تاپیک آموزش زبان آذری

[spow]

درس یازدهم اموزش زبان ترکی


این درس جملات کاربردی مهم ادامه درس دهم میباشد که در ادامه به آن میپردازیم.....

یه تلفن بمن بزن//بیر تلفن منه وور((ویر))//bir tel mənə vör

یه زنگ بمن بزن//بیرزنگ وور منه//bir zəng vör mənə

یه چای برامن بریز//بیرچای منه توک//bir çay mənə tük

بشین اینجا//اوتو بوردا//otu burda

چیزی لازم نداری بگیرم//بیرشئی ایسته میسن بیلوه آلام//birşey istəmisən biləvə alam

امروز ماشینتو میدی بهم قرضی//بوگون ماشینوی بیلمه وئریسن:

Bugün maşinivi biləmə verisən?

شرمنده لازمش دارم//شرمنده اوزومه لازیم دیر//şərməndə.özümə lazim dir

مشکلی نداره.باتاکسی میرم//نئی نا.تاکسینان گئدرم//neynah.taksinan gedərəm

میری چندتا نون بگیری بیای//گئدرسن نئچه دانا چورک آلاسان گله سن:

Gedərsən neçə dana çurək alasan gələsən?

 

[spow]

درس دوازدهم اموزش زبان ترکی

شاید بدنبال این بودید که جملات ضروری درمورد پرسیدن وجویاشدن ازوضع آب وهوا به ترکی چگونه است؟پس با این درس کامل با ما همراه باشید

آب وهوا:

امروز هواچطور است؟//بوگون هاوا نئجه دی؟//bogön hava necədi?

امروز هواخوب است.//بوگون هاوا یاخشی((یاخچی))دی.//bogön hava yaxşıdı.

هواگرم است//هاوا ایستی دی//hava istidi.

هواسرد است//هاوا سویوقدور//hava süyöğdür

هواخنک است//هاوا سریندی//hava sərındi

هواابری است//هاوا دومانلیدی//hava dümanlıdi

هواآفتابی است//هاوا گونشلیدی//hava gönəşlıdi

باران میبارد//یاغیش یاغیر//yağiş yağir

برف میبارد//قار یاغیر//ğar yağir

باد می وزد//یئل اسیر//yel əsir

زمین یخ بسته است//یئر بوز باغلاییبدی//yer buz bağlayıbdi

دیروز تمام روزباران میبارید//دونن بوتون گون یاغیش یاغدی//

dünən boton gün yağiş yağdi.

هوای اصفهان چطوره؟//ایصفاهانین هاواسی نئجه دی؟//

Isfahanın havasi necədi?

 

[spow]

درس سیزدهم اموزش زبان ترکی

جملات کاربردی:

میری چندتا نون بگیری بیای؟

گئدرسن نئچه دانا چورک آلاسان گله سن

نه.الان نمیتونم.مشغوله کارم.

یوخ.ایندی ائلیه مه رم.ایشیم وار.

امروز توخیابون دایی رضارادیدم.خیلی عصبانی بود.

بگون خیاباندا رضادایینی گؤردوم.چوخ حیسلیردی.

داشت ازروبرو میومد که دیدمش.

اوز به اوز گلیردی کی اونو گؤردوم.

نزدیک بود(یه کم مانده بود) با یه موتوری تصادف کنه!

آز قالمیشدی بیرموتورونان تصادف ائلیه.

سرکوچه پرتقال حراج کرده کیلو200تومن.

کؤچه نین آغزیندا پرتقال حراج ائیلییب لرکیلوسی 200تومن.

فرداشب براشام بیا خونه ما.دعوتی..

صاباح شاما گل بیزیم ائوه.دعوتسن.

میخام بیا اونجا.کی میرسی خونه؟

ایستیرم(ایسته ییرم) گله م اوردا.نه واقت یئتیشیرسن(یئتیشه شن) ائوه؟

ماشینم(موتورم)توراه خراب شده..نمیام.

ماشینیم(موتوروم) یولدا خراب الوب.گلمیرم.

هرشب ما تو خونه ایم.

هرگئجه بیز ائوده اولاریق(اولاریخ).

مواظب باش زمین نخوری..زمین لغزنده است.

گوزله یئره ییخیلمیاسان.یئر زووگه ندی.

فرداظهر به همین موقع بیا..من اینجام.

صاباح ناهارچاغی بوزامان دا گل. من بوردایام.

نصفه شب سروصدانکن مردم خوابند.

گئجه یاریسی سس سالما.مردم یوخلویوبلار.

من خوابم میاد(نمیاد).بگیر بخواب.!

منیم یوخوم گلیر(گلمیر) ..یوخلا.

من بیدارم/بیدار شدم/بیدارمیشم/خوابیده ام.

من اویاقام//اویاندیم//اویانیرام//یوخلامیشام.

 

[spow]

صرف فعل گلمک - گه لمه ک = آمدن
​

زمان حال ساده

گليرم - گه ليره م = مي آيم

گليرسن - گه ليرسن = مي آيي

گلير - گه لير = مي ايد

گليريک - گه ليريک = مي آييم

گليرسيز - گه ليرسيز = مي آييد

گليرلر - گه ليرله ر = مي آيند

*

ماضي ساده

گلديم - گه لديم = آمدم

گلدين - گه لدين = آمدي

گلدي - گه لدي = آمد

گلديک - گه لديک = آمديم

گلديز - گه لديز = آمديد

گلديلر - گه لديله ر = آمدند

*

ماضي استمراري

گليرديم - گه ليرديم = مي آمدم

گليردين - گه ليردين = مي آمدي

گليردي - گه ليردي = مي آمد

گليرديک - گه ليرديک = مي آمديم

گليرديز - گه ليرديز = مي آمديد

گليرديلر - گه لير ديله ر = مي آمدند

*

ماضي مطلق

گلميشم - گه لميشه م = آمده ام

گلميسن - گه لميسه ن = امده اي

گليب - گه ليب = آمده است

گلميشيک - گه لميشيک = آمده ايم

گلميسيز - گه لميسيز = آمده ايد

گليبلر - گه ليبله ر = آمده اند

*

ماضي التزامي

گلم - گه له م = آمده باشم

گلسن - گه له سه ن = آمده باشي

گله - گه له = آمده باشد

گلک - گه له ک = آمده باشيم

گله سيز - گه له سيز = آمده باشيد

گله لر - گه له له ر= آمده باشند

*

ماضي بعيد

گلميشيديم - گه لميشيديم = آمده بودم

گلميشيدين - گه لميشيدين = آمده بودي

گلميشيدي - گه لميشيدي = آمده بود

گلميشيديک - گه لميشيديک = آمده بوديم

گلميشيديز = آمده بوديد

گلميشيديلر - گه لميشيديله ر = آمده بودند

*

ماضي التزامي

گلم - گه له م = بيايم

گلسن - گه له سه ن = بيايي

گله - گه له = بيايد

گلک - گه له ک = بياييم

گله سيز - گه له سيز = بياييد

گله لر - گه له له ر = بيايند

*

مضارع مستمر

بودوهانا گليرم = دارم مي آيم

بودوهانا گليرسن = داري مي آيي

بودوهانا گلير = دارد مي ايد

بودوهانا گليريک = داريم مي آييم

بودوهانا گليرسيز = داريد مي آييد

بودوهانا گليرلر = دارند مي آيند

*

آينده

گله جه يم - گله جاغام = خواهم آمد

گله جکسن - گله جاخسان = خواهي امد

گله جک - گله جاغام = خواهم آمد

گله جيه ييک - گله جاغوخ = خواهيم آمد

گله جکسيز - گله جاخسيز = خواهيد آمد

گله جکلر - گله جاخلار = خواهند آمد

 

[bmd]

برای نصب این گلوساری کافیه که برنامه بابیلون رو اجرا کرده باشید و سپس فایل دانلود شده ما رو دابل کلیک بقرمائید. اکنون شما صاحب دیکشنری انگلیسی به آذری بابیلون هستید.
خوشبختانه انگلیسی رو هم که همه بلدند.
در صورت علاقه میتونید نسخه ترکی استانبولی به انگلیسی رو هم داونلود بفرمائید..

