CLOXACILLIN
موارد مصرف: كلوگزاسيلين در درمانعفونتهاي ناشي از گونههاياستافيلوكوك كه پنيسيليناز توليد ميكنند،مصرف ميشود.
فارماكوكينتيك: 50 درصد دارو از راهخوراكي جذب ميشود و غلظت سرمي آنپس از 2 ـ 1 ساعت به اوج خود ميرسد.نيمه عمر دارو 1 ـ 0/5 ساعت است كه درصورت عيب كار كليه تا 2/5 ساعت افزايشمييابد. 60 ـ 30 درصد دارو بهصورتتغيير نيافته از راه كليه دفع ميشود.
موارد منع مصرف: در صورت وجودسابقه آلرژيك به پنيسيلينها نبايدمصرف شود.
هشدارها: در صورت وجود سابقه بيماريگوارشي بويژه كوليت وابسته بهآنتيبيوتيك و عيب كار كليه اين دارو بايد بااحتياط فراوان مصرف شود.
عوارض جانبي: واكنشهاي حساسيتيشامل كهير، تب، درد مفاصل، آنژيوادم،شوك آنافيلاكتيك در بيماراني كه دچارحساسيت مفرط ميشوند، با مصرف ايندارو گزارش شده است.
تداخلهاي دارويي: مصرف همزمانپنيسيلينها با متوتركسات منجر به كاهشكليرانس متوتركسات و در نتيجهمسموميت با اين دارو ميشود.
نكات قابل توصيه: 1 ـ در بيماران مبتلا بهعيب كار كليه به كاهش مقدار مصرف دارونيازي نيست، مگر اينكه عيب كار كليه شديدباشد.
2 ـ كلوگزاسيلين خوراكي را بايد با معدهخالي، ترجيح يك ساعت قبل از غذامصرف كرد.
مقدار مصرف
خوراكي:
بزرگسالان: مقدار مصرف اين دارو از راهخوراكي 500 ـ 250 ميليگرم هر 6 ساعت وحداقل 30 دقيقه قبل از غذا ميباشد.
كودكان: براي كودكان با سن تا 2 سالمعادل يك چهارم و براي كودكان با سن
10 ـ 2 سال معادل نصف مقدار مصرفبزرگسالان خواهد بود.
تزريقي:
بزرگسالان: در تزريق وريدي 500 ـ 250ميليگرم هر 6 ساعت مصرف ميشود. دردرمان عفونتهاي شديد، اين مقادير راميتوان تا 2 برابر افزايش داد.
كودكان: براي كودكان با سن تا 2 سالمعادل يك چهارم و براي كودكان با سن10 ـ 2 سال معادل نصف مقدار مصرفبزرگسالان خواهد بود.
فارماكوكينتيك: آموكسي سيلين و اسيدكلاولانيك هر دو از راه خوراكي بخوبيجذب ميشوند و در برابر اسيد معده مقاومهستند و غذا بر آنها تاثيري ندارد. غلظتسرمي هر دو دارو 2 ـ 1 ساعت بعد ازمصرف به اوج خود ميرسد، نيمه عمراسيد كلاولانيك تقريب يك ساعت است كهدر صورت عيب كار كليه تا 3 ساعت نيزافزايش مييابد. دفع هر دو دارو عمدتكليوي است.
موارد منع مصرف: در صورت وجودسابقه حساسيت آلرژيك به پنيسيلينها يايرقان و اختلال عملكرد كبد ناشي ازپنيسيلين يا كوآموكسي كلاو اين دارونبايد مصرف شود.
هشدارها: در بيماران داراي سابقه آلرژي،بيماران مبتلا به عيب كار كليه و در بيمارانمبتلا به هپاتيت شديد، بايد با احتياطفراوان مصرف شود.
تداخلهاي دارويي: مصرف همزمانداروهاي جلوگيري كننده از بارداريحاوي استروژن، با اين دارو ممكن استاثر اين داروها را كاهش دهد و منجر بهبارداري ناخواسته شود.
مقدار مصرف:
بزرگسالان: مقدار مصرف اين دارو از راهخوراكي براساس آموكسي سيلين، 250ميليگرم هر 8 ساعت ميباشد كه اين
مقدار در عفونتهاي شديد دو برابرميشود.
كودكان: مقدار مصرف اين دارو دركودكان براساس سوسپانسيون 156حاوي 125 ميليگرم آموكسي سيلينتريهيدرات و 31/25 ميليگرم اسيدكلاولانيك (بهصورت ملح پتاسيم) در
هر 5 ميليليتر سوسپانسيون برايكودكان 8 ـ 3 ماه 1/25 ميليليتر
هر 8 ساعت، در كودكان 9 ماه تا دو
سال 2/5 ميليليتر هر 8 ساعت و دركودكان 6 ـ 3 سال 5 ميليليتر هر
8 ساعت ميباشد كه اين مقادير درعفونتهاي شديد تا 10 ميليليتر افزايشمييابد. مقدار مصرف اين دارو در كودكان12 ـ 6 سال براساس سوسپانسيون 312حاوي 250 ميليگرم آموكسي سيلين و62/5 اسيد كلاولانيك (بهصورت ملحپتاسيم) در هر 5 ميليليتر سوسپانسيون2/5 ميليليتر هر 8 ساعت ميباشد كه درعفونتهاي شديد تا 5 ميليليتر افزايشمييابد.
اشكال دارويي:
For Suspension (156):
(Amoxicillin 125mg + Clavulanic Acid31.25mg)/5ml
For Suspension (312):
(Amoxicillin 250mg + Clavulanic Acid62.5mg)/5ml
Tablet (375): (Amoxicillin 250mg +Clavulanic Acid 125mg)
Tablet (625): (Amoxycillin 500mg +Clavulanic Acid 125mg)
تداخلهاي دارويي: مصرف همزمان ايندارو با ساير داروهاي سمي براي كبد،احتمال بروز مسموميت كبدي را افزايشميدهد. مصرف همزمان پني سيلينها بامتوتركسات منجر به كاهش كليرانسمتوتركسات و در نتيجه مسموميت با ايندارو ميشود.
نكات قابل توصيه: 1 ـ مخلوط كردن ايندارو با آمينوگليكوزيدها توصيه نميشود.
2 ـ در صورت بروز اسهال، بدون مشورتبا پزشك از مصرف هر گونه داروي ضداسهال بايد خودداري نمود.
مقدار مصرف:
بزرگسالان: در درمان عفونتهاياستخوان و مفصل، اندوكارديت باكتريايي،مننژيت باكتريايي و يريكارديت باكتريايي،2 ـ 1/5 گرم هر 6 ـ 4 ساعت از راه وريديتزريق ميشود. در درمان ساير عفونتها،از راه عضلاني 500 ميلي گرم هر 6 ـ 4ساعت و از راه وريدي 1/5 ـ 0/5 گرم هر 4ساعت (بر مبناي نفسيلين) تزريق ميگردد.
كودكان: در درمان مننژيت باكتريايي درنوزادان با وزن تا 2 كيلوگرم 50mg/kg ـ 25هر 12 ساعت در هفته اول زندگي و سپس50mg/kg هر 8 ساعت زندگي و در نوزادانبا وزن 2 كيلوگرم و بيشتر 50mg/kg هر 8ساعت در هفته اول زندگي و سپس50mg/kg هر 6 ساعت از راه عضلاني ياوريدي تزريق ميگردد. در درمان سايرعفونتها، در نوزادان از راه عضلاني10mg/kg (بر مبناي نفسيلين) هر 12ساعت و از راه وريدي 20mg/kg ـ 10 (برمبناي نفسيلين) هر 4 ساعت تزريقميشود. در شيرخواران و كودكان25mg/kg (بر مبناي نفسيلين) هر 12 ساعتاز راه عضلاني و mg/kg 20 ـ 10 (بر مبناينفسيلين) هر 4 ساعت از راه وريدي تزريقميشود.
مكانيسم اثر: اين فرآورده حاوي سه مشتقپنيسيلين ميباشد، پنيسيلين G پتاسيم باشروع اثر نسبت سريع، پنيسيلين Gپروكائين با شروع اثر متوسط (حدود 4ساعت) و پنيسيلين G بنزاتين با شروع اثركند (حدود 24 ساعت).
موارد منع مصرف: اين دارو در صورتوجود سابقه آلرژي به پنيسيلينها، نبايدمصرف شود.
هشدارها: اين دارو در بيماران مبتلا
به عيب كار كليه و سابقه بيماريهايگوارشي بويژه كوليت ناشسي از آنتيبيوتيك بايد با احتياط فراوان مصرفشود.
عوارض جانبي: واكنشهاي حساسيتيشامل كهير، تب، درد مفاصل، آنژيوادم،شوك آنافيلاكتيك در بيماراني كه دچارحساسيت مفرط ميشوند، با مصرف ايندارو گزارش شده است.
تداخلهاي دارويي: مصرف همزمانپنيسيلين G پتاسيم با داروهاي مهاركنندهآنزيم مبدل آنژيوتانسين، داروهاي مدرنگهدارنده پتاسيم و مكملهاي حاوي پتاسيمممكن است موجب افزايش غلظت خونيپتاسيم شود. مصرف همزمان مدرهاينگهدارنده پتاسيم و مكملهاي پتاسيمي با پنيسيلين G پتاسيم تزريقي سبب افزايش تجمعپتاسيم گرم ميشود. مصرف همزمان پنيسيلينها با متوتركسات منجر به كاهشكليرانس متوتركسات و در نتيجه مسموميتبا اين دارو ميشود.
نكات قابل توصيه: 1 ـ در بيماران مبتلا بهعيب كار كليه به كاهش مقدار مصرف دارونيازي نيست، مگر اينكه عيب كار كليه شديدباشد.
2 ـ اين دارو بايد بهصورت تزريق عميقعضلاني مصرف شود.
مقدار مصرف:
بزرگسالان: در عفونتهاي شديد و حاد،محتواي يك ويال از راه عضلاني تزريقميشود. در عفونتهاي مزمن داراي عواقب،هر 4 يا 5 روز يكبار، محتواي يك ويال ازراه عضلاني تزريق ميشود.
