یکسان سازی لباس فرشتگان عدالت

بسیاری از تحلیلگران اجتماعی نیز تحلیل هایی بر این موضوع داشته اند، ولی آنچه كه در این خصوص حائز اهمیت است، تصمیمات بدیع و تفكرمدارانه مسئولان قوه قضائیه است كه در ظاهر باعث خارج شدن این سیستم از پوسته سنتی و حركت به سمت دنیای صنعتی یا فراصنعتی می شود.حال این حركت صنعتی یا فراصنعتی شدن كه در قوه بنیادگرای قضائیه رو به تكامل می رود، مستلزم تفكراتی كارشناسی شده و همراه با مشورت است. شاید در نگاه اول، متحدالشكل شدن لباس كادر قضائی كاری مفید و ضروری بنماید و از بسیاری سوء استفاده ها كه یكی از معضلات جدی قوه قضائیه است، كاسته شود، اما آیا واقعا در دستگاه قضائی كه موضوع اطاله دادرسی و كیفیت پایین آرا و حجم بسیار زیاد ورودی پرونده های قضائی محوریت مشكلات این سیستم را تشكیل داده است، با متحدالشكل شدن لباس، تمامی مشكلاتش حل خواهد شد؟ آیا پرونده هایی كه درگیرودار رابطه و رانت و رانت خواری قرار گرفته است، با پوشیدن لباس متحد به نتیجه مطلوب خواهد رسید یا امنیت كه یكی از لازمه های زندگی دسته جمعی در جامعه است با پوشیدن این لباس به جامعه باز خواهد گشت؟ آیا دیگر دختران و بانوان جوان می توانند با آرامش خاطر در خیابان ها تردد كنند؟
آیا با پوشیدن لباس متحدالشكل مغازه داران از دیو ددمنش سرقت در امان خواهند ماند؟ آیا با پوشیدن لباس متحدالشكل كسی دیگر سر كسی كلاه نمی گذارد؟
یادمان نرفته است دستور ریاست محترم قوه قضائیه مبنی بر عدم استفاده زندانیان از لباس آرم دار زندان در معابر و محل های عمومی، اما آیا با این تعویض لباس، شخصیت از دست رفته مجرمان و بزهكاران اجتماعی ترمیم خواهد شد؟...ولی با نگرش در ادبیات ایران زمین تنها موضوعی كه به ذهن آدمی خطور می كند، كلام پرنقض و شعرآلود بانوی شعر ایران – پروین – است كه گفت: در سر عقل می باید
بی كلاهی عار نیست
* عضو روابط عمومی دادگستری كشور
خش خش دمپایی هایش توجهم را جلب كرد. تازه وارد شعبه دادگاه شده بودم. برای اولین بار بود كه یك قاضی را می دیدم و با او گفت و گو می كردم. همین كه صورتم را برگرداندم، خودش را معرفی كرد؛ من... هستم با ۲۰ سال سابقه قضاوت. ظاهر تقریبا نامرتبی داشت. مردی با قد بلند، پیراهن سفید و كت و شلواری به رنگ طوسی به تن. از آن روز بود كه تصورم از یك قاضی عوض شد.زمانی كه پنج قاضی وارد دادگاه می شوند كه به عدل قضاوت كنند، هر كدام یك رنگند؛ یكی با كت و شلوار سورمه ای، دیگری طوسی، دیگری مشكی، یكی هم با لباس ....تصویر ما از متحدالشكل شدن قضات تنها نظم دهی به این سیستم خواهد بود همچنان كه رئیس قوه قضاییه از ابتدای پذیرش مسئولیت در این قوه برآن تاكید كرده و تهیه طرح ساماندهی لباس قضات و وكلا بخشی از برنامه های بلند مدت اوست كه اكنون منتظر به ثمر رسیدن آن هستیم.
