NSP's (پلی ساکارید های غیر نشاسته ای) یا همان فیبر جیره و توضیحاتی در رابطه با اثرات فیزیولوژیکی آنها - بخش 2 -

m.sarikhan

عضو جدید
بخش 2


1-3 . فیبر و آثار فیزیولوژیکی آن
· سر نوشت فیبر جیره به راه برد هضمی پرنده و ظرفیت تخمیر روده کور آنها بستگی دارد. برخی از پرندگان می توانند فیبر جیره را تخمیر کرده و مقداری انرژی قابل استفاده به صورت اسیدهای چرب فرار تولید کنند در این میان اجزای محلول فیبر جیره بیشتر مستعد تخمیر شدن هستند. فیبر جیره علاوه بر تامین انرژی می تواند آثار تغذیه ای مختلفی داشته باشد که به خاطر خصوصیات فیزیکو-شیمیایی فیبر است. آثار مفید فیبر در تغذیه انسان بخوبی شناخته شده است، این مزایا هنوز در پرندگان به خوبی شناخته شده نیست و در اکثر تحقیقاتی که صورت می گیرد بیشتر به آثار منفی و جنبه های ضد تغذیه ای فیبر ها توجه می شود. یک نکته بسیار قابل توجه این که کمبود ترکیبات ساختاری نامحلول در جیره، رفتار غارت گری را در گله، به خصوص گله های تخمگذار تحریک می کند.
- فیبر، محدودیت انرژی، ممانعت فیزیکی و ویسکوزیته
· محتوی فیبر زیاد در جیره طیور گوشتی ممکن است سبب ایجاد محدودیت در تامین انرژی شود. در هنگام مصرف سطوح بالای فیبر جیره، آثار ضد تغذیه ای، بیشتر به صورت محدودیت کسب انرژی بروز می کند. با کاربرد فیبر محلول، انرژی قابل متابولیسم و نیز قابلیت هضم چربی و پروتیین کاهش پیدا می کند.
· افزایش فیبر جیره سبب می شود که بخش عمده دستگاه گوارش پر شود و بدون استفاده باقی بماند، از طرفی، فیبر حرکات دستگاه گوارش را بالا می برد که در نتیجه، حرارت حاصل از مصرف غذا افزایش پیدا می کند و منجر به کاهش میزان انرژی خالص می شود. علاوه بر این غذاهای دارای فیبر زیاد، باعث بروز اسهال می شوند و این مورد زمانی پیش می آید که فیبر خام مصرف شده از نوعی باشد که مقدار زیادی آب جذب کند. به دلایل فوق نباید مقدار زیادی فیبر خام در غذا وجود داشته باشد.
· پلی ساکارید های غیر نشاسته ای محلول دارای اثرات ضد تغذیه ای در طیور هستند و بیشتر در فعالیت های ضد تغذیه ای شرکت دارند. اثرات ضد تغذیه ای فیبر محلول در ارتباط با خصوصیات چسبندگی آنها است که متعاقباً بر ویسکوزیته فاز مایع روده کوچک تاثیر می گذارند. به وضوح به اثبات رسیده است که پلی ساکارید های نشاسته ای محلول اثر معکوسی بر مصرف غذا و قابلیت هضم مواد مغذی دارند و از عوامل اصلی کاهش رشد، افزایش ضریب تبدیل غذایی و نیز افت کیفیت لاشه هستند.
0 فیبر محلول، ویسکوزیته محتویات روده را افزایش می دهد. این افزایش به مقدار زیادی به قابلیت انحلال فیبر بستگی داشته و وابسته به مقدار آن ها نیست. پکتین ها، صمغ ها و بتا گلوکان ها جزو اجزای غلیظ اصلی هستند. به طور کلی ویسکوزیته بالا در روده، انتشار سوبستراها و آنزیم های گوارشی را مختل کرده (پدیده ممانعت فیزیکی) و مانع تاثیر گذاری بر هم دیگر می شود. افزایش ویسکوزیته ممکن است سبب کاهش اختلاط مواد مغذی و آنزیم های پانکراسی و اسید های صفراوی در داخل دستگاه گوارش و نیز سبب کاهش ترشحات آنزیم های پانکراس و اسید های صفراوی شود، بنابراین هیدرولیز و هضم مواد مغذی کاهش پیدا می کند.
· افزایش ویسکوزیته داخل لوله گوارش، منجر به کاهش جذب مواد مغذی از طریق افزایش لایه ی آبِ ساکن[4] در روی سلول های مخاطی می شود و این امر سبب محدودیت انتقال مواد مغذی از درون لوله گوارش به سطح مخاط می شود که باعث محدودیت جذب می گردد.
· پلی ساکاریدهای محلول، زمانی که مصرف می شوند سبب افزایش ویسکوزیته ایلیومی می شوند. تکه های پلی ساکارید های غیر نشاسته ای در آب می توانند به طور فیزیکی با آنزیم های روده ایی کمپلکس شده و آنها را از عمل بر سوبستراها باز دارند. کربوهیدرات های محلول در آب و غیر نشاسته ای شامل آرابینوزایلان ها بخش عمده فیبر گندم و چاودار هستند که سبب چسبناک شدن محتویات روده می شوند. افزایش ویسکوزیته مواد هضمی در حین عبور از دوازدهه به انتهای ایلیوم، به دلیل از دست دادن آب و کربوهیدرات های محلول و تغلیظ نسبی سلولز، پکتین و سایر فیبرها است .