 

[spow]

درس چهاردهم اموزش ترکی

بسم الله الرحمن الرحیم

دروس دستورزبان ترکی را با آموزش صرف افعال ترکی آذربایجانی(شکل رسمی) شروع میکنم وامیدوارم مثمرثمرواقع بشه وتونسته باشم گام مهم یادگیری زبان ترکی را برداشته باشم.البته درموردقواعد زبان ترکی تو اینترنت زیاددیدم ولی یا مبهمند یا جوری توضیح دادند که نمیشه فهمید.بهرحال من به شیوه ی خودم توضیح میدم واگه جایی اشکال داشت امیدوارم ترک زبانان عزیز بهم ببخشند.

تشریح درس یکم(صرف فعل در زمان حال) در ادامه:.........

افعال درزبان ترکی آذربایجانی به دوشکل(....+مک و ....+ماق)تشکیل شده اند که با حذف پسوند مک یا ماق از آخرشان فعل به حالت امر درمیاید:

یازماق: نوشتن****یاز:بنویس

آلماق:خریدن****آل:بخر

گئتمک:رفتن****گئت:برو

صرف فعل درزمان حال(مضارع اخباری)ır-ir-ur-ür)

یازیرام(می نویسم)//یازیرسان(می نویسی)//یازیر(می نویسد)

یازیریق(می نویسیم)//یازیرسیز(می نویسید)//یازیللار*(می نویسند)

*در این مورد حرف (ر) قلب به (ل)میشود.

گؤرورم(گؤررم):می بینم//گؤره رسن:می بینی//گؤره ر:می بیند

گؤروروک:می بینیم//گؤره رسیز:می بینید//گؤره للر:می بینند

گلیره م:می آیم// گلیرسن:می آیی// گلیر:می آید

گلیریک:می آیییم// گلیرسیز:می آیید// گلیرلر:می آیند

(بن اصلی فعل +ییر//ئور+ضمائرشخصی)=فعل مضارع اخباری

*ییرır یاir و ئور urیاür بستگی به حرف صدادارفعل(وسط فعل) دارد که کدامیک ازین حالتها به فعل اضافه شود.

مثلا در فعل گؤرمک:دیدن حرف صدادار ئو میباشد پس درضمائرشخصی باحرف صدادار ئو میاید ولی در فعل یازماق:نوشتن چون حرف صدادار آ میباشد با حرف صدادار ای میاید.

 

[spow]

درس پانزدهم اموزش زبان ترکی

تشریح درس دوم دستورزبان ترکی آذربایجانی(صرف فعل درزمان گذشته)
:

ماضی مطلق فعل ایمک:بودن**{تنها فعل کمکی درزبان ترکی آذربایجانی}.

ایدیم:بودم///ایدین:بودی///ایدی:بود

ایدیک(ایدیق):بودیم///ایدینیز:بودید///ایدیلر(ایدیلار):بودند

*این نوع فعل در صورت پیوند به افعال دیگر ماضی مخفف میشه و(الف و ی)اولش حذف میشه: یازایدی:نوشت====یازدی:نوشت.

ماضی مطلق:

یازدیم:نوشتم//یازدین:نوشتی//یازدی:نوشت//یازدیق:نوشتیم//یازدینیز:نوشتید//یازدیلار:نوشتند.

گؤردوم:دیدم//گؤردون:دیدی//گؤردو:دید//گؤردوک:دیدیم//گؤردونوز:دیدید//گؤردولر:دیدند.

گلدیم:آمدم//گلدین:آمدی//گلدی:آمد//گلدیک:امدیم//گلدینیز:آمدید//گلدیلر:آمدند.

ماضی نقلی:

یازمیشام:نوشته ام//یازییبسان:نوشته ای//یازییب:نوشته است.

یازمیشیق:نوشته ایم//یازییب سینیز:نوشته اید//یازییب لار:نوشته اند.

گؤرموشوم:دیده ام//گؤروبسن:دیده ای//گؤروب:دیده است.

گؤرموشوک:دیده ایم//گؤروبسونوز:دیده اید//گؤروبلر:دیده اند.*

*بجای (ئوب میتوان از مؤش وبجای ئیب از میش )استفاده کرد.هر دوبه یک معنی اند.

ماضی بعید:

یازمیشدیم:نوشته بودم//یازمیشدین:نوشته بودی//یازمیشدی:نوشته بود.

یازمیشدیق:نوشته بودیم//یازمیشدینیز:نوشته بودید//یازمیشدیلار:نوشته بودند.

گؤرموشدوم:دیده بودم//گؤرموشدون:دیده بودی//گؤرموشدو:دیده بود.

گؤرموشدوک:دیده بودیم//گؤرموشدونوز:دیده بودید//گؤرموشدولر:دیده بودند.

فرمول ساخت:ماضی نقلی+ماضی مطلق فعل ایمک.

ماضی استمراری:

یازیردیم: مینوشتم//یازیردین: مینوشتی//یازیردی: مینوشت.

یازیردیق: مینوشتیم//یازیردینیز: مینوشتید//یازیردیلار: مینوشتند.

گؤروردوم:می دیدم//گؤروردون:می دیدی//گؤروردو:می دید.

گؤروردوک:می دیدیم//گؤروردونوز:می دیدید//گؤروردولر:می دیدند.

فرمول ساخت:مضارع اخباری+ماضی مطلق فعل ایمک.

 

[spow]

درس شانزدهم اموزش زبان ترکی


آمدن : گلمک
Gəlmək
خندیدن: گولمک
Gölmək
رفتن: گئتمک
Getmək
یخ بستن: دونماق
Dunmaq
گفتن: دئمک
Demək
خوردن: یئمک
Yemək
بریدن: کسمک
Kəsmək
کشیدن: چکمک
Çəkmək
شستن: یوماق
Yumaq
مالیدن: اووماق
Uvmaq
سوراخ کردن: دلمک
Dəlmək
پوشیدن:گی مک
Geymək
پاشیدن: سپمک
Səpmək
دوختن: تیکمک
Tikmək
ایستادن:دورماق
Durmaq
بیهوش شدن:اویماق
Ooymaq
گذشتن: گئچمک
Geçmək
ماندن:قالماق
Qalmaq
صبرکردن:دوزمک
Dözmək
داخل شدن:گیرمک
Girmək
قهرکردن:دونمک
Donmək
مردن:اولمک
Ölmək
پرشدن:دولماق
Dolmaq
شدن:اولماق
Olmaq
کردن: اله مک
Eləmək
گم شدن:ایتمک
Itmək
پژمرده شدن:سولماق
Sulmaq
انداختن:سالماق
Salmaq
باریدن:یاغماق
Yağmaq
خوابیدن:یاتماق
Yatmaq
شناکردن:اوزمک
Üzmək
بیدارکردن:اویاتماق
Uyatmaq
بیدارشدن:اویانماق
Uyanmaq
ورم کردن:شیشمک
Şişmək
سیرشدن:دویماق
Doymaq
دیدن:گورمک
Görmək
راندن:سورمک
Surmək
تاکردن لباس:بوکمک
Bökmək
پیچ دادن:بورماق
Burmaq
ریختن:توکمک
Tökmək
زاییدن:دوغماق
Duğmaq
نوشیدن:ایچمک
Içmək
پاره کردن:جیرماق
Cirmaq
خریدن:آلماق
Almaq
گرفتن:آلماق
Almaq

