دو گونه نرم افزار اکتشافی رایج در صنعت وجود دارد که تحقیقاتی و صنعتی میباشند نرم افزارهای تحقیقاتی بیشتر برای مدلسازی ساختمان زمین شناسی با استفاده از داده های چاه نگاری و ژئوفیزیکی، به کار میروند.
انواع نرم افزارهای تحقیقاتی:
MRM2 یا NORMAL RAY MODELLING
این نرم افزار یکی از قدیمیترین نرم افزارهای تحقیقاتی است که امواج که به حالت زمان از لایه ها بازتاب میشوند را (Reconstract) بازسازی میکند و بوسیله این بازسازی، مدل سازی را انجام داده و داده های لرزهای را به صورت مصنوعی یا از طریق محاسبات تولید میکند. کاربرد این نرم افزار در تعیین سطوح جدائی لایه های نازک (نقطه های کور) و مدل سازی ساختمانهای پیچیده (مانند faulting,folding,pinehout) است.
SGV2 یا Smooth Grid Velocity Programs
این نرم‌افزار می‌تواند مدل هندسی مخازن گردید و مش بندی کند و شکل‌هندسی آنها را با تغییر شرایط روئت شده لایه‌ها در چاه‌های مهم بسته (Gorrelated) و مشخص میکند. از این نرم‌افزار برای پیدا کردن نقاط حد واسط (interpolation) یا پیدا کردن نقاط حد خارج از محدوده (entrapolatiou) استفاده میکند و ساختمان خارج از محدود مخازن را با داده‌های چاه هم بسته می‌نماید و از طریق این همبستگی یا تعمیم به روش دورنیای دوبعدی یا برون‌یابی دو بعدی نقاط مجهول مربوط به هندسه ساختمان مخزن را پیدا میکند.
Wide Angle Ray Moel eling یا WAR2
این نرم‌افزار برای مدلسازی امواج لرزهای و مقایسه آن با داده‌های لرزهای به کار می‌رود و برای آرایش های مختلف چشمه و گیرنده‌ها به کار می‌رود و در طراحی عملیات لرزهای کاربرد دارد. نرم‌افزار Omni که توسط شرکت‌ها صنعتی به کار می‌رود براساس تئوری‌های WAR2 نوشته و تنظیم شده است و برای طراحی عملیات لرزهای و QC (کنترل کیفیت) و ثبت عملیات لرزهای استفاده می‌شود.
Vertieal Seismis Profiling یا VSP
این نرم‌افزار براساس نظریه‌های انتشار امواج لرزهای در محیط‌های نامتجانس و ناهمگن کاربرد دارد. این نرم‌افزار می‌تواند میدان انتشار امواج لرزهای را بازسازی و داده‌های لرزهای را در محل دیواره چاه برای گزنده‌های مختلف که آرایش‌های متفاوت دارند محاسبه نماید این نرم‌افزار همچنین برای تصویر برداری از پیرامون و ساختمان اطراف چاه و یا بازسازی بین دو یا چند چاه توسط انتشار امواج لرزهای به کار رود. با استفاده از اطلاعات نمودارهای سرعتی سنجی و چگالی قادر است مدل‌های ساختمانی زمین را منعکس نماید و برای مقایسه داده‌های سطحی لرزهای به کار رود.
VSP-NIDC
این یک نرم‌افزار برای شرکت ملی‌حفاری نوشته شده است که با استفاده از اطلاعات نمودار‌ها مدلسازی ساختمانهای زمین را انجام می‌دهد. دارای ۳۰ زیر برنامه می‌باشد که یکی براساس میدان پرتو و دیگری براساس میدان امواج کار میکند. که هر کدام کاربردهای خاصی دارد. میدان پرتو (PVSP) برای مقایسهای بزرگ به عنوان مثال اطراف مخزن یا Zero offset و زیر برنامة FDVSP مقیاسهای کوچک یعنی پیرامون چاه یا nonzero offset مورد استفاده قرار می‌گیرد.