- فیبر، صفرا و کلسترول
· مقدار کلسترول در سرم یا پلاسما به شدت تحت تاثیر وراثت و تغذیه قرار داشته و عواملی نظیر سن و شرایط محیطی نیز ممکن است در این زمینه موثر باشند. بر اساس برآورد های به عمل آمده، تقریباً 30 درصد از تغییرات ایجاد شده در غلظت کلسترول پلاسما در جوجه ها از طریق ارثی کنترل می شود. محل و میزان سنتز کلسترول بر حسب گونه، سن و تغذیه تغییر می کند همچنین میزان کلسترول خون و بافت ها تحت تاثیر سنتز کلسترول با منشای خارجی قرار می گیرد.
· تزریق استاتِ حاوی کربن نشان دار به جوجه ها به تعیین جایگاه سنتز کلسترول کمک کرد. نزدیک به دو سوم کلسترول در خلال یک مرحله 15 دقیقه ای در کبد، یک چهارم در عضلات و 6 درصد در روده و پوست سنتز می شود. نقاط دیگری که به ویژه در پرندگان جوان محل سنتز کلسترول هستند، آیورت[5] سینه ای و شکمی است. کاهش کلسترول خون ممکن است در نتیجه تسریع در عمل برداشت کلسترول از جریان خون و دفع آن به شکل کلسترول مدفوع و اسید های صفراوی صورت گیرد. درون صفرا، کلسترول وجود دارد و درصد بالایی از اسید های صفراوی به جریان خون باب جذب می شود و به عنوان بخشی از جریان روده ای - کبدی، به کبد منتقل می گردد.
· صفرا در مرغ ها، حاوی 20 درصد ماده خشک است و بیش از 90 درصد اسید های صفراوی ترشح شده به درون دیودنوم، جذب می شوند. به علاوه بخش اعظم این باز جذبِ مجدد، در ابتدای روده کوچک صورت می گیرد. صفرا به عنوان ناقلی برای دفع لیپید ها نیز عمل می کند و نکته قابل توجه این که در مقایسه با هر یک از گونه های حیوانی که تا کنون مورد مطالعه قرار گرفته است، لیپید های صفرا در پرندگان اهلی، به میزان قابل توجهی تفاوت دارند. لیپید های صفراوی *****داران عمدتاً شامل فسفولیپیدها و کلسترول هستند، صفرا در پرندگان حاوی مقادیر قابل توجهی استرهای کلسترول و تری گلیسریدها می باشند و دفع این لیپید ها ممکن است نقش تنظیم کننده داشته باشد.
· عواملی که می توانند افزایش کلسترول خون ناشی از جیره را در پرندگان کاهش دهند، شامل ترکیبات مختلف کربوهیدرات ها، ویتامین A، برخی از استرول های گیاهی و تعدادی از داروها هستند. فیبرهای جیره ای کارایی متفاوتی در کاهش جذب کلسترول دارند که در این بین کارایی کیتوزان بیشتر از سلولز است.
· افزایش سطح سلولز در جیره غذایی سبب کاهش در هضم چربی شده که احتمالاً از طریق ایجاد کمپلکس فیبر با نمک های صفراوی است که بدین ترتیب چرخه باز جذب کلسترول را مختل کرده و سبب کاهش کلسترول خون می شود. میزان جذب کلسترول و در نتیجه سطح کلسترول پلاسما را می توان با پلی ساکاریدهای مختلف کاهش داد ولی در کل خصوصیات کاهش دهندگی کلسترول بین فیبر ها یکسان است . به نظر می رسد که اتصال املاح صفراوی با این گونه ترکیبات نقش مهمی در تاثیر آن ها در زمینه اثر ضد اثر افزایش کلسترول خون[6] ایفا می کند.
1-4 . فیبر، دستگاه گوارش، پرزها و قابلیت هضم مواد مغذی
- دستگاه گوارش
· طیور به گونه حیوانات همه چیز خوار تعلق دارند و طول دستگاه گوارش نسبت به طول بدن در مقایسه با نشخوارکنندگان کوتاه است. از ویژگی های بارز دستگاه گوارش طیور وجود چینه دان به عنوان بخشی توسعه یافته از مری و سنگدان به صورت یک آسیاب عضلانی است که قبل از روده کوچک قرار گرفته است. غذا در چینه دان ذخیره شده و قبل از رسیدن به سنگدان و آغاز هضم مکانیکی در پیش معده غده ای با شیره معده مخلوط می شود. محل اصلی هضم آنزیمی و جذب مواد مغذی، روده باریک است و در نهایت بخش بسیار کوچکی از مواد غذایی در روده های کور تجزیه و تبدیل می شوند. زمان توقف غذا در دستگاه گوارش طیور کم بوده و در مرحله اول به خصوصیات غذا بستگی دارد.