كودكان: مقدار مصرف اين دارو دركودكان با سن بيشتر از 5 سال معادل1,200,000 ـ 300,000 واحد ميباشد.
اشكال دارويي:
For Injection: Benzathine Penicillin G600,000 IU + Potassium Penicillin G300,000 IU + Procaine Penicillin G300,000 IU
تداخلهاي دارويي: مصرف همزمانپنيسيلين G پتاسيم با داروهاي مهاركنندهآنزيم مبدل آنژيوتانسين، داروهاي مدرنگهدارنده پتاسيم و مكملهاي حاوي پتاسيمممكن است موجب افزايش غلظت خونيپتاسيم شود. مصرف همزمان مدرهاينگهدارنده پتاسيم و مكملهاي پتاسيمي با پنيسيلين G پتاسيم تزريقي سبب افزايش تجمعپتاسيم گرم ميشود. مصرف همزمان پنيسيلينها با متوتركسات منجر به كاهشكليرانس متوتركسات و در نتيجه مسموميتبا اين دارو ميشود.
نكات قابل توصيه: 1 ـ قبل از مصرف ايندارو و ساير پنيسيلينها بايد سابقهآلرژي و حساسيت به پنيسيلينها،سفالوسپورينها و اريترومايسينمشخص شود.
2 ـ دوره درمان با اين دارو، بهويژه دردرمان عفونتهاي استرپتوكوكي بايد كاملشود.
3 ـ مخلوط كردن پني سيلينها باآمينوگليكوزيدها توصيه نميشود.
4 ـ در صورت بروز اسهال، بدون مشورتبا پزشك، از مصرف هر گونه داروي ضداسهال بايد خودداري كرد.
مقدار مصرف:
بزرگسالان: اين دارو بهصورت تزريقعضلاني، تزريق آهسته وريدي ياانفوزيون وريدي مصرف ميشود. مقدارمصرف آن 5,000,000u/day ـ1,000,000 هر 6 ـ 4 ساعت ميباشد.
كودكان: در مننژيت باكتريايي در نوزادان باوزن تا 2 كيلوگرم 50000u/kg ـ 25000 هر12 ساعت در طول هفته اول زندگي و سپس50000u/kg هر 8 ساعت و در نوزادان باوزن 2 كيلوگرم و بيشتر 50000u/kg هر 8ساعت در طول هفته اول زندگي و سپس50000u/kg هر 6 ساعت تزريق عضلاني ياوريدي ميشود. در سيفليس مادرزادي،50000u/kg هر 12 ساعت براي هفته اولزندگي و سپس 50000u/kg هر 8 ساعتبراي 14 ـ 10 روز بعدي از راه عضلاني ياوريدي تزريق ميشود. در درمان سايرعفونتها در نوزادان 30000u/kg هر 12ساعت و در شيرخواران و كودكان16667u/kg ـ 8333 هر 4 ساعت تزريقعضلاني يا وريدي ميشود.
اشكال دارويي:
For Injection:
1,000,000units, 5,000,000units (aspotassium)
For Injection :
5,000,000units (as sodium)
PENICILLIN G BENZATHINE
موارد مصرف: اين دارو در درمانعفونتهاي باكتريايي حساس به
پنيسيلين، از جمله بيماري ياز، التهاب
حلق و سيفيليس و بهعنوان پيشگيري
از ابتلا به تب روماتيسمي مصرفميشود.
فارماكوكينتيك: اين دارو به آهستگي درمحل تزريق (عضلاني) آزاد و پس ازهيدروليز به پنيسيلين G تبديل ميشود ودر نتيجه، غلظت سرمي مطلوب، اگرچهكمتر، اما به مدت طولانيتري نسبت بهساير پنيسيلينهاي تزريقي ايجاد ميكند.اوج غلظت سرمي دارو پس از 24 ساعتايجاد خواهد شد.
موارد منع مصرف: در صورت وجودسابقه آلرژيك به پنيسيلينها نبايدمصرف شود.
هشدارها: در بيماران مبتلابه عيب كار كليهو سابقه بيماريهاي گوارش بويژه كوليتناشي از آنتيبيوتيك بايد بااحتياط فراوانمصرف شود.
تداخلهاي دارويي: مصرف همزمانپنيسيلينها با متوتركسات منجر به كاهشكليرانس متوتركسات و در نتيجهمسموميت با اين دارو ميشود.
نكات قابل توصيه: 1 ـ اين دارو فقط
بايد از راه تزريق عميق عضلاني مصرفشود و نبايد از راه وريدي، داخل
شريان يا زيرجلدي يا نزديك عصب تزريقشود.
2 ـ تزريق پنيسيلين G بنزاتين بايدبهصورت آهسته و پيوسته انجام شود تاسوزن مسدود نشود.
3 ـ مخلوط كردن پني سيلينها وآمينوگليكوزيدها توصيه نميشود.
4 ـ در صورت بروز اسهال، بدون مشورتبا پزشك از مصرف هر گونه داروي ضداسهال بايد خودداري كرد.
مقدار مصرف:
بزرگسالان: در درمان عفونتهايباكتريايي، 000،200،1 واحد در يك نوبتو در پيشگيري مداوم از ابتلا به عفونتهاياسترپتوكوكي در بيماران با سابقهروماتيسم قلبي، مقدار 000،200،1 واحدهر 4 ـ 3 هفته به صورت عضلاني تزريقميشود. در درمان سيفليس (اوليه، ثانويهو تأخيري)، مقدار 000،400،2 واحد در يكنوبت و در سيفليس مرحله سوم ونوروسيفليس مقدار 000،400،2 واحدهفتهاي يكبار به مدت 3 هفته تزريقعضلاني ميشود.
كودكان: در فارنژيت گروه A(استرپتوكوكي) در شيرخواران و كودكانبا وزن تا 27/3 كيلوگرم مقدار
000،600 ـ 000،300 واحد در يك نوبت ودر كودكان با وزن بيش از 27/3 كيلوگرممقدار 900000 واحد در يك نوبت تزريقعضلاني ميشود. در پيشگيري از تبروماتيسمي 000،200،1 واحد هر 2 يا 3هفته و در درمان سيفليس اوليه و ثانويه000u/kg،50 بهصورت مقدار واحد تزريقعضلاني ميشود.
اشكال دارويي:
For Injection:
600,000units , 1,200,000units
PENICILLIN G
PROCAINE
موارد مصرف: اين دارو در درمانعفونتهاي حساس به پنيسيلين (بهويژهديفتري و نوروسيفيليس) مصرفميشود.
فارماكوكينتيك: اين دارو به آهستگي درمحل تزريق (عضلاني) آزاد ميشود و طي4 ساعت حداكثر غلظت خوني بدستميآيد و پس از 20 ـ 15 ساعت به آهستگيغلظت آن كاهش مييابد.
موارد منع مصرف: در صورت وجودسابقه آلرژيك به پنيسيلينها نبايدمصرف شود.
هشدارها: در بيماران مبتلا به عيب كاركليه، و سابقه بيماريهاي گوارشي بويژهكوليت ناشي از آنتي بيوتيك بايد با احتياطفراوان مصرف شود.
نكات قابل توصيه: 1 ـ اين دارو فقط بايد ازراه تزريق عميق عضلاني مصرف شده ونبايد از راه وريدي، داخل شريان يا نزديكعصب تزريق شود.
2 ـ بعضي از بيماران ممكن است دچارعارضه سمي حاد ناشي از واكنش بهپروكائين شوند، بهويژه هنگامي كه دارو رادر مقادير زياد در يك نوبت دريافت دارند.اين واكنشها كه معمولا گذرا هستند، باعلايمي نظير اضطراب، اغتشاش شعور،آشفتگي، افسردگي، حملات تشنجي، توهمو هذيان و ترس از مرگ زودرس مشخصميشود.
مقدار مصرف:
بزرگسالان: در درمان عفونتهايباكتريايي، 000،200،1 ـ 000،600 واحددر روز، در درمان ديفتري
000،600 ـ 000،300 واحد در روز همراهبا آنتيتوكسين ديفتري و در درماننوروسيفليس 000،400،2 واحد در روزهمراه با 500 ميلي گرم پروبنسيد خوراكي4 بار در روز، به مدت 14 ـ 10 روز تزريقعضلاني ميشود.
كودكان: در درمان سيفليس مادرزادي000u/kg/day،50 براي 14 ـ 10 روز تزريقعضلاني ميشود.
اشكال دارويي:
For Injection: 400,00 U (Penicillin GPotassium 100,000 U + Penicillin GProcaine 300,000U)
For Injection: 800,000U (Penicillin GPotassium 200,000u + Penicillim GProcaine 600,000U)
PENICILLIN V POTASSIUM
موارد مصرف: اين دارو در درمان التهابعفوني لوزهها، التهاب گوش مياني،بادسرخ و براي پيشگيري از ابتلا به تبروماتيسمي مصرف ميشود.
فارماكوكينتيك: 73 ـ 60 درصد دارو از راهخوراكي جذب ميشود و پس از 1 ـ 0/5ساعت غلظت سرمي آن به اوج ميرسد.نيمه عمر دارو 1 ـ 0/5 ساعت است كه
در صورت عيب كار كليه تا 4 ساعتافزايش مييابد. پيوند اين دارو به
پروتئين 80% ميباشد. 40 ـ 20% دارو ازطريق ادرار بهصورت تغيير نيافته دفعميشود.
موارد منع مصرف: در صورت وجودسابقه آلرژيك به پنيسيلينها نبايدمصرف شود.
هشدارها: در صورت وجود سابقهبيماريهاي گوارشي، بويژه كوليتوابسته به آنتي بيوتيك و عيب كار كليه،
اين دارو بايد با احتياط فراوان مصرفشود.
تداخلهاي دارويي: مصرف همزمان
اين دارو با داروهاي خوراكيجلوگيريكننده از بارداري حاوياستروژن، ممكن است جذب اين داروها راكاهش دهد و منجربه بارداري ناخواستهشود. مصرف همزمان پني سيلينها بامتوتركسات منجر به كاهش كليرانسمتوتركسات و در نتيجه مسموميت با ايندارو ميشود.