 

[spow]

ادامه درس شانزدهم

دادن:وئرمک
Vermək
زدن:وورماق
Vurmaq
نوشتن:یازماق
Yazmaq
بدست گرفتن:توتماق
Tutmaq
حدس زدن:یورماق
Yörmaq
پیداکردن:تاپماق
Tapmaq
دانستن:بیلمک
Bılmək
دزدیدن:قاپماق
Qapmaq
ساختن:ائتمک
Etmək
نگاه کردن:باخماق
Baxmaq
دوشیدن:ساغماق
Sağmaq
حرف زدن:دینمک
Dinmək
انداختن:آتماق
Atmaq
فروختن:ساتماق
Satmaq
سوارشدن:مینمک
Minmək
نمازخواندن:قیلماق
Ğilmaq
بافتن:هورمک
Hörmək
چشیدن:دادماق
Dadmaq
بوسیدن:اوپمک
Öpmək
عرق کردن:ته رلمک
Tərləmək
پوسیدن:چورومک
Çürumək
رسیدن:یتیشمک
Yetişmək
خشکیدن:قوروماق
Qurumaq
رقصیدن:اویناماق
Oynamaq
پیرشدن:قاریماق
Qarimaq
آتش گرفتن:آلیشماق
Alişmaq
چاییدن:اووشوومک
Üşümək
صداکردن:سسله مک
Səsləmək
گریه کردن:آغلاماق
Ağlamaq
یاددادن:بیلدیرمک
Bıldırmək
کشتن:اولدورمک
Uldurmək
فرستادن:گوند ه رمک
Göndərmək
شکستن:سیندیرماق
Sindirmaq
پرکردن:دولدورماق
Doldurmaq
بلندکردن:قوؤزاماق
Qovzamaq
داغ کردن:داغلاماق
Dağlamaq
بستن:باغلاماق
Bağlamaq
تعطیل کردن:باغلاماق
Bağlamaq
تمام شدن:بیتمک
Bitmək
درک کردن:آنلاماق
Anlamaq
بخشیدن:باغیشلاماق
Bağişlamaq
دوستداشتن:سئومک
Sevmək
آشناکردن:تانیشماق
Tanişmaq
آشناشدن:تانیش اولماق
Tanişolmaq

 

[spow]

البته دوستان عزیز اینو به یاد داشته باشند که ممکنه لغات مشابه وهم معنای زیادی رو ببینند
که ما اینجا فقط نمونهارو ذکرکردیم وبقیش به خودتون ومیزان علاقه وفعالیتتون بستگی داره
برای نمونه:
تمام شدن :گورتولماک که اینجا با بیتمک ذکر شده
ونمونه های زیادی از این دست
موفق باشید

 

[spow]

درس هفدهم اموزش زبان ترکی

در میوه فروشی: Meyvə Mağazasinda:

لطفاً یک کیلو/نیم کیلو خیاربدهید.

lütfən bir kiloqeram\yarım kiloqeram xiyar verin.

بفرمائید دیگر چه میخواهید؟

buyurun. daha nə istəyirsiniz?

یک هندوانه درشت وشیرین ودوکیلو انگور هم می خواهم.

böyük və şirin bir qarpiz, bir də iki kiloqeram üzüm istəyirəm.

این هندوانه، هفت کیلو و چهارصدگرم.انگور دونوع داریم.مرغوب و متوسط.

bu qarpiz yeddi kilo dörd yüz qeramdır. iki növ üzümümüz var, ə la(mərgub) və babat.

لطفا یک کیسه پلاستیک دوکیلویی بدهید تا انگورسواکنم.

lütfən iki kiloqeramlıq bir pelastik torba verin üzüm seçim.

ببخشید سوا کردنی نیست. درهم میفروشیم.

üzr istəyirəm.seçmə olmaz.qatışıq satırıq.

پس مبلغ هندوانه و خیار را حساب کنید تا پرداخت کنم.

onda qarpızla xiyarın pulunu hesab edin verim.

صد وبیست تومان خیار وهشتصد وچهل تومان هم هندوانه.میشود جمعا نهصد وشصت تومان.

yüz iyirmi(igirmi) tümən xiyar, səkkiz yüz qirx tümən də qarpız, cəmi doqquz yüz altmış tümən

 

[spow]

کتابهایی برای اموزش اولیه زبان ترکی استانبولی
موفق باشید

1

2

3

4

 

[spow]

اینم بقیش

5

6

 

[spow]

ایناهم یه سری دیگه
موفق باشید


1 2 3 4 5 6

 

[bmd]

چند فایل پی دی اف بود که گفتم دوستانی که علاقه دارند بی نصیب نمونند..
از جهتی دوستانی که با نوشتن کلمات آوایی ترکی مشکل دارند میتونند با نوع نوشتاری آن با الفبای خودمون آشنا تر بشن..


بولبول يوواسي/داستانی کوتاه/

-------------------------------
دوستی خاله خرسه / داستان کوتاه/ محمد علی جمالزاده / ترجمه به ترکی آذری: علیرضا ذیحق برای موبایل

----------------

دانلود ماهنامه ی الکترونیکی مارال / شماره 8 / آبان 1388

​

فرهنگ و ادب - به زبان های فارسی و ترکی آذری

----------------

 

[spow]

کتاب اتابابا سوزلری تورک دیلینه
کتاب ضرب المثلهای ترکی

 

[spow]

سلام دوستان عزیز
کتاب کورکور(گورگور)بابایه سلام
انتقادی بر زمان به زبان حیدربابا
شاد باشید

 

[spow]

داستان کوراوغلی به لاتین
کوراوغلونون لاتینجه یازیلمیش ناغیلی بیرینجی بولوم

 

[spow]

داستان کوراوغلی به لاتین
کوراوغلونون لاتینجه یازیلمیش ناغیلی ایکینجی بولوم

 

[spow]

سلام دوستان عزیز
ترجمه ترکی مثنوی معنوی
موفق باشید

 

[bmd]

بیر آیری گوزل آهنگ و ترانه خاتیره خانیمنان
دانلود ائله یین

اینانمیشیدیم اووره ییمی سنه وئرمیشدیم
مین جاوانین ایچینده من سنی سئومیشدیم(2)
قلبیم سن-نن دونوب داها سئومیه-جیم
سسله سنده من قاییدیپ گلمه جیم(2)
گل گولوم گل گوزلیم گل مارالیم گل یانیما
گل گوروم گول اوزونو آلیم سنی قوللاریما(2)
قالمیشام بوینو بوکوح حسرتینه دوزمه-ییرم
گل جانیم گل باریشاق گل سنی من گوزله ییرم
سنینله باریشمانی من اوزومده ایسته ییرم
باریشیم باریشما-ییم من تردد ائیله-ییرم
درده سالدی درده سالدی بو سئوگی بیزی
درده سالدی درده سالدی هر ایکیمیزی
اونوت تانریم سئونلری اوزون باغیشلا
قیی ما بیزیم بو سئوگیه قو-ووشدور بیزی
بو سئوگیمین تک شاهیدی قوی اللاه اولسون
محبتیم اوره-یینه قوی آخیب دولسون2
سوز وئر کی سن بیرده منی اوزمه-یه-جیسن
من-نن آیری دولانماییب گزمیه جیسن2
گل منیم نازلی قوزوم گوز ببییم گل یانیما
گلیشین گونش کیمین نور ائلسین یوللاریما
بیلیرم اینجیمیسن سویله ییرم باغیشلایا
داغلاما اورییمی گوزدن آخان یاغیشلارا
بو سئوگی درده سالیپ عشق اودونا آلیشمیشام
دیلیم یوخ سویله سده قلبیم ده من باریشمیشام
درده سالدی درده سالدی بو سئوگی بیزی
درده سالدی درده سالدی هر ایکیمیزی
اونوت تانریم سئونلری اوزون باغیشلا
قیما بیزیم بو سئوگیه قو-ووشدور بیزی