· انعطاف پذیری مجرای گوارش در پاسخ به نوع یا مقدار خوراک موجود و دسترس شامل موارد زیر است: تغییرات اندازه و عضلانی بودن چینه دان، پیش معده و سنگدان، طول روده کوچک و روده های کور، ارتفاع پرزهای روده کوچک، تولید آنزیم های پانکراس، تعداد پروتیین های ناقل مواد مغذی در سلول های روده و سرعت عبور مواد هضمی.
· روده های کور نیز به تغییرات جیره پاسخ می دهند به نحوی که اندازه روده های کور و فعالیت میکروبی آن ها با میزان فیبر جیره در انواعی از پرندگان متناسب است. تغییرات اندازه روده های کور معمولا ظرف مدت یک تا سه ماه تکمیل می شود. طول روده نیز با افزایش مصرف غذا یا فیبر جیره زیاد می شود.
· گرچه دستگاه گوارش سهم زیادی از انرژی بدن را مورد استفاده قرار می دهد و بدین طریق تاثیر اصلی را بر کارایی رشد دارد، با این حال نقش عوامل جیره ای در تنظیم رشد و تکامل دستگاه گوارش به خوبی شناخته نشده است. در برخی از گونه ها نشان داده شده است که وزن، حجم و ظرفیت دستگاه گوارش با افزایش فیبر در جیره زیاد می شود. درک دینامیک سلولی نه تنها برای درک فیزیولوژی هضم بلکه برای کارایی تولید حیوان نیز حیاتی و مهم است. مصرف زیاد انرژی توسط دستگاه گوارش در ارتباط با نرخ تغییر و تبدیل و سنتز پروتیین در این بافت است. همچنین عواملی که بر نرخ تغییر و تبدیل سلول های اپی تلیوم روده تاثیر می گذارند ممکن است تاثیر عمیقی بر کارایی مصرف انرژی در کل بدن داشته باشند.
سلامت دستگاه گوارش، فاکتوری است که می تواند عملکرد رشد را در طیور تحت تاثیر قرار دهد. علی رغم صحت خصوصیات مواد مغذی که در ارتباط با نیازها است عوامل زیادی وجود دارند که در کنش متقابل و تاثیر با جمعیت میکروبی، سلامت و عملکرد دستگاه گوارش هستند و شامل ناهنجاری های عفونی باکتریایی(Candidia albicans, Escherichia coli, Clostridium perfringens)، ویروسها ، کمبودهای تغذیه ایی (فسفر، ویتامین های A، D و E) یا مازادها (پروتیین)، گرسنگی، کیفیت اجزای غذایی (بیو آمین ها، سویای بیش از حد فراوری شده، ممانعت کننده های تریپسین، پلی ساکاریدهای غیر نشاسته ای که بر ویسکوزیته تاثیر می گذارند)، فراوری خوراک (پلت کردن، آرد کردن) و افزودنی ها (آنتی بیوتیک ها، آنزیم ها، میکروب هایی که به طور مستقیم تغذیه می شوند، تعدیل کننده های ایمنی نظیر مانان الیگوساکاریدها و سایر فرآورده های طبیعی) می باشند.
· با دانستن دینامیک طبیعی هضم و اکوسیستم طبیعی دستگاه گوارش می توان از بروز برخی اشکالات داخلی جلوگیری کرد.افزودن فیبر، نظیر پوسته های یولاف به جیره های طیور، عملکرد سنگدان را به واسطه افزایش توده سنگدان و علاوه بر این، قابلیت هضم نشاسته را بهبود می بخشد. در کل مطالعات گذشته نشان داده اند که تغییر در ترکیب جیره های غذایی می تواند آناتومی و فیزیولوژی دستگاه گوارش را تحت تاثیر قرار دهد.
· تغذیه جیره های عاری از فیبر به حیوانات با بروز عارضه تحلیل[7] مخاط و عضلات روده ای در کولون و بخش های ابتدایی دستگاه گوارش گزارش شده است، که با افزودن فیبر به این نوع از جیره ها این اثرات از بین می روند. همچنین پرندگانی که فیبر یا غذاهای سخت دریافت می کنند دستگاه گوارش طولانی تری دارند. از طرف دیگر تحلیل سنگدان و یک تحلیل روده ای مجزا، زمانی که طیور از یک جیره آردی و نرم تغذیه می شوند، قابل مشاهده است.