نكات قابل توصيه: 1 ـ در بيماران مبتلا بهعيب كار كليه به كاهش مقدار مصرف دارونيازي نيست، مگر اينكه عيب كار كليه شديدباشد.
2 ـ در صورت بروز اسهال، بدون مشورتبا پزشك از مصرف هر گونه داروي ضداسهال بايد خودداري نمود.
مقدار مصرف:
بزرگسالان: مقدار مصرف اين دارو
500 ـ 250 ميليگرم هر 6 ساعت يكبار وحداقل 30 دقيقه قبل از غذا ميباشد.
كودكان: در كودكان تا سن يك سالگي62/5 ميليگرم در كودكان با سن 5 ـ 1سال 125 ميليگرم و در كودكان با سن
12 ـ 6 سال 250 ميليگرم هر 6 ساعتيكبار مصرف ميشود.
اشكال دارويي:
Film Coated Tablet: 500mg
For Oral Solution: 125mg / 5ml, 250mg /5ml
تداخلهاي دارويي: در صورت مصرفهمزمان مقادير زياد اين دارو با
داروهاي ضد انعقاد كوماريني ياايندانديوني، هپارين و داروهاي
ضد التهاب غيراستروئيدي احتمال بروزخونريزي ممكن است افزايش يابد. مصرفهمزمان اين دارو با داروهاي ترومبوليتيكتوصيه نميشود، زيرا احتمال بروزخونريزي شديد ممكن است افزايش يابد.مصرف همزمان پني سيلينها بامتوتركسات منجر به كاهش كليرانسمتوتركسات و در نتيجه مسموميت با ايندارو ميشود.
نكات قابل توصيه: 1 ـ در تزريق عضلانيپيپراسيلين نبايد بيش از 2 گرم از دارو دريك محل تزريق شود.
2 ـ بيماران مبتلا به عيب كار كليه ممكناست به كاهش مقدار مصرف نياز داشتهباشند.
3 ـ در صورت بروز اسهال، بدون مشورتبا پزشك از مصرف هر گونه داروي ضداسهال بايد خودداري نمود.
4 ـ مخلوط كردن پني سيلينها وآمينوگليكوزيدها توصيه نميشود.
مقدار مصرف:
بزرگسالان: به عنوان ضد باكتري، 4 ـ 3گرم از دارو هر 6 ـ 4 ساعت از راه عضلانييا وريدي تزريق ميشود. در درمانمننژيت باكتريايي، 4 گرم هر 4 ساعت ازراه وريدي و در درمان عفونت مجاريادراري 4 ـ 3 گرم هر 8 ـ 6 ساعت از راهوريدي تزريق ميشود.
كودكان: در درمان مننژيت باكتريايي، درنوزادان با وزن تا 2 كيلوگرم، 50mg/kg هر12 ساعت در هفته اول زندگي و سپس50mg/kg هر 8 ساعت و در نوزادان با وزن2 كيلوگرم و بيشتر، 50mg/kg هر 8 ساعتدر طول هفته اول زندگي و سپس 50mg/kgهر 6 ساعت تزريق عضلاني يا وريديميگردد.
اشكال دارويي:
For Injection : 1g, 2g (as Sodium)
نكات قابل توصيه: 1 ـ بهتر است دارو بامعده خالي مصرف شود.
2 ـ دوره درمان با دارو بايد كامل
شود.
مقدار مصرف:
بزرگسالان: به عنوان ضد باكتري مقدار
2 ـ 1 گرم دو بار در روز مصرف ميشودكه در عفونتهاي شديد اين مقدار به
2/5 ـ 2 گرم دو بار در روز افزايش
مييابد.
كودكان: به عنوان ضد باكتري مقدارمصرف دارو در كودكان با وزن 20كيلوگرم و بيشتر 25mg/kg دو بار در روزميباشد.
مكانيسم اثر: سولفوناميدها بدليل
شباهت ساختماني با پارآمينوبنزوئيكاسيد (PABA) بهصورت رقابتي آنزيمديهيدروپتروآت سنتتاز باكتري را
كه مسئول تبديل كردن PABA به اسيدديهيدروفوليك است، مهار ميكنند.
اين امر در نهايت منجر به وقفه
در ساخت پورينها، تيميدين و DNAميگردد.
فارماكوكينتيك: همه سولفوناميدها جذبخوراكي خوبي (بيشتر از 70%) دارند.متابوليسم آنها كبدي است. نيمه عمرسولفاديازين تقريب 10 ساعت است كه درصورت وجود عيب كار كليه به حدود 34ساعت افزايش مييابد. دفع دارو عمدتكليوي است. غلظت سرمي دارو پس از 6 ـ 3ساعت به حداكثر ميرسد.
موارد منع مصرف: در صورت وجودحساسيت به سولفوناميدها، فوروسمايد،مدرهاي تيازيدي، سولفونيلها اورهها يامهاركنندههاي كربنيك انيدراز نبايدمصرف شود.
هشدارها: 1 ـ بدليل حلاليت كم دارو در آبو احتمال بروز كريستال در ادرار، مصرفسولفاديازين براي درمان عفونتهايادراري توصيه نميشود.
2 ـ بين سولفوناميدها حساسيت متقاطعوجود دارد و چنانچه بيماري به يكسولفوناميد حساسيت آلرژيك نشان دهد،ممكن است به ساير سولفوناميدها نيزحساس باشد.
3 ـ در موارد زير بايد با احتياط فراوانمصرف شود: ديسكرازي خوني يا كمخوني مگالوبلاستيك ناشي از كمبودفولات، كمبود G6PD، عيب كار كبد و كليه وپورفيري.
عوارض جانبي: واكنشهاي حساسيتيجلدي و حساسيت به نور از عوارض شايعسولفاديازين هستند.
تداخلهاي دارويي: مصرف همزمانسولفاديازين با داروهاي ضد انعقادكوماريني، ضد صرع هيدانتوئيني،داروهاي خوراكي ضد ديابت، داروهايهموليتيك، داروهاي سمي براي كبد ومتوتركسات ممكن است سبب تشديد اثراتاين داروها شود.
نكات قابل توصيه: 1 ـ هنگام مصرف ايندارو بايد به مقدار كافي مايعات مصرفنمود تا ميزان دفع ادرار در روز براي
يك فرد بزرگسال حداقل 1200 ميلي ليترباشد.
2 ـ بيماران با عيب كار كليه ممكن
است به كاهش مقدار مصرف نياز داشتهباشند.
3 ـ سولفوناميدها نبايد در نوزادان با سنكمتر از 2 ماه مصرف شود.
4 ـ دوره درمان با اين داروها بايد كاملشود.
5 ـ مراجعه منظم به پزشك به منظوربررسي و انجام آزمون شمارش تام خونضروري است.
6 ـ در صورت بروز سرگيجه بايد احتياطشود.
7 ـ احتمال بروز واكنشهاي حساسيت بهنور با اين داروها وجود دارد.
مقدار مصرف:
بزرگسالان: بهعنوان داروي ضد باكترييا ضد انگل مقدار شروع 4 ـ 2 گرم است كهسپس مقدار يك گرم هر 6 ـ 4 ساعتمصرف ميشود. براي پيشگيري ازمننژيت يك گرم هر 12 ساعت به مدت دوروز مصرف ميشود. براي پيشگيري ازتب رماتيسمي يك گرم يكبار در روزمصرف ميشود. در درمانتوكسوپلاسموزيز در بيماران مبتلا به
ايدز 2 ـ 1 گرم هر 6 ساعت همراه
با 100mg/day ـ 50 پريمتامين و25mg/day ـ 10 لوكوورين مصرفميشود. در درمان توكسوپلاسموز درخانمهاي باردار يك گرم سولفاديازين هر6 ساعت همراه با mg/day 25 پيريمتامينبعد از هفته شانزدهم بارداري مصرفميشود. همراه با اين رژيم درماني
15 mg/day ـ 5 لوكورين مصرف ميشود.
كودكان : در كودكان با سن بيش از 2 ماه،بهعنوان داروي ضد باكتري يا ضد انگلابتدا 75 mg/kg مصرف ميشود و سپس37/5mg/kg هر 6 ساعت يا mg/kg 25
هر 4 ساعت مصرف ميشود. در درمانتوكسوپلاسموز 50mg/kg سولفاديازينهمراه با mg/kg/day 2 پيريمتامين به مدت 2روز مصرف ميشود. سپس مقدارپيريمتامين به mg/kg/day 1 به مدت 6 ـ 2ماه و سپس mg/kg/day 1 سه بار در هفتهكاهش مييابد. همراه با اين رژيم درمانيmg/day 5 لوكوورين 3 بار در هفته مصرفميشود. اين دارو بايد به مدت 12 ماهمصرف شود. حداكثر مقدار مصرفروزانه در كودكان نبايد بيشتر از 6 گرمباشد.
TETRACYCLINES
DOXYCYCLINE
TETRACYCLINE
تتراسيكلينها آنتيبيوتيكهايباكتريواستاتيك با طيف اثر گستردههستند كه امروزه به دليل افزايش مقاومتميكروبي مصرف آنها كاهش يافته است.
با اين وجود، اين داروها همچنان درمانانتخابي عفونتهاي ناشي از كلاميديا (عاملبيماريهاي تراخم، پسيتاكوز، سالپنژيت،اورتريت و لنفوگرانولوماونروم)، ريكتزيا(عامل تب Q)، ميكوپلاسما (عاملعفونتهاي مجاري تنفسي و تناسلي)،بروسلا و بورليابور گدورفري(اسپيروكت عامل بيماري Lyme) ميباشند.تتراسيكلينها به دليل اثر برهموفيلوسآنفلوانزا در برونشيت مزمن و همچنين دردرمان آكنه و بيماري دهان و دندان نيزمصرف ميشوند.