 

[Lord HellisH]

آموزش زبان ترکی در 3 ثانیه

آموزش زبان ترکی در 3 ثانیه

1- هرگاه حرف ب ساکن قبل از ر بیاید جای آنها عوض می شود:

مثال: کبریت <-- کربیت تبریز <-- تربیز

2- حرف گ در اول کلمه ق و در سایر موقعیتها ج ادا میشود:

مثال: گازوئیل <-- قازوئیل تگرگ <-- تجرج کامپیوتر <-- قامپیوتیر

3- گاه حرف ه در آخر کلمه به ی و در برخی انواع گویش به صدای او تبدیل میشود:

مثال:
گوجه فرنگی <-- قوجی فرنجی (یا همان گیرمیز بادمجان)
ماهی تابه <-- مایتابو

4- صدای ق به صدای گ و حرف گ در اول کلمه با صدای ق ادا می شود. در برخی موارد ق حذف میشود:

مثال:
قند <-- گند
گلابی <-- قلابی
آقای رئیس <-- آی رئیس

5- گاه حرف ی بعد از حرف با صدای کسره با صدای و تلفظ میشود:

مدیر<-- مدور

6- بعد از حروفی که در کلمه با صدای کسره ادا میشوند یک ی اضافه میشود:
مثال:

مثال <-- میثال
ابتدا <-- ایبتیدا
چراغ <-- چیراگ

3- حرف ک هیچگاه با صدای ک ادا نشده و بسته به موقعیت حرف در کلمه، موقعیت کلمه در جمله، نوع وضع عصبی گوینده، محل تولد گوینده، وضع آب و هوا و ... با صدای ش خ چ ق ادا شده و گاه اصلا ادا نمی شود:

مثال: من به تک تک سوالات شما پاسخ خواهم داد <-- من بی تشتچ سوالات شما پاسخ خواهم داد.
مرتیکه کثافت درست رانندگی کن <-- مرتیچه چثافت درست رانندجی قن
سلام آقای دکتر <-- سلام آی دتر
زبان بیسیک <-- زبان بیسیخ
چکار می کنی؟ <-- چخار موقونو ؟

4- معمولا افعال در حالت اول شخص به صورت دوم شخص بیان میشوند.
من با شما نبودم <-- من به شما نبودی !

5- ضمیر ملکی متصل دوم شخص به صورت سوم شخص بیان میشود:
​

حالت خوبه ؟ <-- حالش خوبی ؟


http://www.www.www.iran-eng.ir/images/icons/icon10.gif

 

[bmd]

به کلمات انگليسي زير توجه کنيد که چقدر شبيه کلمات ترکي است و همچنين ارتباط معنايي هم دارند:


"بوکمک"ترکي به معناي تاکردن کتاب book


"يوغوت" ترکي به معني ماست
ماست yoghurt


"جره"ترکي به معني کوزه کوزه jar


"ديب"ترکي به معني قعرو ته
عميق deep



"اوکوز"ترکي به معني گاو نر گاونر ox



"چاپباق"ترکي به معني بريدن و قطع کردن قطع کردن و بريدن chop



"تپه" ترکي
نوک و سر top



"ياشماق" ترکي ياشماق yashmak



"يورت"ترکي قديم به معني محوطه و ميدان جنگ حياط yord



"يه نگي" و "يه ني"ترکي به معني جديد و تازه جوان young


"يه نگي" و "يه ني" ترکي به معني جديد و تازه
مردم دنياي جديد(امريکايي) yankee



"فرلانماق"ترکي به معني چرخيدن پيچيدن و بالا زدن furl



"بل" ترکي به معني کمر کمربند belt



"بولوک"ترکي به معني تکه"بولمک"به معني تکه تکه کردن بلوک،قطعه block



"ياتاقان" ترکي ياتاقان yatagan



"اردک" ترکي اردک duck



"پارلداماق"به معني درخشيدن مرواريد pearl



"سوپور"ترکي به معني رفتگر رفتگر sweeper



"سوپورمک" به معني جارو کردن جاروب کردن sweep



"قورماق" به معني تشکيل دادن گروه group



"غاز" ترکي غاز goose



"چاکال"ترکي به معني شغال شغال jackal



"دان اولدوز" ستاره صبحگاه"و "صبح داني" به معني اول صبح فلق،نورصبحگاه dawn

 

[spow]

بویوک تانرینین آدیلا böyük tanrının adıla


1- لاتین یازماق چوخ ساده دی چون هر کلمه نی نئجه تلفظ ائدیریک اوجوردا یازیریق ساده جه بعضی اوصول وار کی گرک ریعایت اولونسون .
2- بیزیم الفبامیز بونلاردی

3- حروف صدادار آذری یا سسلی حرفلر :

آذربایجان لاتین دیلینده سسلی حرفلر بیر بولمه ده 2 قیسمته بولونور اینجه و قالین

a ) اینجه حرفلر İncə -----

İ ; Ü ; Ö ; Ə ; E

b ) قالین حرفلر ----- Qalın

I ; U ; O ; A

4 - یازماقین اوصولو

اگر بیر کلمه نین اول بخشینین سسلی حرفی قالین اولسا بقیه بخشلرین سسلی حرفلری ده قالین اولاجاق . نمونه اوچون :

ANA گؤرسه نیر کی سسلی حرفی A دی کی بیر قالین سسلی حرف دی پس بونون باشقا بخشلریده قالین سسلی حرفلرینن گله جک
Ana -- Analar -- anaları -- analarımız
yaşa -- yaşasın -- yaşasınlar
duz -- duzlar -- duzlu -- duzdan -- duzsuz -- duzdanımız


اگر بیر کلمه نین اول بخشی ایجه سسلی حرفینن اولسا قالانی دا اینجه سسلی اولاجاق .

ev -- evlər -- evləri -- evlərimiz
söz -- sözlər -- sözlü -- sözsüz
biz -- bizlər
kənd -- kəndlər -- kəndimiz -- kəndləri

نکته :

شاید بو سوال ایجاد اولا کی هاردان بیلاق اول بخشی هانسی قیسمته تعلق تاپیر ( اینجه یوخسا قالین ) مثلا قیز کلمه سین ایستییریق لاتین یازاق ایکی جوره یازماق اولار

qiz

qız

هانسی دوزدو ؟ بوردا بیر خیردا ترفند ایشلییه جاییق گلین بو کلمه نی جمع باغلایین یا اونون باشقا فرمالارندان بیرینی یازین قیز کلمه سینین جمعی اولور قیزلار پس تئز دییه بیله ریق کی

اونون ریشه سی یعنی قیز قالین حرفینن یازیلمالی دیر پس qız دوزدو نه qiz یا همن ایشی سؤز کلمه سی اوستونده ایشله داق

soz

یوخسا

söz

کلمه نین جمعی سؤزلر --- sözlər پس ریشه سی یعنی سؤز بئله یازیلاجاق söz

5 - بیر باشقا بولمه ده سسلی حرف لر یاسسی و یووارلاق بولونور

آ ) یاسسی حرفلر --- yassı -- صاف

A ; Ə ; E ; İ

ب ) یووارلاق حرفلر -- yuvarlaq -- گرد

اول بخشی بیر کلمه نین اگر

a اولسا قالانی یا a یا I اولاجاق

o اولسا قالانی یا u ; a یا I اولاجاق

u اولسا قالانی یا u; a یا I اولاجاق

I اولسا قالانی یا a یا I اولاجاق

ö اولسا قالانی یا ü یا ə یا İ اولاجاق

ü اولسا قالانی یا ü یا ə یا i اولاجاق

e اولسا قالانی یا ə یا i اولاجاق

ə اولسا قالانی یا ə یا i اولاجاق

i اولسا قالانی یا ə یا i اولاجاق

6- بو سسلی حرفلر ( e ; o ; ö ) یالنیز کلمه نین اول بخشینده گلللر .

