پرورش کرم خاکی و تولید ورمی کمپوست
- شروع کننده موضوع MehD1979
- تاریخ شروع
hojathazrati
عضو جدید
سلام کسی میدونه بای افزایش فسفر و پتاسیم در ورمی کمپوست چه موادی باید به ترکیبات اولیه اضافه کرد؟
سلام
کلا مواد آلی طبیعتا پتاسیم کمی دارن و از این نظر ضعیف هستن..بعد از تولید به کمک مکملها افزایش داده میشه
فسفر به لحاظ اینکه یکی از پارامترهای فعالیت میکروارگانیسمهاست باید با نسبت مشخصی نسبن به کربن و ازت اضافه بشه.
هر دوی این مواد جزء عناصر ماکرو هستن و افزایش کارآمد اونها در ترکیبات آلی بصورت مواد اولیه مقرون به صرفه نیست و از نظر مهندسی هم معنایی نداره.
باغبان باشی
عضو جدید
با سلام
بستر اولیه این کود رو از کجا میشه تهیه کرد؟ و چقدر طول میکشه تا کود به دست بیاد؟
بستر اولیه این کود رو از کجا میشه تهیه کرد؟ و چقدر طول میکشه تا کود به دست بیاد؟
سلام
پیشنهاد میکنم از منابع مختلف این موضوع رو مطالعه کنین.حتما به جواب سوالاتتون میرسین.قضیه خیلی پیچیده تر ا ز این حرفهاست که راحت بشه واضح به این سوالای شما پاسخ داد
باغبان باشی
عضو جدید
سلام دوست عزیز. ممنونم از پاسختون. من منظورم این بود که برای تهیه این کود در خانه با زباله های آشپزخانه همین طوری که نمیشه توی سطل ریخت نا کود خودش به وجود بیاد. باید کرم خاکی وجود داشته باشه نه؟ منظور من تهیه این خزنده بود. البته اگه شروع کار با خرید این کرم باشه.نمیدونم تونستم منظورم رو خوب بگم یا نه؟
آخرین ویرایش:
باغبان باشی
عضو جدید
و یه سوال دیگه اینکه، استفاده از این نوع کود برای گیاه، در کیفیت محصول( میوه یا گل) هم موثر خواهد بود؟ یا فقط در بهبود کمیتش موثر ه؟
باید فرایند تجزیه شدن در ورمی کمپوست بوسیله کرم باشه و همینجوری که داخل سطل بریزین که نمیشه.این کرم نیاز به تیمار کردن خاصی داره.ضمنا روی هر ماده ای فعالیت نداره.مثلا پوست پرتقال یا پوست مرغ برای کرم هاکی مضره.کلا یه موضوع تخصصیه
در هر دو موثره
hojathazrati
عضو جدید
سلام
برای تهیه ی ورمی کمپوست در منزل لازم است تا ابتدا اطلاعاتی اولیه در خصوص این کرم داشته باشید. به عنوان مثال چه چیزهایی را دوست دارد و چه چیزهایی را دوست ندارد.
برای رشد این موجود حرارت 20 تا 25 درجه سانتیگراد PH 7 رطوبت 70 تا 75 درصد و حداقل روشنایی شرایط بهینهمی باشد.
در منزل می توانیذ با استفاده از سطل های زباله یا طراحی و ساخت وسایل بسیار ساده اتقدام به پرورش این کرم و تبدیل زباله های خانگی به ورمی کمپوست نمایید.
قیمت فعلی بازار کرم حدود 6000 تومان برای حدود 1000 تا 1200 عدد کرم می باشد.
لازم به ذکر است که این کرم هر هفته یک کوکون حاوی 11 تخم می گذارد و کمتر از 30 روز زمان تفریغ و خروج لاروها از کوکون می باشد که پس از 4 ماه به بلوغ می رسد و حدود 3 تا 10 سال هم زنده می ماند. یعنی در شرایط معمولی در طی یک سال از 1 کیلو کرم باید بتوان حداقل 8 کیلو کرم و در شرایط بهینه حداقل 100 کیلو کرم به دست آورد.
برای تهیه ی ورمی کمپوست در منزل لازم است تا ابتدا اطلاعاتی اولیه در خصوص این کرم داشته باشید. به عنوان مثال چه چیزهایی را دوست دارد و چه چیزهایی را دوست ندارد.
برای رشد این موجود حرارت 20 تا 25 درجه سانتیگراد PH 7 رطوبت 70 تا 75 درصد و حداقل روشنایی شرایط بهینهمی باشد.
در منزل می توانیذ با استفاده از سطل های زباله یا طراحی و ساخت وسایل بسیار ساده اتقدام به پرورش این کرم و تبدیل زباله های خانگی به ورمی کمپوست نمایید.
قیمت فعلی بازار کرم حدود 6000 تومان برای حدود 1000 تا 1200 عدد کرم می باشد.
لازم به ذکر است که این کرم هر هفته یک کوکون حاوی 11 تخم می گذارد و کمتر از 30 روز زمان تفریغ و خروج لاروها از کوکون می باشد که پس از 4 ماه به بلوغ می رسد و حدود 3 تا 10 سال هم زنده می ماند. یعنی در شرایط معمولی در طی یک سال از 1 کیلو کرم باید بتوان حداقل 8 کیلو کرم و در شرایط بهینه حداقل 100 کیلو کرم به دست آورد.
باغبان باشی
عضو جدید
ممنونم از شما برای جواباتون. حالا من از کجا میتونم این کرم رو تهیه کنم؟ از گل فروشی؟ یا مراکز خاصی برای فروشش هست؟
این کرم نژادهای مختلفی داره؟ از کدام نژاد میشه استفاده کرد؟
این کرم نژادهای مختلفی داره؟ از کدام نژاد میشه استفاده کرد؟
آخرین ویرایش:
hojathazrati
عضو جدید
دوست عزیز سلام و تشکر از بذل توجه و لطف شما
تا به امروز بیش از 3800 گونه کرم خاکی در دنیا شناسایی شده است که از نظر تغذیه و محل زندگی در عمق خاک به چند دسته تقسیم شده اند
از نظر عمق به سه دسته 1- گونه های ساکن در سطح خاک حداکثر تا عمق 50 سانتی سطح 2- گونه های نقب زن که از سطح 30 سانت تا حداکثر 1متر زندگی میکنند 3- گونه های ساکن در عمق که حتی در اعماق 3 متر و بیشتر نیز یافت میشوند.
از نظر تغذیه به سه دسته اصلی 1- گونه های خاک خوار که عمئتا عمق زی هستند. 2- گونه های خاک خوار و زباله خوار که عمدتا نقب زن هستند و 3- گونه های زبالع خوار یا گندخوار که عمدتا سطح زی میباشند.
شایان ذکر است که گونه های سطحی زی و گندخوار بهترین گونه ها برای تولید ورمی کمپوست و نیز تولید کود از زباله هستند. اما همین گونه ها نیز به دلیل تجاری سازی و استفاده بهینه از منابع و امکانات با توجه به 1- میزان رشد و تکثیر 2- مقاومت نسبت به تغییرات محیطی و غذایی 3- میزان تغذیه ی روزانه 4- موارد مصرف (پرورش دام، طیور، آبزیان، تبدیل زباله به کود، طعمه ماهیگیری، مصارف دارویی و...) مورد بررسی قرار گرفته اند که 8 گونه از مابقی پرمصرف ترند که در این بین گونه آیزنیا فوتیدا Eisenia Foetida از همه مشهورتر و پرمصرفتر است.
برای تهیه این کرم میتوانید از تولیدکنندگان کمک بخواهید و در صورت نیاز شاید بنده نیز بتوانم کمکتان کنم.
تا به امروز بیش از 3800 گونه کرم خاکی در دنیا شناسایی شده است که از نظر تغذیه و محل زندگی در عمق خاک به چند دسته تقسیم شده اند
از نظر عمق به سه دسته 1- گونه های ساکن در سطح خاک حداکثر تا عمق 50 سانتی سطح 2- گونه های نقب زن که از سطح 30 سانت تا حداکثر 1متر زندگی میکنند 3- گونه های ساکن در عمق که حتی در اعماق 3 متر و بیشتر نیز یافت میشوند.
از نظر تغذیه به سه دسته اصلی 1- گونه های خاک خوار که عمئتا عمق زی هستند. 2- گونه های خاک خوار و زباله خوار که عمدتا نقب زن هستند و 3- گونه های زبالع خوار یا گندخوار که عمدتا سطح زی میباشند.
شایان ذکر است که گونه های سطحی زی و گندخوار بهترین گونه ها برای تولید ورمی کمپوست و نیز تولید کود از زباله هستند. اما همین گونه ها نیز به دلیل تجاری سازی و استفاده بهینه از منابع و امکانات با توجه به 1- میزان رشد و تکثیر 2- مقاومت نسبت به تغییرات محیطی و غذایی 3- میزان تغذیه ی روزانه 4- موارد مصرف (پرورش دام، طیور، آبزیان، تبدیل زباله به کود، طعمه ماهیگیری، مصارف دارویی و...) مورد بررسی قرار گرفته اند که 8 گونه از مابقی پرمصرف ترند که در این بین گونه آیزنیا فوتیدا Eisenia Foetida از همه مشهورتر و پرمصرفتر است.
برای تهیه این کرم میتوانید از تولیدکنندگان کمک بخواهید و در صورت نیاز شاید بنده نیز بتوانم کمکتان کنم.
باغبان باشی
عضو جدید
سلام دوست عزیز
ممنون از جواب کاملتون. راستش تو حیاط خونه چند نوع گیاه و درخت میوه هست که اوقات فراغتم رو با اونا پر میکنم. در مورد این نوع کود زیاد شنیدم ولی اطلاعاتم در حد همین چیزایی که تو اینترنت خوندم. بیشتر می خوام تو خونه در حدی که بتونه پاسخ گوی نیاز خودم باشه اقدام به این کار کنم. فقط نمیدونم از کجا شروع کنم. ممنون میشم اگه کتابی چیزی در این مورد بهم معرفی کنید
hojathazrati
عضو جدید
دوست عزیز سلام
اگر جلوی دانشگاه تهران پاساژ فروزنده برید بخصوص کتابفروشی دی مجموعه کاملی از کتابهای کشاورزی و رشته های وابسته من جمله ورمی کمپوست پیدا می کنید.
برخی سایت ها مثل compost یا wormpower هم میتوانند اطلاعات خوبی به شما بدهند.
خوشبختانه مطالعات خوبی در داخل کشور و همچنین پایان نامه های مفصلی در این راستا تهیه و تدوین شده. اما از کتاب های موجود میشود موارد زیر را نام برد.
1- پرورش کرمهاید مولد ورمی کمپوست و کشاورزی پایدار ترجمه دکتر علیخانی انتشارات آییژ
2- اصول فناوری تولید کمپوست تالیف دکتر ززولی و همکاران انتشارات خانیران
3- کودهای آلی و تولید ورمی کمپوست تالیف توحیدی نژاد و همکاران انتشارات دانشگاه شهید باهنر کرمان
آخرین ویرایش توسط مدیر:
خلاصه ای از صنعت تولید کود ورمی کمپوست و پرورش کرم خاکی
خلاصه ای از صنعت تولید کود ورمی کمپوست و پرورش کرم خاکی
ورمی کمپوست چیست و چگونه تولید میشود؟ چگونگی پرورش کرم خاکی؟
از آنجایی که شاید شما جزو بعضی از بازدید کنندگان این سایت باشید که این سوال براتون پیش اومده باشه که اصلا کرم خاکی چیست؟چگونه پرورش داده میشود؟ به چه دردی میخوره؟ درآمدزا هست یا نه؟چه محصولی تولید میشه وخیلی از این سوالات شبیه به این در سرتون داشته باشید، با خودم گفتم بهتره که همیجا جوااب این سوالات بصورت خلاصه و مفید بدست بیارید.
داستان از یک نوع کرم خاص به نام ایزینیا فتیدیا شروع میشه که اهل امریکاست ( واقعا خوشبحالش). اتفاقا کالیفرنیایی هم هست.این کرم عزیز بسیار پر خوره.هر روزاندازه کل وزن بدنش میخوره و 70 درصد چیزی رو که میخوره پس میده بیرون.اون مدفوعش میشه ورمی کمپوست یا همون کود الی ارگانیک که در بسیاری از کشورهای پیشرفته براش سرو دست میشکنند.
ایشون تقریبا هفته ایی 3 تا پیله یا تخم که ما بهش میگشم کوکون میزاره که از هر کوکون از 2 تا 4 بچه کرم ( همون لارو) بیرون میاد. ممکنه خیلی از این نوزادان ناکام بمیرند ولی اگر شرایط نگهداری شما خوب باشه کافیه 1 کیلو از این کرم را 2 سال نگه دارید .این 1 کیلو بعد از 2 سال میشه 4 تن کرم !!!!!
1کیلو + دو سال نگه داری= 4000 کیلو .
خوب از اونجایی که این کرم نرخ تکثیر زیادی داره خیلی ها بفکر استفاده از خود کرم افتادند و الان در خیلی از کشور ها در لوازم ارایشی بهداشتی و دارو سازی و… استفاده میشه.در ایران هم یواش یواش این کرم داره پای خودش رو در لوازم ارایشی بهداشتی باز میکنه و خوشبختانه چند کارخانه تاسیس شدند که مواد اولیه آنها مستقیما از این کرم تهیه میشه.
در ضمن این کرم خوراک لذیذی برای آبزیان بوده و هست و از این نظر هم داره رشد میکنه در ایران.
حتی بعضی مزارع پرورش ماهی ، خودشون اقدام به پرورش کرم کردند چون اثر فوق العاده ای روی گوشت و وزن ماهی دارد.
در پرورش طیور نیز این اتفاق داره میافتده ولی با سرعت کمتر.
این بود خلاصه ای از این صنعت.
خلاصه ای از صنعت تولید کود ورمی کمپوست و پرورش کرم خاکی
از آنجایی که شاید شما جزو بعضی از بازدید کنندگان این سایت باشید که این سوال براتون پیش اومده باشه که اصلا کرم خاکی چیست؟چگونه پرورش داده میشود؟ به چه دردی میخوره؟ درآمدزا هست یا نه؟چه محصولی تولید میشه وخیلی از این سوالات شبیه به این در سرتون داشته باشید، با خودم گفتم بهتره که همیجا جوااب این سوالات بصورت خلاصه و مفید بدست بیارید.
داستان از یک نوع کرم خاص به نام ایزینیا فتیدیا شروع میشه که اهل امریکاست ( واقعا خوشبحالش). اتفاقا کالیفرنیایی هم هست.این کرم عزیز بسیار پر خوره.هر روزاندازه کل وزن بدنش میخوره و 70 درصد چیزی رو که میخوره پس میده بیرون.اون مدفوعش میشه ورمی کمپوست یا همون کود الی ارگانیک که در بسیاری از کشورهای پیشرفته براش سرو دست میشکنند.
به ادامه مطالب بروید
این کرمه یک کار دیگه هم خوب انجام میده و مدام مشغول هستش.درست حدس زدید! تولید مثل.ایشون تقریبا هفته ایی 3 تا پیله یا تخم که ما بهش میگشم کوکون میزاره که از هر کوکون از 2 تا 4 بچه کرم ( همون لارو) بیرون میاد. ممکنه خیلی از این نوزادان ناکام بمیرند ولی اگر شرایط نگهداری شما خوب باشه کافیه 1 کیلو از این کرم را 2 سال نگه دارید .این 1 کیلو بعد از 2 سال میشه 4 تن کرم !!!!!
1کیلو + دو سال نگه داری= 4000 کیلو .
خوب از اونجایی که این کرم نرخ تکثیر زیادی داره خیلی ها بفکر استفاده از خود کرم افتادند و الان در خیلی از کشور ها در لوازم ارایشی بهداشتی و دارو سازی و… استفاده میشه.در ایران هم یواش یواش این کرم داره پای خودش رو در لوازم ارایشی بهداشتی باز میکنه و خوشبختانه چند کارخانه تاسیس شدند که مواد اولیه آنها مستقیما از این کرم تهیه میشه.
در ضمن این کرم خوراک لذیذی برای آبزیان بوده و هست و از این نظر هم داره رشد میکنه در ایران.
حتی بعضی مزارع پرورش ماهی ، خودشون اقدام به پرورش کرم کردند چون اثر فوق العاده ای روی گوشت و وزن ماهی دارد.
در پرورش طیور نیز این اتفاق داره میافتده ولی با سرعت کمتر.