از نظر طيف اثر تفاوت زيادي بينتتراسيكلينهاي موجود در بازار دارويينيست. تتراسيكلينها در استخوان و دنداندر حال رشد رسوب ميكنند (به كلسيمپيوند مييابند) و موجب رنگي شدن دندانهاو گاه هيپوپلازي لثه ميشوند. به هميندليل مصرف تتراسيكلينها در كودكان باسن كمتر از 12 سال و زنان باردار ممنوعاست. به استثناي دوكسي سيكلين، سايرتتراسيكلينهاي موجود در بازار داروييايران ممكن است موجب بدتر شدن عيبكار كليه در بيماران مبتلا به اين عارضهگردند و بهمين دليل مصرف اين داروها دربيماران مبتلا به بيماري كليوي ممنوعاست. جذب خوراكي تتراسيكلينها درصورت مصرف همزمان با شير (بهجزدوكسيسيكلين)، آنتياسيدها و املاحكلسيم، منيزيم و آهن كاهش مييابد.مكانيسم اثر تتراسيكلينها جلوگيري ازساخت پروتئين از طريق ممانعت از پيوندtRNA به كمپلكس mRNA ـ ريبوزوم است.
DOXYCYCLINE
موارد مصرف: اين دارو در درمانبرونشيت مزمن، عفونتهاي ناشي ازبروسلا، كلاميديا، ميكوپلاسما و ريكتزيا ونيز در درمان آكنه ولگاريس وافوزيونپلورال ناشي از سيروز يا بيماريهايبدخيم مصرف ميشود. دوكسي سيكليندر درمان التهاب مزمن پروستات وسينوس نيز بهكار ميرود.
فارماكوكينتيك: 100 ـ 90 درصد دارو از راهخوراكي جذب ميشود و غذا بر جذب داروتاثيري ندارد. غلظت سرمي دارو 4 ـ 2ساعت پس از مصرف به اوج خود ميرسد.پس از جذب، دارو در اغلب بافتها و مايعاتبدن منتشر ميشد. نيمه عمر دارو 22 ـ 12ساعت است و در صورت عيب كار كليهتغيير چنداني نخواهد كرد. دفع دارو عمدتكليوي است، اما از راه صفرا نيز دفعميشود.
موارد منع مصرف: اين دارو در كودكان باسن كمتر از 12 سال و ابتلاي بيمار بهلوپوس اريتماتوز نبايد مصرف شود.
هشدارها: 1 ـ اين دارو بندرت ممكن استموجب بروز حساسيت به نور شود.
2 ـ دوكسي سيكلين در بيماران مبتلا بهعيب كار كليه بايد با احتياط فراوانمصرف شود.
عوارض جانبي: تهوع، استفراغ، اسهال،عفونت ثانويه ناشي ازميكروارگانيسمهاي مقاوم و بندرتواكنشهاي آلرژيك با مصرف اين داروگزارش شده است. سردرد و اختلالاتبينايي ممكن است نشانه افزايش فشارداخل جمجمه باشند.
تداخلهاي دارويي: مصرف همزمان ايندارو با آنتياسيدها جذب آن را كاهشميدهد. جذب خوراكي املاح آهن وتتراسيكلينها در صورت مصرف همزماندو دارو كاهش مييابد. سوكرالفات جذبخوراكي تتراسيكلينها را كاهش ميدهد.تتراسيكلينها در صورت مصرف همزمانبا داروهاي خوراكي جلوگيري كننده ازبارداري، اثر اين داروها را ممكن استكاهش دهند. متابوليسم دوكسي سيكليندر صورت مصرف همزمان با داروهايضد صرع (كاربامازپين، فنوباربيتال،فنيتوئين و پيريميدون) ممكن استافزايش و در نتيجه، غلظت سرمي اين داروكاهش يابد.
نكات قابل توصيه: 1 - در صورت ناراحتيگوارشي، دوكسي سيكلين را ميتوان باغذا يا شير مصرف كرد.
2 ـ بيمار نبايد به مدت طولاني در معرضنور آفتاب يا لامپهاي داراي اشعه ماوراءبنفش قرار گيرد.
3 ـ كپسول دوكسي سيكلين را بايد بهطوركامل با مقدار زيادي آب همراه با غذا درحال نشسته يا ايستاده بلعيد و به مدتحداقل 30 دقيقه پس از مصرف از درازكشيدن خودداري نمود.
4 ـ از مصرف همزمان داروي آنتي اسيد،مكملهاي حاوي كلسيم و آهن، ملينهايحاوي منيزيم و سديم بيكربنات طي 3 ـ 1ساعت پس از مصرف تتراسيكلينها بايدخودداري نمود.
5 ـ در صورت بروز سرگيجه يا منگي بايداحتياط نمود.
مقدار مصرف:
بزرگسالان: در روز اول درمان 200ميليگرم هر 12 ساعت و سپس روزانه100 ميليگرم مصرف ميشود. در درمانآكنه روزانه 50 ميليگرم به مدت 12 ـ 6روز يا بيشتر مصرف ميشود.
كودكان: در كودكان با وزن 45 كيلوگرم وكمتر، روز اول 2/2mg/kg هر 12 ساعت وسپس 4/4mg/kg ـ 2/2 يكبار در روزمصرف ميشود.
اشكال دارويي:
Film Coated Tablet: 100mg (as Hyclate)
TETRACYCLINE HCI
موارد مصرف: اين دارو در درمان تشديدبرونشيت مزمن، عفونتهاي ناشي ازبروسلا، كلاميديا، ميكوپلاسما و ريكتزيا ونيز در درمان آكنه ولگاريس و افوزيونپلورال ناشي از سيروز يا بيماريهايبدخيم مصرف ميشود.
فارماكوكينتيك: 75 درصد دارو از راهخوراكي جذب ميشود كه اين مقدار درحضور غذا كاهش مييابد. غلظت سرميدارو 3 ـ 2 روز پس از مصرف به حددرماني ميرسد. پس از جذب بخوبي دراغلب بافتها و مايعات بدن منتشر ميشود.دفع دارو عمدت كليوي است، اما از راهصفرا نيز دفع ميشود. نيمه عمر دارو
11 ـ 6 ساعت است كه در بيماران آنوريكممكن است تا 100 ساعت نيز افزايش
يابد.
موارد منع مصرف: دارو در صورت وجودعيب كار كليه و در كودكان با سن كمتر از12 سال نبايد مصرف شود.
هشدارها: 1 ـ اين دارو بندرت ممكن استموجب بروز حساسيت به نور شود.
2 ـ مصرف تتراسيكلين موضعي ممكناست باعث حساس شدن پوست و بروزحساسيت به دارو در صورت مصرفموضعي يا سيستميك آن در دفعات بعديشود.
عوارض جانبي: تهوع، استفراغ، اسهال،عفونت ثانويه ناشي ازميكروارگانيسمهاي مقاوم و بندرتواكنشهاي آلرژيك با مصرف اين داروگزارش شده است. سردرد و اختلالاتبينايي ممكن است نشانه افزايش فشارداخل جمجمه باشند. همچنين درد، قرمزي،تورم يا ساير علايم تحريك با مصرفموضعي اين دارو گزارش شده است.
تداخلهاي دارويي: مصرف همزمان ايندارو با آنتياسيدها جذب آن را كاهشميدهد. جذب خوراكي املاح آهن وتتراسيكلينها در صورت مصرف همزماندو دارو كاهش مييابد. سوكرالفات جذبخوراكي تتراسيكلينها را كاهش ميدهد.تتراسيكلينها در صورت مصرف همزمانبا داروهاي خوراكي جلوگيري كننده ازبارداري، اثر اين داروها را ممكن استكاهش دهند.
نكات قابل توصيه: 1 ـ دوره درمان تراخم بااين دارو ممكن است چند ماه طول بكشد.مصرف همزمان تتراسيكلين خوراكي درصورت شديد بودن عفونت ممكن استضروري باشد.
2 ـ از مصرف همزمان داروهاي آنتي اسيد،مكملهاي حاوي كلسيم و آهن، ملينهايحاوي منيزيم و سديم بيكربنات شير ولبنيات طي 3 ـ 1 ساعت پس از مصرف ايندارو بايد خودداري شود.
3 ـ بيمار نبايد به مدت طولاني در معرضنور آفتاب يا لامپهاي داراي اشعه ماوراءبنفش قرار گيرد.
4 ـ دوره درمان با اين دارو بايد كامل
شود.
مقدار مصرف:
بزرگسالان: مقدار مصرف اين دارو از راهخوراكي 500 ـ 250 ميليگرم هر 6 ساعتميباشد. در درمان آكنه اين دارو به مقدار250 ميليگرم 3 بار در روز به مدت 4 ـ 1هفته مصرف ميشود و سپس اين مقدار به2 بار در روز كاهش و تا بهبودي ادامهمييابد. در صورتي كه پاسخ درماني لازمديده نشود، افزايش مقدار مصرف ممكناست ضروري باشد. تتراسيكلين به مقدار500 ميليگرم 4 بار در روز براي 15 روزدر درمان مراحل اوليه سيفيليس مصرفميشود. مقدار مصرف تتراسيكلين دردرمان اورتريت غيرگونوكوكي 500ميليگرم 4 بار در روز براي 21 ـ 7 روزميباشد. بهصورت موضعي، يك يا دو باردر روز استفاده ميشود.
كودكان: به صورت موضعي يك يا دو باردر روز بر روي موضع ماليده ميشود. بهعنوان ضد باكتري، در كودكان با سن 8سال و بيشتر، مقدار 12/5mg/kg ـ 6/15 هر6 ساعت مصرف ميشود.
اشكال دارويي:
Capsule: 250mg
Topical Ointment: 3%
VANCOMYCIN
موارد مصرف: وانكومايسين در مواردمحدودي از جمله در پيشگيري و درمانآندوكارديت و ساير عفونتهاي جدي ناشياز كوكسيهاي گرم مثبت (ماننداستافيلوكوك مقاوم به پنيسيلينها)مصرف ميشود.
مكانيسم اثر: وانكومايسين عليهباكتريهاي گرم مثبت هوازي و بيهوازيمؤثر است. اين آنتيبيوتيك با اثر بر رويساخت ديواره سلولي، بر روي اغلبباكتريها اثر باكتريسيد دارد.
