محمد رضا انوری
عضو جدید
پیچیدگی یا اعوجاج در جوشكاري
مقدمهپیچیدگی و تغییر ابعاد یکی از مشکلاتی است که در اثر اشتباه طراحی وتکنیک عملیات جوشکاری ناشی میشود. با فرض اجتناب از ورود به مباحث تئوریک تنها بهاین مورد اشاره میکنیم که حین عملیاتجوشکاریبه دلیل عدم فرصت کافی برای توزیعیکنواخت بار حرارتی داده شده به موضع جوش و سرد شدن سریع محل جوش انقباضی کهمیبایست در تمام قطعه پخش میشد به ناچار در همان محدوده خلاصه میشود و اینانقباض اگر در محلی باشد که از نظر هندسی قطعه زاویهدار باشد منجر به اعوجاجزاویهای (Angular distortion) میشود.
در نظر بگیرید تغییر زاویهای هرچندکوچک در قطعات بزرگ و طویل چه ایراد اساسی در قطعه نهایی ایجاد میکند. حال اگر خطجوش در راستای طولی و یا عرضی قطعه باشد اعوجاج طولی و عرضی (Longitudinal shrinkage or Transverse shrinkage) نمایان میشود. اعوجاج طولی و عرضی همان کاهشطول قطعه نهایی قطعه میباشد. این موارد هم بسیار حساس و مهم هستند. نوع دیگری ازاعوجاج تاول زدن یا طبله کردن و یا قپه (Bowing) میباشد.
عوامل مهم بوجود آمدن اعوجاج
- حرارت داده شده موضعی ، طبیعت و شدت منبع حرارتی و روشی که این حرارت بکار رفتهو همچنین نحوه سرد شدن
- درجه آزادی یا ممانعت بکار رفته برای جلوگیری از تغییرات انبساطی و انقباظی. این ممانعت ممکن است در طرح قطعه وجود داشته باشد و یا از طریق مکانیکی (گیره یابست یا نگهدارنده وخالجوش) اعمال شود.
- تنشهای پسماند قبلی در قطعات و اجزا مورد جوش گاهی اوقات موجب تشدید تنشهایناشی از جوشکاری شده و در مواردی مقداری از این تنشها را خنثی میکند.
- خواص فلز قطعه کار واضح است که در شرایط مساوی طرح اتصال (هندسه جوش) و جوشکاریمواردی مانند میزان حرارت جذب شده در منطقه جوش و چگونگی نرخ انتقال حرارت وضریبانبساط حرارتیو قابلیت تغییر فرمپذیری و استحکام و بعضی خواص دیگر فلز مورد جوش تاثیر قابل توجهی در میزان تاببرداشتن دارد. مثلا در قطعات فولاد آستنیتی زنگ نزن مشکل پیچیدگی به مراتب بیشتر ازفولاد کم کربن معمولی میباشد.