این بود خلاصه ای از این صنعت.
پرورش کرم خاکی و تولید ورمی کمپوست به روش سبدی
پرورش کرم خاکی و تولید ورمی کمپوست به روش سبدی
مزایا و معایب پرورش کرم خاکی و تولید ورمی کمپوست به روش سبدی.
نحوه پرورش کرم خاکی در سبد:
با توجه به اینکه در روش پشته نیاز به فضای زیادی وجود دارد تولید کنندگان به به روش سبدی روی اوردند که از چندین نظر نتیجه بهتری نسبت به روش های مشابه داشته ولی مشکلات خاص خود را نیز دارد.
اولین تفاوت در مساحت مورد نیاز برای فارم شماست .در روش سبدی شما برای نگهداری 500 عدد سبد به فضایی در حدود 30 متر نیاز دارید.درست است فقط 30متر.و این در حالیست که برای تولید همین مقدار کرم در روش پشته ای به چند صد متر فضا نیاز است.
پس شما تقریبا در هر جایی میتوانید اینکار را انجام بدهید. از انباری گرفته تا زیرزمین و غیره.
نکته بعدی میزان گردش هواست که در روش سبدی بخوبی انجام میشود و باعث بالا رفتن راندمان (بهره وری) میشود .
همین گردش هوای بالا باعث از دست رفتن رطوبت سبد ها میشود . در روش سبدی بدلیل اینکه گردش هوا بخوبی انجام میشود نیاز به رطوبت بالاست.پس بسته به اینکه شما در چه منطقه اب و هوایی زندگی میکنید ممکن است مجبور به آب دهی روزانه شوید.در حالیکه در روش پشته بالا بردن رطوبت به راحتی انجام میگیرد ولی در روش سبدی شما باید تک تک سبد ها را اب بدهید.البته اینکار زمان زیادی از شما نمیگیرد.
نکته بسیار مهم دیگه هزینه خود سبد است که به هزینه ی اولیه شروع کار اضافه میکند.
در مجموع تفاوت های زیادی در نحوه نگهداری روش سبدی وجود دارد که در اولین فرصت بر روی سایت قرار میگیرد ولی بطور خلاصه میتوان گفت که پرورش کرم روش سبدی را در هر جایی با حداقل فضای ممکن میتوان حتی در خانه ی خود اجرایی کرد ولی این روش تا حدودی گران تمام میشود و نیاز به نیروی کار بیشتری دارد و در عوض در پایان شما از راندمان بالاتری برخوردار خواهید بود.
پرورش کرم خاکی و تولید ورمی کمپوست به روش سبدی
نحوه پرورش کرم خاکی در سبد:
با توجه به اینکه در روش پشته نیاز به فضای زیادی وجود دارد تولید کنندگان به به روش سبدی روی اوردند که از چندین نظر نتیجه بهتری نسبت به روش های مشابه داشته ولی مشکلات خاص خود را نیز دارد.
اولین تفاوت در مساحت مورد نیاز برای فارم شماست .در روش سبدی شما برای نگهداری 500 عدد سبد به فضایی در حدود 30 متر نیاز دارید.درست است فقط 30متر.و این در حالیست که برای تولید همین مقدار کرم در روش پشته ای به چند صد متر فضا نیاز است.
البته در روش سبدی معمولا از فضای مسقف استفاده میشود.پس شما تقریبا در هر جایی میتوانید اینکار را انجام بدهید. از انباری گرفته تا زیرزمین و غیره.
نکته بعدی میزان گردش هواست که در روش سبدی بخوبی انجام میشود و باعث بالا رفتن راندمان (بهره وری) میشود .
همین گردش هوای بالا باعث از دست رفتن رطوبت سبد ها میشود . در روش سبدی بدلیل اینکه گردش هوا بخوبی انجام میشود نیاز به رطوبت بالاست.پس بسته به اینکه شما در چه منطقه اب و هوایی زندگی میکنید ممکن است مجبور به آب دهی روزانه شوید.در حالیکه در روش پشته بالا بردن رطوبت به راحتی انجام میگیرد ولی در روش سبدی شما باید تک تک سبد ها را اب بدهید.البته اینکار زمان زیادی از شما نمیگیرد.
نکته بسیار مهم دیگه هزینه خود سبد است که به هزینه ی اولیه شروع کار اضافه میکند.
در مجموع تفاوت های زیادی در نحوه نگهداری روش سبدی وجود دارد که در اولین فرصت بر روی سایت قرار میگیرد ولی بطور خلاصه میتوان گفت که پرورش کرم روش سبدی را در هر جایی با حداقل فضای ممکن میتوان حتی در خانه ی خود اجرایی کرد ولی این روش تا حدودی گران تمام میشود و نیاز به نیروی کار بیشتری دارد و در عوض در پایان شما از راندمان بالاتری برخوردار خواهید بود.
panasonic.ir
عضو جدید
نقش کرم هاي خاکی و ورمی کمپوست در حاصل خیزی خاک (1)
نقش کرم هاي خاکی و ورمی کمپوست در حاصل خیزی خاک (1)
ورمي‌كمپوست در خدمت کشاورزان
ورمي‌كمپوست در خواص فيزيکي، شيميايي و بيولوژيکي خاک تاثير به سزايي دارد. ورمي‌كمپوست داراي عناصر غذايي بسيار غني به ويژه ازت بوده و تدريجاً آنها را در اختيار گياه قرار ميدهد. ورمي‌کمپوست چندين برابر وزن خود، آب را در خود ذخيره مي‌کند همچنين دانه بندي و قدرت نگه‌داري مواد غذايي مورد نياز گياهان را فراهم مي‌نمايد.
موارد استفاده ورمي‌كمپوست
در کليه محصولات کشاورزي با اطمينان کامل قابل مصرف است. اعم از سبزيجات، صيفي‌جات، درختان مثمر و غير مثمر، چمن‌کاري، گل‌کاري، جنگل‌کاري، گل‌خانه‌ها، گل‌هاي زينتي آپارتماني، پرورش قارچ، کشت کيوي و...
چرا بايد كود استفاده كنم؟
براي تامين عناصر مغذي و كم مقدار و افزايش توليد. سه دسته كود موجود است.
الف- كودهاي شيميايي
ب- كودهاي دامي (سنتي)
ج- كود سبز (كود آلي، بيولوژيك و ورمی کمپوست)
الف- كود شيميايي:
قابليت دسترسي آسان
سبب افزايش ميزان توليد در زمان بسيار كوتاه ميشود.
انبارداري آن ساده است.
قابليت بسته‌بندي آسان
ب- كودهاي آلي:
فاقد هرگونه آلودگي است.
باقي مانده مواد مغذي در محصولات ندارد.
سبب بهبود كيفيت خاك ميشود.
قابليت دسترسي ساده دارد.
موثر در بهبود كيفيت خاك است.
سبب افزايش توليد محصول ميشود.
سبب بهبود كيفيت خاك ميشود.
دسترسي ساده
اهمیت استفاده از کودهای آلی مخصوصاً ورمی کمپوست در اراضی کشاورزی
بر اساس آمار های موجود در بیش از 60 درصد اراضی کشاورزی کشور میزان کربن آلی خاک کمتر از یک درصد می باشد. در حالی که حد مطلوب کربن آلی خاک برای دستیابی به تولید پایدار باید 2-3 درصد باشد. طبق سند چشم انداز، وزارت جهاد کشاورزی موظف است میزان ماده آلی خاک را تا یک درصد افزایش دهد و برنامه ریزیهای لازم را در این مورد انجام دهد. 10 درصد از اراضی کشاورزی جهان دچار مشکل حاصل خیزی خاک است که عامل اصلی آن را فقر مواد آلی در این اراضی می دانند. میزان ماده آلی خاک ارتباط مستقیمی با میزان عملکرد گیاه دارد به طوری که با افزایش هر یک درصد کربن آلی خاک میزان افزایش تولید در کشورهای در حال توسعه می تواند 30 – 50 تن در سال افزایش یابد. وضعیت ماده آلی خاک در اکثر اراضی کشور در حد بحرانی است و توجه به این امر می تواند در افزایش پتانسیل تولید در اراضی کشاورزی سهم بسزایی داشته باشد.
نحوه استفاده ورمي‌كمپوست
ورمي‌كمپوست توليد شده از كود دامي يا ساير زائدات آلي از لحاظ كيفي سرشار از مواد هوميك و عناصر غذايي به شكل قابل جذب گياه حاوي انواع ويتامين‌ها و هورمون‌هاي محرك رشد گياه و آنزيم‌هاي مختلف مي‌باشد كه مي‌تواند به عنوان كود مطلوب در پرورش گل و گياه در آپارتمان‌ها مورد استفاده قرار گيرد به همين منظور جدول زير براي استفاده بهينه از كود به مصرف‌كنندگان گرامي ارائه گرديده است:
مقدار بهینه استفاده از ورمي‌کمپوست در انواع فعالیت‌های کشاورزی
نقش کرم هاي خاکی و ورمی کمپوست در حاصل خیزی خاک (1)
نقش کرم هاي خاکی و ورمیکمپوست در حاصل خیزی خاک (1)
ورم از لغت لاتین ورمیس گرفته شده که به معنی کرم ها می باشد. بنابراین ورمی کمپوست بطور يکه پیشوند این اصطلاح اشاره می دارد، نوعی کمپوست تولید شده به کمک کرم هاي خاکی است که در نتیجه تغییر و تحول و هضم بازمانده هاي آلی در ضمن عبور از دستگاه گوارشی این جانوران بوجود می آید. بنابراین این کود، مجموعه اي از فضولات کرم به همراه مواد آلی تجزیه شده و نیز اجساد کرم ها بوده که براي گیاه ارزش غذائی فراوانی دارد. ورمی کمپوست، تکنولوژي استفاده از انواع خاصی از کرم هاي خاکی است وتوان رشد و تکثیر سریع و پتانسیل قابل توجه آنها در مصرف انواع مواد آلی زائد، باعث می شود مواد آلی که غالباً مزاحم و آلوده کننده محیط می باشند را به یک کود آلی با کیفیت ممتاز تبدیل کنند. عبور آرام ، مداوم و مکرر این مواد از مسیر دستگاه گوارش کرم خاکی ، همراه با اعمال خردکردن، سائیدن، بهم زدن و مخلوط کردن که در بخش هاي مختلف این مسیر انجام می شود، آغشته کردن این مواد به انواع ترشحات سیستم گوارشی مانند ذرات کربنات کلسیم، آنزیم ها، مواد مخاطی، فرآورده هاي مختلف میکروارگانیسمهاي دستگاه گوارشی و بالاخره ایجاد شرایط مناسب براي ساخت اسیدهاي هومیک، در مجموع مخلوطی را تولید میکند که خصوصیاتی کاملاً متفاوت با مواد فرو برده شده ،پیدا کرده است.ورمي‌كمپوست داراي نسبت كربن به نيتروژن مناسب‌تري نسبت به ساير كودهاي آلي است در نتيجه شرايط جذب عناصر مغذي توسط گياه سهل‌تر و فراهم‌تر است. همچنين اين تركيب داراي pH خنثي است و استفاده زياد آن تاثير منفي از كيفيت خاك و گياه ندارد، اين تركيب فاقد بو بوده و ناخالصي آن نسبت به ساير كودهاي سبز خيلي كمتر است.
ورمي‌كمپوست در خدمت کشاورزان
ورمي‌كمپوست در خواص فيزيکي، شيميايي و بيولوژيکي خاک تاثير به سزايي دارد. ورمي‌كمپوست داراي عناصر غذايي بسيار غني به ويژه ازت بوده و تدريجاً آنها را در اختيار گياه قرار ميدهد. ورمي‌کمپوست چندين برابر وزن خود، آب را در خود ذخيره مي‌کند همچنين دانه بندي و قدرت نگه‌داري مواد غذايي مورد نياز گياهان را فراهم مي‌نمايد.
موارد استفاده ورمي‌كمپوست
در کليه محصولات کشاورزي با اطمينان کامل قابل مصرف است. اعم از سبزيجات، صيفي‌جات، درختان مثمر و غير مثمر، چمن‌کاري، گل‌کاري، جنگل‌کاري، گل‌خانه‌ها، گل‌هاي زينتي آپارتماني، پرورش قارچ، کشت کيوي و...
براي تامين عناصر مغذي و كم مقدار و افزايش توليد. سه دسته كود موجود است.
الف- كودهاي شيميايي
ب- كودهاي دامي (سنتي)
ج- كود سبز (كود آلي، بيولوژيك و ورمی کمپوست)
الف- كود شيميايي:
قابليت دسترسي آسان
سبب افزايش ميزان توليد در زمان بسيار كوتاه ميشود.
انبارداري آن ساده است.
قابليت بسته‌بندي آسان
ب- كودهاي آلي:
فاقد هرگونه آلودگي است.
باقي مانده مواد مغذي در محصولات ندارد.
سبب بهبود كيفيت خاك ميشود.
قابليت دسترسي ساده دارد.
موثر در بهبود كيفيت خاك است.
سبب افزايش توليد محصول ميشود.
سبب بهبود كيفيت خاك ميشود.
دسترسي ساده
اهمیت استفاده از کودهای آلی مخصوصاً ورمی کمپوست در اراضی کشاورزی
بر اساس آمار های موجود در بیش از 60 درصد اراضی کشاورزی کشور میزان کربن آلی خاک کمتر از یک درصد می باشد. در حالی که حد مطلوب کربن آلی خاک برای دستیابی به تولید پایدار باید 2-3 درصد باشد. طبق سند چشم انداز، وزارت جهاد کشاورزی موظف است میزان ماده آلی خاک را تا یک درصد افزایش دهد و برنامه ریزیهای لازم را در این مورد انجام دهد. 10 درصد از اراضی کشاورزی جهان دچار مشکل حاصل خیزی خاک است که عامل اصلی آن را فقر مواد آلی در این اراضی می دانند. میزان ماده آلی خاک ارتباط مستقیمی با میزان عملکرد گیاه دارد به طوری که با افزایش هر یک درصد کربن آلی خاک میزان افزایش تولید در کشورهای در حال توسعه می تواند 30 – 50 تن در سال افزایش یابد. وضعیت ماده آلی خاک در اکثر اراضی کشور در حد بحرانی است و توجه به این امر می تواند در افزایش پتانسیل تولید در اراضی کشاورزی سهم بسزایی داشته باشد.
نحوه استفاده ورمي‌كمپوست
ورمي‌كمپوست توليد شده از كود دامي يا ساير زائدات آلي از لحاظ كيفي سرشار از مواد هوميك و عناصر غذايي به شكل قابل جذب گياه حاوي انواع ويتامين‌ها و هورمون‌هاي محرك رشد گياه و آنزيم‌هاي مختلف مي‌باشد كه مي‌تواند به عنوان كود مطلوب در پرورش گل و گياه در آپارتمان‌ها مورد استفاده قرار گيرد به همين منظور جدول زير براي استفاده بهينه از كود به مصرف‌كنندگان گرامي ارائه گرديده است:
مقدار بهینه استفاده از ورمي‌کمپوست در انواع فعالیت‌های کشاورزی
آخرین ویرایش توسط مدیر:
panasonic.ir
عضو جدید
تولید ورمی کمپوست: روش نوین مدیریت پسماندها
مدیریت مطلوب زباله های شهری و صنعتی با توجه به حجم بالای تولید روزانه آنها در تمامی کشورها از اهمیت ویژه ای به خصوص از دیدگاه زیست محیطی و بهداشتی برخوردار است. با توجه به محدودیت مکانهای مناسب دفن انواع زباله ها و از سویی اثرات نامطلوب دفن زباله و سایر روشهای حذف و یا کنترل زباله بر سلامت عمومی و محیط زیست، حرکت در جهت مدیریت بهینه پسماندها با نگاهی به توسعه پایدار از اهداف اصلی جوامع توسعه یافته و در حال توسعه می باشد.در هیمن راستا بازیافت زباله ها در راس برنامه های مدیریت زیست محیطی کشورها قرار دارد.
یکی از بهترین روشهای دفع زباله ها تبدیل آنها به کمپوست است. در این راستا با استفاده از کرم خاکی و تولید کمپوست به طریق بیو تکنولوژی از کلیه منابع آلی از جمله زباله های خانگی، ضایعات کشاورزی، لجن تصفیه فاضلاب و غیره صورت می گیرد. در فرآیند تولید کود ورمی از زباله ها یک کود آلی بسیار مغذی تولید می گرددکه علاوه بر کاهش خطرات زیست محیطی، روند بازگشت آنها به طبیعت به صورت کود را تسریع می کند.