فارماكوكينتيك: وانكومايسين پس ازانفوزيون بطور گسترده در بافتها ومايعات بدن منتشر ميشود. از آنجا كه اثردارو نسبت طولاني مدت است، ميتوان آنرا هر 12 ساعت مصرف نمود. نيمه عمردارو در بزرگسالان 4-11 ساعت است كهدر صورت عيب كار كليه ممكن است به6-10 روز برسد. دفع اين دارو عمدتكليوي است.
موارد منع مصرف: در صورت وجودسابقه اختلالات شنوايي از مصرف ايندارو بايد خودداري گردد.
هشدارها: 1 ـ انفوزيون سريع اين داروها باخطر واكنشهاي آنافيلاكتيك همراه است وبايد از آن اجتناب كرد.
2 ـ محل تزريق دارو در هر بار انفوزيونبايد تغيير داده شود.
3 ـ مصرف اين دارو در بيماران مبتلا بهنارسايي كليه و در سالخوردگان بايد بااحتياط فراوان صورت گيرد.
4 ـ آزمونهاي شمارش سلولهاي خون،آناليز ادرار و سنجش كار كليه در طولدرمان با اين دارو ضروري است. آزمونسنجش شنوايي در طول مصرف اين دارودر بيماران سالخورده يا مبتلا به عيب كاركليه بايد انجام شود.
فارماكوكينتيك: جذب دارو از مجرايگوارش سريع و تقريب كامل است، هر چندبه علت متابوليسم عبور اول در كبد، فراهمزيستي دارو حدود 65 درصد ميباشد.مصرف غذاي چرب باعث كاهش ميزان وسرعت جذب دارو ميشود. دارو از سدخوني ـ مغزي عبور ميكند. اين دارو ازجفت عبور ميكند. متابوليسم دارو كبدياست. نيمه عمر آن 1 ساعت و دفع آنكليوي است. غلظت دارو 1/5 ـ 0/5 ساعتپس از مصرف به حداكثر ميرسد.
هشدارها: 1 ـ در بيماران مبتلا به كاهشفعاليت مغز استخوان، كبود اسيد فوليك ياويتامين B12 و عيب كار كبد، بايد با احتياطفراوان مصرف شود.
2 ـ اين دارو سبب درمان عفونت HIVنميشود و بيمار بايد در مقابل عفونتهايفرصتطلب توسط داروهاي ضدعفونتدرمان شود.
3 ـ بيماران مبتلا به كمخوني ياگرانولوسيتوپني قابل توجه ممكن استنياز به كاهش مقدار مصرف دارو داشتهباشند تا مغز استخوان بحال عاديبرگردد.
4 ـ در بيماراني كه 6 ماه يا بيشتر دارومصرف كردهاند، HIV مقاوم به دارومشاهده شده است.
5 ـ دارو باعث كاهش خطر انتقال HIVناشي از تماس جنسي يا آلودگي خوننميشود، اما در پيشگيري از انتقال آن ازمادر به جنين مؤثر است.
6 ـ با پيشرفت بيماري و مقادير مصرفبالاي دارو، عوارض خوني بيشتر است، بههمين دليل شمارش سلولهاي خون وبررسي كار كبد در طول درمان لازم است.
7 ـ گرانولوسيتوپني و كمخوني با تعدادلنفوسيتهاي CD4، غلظت هموگلوبين وتعداد گرانولوسيتها در شروع درماننسبت معكوس داشته و بطور مستقيمبسته به مقدار مصرف و دوره درماناست. كمخوني قابل توجه عموم 4-6 هفتهبعد از درمان ديده ميشود.
8 ـ كمخوني بيمار با قطع يا كاهش مقدارمصرف دارو معمولا بهبود مييابد، هر چندبا مقدار مصرف كمتر ممكن است نياز بهانتقال خون و يا مصرف اريتروپويتينباشد. در بيمار مبتلا به گرانولوسيتوپنيممكن است نياز به وقفه درمان يا درمان با GM-CSFباشد.
عوارض جانبي: كمخوني، كاهش گلبولهايسفيد يا نوتروفيلها، تغيير در تعدادپلاكتها، سردرد شديد، بيخوابي، دردعضلاني و تهوع از عوارض جانبي مهم ونسبت شايع دارو ميباشند.
تداخلهاي دارويي: مصرف همزمانزيدوودين با داروهاي كاهنده فعاليت مغزاستخوان، ممكن است سبب تشديد اثراتاين داروها شود.
نكات قابل توصيه: 1 ـ اين دارو بيش ازمقدار تجويز شده نبايد مصرف شود.
2 ـ دوره درمان بايد كامل گردد.
3 ـ مراجعه منظم به پزشك به منظور انجامآزمونهاي خون ضروري است.
4 ـ از مصرف همزمان ساير داروها بدونمشورت با پزشك بايد خودداري گردد.
مقدار مصرف:
بزرگسالان: بصورت تك درماني درعفونت HIV به ميزان 100 ميلي گرم هر 4ساعت (600mg/day) مصرف ميشود ودر عفونت بدون علائم 100 HIV ميليگرمهر 4 ساعت در زمان بيداري (500mg/day)مصرف ميشود. زيدوودين همچنين درمقادير 200 ميليگرم هر 8 ساعت بكارميرود. در پيشگيري از HIVمنتقل شده ازمادر به جنين مقدار 100 ميليگرم پنج باردر روز بعد از هفته 14 آبستني شروع و تازمان زايمان ادامه مييابد.
كودكان: در عفونت HIV در كودكان 3 ماههتا 12 ساله 180mg/m2 - 90 هر 6 ساعتمصرف ميشود. مقدار مصرف نبايد از200 ميليگرم هر 6 ساعت بيشتر شود. دركودكان مبتلا به گرانولوسيتوپني ممكناست نياز به كاهش مقدار مصرف تا
120 mg/m2 هر 6 ساعت باشد. درپيشگيري از انتقال عفونت HIV مادر بهنوزاد، مقدار مصرف نوزادان mg/kg 2 هر6 ساعت است كه طي 12 ساعت بعد از تولدشروع و تا 6 هفتگي ادامه مييابد. مقدارمصرف در كودكان 13 سال و بزرگتر،مانند بزرگسالان است.
VANCOMYCIN
موارد مصرف: وانكومايسين در مواردمحدودي از جمله در پيشگيري و درمانآندوكارديت و ساير عفونتهاي جدي ناشياز كوكسيهاي گرم مثبت (ماننداستافيلوكوك مقاوم به پنيسيلينها)مصرف ميشود.
مكانيسم اثر: وانكومايسين عليهباكتريهاي گرم مثبت هوازي و بيهوازيمؤثر است. اين آنتيبيوتيك با اثر بر رويساخت ديواره سلولي، بر روي اغلبباكتريها اثر باكتريسيد دارد.
فارماكوكينتيك: وانكومايسين پس ازانفوزيون بطور گسترده در بافتها ومايعات بدن منتشر ميشود. از آنجا كه اثردارو نسبت طولاني مدت است، ميتوان آنرا هر 12 ساعت مصرف نمود. نيمه عمردارو در بزرگسالان 4-11 ساعت است كهدر صورت عيب كار كليه ممكن است به6-10 روز برسد. دفع اين دارو عمدتكليوي است.
موارد منع مصرف: در صورت وجودسابقه اختلالات شنوايي از مصرف ايندارو بايد خودداري گردد.
هشدارها: 1 ـ انفوزيون سريع اين داروها باخطر واكنشهاي آنافيلاكتيك همراه است وبايد از آن اجتناب كرد.
2 ـ محل تزريق دارو در هر بار انفوزيونبايد تغيير داده شود.
3 ـ مصرف اين دارو در بيماران مبتلا بهنارسايي كليه و در سالخوردگان بايد بااحتياط فراوان صورت گيرد.
4 ـ آزمونهاي شمارش سلولهاي خون،آناليز ادرار و سنجش كار كليه در طولدرمان با اين دارو ضروري است. آزمونسنجش شنوايي در طول مصرف اين دارودر بيماران سالخورده يا مبتلا به عيب كاركليه بايد انجام شود.
فارماكوكينتيك: به ميزان خيلي كم از سدخوني ـ مغزي عبور ميكند. توسط سيستمرتيكولواندوتليال متابوليزه ميشود. نيمهعمر تزريق عضلاني 39-49 ساعت وتزريق وريدي 8-30 ساعت ميباشد.23-33 روز بعد از قطع درمان، دارودوباره در خون ظاهر ميشود.
موارد منع مصرف: در صورت وجود ياسابقه پانكراتيت نبايد مصرف شود.
هشدارها: در صورت بروز پانكراتيت،درمان با دارو بايد براي هميشه قطع
شود.
عوارض جانبي: واكنشهاي حساسيتي وآنافيلاكسي، كاهش فاكتورهاي انعقاديپلاسما، سميت كبدي (ازجمله تغييراتچربي)، التهاب لوزالمعده، تهوع، استفراغ ودپرسيون CNS از عوارض جانبي مهم ونسبت شايع دارو هستند.
تداخلهاي داروئي: دارو با وينكريستين،گلوكو كورتيكوئيدها يا كورتيكوتروپين،آلوپورينول، كلشيسين، متوتركسات،انسولين يا داروهاي خوراكي كاهشدهندهقند خون تداخل دارد.
نكات قابل توصيه: با توجه به واكنشحساسيت مفرط بدارو، قبل از اولين تجويزو مواقعي كه يك هفته يا بيشتر بين دوتزريق فاصله باشد،انجام آزمون داخلجلدي توصيه ميشود.
مقدار مصرف:
بزرگسالان: در لوسمي حاد لنفوسيتيكمقدار IU/kg/day 200 بصورت وريديبمدت 28 روز مصرف ميشود.
كودكان: IU/m2/day 6000 بصورتعضلاني در روزهاي 4، 7، 10، 13، 16، 19،22، 25، 28 درمان همراه با وينكريستين وپردنيزون بكار ميرود و يا IU/kg/day1000 بصورت وريدي بمدت 10 روز دربيست و دومين روز درمان همراه باوينكريستين و پردنيزون بكار ميرود.
