[ضوابط ونمونه های طراحی] بیمارستان ها و مراکز درمانی
- شروع کننده موضوع nino
- تاریخ شروع
[ضوابط ونمونه های طراحی] بیمارستان ها و مراکز درمانی
در حالی که بیمارستانها درگذشته آگاهانه جهت مصارف پزشکی، جراحی طراحی می‌‌شدند امروزه می‌توان شاهد تغییرجهت به سوی انسانگرایی در امکانات بیمارستانی بود. بیمارستانهای امروزی بیشتر به هتل شبیه هستند. وجود فضای اقامتی دارای اهمیت بیشتری نسبت به طرح‌های سرد بهداشتی در بیمارستانهای گذشته است. مدت زمان بستری و اقامت بیمار به طور پیوسته کوتاهترمی‌شود و علاقه به اتاقهای یک تختی یا دو تختی (در خصوص بیمارهای خصوصی) بیشتر شدهاست.
فهرست مندرجات
1 قسمت بندی وتعین محدوده
2 انواع بیمارستانها
2.1 بیمارستانهای دانشگاهی
3 مفهومطرح ریزی
4 مسیریابی
5 اتاقهای جراحی اصلی
5.1 اتاق بیهوشی
6 داروخانه
7 آبریزگاه
8 رعایت نکات ایمنی در جراحی
9 استریل‌سازی مرکزی
10 بخش مراقبتهای ویژه
11 بخشهای مراقبت
12 دپارتمانهای مراقبت
قسمت بندی و تعین محدوده
یکبیمارستان عمومی به بخشهای مراقبت، معاینه و درمان، انبار و محل نگهداری موقتزباله، اداری و فن آوری تقسیم می‌شود. قسمتهای اقامتی و احتمالا بخشهای آموزشی وپژوهشی و همچنین بخشهای حمایتی برای عملیاتهای خدماتی نیز در یک بیمارستان عمومیوجود دارند.
انواع بیمارستانها
بیمارستانها را می‌شود به گروههای زیر تقسیم کرد: کوچکترین (تا 50 تخت)، کوچک (تا 150 تخت) استاندارد (تا 600 تخت) و بزرگ. حمایتکنندگان مالی بیمارستانها ممکن است دولت، بنیادهای نیکوکاری یا خصوصی یا ترکیبی ازاینها باشند. بیمارستانها را می‌توان از جهت نوع فعالیت به بیمارستانهای عمومی،تخصصی و دانشگاهی تقسیم کرد.
بیمارستانهای دانشگاهی
بیمارستانهای دانشگاهی با بیشترین ظرفیت خدماتی را می‌توانبرابر با دانشکده‌های پزشکی و بیمارستانهای عمومی بزرگ دانست. آنها امکانات تشخیص ودرمانی گسترده‌ای دارند و به طور اصولی پژوهش و آموزش را به پیش می‌‌برند.سالنهایسخنرانی و اتاقهای تشریح بایستی طوری گنجانده شوند که فعالیت بیمارستان توسط ناظرینمختل نشوند. بخشها باید بزرگ باشند تا هم ملاقات کنندگان و هم ناظران را در خود جایدهند. امکانات و نیازهای ویژه بیمارستانهای پزشکی ایجاب میکند اتاقها به صورتویژه‌ای طراحی شوند.
مفهوم طرحریزی
موقعیت: محل پروژه باید دارای فضای کافی برای بخشهای اقامتی مستقل و دپارتمانهای مختلف بیمارستان باشد. بایستی در منطقه آرام باشد و در آیندهنیز احتمال ساخت و ساز در اطراف آن وجود نداشته باشد مگر اینکه توسط محلهای مجاورتفکیک و مستثنی شده باشد. تجهیزات نبایستی بر اثر مه گرفتگی، باد شدید، گرد و غبار،دود، بو و حشرات آسیب ببیند. زمین نباید آلوده باشد و برای گسترش فضا، زمینهای آزاداطراف نیز در نظر گرفته شوند.
جهت:
بهترین جهت برای اتاق درمان و جراحی بین شمال غربی و شمال شرقی است. نمایبخش پرستاری در جهت جنوب به جنوب شرقی مناسب است آفتاب صبحگاهی دلپذیر، گرمای کم،مزاحمت کم نور آفتاب (احتیاج به تاریک کردن اتاق نیست)، هوای ملایم در عصر ها،اتاقهایی که رو به شرق و غرب هستند به نسبت دارای آفتاب گیری بیشتر هستند اگر چه ازآفتاب زمستانی بهره کمتری می‌‌برند. جهت بخشهای بیمارستان که دارای اقامت متوسط کوتاهی هستند مهم نیست برخی مقررات انظباطی تخصصی حکم می‌کنند که بیماران در معرضنور مستقیم خورشید قرار نگیرند که اتاقهای رو به شمال برای بیماران مناسباست.
تصویر:
یک بیمارستان قراراست گسترش یابد، طراحی آن شامل چهار فاز سازندگی می‌شوند یک محیط بسته بزرگ که شاملیک پارک ساخته خواهد شد که پنجره‌ها بتوانند رو به آن باز شوند بدون آنکه صدامزاحمت ایجاد کند.
اشکال ساختمانی درمانگاهبیماران سرپایی:
محل درمان بیماران سرپایی دارای اهمیت ویژه‌ای است. جداسازی مسیر بیماران سرپایی و بیماران بستری شونده باید در اوائل برنامه ریزی مدنظر قرار گیرد.با این حال راه دسترسی به دپارتمانهای پرتو ایکس و جراحی بایستینزدیک باشد. امور مربوط به بیماران سرپایی هر روز مهمتر می‌شوند. بنابراین به اتاقهای انتظار بزرگتر و اتاقهای درمان بیشتری نیاز است.
راهروها:
راهروها باید برای بیشترین جریان گردشیطراحی شوند. در کل، راهروهای دسترسی بایستی حداقل دارای 50/1 متر پهنا داشته باشند. راهروهایی که بیماران را با تخت متحرک جابجا می‌کنند باید حداقل دارای پهنای موثر 25/2 متر باشند. سقف معلق در راهروها می‌توانند تا 40/2 متر ارتفاع داشته باشند. پنجره‌های نورگیر و هواگیر نبایستی بیش از 25 متر از یکدیگر فاصله داشته باشند. پهنای مفدار راهروها نباید توسط برآمدگیهای دیوار، ستونها و عناصر دیگر ساختمانمختل و محدود شود. در را هروهای بخش باید با توجه به مقررات داخلی در برای خروج دودسیگار تعبیه شود.
درها:
در طراحیدرها بهداشت باید در نظر گرفته شود. لایه سطحی در بایستی دارای مقاومت بلند مدت دربرابر نظافت مداوم توسط تمیزکننده‌ها و میکروب کشها باشد و بایستی طوری طراحی شودکه مانع انتقال صدا، بوهای نا مطبوع و جریان هوا باشند. درها نیز بایستی دارای هماناستاندارد عایق بندی در برابر صدا باشد که دیوارهای اطراف از آن برخوردارند. چوبدوروکشه در باید حداقل توانایی کاهش صدا تا25 دسی بل را داشته باشد. ارتفاع دقیق دربها به نوع و عمل آنها بستگی دارد.
درهای معمولی m 20/2 -10/2
دروازه‌هایعبور وسایل نقلیه m 50/2
ورودی انتقالات m 80/2- 70/2
حداقل ارتفاع درجاده‌های ورودی m 50/3
پله ها:
به خاطر دلایل سلامتی، پله‌ها بایستی طوری طراحی شوند که در مواقع لزوم ظرفیت تمام گردش عمومی را داشته باشند البته مقررات ساختمان سازی ملی نیز بایددر نظرگرفته شوند. پلکانها باید در هر دو طرف نرده داشته باشند و بدون بر آمدگی پیشبنباشند(بدون لبه برآمده) پله‌های پیچ دار (حلزونی) نمی‌توانند در مقررات مربوط به پله‌ها گنجانده شوند.پهنای موثر عرض پله‌ها و پاگردها باید حداقل دارای 50/1 مترباشند واز50/2 متر تجاوز نکنند. درها نباید پهنای مفید پاگردها را اشغال ومحدودکنند و با توجه به مقررات بیمارستان، درهای رو به راه‌پله باید به طرف خروجی بازشوند. می‌توان پله‌هایی با ارتفاع m m170 داشت و حداقل عمق پاگذار آن mm280 باشد. بهتر است نسبت ارتفاع/ عمق پاگذار 300تا150 میلی متر باشد.
آسانسور ها:
آسانسورها انسانها، دارو ها، ملحفه‌هاو تختهای بیمارستانی را بین طبقات جابجا می‌کنند و به خاطر مسائل بهداشتی و زیباییبهتر است آسانسورهای جداگانه‌ای را برای هر کدام این اهداف در نظر گرفت. درساختمانهایی که مراقبت، معاینه و درمان در طبقات بالایی انجام میگیرند حداقل دوآسانسور برای انتقال تخت لازم است. اتاقک آسانسور باید به اندازه‌ای باشد که جابرای یک تخت ودو همراه وجود داشته باشد. سطوح داخلی کابین باید صاف، قابل شستشو وبه راحتی قابل ضد عفونی باشد. کف آن نباید سر باشد چاه آسانسور باید ضد آتش باشد. برای هر صد تخت یک آسانسور چند منظوره باید تعبیه شود و تعداد این آسانسورها دربیمارستانهای کوچکتر حداقل دو دستگاه باید باشد، بعلاوه حداقل بایستی دو آسانسورکوچکتر برای تجهیزات قابل حمل، کارکنان وملاقات کنندگان وجود داشته باشد:
ابعاددقیق آسانسور: m 20/1 × 90
ابعاد دقیق چاه آسانسور: m 50/1 × 25/1
مسیریابی
برای جلوگیری از انتقال میکروب بر اثر تماس، فعالیتهای مختلف جداگانه‌ای میبایست صورت گیرد. سیستم تکراهرویی که در آن بیماران جراحی شده و بیماران آماده جراحی، کارکنان آماده جراحی وکارکنان پس از انجام عمل و حمل وسایل تمیز و کثیف از یک راهرو استفاده می‌کنند دیگراستاندارد نیست. بهتر است سامانه دو راهروی داشته باشیم که در آن بیماران و کارکنانیا بیماران و وسایل غیر تمیز از یکدیگر جدا باشند. هنوز بهترین نوع این موارد مشخصنشده است و بنابراین به صورت جداگانه در نظر گرفته می‌شوند. یک راهبرد موثر، جداکردن جریان بیماران از محل کار مورد استفاده کارکنان گروه جراحی است.
اتاقهای جراحی اصلی
تعدادیاتاق ملزومات و کار در مجاورت مستقیم اتاق جراحی هستند. اتاق جراحی باید به گونه‌ایطراحی شود تا هر چه بیشتر به شکل مربع شباهت داشته باشد تا کار در هر جهت از تخت جراحی به راحتی انجام گیرد. اندازه مناسب میتواند 50/6 × 50/6 متر با ارتفاع 3 مترو اضافه ارتفاع 70/0m برای تهویه و خدمات دیگر باشد. اتاقهای جراحی بهتر است یکسانباشد تا حداکثر انعطاف پذیری را داشته باشند و عملها روی میز قابل حملی صورت گیردکه بر روی پایه‌ای ثابت در وسط اتاق سوار شده باشد. نور طبیعی از نظر روانشناختیدارای امتیاز خاصی است که جلوگیری از آن تقریبا غیر ممکن مینماید. واگر هم امکانآن وجود داشته باشد باید سیستمی وجود داشته باشدکه به طور کامل جلوی نفوذ این نوررا بگیرد(برای مثال عملهای جراحی چشم در فضای خیلی تاریک انجام می‌گیرد) امروزهاتصالات خدماتی و وسایل فنی معمولا از طریق تجهیزات بیهوشی معلق تأمین می‌شود. درغیر این صورت ،اتصالات خطوط خلاء، اکسید نیتروس و برق اضطراری بایستی حداقل 20/1متر بالاتر از سطح کف اتاق قرار گیرند. جدا کردن بخشهایی که در حد بالای میکروبزدایی شده اند(استریل) و وسایل استریل نیز به آنجا ارسال می‌شود بسیار مهم است. تقسیم اتاق عمل به دو قسمت عفونی و غیر عفونی یک بحث پزشکی است اما عمل هوشیارانه ومنطقی است. کف اتاق و سطح دیوارها باید بسیار صاف و قابل شستشو باشند از نصف برآمدگیهای تزئینی و سازه‌ای باید جلوگیری کرد.
اتاق بیهوشی
اندازه اتاق بیهوشی باید تقریبا 80/3×80/3 متر باشد و درهای آن نیز کشویی و برقی باشد و به اتاق عمل باز شوند(پهنای 40/1 متر)این درها باید دارای دریچه و شیشه‌ای باشند تا بتوان با اتاق جراحی ارتباطتصویری داشت. اتاق بایستی مجهز به یخچال ،سینک آب ،لوله دستشویی و آبکشی، کابینتجهت نگهداری لوله هلی جراحی ،اتصالات تجهیزات بیهوشی. برق اضطراریباشد
اتاق ترخیص بیهوشی:
این اتاق به اتاق بیهوشی شباهت دارد در ورودی به راهروی کاری باید لولایی و بدون چفت باعرض 25/1 متر باشد
اتاق شستشو:
تقسیم اتاق شستشو به بهداشتی ومعمولی ایده ال است اما از نقطه نظر بهداشت یکاتاق تکی کافی است. حداقل پهنای اتاق باید80/1 متر باشد. برای هر اتاق جراحی بایستیسه دست و صورت شویی (سینک) که آب را به اطراف نمی‌پاشد وجود داشته باشدکه از طریقپدالهای پایی کنترل شوند .بایستی دارای دریچه دید باشند و اگر هم برقی هستند بایستیبا پدالهای پایی باز شوند. اگر صرفه جویی در الویت دارد می‌توان از درهای لولاییچرخش استفاده کرد.
معماری بیمارستان (2)
اتاق اشیاءاستریل:
اندازه این اتاق دارای انعطاف پذیری بیشتری است اما بایستی به اندازهکافی فضای قفسه و کابینت وجود داشته باشد و بتوان به طور مستقیم از اتاق عمل به آندسترسی داشت. به ازای هر اتاق عمل اشیاء استریل به مساحت تقریبی ده متر مربع نیازاست.
اتاق تجهیزات:
اگر چه دسترسی مستقیم به اتاق عمل ارجح است این کار همیشه ممکن نیست اگر دسترسی مستقیم امکان‌پذیرنباشد اتاق تجهیزات بایستی تا حد امکان نزدیک اتاق عمل باشد تا مدت انتظار کمترشود. اتاقی به اندازه 20متر مربع باید در نظر گرفته شود.
اتاق زیر مجموعه استریل:
این اتاق را می‌توانمستقیم یا غیر مستقیم به بخش استریل اتاق عمل مرتبط کرد. این اتاق شامل یک بخشبهداشتی برای اشیاء استریل شده و یک بخش معمولی برای اشتباه غیر استریل است. تجهیزات آن بایستی شامل سینک، سطح انبار، سطح کار و استریل کننده‌های بخار باشد. وصل کردن یک اتاق زیر مجموعه استریل (ساب استریل) به چندین اتاق عمل می‌تواندمشکلات بهداشتی بوجود آورد که این کار نباید صورت گیرد. توجه داشته باشید که ابزارجراحی در واحد استریلیزه مرکزی آماده می‌شوند که خارج از محوطه جراحی قراردارد.
اتاق گچ گیری:
به خاطرمسائل بهداشتی، این اتاق نباید در محوطه جراحی باشد بلکه در محوطه بیماران سرپاییبایستی قرار گیرد در واقع اورژانس بیمار بایستی از لابی‌های مختلف عبور کند تا بهاتاق عمل برسد. تجهیزات شرایط پس از عمل فناوری اتاق بهداشت و تهویه هوا: سیستمتهویه هوا جزئی حیاتی از فناوری اتاق بهداشت است نمونه معمولی آن از جابجاییکم،لزرش با سرعت ثابت حرکت هوا (m /s 45/0)استفاده میکند که تمام میکروبها و ذراترها شده را به خارج می‌‌راند. یک سیستم دمنده جهت دار هوا نیز برای به حداقل رساندنلرزش هوا و یکنواختی آن هوا را به داخل اتاق عمل می‌‌دمد. بنابراین می‌توان بهمقدار زیاد از ترکیب هوای آلوده و هوای تازه (هوای اتاق بهداشت) جلو گیری کرد. برایحفظ بهداشت و تمیزی تجهیزات جراحی به مسافتی به ابعاد تقریبی 00/3×00/3 متر نیازاست. همچنین سیستم تهویه هوا پیش از آماده کردن مقدار هوا مورد نیاز، از طریقتصویه، رقیق و فشرده کردن هوا سطح اجرام زنده هوایی را می‌‌کاهد. برای مثال برایاطمینان از آلودگی زدایی هوا بین اتاقهای عمل به15تا20 بار تعویض هوا در ساعت نیازاست. برای ایجاد منطقه‌ای در اتاق عمل که تا حد امکان فاقد جرم/ذره باشد از ورودیکنترل نشده هوا از طریق اتاقهای مجاور به داخل اتاق عمل بایستی جلوگیری کرد.این کاررا می‌شود از طریق هوا بندی اتاق عمل (تمام درزها در طی ساخت بایستی پر شوند) و باتغییر فشار انجام داد (یعنی بالاترین فشار که در اتاق عمل است به تدریج در اتاقبیهوشی کمتر ودر اتاقهای دیگر به حداقل می‌‌رسد تا با بوجود آمدن تفاوت فشار هوا ازاتاق عمل به اتاقهایی که به مراقبت کمتر احتیاج دارند حرکت کند) بنابراین پنجره‌هایاتاق عمل بایستی دارای دریچه‌های مشبک تهویه هوا با قابلیت هوابندی کامل باشند
فعالیتهای جنبی:
اتاقهایفعالیت‌های جنبی ضروری نیست که در نزدیکترین مجاورت اتاقهای عمل قرار گیرند. این اتاقها بوسیله راهرویی که مورد استفاه بیمار نباشد جدا شوند.
اتاق پرستارها:
ابعاد این اتاقها بستگی به بزرگیدپارتمان جراحی بیمارستان دارد. باید فرض شود که در هر تیم جراحی هشت عضودارد(پزشکها،پرستارهای اتاق عمل، پرستارهای بیهوشی) اگر واحد جراحی دارای بیش از دواتاق عمل باشند مناسب است که سیگاریها را از غیر سبگاریها جدا کرد. این اتاق راحتیباید دارای تعداد صندلی کافی، کابینت و یک سینک باشد.
محل کار پرستارها:
این اتاقها میبایستی دارایموقعیت مرکزی باشند و دارای شیشه‌های بلند تا راهروی کاری از آن طریق دیده شود. علاوه بر میز تحریر آنها باید دارای کمد و کابینت و دیوارهای بلند برای نصببرنامه‌ها باشند.
اتاق گزارشات:
این اتاقها که نیاز آنها مطلق نیست نباید بیش از 5 متر مربع باشنددر این اتاقهاجراحان پس از عمل گزارش آن را تهیه می‌کنند.
داروخانه
یک داروخانه به مساحت 20 متر مربعمی‌تواند انواع مواد بیهوشی ،داروهای جراحی و مواد دیگر را در خود جای دهد بخصوص کهدارای قفسه‌های گردشی باشد.
اتاق نظافت:
مساحت 5 متر مربع برای چنین اتاقی کافی است این اتاقهابایستی به اتاق عمل نزدیک باشند زیرا پس از عمل میکروبزدایی (ضد عفونی) و تمیزکردن ابزار صورت می‌گیرد.
جایگاه تختهای تمیز:
در نزدیکی محدوده لابی بیماران بایستی فضای کافی جهت قراردادن تختهای تمیز شده و آماده وجود داشته باشد. مقدار مورد نیاز عبارتست از یک تخت تمیز اضافی برای هر میز
جراحی.
آبریزگاه
به خاطر مسائل بهداشتی مستراح‌ها بایستی خارج از محدوده جراحی و فقط در سرسرای (لابی) بیماران قرار گیرد.
ملزومات اتاق بازگشت هوشیاری:
اتاق بازگشت هوشیاریباید بتواند چندین بیمار عمل شده از اتاقها ی جراحی مختلف را در خود جا دهد. تعدادتختهای محاسبه شده باید5/1 برابر تعداد اتاقهای عمل باشند. اتاق مجاورآن اتاق شستشوبا چند سینک است. پرستاری میبایستی دارای یک جایگاه نظارتی باشد که از آن بتواندبر همه بیمارها تسلط داشته باشد. طراحی اتاق باید طوری باشد که نور طبیعی بتواندوارد آن شود تا بیمارها بتوانند خود را با ساعات شبانه روز تطبیقدهند.
رعایت نکات ایمنی درجراحی
اتاق جراحی باید از طریق درهای کشویی برقی به اتاقهای بیهوشی،ترخیص شستشو واشیاء استریل ارتباط داشته باشند. این درها بایستی در خارج از اتاقعمل نصب شوند تا فضای اتاق را اشغال نکنند. به خاطر مسائل بهداشتی، سیستم باز کردندرها باید با پدالهای پایی کنترل شود در اتاق فعالیتهای جنبی درهای محوری (بدونجفت) با پهنای یک متر تا 1.25 متر کافی است این نکته بایستی در نظر گرفته شود کهاتاقهای اصلی بیهوشی دارای ترکیبی انفجار کننده از گازها هستند (بخارها، اکسیژن،اکسید نیتروژن) این گازها ممکن است به محدوده جراحی اتاقهای آماده کردن بیمار و گچگیری رخنه کنند برای مقابله با جمع شدن گازهای بیهوشی در اتاق اتصالات الکتریکی والکتروپزشکی بایستی حداقل در ارتفاع 1.20 متر از سطح کف اتاق قرار گیرند. به وسیلهکف رسانای اتاقها را با هم برابر کنید. رطوبت هوا را بین 60% تا 65% حفظ کنید. اتاقهایی که جهت نگهداری مواد بیهوشی به کار می‌‌روند بایستی ضد آتش باشند و به اتاقهای عمل، زایمان و بیهوشی راه نداشته باشند.
روشنایی
روشنایی در اتاق عمل بایستی قابل تنظیم باشد تا با توجه به موقعیت برش جراحی، نور را بازاویه‌های مختلف بتاباند. متداول‌ترین سیستم روشنایی چراغهای جراحی سقفی متحرک هستند این سیستم متشکل از یکروشنایی اصلی است که دارای حرکت چرخشی و زاویه‌هایی است و یک لامپ جنبی که بر روییک بازوی ثانوی سوار است. روشنایی اصلی از تعداد زیادی لامپ کوچک ساخته شده است تااز ایجاد سایه‌های خیلی تاریک جلوگیری شود. امروزه اتاقهای عمل تخم مرغی شکل باروشنایی داخل سقفی نیز گاهی ساخته شوند مقررات روشنایی بیمازستانها شدت اسم روشناییبرای اتاقهای عمل را LUX 1000 و اتاقهای جنبی عمل را LUX 500 معرفیمی‌کنند.
استریل‌سازی مرکزی
این مکان جایی است که تمام ابزار بیمارستان را آماده میکند. بیشتر این وسایل توسطدپارتمان جراحی (40%) ودر نزدیکمراقبتهای ویژه، جراحی و داخلی (هر کدام 15%) استفادهمی‌شود. به همین دلیل اتاق استریل‌سازی و مرکزی بایستی در نزدیکی این حوزه‌های تخصصی قرار گیرد توصیه می‌شود که مکانهای استریل‌سازی در جاهایی که دارای رفت‌وآمدکم (انسان و مواد) است قرار گیرند. تعداد استریل‌سازها بستگی به بزرگی بیمارستان ودپارتمانهای جراحی دارد و ممکن هست مساحت تقریبی 120-40 متر مربع را اشغالکنند.
بخش مراقبتهای ویژه
وظیفه بخش مراقبتهای ویژه (ICU) جلوگیری از اختلالات خطرناک فعالیتهای حیاتی بدن است: برای مثال ،اختلالات تنفسی، دگرگشت (سوخت‌و‌ساز بدن) و قلب وعروق ،عفونتها،دردشدیدو ازکارافتادگی اعضاء (کبد، کلیه) خدمات بخش مراقبتهای فشرده کنترل ودرمان وهمچنین مراقبت از بیمار است. در بیمارستانهای عادی که فاقد تخصص پزشکی خاصی هستند مرسوم است که مراقبتهای ویژه را به دوبخش جراحی وپزشکی داخلی تقسیم بندیکنند.
ترتیب:
دپارتمان مراقبتهای ویژه بایستی یک بخش جداگانه باشد که فقط (بخاطر مسائل بهداشتی)از طریق لابی‌ها قابل دسترس باشد. توجه داشته باشید که براساس قوانین بیمارستان ،هر بخش مراقبتهای ویژه،بایستی دارای بخش آتش‌نشانی جداگانه باشد. به غیر از سرسرای کارکنان و بیماران،ملاقات کنندگان فقط بایستی از طریق سرسرای ملاقات کنندگان (اتاق انتظار) به این واحد دسترسی داشته باشد. درمرکز یک واحد مراقبتهای ویژه بایستی یک جایگاه کاری بازپرستاری قرار داشته باشد که به همه اتاقها مشرف باشد .اتاق بازگشت هوشی بخش جراحیمعمولا در قسمت مراقبتهای ویژه قرار دارد تا بیماران تحت مراقبت همان کارکنان قرارگیرند (توجیه اقتصادی) تعداد بیماران هر بخش مراقبتهای ویژه میبایستی بین شش تاده باشد تا از انباشته شدن حجم کارکنان پزشکی و پرستاری جلوگیری شود وبهترین خدمتبه بیماران ارائه شود. برای هرواحد (که دارای شش تا ده تخت است) میبایستی جایگا هوظیفه پرستاران، جایگاه استریل (داروها و آماده سازی خون) یک اتاق مواد ویک اتاقتجهیزات در نظر گرفته شود. فضای لازمه تختها را می‌توان در ترتیب باز، بسته یاترکیبی از ان دو قرار دارد. در ترتیب باز فضای کف اتاق بایستی بسیار زیاد باشد. تمام تختها بایستبی در معرض دید و نظارت جایگاه پرستارها باشند و دیوارهای (پارتیشنهایی) سبک ومتحرک، بیماران را از یکدیگر جدا میکند. این دیوارها بایستی دارای سبکیو ارتفاع آنها نصف سقف اتاق باشد. در ترتیب بسته اتاقها ی جداگانه‌ای برای بیماران در نظر گرفته می‌شود که باز هم میبایستی تحت نظارت جایگاه مرکزی پرستارها باشند. از نقطه نظر بهداشتی و و روانشناختی ترجیح داده می‌شود زیرا بیماران در این مرحلهبسیار آسیب‌پذیر هستند. یک را ه حل میانی که بسیار متداول است قرار دادن دو یا سه تخت در اتاقهای جداگانه است. ایده ال‌ترین طرح نقشه ستره‌ای است که در آن اتاقبیمار از جایگاه پرستاران در مرکز منشعب می‌شود.اما به خاطر محدودیت فضا روشهایسنتی متداولتر است. وظایف جانبی: برای وظایف جانبی بخشهای زیر بایستی در نظر گرفتهشود. اتاق عمل برای جراحی‌های جزئی(m 30-25) فضای آزمایشگاهی ،آشپزخانه ،ساباست(20m) اتاق مواد بهداشتی، اتاق معمولی، اتاق بهداشت، اتاق مهمانها،اتاق پزشک وظیفه، اتاق مدارک و در صورت امکان یک اتاق مشاوره و امکانات بهداشتی (با هماهنگی بخش بهداشت) بخش جراحی از نظر امکانات پزشکی میبایستی خود کفا و مستقل باشد.درکنار تمام تختها بایستی لوله، اکسیژن ،هوای فشرده وپمپ خلاء وجود داشته باشدوعلاوه بر پریزهای برق متداول، پریزهای کم ولتاژ (برای سیستم فراخوانی پرستاران)وپریزهای پر فشار (مثلا برای تجهیزات پرتو ایکس) نیز بایستی تعبیه شود. بخش جراحی ویژه باید نزدیک و تا آنجا که می‌شود همسطح با دپارتمانهای جراحی و بخش پزشکی داخلی ویژه باشد. این بخش همچنین بایستی به پذیرش ومرکز خدمات عملیات اورژانس نیز نزدیکباشد. میبایستی با بخشهای بیماران سرپایی و جراحی مرتبط باشد همچنین توصیه می‌شودراههای دسترسی به آزمایشگاه کلینکی و بانک خون کوتاه باشد.
بخشهای مراقبت
بخشهای مراقبت بیماران بایستی درفضای بسته باشد و ترافیک انسانی آن با طرح ریزی درست راهها به حداقل برسد. بخشهابایستی دارای پنجره‌هایی جهت ورود نور طبیعی باشد اما بخشهای درمان ،اتاق پرستارها، داروخانه و غیره را می‌توان با چراغ روشن کرد.
دپارتمانهای مراقبت
دپارتمانهای مراقبت هر کدام به تخصصی ویژه تقسیم می‌شوند و اینها نیز دارای زیر مجموعه‌های خود میباشند. برای ایجاد مراقبت و نظارت کافی تعداد تختها هر بخش نبایستی بیش از 16 تا 24 عدد باشد به خاطر استفاده صحیح از کارکنان معمولا دو جایگاه کاری در کنار هم قرار داده و به بخش بزرگی از ناحیه خدماتی پرستاران متصل می‌کنند (برای مراقبت حدود 30 تا34 بیمار). ترتیب اتاقها به وضعیت، نوع و درجه حاد بودن بیماری بستگی دارد. نواحی پرستاری زیرنیز بایستی متمایز باشند: پرستاری عادی، مراقبت ویژه و فشرده تعداد تختها برای هرگروه مراقبتی در بخش مراقبت ویژه و فشرده کمتر است (بین 6 تا 12 تخت بسته به بزرگی بیمارستان)اتاقها بایستی به گونه‌ای قرار گیرد که در کناره‌های تخت (دو طرف وقسمتهای تحتانی) فضای کافی برای حرکت و دسترسی وجود داشته باشد. تعداد کابینت‌ها وکمدها برای وسایل شخصی بیمار بایستی کافی باشد . (همچنین فضای کافی برای وسایل وتجهیزات مراقبتی مانند سینی متحرک و کمد وجود داشته باش.
طراحی تالار اطاق های عمل بیمارستان(فصل اول
بیمارستان به عنوان محل درمان بیماران ، همواره با شاخص اطاق های عمل مقایسه و دارای معنی و مفهوم خواهد بود. از اولین بیمارستان هایی که داریوش کبیر به واسطه احداث آنها درسرزمین های باستانی تحت نفوذ ایران عزیز ،درکتیبه های مصری لقب ،نیکو کار بزرگ ، را از آن خود کرد ، تا بیمارستان افتخار آمیزجندی شاپوردر زمان ساسانیان ، وهمچنین از بیمارستان ها ی مشهورقرون سوم وچهارمایرانیان تا ..... به امروز ،تعریف بیمارستان بعنوان محل درمان بیماران ،ثابت بوده لیکن درباره اطاق های عمل همواره تغییراتی را در تعاریف ،ظرفیت ،جانمایی ،اختصا صات ، معماری داخلی ،ارتباطات با سایر بخش ها ،اندازه ها ،پارت بندی های عملکردی،تجهیزات ومنصوبات پزشکی و غیر پزشکی ثابت و پرتابل ، .... شاهد بوده و هستیم . ازهمه مهمتر چگونگی طراحی فضا ی نهایی اطاق های عمل، بدون آنکه چیزی فدای چیز دیگرشده و قابلیت اجرایی ونگهداری این مجموعه را درطول بهره برداری ، حفظ نماید ، اصلیترین هدف بیمارستان سازان بوده است .
اگر به تمامی پیچیده گی های ذکر شده دربالا،اهمیت منظور نمودن امکان توسعه در ابعاد مختلفی که بعضی از آنها هنوز در آن مقطع،کشف ویا اختراع هم نشده است ، را بیافزاییم ، سختی وجامع نگری الزامی کار بیشترروشن خواهد شد
درحال حاضر منابع مطالعاتی طراحان بیمارستانی در کشورمان،منحصر به چند کتابی است که اساتید بزرگواروپیشکسوتی همچون استاد دکترصدقیانی،استاد دکتر آصف زاده ، و ... آنها رامنطبق با شرایط بومی ایران تالیف نموده وهمچنین تعداد زیادتری ترجمه های کتب خارجی که دیگر زحمتکشان این عرصه ،آنهارا به جامعه علمی کشورتحویل داده اند .اما در بخش خاص اطاقهای عمل ،بدلیل اهمیت و پیچیدهگی های طراحی واجرای فنی آن ،بغیر از آثار جزوه ای دوران طلایی شرکت خانه سازیایران ،متاسفانه کارمطالعاتی که حاصل بررسی های متخصصین رشته های مختلف جراحی ( بهعنوان بهره برداران نهایی ) ومهندسین ساختمان وتاسیسات (بعنوان سازندگان این فضایخاص تخصصی وپیچیده ) بوده باشد ، کمتر وجود دارد . این مهم باعث گردیده گرانترین ،مهمترین ، واصلی ترین بخش بیمارستان ، دراکثر پروژه ها ،شاهد تغییرات الزامی بودهوتقریبا کمتر بیمارستانی یافت شود که در آن در طول سال شاهد کار اکیپ های بناییوتاسیساتی نباشیم
قصد ما به عنوان سا یت تخصصی صنعت بیمارستان سازی در ایران،ارائه مطالب تخصصی وتیمی از این منظر ،بوده وانشاءا... با پیشنهادات و انتقاد هایسازنده تمامی اساتید و دست اندر کاران بیمارستانی خطا های احتمالی را کاهش ومطالبارائه شده را استغناء دهیم
از آنجائیکه بحث « چگونگی احداث و ساخت » و نیز « تعمیرونگهداری » وهمچنین موضوع « توسعه وبازسازی » اطاقهای عمل ، خود جوانب وملاحظات خاصخود را دارد ، توجه همگان را به این نکته جلب مینمائیم که این مقاله صرفا ، موضوعاتو شا خص های بحث طراحی را ارائه مینماید .همچنین بدلیل حجم مطا لب وسرفصل ها ، بهصورت سلسله وار ، این مطالب روی سایت رفته وشما انشا ء ا... به مرور سرفصل ها را دردنباله صفحه قبلی ، مشاهده خواهید فرمود
فصل اول : محل جانمائی اطاق های عمل دربیمارستان
محل قرار گرفتن اطاق های عمل در بیمارستانها از مهمترینشاخص های اثر گذار بر بهره وری ونیز رعایت اصولی سیکل درمان بیماران وهمچنین مقولههای دیگری ازجمله کنترل عفونت های بیمارستانی و مهندسی ارزش درمنابع تاسیساتی و ... میباشد
از طرفی محل قرارگرفتن اطاق های عمل در طرح هربیمارستانی نیاز به مطالعات خاص همان بیمارستان نیز دارد به گونه ایکه با تعاریف واهداف احداث بیمارستان مذکور نیز همخوانی لازم را داشته باشد
حال باتوجه به موارد بالا به شرح فاکتورهای مهم طراحی برای جانمایی اطاقهای عمل میپردازیم
۱ - اطاق های عملرا تا حدود دو دهه قبل به بالاترین طبقات ساختمان اصلی بیمارستان منتقل می نمودند وبرای این کار نیز دلا یلی به این شرح داشتند : دور بودن از مسیر رفت و امد عمومی ؛دور بودن از جریان هوای الوده بین بخش ها ؛ نزدیکتر بودن به دستگاه های تهویه رویپشت بام که منجر به تهویه اسانتر وخطر خرابی کمتر و هزینه انتقال انرژی ارزانترخواهد بود ؛ امکان بهتر توسعه وتغییرات در تجهیزات ولوازم مورد نیاز اطاقهای عمل دردراز مدت بدلیل نزدیکی به پشت بام و قدرت مانور روی بام که بسیار سهل تر از طبقاتزیرین قابل اجراء خواهد بود ؛ و جزییات دیگری مانند ارامش کامل ونبود مزاحمپیرامونی از قبیل سروصدای محوطه وخیابان- سر وصدای بخش ها- . . . .
۲ - امروزه تفکر طراحانبیمارستانی همگام با تبلور تجهیزات وتکنولوژی جدید وهمچنین تغییر استاندارد هایدرمانی ، بناچار تغییراتی رادر جانمایی بیمارستان ها پدید اورده است . از جملهالزاماتی که در حال حاضر نمی توان از انها چشم پوشی کرد عبارتند از
- اطاقهای عمل برای سهولت دسترسی همه بخشها به ان ، بایستی در طبقات میانی ساختمان اصلیگنجانده شود ؛
- وجود اسانسور های اختصاصی اطاق عمل وبرای منظور های مختلف (تخت بیماران-پرسنل بخش-سی اس ار کثیف - سی اس ار تمیز -اختصاصی بخشهای ویژه مثلاورژانس وای سی یو و ....) تقریبا الزامی میباشد؛
- باتوجه به وقوع کشور ما در نیمکره شمالی زمین ، برای عدم استفاده از نور شدید افتاب وهمچنین امکان الزامی استفاده از یک نور یکنواخت وملایم درطول روز ، اطاق های عمل دریال شمالی ساختمان قرار گیرند ؛
- اطاق های عمل بایستی کمترین فاصله را با سی .اس . اریااسترلیزاسیون مرکزی داشته باشد ؛
- دسترسی اطاق های عمل با بخش بستری جراحی بایستی کوتاه وسریع و حتی الامکان مستقل باشد ؛
- اورژانس بیمارستان و ای .سی . یو . و سی.سی.یو با اطاقهای عمل کمترین فاصله ممکنه را داشته باشد ؛
- امکان گسترش وتغییرات در اینده هم از نظرابعاد ، وهم از نظر بکار گیری تجهیزات جدید را با کلیه جوانب تاسیساتی مورد نیاز انروز ، حتی الامکان داشته باشد ؛
- در مسیر تردد داخلی بیمارستان باشد . یعنی جهت دسترسی بخشهای مختلف به مجموعه اطاق های عمل ،نیاز به تردد به خارج از ساختمان اصلی بیمارستانوجود نداشته باشد ؛
-بخش اطاق های عمل ، کاملا بسته وایزوله بوده ودر مسیر ترددوعبور مرور دیگر بخش ها قرار نگیرد ، حتی برای استفاده از پله فرار و یا تعمیرات نوبه ای امکانات تاسیساتی بیمارستان ؛
۳ - گذشته از جوانب کلی ذکر شده در بالا ، در بعضی پروژه های بیمارستانی ، نوع کاربری واهداف تاسیس ان بیمارستان خاص الزاماتی را درتعیین جانمایی مجموعه اطاقهای عمل همان بیمارستان ، از قبل تعیین می نماید که به چند نمونه از انها اشاره میکنیم :
- در بیمارستان های خاص در مانی با تعاریف خاص در مانی ،محل قرار گرفتن مجموعه اطاقهای عمل الزامات خاص خود را دارد که با اصول کلی ذکر شده در بالا همخوانی ندارد مانند بیمارستان های روانپزشکی یا بیمارستان های تخصصی خاصمانند فقط پوست ویافقط چشم و
....
- در بیمارستان های نظامی ، محل قرار گرفتن مجموعه اطاق هایعمل تعاریف خاص خود را براساس ملا حظات طرح دفاعی ( طرح پدافندی ) مورد نظر انبیمارستان ودر ان سرزمین ماموریتی ، و .... خواهد داشت که الزامآ مطابق تعاریف ذکرشده در بالا نخواهد بود ؛ مثلآ اطاق های عمل بیمارستان های نظامی بیشتر گرایش به طبقات زیرین همکف دارد و
- اگر چنانچه مراکز جراحی محدود فعلی کشورمان را ، که تقلیدناقص وکاسبکارانه ای از دی کلینیک های اروپا میباشد ، به دلیل وجود اطاق عمل وبخشهای بستری و.... جزء مراکز بیمارستانی محسوب نماییم ( که بایستی بنماییم ولی نمینمایند ؟؟ ) جون روابط بین بخشی وسیکل درمانی انها تفاوت هایی با بیمارستان ها دارد، جانمایی اطاق عمل انها نیز ویژه گی های خاص خود را دارد .