7- هئچ کلمه ğ حرفینن باشلاماز و او کلمه لر کی باشقا دیللردن گلیب بیزیم دیلیمیزه و ğ حرفینن باشلاییر اول حرفی تبدیل اولار q کلمه سینه

مثلا غم qəm

8- هئچ کلمه r حرفینن باشلاماز تورکی دیلینده و ئوزگه دیللردن وارید اولان کلمه لر ده بیر حرف اوللرینه ایضافه اولونار

مثال
رشته əriştə
روس urus

بیر نئچه نوقطه نی دئمه لییم دوز یازماق دا

1 - او کلمه لر کی ق حرفینه ختم اولوللار مثلا قولاق بو کلمه لره پسوند ایضافه لشنده اگر ایکی سسلی حرف آراسیندا اولسالار غ حرفینه دونوب و یازلاللار . مثلا قولاغیم ، یازماق == > یازماغیز و ...

q hərfi əgər iki səsli hərf arasında olsa ğ hərfində yazılıb oxunar

qulaq ~ qulağım



2- او کلمه لر کی ک حرفینه ختم اولوللار اگر ایکی سسلی حرف آراسیندا قرار تاپسالار اوندا ی حرفینه دؤنوب یازیلیب و اوخوناللار

اورک == > ئورییم

k hərfi əgər iki səsli hərf arasinda olsa onda y harfində yazilar

ürək ~ ürəyim

=====================

یازان : وحید شکرزاده

 

[.:Shila:.]

benim dunyam

benim dunyam

burda sadece hislerimi yazmak istiyorum. kelimeler bazen his ettiklerimi anlatmakta gasir ola bilir ve ya hatta ben yanliş kelimeler ve ya jumleler kurabilirim .... ama nasil olursa olsun burayi kendime sır daşı gorup sadece anlatacağım
neler yaşadığımı
neler yapdığımı
ve ya hatta neler yapmadığımı
yani tam anlamıyla hayatımı

hiç kimseye soylıyemediklerimi burada sizinle paylaşmak istedim


hepsi bu kadar

..................
​

 

[.:Shila:.]

bazen olur ya ,hiç bir işe eliniz gitmez,yapmanız gereken işleri artik onemsemessiniz , ne kadar guzel bir şarkı duysanız bile, dunyanin en kotu şarkısı deyip geçersiniz
ben tam o anlardayım biliyormusun
bu yila oyle bir giriş yapdım ki...........
hiç tahmin etmedığim bir arkadaşimi bir tirafik kazasında kayb edince ............
ustelik 5 aylık hamile olduğunu oyrenince.........
sonra da teyzemin hasta olduğunu duyup hastanede ziyaretine gittiğimde....
ve şimdi de durumu çok kotu olup ve gidici olduğunu oyrendiğimde

hayat bazen çok acımasız
çok
ama allah dan da umut kesilmez derler

allah bu yılın sonunu hayır etsin

​

 

[Tutulmaz]

ببخشید تاری یا تانری به زبون استانبولیه یا به زبون ترکی (ایرانی)
آخه من اولین باره که شنیدم.

ترکی آزربایجان و ترکی آنادولو( به قول شما استانبولی) اساساً فرقی ندارند نه تنها این دو شاخه، بلکه تمامی شاخه های ترکی اساس یکسانی دارند.(آزربایجان،آنادولو،جئغتای،اویغور،آلبان،رومان،هونقارئ،باشقورد،خزر،کاس،تاتار،ترکمن و... اساس و ریشه یکسانی دارند،)تنها تفاوت آنها تغییر لهجه به علت مهاجرت ها و ایجاد مسافت و نیز تغییر گاه و بی گاه پسوندها می باشد.

خدا در ترکی باستان تانگرئ به لاتین Tangrı
صورت تحریف شده آن تانرئ به لاتین Tanrı
صورت محاوره ای آن تارئ به لاتین Tarı

در تمامی شاخه های زبان ترکی این کلمه مشترک است.

اما بعد از ورود اسلام و رسوخ زبان عربی در منطقه، گاهاً واژه ی الله نیز کاربرد داشت، که با لهجه ی آللاه همراه بود، دلیل این لهجه نیز کاملاً فنی ست.

 

[Tutulmaz]

+

دوستانی که واقعاً قصد دارند واقعاً یاد بگیرند به http://www.www.www.iran-eng.ir/showthread.php/256081-دستور-زبان-ترکی-آزربایجان رجوع کنند،

 

[Girlicious]

آموزش گام به گام زبان ترکي

آموزش گام به گام زبان ترکي

آموزش گام به گام زبان ترکي ویژگی های زبان تورکی و مقایسه کوتاه بین تورکی و فارسی Turkish Language

خلاصه شده از رساله (مقایسة اللغتین)

متأسفانه در دوران پهلوی،به پیروی از افکار ملی گرایانه افراطی و شوونیستی بیش از نیم قرن در این باب سیاست جبر و تحمیل اعمال شد و از چاپ و انتشار هر گونه کتاب تورکی جلوگیری به عمل آمد و زبان فارسی هم بصورت زبان انحصاری دولتی و تحمیلی در آمد!در نتیجه این سو ء تدبیر و انحصار طلبی و سیاست زور گویی،زبانهای غیر فارسی مردم ایران،بویژه تورکی رسما" ممنوع شد.البته اینگونه رویه و اعمال غیر انسانی و ضد مردمی بدون واکنش نماند و در مردمی که زبانشان ممنوع اعلام شده بود عکس العمل هایی نا مطبوع و گاهی کینه و نفرت برانگیخت و خواه و نا خواه از شیرینی لهجه فارسی هم در مذاق آنها کاسته شد!؟

بعد از سقوط رژیم پهلوی و رفع ممنوعیت دولتی در مدت کوتاهی کتاب و مجله و روزنامه به زبان تورکی چاپ و منتشر شد و دیوانهای شعرای تورکی گو قدیم و جدید تجدید چاپ گردید و زبان تورکی مجددا" ولو بطور نسبی فرصت و میدان هنرنمایی یافت.

در حال حاضر 25 لهجه یا زبان تورکی در مناطق مختلف شوروی سابق،ترکستان شرقی(چین)،ترکیه و بالکان زبان رسمی مردم است و در حدود20 لهجه یا زبان تورکی دارای کتابت و ادبیات کتبی است.

ادبیات شفاهی تورک ها بسیار غنی است و در هر منطقه ضمن ویژگی های عمومی و قدیمی خصوصیات محلی را نیز در بردارد.ادبیات شفاهی تورک زبانان ایران شاید غنی ترین و یا یکی از غنی ترین آنها در نوع خود میباشد.