بنابراین از آنجایی که بیش از 80 درصد زباله ها ی تولید شده در شهرها، مواد آلی و قابل تبدیل به کمپوست هستند و از سویی دیگر سادگی و هزینه های تولید نسبتاً پائین این روش یکی از بهترین روشهای دفع زباله می باشد.
در تولید ورمی کمپوست، از گونه های انتخابی کرم خاکی برای کمک به انجام فرایند کمپوست و تبدیل پسماندهای آلی به کمپوست استفاده می نمایند.کرم های خاکی تولید کننده کمپوست، از مواد آلی تغذیه کرده و در اثر این فرایند محصولی به نام ورمی کمپوست تولید کرده که به دلیل کیفیت بسیار بالا در بخش کشاورزی و باغداری کاربرد دارد.امروزه با افزایش آگاهی از توانایی کرمهای خاکی در تجزیه و کمپوست نمودن دامنه وسیعی از ضایعات و زباله ها، دید جهانی از صنعت تولید کرم به صنعت تولید کود ورمی تغییر یافته است. از این رو در بسیاری از کشورهای جهان صنعت ورمی کمپوست گسترش یافته است.
در فرآیند کمپوست معمولی از دستگاههای مکانیکی برای هوادهی استفاده می شود ولی در ورمی کمپوست، کرم های خاکی عمل اختلاط، شخم زدن و هوادهی پسماندها را انجام میدهند که بدین وسیله فرآیند تولید کرم خاکی و کمپوست شدن را تسریع می کنند.
بر خلاف کمپوست توده ای، ورمی کمپوست علاوه بر تولید کود زیستی، تونایی تولید یک محصول بیشتر به نام کرم خاکی را دارد. که در این حالت استفاده از کرم خاکی روند تجزیه زباله ها و پسماندها را افزایش می دهد.
برای تولید این کود٬ از کرمهای خاکی ساکن در زباله ها(گونه های مقیم سطح خاک)استفاده می کنند که این گروه به طور طبیعی در زباله و پسماندهای در حال فساد یا مواد آلی موجود در سطح خاک زندگی می کنند.
مدیریت مطلوب زباله های شهری و صنعتی با توجه به حجم بالای تولید روزانه آنها در تمامی کشورها از اهمیت ویژه ای به خصوص از دیدگاه زیست محیطی و بهداشتی برخوردار است. با توجه به محدودیت مکانهای مناسب دفن انواع زباله ها و از سویی اثرات نامطلوب دفن زباله و سایر روشهای حذف و یا کنترل زباله بر سلامت عمومی و محیط زیست، حرکت در جهت مدیریت بهینه پسماندها با نگاهی به توسعه پایدار از اهداف اصلی جوامع توسعه یافته و در حال توسعه می باشد.در هیمن راستا بازیافت زباله ها در راس برنامه های مدیریت زیست محیطی کشورها قرار دارد.
یکی از بهترین روشهای دفع زباله ها تبدیل آنها به کمپوست است. در این راستا با استفاده از کرم خاکی و تولید کمپوست به طریق بیو تکنولوژی از کلیه منابع آلی از جمله زباله های خانگی، ضایعات کشاورزی، لجن تصفیه فاضلاب و غیره صورت می گیرد. در فرآیند تولید کود ورمی از زباله ها یک کود آلی بسیار مغذی تولید می گرددکه علاوه بر کاهش خطرات زیست محیطی، روند بازگشت آنها به طبیعت به صورت کود را تسریع می کند.
بنابراین از آنجایی که بیش از 80 درصد زباله ها ی تولید شده در شهرها، مواد آلی و قابل تبدیل به کمپوست هستند و از سویی دیگر سادگی و هزینه های تولید نسبتاً پائین این روش یکی از بهترین روشهای دفع زباله می باشد.
در تولید ورمی کمپوست، از گونه های انتخابی کرم خاکی برای کمک به انجام فرایند کمپوست و تبدیل پسماندهای آلی به کمپوست استفاده می نمایند.کرم های خاکی تولید کننده کمپوست، از مواد آلی تغذیه کرده و در اثر این فرایند محصولی به نام ورمی کمپوست تولید کرده که به دلیل کیفیت بسیار بالا در بخش کشاورزی و باغداری کاربرد دارد.امروزه با افزایش آگاهی از توانایی کرمهای خاکی در تجزیه و کمپوست نمودن دامنه وسیعی از ضایعات و زباله ها، دید جهانی از صنعت تولید کرم به صنعت تولید کود ورمی تغییر یافته است. از این رو در بسیاری از کشورهای جهان صنعت ورمی کمپوست گسترش یافته است.
در فرآیند کمپوست معمولی از دستگاههای مکانیکی برای هوادهی استفاده می شود ولی در ورمی کمپوست، کرم های خاکی عمل اختلاط، شخم زدن و هوادهی پسماندها را انجام میدهند که بدین وسیله فرآیند تولید کرم خاکی و کمپوست شدن را تسریع می کنند.
بر خلاف کمپوست توده ای، ورمی کمپوست علاوه بر تولید کود زیستی، تونایی تولید یک محصول بیشتر به نام کرم خاکی را دارد. که در این حالت استفاده از کرم خاکی روند تجزیه زباله ها و پسماندها را افزایش می دهد.
برای تولید این کود٬ از کرمهای خاکی ساکن در زباله ها(گونه های مقیم سطح خاک)استفاده می کنند که این گروه به طور طبیعی در زباله و پسماندهای در حال فساد یا مواد آلی موجود در سطح خاک زندگی می کنند.
آخرین ویرایش توسط مدیر:
تیرنگ
عضو جدید
من یک آزمایشی در خانه انجام دادم بر روی کرمهای خاکی برای تولید ورمی کمپوست از کرمهای خاکی که در زیر فضولات حیوانی جمع شدند استفاد کردم از خاک اره وبرگ درخت برای تغذیه آنها به نتیجه رسیدم ولی بعد از جدا سازی جمعیت کرمها کاهش پیدا کرد در صورتی که باید جعیت کرمها افزایش پیدا می کرد دلیلش راپیدا نکردم
چند صد نوع کرم وجود داره... مثلا ما از نوع نژاد کالفرنیا استفاده میکنیم که تکثیر خیلی خوبی هم دارن. ما از ملاس و آرد جو برا تغذیه شون استفاده میکنیم...
شما که استان گلستانی میتونی تشریف بیاری تراکم کرم ها رو ببینی...
آخرین ویرایش توسط مدیر:
سلام و علیکم
سوالی دارم که فکر میکنم جوابش رو تولیدکنندگان ورمی کمپوست بدونند و لطفا صادقانه جواب بدهند. اینکه چرا ایران صادرات ورمی نداره؟ حتی به ترکیه. آمار های جهانی رو که دیدم مثلا در سال 2012 ایران تنها به ترکیه صادرات داشته اون هم با رقم بسیار ناچیز 400 هزار دلار. در حالی که واردات ترکیه 451 میلیون دلار بوده.
آیا مشکل از کمی کیفیت ورمی ایرانیه که نمیتونه موفق از آنالیز بیرون بیاد یا اینکه رقم تولید ایران کمه یا علت دیگری میتونه داشته باشه؟ از یک سازمان مسئول که سئوال کردم این جواب رو به من دادند که در سال 92 اصلا صادرات نداشتیم و محصول تولیدکنندگان با استاندارد مطابقت نداشتند
سوالی دارم که فکر میکنم جوابش رو تولیدکنندگان ورمی کمپوست بدونند و لطفا صادقانه جواب بدهند. اینکه چرا ایران صادرات ورمی نداره؟ حتی به ترکیه. آمار های جهانی رو که دیدم مثلا در سال 2012 ایران تنها به ترکیه صادرات داشته اون هم با رقم بسیار ناچیز 400 هزار دلار. در حالی که واردات ترکیه 451 میلیون دلار بوده.
آیا مشکل از کمی کیفیت ورمی ایرانیه که نمیتونه موفق از آنالیز بیرون بیاد یا اینکه رقم تولید ایران کمه یا علت دیگری میتونه داشته باشه؟ از یک سازمان مسئول که سئوال کردم این جواب رو به من دادند که در سال 92 اصلا صادرات نداشتیم و محصول تولیدکنندگان با استاندارد مطابقت نداشتند
بحث استاندارد نیست... من شنیدم میگن چون به عنوان خوراکی صادر بشه و از لحاظ شرعی حرامه میگن مشکل داره و صادراتش ممنوعه... وگرنه بهترین کرم نژاد کالفرنیا توی ایران تولید میشه...
اینم بد نیست بدونید میوه هایی که از ایران صادر شده به خاطر استفاده از کود شیمیایی برگشت خورده! توی همه کشورهای از کود ارگانیک استفاده میشه... اما متاسفانه در ایران از کود شیمیایی... چرا؟!؟!؟ چون هزینه ش کمتره!
اما استفاده از همین کود شیمیایی ببینید چه عوارضی داره....
ممنون از پاسختون
ولی در سایت اتاق بازرگانی تهران اشاره شده که هیچ مانعی برای صادرات نیست حتی با خودشون هم تلفنی صحبت کردم... حتی واردات سالانه کود آلی و ارگانیک هند با عنوان mixtuers of nitrogen,potassium,phosphorus سالانه بیش از سه میلیارد دلار هستش!
انواع کودهاي شيميايي،آلي(ارگانيک) و زيستي در کشاوزي
انواع کودهاي شيميايي،آلي(ارگانيک) و زيستي در کشاوزي
تعریف:
به هر نوع ماده معدنی یا آلی یا بیولوژیک که دارای عناصر غذایی باشد و باعث بالا بردن حاصل خیزی خاک و همچنین با تیمار گیاهی باعث افزایش عملکرد کیفی و کم محصول شود کود اطلاق میشود.
کود ها به چند دسته تقسیم میشوند که عبارتند از :
شيميايي
آلي(ارگانيک)
بيولوژيک( زيستي)
1-کود آلی (ارگانیک)
به کود هایی گفته میشوند که منشا طبیعی دارند.
کودهای حیوانی
به مجموعه ای از مواد بستری، ادرار و مدفوع گاو ، گوسفند ، مرغ یا هر حیوان دیگری است که از محل نگهداری آنها بدست می آید گفته مي شود.
درصد مواد غذایی کود حیوانی و کیفیت فیزیکی آن به عواملی مثل نوع حیوان، کیفیت مواد بستری، میزان پوسیدگی کود، تغذیه دام، میزان سدیم و مقدار بذر علفهای هرز، اسپور بیماریها، لارو و تخم حشرات، شن و خاک دارد.درصد ازت کود گاوی بیشتر از کود گوسفندی و مرغی است. ولی درصد فسفر و پتاسیم کود مرغی از کودهای گاوی و گوسفندی بیشتر است.
درصد مواد غذایی کودها به تغذیه دام بستگی دارد. مثلاً چنانچه جیره غذایی دام از نظر یک عنصر ضعیف باشد، کود حاصله نیز به طریق اولی از نظر آن عنصر ضعیف خواهد بود و یا مثلاً هر چه درصد فیبر جیره غذائی بیشتر باشد درصد فیبر مدفوع نیز زیادتر خواهد بود.
فراوانی ترکیبات آلی ازت دار ساده در کود حیوانی تازه بسیار مساله ساز است. تجزیه سریع این مواد سبب آزاد شدن آمونیاک و تجمع آن در مجاورت ریشه ها گشته و موجب مسمومیت گیاه می گردد. پوسیدگی اولیه کود این مشکل را مرتفع می سازد بهمین جهت هیچ گاه نباید کود حیوانی تازه را به محصول کاشته شده داد.
زیادی املاح در کود نیز می تواند از طریق ایجاد پتانسیل اسمزی و یا مسمومیت مستقیم گیاه مساله ساز باشد. بنابراین وجود مقدار متعادلی از عناصر غذائی و عدم زیادی عناصری مثل سدیم در کود دامی مطلوب می باشد. کیفیت مواد بستری نیز نقش مهمی در کیفیت و حالت فیزیکی کود حیوانی دارد. معمولاً اصطبل گوسفند فاقد بستر است.
بدین لحاظ سرعت تجزیه و پوسیدگی کود گوسفندی زیاد و دوام آن در خاک کمتر از سایر کودها می باشد. کود گوسفندی را کود گرم گویند. در مرغداری ها بیشتر از خاک اره و در گاو داریها معمولاً از کاه بعنوان مواد بستری استفاده می کنند. سرعت تجزیه و پوسیدگی کاه بیش از خاک اره می باشد. و بالعکس دوام خاک اره در خاک بیش از کاه است. زررا خاک اره از ترکیبات مقاومتری در مقایسه با کاه تشکیل شده است. بطورکلی، هر چه مقدار مواد نامطلوب مثل بذر علفهای هرز، شن، خاک، اسپور بیماریها و تخم و لارو حشرات در کود کمتر و تجزیه اولیه آن بیشتر باشد، ارزش کیفی کود بیشتر است.پوسیدگی کود سبب می شود که از میزان بذر علفهای هرز و آلودگی به امراض و حشرات نیز کاسته شود. برای پوسیدگی اولیه کود حیوانی می توان آن را در شرایطی مشابه تهیه کمپوست قرارداد و یا کود حیوانی را مدتی قبل از کاشت در خاک مزرعه اختلاط داد. تجزیه کود در خاک و تبدیل آن به هوموس نیز مستلزم کفایت تهویه، حرارت و رطوبت در خاک می باشد این عوامل از طریق انجام عملیات مناسب زراعی تامین می شوند.
کود حیوانی را در زراعت گیاهان پر ارزشی مانند سبزیجات، سیب زمینی، ذرت ، پنبه و چغندر قند، به مقدار تقریبی 20 تا 50 تن در هکتار به خاک می دهند. کود حیوانی را معمولاً در زمان شروع عملیات تهیه بستر تا حداقل یک ماه قبل از کاشت بر سطح خاک می باشند و با وسایلی مانند گاو آهن، دیسک یا کولتیواتور با خاک سطحی و تا عمق حدود 15 سانتیمتری مخلوط می نمائید.
در زراعتهای کوچک و سنتی کود حیوانی را بصورت کپه هائی در مزرعه قرار می دهند و سپس آنرا با بیل بر سطح خاک پراکنده ساخته و با خاک مخلوط می کنند. در زراعتهای مکانیزه از دستگاه کودپاش حیوانی استفاده می نمایند دستگاه کودپاشی حیوانی مانند یک تریلر است که در کف آن یک نوار نقاله قرار دارد. نوار نقاله کود را به سمت عقب و خارج از تریلر هدایت کرده و روی یک مارپیچ گریز از مرکز می ریزد. چرخش مارپیچ کود را به اطراف پرتاب می کند. از آنجائی که هزینه خرید، حمل و نقل و پاشیدن کود حیوانی بسیار زیاد است و بخصوص در زراعتهای وسیع می تواند مشکلاتی را در برنامه ریزی و زمان بندی عملیات زراعی پیش آورد، لازم است به باقی گذرادن بقایای گیاهی بر خاک و تلاش در حفظ هوموس خاک توجه کافی مبذول گردد.
کودهاي گياهي
کود سبز
یکی دیگر از راههای افزایش ماده آلی خاک استفاده از کود سبز در تناوب زراعی می باشد. منظور از کود سبز شخم زدن گیاه در خاک پس از رشد کافی و بدون برداشت محصول است. اثر کود سبز بر خصوصیات فیزیکی خاک همانند کود حیوانی می باشد.
ولی کود سبز عملاً مواد غذایی به خاک اضافه نمی کند، بلکه آن چه را که طی رشد خود از خاک جذب کرده و در خود ذخیره نموده است به خاک بر می گرداند اما در صورتی که از گیاهان تیره بقولات بعنوان کود سبز استفاده شود تمام ازت تثبیت شده را به خاک بر می گرداند. از طرف دیگر کود سبز با جذب و ذخیره مواد غذایی در خود از شسته شدن آنها جلوگیری می نماید. گیاه مورد استفاده بعنوان کود سبز می بایستی اثرات فیتوتوکسینی بر رشد محصول بعدی نداشته باشد، فصل رشد کوتاهی داشته، تراکم بوته بالا را تحمل کند و رشد سبزینه ای زیادی داشته باشد تا علاوه بر این که مقدار زیادی ماده آلی به خاک اضافه می کند، پوشش کامل خاک را تامین نماید.