مقایسه لباس قضات و وكلا با پیش از انقلاب
در زمان های نه چندان دور و در زمان پیش از انقلاب، قضات محاكم دادگستری و نهانخانه های عدالت و نیز وكلای دادگستری دارای لباس های متحد الشكلی بودند. اگر به بخشنامه ها و آیین نامه های آن زمان دادگستری و كانون وكلا مراجعه كنیم، می بینیم كه پوشیدن لباس تعیین شده از سوی قضات و وكلا نه تنها یك امر اجباری و الزامی بود، بلكه امتناع از پوشیدن آن پیگرد انتظامی را نیز به دنبال داشت. به طور مثال در بخشنامه سال ۱۳۵۳ صادره از سوی جلال نائینی رئیس وقت كانون وكلا ضمن فراخوانی وكلای دادگستری به رعایت شئونات وكالت و پیروی از سنت های متداول حرفه ای در پوشیدن لباس پیش بینی شده، آمده است: چون داشتن ظاهر آراسته و لباس مرتب و رعایت نزاكت های اجتماعی از اهم وظایف آقایان وكلای دادگستری است، لذا به همكاران جوانی كه تاكنون به این مسئله توجه نداشته اند یادآور می شود(با قید ضمانت اجرا) از این پس در محیط دادگستری و مراجعی كه جهت انجام وظایف قانونی خود مراجعه می كنند، حتما با لباس آراسته و كت و شلوار و كراوات ملبس باشند . در پایان این بخشنامه نیز آمده است كه عدم توجه به مفاد این بخشنامه، تخلف از نظامات كانون وكلاست.حال چرا به بخشنامه ۳۱سال پیش اشاره كردیم؟ حقوقدانان معتقدند چون این بخشنامه پس از انقلاب نسخ نشده، بنابراین رعایت مفاد این بخشنامه برای وكلای دادگستری الزامی است.
علاوه بر وكلای دادگستری كه بنا به لایحه استقلال كانون وكلا و بخشنامه سال ۱۳۵۳ كانون وكلا ملزم به پوشیدن كت و شلوار و كراوات هستند، قضات دادگستری نیز به استناد قانون اصول تشكیلات دادگستری مربوط به قانون استخدام، قضات ملزم به پوشیدن لباس های متحد الشكلی هستند، اما در عین حال ملاحظه می كنیم هیچكدام از دو بال فرشته عدالت به مفاد این بخشنامه ها و قوانین توجه ندارند.
لباس قضات پیش از انقلاب چگونه بود؟
پیش از انقلاب لباس قضات دادگستری ها شبیه شنل بود كه شانه های قضات را می پوشاند. البته این لباس در دوران اسلام نیز بر تن قضات محاكم اسلامی بود و پس از جنگ های صلیبی نیز قضات مسیحی از این لباس استفاده كردند كه امروزه نیز قضات اروپایی از چنین ردایی استفاده می كنند.
ساماندهی ساختمان های دادگستری و لباس قضات و وكلا
اخیرا به دستور رئیس قوه قضائیه آیین نامه ای تحت عنوان آیین نامه ساماندهی ساختمان دادگستری ها و لباس قضات و وكلا در حال تدوین و تنظیم است كه با تصویب آن نه تنها قضات و وكلای دادگستری دارای لباس متحد الشكل می شوند، بلكه نماد ساختمان های دادگستری هم متحد الشكل و براساس فرمت های مندرج در آیین نامه مزبور طراحی خواهند شد. سید محمود هاشمی شاهرودی زمانی كه در دوره ۵ ساله دوم مدیریت خود بر قوه قضائیه، بر مسند دستگاه عدالت گستر تكیه زد، قول تحقق طرح هایی نظیر طرح توسعه منابع انسانی شامل شناسایی، آموزش و گزینش و تربیت كادرهای قضائی، شایسته، فاضل، كارآمد و برخوردار از مهارت ها و خبرگی های لازم، قول تحقق طرح مشاركت مردمی از بزه دیدگان، امور حسبیه و پذیرش قیمومیت و سرپرستی محجوران و سالمندان و اداره اموال آنان، طرح ساماندهی آرایش محاكم براساس استانداردهای مورد نظر (حفظ جایگاه قضات و وكلا و شفافیت و علنی شدن دادسراها و ...) را داد كه برخی از این امور در حال تحقق است و برخی دیگر از طرح ها نیز در شرف تدوین آئین نامه مربوطه هستند؛ شاید یكی از دلایل تدوین آیین نامه مربوط به ساماندهی لباس قضات از سوی قوه قضائیه، داشتن ظاهری ناآراسته از سوی برخی قضات محاكم باشد. نگارنده بارها خود به عینه دیده است كه برخی قضات در محاكم با كفش راحتی ظاهر می شوند كه این امر باعث كاستن از ابهت یك مسندنشین عدالت می شود. بالاخره قاضی در هر پرونده ای با یك متهم مواجه می شود، بنابراین قاضی باید ضمن داشتن طراوت در برخورد، جایگاه خود را دارا باشد تا تاثیر لازم را بر طرفین دعوا بگذارد.در آیین نامه ساماندهی ساختمان های دادگستری ها و لباس قضات و وكلا آمده كه تمامی قضات اعم از قضات دادسرا و دادگاه در تمام سطوح مكلفند هنگام تصدی امر قضا در محكمه و در حین انجام وظیفه، لباس مخصوص را مطابق مواد آتی بپوشند . البته ناگفته نماند كه این آیین نامه هم اكنون در حوزه معاونت اول قوه قضائیه در حال تنظیم است و مواد آتی نیز براساس پیشنهاد این حوزه و موافقت رئیس قوه قضائیه ابلاغ خواهد شد.
