دندان‌های آسیاب اسب که نشان از آثار وجود اسب در فلات ایران مابین 70تا10 هزار سال‌پیش در کرمانشاه(سرزمین ماد) بسیار جالب توجه است. این شواهد باستان‌شناسی در کنار پیشینه‌ی تاریخی گیاه اسپست
شبدر) که در سرزمین‌های باخترزمین با نام گیاه سرزمین ماد یا «مدیکا گوساتیوا» شناخته می‌شود و خوراک مورد علاقه‌ی اسب است، پیشینه‌ی تاریخی رام کردن و نگهداری اسب در فلات ایران را روشن‌تر می‌سازد.درآثار دوران پارینه سنگی هم جایگاه خود را در این نمایشگاه دارند. آثاری چون تیغه‌های سنگی و سنگ‌های تیز شده مربوط به 40 تا 18 هزار سال پیش یافت شده در لرستان و کرمانشاه.
در کنار این ابزارهای اولیه، یک دندان آسیاب کوچک انسان به همراه بخشی از یک آرواره و استخوان مچ انسان مربوط به این روزگار پارینه سنگی در محفظه‌ای جداگانه به نمایش گذاشته شده‌اند.
در کنار این آثار ریز و درشت، سفال‌های غول‌پیکر منقوش مربوط به هزاره‌ی پنجم پ.م محیط داخلی موزه ملی ایران را به خود اختصاص داده‌اند.
دکمه‌های ساخته‌شده از استخوان مربوط به هزاره هشتم پ.م یافت شده در «گنج دره» کرمانشاه مجسمه‌هایی از سگ و گراز به همراه پیکره‌های ایزدبانوی باروری مربوط به هزاره‌های پنجم تا هفتم پ.م یافت شده در فلات زاگرس نیز در ویترین‌ها خودنمایی می‌کنند.
یک قمقمه‌ی سفالی با ساختاری چشم‌نوار مربوط به هزاره سوم پ.م به‌همراه یک بشقاب مربوط به همین دوران که هر دو در «شهداد» کرمان یافت شده‌ند. در کنار آنها زیورآلاتی از سنگ(گردن‌بند) مربوط به هزاره‌ی یکم پ.م از «دیلمان» گیلان و آذربایجان غربی نیز دیده می‌شوند.
کهن‌ترین تصویر متحرک
انیمیشن) جهان، یافت شده در شهر سوخته در میان اشیا موزه خودنمایی می‌کند. این مجموعه تصویر که بر روی یک سفال پایه‌دار منقوش شده، 5نگاره‌ی پی در پی از بزی را نشان می‌دهد که به‌سوی درختچه حرکت می‌کند. این اثر ارزشمند در «شهر سوخته» سیستان پیدا شده و پیشینه‌ی آن به نیمه‌ی دوم از هزاره‌ی سوم پ.م می‌رسد.
تکه پارچه‌ی یافت شده از شهر سوخته سیستان مربوط به هزاره‌ی سوم پ.م
در کنار سفال پایه‌دار با تصویر متحرک و تکه پارچه، آثار دیگری نیز از «شهر سوخته» سیستان در نماشگاه شکوه ایران در برابر دیدگان بازدیدکنندگان گذاشته شده. از آن جمله‌اند کاسه‌ای منقوش به نگارههای ماهی و نیز کاسه‌ای با نقش چلیپا گردونه‌ی مهر
نماد چهار آخشیج) هر دو مربوط به هزاره‌ی سوم پ.ممجسمههای تراشیده شده از عاج و استخوان مربوط به هزاره‌ی اول تا دوم پ.م یافت شده در «تپه‌ی حسنلو»، دهانه‌های مفرقی اسب و قلاب خورجین در کنار سایر ملحقات اسب از هزاره اول پ.م یافت شده در آذربایجان غربی(سرزمین ماد) و ظروف تراشیده شده از سنگ مربوط به هزاره‌ی سوم پ.م یافت شده در «سیلک» کاشان و «جیرفت» کرمان، جملگی هنر ایرانیان را به تصویر می‌کشند.
لوله‌های شیشه‌ای توخالی یافت شده در پرستشگاه چغازنبیل ر خوزستان مربوط به هزاره‌ی دوم پ.م. به‌شوند آنکه در آن روزگار صنعت نورد شیشه هنوز صورتی ابتدایی داشته، شیشه سازان با ساخت صفحات شیشه‌ای نا آشنا بودند. ایشان خمیر شیشه‌ی داغ را دور ترکه‌های چوبی خیس می‌پیچاندن و پس از سرد شدن لوله‌ی شیشه، ترکه‌ی خیس را بیرون می‌کشیدند. سپس این لوله‌های شیشه‌ای را در یک چارچوب در کنار هم می‌چیدند و صحفه‌ای از لوله‌های شیشه‌ای به‌دست می‌آوردند.