کتاب ده ده قورقود که داستانهای اقوام اوغوز را بازگو میکند،یکی از قدیمی ترین آثار ادبیات شفاهی است و بطوریکه اغلب دانشمندان معتقدند،همچنانکه از متن کتاب هم بر می آید مهمترین وقایع تاریخی این داستانها در آذربایجان و در قسمت شرقی آناطولی رخ داده و در آن از قهرمانی ها و ویژگی های قومی و قبیله ای مردم این سرزمین سخن رفته است.

طبق آمارهای اخیر در دنیا شش هزار زبان موجود است که نیمی از آنها کمتر از ده هزار و یک چهارم آنها کمتر از یک هزار گویشور دارند و تنها 20 زبان هستند که صدها میلیون نفر بدانها سخن می گویند.زبان شناسان معتقدند که یک زبان به شرطی می تواند زنده بماند که حداقل یک صد هزار نفر گویشور داشته باشد بنابراین بیش از نیمی از زبانهای حاضر در حال نابودی هستند.

اینترنت،حکومتهای ملی در گزینش و تحکیم زبانهای ملی و تضعیف دیگر زبانها نقش مهمی دارند. پیشرفت علمی و صنعتی شدن و روشهای ارتباطی نوین نیز به نابودی زبانها کمک می کند.زبانی که در اینترنت نباشد زبانی است که در دنیای نوین "دیگر وجود ندارد"،این زبان مورد استفاده قرار نمی گیرد و در تجارت هم بکار نمی رود.

در حال حاضر هر سال ده زبان از بین می رود،افق آینده نیز تیره تر به نظر میرسد.برخی چنین پیش بینی کرده اند که 50 تا 90 درصد زبانهای فعلی در این قرن از بین می روند و بدین سبب حفظ آنها امری ضروری به شمار میرود.

مسئله زبان در قرن21 ام دو سئوال را مطرح میسازد.از یکسو زبانهای ملی یا پر گویشور چگونه در برابر پیشتازی زبان انگلیسی مقابله کنند؟از سوی دیگر،زبانهای فرعی یا محلی چگونه می توانند از خطر نابودی نجات یابند و در جهت توسعه پیش بروند؟

برای حمایت از زبانهای محلی و جلوگیری از نابودی آنها در 10-12 سال اخیر مقامات بین المللی تصمیماتی اتخاذ و قطعنامه هایی صادر کرده اند .

از جمله:

در18 دسامبر 1992 مجمع عمومی سازمان بین الملل متحد بیانه مربوط به حقوق اشخاص متعلق به اقلیت های قومی یا ملی،مذهبی و زبانی را به تصویب رساند.این بیانیه کشورها را موظف کرد تا از موجودیت و هویت اقلیتها در داخل مرزهایشان حمایت کنند.از میان حقوق پیش بینی شده برای اشخاص متعلق به اقلیتها عبارتند از:حقوق برخورداری از فرهنگ خاص خودشان / حق استفاده از زبانشان / اجازه شرکت مؤثر در فعالیت های فرهنگی،مذهبی،اجتماعی،اقتص ادی و زندگی عمومی و نیز در تصمیم گیریهای مربوط به اقلیتی که به آن متعلق هستند./ اجازه تاسیس و اداره موسسات مربوط به خودشان،حق ایجاد ارتباط صلح جویانه و خالی از تبعیض با اعضای گروه خودشان یا دیگر اتباع کشورهای دیگری که با آنها پیوندهای مشترک قومی ، مذهبی و زبانی دارند.این نخستین سند قابل قبول جهانی و جامع مربوط به حقوق اشخاص وابسته به اقلیتهاست و از همین رو بر نحوه اجرا و تصویب قوانین ملی کشورها تأثیر خواهد گذاشت.

شباهت و خویشاوندی زبانها از دو نظر بررسی میشود:

1-منشأ زبانها

2-ساختمان و شکل خارجی زبانها(موروفولوژی)

زبان تورکی از نظر منشأ جزو زبانهای اورال-آلتای و یا به بیان صحیحتر،از گروه زبان های آلتائی است.

زبانهای اورال-آلتای به مجموعه زبانهایی گفته میشود که مردمان متکلم به آن زبانها از منطقه بین کوه های اورال-آلتای(در شمال ترکستان)برخاسته و هر گروه در زمانهای مختلف به نقاط مختلف مهاجرت نموده اند.

این گروه زبانها شامل زبانهای فنلاند،مجارستان(اورالیک)و زبانهای تورکی،مغولی،منچو و تونقوز(زبانهای آلتائیک)میباشد.

از نظر ساختمان و موروفولوژی زبانها به سه دسته تقسیم میشوند:

1-زبانهای تک هجائی ویاتجریدی :مانند زبان چین جنوب شرقی آسیا.در این زبانها کلمات صرف نمی شوند و پسوند و پیشوند نمی گیرند و تغییر نمی کنند.گرامر منحصر به نحو و ترکیب و ترتیب کلمات است که معانی کلمات را تغییر میدهد.در این زبانها آکان یا استرس(تاکید یا وورغو)،تن صدا و انتو ناسیون یا آهنگ ادای کلمات و جمله بسیار مهم است و معنا را مشخص میکند.در زبان چین تعداد کمی از واژه ها تک هجایی هستند.

2-زبانهای تحلیلی یا صرفی : در این زبانها ریشه کلمات هم ضمن صرف تغییر می نماید مانند:گفتن - می گویم. زبانهای هند و اروپائی و از آن جمله زبان فارسی جزو این گروه می باشند.

3-زبانهای التصاقی یا پسوندی : در این زبانها کلمات جدید و صرف افعال از چسبانیدن پسوندهای مخصوص به ریشه کلمات ایجاد میشود و این مسئله سبب پیدایش لغات جدید و غنای لغوی می گردد.در این زبانها ریشه ثابت و در موقع صرف تغییر نمی یابد.پسوندها تابه آهنگ ریشه بوده و به آسانی از آنها قابل تشخیص اند. زبان تورکی و گروه زبانهای اورال-آلتائی جزو این دسته می باشند.

در زبانهای هند و اروپائی از جمله فارسی پیشوندهای جر(ادات)یا حروف اضافه وجود دارد. در صورتی که در تورکی پیشوند وجود ندارد. مثلا در برابر کلمه ی انترناسیونال (فرانسه)و بین الملل(عربی)،در تورکی میلّتلر آراسی و یا اولوسلار آراسی گفته میشود.یعنی به جای پیشوند ، پسوند بکار میرود،چون در تورکی کلمات از آخر تکامل و توسعه پیدا می کنند.

در زبانهای هند و اروپائی عنصر اصلی(مبتدا و خبر)در بتدا قرار می گیرد و عناصر بعدی با ادات ربط یه شکل حلقه های زنجیر به یکدیگر مربوط میشوند و اگر عناصر بعدی قطع شوند ساختمان جمله ناقص نمی شود . ولی در تورکی ترتیب عناصر کاملا بر عکس است . یعنی ابتدا باید عناصر ثانوی و فرعی تنظیم و گفته شود،عنصر اصلی، یا فعل هم در آخر قرار می گیرد. مثال در فارسی = من به شیراز رفتم تا دوستم را ببینم که اخیرا از فرانسه آمده و در آنجا شش سال طب خوانده است.

حال همین مثال در تورکی = آلتی ایل صب اوخویاندان سونرا فرانسادان یئنی قاییدان دوستومو گؤرومک اوچون شیرازا گئتدیم.

جی،ال،لویس در دستور خود اجزای جمله تورکی را به ترتیب زیر می شمارد:

1-فاعل2-قید زمان 3- قید مکان 4-مفعول غیر صریح5-مفعول صریح6-قید و هر کلمه ای که معنی فعل را تغییر دهد7-فعل.