BLEOMYCIN
موارد مصرف: بلئومايسين در درمانسرطان سلولهاي سنگفرشي سر و گردن،گلو، سرويكس، پوست، كليه، مهبل و بيضهبكار برده ميشود. اين دارو همچنين ممكناست در افوزيونهاي بدخيم پريتونال وپلورال و در درمان لنفوم هوچكيني وغيرهوچكيني موثر باشد.
مكانيسم اثر: بلئومايسين يك آنتيبيوتيكاست كه اثر خود را هم بر روي سلولهايقابل تقسيم و هم سلولهايي كه در حال رشدنيستند ميگذارد. مكانيسم احتمالي آنتداخل در فاز G2 تقسيم سلولي وجلوگيري از رشد سلول سرطاني است.
فارماكوكينتيك: بعد از تزريق عضلاني وداخل صفاقي بخوبي جذب ميگردد. محلمتابوليسم آن كاملا مشخص نيست وليبنظر ميرسد كه در كبد و كليه صورتميگيرد و از طريق كليوي هم دفع
ميگردد.
عوارض جانبي: ايديو سنكرازي و سميتريوي با مصرف طولاني مدت بلئومايسينبروز ميكند. مهمترين عارضه ايجادسوختگي و زخم در محل تزريق است.سندرم رينود نيز در بعضي موارد ديدهميشود. ممكن است ريزش مو، تب و لرزنيز در بيمار تحت درمان ديده شود.
تداخلهاي داروئي: مصرف توأم باسيسپلاتين باعث تأخير در دفعبلئومايسين ميگردد و سميت آنرا افزايشميدهد. مصرف وينكريستين قبل از تجويزبلئومايسين باعث حساس شدن بافتسرطاني به بلئومايسين ميگردد.
نكات قابل توصيه: 1 ـ محلول بلئومايسيناستريل را ميتوان توسط محلولدكستروز و يا كلرورسديم رقيق و سپسمصرف نمود.
2 ـ بدليل احتمال بروز ايديوسنكرازي،بيمار 4 ساعت قبل از مصرف دارو توسطيك واحد از بلئومايسين تست گردد.
3 ـ برخي از پزشكان جهت جلوگيري از تبو لرز آنافيلاكسي از داروهاي استروئيدي،استامينوفن و ديفنهيدرامين استفادهميكنند.
مقدار مصرف: در بيماري هوچكين،سرطان سلولهاي سنگفرشي،لنفوساركوما و سرطان بيضه بصورتداخل عضلاني، وريدي و زيرجلدي
0/25-0/5 u/kg و يا 10-20 u/m2 يك و يادو بار در هفته و يابصورت انفوزيونداخل وريدي بطور مداوم u/kg 0/25 و يا15 u/m2 در يك روز بمدت 4 تا 5 روزتجويز ميگردد.
در سرطان سلولهاي سنگفرشي سر وگردن و همچنين در سرطان رحم از
راه انفوزيون در شريان موضعي30-60u/day در مدت 1-24 ساعتمصرف ميگردد. در ترشحات ناشي ازتومورهاي بدخيم 15-120 واحد در 100ميليليتر محلول تزريقي كلرورسديم قطرهقطره داخل جنب تزريق و پس از 24 ساعتخارج ميگردد.
به عنوان مقدار مصرف نگهدارنده. دربيماري هوچكين، بصورت داخل عضلانيو يا وريدي يك واحد در روز و يا 5 واحددر هفته مصرف ميشود.
در درمان زگيل معمولي اين دارو
بصورت داخل ضايعه به مقدار 0/2-0/8واحد (بسته به اندازه ضايعه) يك و
يا دو بار در فواصل 2-4 هفتهاي تا
حداكثر مقدار مصرف 2 واحد مصرفميشود.
BUSULFAN
موارد مصرف: بوسولفان در درمان لوسميميلوسيتيك مزمن بكار ميرود و در درمانلوسمي ميلوسيتيك حاد نيز مصرف شدهاست.
مكانيسم اثر: بوسولفان در چرخه سلوليبطور غير اختصاصي عمل و باالكيلاسيون و اتصال به زنجيره DNAباعث مهار فعاليت DNA ميشود.
فارماكوكينتيك: بوسولفان بطور كامل ازمجراي گوارش جذب ميشود. متابوليسمآن كبدي و سريع است و پاسخ باليني دارومعمولا 1-2 هفته بعد از شروع درمان آغازميشود. دفع آن كليوي و آهسته و عمدتبصورت متابوليت است.
هشدارها: 1 ـ اندازهگيري هماتوكريت وهموگلوبين و شمارش لكوسيت قبل ازشروع و در فواصل درمان بدليل مهارديررس و شديد فعاليت مغز استخوانناشي از بوسولفان، بايد انجام شود.
2 ـ بدليل اثرات ديررس دارو، به محضمشاهده اولين علائم كاهش شديد وناگهاني لكوسيتها (بخصوصگرانولوسيتها)، درمان قطع و يا مقدارمصرف دارو كاهش داده شود تا از اثراتغيرقابل برگشت كاهش فعاليت مغزاستخوان جلوگيري شود.
3 ـ دارو ميتواند باعث ديسپلازي سلوليدر بسياري از بافتها مثل ريه، عقدههايلنفي، پانكراس، تيروئيد، غده فوق كليه، كبد،مغز استخوان، مثانه، پستان و دهانه رحمشود.
4 ـ با بروز اولين علامت فيبروز ريويمصرف دارو بايد قطع شود.
5 ـ مصرف بوسولفان به تنهايي منجر بهمسموميت كبدي نميشود ولي مصرفمداوم آن با تيوگوانين باعث بروز واريسمري و آسيب عملكرد كبد ميشود. همچنينمقادير مصرف بالاي دارو باعث بروزتشنج ميشود.
عوارض جانبي: آنمي، لكوپني يا عفونت،ترومبوسيتوپني، ديسپلازي ريه، فيبروزريه، هيپراوريسمي يا نفروپاتي ناشي
از اسيداوريك، استئوماتيت، آمنوره ومهار تخمدان و سياه شدن پوست ازعوارض جانبي مهم و نسبت شايع داروميباشند.
نكات قابل توصيه: لكوپني معمولا 10-15روز پس از درمان بروز و تعدادگويچههاي سفيد در روز 11-30 درمان بهحداقل ميرسد. اين كاهش ممكنست تا يكماه پس از قطع مصرف دارو هم ادامهداشته باشد، ولي معمولا طي 12-20 هفتهبهبود مييابد.
مقدار مصرف:
بزرگسالان: در درمان لوسمي ميلوسيتيكمزمن ابتدا mg/m2/day 1/8 يا
0/06 mg/m2/day تا زماني كه تعدادگويچههاي سفيد كمتر از 15000 عدد
در هر ميليمتر مكعب برسد، مصرفميشود. محدوده معمول مقدار مصرف
4-8 mg/day است ولي ممكن است از1-12 mg/day تغيير كند. در شمارشماهانه زماني كه تعداد گويچههاي سفيد به50000 عدد در هر ميليمتر مكعب برسد،درمان از سر گرفته ميشود. مقدارمصرف نگهدارنده mg/day 1-3 ميباشد.مقدار مصرف نگهدارنده فقط در موارديتوصيه ميشود كه بهبودي بيمار بيشتر از3 ماه دوام نياورد.
كودكان: در لوسمي ميلوسيتيك مزمن
ابتدا mg/kg/day 0/06-0/12 يا
mg/m2/day 1/8-4/6 تجويز ميشود.مقدار مصرف بايد طوري تنظيم شود كهتعداد گويچههاي سفيد تا حدود 20000عدد در هر ميليمتر مكعب خون كاهش يابدو در همين سطح بماند.
CARBOPLATIN
موارد مصرف: كربوپلاتين در درمانكارسينوماي تخمدان، ريه، سر و گردن،بيضه و سمينوما مصرف ميشود.
مكانيسم اثر: كربوپلاتين احتمالا مانع جداشدن دو رشته DNA از يكديگر و تداخل باعملكرد آن ميشود. كربوپلاتين در چرخهسلولي بطور غيراختصاصي عمل ميكند.
فارماكوكينتيك: نيمه عمر اوليه پلاسمايي(آلفا) 1/1 تا 2 ساعت و نيمه عمر پلاسماييپس از توزيع مجدد (بتا) 2/6 تا 5/9 ساعتاست. دفع دارو كليوي است.
عوارض جانبي: كمخوني، كاهش گلبولهايسفيد خون و درد در ناحيه تزريق ازعوارض شايع دارو هستند.
نكات قابل توصيه: 1 ـ توصيه ميشودكربوپلاتين براي بيمارن بستري دربيمارستان و تحت مراقبت پزشكمتخصص تجويز شود. ضمن تسهيلاتلازم براي درمان واكنش آنافيلاكتيكاحتمالي بايد در دسترس باشد.
2 ـ مقدار مصرف نگهدارنده بايد براي هربيمار بصورت انفرادي و با توجه بهپاسخهاي باليني و تغييرات هماتولوژيكبيمار و ظهور يا شدت سميت دارو تعيينشود.
3 ـ توصيه ميشود انفوزيون وريديكربوپلاتين طي 15-60 دقيقه انجام شود.ضمن كربوپلاتين از طريق انفوزيونمداوم وريدي طي 24 ساعت قابل تجويزاست.
4 ـ تقسيم مقدار مصرف تام روزانه به 5قسمت ممكن است شدت تهوع و استفراغ راكاهش دهد.
مقدار مصرف: مقدار مصرف اوليه دركارسينوماي تخمدان mg/m2 250 است.مقدار مصرف با توجه به كليرانسكرآتينين تنظيم ميگردد. مقدار مصرفنگهدارنده بر مبناي تعداد پلاكت وگلبولهاي سفيد خون بيمار تنظيم
ميگردد.
CARMUSTINE
موارد مصرف: كارموستين در درمانتومورهاي اوليه مغز، لنفومهاي هوچكينيو غيرهوچكيني و ميلوم مولتيپل مصرفميشود و ممكن است در درمانكارسينوماي كبد و گوارش و ملانومايبدخيم نيز مؤثر باشد.