طراحی تالار اطاق های عمل بیمارستان(فصل دوم )
فصل دوم : جانمایی اجزاء داخلی در مجموعه اطاقهای عمل
در داخل خود مجموعه اطاق های عمل در یکبیمارستان هم ، اجزاء مختلفی وجود دارد که تقسیم بندی ونحوه ء قرار گرفتن انها درکنار هم نیز بر کل بهره وری و یا تاثیر گذار تر بودن سیکل درمانی بیمارستان و ....موءثر خواهد بود . این مجموعه شامل اطاقهای بیهوشی ، اطاقهای اسکراب ، سالنریکاوری ، اطاق های عمل ، پذیرش ، اطاق تعویض تخت ، اطاق اماده سازی بیماران ، اطاقهای نگهداری وسایل ، اطاق استریل ، اطاق گچ گیری ، اطاق استراحت پرسنل ، اطاق منشیبخش ،اطاق شستشو وسایل ، دفتر کارکنان ، اطاق گزارش نویسی پزشکان ، و . . .میباشد
از طرفیاهمیت عملیات ضدعفونی در اطاقهای عمل با جان بیماران و میزان موفقیت جراحی ٬ پیوندناگسستنی دارد ؛ به همین دلیل درداخل مجموعه اطاق های عمل یک خط بندی و تقسیم بندیبراساس سیکل کاری ونیز نوع ضد عفونی مورد نیاز وجود دارد که بایستی با درک صحیح انکادربندی ؛ اجزاء مختلف را در طراحی براساس ان در کنار هم قرار داد . این خط بندیها بشرح ذیل میباشند
۱ - منطقه ورودی بیماران و کارکنان و وسایل : این منطقه درحقیقت خارجی ترین ناحیه از اطاق های عمل بوده وبایستی از ورود افراد غیر به انجلوگیری وبه عبارتی تحت حفاظت باشد . این منطقه الزاماُ نیاز به استریل ندارد و صرفرعایت تمیزی بیشتر در ان کافی است . معمولاُ این منطقه را در طراحی ها با یک کریدورعریض ویا یک سالن۴×۴الی۵×۸ (بستگی به تعداد اطاقهای عمل وتعدادجراحی در ساعت پیک دارد ) از دیگر قسمتهای داخلی وخارجی اطاقهای عمل جدا مینمایند . بهترین نوع طراحی این منطقه بگونه ایست که سیکل امد وشد کارکنان ووسایل وبیماران ٬ازقبل مشخص ومسیر این ترددها حتی الامکان یک طرفه باشد ؛ در این صورت مسیر داخل به خارج وبالعکس از هم مجزا ولی درکنارهم هستند . اگر چنانچه اسانسور های اختصاصی برایاطاقهای عمل وجود دارند٬ محل باز شدن درب انها همین منطقه خواهد بود . قسمت پذیرشبیماران ٬ اطاق تعویض تخت بیماران ٬ودر بعضی مواقع اطاقهای مربوط به پرسنل اطاق عمل ( رختکن ها ٬استراحت شیفت ) در این قسمت قرار دارند
۲ - منطقه داخلی تالاراطاقهای عمل : این منطقه همان منطقه تمیز یاخط زرد است که در بیشتر بیمارستان هایکشور یا با کم توجهی ان رابرابرمنطقه تحت حفاظت میدانند ویا با وسواس بیمورد ان رابا خط قرمز یکی میدانند . در صورتی که هردو مورد غیر علمی واتفاقاُ هردو مورد به یکاندازه موجب ریسک عفونت های بیمارستانی خواهند شد . بایستی کاملاُ توجه نمود که خطزرد در تالار اطاقهای عمل همان محلی است که بایستی لباس های مخصوص اطاق عمل راپوشید ( شال وگان و دمپاپی و کلاه ) . دراین منطقه کل وسایل وکارکنان وبیماران تحتکنترل قرار گرفته و کاملاُ بایستی تمیز وغیر الوده باشند ؛ لیکن این بدان معنی نیستکه این منطقه ضد عفونی واستریل باشد . درطراحی ها ٬ این منطقه را به صورت یک سالناصلی مستطیل یا دایره شکل درنظر میگیرند که می تواند درب تمامی اطاقهای عمل واسکراب به داخل ان باز شو د . انبار های وسایل و تجهیزات ونیزانبارهای دارو های مصرفی همگی دراین منطقه قرار دارند .اطاق منشی واطاق گزارش نویسی پزشکان و بعضی مواقعاطاقهای شستشوی وسایل جراحی (واشینگ و پکینگ ست های جراحی ) نیز در این منطقه بایستی منظور گردند . اخرین محل تلاقی این منطقه بامنطقه سوم را ( یعنی به عبارتیدورترین محل از منطقه اول را ) بایستی برای محل سالن ریکاوری در نظر بگیریم .
۳ - منطقه اصلی درتالاراطاقهای عمل : این منطقه را ناحیه سترون شده یا ناحیه ضدعفونی شده یا ناحیه خط قرمزمیگویند ؛ همه چیز دراین منطقه بایستی ضد عفونی شده یا به عبارتی استریل شده باشد .کلیه اقلام ٬ تجهیزات پزشکی وغیر پزشکی ٬ پرسنل ٬ بیماران ٬ حتی سطوح دیوارها و کفوسقف ٬ دراین منطقه حتی الامکان استریل شده وجود خواهند داشت . تک تک اطاق های عملحتی الامکان دارای سیستم سیرکولاسیون هوا به صورت مستقل از دیگر فضاهای بیمارستانومجهز به ***** های مختلف به خصوص < هپا > خواهند بود . در طراحی این فضابیشترین نقش مربوط به امور تاسیساتی خواهد بود . الزامات تاسیساتی درکف ( مانندشبکه ارت زیر کفپوش ها ٬ بعضی از اتلت های گازهای طبی از کف ٬ شبکه برق مورد نیازتخت جراحی از کف )و همچنین نیاز های تاسیساتی در بالای سقف کاذب (شبکه گازهای طبی ٬شبکه کانال های هدایت هوای سرمایش وگرمایش ٬ شبکه برق روشناپی ٬ شبکه برق مصارفتجهیزاتی ٬ فضای مورد نیاز نصب پلیت چراغ سیالتیک ٬ و . . ) اجبارآ ارتفاع این قسمتاز بیمارستان را با دیگر نواحی بیمارستان متمایز میکند ٬ به همین دلیل در جا نماییداخلی در تالار اطاق های عمل ٬ از همان ابتدای طراحی بایستی فضای منطقه اصلی ویااستریل را ٬ در کل کار مشخص ومابقی قسمت های تالار اطا ق های عمل و بدون اغراق ٬حتی مابقی بیمارستان را ٬ بعد از تعیین تکلیف این منطقه ٬ تکمیل و نهایی نمود . منطقه اصلی در تالار اطاق عمل بیمارستان ها میتواند خود یک سالن مستقل که درب تمامی اطاقهای عمل به ان باز گردد باشد ویا اصلا سالن مجزایی در کار نبوده وتک تک اطاق های عمل به سالن منطقه داخلی ( بند۲بالا ) وصل باشند ؛ دراینصورت صرفآ هر اطاق عمل یک خط قرمز خواهد داشت . ولی در هر حالتی خواه به صورت منطقه قرمز کلی ویا چند خط قرمز (البته کلی بهتر از چند منطقه ای میباشد ) در طراحی سیکل هوا ٬ نبایستی فشار هوابگونه ای باشد که امکان ورود هوا ی غیر استریل به داخل اطاق عمل وجود داشته باشد .
۴ - منطقه خروج کارکثیف ازتالار اطاقهای عمل : این منطقه را راهرو ان استریل ویا راهرو دفع هم میگویند . اصلیترین نقش در کنترل الودگی محیط ویا کنترل عفونتهای بیمارستانی ٬ را ٬ در نحوه طراحیو از ان مهمتر چگونگی استفاده از این منطقه ٬بایستی جستجو کرد . این منطقه بهتر استبه صورت یک کمر بند تمام اطاق های عمل را در بر گرفته ٬ تا بتوانند ابزار و وسایلومواد استفاده شده ویا زاپد ونیز اقلام کثیف را ٬ از این طریق از منطقه خط قرمزخارج نمایند . دراین صورت دیگر خط قرمز محل عبور اجسام ان استریل نخواهد بود ( چیزیکه بیش از۸۰٪بیمارستانهای کشور در حال حاضر به ان مبتلاء هستند ) . نکته مهم در طراحی این منطقهالزام به رعایت فشار هوای کمتر از ناحیه استریل است به صورتی که این راهرو نه تنهاباعث ورود هوای کثیف خودش به منطقه قرمز نگردد ٬ بلکه ٬ خود به نوعی کمک سیستمسیرکولاسیون مکانیکی تعبیه شده در تخلیه هوای کثیف هم محسوب گردد . در طراحی هامیتوان از این محل به اطاق واشینگ و دیگر فضاهای غیر استریل تالار اطاقهای عملورودی در نظر گرفت .
ورودی و محوطه بیمارستان (برگرفته از سایت تخصصی صنعت بیمارستان سازی درایران با اندکی تغییرات
1- ورودی بیمارستان
ورودی بیمارستان بایستی به وضوح قابل تشخیص و برای تازه واردها جلب توجه نماید . اگر ورودی مستقیمآاز پیاده رو یا خیابان به سرسرای بیمارستان باشد٬این موضوع اهمیت بیشتری دارد . دربیمارستانهایی که ابتداورود در محوطه خصوصی بیمارستان می باشد نیز٬ درب ورود به اینمحوطه بایستی کاملآ واضح باشد. نبایستی رنگ و نمای این ورودی ها برایمراجعه کننده گان بی اهمیت تلقی شود . تعبیه رمپ های ورودخودرو و بیمار در این ورودی ها اجباری و از ملزومات میباشد . زیبایی ورودی بیمارستان به آن است که کمتر شبیه به بیمارستان و بیشتر شبیه ورودی یک هتل مرتب و تمیز بوده باشد. احترام به بیمار وهمراهان او در مبلمان شهری و داخلی قسمت ورودی بیمارستان بایستی کاملآهویدا باشد. رنگ و نوع و تعداد و آراستگی این لوازماز منظر استفاده بهینهمراجعه کنندگان بایستی دیده وانتخاب گردند. بکارگیری پرسنل منظم و به خصوصمیانسال دراولین برخورد و ورود بیمار ٬ بسیار مهم ودر پایین آوردن نارضایتی هاموثر است. برای فرار و تخلیه بیمارستان در لحظه زلزله بایستی حجم و عرض و سطحو ارتفاع و طول ورودی ها را مناسب پیش بینی نمود . نورپردازی ورودی بخصوص در شببه مقدار زیادی در رفع خستگیو بی حوصلگی بیمار و کادر درمانی و آرامش همراهانآشفتهبیمار موثر می اشد . ورودی های رو باز بهتر است با سایبانی ترجیحآ ازدرختان سایه دار پوشیده شود . اگر خواسته باشید سیستم تاسیساتی بیمارستان راتبلیغ نمایید٬ ابتدای ورودی به سرسرا ها ٬بهترین محل نمایش قدرت تولید و تقدیم هوای سرد یا گرم به مراجعه کننده گان می باشد.
2- محوطه بیمارستان
تنها جایی از بیمارستان که به هیچ وجه نبایستی هیچنشانه ای ازرنگ و بوی بیمارستان داشته باشد٬ حیاط بیمارستان است . اگر فقط یک شب در بیمارستان بستری شده باشید از عمق وجود به این گفته ایمان خواهید داشت. حیاط بیمارستان زنگ تفریح بیمار برای خالی کردن فشار های روحی ناشی از رویت در و دیوار بخش و تخت است . شاید روزی برسد که بگوییم : اگر بیمارستانی حیاط نداشته باشد ٬ بایستی به بیمارانش سوبسید تحمل روانی و کاهش شادابی پرداخت نماید . دادن مجوزفعالیت به یک بیمارستان بدون حیاط هواخوری ٬ از ادامه کارزندان بدون هواخوری هم بدتر است . به همین دلیل است که درکشور های پیشرفته محوطه بیمارستان ( فضای سبز و و معابر ) حداقل بایستی دو سوم زیربنای کل بیمارستان باشد. حال با این مقدمات تصور کنیدبیمارستانی را که محوطه دارد ولی روی آن کار بخصوصی را انجام نداده وبدون طرح ونقشه ای آنرارها کرده باشند. این مکان بمروربرای بیننده بیشتر شبیه خرابه است تا یک محوطه شوق آور وبا نشاط . تمام سعی بهتر است حول این شعار باشد که زیباترین محل بیمارستان بایستی محوطه آن باشد . مجموعه ای ازدرختچه های کوتاه و بلند جانمایی شده - پیاده رو ها و سواره روهای زیبا سازی شده بامصالح طبیعی - نیمکت های مناسب و زیبا در محل های مناسب و به تعدادکافی - تابلوهای راهنما در تمامی چند راهها - کیوسک های اطلاعاتی و خدماتی مناسب و فانتزی - زمین چمن متناسب با حاشیه ای از گلهای فصلی و رنگارنگ - طراحی ایجادسایه در روزبرای مسیر های اصلی با انواع درختان بلند سایه دار و یا تونل های مسقف با برزنت های رنگی - طراحی نورمناسب در شب - و . . . . از جمله کارهای اولیه زیبا سازی محوطه بیمارستان است . گماردن باغبان و نظافتچی و نگهبان برای اینمحوطه ٬عملکرد این فضا ها را دو چندان خواهد نمود . همچنین از ضروریات محوطه بیمارستانبه خصوص جلوی اورژانس٬اجرای رینگ و میدانگاه برای دورزدن خودرو های بعضآ دستپاچه تخلیه بیمار است.
منبع:shmoosavi.blogfa.com
در حالی که بیمارستانها درگذشته آگاهانه جهت مصارف پزشکی، جراحی طراحی می‌‌شدند امروزه می‌توان شاهد تغییرجهت به سوی انسانگرایی در امکانات بیمارستانی بود. بیمارستانهای امروزی بیشتر به هتل شبیه هستند. وجود فضای اقامتی دارای اهمیت بیشتری نسبت به طرح‌های سرد بهداشتی در بیمارستانهای گذشته است. مدت زمان بستری و اقامت بیمار به طور پیوسته کوتاهترمی‌شود و علاقه به اتاقهای یک تختی یا دو تختی (در خصوص بیمارهای خصوصی) بیشتر شدهاست.
فهرست مندرجات
1 قسمت بندی وتعین محدوده
2 انواع بیمارستانها
2.1 بیمارستانهای دانشگاهی
3 مفهومطرح ریزی
4 مسیریابی
5 اتاقهای جراحی اصلی
5.1 اتاق بیهوشی
6 داروخانه
7 آبریزگاه
8 رعایت نکات ایمنی در جراحی
9 استریل‌سازی مرکزی
10 بخش مراقبتهای ویژه
11 بخشهای مراقبت
12 دپارتمانهای مراقبت
قسمت بندی و تعین محدوده
یکبیمارستان عمومی به بخشهای مراقبت، معاینه و درمان، انبار و محل نگهداری موقتزباله، اداری و فن آوری تقسیم می‌شود. قسمتهای اقامتی و احتمالا بخشهای آموزشی وپژوهشی و همچنین بخشهای حمایتی برای عملیاتهای خدماتی نیز در یک بیمارستان عمومیوجود دارند.
انواع بیمارستانها
بیمارستانها را می‌شود به گروههای زیر تقسیم کرد: کوچکترین (تا 50 تخت)، کوچک (تا 150 تخت) استاندارد (تا 600 تخت) و بزرگ. حمایتکنندگان مالی بیمارستانها ممکن است دولت، بنیادهای نیکوکاری یا خصوصی یا ترکیبی ازاینها باشند. بیمارستانها را می‌توان از جهت نوع فعالیت به بیمارستانهای عمومی،تخصصی و دانشگاهی تقسیم کرد.
بیمارستانهای دانشگاهی
بیمارستانهای دانشگاهی با بیشترین ظرفیت خدماتی را می‌توانبرابر با دانشکده‌های پزشکی و بیمارستانهای عمومی بزرگ دانست. آنها امکانات تشخیص ودرمانی گسترده‌ای دارند و به طور اصولی پژوهش و آموزش را به پیش می‌‌برند.سالنهایسخنرانی و اتاقهای تشریح بایستی طوری گنجانده شوند که فعالیت بیمارستان توسط ناظرینمختل نشوند. بخشها باید بزرگ باشند تا هم ملاقات کنندگان و هم ناظران را در خود جایدهند. امکانات و نیازهای ویژه بیمارستانهای پزشکی ایجاب میکند اتاقها به صورتویژه‌ای طراحی شوند.
مفهوم طرحریزی
موقعیت: محل پروژه باید دارای فضای کافی برای بخشهای اقامتی مستقل و دپارتمانهای مختلف بیمارستان باشد. بایستی در منطقه آرام باشد و در آیندهنیز احتمال ساخت و ساز در اطراف آن وجود نداشته باشد مگر اینکه توسط محلهای مجاورتفکیک و مستثنی شده باشد. تجهیزات نبایستی بر اثر مه گرفتگی، باد شدید، گرد و غبار،دود، بو و حشرات آسیب ببیند. زمین نباید آلوده باشد و برای گسترش فضا، زمینهای آزاداطراف نیز در نظر گرفته شوند.
جهت:
بهترین جهت برای اتاق درمان و جراحی بین شمال غربی و شمال شرقی است. نمایبخش پرستاری در جهت جنوب به جنوب شرقی مناسب است آفتاب صبحگاهی دلپذیر، گرمای کم،مزاحمت کم نور آفتاب (احتیاج به تاریک کردن اتاق نیست)، هوای ملایم در عصر ها،اتاقهایی که رو به شرق و غرب هستند به نسبت دارای آفتاب گیری بیشتر هستند اگر چه ازآفتاب زمستانی بهره کمتری می‌‌برند. جهت بخشهای بیمارستان که دارای اقامت متوسط کوتاهی هستند مهم نیست برخی مقررات انظباطی تخصصی حکم می‌کنند که بیماران در معرضنور مستقیم خورشید قرار نگیرند که اتاقهای رو به شمال برای بیماران مناسباست.
تصویر:
یک بیمارستان قراراست گسترش یابد، طراحی آن شامل چهار فاز سازندگی می‌شوند یک محیط بسته بزرگ که شاملیک پارک ساخته خواهد شد که پنجره‌ها بتوانند رو به آن باز شوند بدون آنکه صدامزاحمت ایجاد کند.
اشکال ساختمانی درمانگاهبیماران سرپایی:
محل درمان بیماران سرپایی دارای اهمیت ویژه‌ای است. جداسازی مسیر بیماران سرپایی و بیماران بستری شونده باید در اوائل برنامه ریزی مدنظر قرار گیرد.با این حال راه دسترسی به دپارتمانهای پرتو ایکس و جراحی بایستینزدیک باشد. امور مربوط به بیماران سرپایی هر روز مهمتر می‌شوند. بنابراین به اتاقهای انتظار بزرگتر و اتاقهای درمان بیشتری نیاز است.
راهروها:
راهروها باید برای بیشترین جریان گردشیطراحی شوند. در کل، راهروهای دسترسی بایستی حداقل دارای 50/1 متر پهنا داشته باشند. راهروهایی که بیماران را با تخت متحرک جابجا می‌کنند باید حداقل دارای پهنای موثر 25/2 متر باشند. سقف معلق در راهروها می‌توانند تا 40/2 متر ارتفاع داشته باشند. پنجره‌های نورگیر و هواگیر نبایستی بیش از 25 متر از یکدیگر فاصله داشته باشند. پهنای مفدار راهروها نباید توسط برآمدگیهای دیوار، ستونها و عناصر دیگر ساختمانمختل و محدود شود. در را هروهای بخش باید با توجه به مقررات داخلی در برای خروج دودسیگار تعبیه شود.
درها:
در طراحیدرها بهداشت باید در نظر گرفته شود. لایه سطحی در بایستی دارای مقاومت بلند مدت دربرابر نظافت مداوم توسط تمیزکننده‌ها و میکروب کشها باشد و بایستی طوری طراحی شودکه مانع انتقال صدا، بوهای نا مطبوع و جریان هوا باشند. درها نیز بایستی دارای هماناستاندارد عایق بندی در برابر صدا باشد که دیوارهای اطراف از آن برخوردارند. چوبدوروکشه در باید حداقل توانایی کاهش صدا تا25 دسی بل را داشته باشد. ارتفاع دقیق دربها به نوع و عمل آنها بستگی دارد.
درهای معمولی m 20/2 -10/2
دروازه‌هایعبور وسایل نقلیه m 50/2
ورودی انتقالات m 80/2- 70/2
حداقل ارتفاع درجاده‌های ورودی m 50/3
پله ها:
به خاطر دلایل سلامتی، پله‌ها بایستی طوری طراحی شوند که در مواقع لزوم ظرفیت تمام گردش عمومی را داشته باشند البته مقررات ساختمان سازی ملی نیز بایددر نظرگرفته شوند. پلکانها باید در هر دو طرف نرده داشته باشند و بدون بر آمدگی پیشبنباشند(بدون لبه برآمده) پله‌های پیچ دار (حلزونی) نمی‌توانند در مقررات مربوط به پله‌ها گنجانده شوند.پهنای موثر عرض پله‌ها و پاگردها باید حداقل دارای 50/1 مترباشند واز50/2 متر تجاوز نکنند. درها نباید پهنای مفید پاگردها را اشغال ومحدودکنند و با توجه به مقررات بیمارستان، درهای رو به راه‌پله باید به طرف خروجی بازشوند. می‌توان پله‌هایی با ارتفاع m m170 داشت و حداقل عمق پاگذار آن mm280 باشد. بهتر است نسبت ارتفاع/ عمق پاگذار 300تا150 میلی متر باشد.
آسانسور ها:
آسانسورها انسانها، دارو ها، ملحفه‌هاو تختهای بیمارستانی را بین طبقات جابجا می‌کنند و به خاطر مسائل بهداشتی و زیباییبهتر است آسانسورهای جداگانه‌ای را برای هر کدام این اهداف در نظر گرفت. درساختمانهایی که مراقبت، معاینه و درمان در طبقات بالایی انجام میگیرند حداقل دوآسانسور برای انتقال تخت لازم است. اتاقک آسانسور باید به اندازه‌ای باشد که جابرای یک تخت ودو همراه وجود داشته باشد. سطوح داخلی کابین باید صاف، قابل شستشو وبه راحتی قابل ضد عفونی باشد. کف آن نباید سر باشد چاه آسانسور باید ضد آتش باشد. برای هر صد تخت یک آسانسور چند منظوره باید تعبیه شود و تعداد این آسانسورها دربیمارستانهای کوچکتر حداقل دو دستگاه باید باشد، بعلاوه حداقل بایستی دو آسانسورکوچکتر برای تجهیزات قابل حمل، کارکنان وملاقات کنندگان وجود داشته باشد:
ابعاددقیق آسانسور: m 20/1 × 90
ابعاد دقیق چاه آسانسور: m 50/1 × 25/1
مسیریابی
برای جلوگیری از انتقال میکروب بر اثر تماس، فعالیتهای مختلف جداگانه‌ای میبایست صورت گیرد. سیستم تکراهرویی که در آن بیماران جراحی شده و بیماران آماده جراحی، کارکنان آماده جراحی وکارکنان پس از انجام عمل و حمل وسایل تمیز و کثیف از یک راهرو استفاده می‌کنند دیگراستاندارد نیست. بهتر است سامانه دو راهروی داشته باشیم که در آن بیماران و کارکنانیا بیماران و وسایل غیر تمیز از یکدیگر جدا باشند. هنوز بهترین نوع این موارد مشخصنشده است و بنابراین به صورت جداگانه در نظر گرفته می‌شوند. یک راهبرد موثر، جداکردن جریان بیماران از محل کار مورد استفاده کارکنان گروه جراحی است.
اتاقهای جراحی اصلی
تعدادیاتاق ملزومات و کار در مجاورت مستقیم اتاق جراحی هستند. اتاق جراحی باید به گونه‌ایطراحی شود تا هر چه بیشتر به شکل مربع شباهت داشته باشد تا کار در هر جهت از تخت جراحی به راحتی انجام گیرد. اندازه مناسب میتواند 50/6 × 50/6 متر با ارتفاع 3 مترو اضافه ارتفاع 70/0m برای تهویه و خدمات دیگر باشد. اتاقهای جراحی بهتر است یکسانباشد تا حداکثر انعطاف پذیری را داشته باشند و عملها روی میز قابل حملی صورت گیردکه بر روی پایه‌ای ثابت در وسط اتاق سوار شده باشد. نور طبیعی از نظر روانشناختیدارای امتیاز خاصی است که جلوگیری از آن تقریبا غیر ممکن مینماید. واگر هم امکانآن وجود داشته باشد باید سیستمی وجود داشته باشدکه به طور کامل جلوی نفوذ این نوررا بگیرد(برای مثال عملهای جراحی چشم در فضای خیلی تاریک انجام می‌گیرد) امروزهاتصالات خدماتی و وسایل فنی معمولا از طریق تجهیزات بیهوشی معلق تأمین می‌شود. درغیر این صورت ،اتصالات خطوط خلاء، اکسید نیتروس و برق اضطراری بایستی حداقل 20/1متر بالاتر از سطح کف اتاق قرار گیرند. جدا کردن بخشهایی که در حد بالای میکروبزدایی شده اند(استریل) و وسایل استریل نیز به آنجا ارسال می‌شود بسیار مهم است. تقسیم اتاق عمل به دو قسمت عفونی و غیر عفونی یک بحث پزشکی است اما عمل هوشیارانه ومنطقی است. کف اتاق و سطح دیوارها باید بسیار صاف و قابل شستشو باشند از نصف برآمدگیهای تزئینی و سازه‌ای باید جلوگیری کرد.
اتاق بیهوشی
اندازه اتاق بیهوشی باید تقریبا 80/3×80/3 متر باشد و درهای آن نیز کشویی و برقی باشد و به اتاق عمل باز شوند(پهنای 40/1 متر)این درها باید دارای دریچه و شیشه‌ای باشند تا بتوان با اتاق جراحی ارتباطتصویری داشت. اتاق بایستی مجهز به یخچال ،سینک آب ،لوله دستشویی و آبکشی، کابینتجهت نگهداری لوله هلی جراحی ،اتصالات تجهیزات بیهوشی. برق اضطراریباشد
اتاق ترخیص بیهوشی:
این اتاق به اتاق بیهوشی شباهت دارد در ورودی به راهروی کاری باید لولایی و بدون چفت باعرض 25/1 متر باشد
اتاق شستشو:
تقسیم اتاق شستشو به بهداشتی ومعمولی ایده ال است اما از نقطه نظر بهداشت یکاتاق تکی کافی است. حداقل پهنای اتاق باید80/1 متر باشد. برای هر اتاق جراحی بایستیسه دست و صورت شویی (سینک) که آب را به اطراف نمی‌پاشد وجود داشته باشدکه از طریقپدالهای پایی کنترل شوند .بایستی دارای دریچه دید باشند و اگر هم برقی هستند بایستیبا پدالهای پایی باز شوند. اگر صرفه جویی در الویت دارد می‌توان از درهای لولاییچرخش استفاده کرد.
معماری بیمارستان (2)
اتاق اشیاءاستریل:
اندازه این اتاق دارای انعطاف پذیری بیشتری است اما بایستی به اندازهکافی فضای قفسه و کابینت وجود داشته باشد و بتوان به طور مستقیم از اتاق عمل به آندسترسی داشت. به ازای هر اتاق عمل اشیاء استریل به مساحت تقریبی ده متر مربع نیازاست.
اتاق تجهیزات:
اگر چه دسترسی مستقیم به اتاق عمل ارجح است این کار همیشه ممکن نیست اگر دسترسی مستقیم امکان‌پذیرنباشد اتاق تجهیزات بایستی تا حد امکان نزدیک اتاق عمل باشد تا مدت انتظار کمترشود. اتاقی به اندازه 20متر مربع باید در نظر گرفته شود.
اتاق زیر مجموعه استریل:
این اتاق را می‌توانمستقیم یا غیر مستقیم به بخش استریل اتاق عمل مرتبط کرد. این اتاق شامل یک بخشبهداشتی برای اشیاء استریل شده و یک بخش معمولی برای اشتباه غیر استریل است. تجهیزات آن بایستی شامل سینک، سطح انبار، سطح کار و استریل کننده‌های بخار باشد. وصل کردن یک اتاق زیر مجموعه استریل (ساب استریل) به چندین اتاق عمل می‌تواندمشکلات بهداشتی بوجود آورد که این کار نباید صورت گیرد. توجه داشته باشید که ابزارجراحی در واحد استریلیزه مرکزی آماده می‌شوند که خارج از محوطه جراحی قراردارد.
اتاق گچ گیری:
به خاطرمسائل بهداشتی، این اتاق نباید در محوطه جراحی باشد بلکه در محوطه بیماران سرپاییبایستی قرار گیرد در واقع اورژانس بیمار بایستی از لابی‌های مختلف عبور کند تا بهاتاق عمل برسد. تجهیزات شرایط پس از عمل فناوری اتاق بهداشت و تهویه هوا: سیستمتهویه هوا جزئی حیاتی از فناوری اتاق بهداشت است نمونه معمولی آن از جابجاییکم،لزرش با سرعت ثابت حرکت هوا (m /s 45/0)استفاده میکند که تمام میکروبها و ذراترها شده را به خارج می‌‌راند. یک سیستم دمنده جهت دار هوا نیز برای به حداقل رساندنلرزش هوا و یکنواختی آن هوا را به داخل اتاق عمل می‌‌دمد. بنابراین می‌توان بهمقدار زیاد از ترکیب هوای آلوده و هوای تازه (هوای اتاق بهداشت) جلو گیری کرد. برایحفظ بهداشت و تمیزی تجهیزات جراحی به مسافتی به ابعاد تقریبی 00/3×00/3 متر نیازاست. همچنین سیستم تهویه هوا پیش از آماده کردن مقدار هوا مورد نیاز، از طریقتصویه، رقیق و فشرده کردن هوا سطح اجرام زنده هوایی را می‌‌کاهد. برای مثال برایاطمینان از آلودگی زدایی هوا بین اتاقهای عمل به15تا20 بار تعویض هوا در ساعت نیازاست. برای ایجاد منطقه‌ای در اتاق عمل که تا حد امکان فاقد جرم/ذره باشد از ورودیکنترل نشده هوا از طریق اتاقهای مجاور به داخل اتاق عمل بایستی جلوگیری کرد.این کاررا می‌شود از طریق هوا بندی اتاق عمل (تمام درزها در طی ساخت بایستی پر شوند) و باتغییر فشار انجام داد (یعنی بالاترین فشار که در اتاق عمل است به تدریج در اتاقبیهوشی کمتر ودر اتاقهای دیگر به حداقل می‌‌رسد تا با بوجود آمدن تفاوت فشار هوا ازاتاق عمل به اتاقهایی که به مراقبت کمتر احتیاج دارند حرکت کند) بنابراین پنجره‌هایاتاق عمل بایستی دارای دریچه‌های مشبک تهویه هوا با قابلیت هوابندی کامل باشند
فعالیتهای جنبی:
اتاقهایفعالیت‌های جنبی ضروری نیست که در نزدیکترین مجاورت اتاقهای عمل قرار گیرند. این اتاقها بوسیله راهرویی که مورد استفاه بیمار نباشد جدا شوند.
اتاق پرستارها:
ابعاد این اتاقها بستگی به بزرگیدپارتمان جراحی بیمارستان دارد. باید فرض شود که در هر تیم جراحی هشت عضودارد(پزشکها،پرستارهای اتاق عمل، پرستارهای بیهوشی) اگر واحد جراحی دارای بیش از دواتاق عمل باشند مناسب است که سیگاریها را از غیر سبگاریها جدا کرد. این اتاق راحتیباید دارای تعداد صندلی کافی، کابینت و یک سینک باشد.
محل کار پرستارها:
این اتاقها میبایستی دارایموقعیت مرکزی باشند و دارای شیشه‌های بلند تا راهروی کاری از آن طریق دیده شود. علاوه بر میز تحریر آنها باید دارای کمد و کابینت و دیوارهای بلند برای نصببرنامه‌ها باشند.
اتاق گزارشات:
این اتاقها که نیاز آنها مطلق نیست نباید بیش از 5 متر مربع باشنددر این اتاقهاجراحان پس از عمل گزارش آن را تهیه می‌کنند.
داروخانه
یک داروخانه به مساحت 20 متر مربعمی‌تواند انواع مواد بیهوشی ،داروهای جراحی و مواد دیگر را در خود جای دهد بخصوص کهدارای قفسه‌های گردشی باشد.
اتاق نظافت:
مساحت 5 متر مربع برای چنین اتاقی کافی است این اتاقهابایستی به اتاق عمل نزدیک باشند زیرا پس از عمل میکروبزدایی (ضد عفونی) و تمیزکردن ابزار صورت می‌گیرد.
جایگاه تختهای تمیز:
در نزدیکی محدوده لابی بیماران بایستی فضای کافی جهت قراردادن تختهای تمیز شده و آماده وجود داشته باشد. مقدار مورد نیاز عبارتست از یک تخت تمیز اضافی برای هر میز
جراحی.
آبریزگاه
به خاطر مسائل بهداشتی مستراح‌ها بایستی خارج از محدوده جراحی و فقط در سرسرای (لابی) بیماران قرار گیرد.
ملزومات اتاق بازگشت هوشیاری:
اتاق بازگشت هوشیاریباید بتواند چندین بیمار عمل شده از اتاقها ی جراحی مختلف را در خود جا دهد. تعدادتختهای محاسبه شده باید5/1 برابر تعداد اتاقهای عمل باشند. اتاق مجاورآن اتاق شستشوبا چند سینک است. پرستاری میبایستی دارای یک جایگاه نظارتی باشد که از آن بتواندبر همه بیمارها تسلط داشته باشد. طراحی اتاق باید طوری باشد که نور طبیعی بتواندوارد آن شود تا بیمارها بتوانند خود را با ساعات شبانه روز تطبیقدهند.
رعایت نکات ایمنی درجراحی
اتاق جراحی باید از طریق درهای کشویی برقی به اتاقهای بیهوشی،ترخیص شستشو واشیاء استریل ارتباط داشته باشند. این درها بایستی در خارج از اتاقعمل نصب شوند تا فضای اتاق را اشغال نکنند. به خاطر مسائل بهداشتی، سیستم باز کردندرها باید با پدالهای پایی کنترل شود در اتاق فعالیتهای جنبی درهای محوری (بدونجفت) با پهنای یک متر تا 1.25 متر کافی است این نکته بایستی در نظر گرفته شود کهاتاقهای اصلی بیهوشی دارای ترکیبی انفجار کننده از گازها هستند (بخارها، اکسیژن،اکسید نیتروژن) این گازها ممکن است به محدوده جراحی اتاقهای آماده کردن بیمار و گچگیری رخنه کنند برای مقابله با جمع شدن گازهای بیهوشی در اتاق اتصالات الکتریکی والکتروپزشکی بایستی حداقل در ارتفاع 1.20 متر از سطح کف اتاق قرار گیرند. به وسیلهکف رسانای اتاقها را با هم برابر کنید. رطوبت هوا را بین 60% تا 65% حفظ کنید. اتاقهایی که جهت نگهداری مواد بیهوشی به کار می‌‌روند بایستی ضد آتش باشند و به اتاقهای عمل، زایمان و بیهوشی راه نداشته باشند.
روشنایی
روشنایی در اتاق عمل بایستی قابل تنظیم باشد تا با توجه به موقعیت برش جراحی، نور را بازاویه‌های مختلف بتاباند. متداول‌ترین سیستم روشنایی چراغهای جراحی سقفی متحرک هستند این سیستم متشکل از یکروشنایی اصلی است که دارای حرکت چرخشی و زاویه‌هایی است و یک لامپ جنبی که بر روییک بازوی ثانوی سوار است. روشنایی اصلی از تعداد زیادی لامپ کوچک ساخته شده است تااز ایجاد سایه‌های خیلی تاریک جلوگیری شود. امروزه اتاقهای عمل تخم مرغی شکل باروشنایی داخل سقفی نیز گاهی ساخته شوند مقررات روشنایی بیمازستانها شدت اسم روشناییبرای اتاقهای عمل را LUX 1000 و اتاقهای جنبی عمل را LUX 500 معرفیمی‌کنند.
استریل‌سازی مرکزی
این مکان جایی است که تمام ابزار بیمارستان را آماده میکند. بیشتر این وسایل توسطدپارتمان جراحی (40%) ودر نزدیکمراقبتهای ویژه، جراحی و داخلی (هر کدام 15%) استفادهمی‌شود. به همین دلیل اتاق استریل‌سازی و مرکزی بایستی در نزدیکی این حوزه‌های تخصصی قرار گیرد توصیه می‌شود که مکانهای استریل‌سازی در جاهایی که دارای رفت‌وآمدکم (انسان و مواد) است قرار گیرند. تعداد استریل‌سازها بستگی به بزرگی بیمارستان ودپارتمانهای جراحی دارد و ممکن هست مساحت تقریبی 120-40 متر مربع را اشغالکنند.
بخش مراقبتهای ویژه
وظیفه بخش مراقبتهای ویژه (ICU) جلوگیری از اختلالات خطرناک فعالیتهای حیاتی بدن است: برای مثال ،اختلالات تنفسی، دگرگشت (سوخت‌و‌ساز بدن) و قلب وعروق ،عفونتها،دردشدیدو ازکارافتادگی اعضاء (کبد، کلیه) خدمات بخش مراقبتهای فشرده کنترل ودرمان وهمچنین مراقبت از بیمار است. در بیمارستانهای عادی که فاقد تخصص پزشکی خاصی هستند مرسوم است که مراقبتهای ویژه را به دوبخش جراحی وپزشکی داخلی تقسیم بندیکنند.
