نمیدونم چرا میخوای راجع به مخازن بدونی ولی محاسبه حرفه ای یک مخزن نیاز به تسلط به خیلی از موارد طراحی داره که نمیتونم اینجا همه ش رو برات توضیح بدم . ولی چندتا چیز اولیه رو بدون :
معمولا مخازن زمینی و مدفون آب بصورت بتنی ساخته میشن و مخازن هوایی ترجیحا فلزی ! چون گنجایش مخازن هوایی خیلی زیاد نیست موارد طراحی اونها رو توضیح نمیدم و فقط از مخازن بتنی حرف میزنم .
اگر مخزن بتنی خیلی کوچیک باشه ( مثلا تا 1000 متر مکعب ) میشه اون رو با آئین نامه های متداول طراحی کرد ولی اگر حجمش بیشتر بشه دیگه باید بری سراغ آئین نامه های طراحی مخازن . ( من امیدوارم سابقه طراحی سازه های صنعتی و خاص رو داشته باشی تا بتونی به شکل مناسبی از این آئین نامه ها استفاده کنی ! )
در ایران از نشریات 123 و 124 و نظایر اون برای طرح و بهره برداری مخازن استفاده میشه . یک مجموعه از نقشه های تیپ هم وجود داره که متاسفانه مال دهه هفتاده و دیگه اصلاح نشده . باید توجه کنی که اغلب روابط این آئین نامه ها نیاز به قضاوت مهندسی داره و اگر بخوای مخزن واقعی طراحی کنی خیلی وقتها باید اونها رو با تجربیات خودت به روز و مطابق شرایط خاص پروژه کنی !
در مخازن مهم و با حجم زیاد ( مثلا بالای 20000 متر مکعب ) استفاده از آئین نامه های ایران رو چندان جالب نمیدونم و بهت توصیه میکنم از آئین نامه طرح مخازن آمریکا استفاده کنی :
Aci-350r
حواست باشه که این آئین نامه با آئین نامه طرح سازه های متعارف بتنی ( Aci-318 ) فرق داره ! استفاده کردن از آخرین ویرایش آئین نامه مخازن آمریکا خیلی سخت و خطرناکه . چون باید خیلی محاسب قدری باشی تا بتونی پارامترها و روابطی رو که در خارج براساس مطالعات دقیق آزمایشگاهی و کارگاهی تعیین میشه در اینجا صرفا با قضاوت مهندسی خودت و تجربیاتت جایگزین کنی ! یک سری مسایل خاص طراحی هم داره که نتیجه کار رو از دید بعضی مهندسین ناوارد به نوعی غیر اقتصادی جلوه میده ! یعنی طرح مخزن با آین آئین نامه ممکنه سنگینتر از طراحی متعارف با آئین نامه های داخلی باشه . اینهم دلایل زیادی داره مثل لحاظ کردن نیروهای ناشی از شتاب قائم زلزله (!) و ... که آئین نامه های طراحی مخازن ما از اونها سرسری گذشته !
تمام این آئین نامه ها ترکیبات بارگذاری و شیوه های طراحی رو پیشنهاد میکنن و نیازی نیست که در کتاب یا مقاله ای دنبال اینجور چیزها بگردی ! بهت توصیه میکنم همیشه به اصل آئین نامه ها مراجعه کنی تا تفاسیر و ترجمه ها و ... !
بعد از طرح مخزن باید بری سراغ دیتیلهای خاص اون که دیگه نمیتونم اینجا توضیح بدم و سالها تجربه در شناخت سازه های مختلف ازجمله مخازن رو می طلبه . فقط یادت باشه که در تمام سازه های خاص مهمترین بخش طراحی جمع و جور کردن کامل و جامع جزئیات نهایی و اجرایی کاره و این دیگه در هیچ آئین نامه ای پیدا نمیشه !
من تا حالا در این تالار هیچ چیزی ننوشته بودم و اصلا بهش سر نمیزدم ولی برای این سوال شما مجبور شدم بیام و جواب بدم . چون این دیگه یک سوال تفریحی یا دانشجویی نیست . به طراحی حرفه ای برمیگرده و یک کمی خطرناکه ! برای همین اگر باز هم سوال داشتی بپرس تا بهت بگم
سلام دوست عزیز
این بحثی که شما می فرمایید قضاوت مهندسی، زیاد حرف جالبی نیست. از طرفی ایین نامه های موجود حتی ایین نامه هایی که در ایران مصرف میشه رو یک تیم قئدر مهندسی که مطمئنا سابقه طراحی هم دارن نگارش کردن پس قطع به یقین به طرز فکر و قضاوت شخصی ما ارجح تر هست.
مطلب دوم ، من خودم همین هفته پیش یک مخزن آب 6000 لیتری هوای رو طراحی کردم
اگر تحقیقاتی در مورد اثر و نوسان حر کت آب داشنه باشید و به نیروهای هیدرولیکی آشنایی داشته باشید . این کاملا اشکار هست که در مورد نیروهای جانبی قوی مانند زلزله نیروهای هیدرولیکی یک نیروی بازدارنده هستن. به همین علت در ساختمان های لند مرتبه از حوض های اب برای کنترل شدت زلزله استفاده می کنن.
فقط در یک حالت می تونه این نیروی هیدرلیکی تشدید کننده نیروی زلزله میشه که فرکانس حرکت اب با فرکانس ارتعاش سازه یکسان باشه که این هم کاملا به ارتفاع مخزن و . . . . بر میگرده. البته باز میگم خیلی کم این امر اتفاق میفته
تنها نکته قابل توجه نیروهای قائم هستن که با رعایت ضرایب اطمینان و مطالب مربوطه ، این هم قابل کنترل هست.
در مجموع برای طراحی مخازن آّب هوایی بایستی سه نیرو رو در نظر گرفت. زلزله وارد به خود سازه، نیروی باد و نیروی مضاعف زلزله ناشی از حرکت آب
خیلی خوشحال میشم که نشرتون رو در این مورد بشنوم.