Electro -Micro Imaging Packege یا EMID
این نرم‌افزار برای تحلیل نمودارهای تصویری در فرمت las و یا فرمت Delis داده‌های تصویری را به عنوان ورودی می‌گیرد و مورد پردازش و تحلیل قرار می‌دهد. این نرم‌افزار در اصل برای شرکت ملی‌حفاری نوشته شده و اصلاحات نگاره‌های تصویری را با دقت بالا انجام می‌دهد و نگاره‌های برای تغییر بهینه آماده می‌سازد.
A Roch Image Pack
این نرم‌افزار نیز برای شرکت ملی حفاری نوشته شده است و داده‌های تصویری صوتی را با فرمت‌های استاندارد صنعتی می‌گیرد و مورد پردازش و تحلیل قرار می‌دهد. از سیستم های کار آمدی برای بهینه‌سازی تصویر در این نرم‌افزار استفاده می‌شود. در واقع این نرم‌افزار داده‌های تصویری گرفته شده از چاه را پس از اصلاحات و پردازش و بهینه‌سازی تصویر برای تعبیر و تفسیر آماده میکند. قابل ذکر است که داده‌های تصویری برای تعیین لایه‌بندی طبقات و شکافهای اعمال شده توسط مته حفاری و مناطق شسته شده دیواره چاه و شکافهای اولیه دیواره چاه و فرم لایه‌های جداه دیواره چاه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
Rock etatic yimulator Packayu
این نرم‌افزار برای شبیه‌سازی کلیه نگاره‌های مورد استفاده قرار می‌گیرد. با استفاده از نمودارهای متداول که از چاه گرفته می‌شود نرم‌افزار فوق اینگونه داده‌ها را به عنوان ورودی می‌پذیرد در نگاره‌های کشتان را برای همان چاه محاسبه میکند و به استناد الگوریتم انتخاب شده این نگاره‌ها را شبیه سازی میکند.
Rock DLT
نرم‌افزاری است که برای نگاره‌های بهره‌بردار مورد استفاده قرار می‌گیرد این نرم‌افزار قادر است کدهای مذکور را با فرمت استاندارد بخواند و اصلاحات محیطی را روی آنها انجام داده و پس از پردازش و آماده‌سازی لاگهای تصحیح شده را همبسته نماید. این نرم‌افزار برای شرکت ملی‌حفاری نوشته شده است.
انواع نرم افزارهای تحقیقاتی:
MRM2 یا NORMAL RAY MODELLING
این نرم افزار یکی از قدیمیترین نرم افزارهای تحقیقاتی است که امواج که به حالت زمان از لایه ها بازتاب میشوند را (Reconstract) بازسازی میکند و بوسیله این بازسازی، مدل سازی را انجام داده و داده های لرزهای را به صورت مصنوعی یا از طریق محاسبات تولید میکند. کاربرد این نرم افزار در تعیین سطوح جدائی لایه های نازک (نقطه های کور) و مدل سازی ساختمانهای پیچیده (مانند faulting,folding,pinehout) است.
SGV2 یا Smooth Grid Velocity Programs
این نرم‌افزار می‌تواند مدل هندسی مخازن گردید و مش بندی کند و شکل‌هندسی آنها را با تغییر شرایط روئت شده لایه‌ها در چاه‌های مهم بسته (Gorrelated) و مشخص میکند. از این نرم‌افزار برای پیدا کردن نقاط حد واسط (interpolation) یا پیدا کردن نقاط حد خارج از محدوده (entrapolatiou) استفاده میکند و ساختمان خارج از محدود مخازن را با داده‌های چاه هم بسته می‌نماید و از طریق این همبستگی یا تعمیم به روش دورنیای دوبعدی یا برون‌یابی دو بعدی نقاط مجهول مربوط به هندسه ساختمان مخزن را پیدا میکند.
Wide Angle Ray Moel eling یا WAR2
این نرم‌افزار برای مدلسازی امواج لرزهای و مقایسه آن با داده‌های لرزهای به کار می‌رود و برای آرایش های مختلف چشمه و گیرنده‌ها به کار می‌رود و در طراحی عملیات لرزهای کاربرد دارد. نرم‌افزار Omni که توسط شرکت‌ها صنعتی به کار می‌رود براساس تئوری‌های WAR2 نوشته و تنظیم شده است و برای طراحی عملیات لرزهای و QC (کنترل کیفیت) و ثبت عملیات لرزهای استفاده می‌شود.