ترتیب:
دپارتمان مراقبتهای ویژه بایستی یک بخش جداگانه باشد که فقط (بخاطر مسائل بهداشتی)از طریق لابی‌ها قابل دسترس باشد. توجه داشته باشید که براساس قوانین بیمارستان ،هر بخش مراقبتهای ویژه،بایستی دارای بخش آتش‌نشانی جداگانه باشد. به غیر از سرسرای کارکنان و بیماران،ملاقات کنندگان فقط بایستی از طریق سرسرای ملاقات کنندگان (اتاق انتظار) به این واحد دسترسی داشته باشد. درمرکز یک واحد مراقبتهای ویژه بایستی یک جایگاه کاری بازپرستاری قرار داشته باشد که به همه اتاقها مشرف باشد .اتاق بازگشت هوشی بخش جراحیمعمولا در قسمت مراقبتهای ویژه قرار دارد تا بیماران تحت مراقبت همان کارکنان قرارگیرند (توجیه اقتصادی) تعداد بیماران هر بخش مراقبتهای ویژه میبایستی بین شش تاده باشد تا از انباشته شدن حجم کارکنان پزشکی و پرستاری جلوگیری شود وبهترین خدمتبه بیماران ارائه شود. برای هرواحد (که دارای شش تا ده تخت است) میبایستی جایگا هوظیفه پرستاران، جایگاه استریل (داروها و آماده سازی خون) یک اتاق مواد ویک اتاقتجهیزات در نظر گرفته شود. فضای لازمه تختها را می‌توان در ترتیب باز، بسته یاترکیبی از ان دو قرار دارد. در ترتیب باز فضای کف اتاق بایستی بسیار زیاد باشد. تمام تختها بایستبی در معرض دید و نظارت جایگاه پرستارها باشند و دیوارهای (پارتیشنهایی) سبک ومتحرک، بیماران را از یکدیگر جدا میکند. این دیوارها بایستی دارای سبکیو ارتفاع آنها نصف سقف اتاق باشد. در ترتیب بسته اتاقها ی جداگانه‌ای برای بیماران در نظر گرفته می‌شود که باز هم میبایستی تحت نظارت جایگاه مرکزی پرستارها باشند. از نقطه نظر بهداشتی و و روانشناختی ترجیح داده می‌شود زیرا بیماران در این مرحلهبسیار آسیب‌پذیر هستند. یک را ه حل میانی که بسیار متداول است قرار دادن دو یا سه تخت در اتاقهای جداگانه است. ایده ال‌ترین طرح نقشه ستره‌ای است که در آن اتاقبیمار از جایگاه پرستاران در مرکز منشعب می‌شود.اما به خاطر محدودیت فضا روشهایسنتی متداولتر است. وظایف جانبی: برای وظایف جانبی بخشهای زیر بایستی در نظر گرفتهشود. اتاق عمل برای جراحی‌های جزئی(m 30-25) فضای آزمایشگاهی ،آشپزخانه ،ساباست(20m) اتاق مواد بهداشتی، اتاق معمولی، اتاق بهداشت، اتاق مهمانها،اتاق پزشک وظیفه، اتاق مدارک و در صورت امکان یک اتاق مشاوره و امکانات بهداشتی (با هماهنگی بخش بهداشت) بخش جراحی از نظر امکانات پزشکی میبایستی خود کفا و مستقل باشد.درکنار تمام تختها بایستی لوله، اکسیژن ،هوای فشرده وپمپ خلاء وجود داشته باشدوعلاوه بر پریزهای برق متداول، پریزهای کم ولتاژ (برای سیستم فراخوانی پرستاران)وپریزهای پر فشار (مثلا برای تجهیزات پرتو ایکس) نیز بایستی تعبیه شود. بخش جراحی ویژه باید نزدیک و تا آنجا که می‌شود همسطح با دپارتمانهای جراحی و بخش پزشکی داخلی ویژه باشد. این بخش همچنین بایستی به پذیرش ومرکز خدمات عملیات اورژانس نیز نزدیکباشد. میبایستی با بخشهای بیماران سرپایی و جراحی مرتبط باشد همچنین توصیه می‌شودراههای دسترسی به آزمایشگاه کلینکی و بانک خون کوتاه باشد.
بخشهای مراقبت
بخشهای مراقبت بیماران بایستی درفضای بسته باشد و ترافیک انسانی آن با طرح ریزی درست راهها به حداقل برسد. بخشهابایستی دارای پنجره‌هایی جهت ورود نور طبیعی باشد اما بخشهای درمان ،اتاق پرستارها، داروخانه و غیره را می‌توان با چراغ روشن کرد.
دپارتمانهای مراقبت
دپارتمانهای مراقبت هر کدام به تخصصی ویژه تقسیم می‌شوند و اینها نیز دارای زیر مجموعه‌های خود میباشند. برای ایجاد مراقبت و نظارت کافی تعداد تختها هر بخش نبایستی بیش از 16 تا 24 عدد باشد به خاطر استفاده صحیح از کارکنان معمولا دو جایگاه کاری در کنار هم قرار داده و به بخش بزرگی از ناحیه خدماتی پرستاران متصل می‌کنند (برای مراقبت حدود 30 تا34 بیمار). ترتیب اتاقها به وضعیت، نوع و درجه حاد بودن بیماری بستگی دارد. نواحی پرستاری زیرنیز بایستی متمایز باشند: پرستاری عادی، مراقبت ویژه و فشرده تعداد تختها برای هرگروه مراقبتی در بخش مراقبت ویژه و فشرده کمتر است (بین 6 تا 12 تخت بسته به بزرگی بیمارستان)اتاقها بایستی به گونه‌ای قرار گیرد که در کناره‌های تخت (دو طرف وقسمتهای تحتانی) فضای کافی برای حرکت و دسترسی وجود داشته باشد. تعداد کابینت‌ها وکمدها برای وسایل شخصی بیمار بایستی کافی باشد . (همچنین فضای کافی برای وسایل وتجهیزات مراقبتی مانند سینی متحرک و کمد وجود داشته باش.
طراحی تالار اطاق های عمل بیمارستان(فصل اول
بیمارستان به عنوان محل درمان بیماران ، همواره با شاخص اطاق های عمل مقایسه و دارای معنی و مفهوم خواهد بود. از اولین بیمارستان هایی که داریوش کبیر به واسطه احداث آنها درسرزمین های باستانی تحت نفوذ ایران عزیز ،درکتیبه های مصری لقب ،نیکو کار بزرگ ، را از آن خود کرد ، تا بیمارستان افتخار آمیزجندی شاپوردر زمان ساسانیان ، وهمچنین از بیمارستان ها ی مشهورقرون سوم وچهارمایرانیان تا ..... به امروز ،تعریف بیمارستان بعنوان محل درمان بیماران ،ثابت بوده لیکن درباره اطاق های عمل همواره تغییراتی را در تعاریف ،ظرفیت ،جانمایی ،اختصا صات ، معماری داخلی ،ارتباطات با سایر بخش ها ،اندازه ها ،پارت بندی های عملکردی،تجهیزات ومنصوبات پزشکی و غیر پزشکی ثابت و پرتابل ، .... شاهد بوده و هستیم . ازهمه مهمتر چگونگی طراحی فضا ی نهایی اطاق های عمل، بدون آنکه چیزی فدای چیز دیگرشده و قابلیت اجرایی ونگهداری این مجموعه را درطول بهره برداری ، حفظ نماید ، اصلیترین هدف بیمارستان سازان بوده است .
اگر به تمامی پیچیده گی های ذکر شده دربالا،اهمیت منظور نمودن امکان توسعه در ابعاد مختلفی که بعضی از آنها هنوز در آن مقطع،کشف ویا اختراع هم نشده است ، را بیافزاییم ، سختی وجامع نگری الزامی کار بیشترروشن خواهد شد
درحال حاضر منابع مطالعاتی طراحان بیمارستانی در کشورمان،منحصر به چند کتابی است که اساتید بزرگواروپیشکسوتی همچون استاد دکترصدقیانی،استاد دکتر آصف زاده ، و ... آنها رامنطبق با شرایط بومی ایران تالیف نموده وهمچنین تعداد زیادتری ترجمه های کتب خارجی که دیگر زحمتکشان این عرصه ،آنهارا به جامعه علمی کشورتحویل داده اند .اما در بخش خاص اطاقهای عمل ،بدلیل اهمیت و پیچیدهگی های طراحی واجرای فنی آن ،بغیر از آثار جزوه ای دوران طلایی شرکت خانه سازیایران ،متاسفانه کارمطالعاتی که حاصل بررسی های متخصصین رشته های مختلف جراحی ( بهعنوان بهره برداران نهایی ) ومهندسین ساختمان وتاسیسات (بعنوان سازندگان این فضایخاص تخصصی وپیچیده ) بوده باشد ، کمتر وجود دارد . این مهم باعث گردیده گرانترین ،مهمترین ، واصلی ترین بخش بیمارستان ، دراکثر پروژه ها ،شاهد تغییرات الزامی بودهوتقریبا کمتر بیمارستانی یافت شود که در آن در طول سال شاهد کار اکیپ های بناییوتاسیساتی نباشیم
قصد ما به عنوان سا یت تخصصی صنعت بیمارستان سازی در ایران،ارائه مطالب تخصصی وتیمی از این منظر ،بوده وانشاءا... با پیشنهادات و انتقاد هایسازنده تمامی اساتید و دست اندر کاران بیمارستانی خطا های احتمالی را کاهش ومطالبارائه شده را استغناء دهیم
از آنجائیکه بحث « چگونگی احداث و ساخت » و نیز « تعمیرونگهداری » وهمچنین موضوع « توسعه وبازسازی » اطاقهای عمل ، خود جوانب وملاحظات خاصخود را دارد ، توجه همگان را به این نکته جلب مینمائیم که این مقاله صرفا ، موضوعاتو شا خص های بحث طراحی را ارائه مینماید .همچنین بدلیل حجم مطا لب وسرفصل ها ، بهصورت سلسله وار ، این مطالب روی سایت رفته وشما انشا ء ا... به مرور سرفصل ها را دردنباله صفحه قبلی ، مشاهده خواهید فرمود
فصل اول : محل جانمائی اطاق های عمل دربیمارستان
محل قرار گرفتن اطاق های عمل در بیمارستانها از مهمترینشاخص های اثر گذار بر بهره وری ونیز رعایت اصولی سیکل درمان بیماران وهمچنین مقولههای دیگری ازجمله کنترل عفونت های بیمارستانی و مهندسی ارزش درمنابع تاسیساتی و ... میباشد
از طرفی محل قرارگرفتن اطاق های عمل در طرح هربیمارستانی نیاز به مطالعات خاص همان بیمارستان نیز دارد به گونه ایکه با تعاریف واهداف احداث بیمارستان مذکور نیز همخوانی لازم را داشته باشد
حال باتوجه به موارد بالا به شرح فاکتورهای مهم طراحی برای جانمایی اطاقهای عمل میپردازیم
۱ - اطاق های عملرا تا حدود دو دهه قبل به بالاترین طبقات ساختمان اصلی بیمارستان منتقل می نمودند وبرای این کار نیز دلا یلی به این شرح داشتند : دور بودن از مسیر رفت و امد عمومی ؛دور بودن از جریان هوای الوده بین بخش ها ؛ نزدیکتر بودن به دستگاه های تهویه رویپشت بام که منجر به تهویه اسانتر وخطر خرابی کمتر و هزینه انتقال انرژی ارزانترخواهد بود ؛ امکان بهتر توسعه وتغییرات در تجهیزات ولوازم مورد نیاز اطاقهای عمل دردراز مدت بدلیل نزدیکی به پشت بام و قدرت مانور روی بام که بسیار سهل تر از طبقاتزیرین قابل اجراء خواهد بود ؛ و جزییات دیگری مانند ارامش کامل ونبود مزاحمپیرامونی از قبیل سروصدای محوطه وخیابان- سر وصدای بخش ها- . . . .
۲ - امروزه تفکر طراحانبیمارستانی همگام با تبلور تجهیزات وتکنولوژی جدید وهمچنین تغییر استاندارد هایدرمانی ، بناچار تغییراتی رادر جانمایی بیمارستان ها پدید اورده است . از جملهالزاماتی که در حال حاضر نمی توان از انها چشم پوشی کرد عبارتند از
- اطاقهای عمل برای سهولت دسترسی همه بخشها به ان ، بایستی در طبقات میانی ساختمان اصلیگنجانده شود ؛
- وجود اسانسور های اختصاصی اطاق عمل وبرای منظور های مختلف (تخت بیماران-پرسنل بخش-سی اس ار کثیف - سی اس ار تمیز -اختصاصی بخشهای ویژه مثلاورژانس وای سی یو و ....) تقریبا الزامی میباشد؛
- باتوجه به وقوع کشور ما در نیمکره شمالی زمین ، برای عدم استفاده از نور شدید افتاب وهمچنین امکان الزامی استفاده از یک نور یکنواخت وملایم درطول روز ، اطاق های عمل دریال شمالی ساختمان قرار گیرند ؛
- اطاق های عمل بایستی کمترین فاصله را با سی .اس . اریااسترلیزاسیون مرکزی داشته باشد ؛
- دسترسی اطاق های عمل با بخش بستری جراحی بایستی کوتاه وسریع و حتی الامکان مستقل باشد ؛
- اورژانس بیمارستان و ای .سی . یو . و سی.سی.یو با اطاقهای عمل کمترین فاصله ممکنه را داشته باشد ؛
- امکان گسترش وتغییرات در اینده هم از نظرابعاد ، وهم از نظر بکار گیری تجهیزات جدید را با کلیه جوانب تاسیساتی مورد نیاز انروز ، حتی الامکان داشته باشد ؛
- در مسیر تردد داخلی بیمارستان باشد . یعنی جهت دسترسی بخشهای مختلف به مجموعه اطاق های عمل ،نیاز به تردد به خارج از ساختمان اصلی بیمارستانوجود نداشته باشد ؛
-بخش اطاق های عمل ، کاملا بسته وایزوله بوده ودر مسیر ترددوعبور مرور دیگر بخش ها قرار نگیرد ، حتی برای استفاده از پله فرار و یا تعمیرات نوبه ای امکانات تاسیساتی بیمارستان ؛
۳ - گذشته از جوانب کلی ذکر شده در بالا ، در بعضی پروژه های بیمارستانی ، نوع کاربری واهداف تاسیس ان بیمارستان خاص الزاماتی را درتعیین جانمایی مجموعه اطاقهای عمل همان بیمارستان ، از قبل تعیین می نماید که به چند نمونه از انها اشاره میکنیم :
- در بیمارستان های خاص در مانی با تعاریف خاص در مانی ،محل قرار گرفتن مجموعه اطاقهای عمل الزامات خاص خود را دارد که با اصول کلی ذکر شده در بالا همخوانی ندارد مانند بیمارستان های روانپزشکی یا بیمارستان های تخصصی خاصمانند فقط پوست ویافقط چشم و
....
- در بیمارستان های نظامی ، محل قرار گرفتن مجموعه اطاق هایعمل تعاریف خاص خود را براساس ملا حظات طرح دفاعی ( طرح پدافندی ) مورد نظر انبیمارستان ودر ان سرزمین ماموریتی ، و .... خواهد داشت که الزامآ مطابق تعاریف ذکرشده در بالا نخواهد بود ؛ مثلآ اطاق های عمل بیمارستان های نظامی بیشتر گرایش به طبقات زیرین همکف دارد و
- اگر چنانچه مراکز جراحی محدود فعلی کشورمان را ، که تقلیدناقص وکاسبکارانه ای از دی کلینیک های اروپا میباشد ، به دلیل وجود اطاق عمل وبخشهای بستری و.... جزء مراکز بیمارستانی محسوب نماییم ( که بایستی بنماییم ولی نمینمایند ؟؟ ) جون روابط بین بخشی وسیکل درمانی انها تفاوت هایی با بیمارستان ها دارد، جانمایی اطاق عمل انها نیز ویژه گی های خاص خود را دارد .
طراحی تالار اطاق های عمل بیمارستان(فصل دوم )
فصل دوم : جانمایی اجزاء داخلی در مجموعه اطاقهای عمل
در داخل خود مجموعه اطاق های عمل در یکبیمارستان هم ، اجزاء مختلفی وجود دارد که تقسیم بندی ونحوه ء قرار گرفتن انها درکنار هم نیز بر کل بهره وری و یا تاثیر گذار تر بودن سیکل درمانی بیمارستان و ....موءثر خواهد بود . این مجموعه شامل اطاقهای بیهوشی ، اطاقهای اسکراب ، سالنریکاوری ، اطاق های عمل ، پذیرش ، اطاق تعویض تخت ، اطاق اماده سازی بیماران ، اطاقهای نگهداری وسایل ، اطاق استریل ، اطاق گچ گیری ، اطاق استراحت پرسنل ، اطاق منشیبخش ،اطاق شستشو وسایل ، دفتر کارکنان ، اطاق گزارش نویسی پزشکان ، و . . .میباشد
از طرفیاهمیت عملیات ضدعفونی در اطاقهای عمل با جان بیماران و میزان موفقیت جراحی ٬ پیوندناگسستنی دارد ؛ به همین دلیل درداخل مجموعه اطاق های عمل یک خط بندی و تقسیم بندیبراساس سیکل کاری ونیز نوع ضد عفونی مورد نیاز وجود دارد که بایستی با درک صحیح انکادربندی ؛ اجزاء مختلف را در طراحی براساس ان در کنار هم قرار داد . این خط بندیها بشرح ذیل میباشند
۱ - منطقه ورودی بیماران و کارکنان و وسایل : این منطقه درحقیقت خارجی ترین ناحیه از اطاق های عمل بوده وبایستی از ورود افراد غیر به انجلوگیری وبه عبارتی تحت حفاظت باشد . این منطقه الزاماُ نیاز به استریل ندارد و صرفرعایت تمیزی بیشتر در ان کافی است . معمولاُ این منطقه را در طراحی ها با یک کریدورعریض ویا یک سالن۴×۴الی۵×۸ (بستگی به تعداد اطاقهای عمل وتعدادجراحی در ساعت پیک دارد ) از دیگر قسمتهای داخلی وخارجی اطاقهای عمل جدا مینمایند . بهترین نوع طراحی این منطقه بگونه ایست که سیکل امد وشد کارکنان ووسایل وبیماران ٬ازقبل مشخص ومسیر این ترددها حتی الامکان یک طرفه باشد ؛ در این صورت مسیر داخل به خارج وبالعکس از هم مجزا ولی درکنارهم هستند . اگر چنانچه اسانسور های اختصاصی برایاطاقهای عمل وجود دارند٬ محل باز شدن درب انها همین منطقه خواهد بود . قسمت پذیرشبیماران ٬ اطاق تعویض تخت بیماران ٬ودر بعضی مواقع اطاقهای مربوط به پرسنل اطاق عمل ( رختکن ها ٬استراحت شیفت ) در این قسمت قرار دارند
۲ - منطقه داخلی تالاراطاقهای عمل : این منطقه همان منطقه تمیز یاخط زرد است که در بیشتر بیمارستان هایکشور یا با کم توجهی ان رابرابرمنطقه تحت حفاظت میدانند ویا با وسواس بیمورد ان رابا خط قرمز یکی میدانند . در صورتی که هردو مورد غیر علمی واتفاقاُ هردو مورد به یکاندازه موجب ریسک عفونت های بیمارستانی خواهند شد . بایستی کاملاُ توجه نمود که خطزرد در تالار اطاقهای عمل همان محلی است که بایستی لباس های مخصوص اطاق عمل راپوشید ( شال وگان و دمپاپی و کلاه ) . دراین منطقه کل وسایل وکارکنان وبیماران تحتکنترل قرار گرفته و کاملاُ بایستی تمیز وغیر الوده باشند ؛ لیکن این بدان معنی نیستکه این منطقه ضد عفونی واستریل باشد . درطراحی ها ٬ این منطقه را به صورت یک سالناصلی مستطیل یا دایره شکل درنظر میگیرند که می تواند درب تمامی اطاقهای عمل واسکراب به داخل ان باز شو د . انبار های وسایل و تجهیزات ونیزانبارهای دارو های مصرفی همگی دراین منطقه قرار دارند .اطاق منشی واطاق گزارش نویسی پزشکان و بعضی مواقعاطاقهای شستشوی وسایل جراحی (واشینگ و پکینگ ست های جراحی ) نیز در این منطقه بایستی منظور گردند . اخرین محل تلاقی این منطقه بامنطقه سوم را ( یعنی به عبارتیدورترین محل از منطقه اول را ) بایستی برای محل سالن ریکاوری در نظر بگیریم .
۳ - منطقه اصلی درتالاراطاقهای عمل : این منطقه را ناحیه سترون شده یا ناحیه ضدعفونی شده یا ناحیه خط قرمزمیگویند ؛ همه چیز دراین منطقه بایستی ضد عفونی شده یا به عبارتی استریل شده باشد .کلیه اقلام ٬ تجهیزات پزشکی وغیر پزشکی ٬ پرسنل ٬ بیماران ٬ حتی سطوح دیوارها و کفوسقف ٬ دراین منطقه حتی الامکان استریل شده وجود خواهند داشت . تک تک اطاق های عملحتی الامکان دارای سیستم سیرکولاسیون هوا به صورت مستقل از دیگر فضاهای بیمارستانومجهز به ***** های مختلف به خصوص < هپا > خواهند بود . در طراحی این فضابیشترین نقش مربوط به امور تاسیساتی خواهد بود . الزامات تاسیساتی درکف ( مانندشبکه ارت زیر کفپوش ها ٬ بعضی از اتلت های گازهای طبی از کف ٬ شبکه برق مورد نیازتخت جراحی از کف )و همچنین نیاز های تاسیساتی در بالای سقف کاذب (شبکه گازهای طبی ٬شبکه کانال های هدایت هوای سرمایش وگرمایش ٬ شبکه برق روشناپی ٬ شبکه برق مصارفتجهیزاتی ٬ فضای مورد نیاز نصب پلیت چراغ سیالتیک ٬ و . . ) اجبارآ ارتفاع این قسمتاز بیمارستان را با دیگر نواحی بیمارستان متمایز میکند ٬ به همین دلیل در جا نماییداخلی در تالار اطاق های عمل ٬ از همان ابتدای طراحی بایستی فضای منطقه اصلی ویااستریل را ٬ در کل کار مشخص ومابقی قسمت های تالار اطا ق های عمل و بدون اغراق ٬حتی مابقی بیمارستان را ٬ بعد از تعیین تکلیف این منطقه ٬ تکمیل و نهایی نمود . منطقه اصلی در تالار اطاق عمل بیمارستان ها میتواند خود یک سالن مستقل که درب تمامی اطاقهای عمل به ان باز گردد باشد ویا اصلا سالن مجزایی در کار نبوده وتک تک اطاق های عمل به سالن منطقه داخلی ( بند۲بالا ) وصل باشند ؛ دراینصورت صرفآ هر اطاق عمل یک خط قرمز خواهد داشت . ولی در هر حالتی خواه به صورت منطقه قرمز کلی ویا چند خط قرمز (البته کلی بهتر از چند منطقه ای میباشد ) در طراحی سیکل هوا ٬ نبایستی فشار هوابگونه ای باشد که امکان ورود هوا ی غیر استریل به داخل اطاق عمل وجود داشته باشد .
۴ - منطقه خروج کارکثیف ازتالار اطاقهای عمل : این منطقه را راهرو ان استریل ویا راهرو دفع هم میگویند . اصلیترین نقش در کنترل الودگی محیط ویا کنترل عفونتهای بیمارستانی ٬ را ٬ در نحوه طراحیو از ان مهمتر چگونگی استفاده از این منطقه ٬بایستی جستجو کرد . این منطقه بهتر استبه صورت یک کمر بند تمام اطاق های عمل را در بر گرفته ٬ تا بتوانند ابزار و وسایلومواد استفاده شده ویا زاپد ونیز اقلام کثیف را ٬ از این طریق از منطقه خط قرمزخارج نمایند . دراین صورت دیگر خط قرمز محل عبور اجسام ان استریل نخواهد بود ( چیزیکه بیش از۸۰٪بیمارستانهای کشور در حال حاضر به ان مبتلاء هستند ) . نکته مهم در طراحی این منطقهالزام به رعایت فشار هوای کمتر از ناحیه استریل است به صورتی که این راهرو نه تنهاباعث ورود هوای کثیف خودش به منطقه قرمز نگردد ٬ بلکه ٬ خود به نوعی کمک سیستمسیرکولاسیون مکانیکی تعبیه شده در تخلیه هوای کثیف هم محسوب گردد . در طراحی هامیتوان از این محل به اطاق واشینگ و دیگر فضاهای غیر استریل تالار اطاقهای عملورودی در نظر گرفت .
ورودی و محوطه بیمارستان (برگرفته از سایت تخصصی صنعت بیمارستان سازی درایران با اندکی تغییرات
1- ورودی بیمارستان
ورودی بیمارستان بایستی به وضوح قابل تشخیص و برای تازه واردها جلب توجه نماید . اگر ورودی مستقیمآاز پیاده رو یا خیابان به سرسرای بیمارستان باشد٬این موضوع اهمیت بیشتری دارد . دربیمارستانهایی که ابتداورود در محوطه خصوصی بیمارستان می باشد نیز٬ درب ورود به اینمحوطه بایستی کاملآ واضح باشد. نبایستی رنگ و نمای این ورودی ها برایمراجعه کننده گان بی اهمیت تلقی شود . تعبیه رمپ های ورودخودرو و بیمار در این ورودی ها اجباری و از ملزومات میباشد . زیبایی ورودی بیمارستان به آن است که کمتر شبیه به بیمارستان و بیشتر شبیه ورودی یک هتل مرتب و تمیز بوده باشد. احترام به بیمار وهمراهان او در مبلمان شهری و داخلی قسمت ورودی بیمارستان بایستی کاملآهویدا باشد. رنگ و نوع و تعداد و آراستگی این لوازماز منظر استفاده بهینهمراجعه کنندگان بایستی دیده وانتخاب گردند. بکارگیری پرسنل منظم و به خصوصمیانسال دراولین برخورد و ورود بیمار ٬ بسیار مهم ودر پایین آوردن نارضایتی هاموثر است. برای فرار و تخلیه بیمارستان در لحظه زلزله بایستی حجم و عرض و سطحو ارتفاع و طول ورودی ها را مناسب پیش بینی نمود . نورپردازی ورودی بخصوص در شببه مقدار زیادی در رفع خستگیو بی حوصلگی بیمار و کادر درمانی و آرامش همراهانآشفتهبیمار موثر می اشد . ورودی های رو باز بهتر است با سایبانی ترجیحآ ازدرختان سایه دار پوشیده شود . اگر خواسته باشید سیستم تاسیساتی بیمارستان راتبلیغ نمایید٬ ابتدای ورودی به سرسرا ها ٬بهترین محل نمایش قدرت تولید و تقدیم هوای سرد یا گرم به مراجعه کننده گان می باشد.
2- محوطه بیمارستان
تنها جایی از بیمارستان که به هیچ وجه نبایستی هیچنشانه ای ازرنگ و بوی بیمارستان داشته باشد٬ حیاط بیمارستان است . اگر فقط یک شب در بیمارستان بستری شده باشید از عمق وجود به این گفته ایمان خواهید داشت. حیاط بیمارستان زنگ تفریح بیمار برای خالی کردن فشار های روحی ناشی از رویت در و دیوار بخش و تخت است . شاید روزی برسد که بگوییم : اگر بیمارستانی حیاط نداشته باشد ٬ بایستی به بیمارانش سوبسید تحمل روانی و کاهش شادابی پرداخت نماید . دادن مجوزفعالیت به یک بیمارستان بدون حیاط هواخوری ٬ از ادامه کارزندان بدون هواخوری هم بدتر است . به همین دلیل است که درکشور های پیشرفته محوطه بیمارستان ( فضای سبز و و معابر ) حداقل بایستی دو سوم زیربنای کل بیمارستان باشد. حال با این مقدمات تصور کنیدبیمارستانی را که محوطه دارد ولی روی آن کار بخصوصی را انجام نداده وبدون طرح ونقشه ای آنرارها کرده باشند. این مکان بمروربرای بیننده بیشتر شبیه خرابه است تا یک محوطه شوق آور وبا نشاط . تمام سعی بهتر است حول این شعار باشد که زیباترین محل بیمارستان بایستی محوطه آن باشد . مجموعه ای ازدرختچه های کوتاه و بلند جانمایی شده - پیاده رو ها و سواره روهای زیبا سازی شده بامصالح طبیعی - نیمکت های مناسب و زیبا در محل های مناسب و به تعدادکافی - تابلوهای راهنما در تمامی چند راهها - کیوسک های اطلاعاتی و خدماتی مناسب و فانتزی - زمین چمن متناسب با حاشیه ای از گلهای فصلی و رنگارنگ - طراحی ایجادسایه در روزبرای مسیر های اصلی با انواع درختان بلند سایه دار و یا تونل های مسقف با برزنت های رنگی - طراحی نورمناسب در شب - و . . . . از جمله کارهای اولیه زیبا سازی محوطه بیمارستان است . گماردن باغبان و نظافتچی و نگهبان برای اینمحوطه ٬عملکرد این فضا ها را دو چندان خواهد نمود . همچنین از ضروریات محوطه بیمارستانبه خصوص جلوی اورژانس٬اجرای رینگ و میدانگاه برای دورزدن خودرو های بعضآ دستپاچه تخلیه بیمار است.
منبع:shmoosavi.blogfa.com
آخرین ویرایش توسط مدیر:
shz_mohsen
عضو جدید
وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشكي -بازسازي بيمارستان
وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشكي -بازسازي بيمارستان
گرد آوري:
دكتر سعيد گودرزي
وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشكي -بازسازي بيمارستان
وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشكي
مركز توسعه شبكه و ارتقاء سلامتمعاونت سلامت
بازسازي بيمارستان
به كمك تعيين اولويتهاي ترميم، توسعه و تغيير كاربري فضا ها و تاسيسات بيمارستانهاي داير
(جهت مطالعه گروه كارشناسي بيمارستان )
دكتر سعيد گودرزي
كارشناس گروه ساختار شبكه
شهريور1381
Mohsen Hemmati
عضو جدید
ضوابط و معیارهای طراحی بیمارستان
ضوابط و معیارهای طراحی بیمارستان
بازم سلام و بازم یه مطلب جدید.
هر کسی که میخواد چیزی درباره طراحی بیمارستان بدونه حتما این فایلو ببینه .... 
ضوابط و معیارهای طراحی بیمارستان
بازم سلام و بازم یه مطلب جدید.
هر کسی که میخواد چیزی درباره طراحی بیمارستان بدونه حتما این فایلو ببینه ....
آخرین ویرایش توسط مدیر:
***شرایط مناسب محیط بیمار***
***شرایط مناسب محیط بیمار***
یک قرن پیش فلورانس نایتینگل تاکید کرد که محیط مناسب در بهبود بیماران نقش مهمی دارد. امروزه طراحان ساختمان بیمارستان و مدیرانی که راهبری ساختمان را در دست دارند، کوشش زیادی در ایجاد محیط مناسب برای بیماران دارند.
طراحان در برنامه ریزی و طراحی بخش های بستری داخلی / جراحی لازم است توجه خاصی به ایجاد محیط مناسب برای بیماران داشته باشند. بعد از اجرای طرح ساختمان بیمارستان، در زمان بهره برداری نیز، سیاست های راهبری بخش های بستری توسط هیئت مدیره بیمارستان، مدیریت پرستاری و گروه پرستاری ، نقش اساسی در ایجاد محیط مناسب برای بیماران دارند. مواردی که در برنامه ریزی طراحی و اجرای بخش های بستری داخلی / جراحی برای ایجاد محیط مناسب برای بیماران مورد ملاحظه قرار می گیرد عبارت است از:
• نور طبیعی، منظره و تهویه طبیعی
• نور مصنوعی
• دما، رطوبت و تهویه
• ایمنی
• صدای مطلوب و نا مطلوب
• تسهیلات آسایش و ایمنی بیماران
• رنگ فضای معماری
• امکانات مناسب برای معلولان
• حمام ها و سرویس های بهداشتی
نور طبیعی، منظره و تهویه طبیعی درمحیط بستری بیماران
برای برآوردن نیاز بیماران به نور طبیعی، منظره و تهویه طبیعی در اتاق های بستری، پنجره نقش اساسی دارد. پنجره های اتاق های بستری می تواند دارای ویژه گی های زیر باشد:
ابعاد پنجره ها:
ابعاد پنجره ها در اتاق های بستری متناسب با شرایط اقلیمی باشد. در اقلیم های گرم و مرطوب، گرم و خشک و سرد ابعاد پنجره کوچک انتخاب شود.
سطح پنجره از 20 % سطح دیواری که دارای پنجره است، بزرگتر تباشد.
در اقلیم معتدل و بارانی ابعاد پنجره ها می تواند بزرگتر انتخاب شود.(حدود 30 درصد سطح دیواری که دارای پنجره است).
مکان پنجره ها:
در اتاق های بستری چند تختخوابی که تختخواب های بیماران روبروی یکدیگر هستند محل پنجره در وسط اتاق، روبروی در ورودی اتاق باشد، تا هر دو دسته بیماران اتاق بتوانند براحتی منظره بیرون را تماشا کنند.
در اتاق های بستری یک یا دو و سه تختخوابی که تمام تخت های بستری در یک طرف قرار دارند مکان پنجره ها در پایین تخت های بیماران روبروی در ورودی اتاق قرار گیرد، از ایجاد پنجره پشت سر بیماران خوددای شود.
جلوگیری از تابش آفتاب:
امکانات بسیاری در طراحی پوسته خارجی بنا وجود دارد که بتوان از تابش مستقیم آفتاب به داخل اتاق های بستری جلوگیری کرد. جلوگیری از تابش آفتاب در داخل اتاق های بستری در اقلیم های گرم و مرطوب و گرم و خشک واجب است علاوه بر آسایش بیماران، در مصرف انرژی نیز صرفه جویی می شود.
نوع باز شوی پنجره ها:
برای استفاده از تهویه طبیعی ، پنجره ها به گونه ای طرلحی شود که بتواند به مقدار کمی باز شده و در همان موقعیت قفل شود مقدار باز کردن پنجره ها و قفل آن باید توسط پرستاران بخش انجام گیرد.
منبع: طراحی بناهای درمانی (1) ، نشریه شماره 1-287، معاونت امور فنی، سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، 1383
***شرایط مناسب محیط بیمار***
یک قرن پیش فلورانس نایتینگل تاکید کرد که محیط مناسب در بهبود بیماران نقش مهمی دارد. امروزه طراحان ساختمان بیمارستان و مدیرانی که راهبری ساختمان را در دست دارند، کوشش زیادی در ایجاد محیط مناسب برای بیماران دارند.
طراحان در برنامه ریزی و طراحی بخش های بستری داخلی / جراحی لازم است توجه خاصی به ایجاد محیط مناسب برای بیماران داشته باشند. بعد از اجرای طرح ساختمان بیمارستان، در زمان بهره برداری نیز، سیاست های راهبری بخش های بستری توسط هیئت مدیره بیمارستان، مدیریت پرستاری و گروه پرستاری ، نقش اساسی در ایجاد محیط مناسب برای بیماران دارند. مواردی که در برنامه ریزی طراحی و اجرای بخش های بستری داخلی / جراحی برای ایجاد محیط مناسب برای بیماران مورد ملاحظه قرار می گیرد عبارت است از:
• نور طبیعی، منظره و تهویه طبیعی
• نور مصنوعی
• دما، رطوبت و تهویه
• ایمنی
• صدای مطلوب و نا مطلوب
• تسهیلات آسایش و ایمنی بیماران
• رنگ فضای معماری
• امکانات مناسب برای معلولان
• حمام ها و سرویس های بهداشتی
نور طبیعی، منظره و تهویه طبیعی درمحیط بستری بیماران
برای برآوردن نیاز بیماران به نور طبیعی، منظره و تهویه طبیعی در اتاق های بستری، پنجره نقش اساسی دارد. پنجره های اتاق های بستری می تواند دارای ویژه گی های زیر باشد:
ابعاد پنجره ها:
ابعاد پنجره ها در اتاق های بستری متناسب با شرایط اقلیمی باشد. در اقلیم های گرم و مرطوب، گرم و خشک و سرد ابعاد پنجره کوچک انتخاب شود.
سطح پنجره از 20 % سطح دیواری که دارای پنجره است، بزرگتر تباشد.
در اقلیم معتدل و بارانی ابعاد پنجره ها می تواند بزرگتر انتخاب شود.(حدود 30 درصد سطح دیواری که دارای پنجره است).
مکان پنجره ها:
در اتاق های بستری چند تختخوابی که تختخواب های بیماران روبروی یکدیگر هستند محل پنجره در وسط اتاق، روبروی در ورودی اتاق باشد، تا هر دو دسته بیماران اتاق بتوانند براحتی منظره بیرون را تماشا کنند.
در اتاق های بستری یک یا دو و سه تختخوابی که تمام تخت های بستری در یک طرف قرار دارند مکان پنجره ها در پایین تخت های بیماران روبروی در ورودی اتاق قرار گیرد، از ایجاد پنجره پشت سر بیماران خوددای شود.
جلوگیری از تابش آفتاب:
امکانات بسیاری در طراحی پوسته خارجی بنا وجود دارد که بتوان از تابش مستقیم آفتاب به داخل اتاق های بستری جلوگیری کرد. جلوگیری از تابش آفتاب در داخل اتاق های بستری در اقلیم های گرم و مرطوب و گرم و خشک واجب است علاوه بر آسایش بیماران، در مصرف انرژی نیز صرفه جویی می شود.
نوع باز شوی پنجره ها:
برای استفاده از تهویه طبیعی ، پنجره ها به گونه ای طرلحی شود که بتواند به مقدار کمی باز شده و در همان موقعیت قفل شود مقدار باز کردن پنجره ها و قفل آن باید توسط پرستاران بخش انجام گیرد.
منبع: طراحی بناهای درمانی (1) ، نشریه شماره 1-287، معاونت امور فنی، سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، 1383
صدای مطلوب و نامطلوب درمحیط بستری بیماران
صدای مطلوب و نامطلوب درمحیط بستری بیماران
طراحی و تجهیز فضای بسته ای که بهترین شرایط ممکن را برای شنیدن صدای مطلوب و دور کردن صدای نامطلوب بدست آورد. در بخش های بستری جلوگیری از صدای نامطلوب اهمیت خاصی دارد. هر گونه صدای نامطلوب موجب آزار بیماران می شود و در روند بهبودی آنان می تواند تاثیر نامطلوب داشته باشد. در مقابل صدای مطلوب در بهبود بیماران تاثیر مطلوب دارد.
صدای نامطلوب
مواردی که درطراحی ساخت بیمارستان ها می تواند از ایجاد صدای نامطلوب دربخش های بستری داخلی / جراحی جلوگیری کند به شرح زیر است:
- محل استقرارساختمان بیمارستان.
- پوسته خارجی ساختمان بیمارستان.
- سیستم های سرمایش و گرمایش و تخلیه هوا در بخش های بستری.
- صدای ناشی از پخش موسیقی، رادیو و تلویزیون در اتاق های چند تختخوابی .
- صدای ناشی سیستم بهداشتی دربخش بستری.
- محل سرویس های بهداشتی دربخش بستری.
- فضایی که عملکرد داخل آن باعث تولید صدا می شود.
- انعکاس صدا و مصالح تازک کاری مناسب.
- مقررات سیستم مدیریت پرستاری در جلوگیری از صدای مزاحم در بخش.
محل استقرار ساختمان بیمارستان
ساختمان بیمارستان نباید درکنارخیابان های پر سر و صدای شهر یا در کنار فرودگاه، ایستگاه قطار، بزرگراه و غیره ساخته شود. سعی شود زمین بیمارستان بزرگ انتخاب شود تا علاوه بر تامین گسترش آینده، ساختمان بیمارستان از ترافیک اطراف جدا باشد. از ایجاد پارکینگ در قسمت بستری بیماران خودداری شود. توصیه می شود طراحان بیمارستان، سیستم طراحی را برای زمین مشخص، بطریقی انتخاب کنند که ساختمان بیمارستان تمام زمین را اشغال نکند.
پوسته های خارجی ساختمان بیمارستان
عایق بودن پوسته خارجی ساختمان بیمارستان و دو جداره بودن پنجره ها، علاوه بر صرفه جویی در مصرف انرژی، جهت جلوگیری از نفوذ صدای نامطلوب بسیار مفید است.
سیستم های سرمایش و گرمایش و تخلیه هوا در بخش های بستری
درصورت استفاده از فن کویل در اتاق های بستری، توصیه می شود فن کویل ها حتی المقدور سقفی بوده و بصورت توکار استفاده شود. برای فن کویل توکار نیاز با طراحی دریچه خاص برای در دسترس قرار گرفتن فن کویل می باشد. در صورتیکه لازم باشد فن کویل روی زمین قرار گیرد محل آن نسبت به تخت بیماران فاصله داشته باشد.
ورود و خروج هوا، دریچه ها وکانال های تاسیساتی طبق استاندارد طراحی و اجرا شود. بطوری که صدای آنها در حد مجاز باشد.
صدای ناشی از پخش موسیقی، رادیو و تلویزیون در اتاق های چند تختخوابی
درصورت پخش موسیقی و یا وجود رادیو، تلویزیون در اتاق های چند تختخوابی، صدای آتها بوسیله گوشی شنیده شود.
صدای ناشی از سیستم پیجینگ ( Paging ) در بخش های بستری
صدای پیجینگ در بخش های بستری، فقط در ایستگاه پرستاری شنیده شود و دارای کنترل صدا باشد.
محل سرویس های بهداشتی در بخش بستری
توصیه می شود از ایجاد سرویس های بهداشتی (توالت، دستشویی ، حمام) در اتاق های بستری بیش از دو تختخوابی خودداری شود.