پوشش کامل خاک برای جلوگیری از فرسایش خاک و بازداری رشد علفهای هرز ضرورت دارد. بنابراین اهداف کود سبز را می توان در افزایش ماده آلی خاک، حفظ مواد غذائی خاک (و در صورت استفاده از گیاهان تیره بقولات افزایش ازت خاک)، جلوگیری از فرسایش خاک و مبارزه با علفهای هرز خلاصه نمود. توجه به اهداف فوق روشن می سازد که کود سبز قبل از گیاهان وجینی در تناوب قرار می گیرد.
کود سبز در سیکل تناوبی فقط می تواند جایگزین آیش فصلی گردد. چنانچه طول آیش فصلی موجود برای تولید یک محصول کفایت می نماید، استفاده از کود سبز طی آن آیش فصلی مجاز نیست. نوع آیش فصلی (زمستانه یا تابستانه) که در شرایط کشت آبی توسط کود سبز جایگزین می شود به شرایط اقلیمی بستگی دارد. در نواحی اقلیمی که با زمستان سرد مشخص می شوند، گیاهان وجینی (مانند چغندرقند، پنبه، ذرت و سیب زمینی) در بهار کاشته می شوند و آیش زمستانه می تواند توسط کود سبز اشغال گردد.
در آن نواحی اقلیمی که با زمستان ملایم مشخص می شوند گیاهان وجینی ممکن است در پائیز (مانند چغندر قند و سیب‌زمینی) یا در بهار (مانند ذرت، پنبه و آفتابگردان) کاشته شوند و کود سبز می تواند محصولی تابستانه یا پائیزه (عکس دوران رشد محصول اصلی) باشد. مهمترین گیاهانی که بعنوان کود سبز در کشت آبی ممکن است مورد استفاده قرار گیرند عبارتند از خلر، لوبیا روغنی، انواع لوبیا، چاودار، شبدر، جو و گندم سیاه. یونجه بعنوان کود سبز کاشته نمی شود، اما در صورتی که پس از حصول رشد کافی سبزینه ای به خاک برگردانده شود، بعضی از هدفهای کود سبز را تامین می کند. گیاهانی مثل گندم سیاه چاودار و شبدر ایرانی به خوب در خاکهای فقیر رشد می کنند و در بهبود باروری و ساختمان خاکها موثر می باشند.
کود سبز را حداقل دو هفته قبل از کاشت محصول اصلی به خاک بر میگردانند. هرچه درصد مواد خشبی کود سبز بیشتر و ازت آن کمتر باشد می بایستی با فاصله زمانی طولانی تری از کاشت محصول اصلی به خاک برگردانده شود. در صورتی که از گیاهانی مثل یونجه یا شبدر بعنوان کود سبز استفاده می شود می بایستی ابتدا آنها را با ماشین آلاتی مانند کولتیواتور پنجه غازی از پائین طوقه قطع نمود تا خشک گردند و یا آنها را با علف کش راند آپ یا توفوردی خشک کرد و 3 تا 4 هفته بعد از طوقه کن کردن یا تیمار با علف کش در وضعیت گاورو بودن خاک شخم شوند. در غیر این صورت رشد مجدد این گیاهان به وقوع پیوسته و به صورت علف هرز در خواهند آمد. هیچگاه نبایستی کود سبز را بعنوان علوفه برداشت و یا مورد چرای دام قرار داد. این عمل باعث خروج مواد غذائی از خاک گشته و ممکن است رشد و عملکرد محصول بعدی را نقصان دهد. چرای دام یا یک برداشت مختصر علوفه از کود سبز هنگامی امکان پذیر است که کود شیمیائی کافی به خاک داده شود و آیش فصلی موجود اجازه رشد مجدد و کافی را به کود سبز بدهد.به کار گیری کود سبز در شرایط دیم ایران به نواحی پرباران ساحل خزر محدود می شود. در این نواحی می توان از گیاهانی مانند جو و چاودار بعنوان کود سبز برای محصولات وجینی بهاره مانند پنبه ذرت و آفتابگردان استفاده نمود. در این شرایط کود سبز را می بایستی حدود یک ماه قبل از کاشت در خاک شخم زد تا پوسیدگی مناسبی اتفاق افتاده و رطوبت کافی برای رشد محصول اصلی در خاک ذخیره شود.
کمپوست
کمپوست عبارت از بقایای گیاهی و حیوانی، زباله های شهری و یا لجن فاضلاب است که تحت شرایط پوسیدگی قرار گرفته باشند، بطوری که مواد سمی آنها از بین رفته، مواد پودر شده و فرم اولیه خود را از دست داده باشند. برای تهیه کمپوست می توان از بقایای چوب بریها، زباله شهری، بقایای کشتارگاهها و کارخانه های کنسرو ماهی ، لجن فاضلاب و اجساد گیاهان پست غیرآوندی استفاده نمود. بطورکلی، کمپوست ها از نظر مواد غذائی ضعیف هستند (به استثناء بقایای کشتارگاهها و کارخانه های کنسرو ماهی که از نظر ازت غنی می باشند) و معمولاً برای بهبود ساختمان خاک مورد استفاده قرار می گیرند. اثر فیزیکی کمپوست به مقدار ماده آلی آن و اثر شیمیائی کمپوست به ترکیب شیمیائی آن بستگی دارد. تهیه کمپوست از زباله های شهری و لجن فاضلاب راه مفیدی برای مصرف مجدد و دفع بهداشتی این مواد است. مواد اخیر از این نظر که دارای املاح کم، فاقد مولدین امراض و آفات گیاهی، بذر علفهای هرز و خاک می باشند مناسب بوده و به سرعت در خاک می پوسند. لجن فاضلاب را پس از تخمیر غیر هوازی و حرارت دادن (برای کشتن عوامل بیماریزای آن) مورد استفاده قرار می دهند برای تهیه کمپوست روش کلی زیر انجام پذیر است.
موادی را که می خواهندکمپوست نمایند بصورت لایه ای به ضخامت 7 تا 10 سانتیمتر روی سطح زمین یا حفره ای که در زمین تهیه نموده اند قرار می دهند و به ازاء هر سطل از مواد کمپوست شونده حدود 100 گرم فسفات دی آمونیم یا سوپر فسفات بر روی مواد می باشند (در صورتی که از سوپر فسفات استفاده می شوند بهتر است حدود 40 گرم اوره به ازاء هر 100 گرم سوپر فسفات اضافه شود) پس از پاشیدن کود شیمیائی اقدام به آبپاشی این لایه نموده و سپس لایه های جدید را به همین روش اضافه می کنند. ممکن است لایه هائی از کود حیوانی و یا خاک را بطور متناوب با لایه های مواد کمپوست شونده قرار دهند. در صورتی که از لایه های کود حیوانی استفاده می شود به اضافه کردن کود ازت در زمان انباشتن مواد کمپوست شونده نیازی نیست، اما به فسفات و همچنین سولفات کلسیم ممکن است نیاز باشد. ترکیب کود شیمیائی که برای تحریک و تکمیل پوسیدگی و تعادل عناصر به کمپوست اضافه می شود به نسبت کربن به ازت و ترکیب شیمیائی مواد کمپوست شونده بستگی دارد.
پاشیدن چند کیلوگرم اوره به ازاء هر تن مواد کمپوست شونده روی توده کمپوست قبل از هر بار آبپاشی مفید است در مورد بقایای چوب بریها لازم است کلیه عناصر غذائی به کمپوست اضافه شود. مواد کمپوست شونده را می بایستی همیشه مرطوب نگهداشت و هر 2 تا 4 هفته یکبار آن را مخلوط و زیرورو نمود تا به خوبی تهویه و یکنواخت گردد.
زیرورو کردن زیاد توده موجب می شود که حرارت کمپوست بالا نرفته و آفات و عوامل بیماریزای موجود در مواد از بین نروند.
کمپوست هنگامی آماده مصرف است که مواد کمپوست شونده پوسیده و پودر شده باشند. مدت لازم برای کمپوست شدن با مواد مصرفی و شرایط کار فوق می کند. زباله های شهری پس از مدتی حدود 6 هفته کمپوست می شوند. کمپوست شد کامل خاک اره گاهی چندین ماه طول می کشد. معمولاً خاک اره راحدود 6 هفته در شرایط مناسب می پوسانند تا ترکیبات سمی محلول آن پوسیده شوند و سپس مصرف می کنند. از مسائل تهیه کمپوست توسعه و تجمع مگس و پشه و بوی نامطلوب تخمیر آن است.
افزایش تهویه مواد از شدت بو می کاهد. برای مبارزه با مگس و پشه می بایستی از حشره کشها استفاده نمود. کمپوست را می توان به جای کود حیوانی مورد استفاده قرار داد.
فواید استفاده از کمپوست:
• در ایجاد کشاورزی پایدار مناسب است و از کاهش محصول جلوگیری کرده و باعث افزایش آن می‌گردد.
• ذخیره کننده بزرگی از عناصرو آب بوده و به این ترتیب اعتماد و دلگرمی کشاورزان با استفاده از آن در مزارع بیشتر میشود و قابلیت ذخیره آب در خاک را افزایش میدهد.
• باعث بهبودی ساختمان خاک شده و عملیات شخم را آسانتر میکند همچنین قابلیت ذخیره آب در خاک را افزایش میدهد.
• هوموس و مواد آلی خاک را افزایش داده و بعضی از ویتامین‌ها، هورمونها و آنزیمهای مورد نیاز را تأمین میکند که این مواد نمی‌توانند بوسیله کودهای شیمیایی تأمین گردند. بنابراین در خاکهای با کمبود مواد آلی بسیار مفید و مناسب میباشد.
• در جلوگیری از تغییر اسیدیته خاک همانند یک بافر عمل میکند.
• وقتی که در هنگام مرحله کمپوست شدن درجه حرارت به 60 درجه یا بیشتر می‌رسد، عوامل پاتوژن و بیماریزا، تخم انگلها، بذور علفهای هرز را از بین برده و آنها را نابود میکند.
• کمپوستی که کاملاً آماده شده و رسیده باشد، براحتی با خاک در حال تعادل قرار میگیرد و تهویه خاک را بهبود می‌بخشد.
• کودهای اضافه شده را براحتی و با جلوگیری از تلف شدن و هدر روی در اختیار گیاه قرار میدهد.
• بسیاری از عناصرو مواد غذایی پر‌مصرف‌و کم‌مصرف را که در‌خود داشته است در خاک آزاد کرده‌و در اختیار‌گیاه قرار میدهد.
• وزن مخصوص ظاهری خاک را به شدت کاهش داده و بنابرای برای خاک سنگین و رسی بسیار مناسب و مفید است.
• چون ظرفیت نگهداری عناصر در سطح آن زیاد میشود، بنابراین در کاهش عناصر و مواد غذایی گیاه در خاکهای سبک و شنی بسیار مناسب و مفید است.
• آزولا گیاهی مفید برای شالیزار میباشد در صورتیکه رشد مناسب و معقولی در منطقه داشته باشد. ولی اقلیم و شرایط منطقه و همچنین افزایش آلودگی آبها در منطقه به عناصر مختلف خصوصاٌ ازت و فسفر باعث رشد زیاد‌و بی‌رویه آن شده است بطوریکه امروزه تهدیدی بسیار جدی برای شالیزارها، استخرها، آب‌بندانها و تالابها شده و رشد برنج و جمعیت آبزیان را در معرض خطر قرار داده است.
گیالوش
گیالوش پیت یا تورب عبارت از بقایای گیاهان آبزی، باتلاقها و مردابهاست که زیر آب به حالت نیمه پوسیده و تجزیه شده بجا مانده است و خرد شده آن را پس از استخراج در ترکیبات خاکی بکار می برند. ترکیبات گیالوش های مختلف بر حسب نوع گیاهی که از آن بوجود آمده اند مقدار پوسیده بودن، مقدار مواد معدنی و درجه اسیدی بودن، متفاوت است.از میان انواع گیالوش در ایران خزه لوش پیت خزه از همه معروف تر است که دارای رنگ قهوه ای میباشد و ظرفیت نگهداری آبی حدود ده برابر وزن خشکش را دارد. این ماده، اسیدی و با pH برابر 8/3 تا 5/4 بوده، مقدار کمی ازت دارد و فسفر و پتاس آن ناچیز است.بنابراین بیشتر برای نگهداری آب و خاک افزوده میشود. قبل از افزودن خزه لوش به خاک باید در صورت لزوم آنرا تکه تکه کرد و لازم است که مرطوب شود.
خاکبرگ
خاکبرگ که از پوسیده شدن موادی مانند دمبرگ درختان، چمن های قیچی شده و غیره حاصل می شود ارزش غذایی چندانی ندارد و تنها به منظور سبک و قابل نفوذ کردن خاک مورد استفاده قرار می گیرد. برای تهیه خاک برگ در فصل پائیز برگهای خشک درختانی که رگبرگهای ضخیم و خشن ندارند (مانند درختان میوه، افرا و نارون و …) را در محلی در روی سطح زمین یا در یک گودال بصورت یک لایه جمع آوری کرده پس از آنکه با آب پاشی رطوبت لازم را تامین کردند برای تسریع در پوسیده شدن آنها مقداری کود ازته مانند اوره بدان اضافه می کنند. سپس یک لایه دیگر برگ ریخته و با تکرار عمل آب پاشی و کودپاشی به انباشتن مقدار مورد نظر برگ می پردازند در اثر رشد و نمو باکتریها، برگها بتدریج پوسیده می شوند، معمولاً هراز چندی این توده را از هم می پاشند و دوباره در محل دیگری روی هم می ریزند این کار به منظور جلوگیری از ایجاد گرمای بیش از حد در درون توده که باکتریها را از بین می برد و هوا رسانی به باکتریهای موازی انجام میگیرد.
به هم خوردن توده خاکبرگ مراحل پوسیده شدن را تسریع می کند. در شرایط عادی خاکبرگ پس از 8 تا 12 ماه قابل استفاده می گردد. ولی خاک برگهایی که 3 تا 4 سال مانده باشند،ترجیح داده می شوند. خاکبرگ آماده شده را باید الک کرد تا چوبها و قسمتهای زاید آن جدا شود خاک برگ ممکن است محتوی بذرهای علفهای هرز، آفات و امراض باشد، لذا باید قبل از مصرف گندزدائی گردد.
ورمی کولایت
این ماده معدنی از نوع میکاست که وقتی گرما ببیند حجمش زیاد می شود مواد شیمیایی آن سیلیکاتهای منیزیم، آلومینیوم و آهن است که آب خود را از دست داده اند از نظر واکنش اسیدی خنثی است و قادر است به میزان زیادی آب جذب کند. از آنجا که ورمی کولایت ظرفیت تبادل کاتیونی نسبتاً بالایی دارد می تواند مواد غذایی را به صورت ذخیره نگهداشته و بعد آزاد سازد. نکته مهم درمورد ورمی کولایت آنست که وقتی مرطوب است و حجمش زیاد میشود نباید تحت فشار قرار گیرد، چون ساختار متخلخل خود را از دست میدهد.
پرلایت
این ماده به رنگ سفید خاکستری است منشأ آتشفشانی دارد و از گدازه های آتشفشانی سرد استخراج میشود. پرلایتی که در باغبانی مصرف می شود دارای ذاتی به قطر 5تا 3 میلی متر است.پرلایت بین 3 تا 4 برابر وزنش آب جذب می کند و واکنشی بین 6 تا 8 دارد. خاصیت تبادل کاتیونی نداشته ، فاقد مواد غذایی معدنی است. افزودن آن به خاک بیشتر به منظور افزایش میزان هوای مخلوط های خاکی صورت می گیرد.
خزه اسفاگنوم
خزه اسفاگنوم بقایای خشک شده گونه های مردابهای اسیدی جنس اسفاگنوم می باشد که ظرفیت جذب آب زیادی دارد. یعنی 10 تا 20 برابر وزنش آب جذب می کند. این خزه شامل کمی مواد معدنی و دارای واکنشی در حدود 5/3 می باشد.از ویژگیهای این ماده اینست که استریل بوده و حاوی چند ماده اختصاصی قارچ کش است که از مرگ گیاهچه جلوگیری می کند.
بهترین زمان تهیه کود سبز
بهترین زمان تهیه کود سبز، پس از به گل رفتن گیاهان است.