مكانيسم اثر: كارموستين يك عامل آلكيلهكننده است كه ميتواند DNA و RNA راآلكيله كند.
فارماكوكينتيك: كارموستين از سد خوني ـمغزي ميگذرد. متابوليسم آن كبدي استو بطور عمده از كليه دفع ميشود.
هشدارها: 1 ـ كارموستين در صورتوجود ضعف مغز استخوان، عيب كارريههاو عيب كار كليه، بايد با احتياطفراوان تجويز شود.
2 ـ احتمال بروز مقاومت متقاطع
بين لوموستين و كارموستين وجود
دارد.
عوارض جانبي: كاهش گلبولهاي سفيد خونيا عفونت، التهاب وريد، پنوموني يا فيبروزريوي و كاهش پلاكتهاي خون، از عوارضشايع كارموستين هستند.
نكات قابل توصيه: 1 ـ بهمنظور جلوگيري ازضعف مغزاستخوان ناشي از كارموستين،دورههاي درماني با آن حداقل بايد ششهفته فاصله داشته باشد.
2 ـ مقدار مصرف دارو بايد طي 1-2 ساعتانفوزيون گردد تا مانع بروز التهاب درمحل تزريق گردد.
3 ـ كارموستين را ميتوان بصورت تزريقداخل شريان كبدي نيز مصرف كرد.
مقدار مصرف: براي درمان تومورهايمغزي، كارسينوم دستگاه گوارش،
لنفوم هوچكيني يا غير هوچكيني، ميلوممولتيپل يا ملانوماي بدخيم مقدار150-200mg/m2 به صورت مقدار واحدهر 6-8 هفته يا mg/m 2 75-100 طي دوروز متوالي هر 6 هفته يا mg/m 2 40 طي 5روز متوالي هر 6 هفته تزريق وريديميشود. مقدار مصرف دارو بايد بر مبنايتعداد گلبولهاي سفيد خون يا پلاكتهاتنظيم گردد.
اشكال دارويي:
Injection: 100 mg
مكانيسم اثر: كلرامبوسيل بطورغيراختصاصي بر چرخه سلولي تأثيرگذارده و براي سلولهايي كه در حال تكثيرنيستند. نيز سمي است.
فارماكوكينتيك: كلرامبوسيل به خوبي و باسرعت از مجراي گوارش جذب ميشود.متابوليسم آن كبدي و نيمه عمر آن تقريب 5ساعت است. حداكثر غلظت پلاسمايي داروپس از يك ساعت بوجود ميآيد. اثردرماني آن معمولا پس از 3-4 هفته ظاهرميشود. دفع اين دارو كليوي است.
عوارض جانبي: عمدهترين عارضه جانبيكلرامبوسيل تضفيف مغز استخوان است.لكوپني، نوتروپني، ترومبوسيتوپني كاهشايمني، بروز عفونت از عوارض شايع ايندارو هستند.
نكات قابل توصيه: 1 ـ مصرف مايعات كافيو يا تجويز آلوپورينول از بروز سميتكليوي ناشي از بالا رفتن اسيداوريك دربيماران مبتلا به لوسمي و لنفوم جلوگيريميكند.
2 ـ در صورت بروز سميت تنفسي يا ايجادبثورات جلدي شديد لازم است مصرفدارو قطع گردد.
3 ـ با توجه به احتمال بروز تضعيف مغزاستخوان كلرامبوسيل بايد به فاصله 4-6هفته از تجويز پرتو درماني يا سايرداروهاي شيمي درماني مورد مصرفقرار گيرد.
مقدار مصرف:
بزرگسالان: درمان لوسمي لنفوسيتيكمزمن، لنفومهاي هوچكيني و غير هوچكينيدر شروع درمان0/1-0/2mg/kg (معمولا 4تا 10 ميليگرم) يك يا چند بار در روزمصرف ميشود. درمان متناوب به فاصلهدو هفته باعث كاهش عوارض خوني داروميگردد در اين صورت مقدار مصرف اوليه0/4 mg/kg ميباشد كه هر دو هفته يكبار تا0/1 mg/kg قابل افزايش است تا ميزان موثريا سمي دارو حاصل شده و به اين ترتيبمقدار مصرف دارو تنظيم ميگردد.
بهعنوان كاهنده ايمني در درمانسندرم نفروتيك mg/kg 0/2 ـ 0/1 يكبار درروز به مدت 12 ـ 8 هفته مصرف ميشود.حداكثر ميزان مصرف اين دارو 14mg/kgو حداكثر دوره درمان 12 هفته ميباشد.برخي از پزشكان ميزان مصرف را8/2mg/kg و حداكثر دوره درمان را ششهفته توصيه ميكنند.
كودكان: در لوسمي لنفوسيتيك مزمن،لنفومهاي هوچكيني 0/1-0/2 mg/kg يك ياچند بار در روز مصرف ميشود. ميزانمصرف به عنوان كاهنده ايمني در سندرمنفروتيك مشابه مقدار مصرف بزرگسالاناست.
CHLORMETHINE (NITROGEN MUSTARD)
موارد مصرف: اين دارو در بيماريهايسرطان ريه، لوسمي، (لنفوسيتيك مزمن ولوسمي ميلوسيتيك مزمن)، لنفومهوچكيني (و بعضي از انواع غيرهوچكيني)، ترشحات ناشي از توموربدخيم، ميكوزفونكوئيد و پلي سيتمي ورابكار برده ميشود.
مكانيسم اثر: اين دارو با ايجاد اتصال بيندو رشته DNA و نيز RNA موجب مهارساخت پروتئينها و نهايت مرگ سلولميگردد.
فارماكوكينتيك: كلرمتين بسرعت توسطمايعات بدن غيرفعال و بعد از تزريق داخلحفرهاي بطور ناقص جذب ميگردد. ايندارو بسرعت توسط بافتها و مايعات بدنخنثي و اثر آن طي چند ثانيه تا چند دقيقهظاهر ميشود.
هشدارها: در موارد زير دارو بايد با احتياطتجويز گردد:
1 ـ كاهش فعاليت مغز استخوان، افرادي كهسابقه تومور مغز استخوان و يا عفونتهايشديد و گسترده داشتهاند.
2 ـ اين دارو احتمالا باعث تضعيف گنادهادر هر دو جنس ميگردد.
عوارض جانبي: تب، لرز و يا گلو درد، وقفهدر فعاليت اندامهاي تناسلي، بثوراتناگهاني، كاهش شنوايي و زنگ زدن گوشاز عوارض جانبي شايع اين دارو ميباشند.
تداخلهاي داروئي: كلرمتين ممكن استغلظت خوني اسيداوريك را افزايش دهد.بنابراين اگر همزمان با آلوپورينول وكلشيسين مصرف شود، تنظيم مقدارمصرف داروهاي ضد نقرس ضرورياست.
نكات قابل توصيه: 1 ـ احتمال بروز مكررتهوع، استفراغ و كاهش اشتها وجود داردولي درمان را با وجود اين عوارض بايدادامه داد.
2 ـ در صورت بروز خونريزي غيرطبيعي،دفع دشوار ادرار، مدفوع سياهرنگ ووجود نقاط قرمز رنگ در روي پوستحتم پزشك بايد در جريان قرار گيرد.
3 ـ از استنشاق و تماس چشمي و خوراكيبا دارو خودداري گردد و در صورت تماسفور محل با آب براي حداقل 15 دقيقه وسپس با محلول 2% تيوسولفات سديمشسته شود.
مقدار مصرف: بصورت تجويز وريدي،مقدار 0/4 mg/kg/day بصورت يك جا يا در2-4 مقدار منقسم متوالي مصرف ميشود.در تجويز داخل حفرهاي ميزان mg/kg 0/4يا بصورت داخل پريكارد مقدار mg/kg 0/2مصرف ميشود. اين مقدار در افرادي كهقبلا تحت درمان با ديگر داروهاي سميبراي سلول قرار گرفتهاند. به0/2-0/3mg/kg/day كاهش مييابد.
CISPLATIN
موارد مصرف: سيسپلاتين در درمانكارسينوماي مثانه، تخمدان و بيضهمصرف ميشود. همچنين اين دارو دردرمان كارسينومهاي قشر غده فوق كليه،پستان، رحم، دستگاه گوارش، ريه،پروستات، سرو گردن و تومورهاي germcell، نوروبلاستوما و اوستئوساركومامصرف ميشود.
مكانيسم اثر: سيسپلاتين مشابه عواملالكيله كننده عمل ميكند و احتمالا از طريقايجاد اتصال بين رشتههاي DNA و نيزRNA، در عملكرد آنها تداخل ميكند.
فارماكوكينتيك: سيسپلاتين به سرعت ازطريق واكنشهاي غير آنزيمي هيدروليزميشود. از سد خوني ـ مغزي براحتيعبور نميكند. نيمه عمر آن حدود يكساعت است. دفع آن عمدت كليوي استولي پلاتين ناشي از هيدروليز دارو ممكناست تا 4 ماه در بافتها باقي بماند.
هشدارها: 1 ـ مصرف اين دارو در بيمارانمبتلا به نارسائي شنوائي، بايد با احتياطفراوان صورت گيرد.
2 ـ اثرات سوء دارو بر روي شنوائيدركودكان ممكن است شديدتر باشد.
3 ـ طي مصرف دارو، ارزيابي نورولوژيكو ميزان شنوائي بيمار بايد انجام شود.
عوارض جانبي: كم خوني ثانويه، نوتروپني،ترومبوسيتوپني، سميت كليوي، افزايشاسيد اوريك خون يا نفروپاتي ناشي ازاسيد اوريك و سميت شنوائي از عوارضشايع سيسپلاتين هستند.
CLADRIBINE
موارد مصرف: كلادريبين در درمان لوسميhairy cell بكار ميرود و در درمان لوسميلنفوسيتيك مزمن، لنفومهاي غيرهوچكينيو ماكروگلوبولينمي والدنستروم نيزمصرف شده است.