فضایی که باعث تولید صدا می شود
توصیه می شود داخل دیوارها و درهای فضایی که دارای تجهیزات خاصی است که تولید صدا می کند عایق پیش بینی شود. ( مانند اتاق کار کثیف، اتاق نظافت، آبدارخانه و اتاق هوا رسانی و غیره)
انعکاس صدا و مصالح نازک کاری
توصیه می شود از کاربرد مصالحی مانند سنگ در دیوارها و کف که باعث انعکاس صدا در اتاق های بستری بیماران و یا در راهروهای بخش شود، خودداری شود. کف پوش از جنس سینتیک در مقایسه با سنگ، هم از نظر کنترل عفونت و هم از نظر جذب صدا برتری دارد. در سقف ها از مصالحی که خاصیت جذب صدای آنها بالا است استفاده شود.
مقررات مدیریت پرستاری در بخش ها می تواند به مقدار زیادی از همهمه و صدای نا مطلوب در بخش های بستری داخلی / جراحی جلوگیری کند. برخی از مفاد مقررات شامل موارد زیر است:
- جلوگیری از هجوم عیادت کنندگان در ساعات ملاقات بوسیله مقرراتی که اجازه نمی دهد هر بیمار در هر لحظه بیش از دو نفر عیادت کننده داشته باشد.
- ایجاد علائم هشداردهنده برای رعایت سکوت در بخش های بستری و تذکرات شفاهی به بیماران، همراهان بیمار و کارکنان بخش.
- استفاده از کفش های مخصوص برای کارکنان که تولید صدا نمی کنند.
منبع: طراحی بناهای درمانی (1) ، نشریه شماره 1-287، معاونت امور فنی، سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، 1383
صدای مطلوب و نامطلوب درمحیط بستری بیماران
طراحی و تجهیز فضای بسته ای که بهترین شرایط ممکن را برای شنیدن صدای مطلوب و دور کردن صدای نامطلوب بدست آورد. در بخش های بستری جلوگیری از صدای نامطلوب اهمیت خاصی دارد. هر گونه صدای نامطلوب موجب آزار بیماران می شود و در روند بهبودی آنان می تواند تاثیر نامطلوب داشته باشد. در مقابل صدای مطلوب در بهبود بیماران تاثیر مطلوب دارد.
صدای نامطلوب
مواردی که درطراحی ساخت بیمارستان ها می تواند از ایجاد صدای نامطلوب دربخش های بستری داخلی / جراحی جلوگیری کند به شرح زیر است:
- محل استقرارساختمان بیمارستان.
- پوسته خارجی ساختمان بیمارستان.
- سیستم های سرمایش و گرمایش و تخلیه هوا در بخش های بستری.
- صدای ناشی از پخش موسیقی، رادیو و تلویزیون در اتاق های چند تختخوابی .
- صدای ناشی سیستم بهداشتی دربخش بستری.
- محل سرویس های بهداشتی دربخش بستری.
- فضایی که عملکرد داخل آن باعث تولید صدا می شود.
- انعکاس صدا و مصالح تازک کاری مناسب.
- مقررات سیستم مدیریت پرستاری در جلوگیری از صدای مزاحم در بخش.
محل استقرار ساختمان بیمارستان
ساختمان بیمارستان نباید درکنارخیابان های پر سر و صدای شهر یا در کنار فرودگاه، ایستگاه قطار، بزرگراه و غیره ساخته شود. سعی شود زمین بیمارستان بزرگ انتخاب شود تا علاوه بر تامین گسترش آینده، ساختمان بیمارستان از ترافیک اطراف جدا باشد. از ایجاد پارکینگ در قسمت بستری بیماران خودداری شود. توصیه می شود طراحان بیمارستان، سیستم طراحی را برای زمین مشخص، بطریقی انتخاب کنند که ساختمان بیمارستان تمام زمین را اشغال نکند.
پوسته های خارجی ساختمان بیمارستان
عایق بودن پوسته خارجی ساختمان بیمارستان و دو جداره بودن پنجره ها، علاوه بر صرفه جویی در مصرف انرژی، جهت جلوگیری از نفوذ صدای نامطلوب بسیار مفید است.
سیستم های سرمایش و گرمایش و تخلیه هوا در بخش های بستری
درصورت استفاده از فن کویل در اتاق های بستری، توصیه می شود فن کویل ها حتی المقدور سقفی بوده و بصورت توکار استفاده شود. برای فن کویل توکار نیاز با طراحی دریچه خاص برای در دسترس قرار گرفتن فن کویل می باشد. در صورتیکه لازم باشد فن کویل روی زمین قرار گیرد محل آن نسبت به تخت بیماران فاصله داشته باشد.
ورود و خروج هوا، دریچه ها وکانال های تاسیساتی طبق استاندارد طراحی و اجرا شود. بطوری که صدای آنها در حد مجاز باشد.
صدای ناشی از پخش موسیقی، رادیو و تلویزیون در اتاق های چند تختخوابی
درصورت پخش موسیقی و یا وجود رادیو، تلویزیون در اتاق های چند تختخوابی، صدای آتها بوسیله گوشی شنیده شود.
صدای ناشی از سیستم پیجینگ ( Paging ) در بخش های بستری
صدای پیجینگ در بخش های بستری، فقط در ایستگاه پرستاری شنیده شود و دارای کنترل صدا باشد.
محل سرویس های بهداشتی در بخش بستری
توصیه می شود از ایجاد سرویس های بهداشتی (توالت، دستشویی ، حمام) در اتاق های بستری بیش از دو تختخوابی خودداری شود.
فضایی که باعث تولید صدا می شود
توصیه می شود داخل دیوارها و درهای فضایی که دارای تجهیزات خاصی است که تولید صدا می کند عایق پیش بینی شود. ( مانند اتاق کار کثیف، اتاق نظافت، آبدارخانه و اتاق هوا رسانی و غیره)
انعکاس صدا و مصالح نازک کاری
توصیه می شود از کاربرد مصالحی مانند سنگ در دیوارها و کف که باعث انعکاس صدا در اتاق های بستری بیماران و یا در راهروهای بخش شود، خودداری شود. کف پوش از جنس سینتیک در مقایسه با سنگ، هم از نظر کنترل عفونت و هم از نظر جذب صدا برتری دارد. در سقف ها از مصالحی که خاصیت جذب صدای آنها بالا است استفاده شود.
مقررات مدیریت پرستاری در بخش ها می تواند به مقدار زیادی از همهمه و صدای نا مطلوب در بخش های بستری داخلی / جراحی جلوگیری کند. برخی از مفاد مقررات شامل موارد زیر است:
- جلوگیری از هجوم عیادت کنندگان در ساعات ملاقات بوسیله مقرراتی که اجازه نمی دهد هر بیمار در هر لحظه بیش از دو نفر عیادت کننده داشته باشد.
- ایجاد علائم هشداردهنده برای رعایت سکوت در بخش های بستری و تذکرات شفاهی به بیماران، همراهان بیمار و کارکنان بخش.
- استفاده از کفش های مخصوص برای کارکنان که تولید صدا نمی کنند.
منبع: طراحی بناهای درمانی (1) ، نشریه شماره 1-287، معاونت امور فنی، سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، 1383
The Primacy of Interior Architecture in Hospitals Design
"این مقاله برگزیده بخش هایی از یک تحقیق کما بیش گسترده ای است که حضور معمار داخلی را در تیم طراحی پروژه های بیمارستانی ضروری دانسته و نتیجه این همکاری را ارائه یک کار برتر میداند."
روند همکاری معمار داخلی در طراحی بیمارستان
برنامه فیزیکی
طراحی بیمارستان با توجه به اوضاع اقلیمی و نیاز های بهداشتی و منطقه ای تا حدودی متفاوت است ولی استاندارد های ثابتی وجود دارد که منشاء اقتصادی و عملکردی دارند و روابط فضاها تحت یک نظام کلی در بیمارستان قرارمیگیرند. یک طرح خوب باید بهترین شکل تقسیم بندی و سازماندهی را داشته باشد.
قبل از شروع طراحی باید یک برنامه معماری وعملکردی داشت که در آن فضاها و مساحت های آنها مشخص شده است.در برنامه های کاملتر مشخصات تجهیزات داخل و میزان دما و فشار هوا و روشنایی وجنس مصالح وغیره نیز ذکر شده است.
معمار داخل میتواند ثحقیقات لازم را انجام دهد و در این مرحله در شرح معیارهای خاص هر فضا وتهیه چیدمان داخل آنها با ابعاد واندازه های دقیق همکاری کند.
پلان شماتیک
طراحی پلان شماتیک با توجه به برنامه فیزیکی شروع می شود. معمولا برای هر بخش یک بلوک در نظر گرفته می شود و اشکال مختلف ترکیب آنها بررسی می شوند.
ترکیب بخشهای مختلف پرستاری از جنبه های مدیریتی واقتصادی (اقتصاد سرویس دهی پزشکی) بسیار اهمیت دارد. در تمام مسیرهای افقی و عمودی یک عملکرد منطقی چه از نظر بهداشتی وچه از نظر سرویس دهی پزشکی و تدارکاتی وپرسنلی باید وجود داشته باشد، مانند تمایز مسیرها (کثیف وتمیز)، مسیر بیمار سرپایی ،بستری و ملاقات کنندگان بیمار اورژانس وغیره.
پلان مقدماتی
پس ازمطالعه کلی وآنالیز پلان های شماتیک، روی یک پلان معین کار ادامه می یابد. پلان مقدماتی، بسط وگسترش پلان شماتیک خواهد بود که با مقیاس ترسیم می شود. تهیه پلان مقدماتی کار مشترک تیم خواهد بود. یک معمار داخلی با توجه به تمام آنچه گفته شد و با توجه به اطلاعات و تحقیق هایی که در شروع کارش انجام داده، لی آت هایی را برای قسمت های مختلف پیشنهاد می کند. با انتخاب و ترکیب مناسب آنها، طرح مقدماتی شکل می گیرد. ممکن است که درارتباطات کلی پلان های شماتیک هم نظراتی داشته باشد. گاه ممکن است جزئیات داخلی در ارتباط با سازه بنا قرار گیرند. که هماهنگی آن یک کار برتر است. در چنین روشی، جزء به جزء فضا درک می شود وهنگامی که کلیه فعالیت های درون آنها کاملاً روشن باشد، طراحی با خلاقیت بیشتری صورت می گیرد.
پلان مقدماتی تجهیزات ثابت را نشان می دهد. این خیلی مهم است که بدانیم تجهیزات متحرک در درون اتاق ها جای می گیرد و با ابعاد فضاها مطابقت می کند یا نه. آگاهی ازتجهیزات وعملکردهای داخل بیمارستان و فعالیت هایی که داخل فضاها انجام می گیرد، به معمار داخلی امکان می دهد که شکل جدید فضاهای درون بخش ها را طراحی کند. تمام قسمت های طراحی شده جزء به جزء ترسیم می شوند که در این ترسیمات نیز معمار داخلی با آگاهی از تجهیزات و عملکردهای داخل بیمارستان ،با آرشیتکت همراهی می کند. سپس، مشاوران و مدیران و کمیته ساختمانی لی آت ها را مرور می کنند.
به گفته فرانک لویدرایت: " پلان خوب هم آغاز است و هم پایان. پلان، پیش بینی علمی و هنری کار است. چون همه پلانهای خوب ارگانیک اند واین پلان، ریتم ها، حجم ها و اجزاء یک دکوراسیون خوب را هم در خود خواهد داشت ."
"با توجه به افزایش روز افزون کاربرد دستگاههای پزشکی در مراحل مختلف درمان، همکاری مهندس پزشکی باآگاهی که از تجهیزات و فعالیت هایی که داخل فضاها انجام می گیرددارد بسیار مفید میباشد."
تاثیر فضاهای داخلی بر شکل معماری بیمارستان
ارتباطات درون بخش ها، ایجاد بهترین و کوتاه ترین رابطه مرکزپرستاری با اطاقهای بستری، تعداد تخت های تحت مراقبت، چگونگی آرایش اتاقها گرد آن وطریقه نورگیری، شکل بخش های بستری را تعیین می کنند. ترکیب چند بخش کنارهم و سپس با روی هم قرارگیری آنها، شکل هندسی برج بستری بوجود می آید. در بیشتر بیمارستان های ساخته شده با استانداردهای تجربه شده وبازدهی خوب، شکل هایی مشابه حروف الفبا حاصل شده که منعکس کننده ارتباطات بخش هاست. به طورمثال فرم های H,T,Y,X نمایانگرراهروهای ارتباطی بخش ها هستند که به شکل برج در طبقات تکرار شده اند. البته دراین فرم ها، بخش ها به شکل راهرویی مستقیم طراحی شده اند و مسائل اقتصادی و عملکردی در این فرم ها بررسی شده اند.
هرگونه نواندیشی دراین ارتباط، مانند شکل آرایش تختها گرد ایستگاه پرستاری که طریقه مراقبت بیماران رابهتر کند یا سیستم های جدید کنترل بیماران که ممکن است با پیشرفت های پزشکی علمی توسط کامپیوتر انجام شود و درشکل درونی بخش تاثیربگذارد، در نهایت فرم خارجی بیمارستان را متاثر خواهد کرد.
بیمارستان ها، معمولاً راهروهایی با اطاق های کوچک منشعب شده ازآنها هستند. توجه به دید بیمارعاملی تعیین کننده در ارتباطات درونی فضاهای بیمارستان به حساب می آید. برای رهایی از یکنواختی چنین منظره ای می توان راهروها را به شکل فضاهای دلپذیرتری طراحی کرد که در محل های پرستاری تبدیل به مکان های بی تکلف بشوند. البته ازبین بردن راهروها در بخش ها کارساده ای نیست. دید مستقیم برای پرستار بسیار بهتر است و هم چنین امکان گسترش آینده، دلیل منطقی برای وجود راهروهاست. لازمه ایجاد اشکال دیگر بخش ها توجه به این دو نکته است.
نقش معمار داخلی در تیم طراحی بیمارستان
کاری که یک معمار داخلی می تواند در تیم طراحی بیمارستان بکند بسیار بنیادی است وممکن است به دلیل توجهات خاصی که به فضاهای داخلی می کند در طرح ریزی کلی تاثیر گذارباشد. البته درروش کارتیمی وگروهی حجم کاربسیار افزایش پیدا می کند اما کیفیت کار بالاتر است.
امروزه توجه بیشتری به تاثیر حیاتی فضاهای اطراف معطوف گشته، به خصوص در زمینه بیمارستان بشدت این نیازبه ملاطفت احساس می شود. همچنین ایجاد رابطه فرهنگی، تخفیف ترس، ایجاد صمیمیت و شادی بخش بودن محیط ضروری به نظر می رسد. یک طراح حتی در مورد پیچیدگی های روانی و احساسی حفظ سلامت تحقیق می کند تا بتواند محیطی کاملاً آرام و با توجه به نیازهای استفاده کنندگانش را خلق کند. درهنگامی که بیماربرای مبارزه با بیماری آماده می شود، محدود شدن اجباری، احساس بی پناهی، نگرانی در مورد مخارج پزشکی و نتیجه تشخیص بیماری و جراحی او را تحت فشار قرارمی دهد، فضاهای جالب برای نشستن های گروهی و بدون تشریفات و غیررسمی و صحبت با دیگران و همدردی می تواند آنها را تقلیل دهد.
اثرات نور و رنگ در بهبودی بیماران
مسئله ای که بدان بی توجهی می شود، معنای بیولوژیکی نور و تاثیر نورآفتاب درامر بهبودی است. همچنین در بستری های طولانی در بیمارستان ها وجود نورهای خاصی ضروری است تا وظایف متابولیکی و گردش خون به درستی انجام پذیرد. کسانی که این گونه محیط ها را طراحی می کنند، باید از اثرات بیولوژیکی نوراطلاع داشته باشند. نمایش ناگهانی نورسبب تحریک غدد فوق کلیوی می شود. ممکن است در این موارد از گردش روز و شب الهام گرفته و مشابه نور طبیعی را ایجاد کرد. همچنین نورهای متصل به سقف و تیرهای مشبک و جنس وجزئیات آنها بررسی شوند. جاسازی وسایل گرمایی و سرمایی و مشخصات ضربه گیر در دیوارها و جعبه های نگهدارنده مخصوص دستگاه های مختلف پزشکی و اتصالات مخصوص، همه از جزئیات داخلی هستند که رابطه تنگاتنگی با طرح معماری و حتی گاه استراکچربنا دارند. برای کم کردن سر و صداهای اضافی در محیط بیمارستان و سیستم های تهویه و غیره باید از قبل با مشاوره معمار داخلی تدابیری انجام گیرد. بنابراین می بینیم که آگاهی ازاثرات فضا، نور و رنگ در حیات اجتماعی سلامت برای هر طراحی مهم است. این تاثیرات ممکن است سلامت را تقویت کند و ممکن است سبب افسردگی، بیهودگی و خواب آلودگی گردد. معماران داخلی می توانند با استفاده از این آگاهی ها بهبودی را افزایش دهند و دسترسی به آرامش درونی را سهل تر کنند.
کارهای هنری روی دیوارها برای تنظیم سیستم عصبی جهت انجام وظیفه مطلوبند. تاثیر رنگ های گرم و سرد و روشنایی مباحث وسیعی هستند. مثلاً کنتراست زیاد سبب سردرد و فشار چشم می شود. افزایش هوشیاری یا گیجی و حواس پرتی، احساس گذرزمان، ایجاد رابطه فرهنگی، غم افزایی یا شادی بخش بودن نتایج یک طراحی داخلی هستند. اطلاع از تئوری های جدید رنگ و رابطه شان با شکل معماری مسئله قابل توجهی است. رنگ و اثرات آن در محیط پزشکی یک بخش مهم از مطالعه تحقیقی معمار داخلی است.
طراحی داخلی
طرح های معماری داخلی و انتظامی که طراح به فضا می دهد بسیار بنیانی است و با آنچه در استانداردها نوشته شده ممکن است متفاوت باشد. ممکن است بهتر باشد اتاق ها به گونه ای طراحی گردند که بیماران دید بهتری نسبت به خارج و همچنین ارتباط بهتری با پرستاران و یا همراهان داشته باشند. ممکن است دراتاق های روز، جایی که بیماران سیار گرد می آیند امکان بهره مندی از نور طبیعی، آفتاب، درخت وآسمان را ایجاد کرد( مانند یک حیاط محصور) که ارجح است قابل کنترل ازایستگاه پرستاری باشد.
کارهای هنری روی دیوارها و کف ها تکمیل کننده طراحی هستند. مبلمان داخل بهتر است کمترین سطح تماس را با کف سالن یا راهرو داشته باشد. نوع پوشش های کف ودیوارمی تواند رعایت بهداشت را آسان تر کند. برای صندلی های انتظار طرح هایی را می توان ارائه داد که کار شستشوی روزانه را آسان تر کند که ممکن است نیاز به پیش بینی هایی در اجرا باشد. جنس کف ها در اتاق های مختلف و اتاق های عمل توصیه های خاصی را می طلبد.
برای ایجاد شرایط مطلوب دربیمارستان باید ازهمه دانسته های مختلف سود برد، مخصوصاً هنگامی که روح پژمرده انسان بیشترین نیاز را بدان دارد.
ترجمه و برداشتی از کتاب های :
Functional Planing of General Hospitals - Aloen B- Mills
The Design of Medical and Dental Facilities - Jain Malkin
"این مقاله برگزیده بخش هایی از یک تحقیق کما بیش گسترده ای است که حضور معمار داخلی را در تیم طراحی پروژه های بیمارستانی ضروری دانسته و نتیجه این همکاری را ارائه یک کار برتر میداند."
روند همکاری معمار داخلی در طراحی بیمارستان
برنامه فیزیکی
قبل از شروع طراحی باید یک برنامه معماری وعملکردی داشت که در آن فضاها و مساحت های آنها مشخص شده است.در برنامه های کاملتر مشخصات تجهیزات داخل و میزان دما و فشار هوا و روشنایی وجنس مصالح وغیره نیز ذکر شده است.
معمار داخل میتواند ثحقیقات لازم را انجام دهد و در این مرحله در شرح معیارهای خاص هر فضا وتهیه چیدمان داخل آنها با ابعاد واندازه های دقیق همکاری کند.
پلان شماتیک
طراحی پلان شماتیک با توجه به برنامه فیزیکی شروع می شود. معمولا برای هر بخش یک بلوک در نظر گرفته می شود و اشکال مختلف ترکیب آنها بررسی می شوند.
ترکیب بخشهای مختلف پرستاری از جنبه های مدیریتی واقتصادی (اقتصاد سرویس دهی پزشکی) بسیار اهمیت دارد. در تمام مسیرهای افقی و عمودی یک عملکرد منطقی چه از نظر بهداشتی وچه از نظر سرویس دهی پزشکی و تدارکاتی وپرسنلی باید وجود داشته باشد، مانند تمایز مسیرها (کثیف وتمیز)، مسیر بیمار سرپایی ،بستری و ملاقات کنندگان بیمار اورژانس وغیره.
پلان مقدماتی
پلان مقدماتی تجهیزات ثابت را نشان می دهد. این خیلی مهم است که بدانیم تجهیزات متحرک در درون اتاق ها جای می گیرد و با ابعاد فضاها مطابقت می کند یا نه. آگاهی ازتجهیزات وعملکردهای داخل بیمارستان و فعالیت هایی که داخل فضاها انجام می گیرد، به معمار داخلی امکان می دهد که شکل جدید فضاهای درون بخش ها را طراحی کند. تمام قسمت های طراحی شده جزء به جزء ترسیم می شوند که در این ترسیمات نیز معمار داخلی با آگاهی از تجهیزات و عملکردهای داخل بیمارستان ،با آرشیتکت همراهی می کند. سپس، مشاوران و مدیران و کمیته ساختمانی لی آت ها را مرور می کنند.
به گفته فرانک لویدرایت: " پلان خوب هم آغاز است و هم پایان. پلان، پیش بینی علمی و هنری کار است. چون همه پلانهای خوب ارگانیک اند واین پلان، ریتم ها، حجم ها و اجزاء یک دکوراسیون خوب را هم در خود خواهد داشت ."
"با توجه به افزایش روز افزون کاربرد دستگاههای پزشکی در مراحل مختلف درمان، همکاری مهندس پزشکی باآگاهی که از تجهیزات و فعالیت هایی که داخل فضاها انجام می گیرددارد بسیار مفید میباشد."
تاثیر فضاهای داخلی بر شکل معماری بیمارستان
ارتباطات درون بخش ها، ایجاد بهترین و کوتاه ترین رابطه مرکزپرستاری با اطاقهای بستری، تعداد تخت های تحت مراقبت، چگونگی آرایش اتاقها گرد آن وطریقه نورگیری، شکل بخش های بستری را تعیین می کنند. ترکیب چند بخش کنارهم و سپس با روی هم قرارگیری آنها، شکل هندسی برج بستری بوجود می آید. در بیشتر بیمارستان های ساخته شده با استانداردهای تجربه شده وبازدهی خوب، شکل هایی مشابه حروف الفبا حاصل شده که منعکس کننده ارتباطات بخش هاست. به طورمثال فرم های H,T,Y,X نمایانگرراهروهای ارتباطی بخش ها هستند که به شکل برج در طبقات تکرار شده اند. البته دراین فرم ها، بخش ها به شکل راهرویی مستقیم طراحی شده اند و مسائل اقتصادی و عملکردی در این فرم ها بررسی شده اند.
هرگونه نواندیشی دراین ارتباط، مانند شکل آرایش تختها گرد ایستگاه پرستاری که طریقه مراقبت بیماران رابهتر کند یا سیستم های جدید کنترل بیماران که ممکن است با پیشرفت های پزشکی علمی توسط کامپیوتر انجام شود و درشکل درونی بخش تاثیربگذارد، در نهایت فرم خارجی بیمارستان را متاثر خواهد کرد.
بیمارستان ها، معمولاً راهروهایی با اطاق های کوچک منشعب شده ازآنها هستند. توجه به دید بیمارعاملی تعیین کننده در ارتباطات درونی فضاهای بیمارستان به حساب می آید. برای رهایی از یکنواختی چنین منظره ای می توان راهروها را به شکل فضاهای دلپذیرتری طراحی کرد که در محل های پرستاری تبدیل به مکان های بی تکلف بشوند. البته ازبین بردن راهروها در بخش ها کارساده ای نیست. دید مستقیم برای پرستار بسیار بهتر است و هم چنین امکان گسترش آینده، دلیل منطقی برای وجود راهروهاست. لازمه ایجاد اشکال دیگر بخش ها توجه به این دو نکته است.
نقش معمار داخلی در تیم طراحی بیمارستان
کاری که یک معمار داخلی می تواند در تیم طراحی بیمارستان بکند بسیار بنیادی است وممکن است به دلیل توجهات خاصی که به فضاهای داخلی می کند در طرح ریزی کلی تاثیر گذارباشد. البته درروش کارتیمی وگروهی حجم کاربسیار افزایش پیدا می کند اما کیفیت کار بالاتر است.
امروزه توجه بیشتری به تاثیر حیاتی فضاهای اطراف معطوف گشته، به خصوص در زمینه بیمارستان بشدت این نیازبه ملاطفت احساس می شود. همچنین ایجاد رابطه فرهنگی، تخفیف ترس، ایجاد صمیمیت و شادی بخش بودن محیط ضروری به نظر می رسد. یک طراح حتی در مورد پیچیدگی های روانی و احساسی حفظ سلامت تحقیق می کند تا بتواند محیطی کاملاً آرام و با توجه به نیازهای استفاده کنندگانش را خلق کند. درهنگامی که بیماربرای مبارزه با بیماری آماده می شود، محدود شدن اجباری، احساس بی پناهی، نگرانی در مورد مخارج پزشکی و نتیجه تشخیص بیماری و جراحی او را تحت فشار قرارمی دهد، فضاهای جالب برای نشستن های گروهی و بدون تشریفات و غیررسمی و صحبت با دیگران و همدردی می تواند آنها را تقلیل دهد.
اثرات نور و رنگ در بهبودی بیماران
مسئله ای که بدان بی توجهی می شود، معنای بیولوژیکی نور و تاثیر نورآفتاب درامر بهبودی است. همچنین در بستری های طولانی در بیمارستان ها وجود نورهای خاصی ضروری است تا وظایف متابولیکی و گردش خون به درستی انجام پذیرد. کسانی که این گونه محیط ها را طراحی می کنند، باید از اثرات بیولوژیکی نوراطلاع داشته باشند. نمایش ناگهانی نورسبب تحریک غدد فوق کلیوی می شود. ممکن است در این موارد از گردش روز و شب الهام گرفته و مشابه نور طبیعی را ایجاد کرد. همچنین نورهای متصل به سقف و تیرهای مشبک و جنس وجزئیات آنها بررسی شوند. جاسازی وسایل گرمایی و سرمایی و مشخصات ضربه گیر در دیوارها و جعبه های نگهدارنده مخصوص دستگاه های مختلف پزشکی و اتصالات مخصوص، همه از جزئیات داخلی هستند که رابطه تنگاتنگی با طرح معماری و حتی گاه استراکچربنا دارند. برای کم کردن سر و صداهای اضافی در محیط بیمارستان و سیستم های تهویه و غیره باید از قبل با مشاوره معمار داخلی تدابیری انجام گیرد. بنابراین می بینیم که آگاهی ازاثرات فضا، نور و رنگ در حیات اجتماعی سلامت برای هر طراحی مهم است. این تاثیرات ممکن است سلامت را تقویت کند و ممکن است سبب افسردگی، بیهودگی و خواب آلودگی گردد. معماران داخلی می توانند با استفاده از این آگاهی ها بهبودی را افزایش دهند و دسترسی به آرامش درونی را سهل تر کنند.
کارهای هنری روی دیوارها برای تنظیم سیستم عصبی جهت انجام وظیفه مطلوبند. تاثیر رنگ های گرم و سرد و روشنایی مباحث وسیعی هستند. مثلاً کنتراست زیاد سبب سردرد و فشار چشم می شود. افزایش هوشیاری یا گیجی و حواس پرتی، احساس گذرزمان، ایجاد رابطه فرهنگی، غم افزایی یا شادی بخش بودن نتایج یک طراحی داخلی هستند. اطلاع از تئوری های جدید رنگ و رابطه شان با شکل معماری مسئله قابل توجهی است. رنگ و اثرات آن در محیط پزشکی یک بخش مهم از مطالعه تحقیقی معمار داخلی است.
طراحی داخلی
طرح های معماری داخلی و انتظامی که طراح به فضا می دهد بسیار بنیانی است و با آنچه در استانداردها نوشته شده ممکن است متفاوت باشد. ممکن است بهتر باشد اتاق ها به گونه ای طراحی گردند که بیماران دید بهتری نسبت به خارج و همچنین ارتباط بهتری با پرستاران و یا همراهان داشته باشند. ممکن است دراتاق های روز، جایی که بیماران سیار گرد می آیند امکان بهره مندی از نور طبیعی، آفتاب، درخت وآسمان را ایجاد کرد( مانند یک حیاط محصور) که ارجح است قابل کنترل ازایستگاه پرستاری باشد.
کارهای هنری روی دیوارها و کف ها تکمیل کننده طراحی هستند. مبلمان داخل بهتر است کمترین سطح تماس را با کف سالن یا راهرو داشته باشد. نوع پوشش های کف ودیوارمی تواند رعایت بهداشت را آسان تر کند. برای صندلی های انتظار طرح هایی را می توان ارائه داد که کار شستشوی روزانه را آسان تر کند که ممکن است نیاز به پیش بینی هایی در اجرا باشد. جنس کف ها در اتاق های مختلف و اتاق های عمل توصیه های خاصی را می طلبد.
برای ایجاد شرایط مطلوب دربیمارستان باید ازهمه دانسته های مختلف سود برد، مخصوصاً هنگامی که روح پژمرده انسان بیشترین نیاز را بدان دارد.
ترجمه و برداشتی از کتاب های :
Functional Planing of General Hospitals - Aloen B- Mills
The Design of Medical and Dental Facilities - Jain Malkin
آخرین ویرایش توسط مدیر:
**دهکده درمانی آنادولو**
**دهکده درمانی آنادولو**
Anadolu Healthcare Village- Gebze, Turkey
در فاصله ای نه چندان دور از فرودگاه جدید شهر استانبول، درست در امتداد بزرگراهی که آناتولیا را به اروپا متصل می کند، تصویر زیبا و مستحکم پروژه مجتمع درمانی آنادولو به چشم می خورد.
این مرکز در واقع نزدیکترین مجتمع بهداشتی ودرمانی در جوار دریای مارماراست که به لحاظ موقعیت جغرافیایی و قرارگیری در مهمترین منطقة صنعتی ترکیه، همواره لیست عظیمی از بیماران و کاربران را در فهرست مراجعین خود دارد. پرواضح است که شهرت این مرکز درمانی نه تنها به علت امکانات درمانی آن، بلکه به سبب نوع معماری و تکنولوژی ساخت بنا که کاملاً سازگار با منطقه بوده، در تجمیع کاربران آن از اقصی نقاط اروپای شرقی و اروپای میانه تاثیر بسزایی دارد.
مرکز مذکور در بالاترین نقطه تپه گبز، واقع در منطقه بالتیمر، در فضایی وسیع، محصور با درختان جنگلی و زیتون و با امکان دسترسی به منظر زیبایی از دریا، واقع شده است. در اصل سرمایه گذاری فاز اولیه این مرکز بر اساس یک بیمارستان 209 تخت خوابی با فضای اداری، فروشگاه لوازم پزشکی و تاسیسات مرکزی، در مساحتی قریب به 2 میلیون فوت طرح ریزی شده است.
سه زون اصلی مجموعه، شامل زونهای درمانی، مسکونی و آموزشی توسط فضای سبز مرکزی، تلفیق شده با مناظر زیبای آبی، متمایز و در عین حال با یکدیگر مرتبط می شوند. در نهایت برنامه توسعه طرح، شامل مرکز توان بخشی، خانه پرستاران و آسایشگاه می باشد که البته به جمع آنها باید مدرسه 240 نفری پرستاران، مدرسه 360 نفری آموزش پزشکی، خوابگاه و یک هتل 150اتاقی جهت ارائه خدمات به خانواده های بیماران و پاسخ گویی به نیازهای پرستاران منطقه را نیز افزود.
سیستم پیچیده ساخت و ساز مجتمع از حساسیت بیش از حد سایت به زمین لرزه ناشی می شود. به علت فعالیت بیش از حد منطقه و قرارگیری آن در مرکز زلزلة سال 1999 بایستی بیمارستان به گونه ای در برابر زلزله، مقاوم سازی می شد که ساختار آن پس از هر گونه سانحه طبیعی قابلیت کاربری خود را حفظ می کرد؛ به همین دلیل فونداسیون آن 23 فوت پایین تر از سطح تراز با طاق های دندانه ای که شدت لرزه ها را در تمامی بخشهای جراحی به حداقل می رساند طراحی شده است.
تشکیلات و سازماندهی وسیعی از امکانات بنا فرصت کاربری سهل و آسان را برای ساکنان آن فراهم می کند. چشم انداز زیبای مناظر کوههای اطراف همواره از مسیر راهروهای روشن و نورگیر آن در دسترس کاربران می باشد. ستونهای مسلح با دهانه های 32 فوتی و سیستم سازه ای توپر امکان انعطاف پذیری و قابلیت عملکردی فضاها را ایجاد می کند. طاق های دندانه ای بتنی مابین دهانه ها بار ستونها را کم کرده و در به حداقل رساندن شدت لرزه ها در بخشهای جراحی ساختمان نقش بسزایی ایفا می کند. کف راهروی ورودی که با سنگهای براق و مستحکم محلی فرش شده تصویر زیبا از یک ورودی روشن و آینه ای به دست می دهد. همچنین اتاق های بستری بیماران با ترکیبی به جا از مبلمانهای مسکونی و رنگهای آرام و سیستم های مدرن مراقبتهای پزشکی، بیشتر به یک اتاق خوشایند از هتل شباهت دارند تا اتاقی از بیمارستان.
منبع: Architectural record,October 2006 issue
**دهکده درمانی آنادولو**
Anadolu Healthcare Village- Gebze, Turkey
در فاصله ای نه چندان دور از فرودگاه جدید شهر استانبول، درست در امتداد بزرگراهی که آناتولیا را به اروپا متصل می کند، تصویر زیبا و مستحکم پروژه مجتمع درمانی آنادولو به چشم می خورد.
این مرکز در واقع نزدیکترین مجتمع بهداشتی ودرمانی در جوار دریای مارماراست که به لحاظ موقعیت جغرافیایی و قرارگیری در مهمترین منطقة صنعتی ترکیه، همواره لیست عظیمی از بیماران و کاربران را در فهرست مراجعین خود دارد. پرواضح است که شهرت این مرکز درمانی نه تنها به علت امکانات درمانی آن، بلکه به سبب نوع معماری و تکنولوژی ساخت بنا که کاملاً سازگار با منطقه بوده، در تجمیع کاربران آن از اقصی نقاط اروپای شرقی و اروپای میانه تاثیر بسزایی دارد.
مرکز مذکور در بالاترین نقطه تپه گبز، واقع در منطقه بالتیمر، در فضایی وسیع، محصور با درختان جنگلی و زیتون و با امکان دسترسی به منظر زیبایی از دریا، واقع شده است. در اصل سرمایه گذاری فاز اولیه این مرکز بر اساس یک بیمارستان 209 تخت خوابی با فضای اداری، فروشگاه لوازم پزشکی و تاسیسات مرکزی، در مساحتی قریب به 2 میلیون فوت طرح ریزی شده است.
سه زون اصلی مجموعه، شامل زونهای درمانی، مسکونی و آموزشی توسط فضای سبز مرکزی، تلفیق شده با مناظر زیبای آبی، متمایز و در عین حال با یکدیگر مرتبط می شوند. در نهایت برنامه توسعه طرح، شامل مرکز توان بخشی، خانه پرستاران و آسایشگاه می باشد که البته به جمع آنها باید مدرسه 240 نفری پرستاران، مدرسه 360 نفری آموزش پزشکی، خوابگاه و یک هتل 150اتاقی جهت ارائه خدمات به خانواده های بیماران و پاسخ گویی به نیازهای پرستاران منطقه را نیز افزود.
سیستم پیچیده ساخت و ساز مجتمع از حساسیت بیش از حد سایت به زمین لرزه ناشی می شود. به علت فعالیت بیش از حد منطقه و قرارگیری آن در مرکز زلزلة سال 1999 بایستی بیمارستان به گونه ای در برابر زلزله، مقاوم سازی می شد که ساختار آن پس از هر گونه سانحه طبیعی قابلیت کاربری خود را حفظ می کرد؛ به همین دلیل فونداسیون آن 23 فوت پایین تر از سطح تراز با طاق های دندانه ای که شدت لرزه ها را در تمامی بخشهای جراحی به حداقل می رساند طراحی شده است.
تشکیلات و سازماندهی وسیعی از امکانات بنا فرصت کاربری سهل و آسان را برای ساکنان آن فراهم می کند. چشم انداز زیبای مناظر کوههای اطراف همواره از مسیر راهروهای روشن و نورگیر آن در دسترس کاربران می باشد. ستونهای مسلح با دهانه های 32 فوتی و سیستم سازه ای توپر امکان انعطاف پذیری و قابلیت عملکردی فضاها را ایجاد می کند. طاق های دندانه ای بتنی مابین دهانه ها بار ستونها را کم کرده و در به حداقل رساندن شدت لرزه ها در بخشهای جراحی ساختمان نقش بسزایی ایفا می کند. کف راهروی ورودی که با سنگهای براق و مستحکم محلی فرش شده تصویر زیبا از یک ورودی روشن و آینه ای به دست می دهد. همچنین اتاق های بستری بیماران با ترکیبی به جا از مبلمانهای مسکونی و رنگهای آرام و سیستم های مدرن مراقبتهای پزشکی، بیشتر به یک اتاق خوشایند از هتل شباهت دارند تا اتاقی از بیمارستان.
منبع: Architectural record,October 2006 issue
بیمارستان کودکان آلبرتا
بیمارستان کودکان آلبرتا
این بیمارستان توسط شرکت معماری و طراحی داخلی کاسیان طراحی شده و از همان ابتدا به صورت فضایی رنگارنگ و پویا برای کودکان در نظر گرفته شده است.
مهمترین سوال قبل از آغاز پروسه طراحی این بود : "چه چیزی باعث می شود کودک در بیمارستان احساس آسایش کند؟" برای دستیابی به پاسخ این سوال کارگاه های طراحی به کمک بیماران و خانواده آنها و کارکنان، بحثهای آزاد تشکیل می داد و از شرکا خواسته می شد تا بیمارستان ایده آل خود را توصیف کنند. ایده های حاصل از این کارگاه ها شکل طرح را بوجود آورد: بکارگیری نور روز، جذابیت، عملکرد و تاثیر گذاری، محیط گرم و پویا و هماهنگی با طبیعت.
زمانی که از کودکان خواسته شد که احساس خود را در مورد بیمارستان بیان کنند، بر خلاف پیش بینی تیم طراحی که انتظار پاسخ درد و ترس را داشتند، کودکان از بیمارستان به عنوان فضایی کسل کننده و تاریک یاد کردند و بدین ترتیب دیدگاه گروه طراحی تغییر کرد. در تمرینی دیگر با دادن تعدادی مداد و کاغذ از کودکان خواسته شد تا دیدگاه خود را از بیمارستان ترسیم کنند. نظرات کودکان نسبت به سنشان بسیار منطقی بود: پنجره ها و ساختمانهای رنگارنگ و تخیلی، مصالح گیاهی و وجود حیوانات خانگی.