هر چیز معین بر غیر معین مقدم است،یعنی اگر مفعول صریح معین باشد بر مغعول غیر صریح غیر معین مقدم میشود.مثال جمله مرتب تورکی چنین است:

نقاش گئچن گون موزده گلن لره تابلولارینی اوزو گؤستردی یعنی نقاش روز گذشته در موزه تابلوهای خود را به تماشاچیان خودش نشان داد.

بعلاوه هر عنصری از جمله که به آن بیشتر اهمیت داده شود نزدیک فعل قرار می گیرد.

در صورتی که جمله با فعل ختم نشود جمله معکوس گفته میشود که در محاوره ،شعر و سبکهای خاص به کار میرود.

هماهنگی اصوات:یکی از بارزترین ویژگی های تورکی هماهنگی اصوات است.اصوات یا آواها در زبان به عنوان عناصر بسیط تشکیل دهنده کلمات دارای نقش اساسی هستند در زبان تورکی بین اصوات مختلف ریشه وپسوند هماهنگی موجود است.

هماهنگی اصوات سبب میشود که کلمات تورکی دارای آهنگ خاص بوده و تلفظ صحیح آنها اثر مطبوعی در شنونده ایجاد نماید.

حروف یا صداهای رایج تورکی 32 عددند که از آنها 9صائت و بقیه صامت هستند.

در تورکی بر خلاف فارسی و عربی صدادارها کوتاه اند و به همین علت شعرای تورکی گو در شعر عروضی به اجبار از کلمات فارسی یا عربی استفاده کرده و یا بعضی اوقات صداها را کشیده تلفظ می کنند.وزن عروضی بر خلاف وزن هجایی برای شعر تورکی مناسب نبوده و در شعر معاصر جای سابق خود را از دست داده است.شعر تورکی قبل از پذیرفتن اسلام با وزن هجایی سروده شده و "قوشوق" یا "قوشقی" نامیده میشد.بعد از آنکه بر اثر مهاجرتها تورکان به اعراب و فارسی زبانان نزدیک شدند وزن عروضی آن را از آن اقتباس و به مرور وزن کلاسیک شعر تورکی قرار دادند.با وجود این شعرای خلقی (اوزانها و عاشیقها) اشعار خود(بایاتی ، قوشما و...)را با وزن هجائی سروده اند.

در بررسی مقایسه ای زبانها از چهار نقطه نظر تحقیق میشود:

1-از نظر جمله بندی یا نحو

2-از نظر مورفولوژی یا شکل خارجی و پسوندها

3-از نظر آوائی یا فونتیک(صداها)

 

[Girlicious]

سلام منم چندتا مطلب میزارم امیدوارم به درد بخوره

آموزش گام به گام زبان ترکي ویژگی های زبان تورکی و مقایسه کوتاه بین تورکی و فارسی Turkish Language

خلاصه شده از رساله (مقایسة اللغتین)

متأسفانه در دوران پهلوی،به پیروی از افکار ملی گرایانه افراطی و شوونیستی بیش از نیم قرن در این باب سیاست جبر و تحمیل اعمال شد و از چاپ و انتشار هر گونه کتاب تورکی جلوگیری به عمل آمد و زبان فارسی هم بصورت زبان انحصاری دولتی و تحمیلی در آمد!در نتیجه این سو ء تدبیر و انحصار طلبی و سیاست زور گویی،زبانهای غیر فارسی مردم ایران،بویژه تورکی رسما" ممنوع شد.البته اینگونه رویه و اعمال غیر انسانی و ضد مردمی بدون واکنش نماند و در مردمی که زبانشان ممنوع اعلام شده بود عکس العمل هایی نا مطبوع و گاهی کینه و نفرت برانگیخت و خواه و نا خواه از شیرینی لهجه فارسی هم در مذاق آنها کاسته شد!؟

بعد از سقوط رژیم پهلوی و رفع ممنوعیت دولتی در مدت کوتاهی کتاب و مجله و روزنامه به زبان تورکی چاپ و منتشر شد و دیوانهای شعرای تورکی گو قدیم و جدید تجدید چاپ گردید و زبان تورکی مجددا" ولو بطور نسبی فرصت و میدان هنرنمایی یافت.

در حال حاضر 25 لهجه یا زبان تورکی در مناطق مختلف شوروی سابق،ترکستان شرقی(چین)،ترکیه و بالکان زبان رسمی مردم است و در حدود20 لهجه یا زبان تورکی دارای کتابت و ادبیات کتبی است.

ادبیات شفاهی تورک ها بسیار غنی است و در هر منطقه ضمن ویژگی های عمومی و قدیمی خصوصیات محلی را نیز در بردارد.ادبیات شفاهی تورک زبانان ایران شاید غنی ترین و یا یکی از غنی ترین آنها در نوع خود میباشد.

کتاب ده ده قورقود که داستانهای اقوام اوغوز را بازگو میکند،یکی از قدیمی ترین آثار ادبیات شفاهی است و بطوریکه اغلب دانشمندان معتقدند،همچنانکه از متن کتاب هم بر می آید مهمترین وقایع تاریخی این داستانها در آذربایجان و در قسمت شرقی آناطولی رخ داده و در آن از قهرمانی ها و ویژگی های قومی و قبیله ای مردم این سرزمین سخن رفته است.

طبق آمارهای اخیر در دنیا شش هزار زبان موجود است که نیمی از آنها کمتر از ده هزار و یک چهارم آنها کمتر از یک هزار گویشور دارند و تنها 20 زبان هستند که صدها میلیون نفر بدانها سخن می گویند.زبان شناسان معتقدند که یک زبان به شرطی می تواند زنده بماند که حداقل یک صد هزار نفر گویشور داشته باشد بنابراین بیش از نیمی از زبانهای حاضر در حال نابودی هستند.

اینترنت،حکومتهای ملی در گزینش و تحکیم زبانهای ملی و تضعیف دیگر زبانها نقش مهمی دارند. پیشرفت علمی و صنعتی شدن و روشهای ارتباطی نوین نیز به نابودی زبانها کمک می کند.زبانی که در اینترنت نباشد زبانی است که در دنیای نوین "دیگر وجود ندارد"،این زبان مورد استفاده قرار نمی گیرد و در تجارت هم بکار نمی رود.

در حال حاضر هر سال ده زبان از بین می رود،افق آینده نیز تیره تر به نظر میرسد.برخی چنین پیش بینی کرده اند که 50 تا 90 درصد زبانهای فعلی در این قرن از بین می روند و بدین سبب حفظ آنها امری ضروری به شمار میرود.

مسئله زبان در قرن21 ام دو سئوال را مطرح میسازد.از یکسو زبانهای ملی یا پر گویشور چگونه در برابر پیشتازی زبان انگلیسی مقابله کنند؟از سوی دیگر،زبانهای فرعی یا محلی چگونه می توانند از خطر نابودی نجات یابند و در جهت توسعه پیش بروند؟

برای حمایت از زبانهای محلی و جلوگیری از نابودی آنها در 10-12 سال اخیر مقامات بین المللی تصمیماتی اتخاذ و قطعنامه هایی صادر کرده اند .