- پرزها
· فیبر در ارتباط با خوراک های گیاهی مطرح بوده و می تواند تاثیرات قابل توجهی بر عملکرد روده کوچک و بزرگ به واسطه خاصیت حلالیت در آب و خصوصیات فیزیکی، اعمال کند. ساختار فیبر و ارتباط آن با آب در داخل لوله گوارش به مقدار زیادی، راندمان جابجایی و دینامیک میکروبی را در روده تحت تاثیر قرار می دهد. افزایش وسیع در تکثیر ویلی ها و آنزیم های هضمی سطحی در خلال 7 روز پس از تولد ایجاد می شود. جذب مواد مغذی از سطح روده صورت می گیرد و سطح روده ممکن است اغلب به وسیله تغییر ارتفاع پرزها، متناسب با مقدار یا کیفیت جیره تغییر نماید.
·
 
آخرین ویرایش توسط مدیر:

m.sarikhan

عضو جدید
NSP's (پلی ساکارید های غیر نشاسته ای) یا همان فیبر جیره و توضیحاتی در رابطه با اثرات فیزیولوژیکی آنها - بخش 3-

NSP's (پلی ساکارید های غیر نشاسته ای) یا همان فیبر جیره و توضیحاتی در رابطه با اثرات فیزیولوژیکی آنها - بخش 3-

بخش 3


- تاثیر فیبر بر قابلیت هضم مواد مغذی
· فیبر های قابل تخمیر امکان دارد قابلیت هضم ظاهری مواد مغذی را کاهش داده ونیتروژن دفعی را افزایش دهند. ثابت شده است که ویسکوزیته روده به واسطه فیبرهای محلول بوده و به فرآیند هضم صدمه می زنند، بدین ترتیب مواد هضم نشده به بخش های انتهایی دستگاه گوارش رسیده و سوبسترا برای میکرو فلور روده را تشکیل می دهد. همچنین قابل استنباط است که تغذیه فیبرهای محلول می تواند به شدت هضم را تحت تاثیر قرار دهد. هضم و جذب مواد مغذی در داخل روده به وسیله شرایط فیزیکو- شیمیایی تحت تاثیر قرار می گیرد. برخی از عوامل دخیل نظیر ویسکوزیته، pH و اسمولالیته مواد هضمی در پرنده مهم هستند.
· اجزایی از فیبر که ژل تشکیل داده و سبب افزایش ویسکوزیته داخل لوله گوارش می شوند، نظیر صمغ ها و پکتین ها با گلیکوکالیکس موجود در سطح میکرو ویلی ها واکنش نشان داده و سبب افزایش ضخامت لایه ی آبِ ساکن، روی مخاط روده شده و این عوامل سبب آسیب رساندن به هضم غذا و جذب محصولات نهایی هضم می گردد. در نهایت افزایش ویسکوزیته روده هضم و جذب مواد مغذی را بواسطه کاهش انتقال گلوکز و سدیم از سلول های جداری روده تحت تاثیر قرار می دهد. درصد بالای فیبر خام سبب محدود شدن مصرف برخی از مواد مغذی در جیره می گردد. چسبناکی ژل مانند سبب جلوگیری از هضم و جذب پروتیین ها، چربی ها و کربوهیدرات ها خواهد شد.
· افزایش سطح سلولز سبب کاهش در هضم چربی شده که احتمالا از طریق ایجاد کمپلکس فیبر با نمک های صفراوی است، پس مواد غذایی پر فیبر، برای طیور از انرژی زایی کمتری برخوردار هستند مگر این که دارای مقادیر زیادی چربی باشند. از طرفی بیان شده است که محتوای فیبر در جیره، قابلیت هضم ماده خشک و انرژی قابل متابولیسم ظاهری را به طور قابل چشم گیری افزایش می دهد.
· به دلیل توانایی کم جوجه های گوشتی در تخمیر فیبر های محلول و نیز نرخ عبور پایین و متعاقب آن مصرف کم خوراک، در هنگام استفاده از جیره های غنی از فیبر های محلول، جذب و دسترسی مواد مغذی در دستگاه گوارش، کم می شود. فیبرهای محلول اثر منفی بر زیست فراهمی[9] عناصر کم مصرف دارند. برخی از اجزای فیبر، مانند پکتین ها دارای تراکم بار الکتریکی بالایی بوده و به صورت یونی نسبت به کاتیون های جیره مانند منگنز، آهن، روی و مس واکنش نشان می دهند و معمولاً قابلیت دسترسی آنها را کم می کنند. برخی از پلی ساکارید های غیر نشاسته ای دارای ساختمان سه بعدی بوده که منجر به کمپلکس شدن با یون ها و تشکیل پل های یونی می شوند.
0 منابع جیره ای که از لحاظ پلی ساکاریدهای غیر نشاسته ای غنی هستند، احتمالاً از طریق گروه کربوکسیل اسید یورونیک می توانند با کاتیون های دو ظرفیتی مانند کلسیم، مس، آهن و روی باند شوند و متعاقباً این جیره ها نیاز به افزودن اضافی این عناصر خواهند داشت. بخش های دیگر مولکول ها دارای فعالیت سطحی بوده که به ارتباط آنها با میسل ها و اسید های صفراوی منجر می شود. احتمالاً به این دلیل، قابلیت هضم چربی با مصرف سطوح بالای فیبر در جیره کاهش پیدا می کند.
· یک تئوری وجود دارد که بیان می کند رقیق سازی جیره با فیبر، مصرف حقیقی برخی از مواد مغذی را کاهش داده و منجر به بهبود مورد استفاده قرار گرفتن پروتیین قابل دسترس در جیره و بهبود باز یافت مواد مغذی در داخل بدن می شود. همچنین فیبر اثر مفیدی بر روی هضم پروتیین و ابقای ازت دارد. کمیت مواد مغذی هضم نشده در مدفوع امکان دارد بواسطه فیبر کاهش پیدا کند اما حجم حقیقی مدفوع به طور چشم گیری با تغذیه فیبر افزایش پیدا می کند.همچنین جیره های حاوی مقادیر بالای فیبر غیر قابل هضم، سبب بهبود ابقای مواد مغذی می شود.