پنجره ها جهت کاهش مقیاس بنا بکار گرفته شد. رنگهای روشن و جسورانه به عنوان محور اصلی طراحی قرار گرفت. برای بیمارانی که قادر به بیرون رفتن نیستند یک اتاق نورگیر با پنجره های بزرگ تعبیه شد تا فضای بیرون را به داخل ساختمان هدایت کند. فضای دو طبقه مرکزی بیمارستان نه تنها استفاده کنندگان را هدایت کرده و در یافتن راه به آنها کمک می کند، بلکه به صورت تاتری است در اطراف که با سن قابل جابجایی، به همراه نور و صدا تکمیل می شود.
خوش آمد گویی به کودکان بیمار و خانواده های آنها قبل از ورودشان به بیمارستان، از پارکینگ گرم و سر پوشیده آغاز می شود که در حکم پناهگاهی است جهت مقابله با سرمای سرد زمستان. برای خانواده هایی که شب هنگام می رسند مکانی برای اقامت و خدماتی از قبیل صبحانه قبل از یافتن هتل وجود دارد.
طراحی یک راهرو با یک ورودی از خارج بیمارستان و ورودی دیگر از داخل به کودکان این اجازه را می دهد تا اوقاتی را با حیوانات خانگی سپری کنند. یک آکواریوم، یک آتلیه هنر و موسیقی، و فضاهای بازی و تجمع مرکزی، بیمارستان را مبدل به مکانی جالب و نشاط آور نموده است.
یک بخش شامل کتابخانه، مشاوران و امکانات کامپیوتر، واقع در طبقه دوم، خانواده ها را قادر می سازد تا در مورد بیماری فرزندشان آموزش ببینند. علاوه بر آن شش باغ، از جمله یک باغ سیب، خوشی و آسایش را برای خانواده ها فراهم می سازد.
منبع:http://architect.nemoneh.com
بیمارستان کودکان آلبرتا
این بیمارستان توسط شرکت معماری و طراحی داخلی کاسیان طراحی شده و از همان ابتدا به صورت فضایی رنگارنگ و پویا برای کودکان در نظر گرفته شده است.
مهمترین سوال قبل از آغاز پروسه طراحی این بود : "چه چیزی باعث می شود کودک در بیمارستان احساس آسایش کند؟" برای دستیابی به پاسخ این سوال کارگاه های طراحی به کمک بیماران و خانواده آنها و کارکنان، بحثهای آزاد تشکیل می داد و از شرکا خواسته می شد تا بیمارستان ایده آل خود را توصیف کنند. ایده های حاصل از این کارگاه ها شکل طرح را بوجود آورد: بکارگیری نور روز، جذابیت، عملکرد و تاثیر گذاری، محیط گرم و پویا و هماهنگی با طبیعت.
زمانی که از کودکان خواسته شد که احساس خود را در مورد بیمارستان بیان کنند، بر خلاف پیش بینی تیم طراحی که انتظار پاسخ درد و ترس را داشتند، کودکان از بیمارستان به عنوان فضایی کسل کننده و تاریک یاد کردند و بدین ترتیب دیدگاه گروه طراحی تغییر کرد. در تمرینی دیگر با دادن تعدادی مداد و کاغذ از کودکان خواسته شد تا دیدگاه خود را از بیمارستان ترسیم کنند. نظرات کودکان نسبت به سنشان بسیار منطقی بود: پنجره ها و ساختمانهای رنگارنگ و تخیلی، مصالح گیاهی و وجود حیوانات خانگی.
پنجره ها جهت کاهش مقیاس بنا بکار گرفته شد. رنگهای روشن و جسورانه به عنوان محور اصلی طراحی قرار گرفت. برای بیمارانی که قادر به بیرون رفتن نیستند یک اتاق نورگیر با پنجره های بزرگ تعبیه شد تا فضای بیرون را به داخل ساختمان هدایت کند. فضای دو طبقه مرکزی بیمارستان نه تنها استفاده کنندگان را هدایت کرده و در یافتن راه به آنها کمک می کند، بلکه به صورت تاتری است در اطراف که با سن قابل جابجایی، به همراه نور و صدا تکمیل می شود.
خوش آمد گویی به کودکان بیمار و خانواده های آنها قبل از ورودشان به بیمارستان، از پارکینگ گرم و سر پوشیده آغاز می شود که در حکم پناهگاهی است جهت مقابله با سرمای سرد زمستان. برای خانواده هایی که شب هنگام می رسند مکانی برای اقامت و خدماتی از قبیل صبحانه قبل از یافتن هتل وجود دارد.
طراحی یک راهرو با یک ورودی از خارج بیمارستان و ورودی دیگر از داخل به کودکان این اجازه را می دهد تا اوقاتی را با حیوانات خانگی سپری کنند. یک آکواریوم، یک آتلیه هنر و موسیقی، و فضاهای بازی و تجمع مرکزی، بیمارستان را مبدل به مکانی جالب و نشاط آور نموده است.
یک بخش شامل کتابخانه، مشاوران و امکانات کامپیوتر، واقع در طبقه دوم، خانواده ها را قادر می سازد تا در مورد بیماری فرزندشان آموزش ببینند. علاوه بر آن شش باغ، از جمله یک باغ سیب، خوشی و آسایش را برای خانواده ها فراهم می سازد.
منبع:http://architect.nemoneh.com
آخرین ویرایش:
**بیمارستانهای های-تک**
**بیمارستانهای های-تک**
بیمارستانهای "های – تک"
The New Age of High-Tech Hospitals
تکنولوژی اطلاعات و سیستم های دیجیتال، پزشکی را به همسویی در سیستمی واحد قادر می سازد.
با ورود تعدادی از سیستم های دیجیتال به داخل بیمارستان ها، کارفرمایان برای پذیرفتن سیستم های شبکه ای و استفاده از آنها مشتاق می گردند. از نقطه نظر پزشکی، این سیستم ها شامل هر دو نوع سیستم های اطلاعاتی و کلینیکی نظیر سیستم الکترونیکی ثبت مدارک پزشکی (EMR) ، سیستم های ارتباطی و بایگانی تصاویر (PACS) ، و علامتگذاری فرکانس های رادیویی (RFID) می باشند. در این میان سیتم هایی همچون احضار پرستار، هشدار آتش و دور سنجی و نظارت بر بیمار(مونیتورینگ اعضای حیاتی بدن) در شبکه های جداگانه ای قرار می گیرند. سیستم های ارتباطی نظیر کنفرانس ویدیویی از راه دور و پیج افراد نیز در سیستم هایی مجزا و سیستم های امنیتی نظیر مراقبت از کودکان به عنوان آیتم های جداگانه ای مطرح می باشند.
از نقظه نظر ساختمانی، مهندسی و سیستم مدیریت ساختمان (BMS) مجموعا ازسیستم های تهویه مکانیکی، کنترل کیفیت هوا و رطوبت داخلی به صورت تجهیزات مرکزی تشکیل می گردند. BMS نظارت بر سیستم های روشنایی و استفاده از انرژی را نیز در فضاهای درمانی به منظور کاهش مصرف مازاد آنها بر عهده می گیرد.
هنوز در هیچ بیمارستان یا فضای درمانی تمامی این سیستم ها گردهم نیامده اند؛ اما در 5 سال آینده، کشور قطر شاهد اتمام عملیات اجرایی بیمارستانی با استفاده از برترین فن آوری دیجیتال خواهد بود. این کشور کوچک خاورمیانه، دو تن از معماران آمریکایی Ellerbe Becket و Pelli Clarke Pelli را برای طراحی مرکز تحقیقاتی و درمانی پیشرفته (بدلیل استفاده تکنولوژی برتر در این مجموعه) sidra "سیدرا"، گردهم آورده است.
سیدرا بخشی از شهر آموزشی بلندپروازانه در دوحه، پایتخت قطر، است که در صورت تکمیل، تجسمی واقعی از یک مدل پیشرفته در طراحی بیمارستانها خواهد بود. مجموعه ای که معماران و کارفرمایان، فن آوری را در مدلهای متفاوتی در آن به نمایش خواهند گذاشت: در حوزه مراقبت از بیماران، تشریک مساعی و آموزش بین المللی در شاخه های پزشکی، کنترل و اداره ساختمان و در طراحی ساختمان مجموعه. حتی احتمالا تکنولوژی، در جهت معرفی و تشریح بیمارستان و فضاهای آن برای بیماران نیز بکار خواهد رفت.
اما آنچه تمامی این کاربردهای غیر مشابه را در کانال دیجیتالی واحدی سهیم خواهد نمود، تکنولوژی اطلاعات یا IT است که کلیه مراحل اجرایی بیمارستان را در یک رشته کابل نوری هدایت می نماید.
Joe Leger مدیر گروه مشاور تکنولوژی که عمدتاً در زمینه فن آوری مراکز درمانی، فعالیت می نمایند، اظهار می دارد: "پیشتر هر سیستم دیجیتالی، زیرساخت کابلی جداگانه ای برای خود داشت، در حالیکه امروزه این ملزومات، بزرگتر از یک جعبه نیست. زمانی که ما خواهان اتاقی بزرگ برای ITمی باشیم، طراحان امتنا می کنند، درحالیکه ما موجب حفظ فضا می شویم، چراکه قبلاً هر سیستم اطلاعاتی، اتاق مجزای خود را طلب می کرد."
لگر در طراحی پروژه 400 تخت خوابی و 7/1 میلیون فوت مربعی سیدرا، با معماران "بکت و پلی" همکاری می نمابد؛ بیمارستانی که بطور دائم با مرکز درمانی Weill Cornell در شهر نیویورک در ارتباط خواهد بود.
در مراکزی نظیر سیدرا، فن آوری دیجیتال چیزی فراتر از سیستم های اتاق عمل (OR)، که در 5 سال گدشته انفجاری در استفاده از مانیتورها، تجهیزات رادیولوژی، تجهیزات ویدئو کنفرانس و ... را شاهد بوده اند، می باشد.
در تقابل با چنین توسعه ای، با وجود ظهور مشاورین IT بعنوان یکی از بازیگران اصلی صحنه فضاهای درمانی، هنوز استفاده از این مشاورین در مراحل پایانی کار و البته دیر صورت می گیرد و از این رو صنعت پزشکی، فضاهای درمانی و معماران آن با مسائل زیربنایی نظیر هزاران کابل و فضاهای مورد نیاز، دست به گریبان می باشند.
منبع: September 2007 issue of Architectural Record
**بیمارستانهای های-تک**
بیمارستانهای "های – تک"
The New Age of High-Tech Hospitals
تکنولوژی اطلاعات و سیستم های دیجیتال، پزشکی را به همسویی در سیستمی واحد قادر می سازد.
با ورود تعدادی از سیستم های دیجیتال به داخل بیمارستان ها، کارفرمایان برای پذیرفتن سیستم های شبکه ای و استفاده از آنها مشتاق می گردند. از نقطه نظر پزشکی، این سیستم ها شامل هر دو نوع سیستم های اطلاعاتی و کلینیکی نظیر سیستم الکترونیکی ثبت مدارک پزشکی (EMR) ، سیستم های ارتباطی و بایگانی تصاویر (PACS) ، و علامتگذاری فرکانس های رادیویی (RFID) می باشند. در این میان سیتم هایی همچون احضار پرستار، هشدار آتش و دور سنجی و نظارت بر بیمار(مونیتورینگ اعضای حیاتی بدن) در شبکه های جداگانه ای قرار می گیرند. سیستم های ارتباطی نظیر کنفرانس ویدیویی از راه دور و پیج افراد نیز در سیستم هایی مجزا و سیستم های امنیتی نظیر مراقبت از کودکان به عنوان آیتم های جداگانه ای مطرح می باشند.
از نقظه نظر ساختمانی، مهندسی و سیستم مدیریت ساختمان (BMS) مجموعا ازسیستم های تهویه مکانیکی، کنترل کیفیت هوا و رطوبت داخلی به صورت تجهیزات مرکزی تشکیل می گردند. BMS نظارت بر سیستم های روشنایی و استفاده از انرژی را نیز در فضاهای درمانی به منظور کاهش مصرف مازاد آنها بر عهده می گیرد.
هنوز در هیچ بیمارستان یا فضای درمانی تمامی این سیستم ها گردهم نیامده اند؛ اما در 5 سال آینده، کشور قطر شاهد اتمام عملیات اجرایی بیمارستانی با استفاده از برترین فن آوری دیجیتال خواهد بود. این کشور کوچک خاورمیانه، دو تن از معماران آمریکایی Ellerbe Becket و Pelli Clarke Pelli را برای طراحی مرکز تحقیقاتی و درمانی پیشرفته (بدلیل استفاده تکنولوژی برتر در این مجموعه) sidra "سیدرا"، گردهم آورده است.
سیدرا بخشی از شهر آموزشی بلندپروازانه در دوحه، پایتخت قطر، است که در صورت تکمیل، تجسمی واقعی از یک مدل پیشرفته در طراحی بیمارستانها خواهد بود. مجموعه ای که معماران و کارفرمایان، فن آوری را در مدلهای متفاوتی در آن به نمایش خواهند گذاشت: در حوزه مراقبت از بیماران، تشریک مساعی و آموزش بین المللی در شاخه های پزشکی، کنترل و اداره ساختمان و در طراحی ساختمان مجموعه. حتی احتمالا تکنولوژی، در جهت معرفی و تشریح بیمارستان و فضاهای آن برای بیماران نیز بکار خواهد رفت.
اما آنچه تمامی این کاربردهای غیر مشابه را در کانال دیجیتالی واحدی سهیم خواهد نمود، تکنولوژی اطلاعات یا IT است که کلیه مراحل اجرایی بیمارستان را در یک رشته کابل نوری هدایت می نماید.
Joe Leger مدیر گروه مشاور تکنولوژی که عمدتاً در زمینه فن آوری مراکز درمانی، فعالیت می نمایند، اظهار می دارد: "پیشتر هر سیستم دیجیتالی، زیرساخت کابلی جداگانه ای برای خود داشت، در حالیکه امروزه این ملزومات، بزرگتر از یک جعبه نیست. زمانی که ما خواهان اتاقی بزرگ برای ITمی باشیم، طراحان امتنا می کنند، درحالیکه ما موجب حفظ فضا می شویم، چراکه قبلاً هر سیستم اطلاعاتی، اتاق مجزای خود را طلب می کرد."
لگر در طراحی پروژه 400 تخت خوابی و 7/1 میلیون فوت مربعی سیدرا، با معماران "بکت و پلی" همکاری می نمابد؛ بیمارستانی که بطور دائم با مرکز درمانی Weill Cornell در شهر نیویورک در ارتباط خواهد بود.
در مراکزی نظیر سیدرا، فن آوری دیجیتال چیزی فراتر از سیستم های اتاق عمل (OR)، که در 5 سال گدشته انفجاری در استفاده از مانیتورها، تجهیزات رادیولوژی، تجهیزات ویدئو کنفرانس و ... را شاهد بوده اند، می باشد.
در تقابل با چنین توسعه ای، با وجود ظهور مشاورین IT بعنوان یکی از بازیگران اصلی صحنه فضاهای درمانی، هنوز استفاده از این مشاورین در مراحل پایانی کار و البته دیر صورت می گیرد و از این رو صنعت پزشکی، فضاهای درمانی و معماران آن با مسائل زیربنایی نظیر هزاران کابل و فضاهای مورد نیاز، دست به گریبان می باشند.
منبع: September 2007 issue of Architectural Record
marali_64
عضو جدید
اصول طراحی کلینیک دندان پزشکی
اصول طراحی کلینیک دندان پزشکی
"اصول طراحی کلینیکدندان پزشکی"
" هر فضایی به واسطه ماهیتو درون‌مایه ی خود میبایست دارای کیفیت‌های فضایی ویژه ای برای کارایی ایده آلباشد "
در حقیقت فضا صرفاً یک ظرف مکانی با عملکردهای خاص نیست و طراحی آنمنحصر به چگونگی جانمایی اثاثیه میان چند دیوار نمی‌ماند . ایجاد یک محیط مطلوب وکارآمد ، تعاملی چند سویه است بین عناصر تشکیل دهنده یک فضا . یعنی افراد و اشیاییکه با فضایی در ارتباطند و کارکردی که برای آن فضا در نظر گرفته شده است هر یکپارامترهای متعدد و متفاوتی را در شکل دهی صحیح و کارآمدی آن پدید می‌آورند .
کلینیک دندان پزشکی مرکز درمانی است که دندان پزشکان متخصص در رشته هایمتعدد بهداشت دهان و دندان کنار یکدیگر جمع شده و در کنار هم به درمان بیمارن میپردازند .تخصص گرایی در میان دندان پزشکان راه را برای ایجاد مراکزدرمانی و تشخیصیکه خدمات گسترده ای ارایه می دهد هموار کرده است .مزیت این مراکز برای بیمارن،کوتاه بودن زمان انتظار و امکان تشخیص و درمان بهتر ،بدون مراجعه به پزشک دیگر است .مزیت این مراکز برای دندان پزشک نیز ،تخصیص ساعت های کاری منظم تر و توانایی تبادلو بهره گیری از تجربیات سایر دندان پزشکان است.
اما موارد ذکر شده نیازمندفضایی مناسب است که باتوجه به نیازهای مصرف کننده آن طراحی می شود و ابعاد و اندازهو چیدمان فضایی مناسب کمک شایانی در برآوردن نیازهای مراجعین خواهد داشت .
طراحی فضاهای درمانی یکی از بزرگترین پروژه های طراحی در زمینه ی معماری است.وطراحی این پروژه نیازمند مشاوره های فشرده با مشتریان ،پزشکان،مهندسین معمار،طراحانو کارشناسان بیمارستانی و کلینیکی است .و ممکن است طراحی یک فضای درمانی سالها بهطول انجامد.یکی از این مراکز درمانی کلینیک دندان پزشکی است.
پیش از طراحی هربنایی باید به خصوصیات و ویژگی های آن توجه نمود .
ویژگی های یک کلینیک دندان پزشکی عبارتند از :
1.بنایی امن،زیبا و پاکیزه .
2.محیطی نوآور،مهیج،پذیرای بیمارن و کارکنان .
3.انعطاف پذیر در برابرتغییرات آتی (طراحی فضای درمانی ممکناست سالها به طول انجامد بنابراین باید درانتخاب مصالح تجهیزات و... نهایت دقت را داشت تا با استانداردهای روز مطابقت داشتهباشد .)
4.مصرف بهینه ی انرژی(توجه خاص به مصالح و سیستم های سرمایش و گرمایش.)
5.قابلیت دسترسی برای افراد کم توان و ناتوان جسمی .
6.قابلیت پاسخگویی بهنیازهای بیماران .
7.دسترسی سریع و آسان (ارتباط مناسب با شبکه ی معابر و حمل ونقل . )
__________________
به طور کلی فضاهای کلینیک دندان پزشکی را از نظر طراحی به 2 بخش فضاهای بحرانی و فضای عمومی تقسیم بندی می کنند.همچنین فضاهای کلینیک از نظر عملکردی به 4 بخش
1-فضای مراجعین
2-فضای اداری
3-فضای اصلی کلینیک
4-تدارکات و پشتیبانی
تقسیم می شوند .
فضای مراجعین :
1-ورودی
2-انتظار بیمار
3-انتظار کودک
4-تسهیلات بهداشتی
فضای اداری :
1-پذیرش
2-اتاق اداری (عمومی)
3-بایگانی
4-دفتر کار دندان پزشک
- دندان پزشک ارشد
-دستیار دندان پزشک
تدارکات :
1-راهروها
2-فضای آموزشی
3-اتاق استراحت وآشپزخانه ی کوچک کارکنان
4-محفظه ی پارچه های تمییز
5-تسهیلات بهداشتی کارکنان
6-انبارعمومی
7-مخزن ملحفه های تمییز
8-انبار خردکردن زباله ها
9-اتاق نظافت
10-بارگیری و پذیرش بار
فضای اصلی کلینیک :
1-مطب دندان پزشکی(اتاق منفرد)
2-مطب دندان پزشکی (پلان آازاد)
3-استریلیزاسیون
4-ریکاوری
5-لابراتوار
-فضای حایل
-مدیریت لابراتوار
-تکنسین ارشد دندان پزشکی
-فضای آماده سازی
-فضای کار تکنسین دندان پزشکی
-سرامیک
-گچ و بسته بندی
-قالب گیری
-تراش
-اتاق کارکنان
-تسهیلات رفاهی
تمامی فضاها به غیر از فضای مراجعین باید در منطقه ی امن (به دور از هر گونه آلودگی) قرار گیرند .
البته فضاهای ذکر شده فقط مختص کلینیک های بزرگ دندان پزشکی نیست و تمامی مراکز درمانی دندان پزشکی اعم از مطب های دندان پزشکی باید دارای فضاهای ذکرشده در مقیاسی متناسب با مرکز درمانی باشند .
دیاگرام های 1و2 به خوبی رابطه بین فضاهای یک کلینیک را نشان می دهد
اصول طراحی کلینیک دندان پزشکی
"اصول طراحی کلینیکدندان پزشکی"
" هر فضایی به واسطه ماهیتو درون‌مایه ی خود میبایست دارای کیفیت‌های فضایی ویژه ای برای کارایی ایده آلباشد "
در حقیقت فضا صرفاً یک ظرف مکانی با عملکردهای خاص نیست و طراحی آنمنحصر به چگونگی جانمایی اثاثیه میان چند دیوار نمی‌ماند . ایجاد یک محیط مطلوب وکارآمد ، تعاملی چند سویه است بین عناصر تشکیل دهنده یک فضا . یعنی افراد و اشیاییکه با فضایی در ارتباطند و کارکردی که برای آن فضا در نظر گرفته شده است هر یکپارامترهای متعدد و متفاوتی را در شکل دهی صحیح و کارآمدی آن پدید می‌آورند .
کلینیک دندان پزشکی مرکز درمانی است که دندان پزشکان متخصص در رشته هایمتعدد بهداشت دهان و دندان کنار یکدیگر جمع شده و در کنار هم به درمان بیمارن میپردازند .تخصص گرایی در میان دندان پزشکان راه را برای ایجاد مراکزدرمانی و تشخیصیکه خدمات گسترده ای ارایه می دهد هموار کرده است .مزیت این مراکز برای بیمارن،کوتاه بودن زمان انتظار و امکان تشخیص و درمان بهتر ،بدون مراجعه به پزشک دیگر است .مزیت این مراکز برای دندان پزشک نیز ،تخصیص ساعت های کاری منظم تر و توانایی تبادلو بهره گیری از تجربیات سایر دندان پزشکان است.
اما موارد ذکر شده نیازمندفضایی مناسب است که باتوجه به نیازهای مصرف کننده آن طراحی می شود و ابعاد و اندازهو چیدمان فضایی مناسب کمک شایانی در برآوردن نیازهای مراجعین خواهد داشت .
طراحی فضاهای درمانی یکی از بزرگترین پروژه های طراحی در زمینه ی معماری است.وطراحی این پروژه نیازمند مشاوره های فشرده با مشتریان ،پزشکان،مهندسین معمار،طراحانو کارشناسان بیمارستانی و کلینیکی است .و ممکن است طراحی یک فضای درمانی سالها بهطول انجامد.یکی از این مراکز درمانی کلینیک دندان پزشکی است.
پیش از طراحی هربنایی باید به خصوصیات و ویژگی های آن توجه نمود .
ویژگی های یک کلینیک دندان پزشکی عبارتند از :
1.بنایی امن،زیبا و پاکیزه .
2.محیطی نوآور،مهیج،پذیرای بیمارن و کارکنان .
3.انعطاف پذیر در برابرتغییرات آتی (طراحی فضای درمانی ممکناست سالها به طول انجامد بنابراین باید درانتخاب مصالح تجهیزات و... نهایت دقت را داشت تا با استانداردهای روز مطابقت داشتهباشد .)
4.مصرف بهینه ی انرژی(توجه خاص به مصالح و سیستم های سرمایش و گرمایش.)
5.قابلیت دسترسی برای افراد کم توان و ناتوان جسمی .
6.قابلیت پاسخگویی بهنیازهای بیماران .
7.دسترسی سریع و آسان (ارتباط مناسب با شبکه ی معابر و حمل ونقل . )
__________________
به طور کلی فضاهای کلینیک دندان پزشکی را از نظر طراحی به 2 بخش فضاهای بحرانی و فضای عمومی تقسیم بندی می کنند.همچنین فضاهای کلینیک از نظر عملکردی به 4 بخش
1-فضای مراجعین
2-فضای اداری
3-فضای اصلی کلینیک
4-تدارکات و پشتیبانی
تقسیم می شوند .
فضای مراجعین :
1-ورودی
2-انتظار بیمار
3-انتظار کودک
4-تسهیلات بهداشتی
فضای اداری :
1-پذیرش
2-اتاق اداری (عمومی)
3-بایگانی
4-دفتر کار دندان پزشک
- دندان پزشک ارشد
-دستیار دندان پزشک
تدارکات :
1-راهروها
2-فضای آموزشی
3-اتاق استراحت وآشپزخانه ی کوچک کارکنان
4-محفظه ی پارچه های تمییز
5-تسهیلات بهداشتی کارکنان
6-انبارعمومی
7-مخزن ملحفه های تمییز
8-انبار خردکردن زباله ها
9-اتاق نظافت
10-بارگیری و پذیرش بار
فضای اصلی کلینیک :
1-مطب دندان پزشکی(اتاق منفرد)
2-مطب دندان پزشکی (پلان آازاد)
3-استریلیزاسیون
4-ریکاوری
5-لابراتوار
-فضای حایل
-مدیریت لابراتوار
-تکنسین ارشد دندان پزشکی
-فضای آماده سازی
-فضای کار تکنسین دندان پزشکی
-سرامیک
-گچ و بسته بندی
-قالب گیری
-تراش
-اتاق کارکنان
-تسهیلات رفاهی
تمامی فضاها به غیر از فضای مراجعین باید در منطقه ی امن (به دور از هر گونه آلودگی) قرار گیرند .
البته فضاهای ذکر شده فقط مختص کلینیک های بزرگ دندان پزشکی نیست و تمامی مراکز درمانی دندان پزشکی اعم از مطب های دندان پزشکی باید دارای فضاهای ذکرشده در مقیاسی متناسب با مرکز درمانی باشند .
دیاگرام های 1و2 به خوبی رابطه بین فضاهای یک کلینیک را نشان می دهد
آخرین ویرایش توسط مدیر:
بیمارستان ucsf نیویورک
بیمارستان ucsf نیویورک
این نمایی از بیمارستان است.عکس پایین هم پلان اونه.
اینم دو تا عکس دیگه،واقعا بیمارستان جالبیه. راستی عکس اول توی پست قبلی برای این بیمارستان نیست.
مطالبی هم داشتم که نتونستم ضمیمه کنم!!!!!!!!!!!!!!!!اگه کسی میتونه راهنماییم کنه ممنون میشم.
بیمارستان ucsf نیویورک
این نمایی از بیمارستان است.عکس پایین هم پلان اونه.
اینم دو تا عکس دیگه،واقعا بیمارستان جالبیه. راستی عکس اول توی پست قبلی برای این بیمارستان نیست.مطالبی هم داشتم که نتونستم ضمیمه کنم!!!!!!!!!!!!!!!!اگه کسی میتونه راهنماییم کنه ممنون میشم.
marali_64
عضو جدید
طراحی ۴ فضای مورد نیاز برای درمانگاه
طراحی ۴ فضای مورد نیاز برای درمانگاه
طراحی ۴ فضای مورد نیاز برای درمانگاه
javascript:void(0)
مقصود از انجام طرح معماری ۴ طراحی یک فضای بهداشتی شهری با موضوع پلی کلینیک واورژانس در نظر گرفته شده است که دانشجویان با عنایت به ملموس بودن این عملکرد واین که همه اقشار جامعه تجربه حضور در چنین بناهایی را دارند به نوعی پیشینه ذهنی داشته واز طرفی پیچیدگی خاص و لزوم توجه به جنبه های عملکردی ، شفافیت فضا ، همجواری های فضایی ، دسترسی ها ونیز رعایت مسائل فرهنگی ، اجتماعی ، بهداشتی وروانی ، مححدودیت های خاصی در این طراحی به وجود می آورد که دانشجو باید با مطالعه دقیق و بررسی نمونه های موردی تجربه ومهارت کافی در خلق این فضاها را داشته باشد .
فضاهای در نظر گرفته شده طرح شامل کلینیک ها ، اورژانس وفضاهای تدارکات وپشتیبانی شه شرح زیر است :
فضاهای در نظر گرفته شده طرح شامل کلینیک ها ، اورژانس وفضاهای تدارکات وپشتیبانی شه شرح زیر است :
کلینیک ها
طراحی ۴ فضای مورد نیاز برای درمانگاه
طراحی ۴ فضای مورد نیاز برای درمانگاه
javascript:void(0)
مقصود از انجام طرح معماری ۴ طراحی یک فضای بهداشتی شهری با موضوع پلی کلینیک واورژانس در نظر گرفته شده است که دانشجویان با عنایت به ملموس بودن این عملکرد واین که همه اقشار جامعه تجربه حضور در چنین بناهایی را دارند به نوعی پیشینه ذهنی داشته واز طرفی پیچیدگی خاص و لزوم توجه به جنبه های عملکردی ، شفافیت فضا ، همجواری های فضایی ، دسترسی ها ونیز رعایت مسائل فرهنگی ، اجتماعی ، بهداشتی وروانی ، مححدودیت های خاصی در این طراحی به وجود می آورد که دانشجو باید با مطالعه دقیق و بررسی نمونه های موردی تجربه ومهارت کافی در خلق این فضاها را داشته باشد .
فضاهای در نظر گرفته شده طرح شامل کلینیک ها ، اورژانس وفضاهای تدارکات وپشتیبانی شه شرح زیر است :
فضاهای در نظر گرفته شده طرح شامل کلینیک ها ، اورژانس وفضاهای تدارکات وپشتیبانی شه شرح زیر است :
کلینیک ها
- دندانپزشکی – روانپزشکی – چشم پزشکی – گوش وحلق وبینی – کودکان – کلیه ومجاری ادرار – داخلی – زنان وزایمان – اورتوپدی – قلب وعروق – مغز واعصاب – پوست ومو وآلرژی .
- این عملکرد یه صورت شبانه روزی فعال ودارای ماهیت عملکردی مستقل از درمانگاه است که شامل فضاهای زیر است :ورودی – تلفن عمومی – پارک آمبولانس – سرویس بهداشتی – انتظار بیماران وهمراهان – پذیرش وصندوق – اداری – داروخانه – تزریقات – مصاحبه ومعاینه ( برای حضور سه پزشک به طور همزمان ) – تحت نظر ( به تفکیک جنسیت ) – اتاق تحت نظر ایزوله (دو اتاق ) – اتاق پرستاری – جراحی های کوچک – انبار تدارکات واستریل – حراست ونیروی انتظامی – رختشویخانه – تاسیسات وفضاهای قابل توجیه ومتناسب دیگر .