گیاه کود انتخاب شده باید در زمان گلدهی یا خوشه بستن به زیر خاک برده شود. زیرا که قبل از این زمان، رشد و نمو قسمت های سبزینه ای گیاه کافی نبوده و از برگرداندن آن ماده آلی زیادی به خاک اضافه نخواهد شد. کود سبز به منظور تقویت زمین از لحاظ مواد آلی غذایی مورد استفاده قرار می گیرد که بدین منظور گیاهان، برای مدت زمانی معین در مزرعه کاشته شده و بعد از رشد کافی به زمین برگردانده می شوند.
از گیاهان زراعی گوناگون اعم از علوفه ای و بقولات مانند انواع شبدر، عدس، باقلا و … و همچنین گیاهان خودروی مانند ختمی، گل بنفشه، مرغ و حتی بعضی از اجزای گیاهی مانند ساقه و برگ سیب زمینی و شلغم می توان به عنوان کود سبز استفاده کرد.
گیاهانی برای تهیه کود سبز مناسب هستند که:
1- دارای رشد سریعی بوده ومدت کوتاهی زمین زراعی را اشغال کنند.
2- پرشاخ و برگ، شاداب و سرشار از مواد غذایی باشد تا هم با سایه خود مانع سبز شدن بذر علف های هرز شوند و هم زیر خاک بردن آنها به سادگی انجام گیرد.
3- کم توقع بوده و برای حداکثر رشد خود به کود حیوانی یا شیمیایی کمتری احتیاج داشته باشند.
4- نیاز آبی آنها بسیار کم باشد که این ویژگی در مناطق گرمسیری و خشک اهمیت بیشتری دارد.
مزایای استفاده از کودهای سبز
1- تأمین ماده آلی:
یکی از اثرات استفاده از کودهای سبز تأمین ماده آلی خاک است، به خصوص زمانی که کود حیوانی کافی در دسترس نبوده و یا بقایای گیاهی به جا مانده در زمین به حدی نباشد که بتواند مقدار هوموس خاک را در حد مطلوبی نگاه دارد. پس از برگرداندن کود سبز در خاک، هم قسمت های هوایی و هم ریشه های آن پوسیده شده و ماده آلی خاک را افزایش می دهد. کود سبز در زمین های سبک (شنی) ایجاد چسبندگی می کند و در زمین های سنگین (رسی) خاک را پوک و سبک می کند.
2- افزایش ازت:
کود سبز علاوه بر کربن آلی، مقداری ازت آلی به خاک اضافه می کند. این مقدار ازت بر حسب شرایط، ممکن است ناچیز یا قابل توجه باشد. برای مثال چنانچه یک گیاه لگومینه (گیاهان خانواده بقولات) به خاک برگردانده شود، با توجه به این که بیشتر این گیاهان در شرایط مساعد، آمادگی و قدرت جذب و تثبیت ازت آزاد هوا را دارند. احتمال افزایش ذخیره ازت خاک زیاد است، حال آن که با برگرداندن گیاهی غیرلگومینه به خاک فقط در شکل ازت اولیه اک تغییر حاصل شده (ازت معدنی به آلی تبدیل می شود) و در مقدار آن افزایشی به وجود نخواهد آمد.
3- حفاظت خاک:
در ماه هایی از سال که خطر فرسایش خاک وجود دارد، برای آن که خاک بی حفاظ نباشد، ازیک گیاه پوششی استفاده می شود. این گیاهان در مناطقی که باران های زمستانه زیاد است از نشست خاک های سنگین و همچنین از فرسایش خاک های سبک جلوگیری می کند. این گیاهان در مناطق بادخیز با پوشاندن خاک،سرعت باد را در سطح کم کرده و خاک را در مقابل کنده شدن حفظ و در جای خود نگه می دارد.
بهترین نمونه از گیاهان پوششی، چاودار زمستانه و یولاف بهاره است.
4- تأمین مواد بیوشیمیایی خاک:
کود سبز به عنوان ماده غذایی مورد استفاده میکروارگانیسم های خاک قرار می گیرد و گاز کربنیک، گاز آمونیاک، ترکیبات نیتراته و بسیاری از ترکیبات ساده و پیچیده دیگر را تولید کرده و مورد استفاده نباتات زراعی قرار می دهد.
روش های کشت کودهای سبز
کودهای سبز را بر حسب شرایط مختلف می توان به طور کلی به دو صورت اصلی و فی مابین کشت کرد. از جمله مزایای انتخاب روش صحیح کشت این است که هم از فاصله زمانی موجود بعد از برداشت و کاشت نباتات زراعی استفاده بیشتر شده و هم از خاک و از رطوبتموجود در آن به طور کامل استفاده می برند و ادوات و ماشین آلات کمتری هم به کار گرفته می شد.
منظور از کشت اصلی آن است که مانند گیاهان زراعی، کود سبز هم در فصل معین و به صورت یک زراعت اصلی یا تنها کاشته شود. زمان کشت اصلی می تواند پاییز و یا در بهار باشد. جز در مورد گیاهانی مثل ذرت، ذرت خوشه ای و یا یونجه که در بهار کشت می شوند، کشت دیگر کودهای سبز در پاییز انجام می گیرد.
قابل ذکر استدر مواردی کهاز کشت یک کود سبز نتیجه مطلوبی به دست نمی آید، توصیه می شود که دو گیاه را به صورت مخلوط با هم به عنوان کود سبز کشت کرد. لازم است که این دو گیاه از نظر خصوصیات زراعی مثل رشد و نمو شاخه، برگ و ریشه و همچنین خصوصیات آب و هوایی و نیازهای غذایی هماهنگی خاصی با یکدیگر داشته باشند. بهترین مثال از کشت مخلوط یولاف و نخودفرنگی و یا چاودار و ماشک است. کشت فی مابین در فاصله زمانی بین برداشت و کشت دو گیاه زراعی متوالی انجام می گیرد. اگر این کود سبز بعد از یک گیاه صیعی در اواخر تابستان یا اوایل پاییز کشت شده و دوران رشد آن تا زمستان یا حتی بهار سال آینده که زمین برای زراعت گیاه اصلی بعدی آماده می شود، ادامه یابد به آنها کشت فی مابین زمستانه می گویند. مانند انواع غلات به خصوص جو، چاودار، ماشک گل خوشه ای، چچم ریشک دار، شبدر گل میخکی و…
اگر کود سبز در فاصله بین برداشت زراعت اصلی پاییزه سال قبل و کاشت زراعت اصلی پاییزه سال بعد کشت شود، به آن کشت فی مابین تابستانه می گویند. (کاشت در اواخر بهار و برداشت در اواخر تابستان یا اوایل پاییز) مانند انواع شبدر، شلغم، چغندر علوفه ای، ذرت خوشه ای و…
شرایط برگردندن کود سبز به زمین
بهتر است کود سبز را پیش از برگرداندن، غلطک زده و اگر طول ساقه ها بلند است، آنها را درو کرد. در نتیجه ی این عمل ساقه های بلند، روی زمین خوابیدهو زیر خاک کردن آنها به وسیله گاوآهن آسانتر صورت می گیرد. شخم باید در جهت خط غلطک انجام گیرد زیرا در غیر این صورت گیاه کاملاً دفن نشده و مقدار زیادی از آن در مجاورت هوا خشک شده و از بین می رود.
پس از شخم و دفن کود سبز باید زمین را نیز غلطک زد تا با مساعد شدن شرایط تهویه زمین، پوسیدن کود تسریع شود. برای بهبود وضع تهویه در مناطق پرآب هم لازم است که زمین زهکشی شود.در بعضی مواقع در صورت امکان می توان کود سبز را در جایی کاشته و پس از برداشت آن را در جای دیگری به زیر خاک برد
منابع: انواع کودهاي شيميايي،آلي(ارگانيک) و زيستي در کشاوزي
انواع کودهاي شيميايي،آلي(ارگانيک) و زيستي در کشاوزي
تعریف:
به هر نوع ماده معدنی یا آلی یا بیولوژیک که دارای عناصر غذایی باشد و باعث بالا بردن حاصل خیزی خاک و همچنین با تیمار گیاهی باعث افزایش عملکرد کیفی و کم محصول شود کود اطلاق میشود.
کود ها به چند دسته تقسیم میشوند که عبارتند از :
شيميايي
آلي(ارگانيک)
بيولوژيک( زيستي)
1-کود آلی (ارگانیک)
به کود هایی گفته میشوند که منشا طبیعی دارند.
کودهای حیوانی
به مجموعه ای از مواد بستری، ادرار و مدفوع گاو ، گوسفند ، مرغ یا هر حیوان دیگری است که از محل نگهداری آنها بدست می آید گفته مي شود.
درصد مواد غذایی کود حیوانی و کیفیت فیزیکی آن به عواملی مثل نوع حیوان، کیفیت مواد بستری، میزان پوسیدگی کود، تغذیه دام، میزان سدیم و مقدار بذر علفهای هرز، اسپور بیماریها، لارو و تخم حشرات، شن و خاک دارد.درصد ازت کود گاوی بیشتر از کود گوسفندی و مرغی است. ولی درصد فسفر و پتاسیم کود مرغی از کودهای گاوی و گوسفندی بیشتر است.
درصد مواد غذایی کودها به تغذیه دام بستگی دارد. مثلاً چنانچه جیره غذایی دام از نظر یک عنصر ضعیف باشد، کود حاصله نیز به طریق اولی از نظر آن عنصر ضعیف خواهد بود و یا مثلاً هر چه درصد فیبر جیره غذائی بیشتر باشد درصد فیبر مدفوع نیز زیادتر خواهد بود.
فراوانی ترکیبات آلی ازت دار ساده در کود حیوانی تازه بسیار مساله ساز است. تجزیه سریع این مواد سبب آزاد شدن آمونیاک و تجمع آن در مجاورت ریشه ها گشته و موجب مسمومیت گیاه می گردد. پوسیدگی اولیه کود این مشکل را مرتفع می سازد بهمین جهت هیچ گاه نباید کود حیوانی تازه را به محصول کاشته شده داد.
زیادی املاح در کود نیز می تواند از طریق ایجاد پتانسیل اسمزی و یا مسمومیت مستقیم گیاه مساله ساز باشد. بنابراین وجود مقدار متعادلی از عناصر غذائی و عدم زیادی عناصری مثل سدیم در کود دامی مطلوب می باشد. کیفیت مواد بستری نیز نقش مهمی در کیفیت و حالت فیزیکی کود حیوانی دارد. معمولاً اصطبل گوسفند فاقد بستر است.
بدین لحاظ سرعت تجزیه و پوسیدگی کود گوسفندی زیاد و دوام آن در خاک کمتر از سایر کودها می باشد. کود گوسفندی را کود گرم گویند. در مرغداری ها بیشتر از خاک اره و در گاو داریها معمولاً از کاه بعنوان مواد بستری استفاده می کنند. سرعت تجزیه و پوسیدگی کاه بیش از خاک اره می باشد. و بالعکس دوام خاک اره در خاک بیش از کاه است. زررا خاک اره از ترکیبات مقاومتری در مقایسه با کاه تشکیل شده است. بطورکلی، هر چه مقدار مواد نامطلوب مثل بذر علفهای هرز، شن، خاک، اسپور بیماریها و تخم و لارو حشرات در کود کمتر و تجزیه اولیه آن بیشتر باشد، ارزش کیفی کود بیشتر است.پوسیدگی کود سبب می شود که از میزان بذر علفهای هرز و آلودگی به امراض و حشرات نیز کاسته شود. برای پوسیدگی اولیه کود حیوانی می توان آن را در شرایطی مشابه تهیه کمپوست قرارداد و یا کود حیوانی را مدتی قبل از کاشت در خاک مزرعه اختلاط داد. تجزیه کود در خاک و تبدیل آن به هوموس نیز مستلزم کفایت تهویه، حرارت و رطوبت در خاک می باشد این عوامل از طریق انجام عملیات مناسب زراعی تامین می شوند.
کود حیوانی را در زراعت گیاهان پر ارزشی مانند سبزیجات، سیب زمینی، ذرت ، پنبه و چغندر قند، به مقدار تقریبی 20 تا 50 تن در هکتار به خاک می دهند. کود حیوانی را معمولاً در زمان شروع عملیات تهیه بستر تا حداقل یک ماه قبل از کاشت بر سطح خاک می باشند و با وسایلی مانند گاو آهن، دیسک یا کولتیواتور با خاک سطحی و تا عمق حدود 15 سانتیمتری مخلوط می نمائید.
در زراعتهای کوچک و سنتی کود حیوانی را بصورت کپه هائی در مزرعه قرار می دهند و سپس آنرا با بیل بر سطح خاک پراکنده ساخته و با خاک مخلوط می کنند. در زراعتهای مکانیزه از دستگاه کودپاش حیوانی استفاده می نمایند دستگاه کودپاشی حیوانی مانند یک تریلر است که در کف آن یک نوار نقاله قرار دارد. نوار نقاله کود را به سمت عقب و خارج از تریلر هدایت کرده و روی یک مارپیچ گریز از مرکز می ریزد. چرخش مارپیچ کود را به اطراف پرتاب می کند. از آنجائی که هزینه خرید، حمل و نقل و پاشیدن کود حیوانی بسیار زیاد است و بخصوص در زراعتهای وسیع می تواند مشکلاتی را در برنامه ریزی و زمان بندی عملیات زراعی پیش آورد، لازم است به باقی گذرادن بقایای گیاهی بر خاک و تلاش در حفظ هوموس خاک توجه کافی مبذول گردد.
کودهاي گياهي
کود سبز
یکی دیگر از راههای افزایش ماده آلی خاک استفاده از کود سبز در تناوب زراعی می باشد. منظور از کود سبز شخم زدن گیاه در خاک پس از رشد کافی و بدون برداشت محصول است. اثر کود سبز بر خصوصیات فیزیکی خاک همانند کود حیوانی می باشد.
ولی کود سبز عملاً مواد غذایی به خاک اضافه نمی کند، بلکه آن چه را که طی رشد خود از خاک جذب کرده و در خود ذخیره نموده است به خاک بر می گرداند اما در صورتی که از گیاهان تیره بقولات بعنوان کود سبز استفاده شود تمام ازت تثبیت شده را به خاک بر می گرداند. از طرف دیگر کود سبز با جذب و ذخیره مواد غذایی در خود از شسته شدن آنها جلوگیری می نماید. گیاه مورد استفاده بعنوان کود سبز می بایستی اثرات فیتوتوکسینی بر رشد محصول بعدی نداشته باشد، فصل رشد کوتاهی داشته، تراکم بوته بالا را تحمل کند و رشد سبزینه ای زیادی داشته باشد تا علاوه بر این که مقدار زیادی ماده آلی به خاک اضافه می کند، پوشش کامل خاک را تامین نماید.
پوشش کامل خاک برای جلوگیری از فرسایش خاک و بازداری رشد علفهای هرز ضرورت دارد. بنابراین اهداف کود سبز را می توان در افزایش ماده آلی خاک، حفظ مواد غذائی خاک (و در صورت استفاده از گیاهان تیره بقولات افزایش ازت خاک)، جلوگیری از فرسایش خاک و مبارزه با علفهای هرز خلاصه نمود. توجه به اهداف فوق روشن می سازد که کود سبز قبل از گیاهان وجینی در تناوب قرار می گیرد.
کود سبز در سیکل تناوبی فقط می تواند جایگزین آیش فصلی گردد. چنانچه طول آیش فصلی موجود برای تولید یک محصول کفایت می نماید، استفاده از کود سبز طی آن آیش فصلی مجاز نیست. نوع آیش فصلی (زمستانه یا تابستانه) که در شرایط کشت آبی توسط کود سبز جایگزین می شود به شرایط اقلیمی بستگی دارد. در نواحی اقلیمی که با زمستان سرد مشخص می شوند، گیاهان وجینی (مانند چغندرقند، پنبه، ذرت و سیب زمینی) در بهار کاشته می شوند و آیش زمستانه می تواند توسط کود سبز اشغال گردد.
در آن نواحی اقلیمی که با زمستان ملایم مشخص می شوند گیاهان وجینی ممکن است در پائیز (مانند چغندر قند و سیب‌زمینی) یا در بهار (مانند ذرت، پنبه و آفتابگردان) کاشته شوند و کود سبز می تواند محصولی تابستانه یا پائیزه (عکس دوران رشد محصول اصلی) باشد. مهمترین گیاهانی که بعنوان کود سبز در کشت آبی ممکن است مورد استفاده قرار گیرند عبارتند از خلر، لوبیا روغنی، انواع لوبیا، چاودار، شبدر، جو و گندم سیاه. یونجه بعنوان کود سبز کاشته نمی شود، اما در صورتی که پس از حصول رشد کافی سبزینه ای به خاک برگردانده شود، بعضی از هدفهای کود سبز را تامین می کند. گیاهانی مثل گندم سیاه چاودار و شبدر ایرانی به خوب در خاکهای فقیر رشد می کنند و در بهبود باروری و ساختمان خاکها موثر می باشند.