[1]FunctionalFiber

[2]Non StarchPolysaccharides

[3]MetabolizableEnergy Coefficient

[4]Unstirredwater layer

[5]Aorta

[6]Anti-hypercholestrolemic effect

[7]Atrophy

[8]Turn - Over

[9]Bioavailability
 
آخرین ویرایش توسط مدیر:

m.sarikhan

عضو جدید
NSP's (پلی ساکارید های غیر نشاسته ای) یا همان فیبر جیره و توضیحاتی در رابطه با اثرات فیزیولوژیکی آنها - بخش 1 -

NSP's (پلی ساکارید های غیر نشاسته ای) یا همان فیبر جیره و توضیحاتی در رابطه با اثرات فیزیولوژیکی آنها - بخش 1 -

این مطلب تقریبا کامل را برای استفاده دوستان علوم دامی و پاسخ به پرسش انجام شده در زمینه NSP ها که شاید برای همه ما پیش بیاید در این قسمت قرار می دهم. امید است که مفید باشد.

بخش 1

1-1 . فیبر، تعاریف و تقسیم بندی
· کربوهیدرات های جیره به دو دسته تقسیم می شوند: آن ها که به طور خودکار توسط آنزیم های دستگاه گوارش قابل هضم اند و دسته ای که به وسیله آنزیم های دستگاه گوارش هضم نمی شوند (فیبر جیره). بیشتر خوراک های طیور حاوی نشاسته، ساکاروز و گلوکز به عنوان کربوهیدرات های اصلی هستند که گلوکز و دیگر مونوساکارید های ضروری متابولیکی را فراهم می کنند.
· کربوهیدرات های عمده در تغذیه طیور نشاسته ها، قندها، سلولز و سایر ترکیبات غیر نشاسته ای است. سلولز و ترکیبات غیر نشاسته ای به طور عمومی به عنوان فیبر خام طبقه بندی می شوند. بر خلاف بخش فیبری، عمده نشاسته و قند ها توسط طیور مورد استفاده قرار می گیرند. فیبرجیره ای می تواند به عنوان اجزای گیاهی که به واسطه آنزیم های داخلی بدن نمی توانند هضم شوند، تعریف شود.
اصطلاح فیبر برای متخصصان تغذیه معانی مختلفی دارد و تعریف آن همراه با توسعه روش های تجزیه ای و مشخص شدن خصوصیات فیزیکو شیمیایی ترکیب آنها کامل می شود. به طور کلی فیبر جیره از پلی ساکارید های غیر نشاسته ای و لیگنین تشکیل شده است، اما ترکیب دقیق شیمیایی آن بین گونه های گیاهی و اندام های مختلف یک گیاه متفاوت است و تفاوت ساختاری بین فیبر ها به صورت تفاوت بین وزن مولکولی و قابلیت انحلال آنها است.
بر اساس کنش، فیبر جیره ممکن است به دو گروه فیبر های محلول، چسبنده و قابل تخمیر (پکتین ها، صمغ ها، بتاگلوکان ها و برخی همی سلولز ها) و فیبر های نامحلول، غیر چسبنده و غیر قابل تخمیر (لیگنین، سلولز و برخی همی سلولز ها) تقسیم شود. تقسیم بندی اخیر از لحاظ تغذیه ای قابل استفاده است، زیرا آثار فیزیولوژیکی فیبر در روده ها بر اساس قابلیت انحلال متمایز می شود و نقش های متفاوتی در فرآیند هضم و جذب در دستگاه گوارش ایفا می کنند. نسبت فیبر های نامحلول به محلول در منابع فیبر جیره ای به طور کلی، مورد استفاده قرار گرفتن جیره را تحت تاثیر قرار داده و به نظر می رسد در تنظیم جیره ای، جهت بدست آوردن خصوصیات بهینه، مهم باشد و در نهایت فیبر خام یک اصطلاح قدیمی است که به مواد باقی مانده حاصل از عصاره گیاه که در طول تجزیه تقریبی با اسید و باز بدست می آید، اطلاق می شود.
· اصلی ترین محتوی شیمیایی که برای اجزای ساختاری دانه ها مهم است فیبر نامحلول می باشد که ساختمان دیواره سلول گیاهی را شکل می دهد. محتوای دیواره سلولی غیر قابل حل در آب شامل سلولز، همی سلولز نامحلول در آب، مواد پکتینی نامحلول در آب و لیگنین است.