- رادیو لوژی وعکس برداری – سونو گرافی – سی تی اسکن – با کارکرد های جداگانه
- آزمایشگاه شامل : بخش های بیوشیمی – خون شناسی – بافت شناسی – باکتری شناسی – پاتولوژی – نمونه برداری – استرالیزاسیون – انبار – سرویس بهداشتی – انتظار – اداری
- پزشک
- فیزیو تراپی شامل : سالن ورزشی – پرستاری – انتظار – اداری – سرویس – انبار
- سالن اجتماعات ( برای سمینار ها ودوره های آموزشی تنظیم خانواده ، مدد کاری اجتماعی و … ) – پارکینگ – نگهبانی – سلف سرویس وآشپز خانه ( برای کارکنان اورژانس ودرمانگاه ) – تاسیسات – انبار اموال – محوطه سازی و …
marali_64
عضو جدید
برنامه فیزیکی بیمارستان فوق تخصصی قلب
برنامه فیزیکی بیمارستان فوق تخصصی قلب
برنامه فیزیکی بیمارستان فوق تخصصی قلب شامل ریز فضاها و سطح استاندارد انها
برنامه فیزیکی بیمارستان فوق تخصصی قلب
برنامه فیزیکی بیمارستان فوق تخصصی قلب شامل ریز فضاها و سطح استاندارد انها
| خدمات درمانی | سطح کل |
| جراحی | 557 |
| اورژانس | 309 |
| درمانگاه تخصصی | 576 |
| فیزیوتراپی | 150 |
| بستری مردان | 454 |
| بستری زنان | 454 |
| بخش ICU | 359 |
| بخش آنپیو | 195 |
| جمع کل | 3090 |
| خدمات تشخیص | سطح کل |
| آزمایشگاه | 126 |
| خدمات اداری | سطح کل |
| مدیریت | 279 |
| ورودی اصلی | 212 |
| جمع کل | 491 |
| خدمات کارکنان | سطح کل |
| نمازخانه | 30 |
| غذاخوری کارکنان | 127 |
| کتابخانه | 143 |
| سالن اجتماعات | 163 |
| کافی شاپ | 165 |
| مهمانسرا | 125 |
| جمع کل | 753 |
| خدمات پتشتیبانی | سطح کل |
| استریل | 170 |
| انبارها | 148 |
| آشپزخانه | 290 |
| رخت شورخانه | 161 |
| نگهداری جسد | 44 |
| کاخداری | 114 |
| تأسیسات | 443 |
| جمل کل | 1370 |
| جمع کل زیربنای بیسمارستان 5830 |
| ورودی اصلی | |||
| نام فضا | سطح خالص بنا | تعداد | سطح خالص کل |
| ورودی اصلی | |||
| پیش ورودی | 10 | 10 | |
| اطلاعات | 4 | 4 | |
| انتظار عمومی | 70 | 70 | |
| توالت مرد و زن | 2 | 4 | 8 |
| اتاق اپراتور تلفن | 15 | 15 | |
| اتاق مددکار اجتماعی (بیمه گری) | 24 | 24 | |
| صندوق و ترخیص | 12 | 12 | |
| جمع سطوح خالص | 143 | ||
| سطح رفت آمد درون بخش35% | 50 | ||
| سطح خالص زیربنا | 193 | ||
| سطح اسکلت و دیوارها 10% | 3/19 | ||
| سطح ناخالص زیربنا | 212~3/212 |
| بخش اورژانس | |||
| نام فضا | سطح خالص بنا | تعداد | سطح خالص کل |
| فضاهای بیماران | |||
| پیش ورودی – تلفن عمومی | 6 | 6 | |
| محل پارک برانکارد-تیراژ | 12 | 12 | |
| سالن انتظار بیماران سرپایی | 15 | 15 | |
| توالت همراه بیمار | 3 | 2 | 6 |
| توالت صندلی چرخدار | 4 | 2 | 8 |
| پذیرش | 6 | 6 | |
| اتاق معاینه و مشاوره پزشک عمومی | 12 | 12 | |
| اتاق تجدید حیات قلبی – تنفسی | 24 | 24 | |
| سالن بیماران تحت نظر مرد و زن | 7 | 6 | 42 |
| کابین معاینه و درمان | 8 | 4 | 32 |
| استریل فرعی | 8 | 8 | |
| اتاق پزشک | 9 | 9 | |
| فضاهای پشتیبانی | |||
| ایستگاه پرستاری و گزارش نویسی و فضای کار تمیز | 14 | 14 | |
| اتاقکار کثیف | 8 | 8 | |
| توالت بیمار مرد و زن | 3 | 2 | 6 |
| رختکن کارکنان | |||
| فضای رختکن | 4 | 2 | 8 |
| جمع سطوح خالص | 216 | ||
| سطح رفت و آمد درون بخشی 3% | 8/64 | ||
| سطح خالص زیربنا | 8/280 | ||
| سطح اسکلت و دیوارها10% | 08/28 | ||
| سطح ناخالص زیربنا | 309~88/308 |
| بخش درمانگاه قلب | |||
| نام فضا | سطح خالص بنا | تعداد | سطح خالص کل |
| سالن ورودی درمانگاه و پذیرش | |||
| پیش ورودی | 9 | 9 | |
| انتظار بیمار | 60 | 60 | |
| پذیرش بیمار و صندوق | 9 | 9 | |
| توالیت مرد و زن | 3 | 2 | 6 |
| توالت صندلی چرخدار | 3 | 3 | 9 |
| بایگانی و تایپ | 14 | 14 | |
| مدیریت درمانگاه | 14 | 14 | |
| داروخانه | 14 | 14 | |
| بوفه | 12 | 12 | |
| درمانگاه داخلی | |||
| پذیرش فرعی | 12 | 12 | |
| استراحت پرسنل | 8 | 8 | |
| اتاق پزشک و معاینه | 14 | 4 | 56 |
| اتاق ECG | 10 | 2 | 20 |
| اتاق تست ورزش | 12 | 12 | |
| اتاق بازتوانی | 20 | 20 | |
| بخش رادیوگرافی | |||
| منشی | 6 | 6 | |
| بایگانی | 8 | 8 | |
| اتاق ملحفه تمیز | 8 | 8 | |
| انبار فیلم | 9 | 9 | |
| توالت کارکنان | 2 | 2 | 4 |
| اتاق تاریک | 6 | 6 | |
| اتاق کنترل | 6 | 6 | |
| رادیوگرافی | 41 | 41 | |
| توالت بیمار مرد و زن | 2 | 2 | 4 |
| رختکن بیمار | 6 | 6 | |
| استراحت پرسنل | 9 | 9 | |
| آبدارخانه | 6 | 6 | |
| جمع سطوح خالص | 388 | ||
| سطح رفت و آمد درون بخشی 35% | 8/135 | ||
| سطح خالص زیربنا | 8/523 | ||
| سطح اسکلت و دیوارها10% | 38/52 | ||
| سطح ناخالص زیربنا | 576~1/576 |
| بخش جراحی | |||
| نام فضا | سطح خالص بنا | تعداد | سطح خالص کل |
| ورودی و تعویض لباس | |||
| پیش ورودی | 8 | 8 | |
| ایستگاه کنترل و برنامه | 6 | 6 | |
| قسمت ورودی | |||
| فضای رختکن | 8 | 2 | 16 |
| آماده سازی بیمار با 3 تخت | 12 | 12 | |
| فضای پوشیدن روپوش و کفش | 5 | 2 | 10 |
| قسمت خروج | 2 | ||
| فضای رختکن | 5 | 2 | 10 |
| فضاس دست شویی | 3 | 2 | 6 |
| دوش | 3 | 2 | 6 |
| آمادگی و ریکاوری | |||
| فضای آمادگی با 3 تخت | 18 | 18 | |
| اتاق دارو | 8 | 2 | 16 |
| اتاق کار کثیف | 6 | 2 | 12 |
| اتاق عمل | |||
| اتاق عمل | 49 | 2 | 98 |
| اتاق اسکراب دگان | 7 | 2 | 14 |
| CSICU | 30 | 30 | |
| CICU | 20 | 20 | |
| انبار استریل فرعی | 8 | 2 | 16 |
| قبل از عمل | 12 | 2 | 24 |
| فضاهای پشتیبانی | |||
| اتاق سرپرست بخش | 6 | 6 | |
| اتاق استراحت کادر و آبدارخانه | 12 | 12 | |
| محل پارک رادیولوژی سیار | 2 | 2 | |
| ایستگاه پرستاران و گزارش نویسی جراحان | 6 | 6 | |
| انبار استریل اصلی | 12 | 12 | |
| انبار تجهیزات | 15 | 15 | |
| جمع سطوح خالص | 375 | ||
| سطح رفت و آمد 35% | 25/131 | ||
| سطح اسکلت و دیوارها10% | 62/50 | ||
| سطح ناخالص زیربنا | 57~85/556 |
| بخش آزمایشگاه تشخیص پزشکی | |||
| نام فضا | سطح خالص بنا | تعداد | سطح خالص کل |
| فضای بیماران سرپایی | |||
| انتظار بیماران | 12 | 12 | |
| پذیرش و بایگانی | 6 | 6 | |
| اتاق نمونه گیری خون | 3 | 2 | 6 |
| توالت نمونه گیری | 3 | 2 | 6 |
| فضای آزمایشگاهی | |||
| بیوشیمی | 22 | 22 | |
| خون شناسی | 18 | 18 | |
| اتاق جمع اوری و آماده سازی نمونه ها | 6 | 6 | |
| شست و شو و استریلیزاسیون | 12 | 12 | |
| جمع سطوح خالص | 88 | ||
| سطح رفت و آمد درون بخشی30% | 4/26 | ||
| سطح خالص زیربنا | 4/114 | ||
| سطح اسکلت و دیوارها10% | 44/11 | ||
| سطح ناخالص زیربنا | 126~84/125 |
| بخش مراقبت ویژه I.C.U | |||
| نام فضا | سطح ناخالص بنا | تعداد | سطح خالص کل |
| فضاهای بیماران | |||
| کابین مراقبت بیماران | 45 | 45 | |
| حمام بیمار با برانکارد | 7 | 7 | |
| کابین بهترین بیمار ایزوله | 24 | 24 | |
| پست icu | 52 | 52 | |
| ایستگاه پرستاری و مانیتورینگ | 9 | 9 | |
| اتاق بسرتی موقت قلب | 60 | 60 | |
| توالیت | 2 | 2 | 4 |
| فضاهای پشتیبانی | |||
| ایستگاه پرستاری و مانیتورینگ جهت icu و بستری موقت قلب | 20 | 20 | |
| راهرو مشاهده | 30 | 30 | |
| جمع سطوح خالص | 251 | ||
| سطح رفت و آم 30% | 3/75 | ||
| سطح خالص زیربنا | 3/326 | ||
| سطح اسکلت و دیوارها10% | 63/32 | ||
| سطح ناخالص زیربنا | 359 ~93/358 |
| بخش بستری 14 تخت خوابی مردان | |||
| نام فضا | سطح خالص بنا | تعداد | سطح خالص کل |
| فضای بیماران | |||
| اتاق بستری 2 تخت خوابی با توالت | 28 | 2 | 56 |
| اتاق بستری 1تخت خوابی با توالت | 12 | 2 | 24 |
| اتاق بستری 4تخت خوابی با توالت | 30 | 2 | 60 |
| اتاق بستری 3تخت خوابی با توالت | 30 | 30 | |
| اتاق پزشک بخش | 16 | 16 | |
| آماده سازی و تحویل لباس | 16 | 16 | |
| گزارش نویسی | 15 | 15 | |
| فضاهای پشتیبانی | |||
| ایستگاه پرستاری | 8 | 8 | |
| اتاق تمیز و کارتمیز | 6 | 6 | |
| اتاق نگهداری وسایل کثیف | 6 | 6 | |
| استراحت پرستاران | 9 | 9 | |
| سرویس پرسنل | 2 | 2 | 4 |
| بستری CCU مردان | 56 | 56 | |
| جمع سطوح خالص | 306 | ||
| سطح رفت و آمد 35% | 107 | ||
| سطح خالص زیربنا | 1/413 | ||
| سطح اسکلت و دیوارها10% | 3/41 | ||
| سطح ناخالص زیربنا | 454~4/454 |
| بخش بستری 14 تخت خوابی زنان | |||
| نام فضا | سطح خالص بنا | تعداد | سطح خالص کل |
| فضاهای بیماران | |||
| اتاق بستری 2 تخت خوابی با توالت | 28 | 2 | 56 |
| اتاق بستری 1تخت خوابی با توالت | 12 | 2 | 24 |
| اتاق بستری 4تخت خوابی با توالت | 30 | 2 | 60 |
| اتاق بستری 3تخت خوابی با توالت | 30 | 30 | |
| اتاق پزشک بخش | 16 | 16 | |
| آماده سازی و تحویل لباس | 16 | 16 | |
| گزارش نویسی | 15 | 15 | |
| فضای پشتیبانی | |||
| ایستگاه پرستاری | 8 | 8 | |
| اتاق دارو و کارتمیز | 6 | 6 | |
| اتاق نگهداری وسایل کثیف | 6 | 6 | |
| استراحت پرستاران | 9 | 9 | |
| سرویس پرسنل | 2 | 2 | 4 |
| بستری CCU مردان | 56 | 56 | |
| جمع سطوح خالص | 306 | ||
| سطح رفت و آمد 35% | 107 | ||
| سطح خالص زیربنا | 1/413 | ||
| سطح اسکلت و دیوارها10% | 3/41 | ||
| سطح ناخالص زیربنا | 454~4/454 |
| بخش آنژیوگرافی | |||
| نام فضا | سطح خالص بنا | تعداد | سطح خالص کل |
| ورودی بخش | |||
| پذیرش | 6 | 6 | |
| محل پارک برانکارد | 2 | 2 | |
| فضای انتظار بیماری | 6 | 6 | |
| اتاق پزشک بخش | 12 | 12 | |
| انبار وسایل | 3 | 3 | |
| اتاق کنترل | 8 | 8 | |
| اتاق عمل آنژیوگرافی | 24 | 24 | |
| توالت | 3 | 3 | |
| جمع سطوح خالص | 64 | ||
| سطوح رفت و آمد 35% | 4/23 | ||
| سطح خالص زیربنا | 4/86 | ||
| سطح اسکلت و دیوارها10% | 64/8 | ||
| سطح ناخالص زیربنا | 95~08/95 |
| بخش فیزیوتراپی | |||
| نام فضا | سطح خالص بنا | تعداد | سطح خالص کل |
| پذیرش و انتظار | |||
| پذیرش و بایگانی | 6 | 6 | |
| انتظار بیماران | 15 | 15 | |
| دفتر تایپیست | 13 | 13 | |
| فضای درمانی | |||
| سالن حرکت درمانی | 32 | 32 | |
| کابین های برق درمانی | 6 | 4 | 24 |
| فضاهای پشتیبانی | |||
| نگهداری کیسه های سردوگرم و ملافه تمیز | 3 | 3 | |
| توالت و دوش صندلی چرخدار | 3 | 2 | 6 |
| توالت کارکنان | 3 | 2 | 6 |
| جمع سطوح خالص | 105 | ||
| سطح رفت و آمد درون بخشی 30% | 5/31 | ||
| سطح خالص زیربنا | 5/136 | ||
| سطح اسکلت و دیوارها10% | 65/13 | ||
| سطح ناخالص زیربنا | 150~15/150 |
| نگهداری جسد | |||
| نام فضا | سطح خالص بنا | تعداد | سطح خالص کل |
| اتاق مسئول | 6 | 6 | |
| کالبد شکافی | 13 | 13 | |
| سردخانه با گنجایش 2 جسد | 8 | 8 | |
| رختکن | 3 | 3 | |
| توالت | 3 | 3 | |
| جمع سطوح خالص | 33 | ||
| سطح رفت و آمد 20% | 6/6 | ||
| سطح خالص زیربنا | 6/39 | ||
| سطح اسکلت و دیوارها10% | 96/3 | ||
| سطح ناخالص زیربنا | 44~56/44 | ||
| بخش کاخ داری | |||
| نگهداری زباله | 45 | 2 | 90 |
| جمع سطوح خالص | 90 | ||
| سطح رفت و آمد 15% | 5/13 | ||
| سطح خالص زیربنا | 5/103 | ||
| سطح اسکلت و دیوارها10% | 35/10 | ||
| سطح ناخالص زیربنا | 114~85/113 |
| بخش استریل | |||
| نام فضا | سطح خالص بنا | تعداد | سطح خالص کل |
| قسمت استریل | |||
| پیش ورودی به انبار | 3 | 3 | |
| انبار | 12 | 12 | |
| اتاق دریافت وسایل استریل | 6 | 6 | |
| قسمت کثیف | |||
| فضای شست و شوی ابزار و وسایل | 15 | 15 | |
| فضای بارگیری ماشینهای شست و شوی دو طرفه | 3 | 2 | 6 |
| قسمت تمیز | |||
| فضای بسته بندی ابزار و وسایل | 12 | 12 | |
| شست و شوی اولیه | 24 | 24 | |
| محل استقرار اتوکلاو دوطرفه گازی | 2 | 2 | |
| محل استقرار اتوکلاو دوطرفه بخاری | 2 | 2 | |
| استریزیسیون | 18 | 18 | |
| اتاق سرپرست | 16 | 16 | |
| پرسنل | |||
| رختکن کارکنان مرد | 3 | 3 | |
| دوش | 2 | 2 | |
| رختکن کارکنان زن | 3 | 3 | |
| دوش | 2 | 2 | |
| توالت کارکنان | 3 | 3 | |
| جمع سطوح خالص | 129 | ||
| سطح رفت و آمد 20% | 8/25 | ||
| سطح خالص زیربنا | 8/154 | ||
| سطح اسکلت و دیوارها10% | 48/15 | ||
| سطح ناخالص زیربنا | 170~28/170 |
| بخش آشپزی | |||
| نام فضا | سطح خالص بنا | تعداد | سطح خالص کل |
| انبارهای روزانه | 8 | 8 | |
| فضاهای آماده سازی | 17 | 17 | |
| فضاهای پخت | 45 | 45 | |
| نگهداری و آماده کردن سینی | 25 | 25 | |
| نگهداری ظروف | 14 | 14 | |
| شست و شو | 35 | 35 | |
| دوش و رختکن | 6 | 2 | 12 |
| توالت | 3 | 2 | 6 |
| اتاق سرپرست | 5 | 5 | |
| انبار مواد غذایی خشک | 32 | 32 | |
| سردخانه | 12 | 12 | |
| سردخانه و یخچال | 8 | 8 | |
| جمع سطوح خالص | 219 | ||
| سطح رفت و آمد 20% | 8/43 | ||
| سطح خالص زیربنا | 8/262 | ||
| سطح اسکلت و دیوار10% | 28/26 | ||
| سطح ناخالص زیربنا | 290~08/289 |
| بخش رخت شوی خانه | |||
| نام فضا | سطح خالص بنا | تعداد | سطح خالص کل |
| رختشوی خانه | |||
| فضای تفکیکی رخت کثیف | 6 | 6 | |
| سالن رختشویی خانه | |||
| فضای شست و شوی عمومی | 4 | 4 | |
| فضای آبگیری | 3 | 3 | |
| فضای خشتکن | 5/2 | 5/2 | |
| فضای اتوی ملافه | 12 | 12 | |
| فضای اتوی پرس | 8 | 8 | |
| فضای اتوی دستی | 3 | 3 | |
| فضای لکه گیری | 2 | 2 | |
| فضای بازبینی-تاکردن-طبقه بندی | 6 | 6 | |
| تعمیرات خیاط خانه | 24 | 24 | |
| شست وشوی عفونی | 12 | 12 | |
| فضای پشتیبانی | |||
| انبار کلی | 10 | 10 | |
| اتاق مسئول | 14 | 14 | |
| توالت | 3 | 2 | 6 |
| انبار رخت تمیز | 15 | 15 | |
| جمع سطوح خالص | 5/127 | ||
| سطح رفت و آمد 15% | 125/19 | ||
| سطح خالص زیربنا | 625/146 | ||
| سطح اسکلت و دیوار10% | 66/14 | ||
| سطح ناخالص زیربنا | 161~2/161 |
| بخش تأسیسات | |||
| نام فضا | سطح خالص بنا | تعداد | سطح خالص کل |
| تأسیسات | |||
| تکنسین | 12 | 12 | |
| پست ترانس | 30 | 30 | |
| انبار یدکی | 16 | 16 | |
| موتورخانه | 98 | 98 | |
| هواسازی | 60 | 60 | |
| اتاق باطری | 30 | 30 | |
| کندانسور | 12 | 2 | 24 |
| ترابری | 80 | 80 | |
| جمع سطوح خالص | 350 | ||
| سطح رفت و آمد 15% | 5/52 | ||
| سطح خالص زیربنا | 5/402 | ||
| سطح اسکلت و دیوار10% | 25/40 | ||
| سطح ناخالص زیربنا | 443~75/442 |
| سالن اجتماعات | |||
| نام فضا | سطح خالص بنا | تعداد | سطح خالص کل |
| محل نشستن | 100 | 100 | |
| سن | 21 | 21 | |
| اتاق نور | 4 | 4 | |
| اتاق صوت | 4 | 4 | |
| جمع سطوح خالص | 129 | ||
| سطح رفت و آمد 15% | 35/19 | ||
| سطح خالص زیربنا | 35/148 | ||
| سطح اسکلت و دیوار10% | 83/14 | ||
| سطح ناخالص زیربنا | 163~18/163 |
| بخش انبارها | |||
| نام فضا | سطح خالص بنا | تعداد | سطح خالص کل |
| انبارهای عمومی | |||
| انبار کالا و تجهیزات پزشکی | 25 | 25 | |
| انبار غذا و لوازم دفتی | 10 | 10 | |
| انبار مواد ووسایل کاخداری | 5 | 5 | |
| انبار ملحفه و لباس | 35 | 35 | |
| انبار وسایل | 16 | 16 | |
| اتاق مسئول و انبار بایگانی راکد | 18 | 18 | |
| توالت و دستشویی کارکنان | 3 | 3 | |
| جمع سطوح خالص | 112 | ||
| سطح رفت و آمد 20% | 4/22 | ||
| سطح خالص زیربنا | 4/134 | ||
| سطح اسکلت و دیوار10% | 44/13 | ||
| سطح ناخالص زیربنا | 148~8/147 |
| کتابخانه | |||
| نام فضا | سطح خالص بنا | تعداد | سطح خالص کل |
| ورودی | 6 | 6 | |
| دفتر آموزش | 10 | 10 | |
| کلاس درس | 11 | 11 | |
| مخزن کتاب | 20 | 20 | |
| محل مطالعه | 36 | 36 | |
| سابن کامپیوتر | 18 | 18 | |
| توالت | 6 | 2 | 12 |
| جمع سطوح خالص | 113 | ||
| سطح رفت و آمد 15% | 95/16 | ||
| سطح خالص زیربنا | 95/129 | ||
| سطح اسکلت و دیوار10% | 99/12 | ||
| سطح ناخالص زیربنا | 143~9/142 |
| بخش نمازخانه | |||
| نام فضا | سطح خالص بنا | تعداد | سطح خالص کل |
| نمازخانه | |||
| پیش ورودی | 2 | 2 | 4 |
| سالن نمازخانه | 10 | 2 | 20 |
| محل وضو | 2 | 2 | 4 |
| جمع سطوح خالص | 28 | ||
| سطح رفت و آمد | 0 | ||
| سطح خالص زیربنا | 28 | ||
| سطح اسکلت و دیوار10% | 8/2 | ||
| سطح ناخالص زیربنا | 30~8/30 | ||
| بخش غذاخوری | |||
| غذاخوری کارکنان | |||
| توالت و دستشویی | 3 | 2 | 6 |
| پیشخوان توزیع غذا | 14 | 14 | |
| سالن غذاخوری | 80 | 80 | |
| جمع سطوح خالص | 100 | ||
| سطح رفت و آمد 15% | 15 | ||
| سطح اسکلت و دیوار10% | 5/11 | ||
| سطح ناخالص زیربنا | 127~5/126 |
| کافی شاپ | |||
| نام فضا | سطح خالص بنا | تعداد | سطح خالص کل |
| محل انتظار کودکان | 100 | 100 | |
| فروشگاه | 30 | 30 | |
| جمع سطوح خالص | 130 | ||
| سطح رفت و آمد 15% | 5/19 | ||
| سطح خالص زیربنا | 5/149 | ||
| سطح اسکلت و دیوار10% | 9/14 | ||
| سطح ناخالص زیربنا | 165~85/164 | ||
| مهمانسرا | |||
| ورودی | 6 | 6 | |
| توالت و سرویس | 5 | 2 | 10 |
| دستشویی | 2 | 2 | |
| حمام | 4 | 4 | |
| آشپزخانه | 8 | 3 | 24 |
| هال و پذیرایی | 16 | 2 | 48 |
| اتاق خواب | 9 | 9 | |
| جمع سطوح خالص | 103 | ||
| سطح رفت و آمد 10% | 3/10 | ||
| سطح خالص زیربنا | 3/113 | ||
| سطح اسکلت و دیوار10% | 33/11 | ||
| سطح ناخالص زیربنا | 125~6/124 |
| بخش مدیریت | |||
| نام فضا | سطح خالص بنا | تعداد | سطح خالص کل |
| فضاهای اداری | |||
| اتاق رئیس و شورای پزشکی | 40 | 40 | |
| اتاق منشی | 15 | 15 | |
| اتاق مدیر پرستاری | 22 | 22 | |
| اتاق رئیس امور اداری | 20 | 20 | |
| دبیرخانه | 20 | 20 | |
| اتاق کارمندان | 12 | 12 | |
| اتاق بایگانی اسناد پزشکی | 15 | 15 | |
| حسابداری و بایگانی | 25 | 25 | |
| اتاق کامپیوتر و سرور | 28 | 28 | |
| آبدارخانه | 6 | 6 | |
| جمع سطوح خالص | 203 | ||
| سطح رفت و آمد درون بخشی 10% | 75/50 | ||
| سطح خالص زیربنا | 75/253 | ||
| سطح اسکلت و دیوار10% | 37/25 | ||
| سطح ناخالص زیربنا | 279~1/279 |
آخرین ویرایش توسط مدیر:
بابالنگ دراز
کاربر بیش فعال
مشاهده پیوست asly1.rar
فایل نمونه ای کد بیمارستان....دانشجویی یادم رفت فونتاشو بریزم فونتاشم بریزید تا خونده بشه
فایل نمونه ای کد بیمارستان....دانشجویی یادم رفت فونتاشو بریزم فونتاشم بریزید تا خونده بشه
درکه
عضو جدید
بیمارستان
بیمارستان
مشاهده پیوست Rando (www.daneshju.ir).pdfمشاهده پیوست Rando (www.daneshju.ir).pdfسلام من این مقاله داشتم ببین به کار می آید
بیمارستان
مشاهده پیوست Rando (www.daneshju.ir).pdfمشاهده پیوست Rando (www.daneshju.ir).pdfسلام من این مقاله داشتم ببین به کار می آید
طراحي بناهاي درماني
( جلد يكم )
راهنماي برنامه ريزي و طراحي معماري
CSICU بخش مراقبت ويژه جراحي قلب
معرفی
خدمات عمومی در بخش
خدمات قلب و سطح بندی بیمارستان
تجهیزات پزشکی
کنترل عفونت
سرانه و برنامه فیزیکی
ایمنی
و....
http://www.4shared.com/office/cgjyW3qM/Code287-12-1_2.html?
( جلد يكم )
راهنماي برنامه ريزي و طراحي معماري
CSICU بخش مراقبت ويژه جراحي قلب
معرفی
خدمات عمومی در بخش
خدمات قلب و سطح بندی بیمارستان
تجهیزات پزشکی
کنترل عفونت
سرانه و برنامه فیزیکی
ایمنی
و....
http://www.4shared.com/office/cgjyW3qM/Code287-12-1_2.html?
برنامه فیزیکی بیمارستان
برنامه فیزیکی بیمارستان
طراحی بیمارستان با توجه به اوضاع اقلیمی و نیاز های بهداشتی و منطقه ای تا حدودی متفاوت است ولی استاندارد های ثابتی وجود دارد که منشاء اقتصادی و عملکردی دارند و روابط فضاها تحت یک نظام کلی در بیمارستان قرارمیگیرند. یک طرح خوب باید بهترین شکل تقسیم بندی و سازماندهی را داشته باشد.
قبل از شروع طراحی باید یک برنامه معماری وعملکردی داشت که در آن فضاها و مساحت های آنها مشخص شده است.در برنامه های کاملتر مشخصات تجهیزات داخل و میزان دما و فشار هوا و روشنایی وجنس مصالح وغیره نیز ذکر شده است…
.
.
_____________________________________________
[h=5]مطلب از: m-farhang ·[/h]
برنامه فیزیکی بیمارستان
طراحی بیمارستان با توجه به اوضاع اقلیمی و نیاز های بهداشتی و منطقه ای تا حدودی متفاوت است ولی استاندارد های ثابتی وجود دارد که منشاء اقتصادی و عملکردی دارند و روابط فضاها تحت یک نظام کلی در بیمارستان قرارمیگیرند. یک طرح خوب باید بهترین شکل تقسیم بندی و سازماندهی را داشته باشد.
قبل از شروع طراحی باید یک برنامه معماری وعملکردی داشت که در آن فضاها و مساحت های آنها مشخص شده است.در برنامه های کاملتر مشخصات تجهیزات داخل و میزان دما و فشار هوا و روشنایی وجنس مصالح وغیره نیز ذکر شده است…
ادامه مطلب رو میتونید دانلود کنید.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
فایل پی دی اف، ۱ مگابایت
پسورد فایل: www.m-farhang.ir
_____________________________________________
memarejavan88
عضو جدید
برنامه فیزیکی بیمارستان
برنامه فیزیکی بیمارستان
طراحی بیمارستان با توجه به اوضاع اقلیمی و نیاز های بهداشتی و منطقه ای تا حدودی متفاوت است ولی استاندارد های ثابتی وجود دارد که منشاء اقتصادی و عملکردی دارند و روابط فضاها تحت یک نظام کلی در بیمارستان قرارمیگیرند. یک طرح خوب باید بهترین شکل تقسیم بندی و سازماندهی را داشته باشد.
قبل از شروع طراحی باید یک برنامه معماری وعملکردی داشت که در آن فضاها و مساحت های آنها مشخص شده است.در برنامه های کاملتر مشخصات تجهیزات داخل و میزان دما و فشار هوا و روشنایی وجنس مصالح وغیره نیز ذکر شده است…
ادامه مطلب رو میتونید دانلود کنید.
لینک دانلود
پسورد: www.m-farhang.ir
برنامه فیزیکی بیمارستان
طراحی بیمارستان با توجه به اوضاع اقلیمی و نیاز های بهداشتی و منطقه ای تا حدودی متفاوت است ولی استاندارد های ثابتی وجود دارد که منشاء اقتصادی و عملکردی دارند و روابط فضاها تحت یک نظام کلی در بیمارستان قرارمیگیرند. یک طرح خوب باید بهترین شکل تقسیم بندی و سازماندهی را داشته باشد.
قبل از شروع طراحی باید یک برنامه معماری وعملکردی داشت که در آن فضاها و مساحت های آنها مشخص شده است.در برنامه های کاملتر مشخصات تجهیزات داخل و میزان دما و فشار هوا و روشنایی وجنس مصالح وغیره نیز ذکر شده است…
ادامه مطلب رو میتونید دانلود کنید.
لینک دانلود
پسورد: www.m-farhang.ir
ممنون ميشم کسي در مورد طراحي بيمارستان اطلاعاتي در مورد فضاهاي مورد نياز ، شيوه قرارگيري و ارتباط آنها و همچنين چند نمونه موردي از بيمارستانهاي داخل و خارج کشور در اختيار من قرار بده
شاید این کتاب کمکتون کنه دوست عزیز
فضاهای بهداشتی-درمانی جدید
مؤلف: آریان مستعدی مترجمان: دکتر هاشم هاشم نژاد، مهندس سید محمد علی موسوی
تو این قسمت تحقیقی کامل از نحوه طراحی بیمارستان به همراه معرفی بخشهای بیمارستان آورده شده که در انتها دارای آئین نامه و ضوابط طراحی بیمارستان است.
دوستانی هم که قصد ارائه این پروژه رو دارن میتونن از فایل ارائه پروژه پیوست استفاده کنن.
اصول و مبانی1.doc (اندازه: 951.5 KB /
ارائه پروژه.docx (اندازه: 22.7 KB /
منبع:سیولتکت
دوستانی هم که قصد ارائه این پروژه رو دارن میتونن از فایل ارائه پروژه پیوست استفاده کنن.
منبع:سیولتکت
طراحی اورژانس بیمارستانی و استاندارد های فیزیکی
طراحی اورژانس بیمارستانی و استاندارد های فیزیکی
بخش اورژانس بیمارستان یکی از بخش های مهم و اصلی آن محسوب می گردد به گونه ای که فعالیت سایر قسمت های بیمارستان تأثیر گذار است. این بخش موظف است تمام بیمارانی را که با هر نوع بیماری و هر سبک به آن مراجعه می کنند، پذیرش کرده و اقدامات درمانی را برای ایشان انجام دهد. بویژه باید آمادگی کامل را جهت پذیرش و کاهش خطر برای بیمارانی که دچار حادثه و یا هر گونه وضعیت حاد و فوری شده اند داشته باشد.
فضا های اصلی اورژانس
فضاهای اصلی بخش اورژانس با توجه به وظایف و عملکرد آن به قسمت های زیر تقسیم می گردد.
اطلاعات و هدایت بیماران
پذیرش، غربالگری و یا تریاژ و قسمت های انتظار
واحد احیاء- مراقبت از بیماران حاد که وضعیت فوری دارند.
طراحی اورژانس بیمارستانی و استاندارد های فیزیکی
بخش اورژانس بیمارستان یکی از بخش های مهم و اصلی آن محسوب می گردد به گونه ای که فعالیت سایر قسمت های بیمارستان تأثیر گذار است. این بخش موظف است تمام بیمارانی را که با هر نوع بیماری و هر سبک به آن مراجعه می کنند، پذیرش کرده و اقدامات درمانی را برای ایشان انجام دهد. بویژه باید آمادگی کامل را جهت پذیرش و کاهش خطر برای بیمارانی که دچار حادثه و یا هر گونه وضعیت حاد و فوری شده اند داشته باشد.
فضا های اصلی اورژانس
فضاهای اصلی بخش اورژانس با توجه به وظایف و عملکرد آن به قسمت های زیر تقسیم می گردد.
اطلاعات و هدایت بیماران
پذیرش، غربالگری و یا تریاژ و قسمت های انتظار
واحد احیاء- مراقبت از بیماران حاد که وضعیت فوری دارند.
اتاق های تحت نظر
مشاوره و گرفتن شرح حال از بیمارانی که وضعیت حاد ندارند.
ایستگاه پرستاری
فضاهای اختصاصی دیگر نظیر اتاق ویژه (مراقبت از بیمارانی که از نظر تنفسی –قلبی دچار مشکل شده اند.)،اتاق گچ،
اتاق پانسمان، ایزوله و اتاق مسمومین، اتاق آماده سازی داروها و غیر
واحد آموزشی شامل اتاق های درس و مطالعه
بخش های پشتیبانی شامل، انبارها، اتاق های البسه تمیز و کثیف ، حمام ، دستشویی، اتاق کارکنان ، محل نگه داری ترالی ها،قسمت نگه داری تجهیزات و دستگاه های متحرک
اتاق تی و نگه داری وسایل نظافت
محل استراحت پرسنل ، تریا و آبدارخانه اتاق مربوط به مدیر و سوپروایزر بخش
اتاق های لازم جهت بستری کوتاه مدت بیماران فضا های لازم جهت گردش کارها نظیر راهروها، درهای ورود و خروج قسمت ها وغیره.
مساحت کلی بخش
عواملی نظیر تعداد بیماران مراجعه کننده به بخش اورژانس ، طرح های توسعه بخش، پیش بینی پیشرفت فناوری و تغییرات در نوع بیماری ها، میزان توقف بیماران در اورژانس و تعداد و ترکیب نوع پرسنل آن در طراحی و انتخاب مقیاس بخش اورژانس مؤثر است. با توجه به بررسی های به عمل آمده کل فضای بخش اورژانس باید به ازای هر هزار نفری که سالیانه در این بخش ارائه خدمت می بینند 50 متر مربع و یا به ازای هر هزار نفر مراجعه کننده به این بخش (خواه ارائه خدمت شوند یا خیر) 145 متر مربع برآورد شود. در صورتی که احتساب این دو مقیاس اختلاف داشته باشد باید مقیاس بزرگتر جهت طراحی بخش در نظر گرفته شود. حداقل فضای مورد نیاز این بخش به طوری که وظایفش در بخش های اصلی آن خلاصه شود 700متر مربع می باشد.
موقعیت مکانی و جغرافیایی
بهترین مکان برای استقرار بخش اورژانس، محدوده جلوی بیمارستان می باشد. محل استقرار باید به گونه ای باشد که از هرگونه رفت و آمد و ترافیک بیهوده و متقاطع خودداری گردد و دسترسی به آن از اطراف و راه های مختلف به سهولت امکان پذیر باشد. یکی از موارد مهم در سهولت دسترسی به بخش اورژانس که باید به آن توجه خاص داشت مسیر ویژه منتهی به این بخش است که تردد وسایل نقلیه عمومی در آن غیر مجاز شناخته شده و تابلوهای راهنما در آن به حد کافی وجود داشته باشد.در ضمن از اتاق های بستری نباید به اورژانس و مسیر آن دید داشت.
موقعیت بخش اورژانس باید به گونه ای باشد که بطور شبانه روزی ارتباط مؤثری با بخش های ویژه، اتاق های عمل، آزمایشگاه، بانک خون، رادیولوژی، بخش های بستری، دارو خانه، بایگانی مدارک پزشکی اورژانس و دیگر بخش های سرپایی و قسمت سرد خانه جسد برقرار نماید.
پارکینگ بخش
پارکینگ بخش اورژانس باید منحصراً به بیماران و کسانی که در انتقال بیماران دخالت دارند و همچنین کارکنان این بخش به ویژه کادر درمانی اختصاص یابد. موقعیت مکانی آن باید به گونه ای باشد که در مواقع فوری بتوان ارتباط سریع کارکنان را با داخل بخش فراهم نمود . برای ایجاد نظم و جلوگیری از هرج و مرج باید فضای داخلی پارکینگ را به قسمت های مختلف به ترتیب زیر تقسیم نمود و هر قسمت را با استفاده از تابلو های راهنما مشخص نمود
محل پارک آمبولانس ها : در این قسمت باید تعدادی آمبولانس قرار گیرند که فقط در موارد اورژانسی استفاده شود . در واقع آمبولانس های این قسمت باید از آمبولانس های دیگر بخش ها مجزا باشد.
محل پارک وسایل نقلیه خصوصی یا تاکسی که در انتقال بیمار به بخش اورژنس دخالت داشته اند.
محل پارک اتومبیل پلیس و مأموران آتش نشانی
محل پارک وسایل نقلیه متخصصین و کادر تخصصی اورژانس
علائم راهنما
تابلوی راهنمای ورودی این بخش باید در تمامی ساعات شبانه روز خوانا و قابل دیدن باشد بهتر است در این تابلو علاوه بر نوشته از علائم درج شده در تابلو باید در صفحه سفید نورانی و به رنگ قرمز به وضوح مشخص شده باشد.
آدرس و شماره تلفن های تماس با بیمارستان و اورژانس به طور خوانا و در معرض دید نصب گردد.
-همه قسمت های داخلی و خارجی بخش اورژانس باید دارای تابلو های راهنما باشد. -نوع خدمات تخصصی قابل ارائه در این بخش باید به وضوح در ابتدای در ورودی نصب شده باشد.
آخرین درجه ارزشیابی بخش اورژانس و بیمارستان در معرض دید قرار گیرد.
ورودی بخش
[درب ورودی باید به اندازه کافی عریض بوده به نحوی که دوتخت و یا برانکارد به راحتی و بدون هیچ برخوردی از آن به طور همزمان عبور نمایند. درهایی که اتوماتیک باز و بسته می شوند مناسب می باشند در غیر این صورت حتماً باید حالت باد بزنی درها رعایت گردد. باید با در نظر گرفتن سطح شیبدار مناسب، اختلاف سطح آمبولانس با زمین را جبران و با تدوین سقفف، ورودی را از عواملی نظیر باران، برف، باد،و آفتاب و... محافظت کرد. ضروری است که ورودی جداگانه ای برای بیمارانی که با آمبولانس آورده می شوند با سایر بیماران مراجعه کننده به بخش اورژانس در نظر گرفته شود و فضای کافی برای حرکت و پارک سه آمبولانس در یک زمان پیش بینی گردد.
قسمت تریاژ
بیمارانی که به بخش فوریت های پزشکی مراجعه می کنند بر حسب نوع بیماری و شدت آن به دسته های مختلفی تقسیم می شوند. این عمل در قسمتی به نام تریاژ (جهت تسریع در ارایه مراقبت های فوری و جلوگیری از اتلاف وقت در موارد تهدید کننده) صورت می گیرد. حداقل مساحت مورد نیاز این قسمت 9 متر مربع و بهترین موقعیت مکانی آن بعد از درب ورودی و قبل از پذیرش می باشد . تجهیزات مورد نیاز در این قسمت عبارتند از: تخت معاینه ، سینی معاینه ، فشار سنج دیواری (نصب شده بر دیوار) اتوسکوپ ، آفتالموسکوپ ، ترالی حمل بیماران ، تلفن و زنگ اخبار ، سطل ها و جعبه های دفع مواد زائد و باطله ، دستشویی ، و یک عدد توالت فرنگی.
پذیرش
بعد از اینکه بیماران در واحد تریاژ دسته بندی شدند، در صورتی که بیمار قادر به مراجعه به پذیرش باشد باید به این بخش هدایت شود تا جهت تشکیل پرونده و یا اخذ سوابق قبلی ایشان اقدام گردد. این اتاق به ابعاد 4/2*6 متر و یا 1/8 متر مربع به ازای هر هزار فردی که سالیانه خدمت دریافت می کنند با تجهیزات لازم(مثل میز، صندلی، لوازم التحریر، تلفن، نمابر،رایانه، دستگاه چاپ، و سایر وسایل اداری) جهت ارایه خدمت به دو بیمار به طور هم زمان در کنار سالن انتظار قرار می گیرد. بیماران بعد از تریاژ و پذیرش جهت ادامه فعالیت و شروع درمان به یکی از قسمت های احیاء ، مراقبت از بیماران حاد(قسمت بیماران تحت نظر) ، اتاق مشاوره و معاینه پزشک، اتاق اخذ شرح حال بیشتر از بیماران(که در فرهنگ اورژانس ایران از آن به عنوان ادمیت نام برده می شود).
اتاق احیا
این اتاق جهت ارایه خدمات به بیمارانی که دچار اختلال در دستگاه های تنفسی و قلبی شده اند و زندگی آنها در معرض تهدید است تجهیز گردد. حداقل مساحت مورد نیاز برای اتاق احیاء 25 تا 35 متر مربع می باشد. در صورتی که در این اتاق بیشتر از یک تخت احیا برای هر تخت فضای متناسب با متراژ فوق منظور گردد.موقعیت مکانی فضای احیاء باید به گونه ای باشد که دسترسی سریع از ورودی بخش اورژانس و سایر قسمت های آن فراهم و قدرت چرخش و حرکت را بدون ترافیک کاذب برای نیروی مربوطه ایجاد نماید، در واقع دسترسی ایستگاه پرستاری نیز به این اتاق باید به سهولت انجام گیرد.
اتاق بیماران تحت نظر
بیمارانی که دارای بیماری های جدی و خطرناک هستند که در صورت عدم رسیدگی به موقع ، در معرض خطر جدی بوده و یا احتمال وارد شدن به وضعیت حاد دارند در این قسمت مراقبت می شوند. حداقل فضای لازم بین هر تخت و یا بین تخت و پارتیشن4/2 متر و برای طول اتاق 3 متر می باشد؛ به طور کلی حداقل فضای لازم برای هر تخت تقریباً 10 متر مربع می باشد. همه تخت ها به وسیله پارتیشن از یکدیگر مجزا شده و ورودی هر یک در مواقع ارائه مراقبت با پارتیشن و یا پرده متحرک پوشانده می شود. روشنایی این قسمت باید به اندازه 30000 لوکس تأمین گردد. ایستگاه پرستاری باید تسلط کافی بر همه تخت های این اتاق داشته و دسترسی مناسبی جهت برقراری ارتباط سریع با اتاق عمل سرپایی ، داروخانه و یا استوک دارویی بخش اورژانس داشته باشد. همچنین ارتباط با محل جمع آوری البسه تمیز و کثیف و سرویس های بهداشتی را فراهم نماید.
اتاق معاینه و مشاوره بیماران سرپایی
بعد از پذیرش بیمارانی که وضعیت حاد و فوری ندارند و خطر جدی آنها را تهدید نمی کند جهت معاینه و تصمیم نهایی به این قسمت هدایت می شوند. حداقل فضای فیزیکی مورد نیاز برای هر یک از اتاق های معاینه و مشاوره 10 متر مربع می باشد.
اتاق ایزول
این اتاق برای ارائه خدمات و مراقبت از بیماران عفونی و یا مشکوک به عفونت طراحی می شود و مجهز به سرویس بهداشتی ، رختکن و حمام مجزا با کف و دیوار های کاملاً قابل شست و شو می باشد و دارای یک پیش ورودی نیز می باشد. هر بخش اورژانس باید حداقل دارای دو اتاق ایزوله باشدو یا به ازای هر 1000 نفری که سالیانه خدمت دریافت می کنند یک اتاق طراحی شود. فشار داخلی هر اتاق باید منفی باشد تا محیط بخش را دچار آلودگی ننماید. تجهیزات مورد نیاز در این اتاق مانند تجهیزات اتاق بیماران تحت نظر است.
اتاق گچ گیری
بیماران دچار شکستگی، ترک خوردگی و یا در رفتگی استخوان و مفاصل ، جهت دریافت خدمت با بی حسی موضعی و یا سایر روش های کاهش درد به اتاق گچ گیری منتقل می شوند. مساحت مورد نیاز این قسمت به جز انبار نگه داری آتل ها، چوب های زیر بغلو..+کمد حداقل 16 متر مربع می باشد.
اتاق عمل سر پایی
بیمارانی که نیاز به اعمال جراحی سرپایی نظیر کشیدن مایع نخاع و... به اتاق عمل سر پایی هدایت می شوند. مساحت لازم برای این اتاق حداقل 16الی20متر مربع می باشد.میزان نور و روشناییاتاق عمل باید نوری به اندازه 80000 لوکس داشته باشد.
ایستگاه پرستاری
محل استقرار این ایستگاه جهت کنترل و نظارت دائم بیماران از اهمیت خاصی برخوردار است. مراقبت دائم از بیماران حاد ضرورت مجاورت و تسلط کافی ایستگاه پرستاری را برای این بخش اجتناب نا پذیر کرده است. البته ایستگاه باید به صورتی طراحی شود که علاوه بر کنترل بیماران تحت نظر (حاد) به سایر قسمت ها مانند اتاق احیاء و تریاژ نیز احاطه داشته باشدهمچنین رابطه ی مستقیم با استراحت کارکنان و در صورت لزوم طراحی فضایی برای استراحت+آبدارخانه و سرویسبهداشتی .
فضای مورد نیاز برای ایستگاه پرستاری بخش اورژانس 10 متر مربع و یا به ازای هر هزار نفری که سالیانه خدمت دریافت می کنند یک متر مربع می باشد.
اتاق انتظار بیماران
این اتاق باید فضای کافی جهت پذیرش و انتظار بیماران و همراهان ایشان داشته باشد و به راحتی با پذیرش و تریاژ ارتباط برقرار نماید. صندلی هایی که در این قسمت مستقر می شود باید کاملاً راحت بوده و فضای بین آنها به گونه ای طراحی شود که اجازه پارک و توقف ویلچر، کالسکه نوزاد و... را فراهم نماید به نحوی که مانع عبور و مرور سایر افراد نشود. در این فضا باید امکانات رفاهی مانند تلویزیون، وسایل بازی و سرگرمی کودکان فراهم باشد.دسترسی اتاق انتظار بیماران به قسمت های تریاژ ، پذیرش، تلفن های عمومی و پارکینگ وسایل نقلیه از اهمیت خاصی برخوردار است. در برخی از بیمارستان ها ، فضای انتظارکودکان با تمام امکانات تفریحی و رفاهی آنها از محل انتظار اصلی (که باید به تریاژ و پذیرش دسترسی سریع داشته باشد) مجزا شده است؛ این کار گردش سریع کار ها را بدون ایجاد آلودگی صوتی و ترافیک نامناسب فراهم می آورد . فضای مورد نیاز برای اتاق انتظار بیماران طبق برآوردهای به عمل آمده 4/4 متر مربع به ازای هر 1000 نفری که سالیانه خدمات دریافت می کنند می باشد و به ازای هر 1000 نفری که سالیانه خدمات دریافت می کنند یک عدد صندلی انتظار مورد نیاز است.