کود سبز را حداقل دو هفته قبل از کاشت محصول اصلی به خاک بر میگردانند. هرچه درصد مواد خشبی کود سبز بیشتر و ازت آن کمتر باشد می بایستی با فاصله زمانی طولانی تری از کاشت محصول اصلی به خاک برگردانده شود. در صورتی که از گیاهانی مثل یونجه یا شبدر بعنوان کود سبز استفاده می شود می بایستی ابتدا آنها را با ماشین آلاتی مانند کولتیواتور پنجه غازی از پائین طوقه قطع نمود تا خشک گردند و یا آنها را با علف کش راند آپ یا توفوردی خشک کرد و 3 تا 4 هفته بعد از طوقه کن کردن یا تیمار با علف کش در وضعیت گاورو بودن خاک شخم شوند. در غیر این صورت رشد مجدد این گیاهان به وقوع پیوسته و به صورت علف هرز در خواهند آمد. هیچگاه نبایستی کود سبز را بعنوان علوفه برداشت و یا مورد چرای دام قرار داد. این عمل باعث خروج مواد غذائی از خاک گشته و ممکن است رشد و عملکرد محصول بعدی را نقصان دهد. چرای دام یا یک برداشت مختصر علوفه از کود سبز هنگامی امکان پذیر است که کود شیمیائی کافی به خاک داده شود و آیش فصلی موجود اجازه رشد مجدد و کافی را به کود سبز بدهد.به کار گیری کود سبز در شرایط دیم ایران به نواحی پرباران ساحل خزر محدود می شود. در این نواحی می توان از گیاهانی مانند جو و چاودار بعنوان کود سبز برای محصولات وجینی بهاره مانند پنبه ذرت و آفتابگردان استفاده نمود. در این شرایط کود سبز را می بایستی حدود یک ماه قبل از کاشت در خاک شخم زد تا پوسیدگی مناسبی اتفاق افتاده و رطوبت کافی برای رشد محصول اصلی در خاک ذخیره شود.
کمپوست
کمپوست عبارت از بقایای گیاهی و حیوانی، زباله های شهری و یا لجن فاضلاب است که تحت شرایط پوسیدگی قرار گرفته باشند، بطوری که مواد سمی آنها از بین رفته، مواد پودر شده و فرم اولیه خود را از دست داده باشند. برای تهیه کمپوست می توان از بقایای چوب بریها، زباله شهری، بقایای کشتارگاهها و کارخانه های کنسرو ماهی ، لجن فاضلاب و اجساد گیاهان پست غیرآوندی استفاده نمود. بطورکلی، کمپوست ها از نظر مواد غذائی ضعیف هستند (به استثناء بقایای کشتارگاهها و کارخانه های کنسرو ماهی که از نظر ازت غنی می باشند) و معمولاً برای بهبود ساختمان خاک مورد استفاده قرار می گیرند. اثر فیزیکی کمپوست به مقدار ماده آلی آن و اثر شیمیائی کمپوست به ترکیب شیمیائی آن بستگی دارد. تهیه کمپوست از زباله های شهری و لجن فاضلاب راه مفیدی برای مصرف مجدد و دفع بهداشتی این مواد است. مواد اخیر از این نظر که دارای املاح کم، فاقد مولدین امراض و آفات گیاهی، بذر علفهای هرز و خاک می باشند مناسب بوده و به سرعت در خاک می پوسند. لجن فاضلاب را پس از تخمیر غیر هوازی و حرارت دادن (برای کشتن عوامل بیماریزای آن) مورد استفاده قرار می دهند برای تهیه کمپوست روش کلی زیر انجام پذیر است.
موادی را که می خواهندکمپوست نمایند بصورت لایه ای به ضخامت 7 تا 10 سانتیمتر روی سطح زمین یا حفره ای که در زمین تهیه نموده اند قرار می دهند و به ازاء هر سطل از مواد کمپوست شونده حدود 100 گرم فسفات دی آمونیم یا سوپر فسفات بر روی مواد می باشند (در صورتی که از سوپر فسفات استفاده می شوند بهتر است حدود 40 گرم اوره به ازاء هر 100 گرم سوپر فسفات اضافه شود) پس از پاشیدن کود شیمیائی اقدام به آبپاشی این لایه نموده و سپس لایه های جدید را به همین روش اضافه می کنند. ممکن است لایه هائی از کود حیوانی و یا خاک را بطور متناوب با لایه های مواد کمپوست شونده قرار دهند. در صورتی که از لایه های کود حیوانی استفاده می شود به اضافه کردن کود ازت در زمان انباشتن مواد کمپوست شونده نیازی نیست، اما به فسفات و همچنین سولفات کلسیم ممکن است نیاز باشد. ترکیب کود شیمیائی که برای تحریک و تکمیل پوسیدگی و تعادل عناصر به کمپوست اضافه می شود به نسبت کربن به ازت و ترکیب شیمیائی مواد کمپوست شونده بستگی دارد.
پاشیدن چند کیلوگرم اوره به ازاء هر تن مواد کمپوست شونده روی توده کمپوست قبل از هر بار آبپاشی مفید است در مورد بقایای چوب بریها لازم است کلیه عناصر غذائی به کمپوست اضافه شود. مواد کمپوست شونده را می بایستی همیشه مرطوب نگهداشت و هر 2 تا 4 هفته یکبار آن را مخلوط و زیرورو نمود تا به خوبی تهویه و یکنواخت گردد.
زیرورو کردن زیاد توده موجب می شود که حرارت کمپوست بالا نرفته و آفات و عوامل بیماریزای موجود در مواد از بین نروند.
کمپوست هنگامی آماده مصرف است که مواد کمپوست شونده پوسیده و پودر شده باشند. مدت لازم برای کمپوست شدن با مواد مصرفی و شرایط کار فوق می کند. زباله های شهری پس از مدتی حدود 6 هفته کمپوست می شوند. کمپوست شد کامل خاک اره گاهی چندین ماه طول می کشد. معمولاً خاک اره راحدود 6 هفته در شرایط مناسب می پوسانند تا ترکیبات سمی محلول آن پوسیده شوند و سپس مصرف می کنند. از مسائل تهیه کمپوست توسعه و تجمع مگس و پشه و بوی نامطلوب تخمیر آن است.
افزایش تهویه مواد از شدت بو می کاهد. برای مبارزه با مگس و پشه می بایستی از حشره کشها استفاده نمود. کمپوست را می توان به جای کود حیوانی مورد استفاده قرار داد.
فواید استفاده از کمپوست:
• در ایجاد کشاورزی پایدار مناسب است و از کاهش محصول جلوگیری کرده و باعث افزایش آن می‌گردد.
• ذخیره کننده بزرگی از عناصرو آب بوده و به این ترتیب اعتماد و دلگرمی کشاورزان با استفاده از آن در مزارع بیشتر میشود و قابلیت ذخیره آب در خاک را افزایش میدهد.
• باعث بهبودی ساختمان خاک شده و عملیات شخم را آسانتر میکند همچنین قابلیت ذخیره آب در خاک را افزایش میدهد.
• هوموس و مواد آلی خاک را افزایش داده و بعضی از ویتامین‌ها، هورمونها و آنزیمهای مورد نیاز را تأمین میکند که این مواد نمی‌توانند بوسیله کودهای شیمیایی تأمین گردند. بنابراین در خاکهای با کمبود مواد آلی بسیار مفید و مناسب میباشد.
• در جلوگیری از تغییر اسیدیته خاک همانند یک بافر عمل میکند.
• وقتی که در هنگام مرحله کمپوست شدن درجه حرارت به 60 درجه یا بیشتر می‌رسد، عوامل پاتوژن و بیماریزا، تخم انگلها، بذور علفهای هرز را از بین برده و آنها را نابود میکند.
• کمپوستی که کاملاً آماده شده و رسیده باشد، براحتی با خاک در حال تعادل قرار میگیرد و تهویه خاک را بهبود می‌بخشد.
• کودهای اضافه شده را براحتی و با جلوگیری از تلف شدن و هدر روی در اختیار گیاه قرار میدهد.
• بسیاری از عناصرو مواد غذایی پر‌مصرف‌و کم‌مصرف را که در‌خود داشته است در خاک آزاد کرده‌و در اختیار‌گیاه قرار میدهد.
• وزن مخصوص ظاهری خاک را به شدت کاهش داده و بنابرای برای خاک سنگین و رسی بسیار مناسب و مفید است.
• چون ظرفیت نگهداری عناصر در سطح آن زیاد میشود، بنابراین در کاهش عناصر و مواد غذایی گیاه در خاکهای سبک و شنی بسیار مناسب و مفید است.
• آزولا گیاهی مفید برای شالیزار میباشد در صورتیکه رشد مناسب و معقولی در منطقه داشته باشد. ولی اقلیم و شرایط منطقه و همچنین افزایش آلودگی آبها در منطقه به عناصر مختلف خصوصاٌ ازت و فسفر باعث رشد زیاد‌و بی‌رویه آن شده است بطوریکه امروزه تهدیدی بسیار جدی برای شالیزارها، استخرها، آب‌بندانها و تالابها شده و رشد برنج و جمعیت آبزیان را در معرض خطر قرار داده است.
گیالوش
گیالوش پیت یا تورب عبارت از بقایای گیاهان آبزی، باتلاقها و مردابهاست که زیر آب به حالت نیمه پوسیده و تجزیه شده بجا مانده است و خرد شده آن را پس از استخراج در ترکیبات خاکی بکار می برند. ترکیبات گیالوش های مختلف بر حسب نوع گیاهی که از آن بوجود آمده اند مقدار پوسیده بودن، مقدار مواد معدنی و درجه اسیدی بودن، متفاوت است.از میان انواع گیالوش در ایران خزه لوش پیت خزه از همه معروف تر است که دارای رنگ قهوه ای میباشد و ظرفیت نگهداری آبی حدود ده برابر وزن خشکش را دارد. این ماده، اسیدی و با pH برابر 8/3 تا 5/4 بوده، مقدار کمی ازت دارد و فسفر و پتاس آن ناچیز است.بنابراین بیشتر برای نگهداری آب و خاک افزوده میشود. قبل از افزودن خزه لوش به خاک باید در صورت لزوم آنرا تکه تکه کرد و لازم است که مرطوب شود.
خاکبرگ
خاکبرگ که از پوسیده شدن موادی مانند دمبرگ درختان، چمن های قیچی شده و غیره حاصل می شود ارزش غذایی چندانی ندارد و تنها به منظور سبک و قابل نفوذ کردن خاک مورد استفاده قرار می گیرد. برای تهیه خاک برگ در فصل پائیز برگهای خشک درختانی که رگبرگهای ضخیم و خشن ندارند (مانند درختان میوه، افرا و نارون و …) را در محلی در روی سطح زمین یا در یک گودال بصورت یک لایه جمع آوری کرده پس از آنکه با آب پاشی رطوبت لازم را تامین کردند برای تسریع در پوسیده شدن آنها مقداری کود ازته مانند اوره بدان اضافه می کنند. سپس یک لایه دیگر برگ ریخته و با تکرار عمل آب پاشی و کودپاشی به انباشتن مقدار مورد نظر برگ می پردازند در اثر رشد و نمو باکتریها، برگها بتدریج پوسیده می شوند، معمولاً هراز چندی این توده را از هم می پاشند و دوباره در محل دیگری روی هم می ریزند این کار به منظور جلوگیری از ایجاد گرمای بیش از حد در درون توده که باکتریها را از بین می برد و هوا رسانی به باکتریهای موازی انجام میگیرد.
به هم خوردن توده خاکبرگ مراحل پوسیده شدن را تسریع می کند. در شرایط عادی خاکبرگ پس از 8 تا 12 ماه قابل استفاده می گردد. ولی خاک برگهایی که 3 تا 4 سال مانده باشند،ترجیح داده می شوند. خاکبرگ آماده شده را باید الک کرد تا چوبها و قسمتهای زاید آن جدا شود خاک برگ ممکن است محتوی بذرهای علفهای هرز، آفات و امراض باشد، لذا باید قبل از مصرف گندزدائی گردد.
ورمی کولایت
این ماده معدنی از نوع میکاست که وقتی گرما ببیند حجمش زیاد می شود مواد شیمیایی آن سیلیکاتهای منیزیم، آلومینیوم و آهن است که آب خود را از دست داده اند از نظر واکنش اسیدی خنثی است و قادر است به میزان زیادی آب جذب کند. از آنجا که ورمی کولایت ظرفیت تبادل کاتیونی نسبتاً بالایی دارد می تواند مواد غذایی را به صورت ذخیره نگهداشته و بعد آزاد سازد. نکته مهم درمورد ورمی کولایت آنست که وقتی مرطوب است و حجمش زیاد میشود نباید تحت فشار قرار گیرد، چون ساختار متخلخل خود را از دست میدهد.
پرلایت
این ماده به رنگ سفید خاکستری است منشأ آتشفشانی دارد و از گدازه های آتشفشانی سرد استخراج میشود. پرلایتی که در باغبانی مصرف می شود دارای ذاتی به قطر 5تا 3 میلی متر است.پرلایت بین 3 تا 4 برابر وزنش آب جذب می کند و واکنشی بین 6 تا 8 دارد. خاصیت تبادل کاتیونی نداشته ، فاقد مواد غذایی معدنی است. افزودن آن به خاک بیشتر به منظور افزایش میزان هوای مخلوط های خاکی صورت می گیرد.
خزه اسفاگنوم
خزه اسفاگنوم بقایای خشک شده گونه های مردابهای اسیدی جنس اسفاگنوم می باشد که ظرفیت جذب آب زیادی دارد. یعنی 10 تا 20 برابر وزنش آب جذب می کند. این خزه شامل کمی مواد معدنی و دارای واکنشی در حدود 5/3 می باشد.از ویژگیهای این ماده اینست که استریل بوده و حاوی چند ماده اختصاصی قارچ کش است که از مرگ گیاهچه جلوگیری می کند.
بهترین زمان تهیه کود سبز
بهترین زمان تهیه کود سبز، پس از به گل رفتن گیاهان است.
گیاه کود انتخاب شده باید در زمان گلدهی یا خوشه بستن به زیر خاک برده شود. زیرا که قبل از این زمان، رشد و نمو قسمت های سبزینه ای گیاه کافی نبوده و از برگرداندن آن ماده آلی زیادی به خاک اضافه نخواهد شد. کود سبز به منظور تقویت زمین از لحاظ مواد آلی غذایی مورد استفاده قرار می گیرد که بدین منظور گیاهان، برای مدت زمانی معین در مزرعه کاشته شده و بعد از رشد کافی به زمین برگردانده می شوند.
از گیاهان زراعی گوناگون اعم از علوفه ای و بقولات مانند انواع شبدر، عدس، باقلا و … و همچنین گیاهان خودروی مانند ختمی، گل بنفشه، مرغ و حتی بعضی از اجزای گیاهی مانند ساقه و برگ سیب زمینی و شلغم می توان به عنوان کود سبز استفاده کرد.
گیاهانی برای تهیه کود سبز مناسب هستند که:
1- دارای رشد سریعی بوده ومدت کوتاهی زمین زراعی را اشغال کنند.
2- پرشاخ و برگ، شاداب و سرشار از مواد غذایی باشد تا هم با سایه خود مانع سبز شدن بذر علف های هرز شوند و هم زیر خاک بردن آنها به سادگی انجام گیرد.
3- کم توقع بوده و برای حداکثر رشد خود به کود حیوانی یا شیمیایی کمتری احتیاج داشته باشند.
4- نیاز آبی آنها بسیار کم باشد که این ویژگی در مناطق گرمسیری و خشک اهمیت بیشتری دارد.
مزایای استفاده از کودهای سبز
1- تأمین ماده آلی:
یکی از اثرات استفاده از کودهای سبز تأمین ماده آلی خاک است، به خصوص زمانی که کود حیوانی کافی در دسترس نبوده و یا بقایای گیاهی به جا مانده در زمین به حدی نباشد که بتواند مقدار هوموس خاک را در حد مطلوبی نگاه دارد. پس از برگرداندن کود سبز در خاک، هم قسمت های هوایی و هم ریشه های آن پوسیده شده و ماده آلی خاک را افزایش می دهد. کود سبز در زمین های سبک (شنی) ایجاد چسبندگی می کند و در زمین های سنگین (رسی) خاک را پوک و سبک می کند.