· فیبر خام میزان همی سلولز و برخی فیبر های محلول را کمتر از مقدار حقیقی نشان می دهد و نیز برای تقسیم بندی فیبرها بر اساس کنش های فیزیولوژیک ناموفق بوده و بدین جهت کاربرد اصطلاح فیبر خام در علم تغذیه کم کم رو به کاهش گذاشته است. همچنین آکادمی ملی علوم آمریکا سری جدیدی از تعاریف فیبر را در جیره ارایه می کند که تولیدات فیبری، نظیر محصولات سنتتیک یا استخراج شده از غذاهای کامل، که مزایای به اثبات رسیده ای برای سلامتی ندارند را مستثنی می کند.
· این آکادمی، فیبر کل را به صورت ترکیب فیبر جیره، کربوهیدرات های خوراکی، غیر قابل هضم و ترکیبات لیگنین که به طور طبیعی در خوراک های گیاهی وجود دارند تعریف می کند، فیبر کنشی[1] که برای فیبرهای ایزوله، استخراج شده یا سنتتیک که دارای سودمندی به اثبات رسیده ای برای سلامتی هستند، به کار می رود و شامل اثرات مفید بر روی گلوکز خون و غلظت های کلسترول خون می باشد. در حقیقت، تفاوت ترکیبات محلول و نامحلول فیبر به توضیح اثرات فیزیولوژیکی آن ها کمک می کند. تعاریف زیادی در باره فیبر مورد تایید قرار گرفته است، به هرحال تعریف پذیرفته شده اخیر این است که فیبر کل مجموع فیبر کنشی و فیبر جیره ای است.
· فیبر عمدتاً دارای سلولز، پنتوزان و لیگنین بوده و سبب حجیم شدن خوراک می شود. وزن مخصوص هر یک از غذاهای دامی به مقدار زیادی به فیبر خام آنها بستگی پیدا می کند، بدین ترتیب یک واحد حجمی ذرت، وزن بیشتری از همان واحد حجمی یولاف دارد.
· همچنین فیبر جیره ای به صورت کربوهیدرات های سخت، حجیم، چسبناک، غیر قابل هضم و لیگنین که عموماً به مقدار زیادی در گیاهان یافت می شوند، تعریف می شود. بخش عمده ایی از ترکیبات آلی را در طبیعت، کربوهیدرات ها تشکیل می دهند، بخصوص سلولز که یک کربوهیدرات مرکب است و مقدارش به بیش از 50 درصد کل این گونه ترکیبات می رسد.
- سلولز
· پلی ساکاریدی با منشای گیاهی، و دارای نقش ساختمانی است. لایه بیرونی دیواره سلول های گیاهی از رشته های سلولزی ساخته شده است که در لایه هایی از پلی ساکارید ها و پروتیین فرو رفته است. وزن مولکولی سلولز در حدود 500000 است و در اثر هیدرولیز تشکیل دی ساکاریدی به نام سلوبیوز را می دهند. سلولز از واحد های بتا گلوکوپیرانوز با اتصال بتا 1-4 -تشکیل شده است و در روده هضم نشده و تنها به عمل مکانیکی روده کمک می کند.
· ساختمان دیواره سلول بسیار منظم بوده و از پلی ساکاریدهای فیبری (بیشتر سلولز)، پلی ساکاریدهای مخلوط (بیشتر همی سلولز و پکتین) و مواد پوشاننده (بیشتر لیگنین) تشکیل شده است. نسبت های این ترکیبات، هم زمان با بلوغ گیاه تغییر می کند. دیواره سلولی، سلولز زیادی دارد که فراوان ترین ماده آلی موجود در کره زمین است. سلولز به همراه لیگنین، اسکلت ساختمانی گیاه را تشکیل می دهد، بافت گیاهی جوان دارای لیگنین کمتری بوده، ولی در هنگام توقف رشد، لیگنینی شدن اتفاق می افتد.
