظهر و عصر است، بايد بلافاصله نيت خود را به نماز ظهر برگرداند و نماز را تمام كند و پس از آن، نماز عصر را بجا آورد، و اگر اين اتفاق در وقت مخصوص به نماز ظهر افتاده باشد، احتياط واجب آن است كه نيت را به نماز ظهر برگرداند و نماز را {. P وقت مخصوص نماز ظهر از اول ظهر است تا وقتى كه از ظهر به اندازه خواندن نماز ظهر بگذرد كه براى غير مسافر چهار ركعت و براى مسافر دو ركعت است. P} تمام كند ولى بعدا هر دو نماز (ظهر و عصر) را به ترتيب بجا آورد، و همين تكليف در مورد نماز مغرب و عشاء نيز هست.
 
بالا