2- افزایش ازت:
کود سبز علاوه بر کربن آلی، مقداری ازت آلی به خاک اضافه می کند. این مقدار ازت بر حسب شرایط، ممکن است ناچیز یا قابل توجه باشد. برای مثال چنانچه یک گیاه لگومینه (گیاهان خانواده بقولات) به خاک برگردانده شود، با توجه به این که بیشتر این گیاهان در شرایط مساعد، آمادگی و قدرت جذب و تثبیت ازت آزاد هوا را دارند. احتمال افزایش ذخیره ازت خاک زیاد است، حال آن که با برگرداندن گیاهی غیرلگومینه به خاک فقط در شکل ازت اولیه اک تغییر حاصل شده (ازت معدنی به آلی تبدیل می شود) و در مقدار آن افزایشی به وجود نخواهد آمد.
3- حفاظت خاک:
در ماه هایی از سال که خطر فرسایش خاک وجود دارد، برای آن که خاک بی حفاظ نباشد، ازیک گیاه پوششی استفاده می شود. این گیاهان در مناطقی که باران های زمستانه زیاد است از نشست خاک های سنگین و همچنین از فرسایش خاک های سبک جلوگیری می کند. این گیاهان در مناطق بادخیز با پوشاندن خاک،سرعت باد را در سطح کم کرده و خاک را در مقابل کنده شدن حفظ و در جای خود نگه می دارد.
بهترین نمونه از گیاهان پوششی، چاودار زمستانه و یولاف بهاره است.
4- تأمین مواد بیوشیمیایی خاک:
کود سبز به عنوان ماده غذایی مورد استفاده میکروارگانیسم های خاک قرار می گیرد و گاز کربنیک، گاز آمونیاک، ترکیبات نیتراته و بسیاری از ترکیبات ساده و پیچیده دیگر را تولید کرده و مورد استفاده نباتات زراعی قرار می دهد.
روش های کشت کودهای سبز
کودهای سبز را بر حسب شرایط مختلف می توان به طور کلی به دو صورت اصلی و فی مابین کشت کرد. از جمله مزایای انتخاب روش صحیح کشت این است که هم از فاصله زمانی موجود بعد از برداشت و کاشت نباتات زراعی استفاده بیشتر شده و هم از خاک و از رطوبتموجود در آن به طور کامل استفاده می برند و ادوات و ماشین آلات کمتری هم به کار گرفته می شد.
منظور از کشت اصلی آن است که مانند گیاهان زراعی، کود سبز هم در فصل معین و به صورت یک زراعت اصلی یا تنها کاشته شود. زمان کشت اصلی می تواند پاییز و یا در بهار باشد. جز در مورد گیاهانی مثل ذرت، ذرت خوشه ای و یا یونجه که در بهار کشت می شوند، کشت دیگر کودهای سبز در پاییز انجام می گیرد.
قابل ذکر استدر مواردی کهاز کشت یک کود سبز نتیجه مطلوبی به دست نمی آید، توصیه می شود که دو گیاه را به صورت مخلوط با هم به عنوان کود سبز کشت کرد. لازم است که این دو گیاه از نظر خصوصیات زراعی مثل رشد و نمو شاخه، برگ و ریشه و همچنین خصوصیات آب و هوایی و نیازهای غذایی هماهنگی خاصی با یکدیگر داشته باشند. بهترین مثال از کشت مخلوط یولاف و نخودفرنگی و یا چاودار و ماشک است. کشت فی مابین در فاصله زمانی بین برداشت و کشت دو گیاه زراعی متوالی انجام می گیرد. اگر این کود سبز بعد از یک گیاه صیعی در اواخر تابستان یا اوایل پاییز کشت شده و دوران رشد آن تا زمستان یا حتی بهار سال آینده که زمین برای زراعت گیاه اصلی بعدی آماده می شود، ادامه یابد به آنها کشت فی مابین زمستانه می گویند. مانند انواع غلات به خصوص جو، چاودار، ماشک گل خوشه ای، چچم ریشک دار، شبدر گل میخکی و…
اگر کود سبز در فاصله بین برداشت زراعت اصلی پاییزه سال قبل و کاشت زراعت اصلی پاییزه سال بعد کشت شود، به آن کشت فی مابین تابستانه می گویند. (کاشت در اواخر بهار و برداشت در اواخر تابستان یا اوایل پاییز) مانند انواع شبدر، شلغم، چغندر علوفه ای، ذرت خوشه ای و…
شرایط برگردندن کود سبز به زمین
بهتر است کود سبز را پیش از برگرداندن، غلطک زده و اگر طول ساقه ها بلند است، آنها را درو کرد. در نتیجه ی این عمل ساقه های بلند، روی زمین خوابیدهو زیر خاک کردن آنها به وسیله گاوآهن آسانتر صورت می گیرد. شخم باید در جهت خط غلطک انجام گیرد زیرا در غیر این صورت گیاه کاملاً دفن نشده و مقدار زیادی از آن در مجاورت هوا خشک شده و از بین می رود.
پس از شخم و دفن کود سبز باید زمین را نیز غلطک زد تا با مساعد شدن شرایط تهویه زمین، پوسیدن کود تسریع شود. برای بهبود وضع تهویه در مناطق پرآب هم لازم است که زمین زهکشی شود.در بعضی مواقع در صورت امکان می توان کود سبز را در جایی کاشته و پس از برداشت آن را در جای دیگری به زیر خاک برد
منابع: انواع کودهاي شيميايي،آلي(ارگانيک) و زيستي در کشاوزي
آخرین ویرایش توسط مدیر:
لزوم کنترل کیفی کمپوست و ورمی کمپوست
لزوم کنترل کیفی کمپوست و ورمی کمپوست
بر اساس مطالعات و بررسي هاي بعمل آمده هم اكنون در بسياري از كشور هاي جهان كمپوست با در نظر گرفتن شرايط عملي و مسايل زيست محيطي و بهداشت محيطي، جنبه هاي اقتصادي ميزان و كيفيت زباله بطرق مختلف صنعتي و غير صنعتي تهيه مي گردد بطوريكه در سالهاي اخير صنعت توليد كمپوست در جهان بسيار گسترده شده است.
در اكثر شهرهاي ايران مواد زائد آلي قابل تبديل به كمپوست حدود 70 و حتي در برخي شهرها 80 درصد مواد زائد شهري را تشكيل ميدهد. تهيه كود از زباله علاوه بر كنترل زباله و بازيافت، مواد قابل فساد آن داراي ارزش اقتصادي ويژه اي است كه از طريق فروش كمپوست بوجود مي آيد. اين درآمد مي تواند به خوبي جوابگوي بسياري از هزينه هاي جمع آوري و دفع زباله باشد.براي كمپوست حاصل از مواد زائد جامد استاندارد هاي فيزيكي، شيميايي و بيولوژيكي متفاوتي در مرحله توليد و مصرف آن وجود دارد از جمله ميتوان استانداردهاي سازمان جهاني بهداشت، سازمان محيط زيست آمريكا، سوئيس، اتريش، آلمان، فرانسه، دانمارك و ... را نام برد اما متاسفانه هنوز در ايران استاندارد مشخص در اين زمينه تدوين نشده است.
در تعيين خصوصيات فيزيكي كمپوست بايد اندازه ذرات، پيشرفت عمل تخمير، مقدار درصد مواد غير مفيد از قبيل پلاستيك، شيشه، كاغذ، متناسب با نوع مصرف بررسي شوند. در خصوصيات شيميايي كمپوست ميزان مواد مغذي، مواد معدني بويژه فلزات سنگين و تركيبات آلي سمي در نظر گرفته ميشود و درخصوصيات بيولوژيكي عوامل بيماريزا از قبيل باكتري ها، ويروسها و تخم انگل ها در نظر گرفته ميشود. در كشور ما كمپوست جزء يكي از الويت هاي مهم مديريت پسماند شهري است. در توسعه صنايع كمپوست از زباله مخلوط در صورت عدم رعايت جنبه هاي بهداشتي، زيست محيطي و اقتصادي همچون بلايي ناخواسته سلامت جامعه و محيط زيست كشور ما را مورد تهديد قرار مي دهد. عدم وجود ضوابط و استاندارد از يك سو و فقدان آزمايشگاههاي رفرانس و ناتواني در انجام آزمايش هاي ضروري در اين زمينه از جمله مواردي است كه بايستي توجه داشت. بنابراين شناخت استانداردهاي فيزيكي، شيميايي و بيولوژيكي كمپوست براي مسوولين و دست اندركاران مواد زائد جامد در كشور الزامي است.
منابع: لزوم کنترل کیفی کمپوست و ورمی کمپوست
لزوم کنترل کیفی کمپوست و ورمی کمپوست
بر اساس مطالعات و بررسي هاي بعمل آمده هم اكنون در بسياري از كشور هاي جهان كمپوست با در نظر گرفتن شرايط عملي و مسايل زيست محيطي و بهداشت محيطي، جنبه هاي اقتصادي ميزان و كيفيت زباله بطرق مختلف صنعتي و غير صنعتي تهيه مي گردد بطوريكه در سالهاي اخير صنعت توليد كمپوست در جهان بسيار گسترده شده است.
در اكثر شهرهاي ايران مواد زائد آلي قابل تبديل به كمپوست حدود 70 و حتي در برخي شهرها 80 درصد مواد زائد شهري را تشكيل ميدهد. تهيه كود از زباله علاوه بر كنترل زباله و بازيافت، مواد قابل فساد آن داراي ارزش اقتصادي ويژه اي است كه از طريق فروش كمپوست بوجود مي آيد. اين درآمد مي تواند به خوبي جوابگوي بسياري از هزينه هاي جمع آوري و دفع زباله باشد.براي كمپوست حاصل از مواد زائد جامد استاندارد هاي فيزيكي، شيميايي و بيولوژيكي متفاوتي در مرحله توليد و مصرف آن وجود دارد از جمله ميتوان استانداردهاي سازمان جهاني بهداشت، سازمان محيط زيست آمريكا، سوئيس، اتريش، آلمان، فرانسه، دانمارك و ... را نام برد اما متاسفانه هنوز در ايران استاندارد مشخص در اين زمينه تدوين نشده است.
در تعيين خصوصيات فيزيكي كمپوست بايد اندازه ذرات، پيشرفت عمل تخمير، مقدار درصد مواد غير مفيد از قبيل پلاستيك، شيشه، كاغذ، متناسب با نوع مصرف بررسي شوند. در خصوصيات شيميايي كمپوست ميزان مواد مغذي، مواد معدني بويژه فلزات سنگين و تركيبات آلي سمي در نظر گرفته ميشود و درخصوصيات بيولوژيكي عوامل بيماريزا از قبيل باكتري ها، ويروسها و تخم انگل ها در نظر گرفته ميشود. در كشور ما كمپوست جزء يكي از الويت هاي مهم مديريت پسماند شهري است. در توسعه صنايع كمپوست از زباله مخلوط در صورت عدم رعايت جنبه هاي بهداشتي، زيست محيطي و اقتصادي همچون بلايي ناخواسته سلامت جامعه و محيط زيست كشور ما را مورد تهديد قرار مي دهد. عدم وجود ضوابط و استاندارد از يك سو و فقدان آزمايشگاههاي رفرانس و ناتواني در انجام آزمايش هاي ضروري در اين زمينه از جمله مواردي است كه بايستي توجه داشت. بنابراين شناخت استانداردهاي فيزيكي، شيميايي و بيولوژيكي كمپوست براي مسوولين و دست اندركاران مواد زائد جامد در كشور الزامي است.
منابع: لزوم کنترل کیفی کمپوست و ورمی کمپوست
آموزش تصویری تولید ورمی کمپوست به زبان ساده
آموزش تصویری تولید ورمی کمپوست به زبان ساده
مرحله 1 : خرید کود دامی
کود دامی مورد مصرف باید کهنه بوده و حداقل یک سال از تولید آن گذشته باشد.
کود اسبی و کود گاوی بهترین نوع کود برای تهیه ورمی کمپوست می باشد.حداکثر میزان استفاده از کود
گوسفندی می تواند بصورت 30% گوسفندی و 70% گاوی باشد.
کودهای حيوانی حاصل از خرگوش، اسب و گوساله از جمله بهترين مواد غذايی برای کرمها هستند.
مرحله 2 : آسیاب و یا سرند کردن کود دامی
این کار موجب افزایش سهولت مصرف کود دامی توسط کرم شده ضمن اینکه موجبات تهویه بهتر را نیز فراهم می کند.همچنین ورمی کمپوست تولید شده یکدست و با خردایش یکسان خواهد بود.
مرحله 3 : شستشوی کود دامی
می تواند قبل از پشته بندی و یا بعد از پشته بندی صورت گیرد.اینکار به چند منظور صورت می گیرد:
الف:کاهش اوره و آمونیاک موجود در کود دامی که مقادیر زیاد آن برای کرم ها کشنده می باشد.
ب: تنظیم شدن اسیدیته کود دامی
ج: کاهش دمای کود دامی و رسیدن به رنج مناسب دماییی برای کرم ها
مرحله 4 :کف سازی
برای کف سازی می توان از آجر ، بلوک سیمانی و یا پالت چوبی استفاده کرد به نحوی که موجبات جریان هوا را از کف بستر فراهم نماید. اصطلاحا به این نوع سیستم کف سازی، مش گفته می شود که باعت افزایش راندمان تولید خواهد شد.
بهترین حالت برای تهویه بهتر از کف بستر سیستم مش است که موجب بهبود راندمان تولید خواهد شد.
برای پوشش روی مش ها می توان از فنس و گونی کنفی و یا پشه بند های مقاوم استفاده کرد. مطابق شکل های زیر:
مرحله 5 : پشته سازی و آماده سازی بستر پرورش کرم
بستری با طول دلخواه و عرض 60-40 سانتی متر و عمق 50-30 سانتی متر حدود 100 عدد کرم خاکی را به ازای هر متر طول بستر در خود جای میدهد و يا در حدود 25عدد کرم بالغ را توليد میکند. در صورتی که بعضی از پرورش دهندگان برای افزايش توليد، اين سطح را بالا می‌برند و تعداد بيشتری کرم توليد میکنند. پس از هر 30 تا 45 روز يا هر 30 تا 90 روز، کرمهای خاکی برداشت شده و بسترها بايد جايگزين شوند. مدت زمان يادشده به شرايط محيطی، روش پرورش و ترکيب بستر بستگی دارد.
استفاده از آبشخورهای مربع مستطيل نيز مناسب است. اين بسترها روی بلوک‌‌ها، آجرها، تنه‌‌های درختان، زمين و يا بلوک‌‌های بتنی قرار می‌گيرند. در صورت استفاده از تخته‌‌های کاج يا سرو، بهتر است ضخامت آنها 5 سانتی متر باشد. طول اضلاع بسترهای کرم بهتر است از 50 سانتی متر بيشتر نباشد و بسترهای کرم بايد به وسيله يک راهرو از هم جدا شوند تا عمل برداشت کرمها و کود توليدی به راحتی صورت پذيرد. برای کنترل دمای بسترها بهتر است آنها درون خاک قرار گيرند، اما کرمهای قرمز حلقوی تمايل دارند که از قسمتهای سطحی بستر خود تغذيه کنند. بنابراين محفظه بستر رشد آنها نبايد بيش از 20 تا 30 سانتی متر عمق داشته باشد. اگر عمق بيشتر باشدد، مواد آلی فشرده شده، در نتيجه مواد به صورت غيرهوازی تجزيه شده و توليد بوی نامطبوع و مواد سمی میکنند و در نهايت به مرگ کرمها منجر میشود.
کرمها میتوانند در گودال‌‌های حفر شده در زمين يا در شيارهای رديفی واقع در سطح خاک نيز رشد کنند. بسترهايی که در خارج از ساختمان قرار گرفته اند، می‌بايد در محيطی تميز و سالم و بهتر است در فضای سرپوشيده قرار گيرند. بسترهای داخل ساختمان بايد از زهکشی و تهويه مناسبی برخوردار باشند.