رنگ لباس قضات و وكلا را به خاطر بسپارید
حال نوع و رنگ لباس قضات محاكم مختلف و وكلای دادگستری در صورت تصویب آیین نامه مزبور به چه صورت خواهد بود؟ در آیین نامه ساماندهی لباس قضات و وكلا پیش بینی شده كه قضات دادسرا ردای آبی رنگ، قضات دادگاه های بدوی ردای مشكی، قضات دادگاه های تجدیدنظر و كیفری استان ردای سورمه ای و قضات دیوان عالی كشور ردای طوسی بر تن كنند. همچنین برای وكلای دادگستری نیز ردای آبی رنگ همراه با آرم كانون وكلای دادگستری كه روی لباس نقش خواهد بست، در نظر گرفته شده است.مقامات عالی رتبه قضائی تاكید كرده اند كه در این آیین نامه پیش بینی شده آرم و نشان لباس قضات، مظاهری از مظاهر بارز عدالت را دارا باشد و در آن از نماد و فرهنگ قضائی اسلامی نیز استفاده شود.البته در مورد نوع لباس قضات چندی پیش در جلسه مسئولان عالی قضائی چند طرح مشتمل بر یك ردای نیم تنه بدون آستین كه روی شانه ها را می پوشاند مطرح و قرار شد با طرح دیگری كه قبلا تهیه شده بود تلفیق شود و سپس جهت بررسی به نظر اعضا برسد.
لباس قضات روحانی و زن
در آیین نامه ساماندهی لباس قضات و وكلا اشاره ای به پوشش قضات روحانی و قضات زن نشده است و باید گفت كه این آیین نامه در مورد پوشش این دو دسته از قضات سكوت كرده است. تا كنون در مورد نوع پوشش قضات روحانی و قضات زن دستگاه قضائی دو پیشنهاد مطرح شده است؛ اول اینكه ردایی طراحی شود كه برای این دو دسته از قضات هم قابل استفاده باشد و دوم عدم اجبار قضات روحانی و قضات زن در استفاده از ردای پیش بینی شده در آیین نامه ساماندهی لباس قضات و وكلاست، البته سخنگوی قوه قضائیه از موافقت این قوه با پیشنهاد اول سخن رانده است و گفته كه در این طرح شالی برای قضات پیش بینی شده كه قضات روی كت و شلوار خود بیندازند تا نیازی نباشد كه از هر لحاظ متحدالشكل شوند.از دیگر مواردی كه در آیین نامه ساماندهی لباس قضات و وكلا در مورد آن صحبتی به میان نیامده، در نظر گرفتن لباس متحدالشكلی برای كارمندان محاكم قضائی است تا مردم بتوانند در مراجعه خود به محاكم، دسترسی آسان تری به كارمندان محاكم قضائی داشته باشند.با سكوت آیین نامه مزبور در این زمینه باید گفت كه به احتمال فراوان كارمندان محاكم قضائی اجباری به پوشیدن لباس متحدالشكل نخواهند داشت.
ساماندهی ساختمان دادگستری ها
یكی از اموری كه در آیین نامه ساماندهی ساختمان دادگستری ها و لباس قضات و وكلا پیش بینی خواهد شد، یكسان سازی نماد داخلی و خارجی دادگستری هاست؛ این ساختمان ها نیز همانند قضات و وكلای دادگستری لباسی متحدالشكل برتن می كنند. در حسن انجام این كار تردیدی نیست، اما امروز یكی از دغدغه های مراجعه كنندگان به محاكم قضائی، پراكندگی مراجع قضائی در سطح شهر است كه موجبات رنجش خاطر مراجعه كنندگان و از همه مهمتر اطاله دادرسی را فراهم می كند. در كشورهای مدرن از لحاظ سیستم قضائی آرایش محاكم به گونه ای طراحی شده كه همه مراحل قضائی اعم از دادسرا، دادگاه بدوی، دادگاه تجدیدنظر و دیوان عالی در یك ساختمان متمركز شود تا سرعت در رسیدگی های قضائی بالا برود، بنابراین ضروری است كه دستگاه قضائی ما نیز از این الگو نهایت استفاده را ببرد و آن را در تدوین آیین نامه ساماندهی ساختمان دادگستری ها بگنجاند.
 
Similar threads

Similar threads

بالا