· سلولز توسط میکروارگانیسم های موجود در شکمبه نشخوارکنندگان و روده کور حیواناتی نظیر اسب و خرگوش که حاوی آنزیم سلولاز هستند تجزیه شده و به دی ساکاریدی به نام سلوبیوز تبدیل می شود. از آن جایی که سلولز فراوان ترین ماده آلی موجود در طبیعت است و 50 درصد ماده خشک گیاهان را تشکیل می دهد، پس به کار گیری یک فرآیند اقتصادی برای تبدیل سلولز به گلوکز باعث افزایش انرژی برای حیوانات و نیز انسان خواهد شد.
- همی سلولز
· به بخشی از اجزای فیبرهای گیاهی اطلاق می شود که در آب غیر محلول، ولی در مواد اسیدی و قلیایی رقیق قابل حل اند. همی سلولز ها در پیوستگی با نشاسته و سلولز اند. حاصل تجزیه همی سلولز، قند های ساده آرابینوز، زایلوز، گلوکز، مانوز و اسید های یورونیک نظیر اسید های گلوکورونیک و گالاکتورونیک می باشد. همی سلولز به طور عمده در نباتات علوفه ای یافت می شود و تقریباً در تمام اعضای گیاه به طور یکنواخت پراکنده شده اند. همی سلولز ها را در اصل می توان به دو نوع زایلان ها و گلوکوگالاکتومانان ها تقسیم بندی کرد. بیشتر همی سلولز موجود در گیاهان نهان دانه از نوع اول و در گیاهان باز دانه از نوع دوم هستند.
- لیگنین
· یا ماده چوب که در جدار سلول های گیاهی یافت می شود، ماده چوبی شونده است. لیگنین از نظر شیمیایی کربوهیدرات نیست. واحد اصلی ساختمان لیگنین را مشتقات فنیل پروپان تشکیل می دهند، این ماده در برابر اسیدها و تجزیه میکروبی بسیار مقاوم است. مقاوم بودن لیگنین در برابر تجزیه میکروبی به این معنا است که گیاهان دارای لیگنین زیاد و یا به عبارت دیگر بخش های چوبی شونده گیاهان بر قابلیت و ضرایب هضم مواد مغذی خوراک اثر سوی دارند. از طرف دیگرعامل اصلی موثر بر هضم کربوهیدرات ها نیز میزان پلی ساکاریدهای مرکب نظیر سلولز و لیگنین است. مقدار لیگنین موجود مواد خوراکی طیور بسیار کم بوده و سلولز محدودیت اصلی برای قابلیت هضم می باشد.
· لیگنین، در حقیقت نام مشترکی است برای یک دسته از ترکیبات بزرگ مولکول، که در اصل به وسیله اتصالات کربن به کربن و از مواد مشابه و نزدیک الکل کونیفرول ساخته شده است. بنابراین لیگنین از مشتقات بنزن است و یک کربوهیدرات نیست و اجزای سازنده آن هم همه از یک نوع نیستند. لیگنین ترکیب پیچیده و پلی مری غیر پلی ساکاریدی است. گرچه برخی از فرآورده های حاصل از تجزیه آن شناخته شده است ولی ترکیب آن به طور کامل مشخص نیست.
· مقدار کربن لیگنین 67 درصد است. این ماده به مقدار زیاد در دیواره های قطور سلول گیاهی و در تیغه های میانی انباشته شده و در دیگر دیواره های سلول نیز به صورت مخلوط با سایر کربوهیدرات ها یافت می شود. لیگنین، کربوهیدرات ها را در برابر تاثیر شیره گوارشی و نیز فعالیت باکتری ها مصون می دارد. چوب سوزنی برگ ها در حدود 26 27 درصد و چوب پهن برگ ها در حدود 22 درصد لیگنین دارند (3).
- پلی ساکارید های غیر نشاسته ای
· پلی ساکارید های غیر نشاسته ای یا [2]NSP’s، واژه نسبتاً جدیدی است که به فیبر اطلاق می شود و به دلیل این که توسط سیستم هضمی تک معده ای ها غیر قابل هضم است توجه اندکی را در مطالعات تغذیه ای طیور در گذشته به خود جلب کرده است، اما امروزه مشخص شده است که این عوامل، ضد تغذیه ای بوده و هضم و جذب سایر مواد مغذی را تحت تاثیر قرار می دهند. اغلب پلی ساکارید های غیر نشاسته ای در دیواره های سلولی، هم به صورت تنها به عنوان مواد شبه ساختمانی و هم بیشتر به صورت متصل شده با پروتیین ها و لیگنین یافت می شوند.