چرخ ارابه‌ی برنزی با پره‌های چوبی مربوط به اواسط هزاره‌ی دوم پ.م یافت شده در «پرستشگاه چغازنبیل» خوزستان
دو سنجاق‌سر مفرقی با یک طرح و ساختار مشترک مربوط به هزاره اول پ.م اما یافت شده در دو مکان جغرافیایی، یکی یافت شده در کردستان و دیگری یافت شده در گیلان. این دو سنجاق در کنار یکدیگر به نمایش گذاشته شده‌اند.
مجموعه اشیایی مفرقی چون سرتبر، خنجر و دشنه و... مربوط به هزاره یکم پ.م یافت شده در ماریلک، رودبار و سایر مناطق گیلان هم در کنار هم به نمایش گذاشته شده‌اند.
آجرهایی با لعاب رنگی و نقش گاوبالدار با سر انسان و نقش گل از هزاره‌ی اول پ.م یافت شده در آذربایجان غربی.
سنگ‌نپشته‌ی نام‌آور «اورارتویی» یافت شده در دهستان «بسطام» ماکو از آذربایجان غربی. در این سنگ‌نپشت «روسا» پسر «آرگیشتی» ارادت خویش به «خلدی خدای» را یادآور می‌شود. روسا نگهداری این سنگ‌نپشت را به آیندگان سفارش می‌کند.
بخش شمالی تالار موزه‌ی ملی ایران در اشغال تمدن شکوهمند هخامنشی است. بخشی از گوناگونی از دیواره‌های پارسه
تخت جمشید) منقوش به نگارههای داریوش‌شاه، سرستون، پلکان، رج دیوار، نگاره‌ی اسفنکس در کنار لوتوسگل نیلوفر آبی)، نگاره‌ی رنگی تمام رخی از یک سرباز جاویدان بر روی آجر لعابی از «شوش» در خوزستان، سنگ‌نپشته‌های دو زبانه خشایارشا نامور به سنگ‌نپشت دیوان و سنگ‌نپشت تخت‌جمشید و...
شوربختانه بیشتر آثار هخامنشی در فضای باز و بیرون از محفظه‌های شیشه‌ای نگهداری می‌شوند. صورت حاد این موضوع را درباره‌ی سنگ‌نبشته‌های خشایارشا از نزدیک می‌توان لمس کرد. این کتیبه‌ها در فضای باز و در فاصله‌ی 50سانتی مراجعین قرار داده شده. این شرایط هر بازدیدکننده‌ی ناآگاهی را به هوس می‌اندازد تا دستی بر این سنگ‌نپشته‌ها بکشد. نگارنده در زمان باشندگی در موزه‌ي ملی ایران، به دفعات بیننده‌ی این رویداد بودم و کسانی را می‌دیدم که به شوند کنجکاوی و البته ناآگاهی و در کنار آن کم‌کاری موزه ملی ایران در نگهداری صحیح این آثار به سنگ‌نپشته‌ها دست می‌کشیدند. در این باره با فرنشین و کارشناسان ارشد موزه‌ی ملی ایران به گفت‌وگو نشستیم که این مصاحبه در آینده‌ی نزدیک منتشر خواهد شد.
تابوت سفالی درب‌دار سفالی با چهره‌ی انسان(آنتروپوئید) از دوره‌ی اشکانی کشف شده در شوش خوزستان
ریتون شیشه‌ای از تخت‌جمشید در کنار دیگر آثار شیشه‌ای این روزگار رخ می‌نماید.
پیکره‌ی داریوش شاه ساخته شده در مصر و یافت شده در شوش
یادمان تازشگران و انیران هم در موزه‌ی ملی جایی برای خود دارد. سنگ‌نگاره یادمان تازش «ساراگن دوم» فرمانروای آشور به سرزمین ماد، یافت شده در «اسد آباد» کنگاور و نیز سنگ‌نپشته‌های لاتینی از سلوکیان...
یک مجموعه سه‌تایی چنگال مربوط به روزگار ساسانی، یک قاشق مفرقی کوچک از روزگار ساسانی یافت شده در شوش، قاشق مفرقی متوسط از روزگار ساسانی، قاشق بزرگ صدفی از روزگار ساسانی یافت شده در شوش و...
جلوهای تمدن ایران‌زمین در موزه‌ی ملی ایران- مجموعه سه تایی چنگال ها
مجموعه قاشق و چنگال‌های ارزشمند موزه‌ی ملی ایران که برهانی بر فرهنگ شهرنشینی ممتاز هازمان ایرانی است. این درحالی است که مدعیان امروزی تمدن تا ۳سده پیش با دست و در ظرفی مشترک غدا می‌خوردند. خوب است که بدانید در کتاب ارجمند وندیداد(بخشی از اوستا) توصیه می‌شود که مردمان در ظرف‌های جدا خوراک بخورند و آب بنوشند، با پای برنه راه نروند و با پای برهنه به دستشویی نروند و... حال آنکه امروز تازیان هنوز هم با دست و در ظرفی مشترک غذا می‌خورند