مرحله 6 : نصب سیستم آبیاری بصورت مهپاش و یا نوار تیپ بروی پشته ها
ميزان رطوبت بستر بايد در حدود 50 تا 70 درصد باشد و رطوبت بالاتر و پايين‌تر از ميزان فوق، فعاليت کرمها را کاهش ميدهد. بستر کرمها بايد مرطوب نگه داشته شود اما خيس نشود. اجازه ندهيد که بارش باران به داخل بستر نفوذ کند. زيرا ممکن است باعث غرق شدن کرمها شود. در اماکن روباز نيز ممکن است به سايبان يا پوششي از برگها نياز باشد تا بتوان بستر را از خشک شدن در هواي گرم تابستان حفظ نمود.
مرحله 7 :کنترل میزان اسیدیته
اگرچه براي توليد تجاري بهتر است که اسیدیته بسترها را حدود 7 (خنثي) نگهداشت.
phسطوح پی اچ خاک بستر را بطور مرتب ميتوان با کاغذ ليتموس (تورنسل) و کيت اسیدیتهبررسي کرد. معمولا آهک و يا کربنات کلسيم را در جهت اصلاح اسيديته خاک و تنظيم به مواد بستر اضافه مي‌کنندهمچنين غلظت بالاي نمک تشکيل کوکون و وزن بدن کرمها را کاهش ميدهد؛ بنابراين پس از سپري شدن يک دوره کمپوست، مواد بستر بايد در جهت از بين بردن نمکهاي اضافي شسته شوند.
شکل فوق: رطوبت سنج و پی اچ متر
مرحله 8 :کنترل دما
کرمها در دماي 5 تا 48 درجه سانتيگراد قادر به زندگي هستند. اما سرعت توليد و تبديل ضايعات به كرم پوسال (ورمي‌کمپوست) در دماي 20 تا 30 درجه سانتيگراد بهتر انجام مي‌پذيرد. براي ايزينيا فوتيدا مناسبترين محدوده دما بين 15 تا 25 درجه سانتيگراد است. با ايجاد سايه‌بان ميتوان دماي تل كرم پوسال (ورمي‌کمپوست) را بطور آشکاري کاهش داد. توجه به اين نکته مهم است که در صورت وجود رطوبت کافي در درون بسترهايي که زير سايبان است دماي ميانگين بستر در همه جاي آن بين 5 تا 10 درجه پايين‌تر از هواي اطراف آن خواهد بود که در پاره‌اي اوقات بايد بسيار به اين مسئله توجه شود.
مرحله 9 : خرید کرم و تزریق کرم به داخل پشته ها
بطور کلی گونه‌‌های مختلفی از اين کرمها يافت می‌گردند که بسته به موضوع کار و هدف، گونه انتخابی متفاوت خواهد بود. اين اهداف می‌تواند شامل موارد زير باشد :
1 ) افزايش حاصلخيزی و بهبود ساختمان و مديريت خاک
2 ) افزايش محصول
3 ) توليد مکمل غذايی جهت دام ، آبزيان، دارو ومحصولات کشاورزی
مناسبترين گونه برای توليد ورمیکمپوست، گونه آيزينيا فوتيدا بوده که برنگ قهوه ای مايل به قرمز و کوچکتر از کرمهای خاکی معمولی میباشد. اين کرم هرمافروديت (دو جنسيتي)بوده که هر كرم در محل حلقه جنسی وسط بدن خود و پس از جفت گيری، تخم يا کوکون را تشکيل میدهند. کوکونها به رنگ زرد کهربايی و در داخل آن حدود 7-3 نوزاد لارو وجود دارد.بنابراين افزايش تعداد کرمها در هر نسل بصورت تصاعد نسبتاً هندسی خواهد بود. وزن هر کرم بالغ 3/0 تا 7/0 گرم و در هر کيلوگرم حدود 1000 تا 2000 نخ کرم وجود دارد. يک نسل اين کرم ( از تخم تا تخم ) در درجه حرارت 25 درجه سانتی گراد حدود سه ماه بوده و عمر کرمها بين 1 تا 2 سال متغيير میباشد.
با حفر شیاری به عمق سی سانتیمتر و در سر تا سر پشته، سبد حاوی کرم و بستر را داخل آن خالی می کنیم و روی آنرا با کود دامی می پوشانیم .
مرحله 10 : برداشت ورمی کمپوست
بعد از گذشت 4 ماه از زمان تزریق کرم ها به داخل پشته ها زمان استحصال محصول فرا می رسد.برای برداشت کود ارگانیک حاصل شده باید کرم ها را از ورمی کمپوست جدا کنید. در روش تولید صنعتی اینکار با استفاده از دستگاه جدا کننده مخصوص صورت میگیرد.
بعد از جدا سازی کرم از کود باید صبر کرد تا رطوبت کودها به زیر 25% برسد و سپس آنرا آسیاب کرد.
مجددا عمل آسیاب کردن با استفاده از دستگاه آسیاب مخصوص ورمی کمپوست صورت می گیرد.
حالا می توان ورمی کمپوست آسیاب شده را در کیسه های 20 و 30 و 50 کیلویی(به دلخواه) بسته بندی و به انبار منتقل کرد.
مرحله 11 : خسته نباشید !
منابع: آموزش تصویری تولید ورمی کمپوست به زبان ساده
آموزش تصویری تولید ورمی کمپوست به زبان ساده
مرحله 1 : خرید کود دامی
کود دامی مورد مصرف باید کهنه بوده و حداقل یک سال از تولید آن گذشته باشد.
کود اسبی و کود گاوی بهترین نوع کود برای تهیه ورمی کمپوست می باشد.حداکثر میزان استفاده از کود
گوسفندی می تواند بصورت 30% گوسفندی و 70% گاوی باشد.
کودهای حيوانی حاصل از خرگوش، اسب و گوساله از جمله بهترين مواد غذايی برای کرمها هستند.
مرحله 2 : آسیاب و یا سرند کردن کود دامی
این کار موجب افزایش سهولت مصرف کود دامی توسط کرم شده ضمن اینکه موجبات تهویه بهتر را نیز فراهم می کند.همچنین ورمی کمپوست تولید شده یکدست و با خردایش یکسان خواهد بود.
مرحله 3 : شستشوی کود دامی
می تواند قبل از پشته بندی و یا بعد از پشته بندی صورت گیرد.اینکار به چند منظور صورت می گیرد:
الف:کاهش اوره و آمونیاک موجود در کود دامی که مقادیر زیاد آن برای کرم ها کشنده می باشد.
ب: تنظیم شدن اسیدیته کود دامی
ج: کاهش دمای کود دامی و رسیدن به رنج مناسب دماییی برای کرم ها
مرحله 4 :کف سازی
برای کف سازی می توان از آجر ، بلوک سیمانی و یا پالت چوبی استفاده کرد به نحوی که موجبات جریان هوا را از کف بستر فراهم نماید. اصطلاحا به این نوع سیستم کف سازی، مش گفته می شود که باعت افزایش راندمان تولید خواهد شد.
بهترین حالت برای تهویه بهتر از کف بستر سیستم مش است که موجب بهبود راندمان تولید خواهد شد.
برای پوشش روی مش ها می توان از فنس و گونی کنفی و یا پشه بند های مقاوم استفاده کرد. مطابق شکل های زیر:
مرحله 5 : پشته سازی و آماده سازی بستر پرورش کرم
بستری با طول دلخواه و عرض 60-40 سانتی متر و عمق 50-30 سانتی متر حدود 100 عدد کرم خاکی را به ازای هر متر طول بستر در خود جای میدهد و يا در حدود 25عدد کرم بالغ را توليد میکند. در صورتی که بعضی از پرورش دهندگان برای افزايش توليد، اين سطح را بالا می‌برند و تعداد بيشتری کرم توليد میکنند. پس از هر 30 تا 45 روز يا هر 30 تا 90 روز، کرمهای خاکی برداشت شده و بسترها بايد جايگزين شوند. مدت زمان يادشده به شرايط محيطی، روش پرورش و ترکيب بستر بستگی دارد.
استفاده از آبشخورهای مربع مستطيل نيز مناسب است. اين بسترها روی بلوک‌‌ها، آجرها، تنه‌‌های درختان، زمين و يا بلوک‌‌های بتنی قرار می‌گيرند. در صورت استفاده از تخته‌‌های کاج يا سرو، بهتر است ضخامت آنها 5 سانتی متر باشد. طول اضلاع بسترهای کرم بهتر است از 50 سانتی متر بيشتر نباشد و بسترهای کرم بايد به وسيله يک راهرو از هم جدا شوند تا عمل برداشت کرمها و کود توليدی به راحتی صورت پذيرد. برای کنترل دمای بسترها بهتر است آنها درون خاک قرار گيرند، اما کرمهای قرمز حلقوی تمايل دارند که از قسمتهای سطحی بستر خود تغذيه کنند. بنابراين محفظه بستر رشد آنها نبايد بيش از 20 تا 30 سانتی متر عمق داشته باشد. اگر عمق بيشتر باشدد، مواد آلی فشرده شده، در نتيجه مواد به صورت غيرهوازی تجزيه شده و توليد بوی نامطبوع و مواد سمی میکنند و در نهايت به مرگ کرمها منجر میشود.
کرمها میتوانند در گودال‌‌های حفر شده در زمين يا در شيارهای رديفی واقع در سطح خاک نيز رشد کنند. بسترهايی که در خارج از ساختمان قرار گرفته اند، می‌بايد در محيطی تميز و سالم و بهتر است در فضای سرپوشيده قرار گيرند. بسترهای داخل ساختمان بايد از زهکشی و تهويه مناسبی برخوردار باشند.
مرحله 6 : نصب سیستم آبیاری بصورت مهپاش و یا نوار تیپ بروی پشته ها
ميزان رطوبت بستر بايد در حدود 50 تا 70 درصد باشد و رطوبت بالاتر و پايين‌تر از ميزان فوق، فعاليت کرمها را کاهش ميدهد. بستر کرمها بايد مرطوب نگه داشته شود اما خيس نشود. اجازه ندهيد که بارش باران به داخل بستر نفوذ کند. زيرا ممکن است باعث غرق شدن کرمها شود. در اماکن روباز نيز ممکن است به سايبان يا پوششي از برگها نياز باشد تا بتوان بستر را از خشک شدن در هواي گرم تابستان حفظ نمود.
مرحله 7 :کنترل میزان اسیدیته
اگرچه براي توليد تجاري بهتر است که اسیدیته بسترها را حدود 7 (خنثي) نگهداشت.
phسطوح پی اچ خاک بستر را بطور مرتب ميتوان با کاغذ ليتموس (تورنسل) و کيت اسیدیتهبررسي کرد. معمولا آهک و يا کربنات کلسيم را در جهت اصلاح اسيديته خاک و تنظيم به مواد بستر اضافه مي‌کنندهمچنين غلظت بالاي نمک تشکيل کوکون و وزن بدن کرمها را کاهش ميدهد؛ بنابراين پس از سپري شدن يک دوره کمپوست، مواد بستر بايد در جهت از بين بردن نمکهاي اضافي شسته شوند.
شکل فوق: رطوبت سنج و پی اچ متر
مرحله 8 :کنترل دما
کرمها در دماي 5 تا 48 درجه سانتيگراد قادر به زندگي هستند. اما سرعت توليد و تبديل ضايعات به كرم پوسال (ورمي‌کمپوست) در دماي 20 تا 30 درجه سانتيگراد بهتر انجام مي‌پذيرد. براي ايزينيا فوتيدا مناسبترين محدوده دما بين 15 تا 25 درجه سانتيگراد است. با ايجاد سايه‌بان ميتوان دماي تل كرم پوسال (ورمي‌کمپوست) را بطور آشکاري کاهش داد. توجه به اين نکته مهم است که در صورت وجود رطوبت کافي در درون بسترهايي که زير سايبان است دماي ميانگين بستر در همه جاي آن بين 5 تا 10 درجه پايين‌تر از هواي اطراف آن خواهد بود که در پاره‌اي اوقات بايد بسيار به اين مسئله توجه شود.
مرحله 9 : خرید کرم و تزریق کرم به داخل پشته ها
بطور کلی گونه‌‌های مختلفی از اين کرمها يافت می‌گردند که بسته به موضوع کار و هدف، گونه انتخابی متفاوت خواهد بود. اين اهداف می‌تواند شامل موارد زير باشد :
1 ) افزايش حاصلخيزی و بهبود ساختمان و مديريت خاک
2 ) افزايش محصول
3 ) توليد مکمل غذايی جهت دام ، آبزيان، دارو ومحصولات کشاورزی
مناسبترين گونه برای توليد ورمیکمپوست، گونه آيزينيا فوتيدا بوده که برنگ قهوه ای مايل به قرمز و کوچکتر از کرمهای خاکی معمولی میباشد. اين کرم هرمافروديت (دو جنسيتي)بوده که هر كرم در محل حلقه جنسی وسط بدن خود و پس از جفت گيری، تخم يا کوکون را تشکيل میدهند. کوکونها به رنگ زرد کهربايی و در داخل آن حدود 7-3 نوزاد لارو وجود دارد.بنابراين افزايش تعداد کرمها در هر نسل بصورت تصاعد نسبتاً هندسی خواهد بود. وزن هر کرم بالغ 3/0 تا 7/0 گرم و در هر کيلوگرم حدود 1000 تا 2000 نخ کرم وجود دارد. يک نسل اين کرم ( از تخم تا تخم ) در درجه حرارت 25 درجه سانتی گراد حدود سه ماه بوده و عمر کرمها بين 1 تا 2 سال متغيير میباشد.
با حفر شیاری به عمق سی سانتیمتر و در سر تا سر پشته، سبد حاوی کرم و بستر را داخل آن خالی می کنیم و روی آنرا با کود دامی می پوشانیم .
مرحله 10 : برداشت ورمی کمپوست
بعد از گذشت 4 ماه از زمان تزریق کرم ها به داخل پشته ها زمان استحصال محصول فرا می رسد.برای برداشت کود ارگانیک حاصل شده باید کرم ها را از ورمی کمپوست جدا کنید. در روش تولید صنعتی اینکار با استفاده از دستگاه جدا کننده مخصوص صورت میگیرد.
بعد از جدا سازی کرم از کود باید صبر کرد تا رطوبت کودها به زیر 25% برسد و سپس آنرا آسیاب کرد.
مجددا عمل آسیاب کردن با استفاده از دستگاه آسیاب مخصوص ورمی کمپوست صورت می گیرد.
حالا می توان ورمی کمپوست آسیاب شده را در کیسه های 20 و 30 و 50 کیلویی(به دلخواه) بسته بندی و به انبار منتقل کرد.
مرحله 11 : خسته نباشید !
منابع: آموزش تصویری تولید ورمی کمپوست به زبان ساده
نحوه غذادهی به پشته ها
نحوه غذادهی به پشته ها
با سلام .میخواستم بدونم آیا وقتی پشته ها اماده شد و کرم ها تزریق شد آیا نیاز ب ه غذا دارن یا همان کود کافیه.اگر لازم هست به چه صورتی مواد رو به پشته اضافه کنیم.منظورم اینه که آیامثلا میخوام پوست هندوانه و سبزیجات تزریق کنم ایا لازمه که اونارو بجوشونیم یا نه یا بهتر چندروز بمونن تا از اون حالت اولیه دربیان.با تشکر
نحوه غذادهی به پشته ها
با سلام .میخواستم بدونم آیا وقتی پشته ها اماده شد و کرم ها تزریق شد آیا نیاز ب ه غذا دارن یا همان کود کافیه.اگر لازم هست به چه صورتی مواد رو به پشته اضافه کنیم.منظورم اینه که آیامثلا میخوام پوست هندوانه و سبزیجات تزریق کنم ایا لازمه که اونارو بجوشونیم یا نه یا بهتر چندروز بمونن تا از اون حالت اولیه دربیان.با تشکر
mehrradg28
عضو جدید
سلام
دوستان من به مقدار 1 کیلو پودر کرم خاکی یا خشک شده یا زنده نیاز دازم هر چی هم قیمت پایین تر بهتر برای درست کردن یه نوع طعمه ماهیگری میخوام کسی هست راهنمایی کنه از کجا بگیرم توی تهران
دوستان من به مقدار 1 کیلو پودر کرم خاکی یا خشک شده یا زنده نیاز دازم هر چی هم قیمت پایین تر بهتر برای درست کردن یه نوع طعمه ماهیگری میخوام کسی هست راهنمایی کنه از کجا بگیرم توی تهران
Similar threads
| Thread starter | عنوان | تالار | پاسخ ها | تاریخ |
|---|---|---|---|---|
| A | پرورش توام اردك وماهي | مهندسی کشاورزی | 0 | |
|
پرورش قارچ خوراکی | مهندسی کشاورزی | 46 |