· خصوصیات ضد تغذیه ای پلی ساکارید های غیر نشاسته ای با توجه به توانایی اتصال آنها به سایر ترکیبات فرق می کند. غالب پلی ساکارید های غیر نشاسته ای در آب محلول بوده و مواد چسبناکی تولید می کنند که بر عبور مواد هضمی و تماس مواد مغذی با آنزیم های گوارشی تاثیر نامطلوبی دارند. برخی از ترکیبات این گروه نظیر پکتین، ساختار سه بعدی داشته و می توانند برخی از یون های فلزی را به دام بیاندازند.پلی ساکارید های غیر نشاسته ای عمدتا فیبر غیر قابل هضم هستند که مقادیر نا چیزی به ارزش غذایی یک ماده خوراکی اضافه می نمایند.
1-2 . فیبر و قابلیت هضم آن
· کلیه منابع بالقوه انرژی، مورد استفاده طیور قرار نمی گیرند مثلاً به دلیل عدم وجود آنزیم سلولاز در دستگاه گوارش طیور، سلولز که بخش عمده تشکیل دهنده ترکیبات ساختمانی و نمایان گر الیاف خام موجود در مواد غذایی است، نمی تواند هضم شود. پس در طیور این جزی به حجیم کردن جیره کمک می کند.
کربوهیدرات ها غالب ترین شکل انرژی مصرفی می باشند و از این منبع وسیع کربوهیدرات ها تنها نشاسته برای طیور قابل استفاده است. نظر به این که ظرفیت دستگاه گوارش محدود است، لذا تراکم مواد مغذی جیره با کاربرد فیبر زیاد در آن اجباراً کاهش می یابد. حیوانات عالی فاقد آنزیم تجزیه کننده پیوند بتا گلوکوزیدی سلولز می باشند، این آنزیم در میکروارگانیسم ها به مقدار زیادی تولید می شود و بنابراین تجزیه سلولز در دستگاه گوارش تنها از طریق فعالیت میکروارگانیسم های هم زیست در روده های کور امکان پذیر بوده و باعث آزاد شدن مونوساکاریدها، اسید های چرب فرار و تولید آهسته انرژی از پلیمرهای پیچیده الیاف در مدت زمان طولانی می گردد. حیوانات عالی برای تجزیه اینولین، پنتوزان و پلی ساکاریدها نیز آنزیم اختصاصی ندارند و در این خصوص نیز به میکروارگانیسم ها وابسته اند. بنابراین سکوم درازتر در جوجه های تغذیه شده با جیره های حاوی فیبر بالا مشاهده می شود.
· هر چند که ممکن است تا 10 درصد سلولز خورده شده در دستگاه گوارش ناپدید شود، اما بیشتر این مقدار ناپدید شده مربوط به فعالیت میکروبی روده بزرگ و کور است که البته محصولات هضمی آنها به میزان کمی توسط پرنده استفاده می شود (2). ظرفیت تخمیر ماکرومولکول های پیچیده نظیر سلولز، پکتین و همی سلولز در تغذیه انرژی علف خواران، سهم زیادی داشته و در تغذیه دانه خواران تاثیر کمتری دارد.
· در بین غذاهای با منشای گیاهی عوامل موثر بر ضرایب انرژی قابل متابولیسم [3](MEC)، مقدار فیبر موجود در دیواره سلولی است. بازده هضم دانه ها به وسیله پرندگان دانه خوار به علت محتوای اندک فیبر در دانه های بدون سبوس، هضم خود آنزیمی گسترده، روده کوچک بلند، تولید آنزیم زیاد و سرعت عبور متوسط مواد هضمی، بالا است. ماکیان اهلی برای بازده هضم غلات و لگوم ها به شدت طی یک قرن گذشته به گزینی شده اند و رقم 85 درصد ضرایب انرژی قابل متابولیسم را برای ذرت آسیاب شده دارند.
 
آخرین ویرایش توسط مدیر:
بالا