اتاق سوپر وایزر و مدیر
این اتاق برای مدیر بخش اورژانس جهت برنامه ریزی، نظارت و کنترل کیفیت، تنظیم برنامه های آموزشی و هدایت پرسنل منظور می شود . مساحت مورد نیاز آن 4 متر مربع به ازای هر 1000 نفر خدمت می گیرند در سال می باشد. به عبارت دیگر می توان گفت هر پرسنل در این قسمت نیاز به 9 متر مربع فضا به انضمام تلفن، رایانه و... دارد.
مشاوره و گرفتن شرح حال از بیمارانی که وضعیت حاد ندارند.
ایستگاه پرستاری
فضاهای اختصاصی دیگر نظیر اتاق ویژه (مراقبت از بیمارانی که از نظر تنفسی –قلبی دچار مشکل شده اند.)،اتاق گچ،
اتاق پانسمان، ایزوله و اتاق مسمومین، اتاق آماده سازی داروها و غیر
واحد آموزشی شامل اتاق های درس و مطالعه
بخش های پشتیبانی شامل، انبارها، اتاق های البسه تمیز و کثیف ، حمام ، دستشویی، اتاق کارکنان ، محل نگه داری ترالی ها،قسمت نگه داری تجهیزات و دستگاه های متحرک
اتاق تی و نگه داری وسایل نظافت
محل استراحت پرسنل ، تریا و آبدارخانه اتاق مربوط به مدیر و سوپروایزر بخش
اتاق های لازم جهت بستری کوتاه مدت بیماران فضا های لازم جهت گردش کارها نظیر راهروها، درهای ورود و خروج قسمت ها وغیره.
مساحت کلی بخش
عواملی نظیر تعداد بیماران مراجعه کننده به بخش اورژانس ، طرح های توسعه بخش، پیش بینی پیشرفت فناوری و تغییرات در نوع بیماری ها، میزان توقف بیماران در اورژانس و تعداد و ترکیب نوع پرسنل آن در طراحی و انتخاب مقیاس بخش اورژانس مؤثر است. با توجه به بررسی های به عمل آمده کل فضای بخش اورژانس باید به ازای هر هزار نفری که سالیانه در این بخش ارائه خدمت می بینند 50 متر مربع و یا به ازای هر هزار نفر مراجعه کننده به این بخش (خواه ارائه خدمت شوند یا خیر) 145 متر مربع برآورد شود. در صورتی که احتساب این دو مقیاس اختلاف داشته باشد باید مقیاس بزرگتر جهت طراحی بخش در نظر گرفته شود. حداقل فضای مورد نیاز این بخش به طوری که وظایفش در بخش های اصلی آن خلاصه شود 700متر مربع می باشد.
موقعیت مکانی و جغرافیایی
بهترین مکان برای استقرار بخش اورژانس، محدوده جلوی بیمارستان می باشد. محل استقرار باید به گونه ای باشد که از هرگونه رفت و آمد و ترافیک بیهوده و متقاطع خودداری گردد و دسترسی به آن از اطراف و راه های مختلف به سهولت امکان پذیر باشد. یکی از موارد مهم در سهولت دسترسی به بخش اورژانس که باید به آن توجه خاص داشت مسیر ویژه منتهی به این بخش است که تردد وسایل نقلیه عمومی در آن غیر مجاز شناخته شده و تابلوهای راهنما در آن به حد کافی وجود داشته باشد.در ضمن از اتاق های بستری نباید به اورژانس و مسیر آن دید داشت.
موقعیت بخش اورژانس باید به گونه ای باشد که بطور شبانه روزی ارتباط مؤثری با بخش های ویژه، اتاق های عمل، آزمایشگاه، بانک خون، رادیولوژی، بخش های بستری، دارو خانه، بایگانی مدارک پزشکی اورژانس و دیگر بخش های سرپایی و قسمت سرد خانه جسد برقرار نماید.
پارکینگ بخش
پارکینگ بخش اورژانس باید منحصراً به بیماران و کسانی که در انتقال بیماران دخالت دارند و همچنین کارکنان این بخش به ویژه کادر درمانی اختصاص یابد. موقعیت مکانی آن باید به گونه ای باشد که در مواقع فوری بتوان ارتباط سریع کارکنان را با داخل بخش فراهم نمود . برای ایجاد نظم و جلوگیری از هرج و مرج باید فضای داخلی پارکینگ را به قسمت های مختلف به ترتیب زیر تقسیم نمود و هر قسمت را با استفاده از تابلو های راهنما مشخص نمود
محل پارک آمبولانس ها : در این قسمت باید تعدادی آمبولانس قرار گیرند که فقط در موارد اورژانسی استفاده شود . در واقع آمبولانس های این قسمت باید از آمبولانس های دیگر بخش ها مجزا باشد.
محل پارک وسایل نقلیه خصوصی یا تاکسی که در انتقال بیمار به بخش اورژنس دخالت داشته اند.
محل پارک اتومبیل پلیس و مأموران آتش نشانی
محل پارک وسایل نقلیه متخصصین و کادر تخصصی اورژانس
علائم راهنما
تابلوی راهنمای ورودی این بخش باید در تمامی ساعات شبانه روز خوانا و قابل دیدن باشد بهتر است در این تابلو علاوه بر نوشته از علائم درج شده در تابلو باید در صفحه سفید نورانی و به رنگ قرمز به وضوح مشخص شده باشد.
آدرس و شماره تلفن های تماس با بیمارستان و اورژانس به طور خوانا و در معرض دید نصب گردد.
-همه قسمت های داخلی و خارجی بخش اورژانس باید دارای تابلو های راهنما باشد. -نوع خدمات تخصصی قابل ارائه در این بخش باید به وضوح در ابتدای در ورودی نصب شده باشد.
آخرین درجه ارزشیابی بخش اورژانس و بیمارستان در معرض دید قرار گیرد.
ورودی بخش
[درب ورودی باید به اندازه کافی عریض بوده به نحوی که دوتخت و یا برانکارد به راحتی و بدون هیچ برخوردی از آن به طور همزمان عبور نمایند. درهایی که اتوماتیک باز و بسته می شوند مناسب می باشند در غیر این صورت حتماً باید حالت باد بزنی درها رعایت گردد. باید با در نظر گرفتن سطح شیبدار مناسب، اختلاف سطح آمبولانس با زمین را جبران و با تدوین سقفف، ورودی را از عواملی نظیر باران، برف، باد،و آفتاب و... محافظت کرد. ضروری است که ورودی جداگانه ای برای بیمارانی که با آمبولانس آورده می شوند با سایر بیماران مراجعه کننده به بخش اورژانس در نظر گرفته شود و فضای کافی برای حرکت و پارک سه آمبولانس در یک زمان پیش بینی گردد.
قسمت تریاژ
بیمارانی که به بخش فوریت های پزشکی مراجعه می کنند بر حسب نوع بیماری و شدت آن به دسته های مختلفی تقسیم می شوند. این عمل در قسمتی به نام تریاژ (جهت تسریع در ارایه مراقبت های فوری و جلوگیری از اتلاف وقت در موارد تهدید کننده) صورت می گیرد. حداقل مساحت مورد نیاز این قسمت 9 متر مربع و بهترین موقعیت مکانی آن بعد از درب ورودی و قبل از پذیرش می باشد . تجهیزات مورد نیاز در این قسمت عبارتند از: تخت معاینه ، سینی معاینه ، فشار سنج دیواری (نصب شده بر دیوار) اتوسکوپ ، آفتالموسکوپ ، ترالی حمل بیماران ، تلفن و زنگ اخبار ، سطل ها و جعبه های دفع مواد زائد و باطله ، دستشویی ، و یک عدد توالت فرنگی.
پذیرش
بعد از اینکه بیماران در واحد تریاژ دسته بندی شدند، در صورتی که بیمار قادر به مراجعه به پذیرش باشد باید به این بخش هدایت شود تا جهت تشکیل پرونده و یا اخذ سوابق قبلی ایشان اقدام گردد. این اتاق به ابعاد 4/2*6 متر و یا 1/8 متر مربع به ازای هر هزار فردی که سالیانه خدمت دریافت می کنند با تجهیزات لازم(مثل میز، صندلی، لوازم التحریر، تلفن، نمابر،رایانه، دستگاه چاپ، و سایر وسایل اداری) جهت ارایه خدمت به دو بیمار به طور هم زمان در کنار سالن انتظار قرار می گیرد. بیماران بعد از تریاژ و پذیرش جهت ادامه فعالیت و شروع درمان به یکی از قسمت های احیاء ، مراقبت از بیماران حاد(قسمت بیماران تحت نظر) ، اتاق مشاوره و معاینه پزشک، اتاق اخذ شرح حال بیشتر از بیماران(که در فرهنگ اورژانس ایران از آن به عنوان ادمیت نام برده می شود).
اتاق احیا
این اتاق جهت ارایه خدمات به بیمارانی که دچار اختلال در دستگاه های تنفسی و قلبی شده اند و زندگی آنها در معرض تهدید است تجهیز گردد. حداقل مساحت مورد نیاز برای اتاق احیاء 25 تا 35 متر مربع می باشد. در صورتی که در این اتاق بیشتر از یک تخت احیا برای هر تخت فضای متناسب با متراژ فوق منظور گردد.موقعیت مکانی فضای احیاء باید به گونه ای باشد که دسترسی سریع از ورودی بخش اورژانس و سایر قسمت های آن فراهم و قدرت چرخش و حرکت را بدون ترافیک کاذب برای نیروی مربوطه ایجاد نماید، در واقع دسترسی ایستگاه پرستاری نیز به این اتاق باید به سهولت انجام گیرد.
اتاق بیماران تحت نظر
بیمارانی که دارای بیماری های جدی و خطرناک هستند که در صورت عدم رسیدگی به موقع ، در معرض خطر جدی بوده و یا احتمال وارد شدن به وضعیت حاد دارند در این قسمت مراقبت می شوند. حداقل فضای لازم بین هر تخت و یا بین تخت و پارتیشن4/2 متر و برای طول اتاق 3 متر می باشد؛ به طور کلی حداقل فضای لازم برای هر تخت تقریباً 10 متر مربع می باشد. همه تخت ها به وسیله پارتیشن از یکدیگر مجزا شده و ورودی هر یک در مواقع ارائه مراقبت با پارتیشن و یا پرده متحرک پوشانده می شود. روشنایی این قسمت باید به اندازه 30000 لوکس تأمین گردد. ایستگاه پرستاری باید تسلط کافی بر همه تخت های این اتاق داشته و دسترسی مناسبی جهت برقراری ارتباط سریع با اتاق عمل سرپایی ، داروخانه و یا استوک دارویی بخش اورژانس داشته باشد. همچنین ارتباط با محل جمع آوری البسه تمیز و کثیف و سرویس های بهداشتی را فراهم نماید.
اتاق معاینه و مشاوره بیماران سرپایی
بعد از پذیرش بیمارانی که وضعیت حاد و فوری ندارند و خطر جدی آنها را تهدید نمی کند جهت معاینه و تصمیم نهایی به این قسمت هدایت می شوند. حداقل فضای فیزیکی مورد نیاز برای هر یک از اتاق های معاینه و مشاوره 10 متر مربع می باشد.
اتاق ایزول
این اتاق برای ارائه خدمات و مراقبت از بیماران عفونی و یا مشکوک به عفونت طراحی می شود و مجهز به سرویس بهداشتی ، رختکن و حمام مجزا با کف و دیوار های کاملاً قابل شست و شو می باشد و دارای یک پیش ورودی نیز می باشد. هر بخش اورژانس باید حداقل دارای دو اتاق ایزوله باشدو یا به ازای هر 1000 نفری که سالیانه خدمت دریافت می کنند یک اتاق طراحی شود. فشار داخلی هر اتاق باید منفی باشد تا محیط بخش را دچار آلودگی ننماید. تجهیزات مورد نیاز در این اتاق مانند تجهیزات اتاق بیماران تحت نظر است.
اتاق گچ گیری
بیماران دچار شکستگی، ترک خوردگی و یا در رفتگی استخوان و مفاصل ، جهت دریافت خدمت با بی حسی موضعی و یا سایر روش های کاهش درد به اتاق گچ گیری منتقل می شوند. مساحت مورد نیاز این قسمت به جز انبار نگه داری آتل ها، چوب های زیر بغلو..+کمد حداقل 16 متر مربع می باشد.
اتاق عمل سر پایی
بیمارانی که نیاز به اعمال جراحی سرپایی نظیر کشیدن مایع نخاع و... به اتاق عمل سر پایی هدایت می شوند. مساحت لازم برای این اتاق حداقل 16الی20متر مربع می باشد.میزان نور و روشناییاتاق عمل باید نوری به اندازه 80000 لوکس داشته باشد.
ایستگاه پرستاری
محل استقرار این ایستگاه جهت کنترل و نظارت دائم بیماران از اهمیت خاصی برخوردار است. مراقبت دائم از بیماران حاد ضرورت مجاورت و تسلط کافی ایستگاه پرستاری را برای این بخش اجتناب نا پذیر کرده است. البته ایستگاه باید به صورتی طراحی شود که علاوه بر کنترل بیماران تحت نظر (حاد) به سایر قسمت ها مانند اتاق احیاء و تریاژ نیز احاطه داشته باشدهمچنین رابطه ی مستقیم با استراحت کارکنان و در صورت لزوم طراحی فضایی برای استراحت+آبدارخانه و سرویسبهداشتی .
فضای مورد نیاز برای ایستگاه پرستاری بخش اورژانس 10 متر مربع و یا به ازای هر هزار نفری که سالیانه خدمت دریافت می کنند یک متر مربع می باشد.
اتاق انتظار بیماران
این اتاق باید فضای کافی جهت پذیرش و انتظار بیماران و همراهان ایشان داشته باشد و به راحتی با پذیرش و تریاژ ارتباط برقرار نماید. صندلی هایی که در این قسمت مستقر می شود باید کاملاً راحت بوده و فضای بین آنها به گونه ای طراحی شود که اجازه پارک و توقف ویلچر، کالسکه نوزاد و... را فراهم نماید به نحوی که مانع عبور و مرور سایر افراد نشود. در این فضا باید امکانات رفاهی مانند تلویزیون، وسایل بازی و سرگرمی کودکان فراهم باشد.دسترسی اتاق انتظار بیماران به قسمت های تریاژ ، پذیرش، تلفن های عمومی و پارکینگ وسایل نقلیه از اهمیت خاصی برخوردار است. در برخی از بیمارستان ها ، فضای انتظارکودکان با تمام امکانات تفریحی و رفاهی آنها از محل انتظار اصلی (که باید به تریاژ و پذیرش دسترسی سریع داشته باشد) مجزا شده است؛ این کار گردش سریع کار ها را بدون ایجاد آلودگی صوتی و ترافیک نامناسب فراهم می آورد . فضای مورد نیاز برای اتاق انتظار بیماران طبق برآوردهای به عمل آمده 4/4 متر مربع به ازای هر 1000 نفری که سالیانه خدمات دریافت می کنند می باشد و به ازای هر 1000 نفری که سالیانه خدمات دریافت می کنند یک عدد صندلی انتظار مورد نیاز است.
اتاق سوپر وایزر و مدیر
این اتاق برای مدیر بخش اورژانس جهت برنامه ریزی، نظارت و کنترل کیفیت، تنظیم برنامه های آموزشی و هدایت پرسنل منظور می شود . مساحت مورد نیاز آن 4 متر مربع به ازای هر 1000 نفر خدمت می گیرند در سال می باشد. به عبارت دیگر می توان گفت هر پرسنل در این قسمت نیاز به 9 متر مربع فضا به انضمام تلفن، رایانه و... دارد.
آخرین ویرایش:
[FONT="]سلام نگارجان این توضیح کوتاهی بودکه ازفیزیوتراپی داشتم امیدوارم خوشت بیاد[/FONT][FONT="] بخش [/FONT][FONT="]فیزیو تراپ[/FONT][FONT="]ی[/FONT]
[FONT="]به طور کلی فیزیو تراپی در این موارد به کار می رود[/FONT][FONT="] :[/FONT][FONT="][/FONT]
[FONT="]1 [/FONT][FONT="]ـ ارتوپدی ـ بعد از باز گرداندن عضلات به حالت اولیه و جلوگیری از تحلیل عضلات به کار می رود[/FONT][FONT="] . [/FONT][FONT="][/FONT]
[FONT="]2[/FONT][FONT="]ـجراحی ـ قبلو بعد از عمل جراحی از تمرینهای فیزیوتراپی استفاده می شود[/FONT][FONT="] . [/FONT][FONT="][/FONT]
[FONT="]3 [/FONT][FONT="]ـ بیماری های اعصاب ـ برای بیماران به فلج و یا دارای اختلالات حرکتی به کار می رود[/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="][/FONT]
[FONT="]4 [/FONT][FONT="]ـ سوختگی ها ـ برای جلوگیری از تحلیل رفتن عضلات[/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="][/FONT]
[FONT="]5 [/FONT][FONT="]ـ زنان و زایمان[/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="][/FONT]
[FONT="]6 [/FONT][FONT="]ـ بیماریهای تنفسی ـ برای خارج کردن ترشحات حلقی و عفونتها به کار می رود[/FONT][FONT="] . [/FONT][FONT="][/FONT]
[FONT="]7 ـ بیماریهای پوستی ـ برای التیام برخی ازبیماریهای پوستی به کار می رود .[/FONT]
[FONT="]بخش های مختلف فیزیوتراپی[/FONT]
[FONT="]ترک درمانی[/FONT] :[FONT="][/FONT]
[FONT="]با توجه به وضعیت بدن ، تمرینات حرکت درمانی به پنج صورت انجام می شود : تمرینات ایستاده ، تمرینات نشسته ، تمرینات خوابیده ، تمرینات راه رفتن و تمرینات کششی . به طور کلی در مکانو تراپی از سه شیوه حرکت درمانی ، تعلق درمانی و حالت دادن اسفاده می شود . بنابراین فضای لازم به منظور انجام انجام این تمرینات باید در نظر گرفته شود ارتفاع سالن مکانوتراپی باید بیش از حد معمول باشد ( 4 متر ) حداقل دو دیوار سالن باید برای وصل کردن وسایل و تجهیزات از استحکام کافی برخوردار باشد[/FONT] . [FONT="][/FONT]
[FONT="]آب درمانی[/FONT] :[FONT="][/FONT]
[FONT="]این قسمت به جهت ماهیت عملکردی آن با آب سرو کار دارد و به دلیل امکان سرایت و رطوبت به سایر قسمتها باید از استقبال نسبی برخوردار باشد[/FONT] . [FONT="][/FONT]
[FONT="]برق درمانی[/FONT] :[FONT="][/FONT]
[FONT="]در این شیوه درمانی معمولاً از انرژی الکتریکی استفاده می شود که ممکن است به صورت اشعه ی ( مادون قرمز و ماوراء بنفش ) امواج الکتریکی بلند و کوتاه ، امواج صوتی ،تحریک و کشش مورد استفاده قرار گیرد[/FONT] . [FONT="][/FONT]
[FONT="]فضاهای خدماتی و پشتیبانی[/FONT] : [FONT="][/FONT]
[FONT="]این فضاها شامل تسهلات بهداشتی ، اتاق کارکنان ، انبار وسایل و کلاسهای آ موزشی می باشد و عملکرد بخش فیزیو تراپی تسهیلات خاصی را از لحاظ نوع عملکرد واحد حرکت درمانی نیازمند شرایط تهویه خاصی می باشد . بخش فیزیوتراپی نسبت به فضاهای مجاور آن باید فشار منفی باشد تا هوای مرطوب و آلوده آن بشخهای دیگر بیمارستان منتشر نشود .
[/FONT]
[/FONT]
[FONT="] [/FONT]
|
رنگ وفرم در طراحی گرافیک بیمارستان کودکان
رنگ وفرم در طراحی گرافیک بیمارستان کودکان
مقاله ای با موضوع طراحی گرافیک بیمارستان کودکان
رنگ وفرم در طراحی گرافیک بیمارستان کودکان
مقاله ای با موضوع طراحی گرافیک بیمارستان کودکان
مقدمه
این تفکر که ضرورت به کارگیری رنگ، فرم و فضا به عنوان عامل مؤثر در بهبود و مداوای بیماران امری اجتناب ناپذیر است و همچنین توانایی ادراک زیبایی شناسی توسط افراد ( بیمار )، انگیزه ای بوده است که سایت پرشین جی اف ایکس این مقاله را برای شما کاربران گرامی ارائه نماید. دانشمندان سعی می کنند از کودکان برای تحقیقات خود در زمینه ی رنگ استفاده کنند، زیرا کودکان تحت تأثیر آموخته های خود قرار ندارند و این مسئله موجب به حداقل رساندن عوامل بیرونی است. به دلیل حساسیت موضوع، طراح گرافیک محیطی باید زمینه ی مطالعاتی و تحقیقاتی در مورد رنگ و فرهنگ، روانشناسی رنگ ها و درک فضایی از رنگ داشته باشد، تا به نتایج مفیدی در کاربرد رنگ و فرم و ابعاد در فضای طراحی برسد.
گرافیک محیطی
در یک محیط باید میان زیبایی و عملکرد ارتباط برقرار کرد. طراحی محیطی برای زیبا کردن محیط بصری، آگاه کردن، ارتباط برقرار نمودن و غیره به عنوان یک اهرم پرقدرت نقش ایفا می کند. طراحی محیطی برای انواع محیط ها مانند رستوران ها، پارک ها، مجتمع های اداری و فرهنگی و تجاری، باغ وحش ها و بیمارستان ها کاربرد دارد. « پیکتوگرام» ها یا علائم تصویری، سیستم های هدایت بصری، طراحی بدنه ی ساختمان ها و فروشگاه ها و حتی وسائل نقلیه، بیلبوردها و نقاشی های بزرگ دیواری و غیره، جزء تقسیم بندی های گرافیک محیطی محسوب می شود.
گرافیک محیطی ویژه ی کودکان
شناخت ویژگی های روحی و روانی کودکان در گروه های مختلف سنی، از طریق شناخت خط و رنگ، فضا و فرم، به طراح کمک می کند تا با روحیات آنان آشنا شده و به برقراری ارتباط با این مخاطبان و به وجود آوردن فضایی مناسب برای آن ها کوشش کند. در گرافیک محیطی، برای ایجاد ارتباط بصری با مخاطبان، طراح گرافیک باید پیام رسان باشد؛ پیامی هدف دار درجهت شناساندن محیط. اما پیام و کاربردی بودن آن یکی از ابعاد قضیه است. از ابعاد دیگر آن جنبه ی زیبایی شناسانه و کوشش برای زیبایی و مطلوب کردن محیط است. پس فرم های گرافیکی علاوه بر انتقال پیام به بیننده که با علائم و سمبل ها مطرح می گردد، می تواند در قالبی دیگر نیز، تزئین و زیبایی و بعد عاطفی و روانی محیط را دگرگون کرده و آن را برای مخاطبان دل نشین کند.
روان شناسی محیط :
روان شناسی محیط یکی از رشته های تخصصی نوپایی است که روی تأثیر متقابل رفتار و عوامل و شرایط فیزیکی معماری و فضایی محیط، بیش از دیگر جنبه ها تأکید دارد. محققان مکتب گشتالت * بیش از دیگر مکاتب به شرایط محیط ( به معنی جامع آن ) توجه دارند. «کوفکا (1935 ) » یکی از بنیان گذاران این مکتب، محیط را به دو نوع جغرافیایی و رفتاری تفکیک می کند. از نظر وی محیط جغرافیایی به معنی محیطی است که به طور عینی وجود دارد و محیط رفتاری بدان گونه که به وسیله ی فرد تجربه می شود، به کار می رود. لوین که از دیگر محققان مکتب گشتالت به شمار می رود، عقیده دارد رفتار تابع تأثیر متقابل عواملی است که از فرد و محیط سرچشمه می گیرد. وی برای بیان پدیده ی حاصله از تأثیر متقابل عوامل فردی و محیطی، از مفهوم فضای زیستی استفاده می کند. یکی از مهم ترین مبانی این نظر چنین بیان می شود: « رفتار تابع ویژگی های فضای زیست است » .
*. در سال 1910 تا 1930 یک مکتب روان شناسی در برلن به نام روان شناسی گشتالت بنیان گذاری شد. نظریات این مکتب در مورد ادراک توسط ورتایمر کهلر و کوفکا مطرح گردید. مفهوم گشتالت یا شکل کلی عبارت است از سازمانی که خصوصیات اجزاء تشکیل دهنده یا فرایندهای جزئی به تمام کل آن سازمان بستگی دارد.
تأثیر متقابل انسان و محیط:
انسان با توجه به نیازها، ارزش ها و هدف های خود، محیط را دگرگون می کند و به طور متقابل تحت تأثیر محیط دگرون شده قرار می گیرد. به ویژه تکنولوژی پیشرفته موجب می شود تأثیر انسان بر محیط شدت و سرعت یابد. دگرگونی سریع محیط یکی از ویژگی های بنیادی زمان ماست. هر روز شهرها و محله ها و بناهای جدید ساخته می شوند. این قرارگاه های فیزیکی، الگوهای رفتاری و نقش های اجتماعی نوینی را بر ساکنان خود تحمیل می کنند. طی بیست سال اخیر رشته ی روان شناسی نیز مانند رشته ای علمی متعدد دیگر، بر این پدیده، یعنی بر تأثیر انسان بر محیط و تأثیر متقابل محیط بر انسان، بی توجه نمانده و به یافته های علمی قابل توجه دست یافته است. شرایط محیطی مناسب، به ارضای نیازها ( استراحت، تفریح، تغذیه ، مطالعه و غیره ) کمک می کند و شرایط نامناسب مانع از ارضای نیازها می شود. **
**. روان شناسی محیط، دکتر شهرناز مرتضوی
بیمارستان کودکان
« امروزه کسی نمی تواند نقش محیط و تأثیرات آن را در هنر و رفتار کودکان نادیده بگیرد. بیمارستان کودکان یکی از محیط هایی است که باید به طراحی محیطی آن توجه شود. این محیط باید دارای طراحی خاص و فضای مناسب حتی برای والدین کودک باشد. علاوه بر پرستاران، مربیان و روان شناسان کودک نیز باید در این محیط حضور داشته باشند و به کودکان از لحاظ روحی و روانی رسیدگی نمایند. یک بیمارستان مناسب بچه ها تنها با نیاز دارویی و پزشکی رو به رو نیست، بلکه نیازهای حرکتی، اجتماعی، تکاملی و احساسی بچه ها باید در نظر گرفته شود. یکی از عوامل مؤثر در بهبودی کودکی که در بیمارستان بستری است، همراه بودن یکی از والدین با اوست. بنابراین فضای مناسب جهت استراحت و تفکر و عبادت والدین ضروری است. » حرکات و باز های دسته جمعی بخشی از فعالیت های روزانه ی بچه ها است. در محیطی مانند بیمارستان، بجاست که اتاقی برای بازی، طراحی و وسایل و مبلمان و زوایی نرم، درآن به کار برده شود. کودکان معمولاً به آسانی از نشستن و انتظار ناامید و خسته می شوند . پس در یک بیمارستان کودکان، اتاق انتظار و راهروها باید متنوع و شاد باشد و باعث شود که علاقه ی کودکان به ماندن در یک چنین محیطی تحریک شود.بنابراین، چشم انداز و مناظر سرگرم کننده و نقش و طرح ها و نقاشی های مناسب برای بیمارستان کودکان امری ضروری است. این طراحی ها و نقاشی ها باید برای کودک در محیط بیمارستان جذاب و بسیار قابل فهم و دارای قدرت انتقال سریع موضوع باشد. بنابراین کوشش در جهت شناخت ویژگی های کودکان بدیهی به نظر می رسد. (تصویرهای 1 و 2 )
تصویر 1 : کلینیک کودکان در اروپا
تصویر 2 : کلینیک کودکان در اروپا
محیط اطراف ما باید دارای هماهنگی باشد. هماهنگی یا هارمونی باید به گونه ای ایجاد شودکه حد تعادل را داشته باشد، زیرا در محیط بیمارستان هر کدام از بیماران از نظر روان شناسی، آداب و رسوم و زمینه های فرهنگی و قومی با یکدیگر متفاوت هستند. حرکت یک نیاز اساسی برای کودکان است و جزء احتیاجات آنان محسوب می شود. احتیاج به دویدن و حرکت کردن به اطراف به طور آزادانه را نمی توان نادیده گرفت. کودک بیمار در تخت نیز می تواند با انجام حرکات ملایم این امر را انجام دهد. حرکت و ورزش را می توان به وسیله ی ایجاد طرح ها و نقوش بازی ها در کف راهروها ایجاد کرد، مانند طرح شطرنج، طرح بازی معماگونه و رسیدن از نقطه ای به نقطه ی دیگر به کمک خط یا شمارش اعداد و طرح فلش هایی که جهت را به تناوب نشان می دهد. با ایجاد تصاویر یا حرکت اشکال و فیگورهای ساده بر دیوارها نیز، می توان به حرکت کمک کرد. روان شناسان معتقدند تخیل یکی از مهم ترین قسمت های زندگی کودک است. یکی از تفاوت های کودکان با بزرگسالان درهمین امر است. با استفاده ی صحیح از خیالات کودکان می توان آن ها را به بهبود بیماری یاری کرد. هنگامی که کودکی در بیمارستان بستری می شود، این از وظایف کادر بیمارستان است که علاوه بر بازگرداندن سلامت کودک، به نیازها و رشد طبیعی او توجه داشته باشند. لازمه ی زندگی مطلوب و طبیعی هر کودک، مرتبط بودن او با دیگر کودکان و نوجوانان و بزرگسالان، و بازی کردن ، یادگیری و آموزش است.» بازی کردن یکی از مهمترین ویژگی های رفتاری دوران خردسالی است که نقش مهمی در جریان رشد کودکان دارد. این نیازها باید درطی روز به طور ماهرانه با کاربرد روش های صحیح تشخیص و درمان، برآورده شوند. برای بازی کردن کودک وجود اتاق مخصوص بازی در بیمارستان کودکان امری اجتناب ناپذیر است.
اتاق بازی کودک در بیمارستان
در این اتاق باید قفسه هایی مخصوص اسباب بازی های مناسب با گروه سنی مختلف درنظر گرفته شود. اسباب بازی می تواند یک حیوان یا عروسک پارچه ای، دوچرخه ی کوچک، بازی های فکری و غیره باشد. وسایل اتاق بازی هم می تواند شامل وسایل پانسمان، ماسک پلاستیکی ، گچ شسکته بندی و وسایل مربوط به گچ گرفتن دست و پای عروسک، دست کش های جراحی، گوشی معاینه ی واقعی و سرنگ های مختلف باشد. یک سری وسایل تزریقات دخل وریدی که از بطری های محلول و لوله هایی که می شود آن را به یک عروسک وصل کرد، نیز می تواند باعث سردرگمی کودک شود. همچنان که بچه ها با این وسایل بازی می کنند و به آن ها دست می زنند، مراقب اتاق کودک و یا پرستار هم می تواند در کنار بازی های آنان با استفاده از یک عروسک طریقه ی انجام و روش کار با آن ها را به کودکان نمایش دهد. یک کودک معمولاً فکرهای بدی درباره ی بیماری اش می کند. همچنین می اندیشد که عاقبت این بیماری با بدن او چه خواهد کرد. برای کمک به او می توان اطلاعات مربوط به ساختمان بدن یا وظایف اعضا و اعمال هر عضو را با کمک تصاویر به او آموزش داد. آموزش بهداشت به کودکان به خصوص زمانی که در بیمارستان هستند، نیز بسیار واجب و ضروری است. می توان با تصاویری که هم خلاصه و گویا و هم حالت طنز وکودکانه دارد، بچه ها را آگاه کرد و پیام های بهداشتی و سلامت را به آنان یاد داد. ( تصویرهای 3 و 4 )
تصویر 3 : پانلی در اتاق بازی به شکل خانه برای بچه ها
تصویر 4 : به کارگیری تلفن و خانه به عنوان دو وسیله ی مورد علاقه ی کودکان ( استفاده از اصل بزرگ نمایی )
همه ی عناصر می توانند تأثیر یکدیگر را تعدیل کنند و یا تغییر دهند. مهم ترین عامل در این راستا اشل یا مقیاس ا ست . اندازه ی شکل ها نسبت به یکدیگر را مقیاس می گویند و یکی از مهم ترین عوامل، که در تعیین مقیاس دخیل است، اندازه های بدن انسان است. از این رو وسایل و تجهیزات بیمارستان کودکان باید با سایز کودکان متناسب باشد. به طور مثال صندلی چرخ دار، دست شویی و توالت، تلفن عمومی مخصوص کودکان، میز و صندلی ها باید در حد سایز کودک انتخاب شود. کوتاهی و بلندی وسایل و وزن آن ها را باید در نظر گرفت. به کارگیری میزهای گرد و نیم دایره برای کودکان جهت بازی و غذا خوردن مناسب تر هستند. لوازم کودکان در بیمارستان علاوه بر کیفیت مناسب بایستی از ظاهر زیبا و خوشایندی نیز برخوردار باشند. در اتاق های معاینه، تزئینات و تصاویر ساده ای را باید در نظر گرفت تا کودکان درآنجا کمتر وحشت کنند . در قسمت فوقانی میز معاینه وسایل و اشکال متحرکی باید نصب کرد که کودک آن ها را تماشا کند و سرگرم باشد. در فضای باز بیمارستان و محوطه ی چمن کاری نیز باید محیطی برای بازی و سرگرمی کودکان ایجاد کرد. حتی حیوانات اهلی و خانگی را که مورد علاقه ی اکثر کودکان هستند نیز، می توان در این فضا در قفس قرار داد. قراردادن آکواریم و نصب نقاشی و تصاویر در سالن و راهروهای بیمارستان، این محیط را برای کودک دلپذیر و مطبوع می کند. ( تصویرهای 5 و 6 )
تصویر 6 : تلفن عمومی متناسب با اِشل قد کودک
رنگ در بیمارستان کودکان
چون بیماران این بیمارستان کودکان هستند، رنگ ها باید روشن، جذاب ، همچنین آرام و تسکین دهنده باشند. رنگ، تأثیر بسزایی در بهبود بیماری کودک دارد و طراح نمی تواند به سلیقه ی شخصی، رنگ را در این محیط به کار برد. البته این نکته را باید خاطر نشان کرد که رنگ ها و فرهنگ مردم در کشورها و ناحیه های مختلف تأثیر خود را روی محیط نیز می گذارد، اما در این مورد ( بیمارستان کودکان )، یعنی محیطی که از حساسیت ویژه ای برخوردار است، چون مخاطبان آنجا هم کودک و هم بیمار هستند، باید در انتخاب رنگ، گذشته از توجه به کودکانه بودن و شاد و جذاب بودن رنگ ها، باید به تسکین بخش بودن آن نیز توجه کرد. طبق تحقیقاتی که روی بخش های مختلف چند بیمارستان کودکان انجام گرفته، معمولاً نزدیک به 55 درصد کودکان رنگ های شاد و پاستلی و ملایم را نسبت به رنگ های شاد و تند ترجیح داده اند.
اهمیت زیستی رنگ
از آغاز جهان و تمدن، رنگ یک امر ضروری برای نشان دادن مسائل مختلف بوده است. مثلاً به وسیله ی رنگ محیط، حیوانات و انسان خود را استتار می کردند تا از حمله ی حیوانات وحشی در امان باشند. مدارک جمع آوری شده ی بشر، همواره حاکی از تأثیرات رنگ های خاص در افرادی است که بیماری های معینی دارند. گلداستین عکس العمل های تعدادی از بیماران را که تحت نورهای قرمز و سبز قرار گرفته اند، توسط ماشینی که عکس العمل مغز را در برابر این شرایط مشخص می کند، یادداشت کرد. میزان کارایی در نور سبز بسیار بالاتر از نور قرمز بوده است. مثلاً دست خط افراد در نور سبز نسبت به نور قرمز خیلی بیشتر به طبیعی نزدیک بوده است.علاوه بر این ها،برآوردها و تخمین هایی که افرادی در اتاقی با نور سبز داشتند، ( در مورد طول، وزن و زمان ) بسیار به واقعیت نزدیک تر بوده است.
میزان تحریک کنندگی رنگ های اصلی
محققان به این نتیجه رسیده اند که درهنگام پخش نور قرمز، فشار خون و تنفس زیاد شده، درحالی که هنگام پخش نورآبی کاهش یافته است . نور قرمز، درد روماتیسم و آرتروز را کاهش می دهد و مجرای رگ های خونی را گشاد کرده و تولید حرارت در بافت های بدن می کند. بیرن مدعی شد که رنگ قرمز می تواند باعث شفا یافتن زخم ها شود. نورآبی برای پایین آوردن سردرد و فشار خون و آرامش برای افراد بی خواب مفید است. آزمایشات ثابت کرده که میزان تحریک کنندگی رنگ هایی که سرعت بالایی دارند، خصوصاً قرمز و زرد ( و انواع آن ) بالا است. جرالد گزارش کرد که تحریک کنندگی نورآبی روی دستگاه عصبی پاراسمپاتیک، بسیار کمتر از نور قرمز و سفید است. هوستمایر جاکوبز دریافت که محرک ترین رنگ، قرمز و بعد از آن سبز و زرد است و آبی کمترین محرک است. اساس بیشتر تحقیقات بر پایه ی میزان ضربان قلب است. وقتی محققان دیدند که در نورهای مختلف میزان ضربان تفاوت دارد و تناقضاتی در تعداد ضربان ها یافتند، به میزان محرک بودن رنگ ها پی برده اند . هم اکنون رابطه ی بین رنگ و احساسات درونی اثبات شده است.
ریچارد ورتمن یک کارشناس تغذیه در مرکز تکنولوژی ماساچوست می گوید بسیاری از آزمایشات تجربی نشان داده اند که رنگ های مختلف بر فشار خون و سرعت تنفس و همین طور بر میزان فعالیت مغز تأثیر می گذارند. بنابراین، رنگ ها امروزه در جهت بهبود بیماری های مختلف استفاده می شوند. ویلیام بک فیزیک دان و محقق برجسته ( در زمینه ی نور ) می گوید مدارک کمی مبنی بر پاسخ های روانی بر اساس نورهای رنگی مختلف موجود است، اما اطلاعات به دست آمده از یک رنگ، واکنش درونی مربوط به فشار خون، ضربان قلب و تنفس را دربردارد. او می گوید مطالعات شخصی اش باعث تشخیص دادن واکنش احساساست درونی افراد نسبت به رنگ های اصلی شده است. همچنین می گوید بهتر است که اجازه دهیم این مشاهدات ما را به سمت پیش بینی تأثیر درمانی این رنگ ها هدایت کنند.
رنگ و تأثیر آن بر درک فضایی
قوانین درک فضا را می توان به صورت موارد زیر جهت طراحی داخلی و معماری بیان کرد:
رنگ، شکل معماری را تغییر می دهد و می تواند باعث انبساط، کوتاه شدن، عریض شدن یا طولانی شدن شود و درک نادرستی را از ارتفاع سقف ( مثلاً بالا یا پایین بودن آن ) ایجادکند. رنگ می تواند ظاهر محیط را آنچنان تغییر دهد که باعث تغییر خلق و خوی فرد شود.
1 . رنگ های درخشان به نظر سبک تر می رسند و از تیره تا روشن متغیر هستند.
2 . اشیاء روشن، از نظر اندازه بزرگ تر از واقعی تخمین زده می شوند. زرد به نظر وسیع تر می رسد و سپس سفید، قرمز، سبز، آبی و مشکی قرار دارند.
3 . یک شی ء به رنگ روشن در زمینه ی مشکی بزرگ تر به نظر می رسد و یک شی ء تیره در زمینه ی روشن کوچک تر به نظر می رسد.
4 . دیوار مقابل یک پنجره را باید همواره روشن نگه داشت، در غیر این صورت قسمت اعظم نور را جذب خواهد کرد.
5 . دیوار کنار پنجره و کادر آن باید به قدری روشن باشد که آن قدرها با نور آسمان روز تضاد نداشته باشد. کنتراست بالا می تواند منجر به سردرد و خستگی چشم شود.
