در این مقاله شما با عملکرد کلاچ CVT آشنا خواهید شد. در این مقاله شما با نحوه عملکرد و بخش‌های مختلف کلاچ CVT آشنا خواهید شد
احتمال زیاد شما نیز با واژه CVT در مشخصات گیربکس بسیاری از خودروهای امروزی آشنا باشید و در هنگام بررسی مشخصات یک خودرو با عنوان گیربکس CVT برخورد کرده باشید. گیربکس CVT یک سیستم نوین انتقال قدرت در خودروهای امروزی است که متفاوت با گیربکس‌های چرخدنده رایج موجود بر روی خودروها است. اولین نمونه‌های گیربکس CVT در سال 1886 میلادی اختراع و تولید شد که با مشکلات زیادی همراه بود، اما تکنولوژی آن تا به امروز بهبودهای بسیاری پیدا کرده و امروزه چندین خودروساز بزرگ دنیا از جمله جنرال موتور، هوندا، نیسان و یا حتی شرکت‌های خودروسازی چینی به طراحی و توسعه این نوع گیربکس‌های اتوماتیک روی آورده‌اند. گیربکس CVT نیز مانند سایر تکنولوژی‌های نوین مزایا و معایب خاص خود را دارد با توجه به اینکه این گیربکس‌ها هم دارای مزایا هستند و هم دارای معایب و همچنین کارکرد پیچیده تری را دارند به صورت گسترده استفاده از این گیربکس در تمامی‌خودروها متداول نشده است و برخی از برندها همچون هوندا و نیسان استفاده بیشتری از این نوع گیربکس بر روی خودروهای خود می‌کنند.
آیا در رابطه با گیربکس‌های CVT اطلاعات مناسبی دارید؟ به نظر شما گیربکس‌های CVT عملکرد بهتری دارند یا گیربکس‌های اتوماتیک چرخدنده ای رایج؟
عملکرد گیربکس CVT
گیربکس‌های CVT مخفف عبارت Continuously Variable Transmission است.که به معنای گیربکس ضریب متغیر است.گیربکس CVT از بسیاری جهات شبیه یک گیربکس معمولی است. البته در خودروهای مجهز به این گیربکس پدال کلاچ وجود ندارد و در مقایسه با خودروهای گیربکس دستی قیمت بالاتری دارند. در حالت کلی گیربکس CVT از یک تسمه V شکل و دو پولی مخروطی استفاده می‌کند که با توجه به کم و زیاد شدن فاصله بین پولی‌ها و تسمه، ضریب این گیربکس تغییر می‌کند و میزان قدرت و سرعت انتقالی توسط آن تغییر می‌کند. گیربکس‌های CVT، از یک پولی محرک که به موتور وصل است و از یک پولی متحرک که به دیفرانسیل خودرو متصل است بهره می‌برند که یک تسمه وظیفه تنظیم فاصله بین این دو پولی مخروطی را برای قرارگیری در ضریب مناسب با توجه به توان تولیدی موتور دارد.بدتی ترتیب گیربکس CVT، نیروی تولیدی موتور را به چرخ‌ها با حالت پیوسته منتقل می‌کند.
با توجه به اینکه محدوده تعویض دنده خاصی برای گیربکس‌های CVT وجود ندارد که مانند گیربکس‌های اتوماتیک4 دنده تا ۷ دنده را شامل می‌شوند، می‌توان گفت که این نوع گیربکس شامل بینهایت دنده است! چراکه در ضریب‌های بسیار زیادی می‌تواند کار کند که این نوع عملکرد خود می‌تواند در حالت تئوری اتلاف توان تولیدی موتور را به حداقل برساند. اما مشکلی که وجود دارد به دلیل استفاده از تسمه بر روی پولی‌ها که این تسمه باید هم اصطکاک مناسب برای انتقال نیرو را داشته باشد و هم بتواند سرعت و فشار بالای موجود را تحمل کند، گیربکس CVT در عمل با چالش‌هایی مواجه می‌شود و از مزایای بر روی کاغذ آن کاسته می‌شود.
مزایای گیربکس‌های CVT
از آنجایی که گیربکس‌های CVT به صورت ضریب پیوسته متغیر عمل می‌کنند با تعویض ضرایب، ضربه و یا تکانی را در خودرو مشاهده نمی‌کنیم. این نوع گیربکس‌ها با توجه به بالا بودن ضرایب آنها و تغییر به بهترین حالت بر اساس توان تولیدی موتور موجب کاهش مصرف سوخت می‌شود.با توجه به پیوسته بودن تغییر این نوع گیربکس‌ها شاهد رانندگی نرمی‌را با خودرهای دارای این نوع گیربکس داریم و همچنین گیربکس CVT،تاحدودی موجب کاهش وزن خودرو نیز می‌شود.
با توجه به خصوصیات عملکردی این نوع گیربکس‌ها می‌توان گفت، مزایای کلی گیربکس‌های CVT می‌تواند شامل کاهش ذرات آلاینده، کاهش مصرف سوخت، کارکرد موتور در دما و دور موتور پایین‌تر، افت توان کمتر و برخورداری از شتاب بیشتر، مطابقت با انواع مکانیزم‌های رایج کلاچ و در نهایت یکنواختی حرکت و رانندگی آرام از توقف کامل تا سرعت‌های بالا عنوان شود.
معایب گیربکس‌های CVT
گیربکس‌های CVT نیز مانند تمامی‌تکنولوژی‌های جدید در کنار مزایایی که دارند، دارای معایب و مشکلاتی نیز هستند که به واسطه نوپا بودن این تکنولوژی این معایب بیشتر به چشم می‌خورد. یکی از مشکلات رایج در این گیربکس‌ها پایین بودن شتاب اولیه در هنگام حرکت خودروهای مجهز به این سیستم است. چرا که گیربکس CVT، با توجه به اصطکاک تسمه بر روی پولی عمل می‌کند و در صورت وارد شدن نیروی ناگهانی در هنگام حرکت موجب لغزش تسمه بر روی پولی شده و به همین دلیل با میزان بهینه در هنگام شروع حرکت نیرو را انتقال می‌دهد.
گیربکس CVT در نمونه‌هایی شاید، در مقایسه با یک خودرو گیربکس اتوماتیک یا دنده دستی شاهد شتاب کمتری باشد.و در صورت استفاده برای اولین بار از این نوع گیربکس بر روی یک خودرو، حس جالبی را به راننده منتقل نکند.
یکی دیگر از معایب این گیربکس‌های CVT، استهلاک بالاتر آنها نسبت به گیربکس‌های رایج است و با توجه به تکنولوژی پیچیده تر این نوع گیربکس ، هزینه‌های تعمیر بالاتری را نیاز دارد و همچنین مراکز و تعمیرگاه‌های تخصصی تعمیر این نوع گیربکس مخصوصاً در ایران بسیار کمیاب هستند. اما شاید با پیشرفت فناوری و تکنولوژی موجود در این زمینه در آینده بتوان امید بیشتری به بهبود عملکرد گیربکس‌های CVT داشت، که با کاستن از معایب این نوع گیربکس‌ها مزایای بالاتر آنها موجب استفاده بیشتر این نوع گیربکس‌ها بر روی خودروهای تولیدی در آینده شود.