Vertieal Seismis Profiling یا VSP
این نرم‌افزار براساس نظریه‌های انتشار امواج لرزهای در محیط‌های نامتجانس و ناهمگن کاربرد دارد. این نرم‌افزار می‌تواند میدان انتشار امواج لرزهای را بازسازی و داده‌های لرزهای را در محل دیواره چاه برای گزنده‌های مختلف که آرایش‌های متفاوت دارند محاسبه نماید این نرم‌افزار همچنین برای تصویر برداری از پیرامون و ساختمان اطراف چاه و یا بازسازی بین دو یا چند چاه توسط انتشار امواج لرزهای به کار رود. با استفاده از اطلاعات نمودارهای سرعتی سنجی و چگالی قادر است مدل‌های ساختمانی زمین را منعکس نماید و برای مقایسه داده‌های سطحی لرزهای به کار رود.
VSP-NIDC
این یک نرم‌افزار برای شرکت ملی‌حفاری نوشته شده است که با استفاده از اطلاعات نمودار‌ها مدلسازی ساختمانهای زمین را انجام می‌دهد. دارای ۳۰ زیر برنامه می‌باشد که یکی براساس میدان پرتو و دیگری براساس میدان امواج کار میکند. که هر کدام کاربردهای خاصی دارد. میدان پرتو (PVSP) برای مقایسهای بزرگ به عنوان مثال اطراف مخزن یا Zero offset و زیر برنامة FDVSP مقیاسهای کوچک یعنی پیرامون چاه یا nonzero offset مورد استفاده قرار می‌گیرد.
Electro -Micro Imaging Packege یا EMID
این نرم‌افزار برای تحلیل نمودارهای تصویری در فرمت las و یا فرمت Delis داده‌های تصویری را به عنوان ورودی می‌گیرد و مورد پردازش و تحلیل قرار می‌دهد. این نرم‌افزار در اصل برای شرکت ملی‌حفاری نوشته شده و اصلاحات نگاره‌های تصویری را با دقت بالا انجام می‌دهد و نگاره‌های برای تغییر بهینه آماده می‌سازد.
A Roch Image Pack
این نرم‌افزار نیز برای شرکت ملی حفاری نوشته شده است و داده‌های تصویری صوتی را با فرمت‌های استاندارد صنعتی می‌گیرد و مورد پردازش و تحلیل قرار می‌دهد. از سیستم های کار آمدی برای بهینه‌سازی تصویر در این نرم‌افزار استفاده می‌شود. در واقع این نرم‌افزار داده‌های تصویری گرفته شده از چاه را پس از اصلاحات و پردازش و بهینه‌سازی تصویر برای تعبیر و تفسیر آماده میکند. قابل ذکر است که داده‌های تصویری برای تعیین لایه‌بندی طبقات و شکافهای اعمال شده توسط مته حفاری و مناطق شسته شده دیواره چاه و شکافهای اولیه دیواره چاه و فرم لایه‌های جداه دیواره چاه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
Rock etatic yimulator Packayu
این نرم‌افزار برای شبیه‌سازی کلیه نگاره‌های مورد استفاده قرار می‌گیرد. با استفاده از نمودارهای متداول که از چاه گرفته می‌شود نرم‌افزار فوق اینگونه داده‌ها را به عنوان ورودی می‌پذیرد در نگاره‌های کشتان را برای همان چاه محاسبه میکند و به استناد الگوریتم انتخاب شده این نگاره‌ها را شبیه سازی میکند.
Rock DLT
نرم‌افزاری است که برای نگاره‌های بهره‌بردار مورد استفاده قرار می‌گیرد این نرم‌افزار قادر است کدهای مذکور را با فرمت استاندارد بخواند و اصلاحات محیطی را روی آنها انجام داده و پس از پردازش و آماده‌سازی لاگهای تصحیح شده را همبسته نماید. این نرم‌افزار برای شرکت ملی‌حفاری نوشته شده است.