از جمله:

در18 دسامبر 1992 مجمع عمومی سازمان بین الملل متحد بیانه مربوط به حقوق اشخاص متعلق به اقلیت های قومی یا ملی،مذهبی و زبانی را به تصویب رساند.این بیانیه کشورها را موظف کرد تا از موجودیت و هویت اقلیتها در داخل مرزهایشان حمایت کنند.از میان حقوق پیش بینی شده برای اشخاص متعلق به اقلیتها عبارتند از:حقوق برخورداری از فرهنگ خاص خودشان / حق استفاده از زبانشان / اجازه شرکت مؤثر در فعالیت های فرهنگی،مذهبی،اجتماعی،اقتص ادی و زندگی عمومی و نیز در تصمیم گیریهای مربوط به اقلیتی که به آن متعلق هستند./ اجازه تاسیس و اداره موسسات مربوط به خودشان،حق ایجاد ارتباط صلح جویانه و خالی از تبعیض با اعضای گروه خودشان یا دیگر اتباع کشورهای دیگری که با آنها پیوندهای مشترک قومی ، مذهبی و زبانی دارند.این نخستین سند قابل قبول جهانی و جامع مربوط به حقوق اشخاص وابسته به اقلیتهاست و از همین رو بر نحوه اجرا و تصویب قوانین ملی کشورها تأثیر خواهد گذاشت.

شباهت و خویشاوندی زبانها از دو نظر بررسی میشود:

1-منشأ زبانها

2-ساختمان و شکل خارجی زبانها(موروفولوژی)

زبان تورکی از نظر منشأ جزو زبانهای اورال-آلتای و یا به بیان صحیحتر،از گروه زبان های آلتائی است.

زبانهای اورال-آلتای به مجموعه زبانهایی گفته میشود که مردمان متکلم به آن زبانها از منطقه بین کوه های اورال-آلتای(در شمال ترکستان)برخاسته و هر گروه در زمانهای مختلف به نقاط مختلف مهاجرت نموده اند.

این گروه زبانها شامل زبانهای فنلاند،مجارستان(اورالیک)و زبانهای تورکی،مغولی،منچو و تونقوز(زبانهای آلتائیک)میباشد.

از نظر ساختمان و موروفولوژی زبانها به سه دسته تقسیم میشوند:

1-زبانهای تک هجائی ویاتجریدی :مانند زبان چین جنوب شرقی آسیا.در این زبانها کلمات صرف نمی شوند و پسوند و پیشوند نمی گیرند و تغییر نمی کنند.گرامر منحصر به نحو و ترکیب و ترتیب کلمات است که معانی کلمات را تغییر میدهد.در این زبانها آکان یا استرس(تاکید یا وورغو)،تن صدا و انتو ناسیون یا آهنگ ادای کلمات و جمله بسیار مهم است و معنا را مشخص میکند.در زبان چین تعداد کمی از واژه ها تک هجایی هستند.

2-زبانهای تحلیلی یا صرفی : در این زبانها ریشه کلمات هم ضمن صرف تغییر می نماید مانند:گفتن - می گویم. زبانهای هند و اروپائی و از آن جمله زبان فارسی جزو این گروه می باشند.

3-زبانهای التصاقی یا پسوندی : در این زبانها کلمات جدید و صرف افعال از چسبانیدن پسوندهای مخصوص به ریشه کلمات ایجاد میشود و این مسئله سبب پیدایش لغات جدید و غنای لغوی می گردد.در این زبانها ریشه ثابت و در موقع صرف تغییر نمی یابد.پسوندها تابه آهنگ ریشه بوده و به آسانی از آنها قابل تشخیص اند. زبان تورکی و گروه زبانهای اورال-آلتائی جزو این دسته می باشند.

در زبانهای هند و اروپائی از جمله فارسی پیشوندهای جر(ادات)یا حروف اضافه وجود دارد. در صورتی که در تورکی پیشوند وجود ندارد. مثلا در برابر کلمه ی انترناسیونال (فرانسه)و بین الملل(عربی)،در تورکی میلّتلر آراسی و یا اولوسلار آراسی گفته میشود.یعنی به جای پیشوند ، پسوند بکار میرود،چون در تورکی کلمات از آخر تکامل و توسعه پیدا می کنند.

در زبانهای هند و اروپائی عنصر اصلی(مبتدا و خبر)در بتدا قرار می گیرد و عناصر بعدی با ادات ربط یه شکل حلقه های زنجیر به یکدیگر مربوط میشوند و اگر عناصر بعدی قطع شوند ساختمان جمله ناقص نمی شود . ولی در تورکی ترتیب عناصر کاملا بر عکس است . یعنی ابتدا باید عناصر ثانوی و فرعی تنظیم و گفته شود،عنصر اصلی، یا فعل هم در آخر قرار می گیرد. مثال در فارسی = من به شیراز رفتم تا دوستم را ببینم که اخیرا از فرانسه آمده و در آنجا شش سال طب خوانده است.

حال همین مثال در تورکی = آلتی ایل صب اوخویاندان سونرا فرانسادان یئنی قاییدان دوستومو گؤرومک اوچون شیرازا گئتدیم.

جی،ال،لویس در دستور خود اجزای جمله تورکی را به ترتیب زیر می شمارد:

1-فاعل2-قید زمان 3- قید مکان 4-مفعول غیر صریح5-مفعول صریح6-قید و هر کلمه ای که معنی فعل را تغییر دهد7-فعل.

هر چیز معین بر غیر معین مقدم است،یعنی اگر مفعول صریح معین باشد بر مغعول غیر صریح غیر معین مقدم میشود.مثال جمله مرتب تورکی چنین است:

نقاش گئچن گون موزده گلن لره تابلولارینی اوزو گؤستردی یعنی نقاش روز گذشته در موزه تابلوهای خود را به تماشاچیان خودش نشان داد.

بعلاوه هر عنصری از جمله که به آن بیشتر اهمیت داده شود نزدیک فعل قرار می گیرد.

در صورتی که جمله با فعل ختم نشود جمله معکوس گفته میشود که در محاوره ،شعر و سبکهای خاص به کار میرود.

هماهنگی اصوات:یکی از بارزترین ویژگی های تورکی هماهنگی اصوات است.اصوات یا آواها در زبان به عنوان عناصر بسیط تشکیل دهنده کلمات دارای نقش اساسی هستند در زبان تورکی بین اصوات مختلف ریشه وپسوند هماهنگی موجود است.

هماهنگی اصوات سبب میشود که کلمات تورکی دارای آهنگ خاص بوده و تلفظ صحیح آنها اثر مطبوعی در شنونده ایجاد نماید.

حروف یا صداهای رایج تورکی 32 عددند که از آنها 9صائت و بقیه صامت هستند.

در تورکی بر خلاف فارسی و عربی صدادارها کوتاه اند و به همین علت شعرای تورکی گو در شعر عروضی به اجبار از کلمات فارسی یا عربی استفاده کرده و یا بعضی اوقات صداها را کشیده تلفظ می کنند.وزن عروضی بر خلاف وزن هجایی برای شعر تورکی مناسب نبوده و در شعر معاصر جای سابق خود را از دست داده است.شعر تورکی قبل از پذیرفتن اسلام با وزن هجایی سروده شده و "قوشوق" یا "قوشقی" نامیده میشد.بعد از آنکه بر اثر مهاجرتها تورکان به اعراب و فارسی زبانان نزدیک شدند وزن عروضی آن را از آن اقتباس و به مرور وزن کلاسیک شعر تورکی قرار دادند.با وجود این شعرای خلقی (اوزانها و عاشیقها) اشعار خود(بایاتی ، قوشما و...)را با وزن هجائی سروده اند.

در بررسی مقایسه ای زبانها از چهار نقطه نظر تحقیق میشود:

1-از نظر جمله بندی یا نحو

2-از نظر مورفولوژی یا شکل خارجی و پسوندها

3-از نظر آوائی یا فونتیک(صداها)