6 . در صورتی که دیوار قرمز در کنار دیوار زرد قرار گیرد، دیوار زرد متمایل به سبز می شود ( به علت خاصیت پس تصویر قرمز ) .
7 . رنگ های گرم جلورونده و رنگ های سرد پس گرا هستند ( رنگ های گرم دارای طول موج های طولانی هستند و رنگ های سرد طول موج کوتاهی دارند ) .
8 . رنگ های روشن در الگوهای کوچک به لحاظ بصری فضا را بزرگ تر می کنند. رنگ های تیره در الگوهای بزرگ تر باعث می شوند که فضای کوچک تر به نظر برسد.
9 . عدم وجود تنوع رنگی در محیط بصری باعث محرومیت حسی می شود.
غلبه ی رنگ و فرم
اغلب کودکان در سنین زیر دبستان یعنی فاصله ی سنین 3 تا 6 سالگی به رنگ ها علاقه ی شدیدی نشان می دهند، اما در سن 7 تا 9 سالگی به فرم توجه می کنند و این علاقه در 9 سالگی به حداکثر می رسد.به موازات افزایش سن کودک، گرایش به طبیعت و فرم بیشتر می شود، اما در یک آمارگیری حدود 10 درصد کودکان پیش دبستانی نشان داده اند که به غلبه ی فرم نسبت به رنگ تمایل دارند. کودکانی که درآن ها غلبه ی فرم بیشتر از رنگ است، از لحاظ ضریب هوشی بالاتر از گروه رنگ سالاران هستند. اما برخی نظریه پردازان معتقدند که ابتکار و خلاقیت گروه رنگ سالاران بیشتر است. مطالعات اسناد مربوط به کودکان در رابطه با رنگ نشان می دهد که رنگ نارنجی و به دنبال آن صورتی و قرمز رنگ های مورد علاقه ی بچه های 3 تا 6 ساله هستند.
بچه ها در سنین 4 سالگی گرایش به هارمونی رنگ ها پیدا می کنند، هر چند که این مسئله آنچنان که باید و شاید تبدیل به یک عنصر هنری قوی در شخصیت آن ها تا سنین 8 تا 12 سالگی نخواهد شد؛ یعنی دراین سنین گرایش دارند، اما خودشان نمی توانند نقاشی آن را انجام دهد. از سویی در سنین 8 تا 12 سالگی کودک می تواند این امر ( هارمونی ) را در کار خود نشان دهد و این حالت در سنین بالاتر به اوج خود می رسد.موضوعات بسیاری از نقاشی های کودکان و نونهالان نشان می دهد که بچه های خردسال ترجیح می دهند رنگ را براساس فانتزی خود بدون در نظر گرفتن رنگ واقعی جسم به کار برند، درحالی که بچه های بالغ تر رنگ را بر اساس رئالیسم یا واقع گرایی به کار می برند. ( رنگ ها را منطقی تر در جای شان می گذارند ). غالباً این دسته ی اخیر که گاهی نیز توجه روی هارمونی و کنتراست های رنگی دارند.
کاربرد رنگ همراه با بصیرت و آگاهی رابطه ی آن با هیجان زندگی کودک، به نظر آلشلر این نتیجه را نشان می دهد که رنگ قرمز رنگ برتر برای بچه های پیش دبستانی و به طور کلی برای بچه هایی است که طبیعتاً از روی احساسات عمل می کنند. رفته رفته که سن آنان بالا می رود و کنترل آن ها بر احساسات شان غلبه می کند، علاقه و گرایش ایشان به رنگ های سرد افزایش می یابد. تحقیقات نشان می دهد که رنگ قرمز دارای دو ویژگی متضاد است؛ یکی احساس محبت و عشق، و دوم احساس حمله و نفرت را القاء می کند، زیرا که رنگ قرمز با احساسات بسیار شدید پیوند تنگاتنگی دارد. رنگ آبی مرتبط با کنترل عواطف است. محققان دریافته اند که رنگ قهوه ای نیز مورد توجه کودکان قرار می گیرد، هر چند که دانشمندان این نکته را دریافته اند که بچه هایی که گرایش به سمت رنگ آبی دارند، ممکن است دچار هیجانات بسیار شدیدی در بعضی موارد باشند، که آن را تعدیل نموده و یا تغییر جهت به آن می دهند.
در حالی که آنان که به رنگ قهوه ای اهمیت می دهند، غالباً بدون هیجانات شدید ( کنترل شده ) هستند. محققان دریافته اند که رابطه ی تنگاتنگی میان انتخاب رنگ و جنسیت وجود دارد ؛ به طوری که در سنین 6 تا 17 سالگی برای دختران رنگ های گرم و برای پسران رنگ های سرد مورد توجه است، اما به مجرد این که سن بالا می رود، این حالت درآن ها معکوس می گردد. موارد فوق می تواند در کاربری و انتخاب کارهای هنری و رنگ پالت های بچه ها و شناخت روان شناسی آن ها و نیز سلامت روحی شان تأثیر بسزایی داشته باشد. اما به لحاظ فیزیولوژی بدنی نیز رنگ های خاصی در رابطه با بیماری های مختلف مد نظر قرار می گیرد.
ارتباط رنگ با جنس مواد و نور
اگر در یک آزمایش ساده چندین نوع پارچه ی سفید از جنس های تفاوت مانند کتان، اسفنج، پنبه، مخمل، نایلون، نخ و تکه هایی از پلاستیک، چوب، شیشه و فلز را در کنار هم با یک رنگ یکسان رنگ کنیم، مشاهده خواهیم کرد که چگونه همان رنگ در ارتباط با نوع ماده تغییر می کند. در مورد نور و ارتباط آن با رنگ محیط نیز، اگر چندین منبع نور طبیعی و مصنوعی را در نظر بگیریم، اثر هر کدام بر روی یک رنگ ثابت، در محیط تغییر می کند و سبب تغییر رنگ محیط می گردد. نور از مهم ترین عناصری بصری است که هنرمندان از طریق آن به گسترده ترین بیان حسی و عاطفی در آثار خود نائل می شوند . نور مهم ترین عامل ایجاد کننده ی تشدید در بعد سوم اجسام بوده و با تغییر نور می توان تغییر در رنگ را مشاهده نمود . هر چه منبع نور به جسم نزدیک تر باشد، تضاد و سایه روشن بیشتر و تعداد ارزش های رنگی متوسط ( نیم سایه ها ) کمتر می گردد و برعکس هرچه منبع نور از جسم فاصله ی بیشتری داشته باشد، تضاد و سایه روشن کمتر و تعداد نیم سایه ها بیشتر می شود. بافت، ویژگی های نور را تغییر می دهد، به طوری که اثرات نور بر بافت های صاف و براق قوی تر است و بر بافت های خشن درخشندگی کمتری ایجاد می کند. نور رنگی گرم احساس شادی و نشاط و امید را تداعی می کند، در حالی که نورهای سرد، یأس و ناامیدی را القا می کند. امروزه هنرمندان به وسیله ی نور جاذبه های تصویری فراوانی می آفرینند. ***
*** . زبان تصویر
نتیجه گیری
تدابیر و پیشنهاداتی جهت گرافیک محیطی بیمارستان کودکان :
- کودکانی که برای مدت طولانی در بیمارستان بستری می شوند، ممکن است دچار کسالت شوند. پس تحت خواب هایی که مجهز به محیط بازی باشند، یعنی در اطراف آن ها وسایل بازی طراحی شود، مناسب تر است.
- یکی دیگر از راه هایی که از محدود شدن کودک در بستر جلوگیری می کند، انتقال کودک به وسیله ی تخت های کوچک یا برانکارد به اتاق بازی است، درجایی که قادر باشند کودکان دیگر را ببینند ( اتاق بازی در بیمارستان امری لازم است که باید در بیمارستان های کودکان نسبت به این امر اقدام شود) . ( تصویر 7 )
تصویر 7 : کاربرد نقاشی دیواری در بیمارستان کودکان
- ایجاد شیشه روی در و دیوارها که به کودک اجازه می دهد درون راهرو را ببیند.
- استفاده از آینه های عمودی در راهروها که کودکان بیمار قادر باشند خود را ببینند و تغییرات ظاهری خود را مورد توجه قرار دهند.
- استفاده از پنجره های عمودی با ایمنی مناسب جهت دیدن منظره ی بیرون بیمارستان .
- ایجاد نقوش بازی ها و حرکات و شمارش اعداد در کف راهروها .
- به کار بردن نقوش مناسب برای دیوارها.
- ایجاد پیکتوگرام های شاد و کودکانه جهت راهنمایی کودکان و والدین آن ها.
- صندلی چرخ دار مخصوص کودکانی که نیاز به این وسیله دارند با حالات تخیلی و اسباب بازی و عروسک. (تصویر 8 )
تصویر 8 : صندلی چرخ دار به شکل حیوان
- قرار دادن بالون و آویزهایی با اشکال هندسی و حیوانات و غیره در سقف راهروها.
- استفاده از نقوش و اشکال مورد علاقه ی کودکان در راهروها و حاشیه ی کنار سقف.
- ایجاد نقوش هندسی و ساده روی میز اطلاعات.
- به کار بردن نقاشی هایی با موضوعات مورد علاقه ی کودکان، موضوعات پزشکی و بهداشتی و آموزشی در دیوار راهروها، سالن انتظار و غیره. ایجاد نقوش مناسب و زیبا روی روپوش های پرستاران و پزشکان و بیماران.
- استفاده از پرده ها و ملحفه هایی با نقوش کودکانه.
- چوب زیر بغل با عصاهایی با اشکال مختلف طراحی شده، اعم از شکل حیوانات یا عروسک . ( تصویر 9 )
محقق : ویکتوریا کریمی
این تفکر که ضرورت به کارگیری رنگ، فرم و فضا به عنوان عامل مؤثر در بهبود و مداوای بیماران امری اجتناب ناپذیر است و همچنین توانایی ادراک زیبایی شناسی توسط افراد ( بیمار )، انگیزه ای بوده است که سایت پرشین جی اف ایکس این مقاله را برای شما کاربران گرامی ارائه نماید. دانشمندان سعی می کنند از کودکان برای تحقیقات خود در زمینه ی رنگ استفاده کنند، زیرا کودکان تحت تأثیر آموخته های خود قرار ندارند و این مسئله موجب به حداقل رساندن عوامل بیرونی است. به دلیل حساسیت موضوع، طراح گرافیک محیطی باید زمینه ی مطالعاتی و تحقیقاتی در مورد رنگ و فرهنگ، روانشناسی رنگ ها و درک فضایی از رنگ داشته باشد، تا به نتایج مفیدی در کاربرد رنگ و فرم و ابعاد در فضای طراحی برسد.
گرافیک محیطی
در یک محیط باید میان زیبایی و عملکرد ارتباط برقرار کرد. طراحی محیطی برای زیبا کردن محیط بصری، آگاه کردن، ارتباط برقرار نمودن و غیره به عنوان یک اهرم پرقدرت نقش ایفا می کند. طراحی محیطی برای انواع محیط ها مانند رستوران ها، پارک ها، مجتمع های اداری و فرهنگی و تجاری، باغ وحش ها و بیمارستان ها کاربرد دارد. « پیکتوگرام» ها یا علائم تصویری، سیستم های هدایت بصری، طراحی بدنه ی ساختمان ها و فروشگاه ها و حتی وسائل نقلیه، بیلبوردها و نقاشی های بزرگ دیواری و غیره، جزء تقسیم بندی های گرافیک محیطی محسوب می شود.
گرافیک محیطی ویژه ی کودکان
شناخت ویژگی های روحی و روانی کودکان در گروه های مختلف سنی، از طریق شناخت خط و رنگ، فضا و فرم، به طراح کمک می کند تا با روحیات آنان آشنا شده و به برقراری ارتباط با این مخاطبان و به وجود آوردن فضایی مناسب برای آن ها کوشش کند. در گرافیک محیطی، برای ایجاد ارتباط بصری با مخاطبان، طراح گرافیک باید پیام رسان باشد؛ پیامی هدف دار درجهت شناساندن محیط. اما پیام و کاربردی بودن آن یکی از ابعاد قضیه است. از ابعاد دیگر آن جنبه ی زیبایی شناسانه و کوشش برای زیبایی و مطلوب کردن محیط است. پس فرم های گرافیکی علاوه بر انتقال پیام به بیننده که با علائم و سمبل ها مطرح می گردد، می تواند در قالبی دیگر نیز، تزئین و زیبایی و بعد عاطفی و روانی محیط را دگرگون کرده و آن را برای مخاطبان دل نشین کند.
روان شناسی محیط :
روان شناسی محیط یکی از رشته های تخصصی نوپایی است که روی تأثیر متقابل رفتار و عوامل و شرایط فیزیکی معماری و فضایی محیط، بیش از دیگر جنبه ها تأکید دارد. محققان مکتب گشتالت * بیش از دیگر مکاتب به شرایط محیط ( به معنی جامع آن ) توجه دارند. «کوفکا (1935 ) » یکی از بنیان گذاران این مکتب، محیط را به دو نوع جغرافیایی و رفتاری تفکیک می کند. از نظر وی محیط جغرافیایی به معنی محیطی است که به طور عینی وجود دارد و محیط رفتاری بدان گونه که به وسیله ی فرد تجربه می شود، به کار می رود. لوین که از دیگر محققان مکتب گشتالت به شمار می رود، عقیده دارد رفتار تابع تأثیر متقابل عواملی است که از فرد و محیط سرچشمه می گیرد. وی برای بیان پدیده ی حاصله از تأثیر متقابل عوامل فردی و محیطی، از مفهوم فضای زیستی استفاده می کند. یکی از مهم ترین مبانی این نظر چنین بیان می شود: « رفتار تابع ویژگی های فضای زیست است » .
*. در سال 1910 تا 1930 یک مکتب روان شناسی در برلن به نام روان شناسی گشتالت بنیان گذاری شد. نظریات این مکتب در مورد ادراک توسط ورتایمر کهلر و کوفکا مطرح گردید. مفهوم گشتالت یا شکل کلی عبارت است از سازمانی که خصوصیات اجزاء تشکیل دهنده یا فرایندهای جزئی به تمام کل آن سازمان بستگی دارد.
تأثیر متقابل انسان و محیط:
انسان با توجه به نیازها، ارزش ها و هدف های خود، محیط را دگرگون می کند و به طور متقابل تحت تأثیر محیط دگرون شده قرار می گیرد. به ویژه تکنولوژی پیشرفته موجب می شود تأثیر انسان بر محیط شدت و سرعت یابد. دگرگونی سریع محیط یکی از ویژگی های بنیادی زمان ماست. هر روز شهرها و محله ها و بناهای جدید ساخته می شوند. این قرارگاه های فیزیکی، الگوهای رفتاری و نقش های اجتماعی نوینی را بر ساکنان خود تحمیل می کنند. طی بیست سال اخیر رشته ی روان شناسی نیز مانند رشته ای علمی متعدد دیگر، بر این پدیده، یعنی بر تأثیر انسان بر محیط و تأثیر متقابل محیط بر انسان، بی توجه نمانده و به یافته های علمی قابل توجه دست یافته است. شرایط محیطی مناسب، به ارضای نیازها ( استراحت، تفریح، تغذیه ، مطالعه و غیره ) کمک می کند و شرایط نامناسب مانع از ارضای نیازها می شود. **
**. روان شناسی محیط، دکتر شهرناز مرتضوی
بیمارستان کودکان
« امروزه کسی نمی تواند نقش محیط و تأثیرات آن را در هنر و رفتار کودکان نادیده بگیرد. بیمارستان کودکان یکی از محیط هایی است که باید به طراحی محیطی آن توجه شود. این محیط باید دارای طراحی خاص و فضای مناسب حتی برای والدین کودک باشد. علاوه بر پرستاران، مربیان و روان شناسان کودک نیز باید در این محیط حضور داشته باشند و به کودکان از لحاظ روحی و روانی رسیدگی نمایند. یک بیمارستان مناسب بچه ها تنها با نیاز دارویی و پزشکی رو به رو نیست، بلکه نیازهای حرکتی، اجتماعی، تکاملی و احساسی بچه ها باید در نظر گرفته شود. یکی از عوامل مؤثر در بهبودی کودکی که در بیمارستان بستری است، همراه بودن یکی از والدین با اوست. بنابراین فضای مناسب جهت استراحت و تفکر و عبادت والدین ضروری است. » حرکات و باز های دسته جمعی بخشی از فعالیت های روزانه ی بچه ها است. در محیطی مانند بیمارستان، بجاست که اتاقی برای بازی، طراحی و وسایل و مبلمان و زوایی نرم، درآن به کار برده شود. کودکان معمولاً به آسانی از نشستن و انتظار ناامید و خسته می شوند . پس در یک بیمارستان کودکان، اتاق انتظار و راهروها باید متنوع و شاد باشد و باعث شود که علاقه ی کودکان به ماندن در یک چنین محیطی تحریک شود.بنابراین، چشم انداز و مناظر سرگرم کننده و نقش و طرح ها و نقاشی های مناسب برای بیمارستان کودکان امری ضروری است. این طراحی ها و نقاشی ها باید برای کودک در محیط بیمارستان جذاب و بسیار قابل فهم و دارای قدرت انتقال سریع موضوع باشد. بنابراین کوشش در جهت شناخت ویژگی های کودکان بدیهی به نظر می رسد. (تصویرهای 1 و 2 )
تصویر 1 : کلینیک کودکان در اروپا
تصویر 2 : کلینیک کودکان در اروپا
محیط اطراف ما باید دارای هماهنگی باشد. هماهنگی یا هارمونی باید به گونه ای ایجاد شودکه حد تعادل را داشته باشد، زیرا در محیط بیمارستان هر کدام از بیماران از نظر روان شناسی، آداب و رسوم و زمینه های فرهنگی و قومی با یکدیگر متفاوت هستند. حرکت یک نیاز اساسی برای کودکان است و جزء احتیاجات آنان محسوب می شود. احتیاج به دویدن و حرکت کردن به اطراف به طور آزادانه را نمی توان نادیده گرفت. کودک بیمار در تخت نیز می تواند با انجام حرکات ملایم این امر را انجام دهد. حرکت و ورزش را می توان به وسیله ی ایجاد طرح ها و نقوش بازی ها در کف راهروها ایجاد کرد، مانند طرح شطرنج، طرح بازی معماگونه و رسیدن از نقطه ای به نقطه ی دیگر به کمک خط یا شمارش اعداد و طرح فلش هایی که جهت را به تناوب نشان می دهد. با ایجاد تصاویر یا حرکت اشکال و فیگورهای ساده بر دیوارها نیز، می توان به حرکت کمک کرد. روان شناسان معتقدند تخیل یکی از مهم ترین قسمت های زندگی کودک است. یکی از تفاوت های کودکان با بزرگسالان درهمین امر است. با استفاده ی صحیح از خیالات کودکان می توان آن ها را به بهبود بیماری یاری کرد. هنگامی که کودکی در بیمارستان بستری می شود، این از وظایف کادر بیمارستان است که علاوه بر بازگرداندن سلامت کودک، به نیازها و رشد طبیعی او توجه داشته باشند. لازمه ی زندگی مطلوب و طبیعی هر کودک، مرتبط بودن او با دیگر کودکان و نوجوانان و بزرگسالان، و بازی کردن ، یادگیری و آموزش است.» بازی کردن یکی از مهمترین ویژگی های رفتاری دوران خردسالی است که نقش مهمی در جریان رشد کودکان دارد. این نیازها باید درطی روز به طور ماهرانه با کاربرد روش های صحیح تشخیص و درمان، برآورده شوند. برای بازی کردن کودک وجود اتاق مخصوص بازی در بیمارستان کودکان امری اجتناب ناپذیر است.
اتاق بازی کودک در بیمارستان
در این اتاق باید قفسه هایی مخصوص اسباب بازی های مناسب با گروه سنی مختلف درنظر گرفته شود. اسباب بازی می تواند یک حیوان یا عروسک پارچه ای، دوچرخه ی کوچک، بازی های فکری و غیره باشد. وسایل اتاق بازی هم می تواند شامل وسایل پانسمان، ماسک پلاستیکی ، گچ شسکته بندی و وسایل مربوط به گچ گرفتن دست و پای عروسک، دست کش های جراحی، گوشی معاینه ی واقعی و سرنگ های مختلف باشد. یک سری وسایل تزریقات دخل وریدی که از بطری های محلول و لوله هایی که می شود آن را به یک عروسک وصل کرد، نیز می تواند باعث سردرگمی کودک شود. همچنان که بچه ها با این وسایل بازی می کنند و به آن ها دست می زنند، مراقب اتاق کودک و یا پرستار هم می تواند در کنار بازی های آنان با استفاده از یک عروسک طریقه ی انجام و روش کار با آن ها را به کودکان نمایش دهد. یک کودک معمولاً فکرهای بدی درباره ی بیماری اش می کند. همچنین می اندیشد که عاقبت این بیماری با بدن او چه خواهد کرد. برای کمک به او می توان اطلاعات مربوط به ساختمان بدن یا وظایف اعضا و اعمال هر عضو را با کمک تصاویر به او آموزش داد. آموزش بهداشت به کودکان به خصوص زمانی که در بیمارستان هستند، نیز بسیار واجب و ضروری است. می توان با تصاویری که هم خلاصه و گویا و هم حالت طنز وکودکانه دارد، بچه ها را آگاه کرد و پیام های بهداشتی و سلامت را به آنان یاد داد. ( تصویرهای 3 و 4 )
تصویر 3 : پانلی در اتاق بازی به شکل خانه برای بچه ها
تصویر 4 : به کارگیری تلفن و خانه به عنوان دو وسیله ی مورد علاقه ی کودکان ( استفاده از اصل بزرگ نمایی )
همه ی عناصر می توانند تأثیر یکدیگر را تعدیل کنند و یا تغییر دهند. مهم ترین عامل در این راستا اشل یا مقیاس ا ست . اندازه ی شکل ها نسبت به یکدیگر را مقیاس می گویند و یکی از مهم ترین عوامل، که در تعیین مقیاس دخیل است، اندازه های بدن انسان است. از این رو وسایل و تجهیزات بیمارستان کودکان باید با سایز کودکان متناسب باشد. به طور مثال صندلی چرخ دار، دست شویی و توالت، تلفن عمومی مخصوص کودکان، میز و صندلی ها باید در حد سایز کودک انتخاب شود. کوتاهی و بلندی وسایل و وزن آن ها را باید در نظر گرفت. به کارگیری میزهای گرد و نیم دایره برای کودکان جهت بازی و غذا خوردن مناسب تر هستند. لوازم کودکان در بیمارستان علاوه بر کیفیت مناسب بایستی از ظاهر زیبا و خوشایندی نیز برخوردار باشند. در اتاق های معاینه، تزئینات و تصاویر ساده ای را باید در نظر گرفت تا کودکان درآنجا کمتر وحشت کنند . در قسمت فوقانی میز معاینه وسایل و اشکال متحرکی باید نصب کرد که کودک آن ها را تماشا کند و سرگرم باشد. در فضای باز بیمارستان و محوطه ی چمن کاری نیز باید محیطی برای بازی و سرگرمی کودکان ایجاد کرد. حتی حیوانات اهلی و خانگی را که مورد علاقه ی اکثر کودکان هستند نیز، می توان در این فضا در قفس قرار داد. قراردادن آکواریم و نصب نقاشی و تصاویر در سالن و راهروهای بیمارستان، این محیط را برای کودک دلپذیر و مطبوع می کند. ( تصویرهای 5 و 6 )
تصویر 6 : تلفن عمومی متناسب با اِشل قد کودک
رنگ در بیمارستان کودکان
چون بیماران این بیمارستان کودکان هستند، رنگ ها باید روشن، جذاب ، همچنین آرام و تسکین دهنده باشند. رنگ، تأثیر بسزایی در بهبود بیماری کودک دارد و طراح نمی تواند به سلیقه ی شخصی، رنگ را در این محیط به کار برد. البته این نکته را باید خاطر نشان کرد که رنگ ها و فرهنگ مردم در کشورها و ناحیه های مختلف تأثیر خود را روی محیط نیز می گذارد، اما در این مورد ( بیمارستان کودکان )، یعنی محیطی که از حساسیت ویژه ای برخوردار است، چون مخاطبان آنجا هم کودک و هم بیمار هستند، باید در انتخاب رنگ، گذشته از توجه به کودکانه بودن و شاد و جذاب بودن رنگ ها، باید به تسکین بخش بودن آن نیز توجه کرد. طبق تحقیقاتی که روی بخش های مختلف چند بیمارستان کودکان انجام گرفته، معمولاً نزدیک به 55 درصد کودکان رنگ های شاد و پاستلی و ملایم را نسبت به رنگ های شاد و تند ترجیح داده اند.
اهمیت زیستی رنگ
از آغاز جهان و تمدن، رنگ یک امر ضروری برای نشان دادن مسائل مختلف بوده است. مثلاً به وسیله ی رنگ محیط، حیوانات و انسان خود را استتار می کردند تا از حمله ی حیوانات وحشی در امان باشند. مدارک جمع آوری شده ی بشر، همواره حاکی از تأثیرات رنگ های خاص در افرادی است که بیماری های معینی دارند. گلداستین عکس العمل های تعدادی از بیماران را که تحت نورهای قرمز و سبز قرار گرفته اند، توسط ماشینی که عکس العمل مغز را در برابر این شرایط مشخص می کند، یادداشت کرد. میزان کارایی در نور سبز بسیار بالاتر از نور قرمز بوده است. مثلاً دست خط افراد در نور سبز نسبت به نور قرمز خیلی بیشتر به طبیعی نزدیک بوده است.علاوه بر این ها،برآوردها و تخمین هایی که افرادی در اتاقی با نور سبز داشتند، ( در مورد طول، وزن و زمان ) بسیار به واقعیت نزدیک تر بوده است.
میزان تحریک کنندگی رنگ های اصلی
محققان به این نتیجه رسیده اند که درهنگام پخش نور قرمز، فشار خون و تنفس زیاد شده، درحالی که هنگام پخش نورآبی کاهش یافته است . نور قرمز، درد روماتیسم و آرتروز را کاهش می دهد و مجرای رگ های خونی را گشاد کرده و تولید حرارت در بافت های بدن می کند. بیرن مدعی شد که رنگ قرمز می تواند باعث شفا یافتن زخم ها شود. نورآبی برای پایین آوردن سردرد و فشار خون و آرامش برای افراد بی خواب مفید است. آزمایشات ثابت کرده که میزان تحریک کنندگی رنگ هایی که سرعت بالایی دارند، خصوصاً قرمز و زرد ( و انواع آن ) بالا است. جرالد گزارش کرد که تحریک کنندگی نورآبی روی دستگاه عصبی پاراسمپاتیک، بسیار کمتر از نور قرمز و سفید است. هوستمایر جاکوبز دریافت که محرک ترین رنگ، قرمز و بعد از آن سبز و زرد است و آبی کمترین محرک است. اساس بیشتر تحقیقات بر پایه ی میزان ضربان قلب است. وقتی محققان دیدند که در نورهای مختلف میزان ضربان تفاوت دارد و تناقضاتی در تعداد ضربان ها یافتند، به میزان محرک بودن رنگ ها پی برده اند . هم اکنون رابطه ی بین رنگ و احساسات درونی اثبات شده است.
ریچارد ورتمن یک کارشناس تغذیه در مرکز تکنولوژی ماساچوست می گوید بسیاری از آزمایشات تجربی نشان داده اند که رنگ های مختلف بر فشار خون و سرعت تنفس و همین طور بر میزان فعالیت مغز تأثیر می گذارند. بنابراین، رنگ ها امروزه در جهت بهبود بیماری های مختلف استفاده می شوند. ویلیام بک فیزیک دان و محقق برجسته ( در زمینه ی نور ) می گوید مدارک کمی مبنی بر پاسخ های روانی بر اساس نورهای رنگی مختلف موجود است، اما اطلاعات به دست آمده از یک رنگ، واکنش درونی مربوط به فشار خون، ضربان قلب و تنفس را دربردارد. او می گوید مطالعات شخصی اش باعث تشخیص دادن واکنش احساساست درونی افراد نسبت به رنگ های اصلی شده است. همچنین می گوید بهتر است که اجازه دهیم این مشاهدات ما را به سمت پیش بینی تأثیر درمانی این رنگ ها هدایت کنند.
رنگ و تأثیر آن بر درک فضایی
قوانین درک فضا را می توان به صورت موارد زیر جهت طراحی داخلی و معماری بیان کرد:
رنگ، شکل معماری را تغییر می دهد و می تواند باعث انبساط، کوتاه شدن، عریض شدن یا طولانی شدن شود و درک نادرستی را از ارتفاع سقف ( مثلاً بالا یا پایین بودن آن ) ایجادکند. رنگ می تواند ظاهر محیط را آنچنان تغییر دهد که باعث تغییر خلق و خوی فرد شود.
1 . رنگ های درخشان به نظر سبک تر می رسند و از تیره تا روشن متغیر هستند.
2 . اشیاء روشن، از نظر اندازه بزرگ تر از واقعی تخمین زده می شوند. زرد به نظر وسیع تر می رسد و سپس سفید، قرمز، سبز، آبی و مشکی قرار دارند.
3 . یک شی ء به رنگ روشن در زمینه ی مشکی بزرگ تر به نظر می رسد و یک شی ء تیره در زمینه ی روشن کوچک تر به نظر می رسد.
4 . دیوار مقابل یک پنجره را باید همواره روشن نگه داشت، در غیر این صورت قسمت اعظم نور را جذب خواهد کرد.
5 . دیوار کنار پنجره و کادر آن باید به قدری روشن باشد که آن قدرها با نور آسمان روز تضاد نداشته باشد. کنتراست بالا می تواند منجر به سردرد و خستگی چشم شود.
6 . در صورتی که دیوار قرمز در کنار دیوار زرد قرار گیرد، دیوار زرد متمایل به سبز می شود ( به علت خاصیت پس تصویر قرمز ) .
7 . رنگ های گرم جلورونده و رنگ های سرد پس گرا هستند ( رنگ های گرم دارای طول موج های طولانی هستند و رنگ های سرد طول موج کوتاهی دارند ) .
8 . رنگ های روشن در الگوهای کوچک به لحاظ بصری فضا را بزرگ تر می کنند. رنگ های تیره در الگوهای بزرگ تر باعث می شوند که فضای کوچک تر به نظر برسد.
9 . عدم وجود تنوع رنگی در محیط بصری باعث محرومیت حسی می شود.
غلبه ی رنگ و فرم
اغلب کودکان در سنین زیر دبستان یعنی فاصله ی سنین 3 تا 6 سالگی به رنگ ها علاقه ی شدیدی نشان می دهند، اما در سن 7 تا 9 سالگی به فرم توجه می کنند و این علاقه در 9 سالگی به حداکثر می رسد.به موازات افزایش سن کودک، گرایش به طبیعت و فرم بیشتر می شود، اما در یک آمارگیری حدود 10 درصد کودکان پیش دبستانی نشان داده اند که به غلبه ی فرم نسبت به رنگ تمایل دارند. کودکانی که درآن ها غلبه ی فرم بیشتر از رنگ است، از لحاظ ضریب هوشی بالاتر از گروه رنگ سالاران هستند. اما برخی نظریه پردازان معتقدند که ابتکار و خلاقیت گروه رنگ سالاران بیشتر است. مطالعات اسناد مربوط به کودکان در رابطه با رنگ نشان می دهد که رنگ نارنجی و به دنبال آن صورتی و قرمز رنگ های مورد علاقه ی بچه های 3 تا 6 ساله هستند.
بچه ها در سنین 4 سالگی گرایش به هارمونی رنگ ها پیدا می کنند، هر چند که این مسئله آنچنان که باید و شاید تبدیل به یک عنصر هنری قوی در شخصیت آن ها تا سنین 8 تا 12 سالگی نخواهد شد؛ یعنی دراین سنین گرایش دارند، اما خودشان نمی توانند نقاشی آن را انجام دهد. از سویی در سنین 8 تا 12 سالگی کودک می تواند این امر ( هارمونی ) را در کار خود نشان دهد و این حالت در سنین بالاتر به اوج خود می رسد.موضوعات بسیاری از نقاشی های کودکان و نونهالان نشان می دهد که بچه های خردسال ترجیح می دهند رنگ را براساس فانتزی خود بدون در نظر گرفتن رنگ واقعی جسم به کار برند، درحالی که بچه های بالغ تر رنگ را بر اساس رئالیسم یا واقع گرایی به کار می برند. ( رنگ ها را منطقی تر در جای شان می گذارند ). غالباً این دسته ی اخیر که گاهی نیز توجه روی هارمونی و کنتراست های رنگی دارند.
کاربرد رنگ همراه با بصیرت و آگاهی رابطه ی آن با هیجان زندگی کودک، به نظر آلشلر این نتیجه را نشان می دهد که رنگ قرمز رنگ برتر برای بچه های پیش دبستانی و به طور کلی برای بچه هایی است که طبیعتاً از روی احساسات عمل می کنند. رفته رفته که سن آنان بالا می رود و کنترل آن ها بر احساسات شان غلبه می کند، علاقه و گرایش ایشان به رنگ های سرد افزایش می یابد. تحقیقات نشان می دهد که رنگ قرمز دارای دو ویژگی متضاد است؛ یکی احساس محبت و عشق، و دوم احساس حمله و نفرت را القاء می کند، زیرا که رنگ قرمز با احساسات بسیار شدید پیوند تنگاتنگی دارد. رنگ آبی مرتبط با کنترل عواطف است. محققان دریافته اند که رنگ قهوه ای نیز مورد توجه کودکان قرار می گیرد، هر چند که دانشمندان این نکته را دریافته اند که بچه هایی که گرایش به سمت رنگ آبی دارند، ممکن است دچار هیجانات بسیار شدیدی در بعضی موارد باشند، که آن را تعدیل نموده و یا تغییر جهت به آن می دهند.
در حالی که آنان که به رنگ قهوه ای اهمیت می دهند، غالباً بدون هیجانات شدید ( کنترل شده ) هستند. محققان دریافته اند که رابطه ی تنگاتنگی میان انتخاب رنگ و جنسیت وجود دارد ؛ به طوری که در سنین 6 تا 17 سالگی برای دختران رنگ های گرم و برای پسران رنگ های سرد مورد توجه است، اما به مجرد این که سن بالا می رود، این حالت درآن ها معکوس می گردد. موارد فوق می تواند در کاربری و انتخاب کارهای هنری و رنگ پالت های بچه ها و شناخت روان شناسی آن ها و نیز سلامت روحی شان تأثیر بسزایی داشته باشد. اما به لحاظ فیزیولوژی بدنی نیز رنگ های خاصی در رابطه با بیماری های مختلف مد نظر قرار می گیرد.
ارتباط رنگ با جنس مواد و نور
اگر در یک آزمایش ساده چندین نوع پارچه ی سفید از جنس های تفاوت مانند کتان، اسفنج، پنبه، مخمل، نایلون، نخ و تکه هایی از پلاستیک، چوب، شیشه و فلز را در کنار هم با یک رنگ یکسان رنگ کنیم، مشاهده خواهیم کرد که چگونه همان رنگ در ارتباط با نوع ماده تغییر می کند. در مورد نور و ارتباط آن با رنگ محیط نیز، اگر چندین منبع نور طبیعی و مصنوعی را در نظر بگیریم، اثر هر کدام بر روی یک رنگ ثابت، در محیط تغییر می کند و سبب تغییر رنگ محیط می گردد. نور از مهم ترین عناصری بصری است که هنرمندان از طریق آن به گسترده ترین بیان حسی و عاطفی در آثار خود نائل می شوند . نور مهم ترین عامل ایجاد کننده ی تشدید در بعد سوم اجسام بوده و با تغییر نور می توان تغییر در رنگ را مشاهده نمود . هر چه منبع نور به جسم نزدیک تر باشد، تضاد و سایه روشن بیشتر و تعداد ارزش های رنگی متوسط ( نیم سایه ها ) کمتر می گردد و برعکس هرچه منبع نور از جسم فاصله ی بیشتری داشته باشد، تضاد و سایه روشن کمتر و تعداد نیم سایه ها بیشتر می شود. بافت، ویژگی های نور را تغییر می دهد، به طوری که اثرات نور بر بافت های صاف و براق قوی تر است و بر بافت های خشن درخشندگی کمتری ایجاد می کند. نور رنگی گرم احساس شادی و نشاط و امید را تداعی می کند، در حالی که نورهای سرد، یأس و ناامیدی را القا می کند. امروزه هنرمندان به وسیله ی نور جاذبه های تصویری فراوانی می آفرینند. ***
*** . زبان تصویر
نتیجه گیری
تدابیر و پیشنهاداتی جهت گرافیک محیطی بیمارستان کودکان :
- کودکانی که برای مدت طولانی در بیمارستان بستری می شوند، ممکن است دچار کسالت شوند. پس تحت خواب هایی که مجهز به محیط بازی باشند، یعنی در اطراف آن ها وسایل بازی طراحی شود، مناسب تر است.
- یکی دیگر از راه هایی که از محدود شدن کودک در بستر جلوگیری می کند، انتقال کودک به وسیله ی تخت های کوچک یا برانکارد به اتاق بازی است، درجایی که قادر باشند کودکان دیگر را ببینند ( اتاق بازی در بیمارستان امری لازم است که باید در بیمارستان های کودکان نسبت به این امر اقدام شود) . ( تصویر 7 )
تصویر 7 : کاربرد نقاشی دیواری در بیمارستان کودکان
- ایجاد شیشه روی در و دیوارها که به کودک اجازه می دهد درون راهرو را ببیند.
- استفاده از آینه های عمودی در راهروها که کودکان بیمار قادر باشند خود را ببینند و تغییرات ظاهری خود را مورد توجه قرار دهند.
- استفاده از پنجره های عمودی با ایمنی مناسب جهت دیدن منظره ی بیرون بیمارستان .
- ایجاد نقوش بازی ها و حرکات و شمارش اعداد در کف راهروها .
- به کار بردن نقوش مناسب برای دیوارها.
- ایجاد پیکتوگرام های شاد و کودکانه جهت راهنمایی کودکان و والدین آن ها.
- صندلی چرخ دار مخصوص کودکانی که نیاز به این وسیله دارند با حالات تخیلی و اسباب بازی و عروسک. (تصویر 8 )
تصویر 8 : صندلی چرخ دار به شکل حیوان
- قرار دادن بالون و آویزهایی با اشکال هندسی و حیوانات و غیره در سقف راهروها.
- استفاده از نقوش و اشکال مورد علاقه ی کودکان در راهروها و حاشیه ی کنار سقف.
- ایجاد نقوش هندسی و ساده روی میز اطلاعات.
- به کار بردن نقاشی هایی با موضوعات مورد علاقه ی کودکان، موضوعات پزشکی و بهداشتی و آموزشی در دیوار راهروها، سالن انتظار و غیره. ایجاد نقوش مناسب و زیبا روی روپوش های پرستاران و پزشکان و بیماران.
- استفاده از پرده ها و ملحفه هایی با نقوش کودکانه.
- چوب زیر بغل با عصاهایی با اشکال مختلف طراحی شده، اعم از شکل حیوانات یا عروسک . ( تصویر 9 )
محقق : ویکتوریا کریمی
Similar threads
Similar threads
-
[ضوابط ونمونه های طراحی] سفارتخانه ها و بناهای دیپلماتیک- شروع شده توسط DDDIQ
- پاسخ ها: 1
-
[ضوابط ونمونه های طراحی] خوابگاه دانشجویی- شروع شده توسط M I N A
- پاسخ ها: 1
-
[ضوابط ونمونه های طراحی] باغ وحش
- شروع شده توسط M I N A
- پاسخ ها: 2
-
[ضوابط ونمونه های طراحی] غرفه نمایشگاه
- شروع شده توسط M I N A
- پاسخ ها: 2
-
[ضوابط ونمونه های طراحی] کانون پرورش فکری کودکان ونوجوانان- شروع شده توسط mpb
- پاسخ ها: 6