مكانيسم اثر: متابوليتهاي فسفريله شدهكلادريبين در لنفوسيتها و منوسيتهاتجمع يافته و اين سلولها را از بين
ميبرند. اثر دارو در چرخه سلولي غيراختصاصي بوده و به ميزان يكساني درمرحله تقسيم و استراحت لنفوسيتها اثرميكند.
فارماكوكينتيك: كلادريبين از سد خوني ـمغزي عبور ميكند. متابوليسم داروسلولي است. در انفوزيون مداوم وريدينيمه عمر توزيع دارو حدود 30 دقيقه ونيمه عمر نهايي آن 7 ساعت است.
هشدارها: 1 ـ دارو به ميزان قابل
توجهي براي سلولهاي خون ساز سميتدارد.
2 ـ در صورت بروز سميت عصبي مصرفدارو قطع شود.
3 ـ شروع دروههاي بعدي درماني باكلادريبين با احتياط فراوان و در صورتياست كه اثرات خوني دوره قبلي از بين رفتهباشد.
CYCLOPHOSPHAMIDE
موارد مصرف: سيكلوفسفاميد در درمانلوسمي لنفوبلاستيك حاد، لوسميمونوسيتيك حاد، لوسمي ميلوژنوس حاد،لوسمي گرانولوسيتيك مزمن،آدنوكارسينوماي تخمدان، سرطان پستان،سرطان ريه، سرطان آندومتر،ميلوممولتيپل، انواع لنفوما و در تومورويلمز بكار ميرود و به عنوان دارويكمكي جهت كاهش فعاليت سيستم ايمنيبدن براي جلوگيري از پس زدن پيوند،سندروم نفروتيك، آرتريت روماتوئيد ولوپوس اريتماتوز بكار ميرود.
مكانيسم اثر: يكي از متابوليتهايسيكلوفسفاميد همانند داروهاي آلكليهكننده عمل ميكند. اثر سلولكش آن عمدتناشي از ايجاد اتصال بين دو رشتهمولكولي DNA و نيز RNA و همچنين مهارساخت پروتئين است.
فارماكوكينتيك: سيكلوفسفاميد بخوبي ازدستگاه گوارش جذب ميگردد. به مقدارمحدودي از سد خوني، مغزي عبور ميكند.متابوليسم آن كبدي است و پس از آن بهمتابوليتهاي فعال تبديل و نهايت از طريقكليه دفع ميگردد.
عوارض جانبي: عوارضي كه بطور معمولاين دارو از خود نشان ميدهد شامللكوپني و يا عفونت كه معمولا بدون علامتميباشد. بدليل اثر كاهنده بر روي غددجنسي احتمال بروز اختلال در دورانقاعدگي وجود دارد كه پس از قطع دارورفع ميگردد. لكوپني نيز معمولا 17-21روز پس از قطع دارو بهبود مييابد.
تداخلهاي داروئي: سيكلو فسفاميد اگرهمزمان با آلوپورينول و يا كل شيسيناستفاده شود ممكن است غلظت اسيداوريك خون را بالا ببرد. سيكلوفسفاميد درصورت مصرف همزمان با داروهاي ضدانعقاد خوراكي، ممكن است فعاليت اينداروها را به علت كاهش ساخت كبديفاكتورهاي پيشانعقادي و تداخل با تشكيلپلاكتها، افزايش دهد.
مصرف همزمان سيكلو فسفاميد همراهسيتارابين باعث بروز خطر كارديوميوپاتي ميگردد. استفاده همزمان آن باداروهاي ديگر مضعف سيستم ايمني ممكناست به توسعه عفونت و يا سرطانبيانجامد.
نكات قابل توصيه: 1 ـ در صورت بروزخونريزي حتم بايد دارو قطع گردد.
2 ـ در صورت كاهش لكوسيتها و پلاكتهادارو بايد قطع گردد تا سطح خوني آنها بهحد قابل قبولي برسد و سپس ميتوان دارورا در صورت لزوم با مقدار كمتري تجويزنمود.
3 ـ بيمار بايد براي جلوگيري از خطرعارضه كليوي ناشي از افزايشاسيداوريك مايعات زياد مصرف كند.
مقدار مصرف
خوراكي:
بزرگسالان: به عنوان ضد سرطان بهمقدار mg/kg/day 1-5 مصرف ميشود.بعنوان كاهنده ايمني در درمان آرتريتروماتوئيد، مقدار mg/kg/day 1/5-2 داروميتواند تا مقدار mg/kg/day 3 افزايش پيداكند.
كودكان: به عنوان ضد نئوپلاسم مقدارشروع mg/kg/day 2-8 در مقادير منقسمبمدت شش روز يا بيشتر و مقدارنگهدارنده mg/day 2/5 دو بار در هفتهميباشد. در سندرم نفروتيك به عنوانكاهنده ايمني mg/kg/day 2/5-3 مصرفميشود.
تزريقي:
بزرگسالان: به عنوان ضد سرطان مقدارmg/kg 40-50 طي 2-5 روز تزريقميشود. مقدار مصرف نگهدارنده آن نيزدر حدود mg/day 10-15 هر 7-10 روز ويا mg/day 3/5 دو بار در هفته بصورتوريدي است.
كودكان: بعنوان ضد سرطان مقدارmg/kg/day 2-8 در مقادير منقسم بمدت
6 روز يا بيشتر تزريق وريدي ميشود.مقدار نگهدارنده mg/day 15 - 10 هر
10 - 7 روز يا mg/kg 30 هر 4 - 3 هفتهيكبار يا پس از بازگشت فعاليت مغز
استخوان به حالت عادي است.
مكانيسم اثر: سيتارابين يك آنتي متابوليتاست و در چرخه سلولي بطور اختصاصيدر مرحله تقسيم سلولي عمل ميكند وباعث مهار ساخت DNA و تا حد كمي RNAو پروتئين ميگردد.
فارماكوكينتيك: پس از تزريق وريدي مقدارمتوسطي از اين دارو از سد خوني ـ مغزيعبور ميكند. متابوليسم آن كبدي بوده ودفع آن عمدت كليوي است.
عوارض جانبي: عوارض جانبي سيتارابينبجز تهوع و استفراغ در صورت انفوزيونوريدي افزايش مييابند. عوارض شايعشامل تب، لرز و يا گلو درد ناشي از كمبودگويچههاي سفيد و عفونت است. همچنينخونريزي و كبودي غيرعادي ناشي ازكمي پلاكتها است.
تداخلهاي داروئي: در صورت مصرفهمزمان با آلوپورينول و كل شيسين نيازبه تنظيم مقدار دارو ميباشد.
نكات قابل توصيه: 1 ـ شروع درمان باسيتارابين بايد در بيمارستان و تحت نظرپزشك متخصص انجام گيرد.
2 ـ مقدار مصرف بيشتر سيتارابين وتزريق سريع وريدي بجاي دفعات بيشتر وزمان آهستهتر تزريق استفراغ و تهوعبيشتري توليد ميكند اما عوارض خوني آنكمتر است.
3 ـ مصرف زياد مايعات از تجمعاسيداوريك در كليه جلوگيري ميكند.
مقدار مصرف: در درمان لوسميميلوسيتيك حاد و اريترولوسمي، به عنوانمقدار شروع mg/kg/day 3 از راه وريدي(بصورت انفوزيون پيوسته طي 24 ساعتيا در مقادير منقسم بصورت تزريق سريعوريدي) برااي 5-10 روز و به عنوان مقدارنگهدارند. mg/kg 1 از طريق زير جلدي 1-2بار در هفته تزريق ميشود. در درمانلوسمي مننژي 5-75 mg/m2 از اشكال قابلتزريق داخل نخاع دارو، در فواصل متفاوتاز يكبار در روز بمدت 4 روز تا هر چهارروز يكبار داخل نخاع تزريق ميشود. اغلب30 mg/m2 هر چهار روز يكبار، تا جايي كهآزمايشات مايع مغزي ـ نخاعي طبيعيشوند، مصرف ميشود. پس از آن يكمقدار مصرف اضافي نيز تجويز ميگردد.
DACARBAZINE
موارد مصرف: داكاربازين در درمانملانوم بدخيم و لنفومهاي هوچكيني بكارميرود و در درمان ساركومهاي بافت نرمتوصيه شده است.
مكانيسم اثر: داكاربازين در چرخه سلوليبطور غيراختصاصي عمل و ممكن استساخت DNA و RNA را مهار كند.
فارماكوكينتيك: داكاربازين بميزان كم ازسد خوني ـ مغزي عبور ميكند. متابوليسمدارو كبدي است. نيمه عمر دارو 5 ساعتاست كه در عيب كار كبد به 7/2 ساعتميرسد. 40% داروي تزريق شده طي 6ساعت از كليهها دفع ميشود.
هشدارها: 1 ـ در صورت بروز كاهشسلولهاي خون درمان را قطع تا ميزانلكوسيتها و پلاكتها به مقادير قابل قبولبرگردد (يك هفته پس از قطع مصرف داروبه مقدار قابل قبول برميگردد).
2 ـ مواد حاصل از تجزيه محلولداكاربازين (در اثر نور)، ممكن است باعثبروز عوارض جانبي سوزش و درد درناحيه تزريق، تهوع، استفراغ و مسموميتكبدي شود.
عوارض جانبي: كمخوني، آسيببافتي ودرد وريد محل تزريق، كاهش گلبولهايسفيد يا پلاكتهاي خون، آنافيلاكسي،مسموميت كبدي، استئوماتيت، كاهشاشتها و تهوع و استفراغ از عوارض جانبيمهم و نسبت شايع دارو ميباشند.
مقدار مصرف: در ملانوم بدخيم مقدارmg/kg/day 2-4/5 بمدت 10 روز بصورتوريدي هر 28 روز يكبار و يا تاmg/m2/day 250 بمدت 5 روز بصورتوريدي هر 21 روز يكبار مصرف ميشود.در لنفومهاي هوچكيني، مقدار mg/m2/day150 بصورت وريدي بمدت 5 روز، همراهديگر داروهاي ضد سرطان، كه هر 28 روزتكرار ميشود و يا تا 375 mg/m2 در روزاول، همراه با ديگر داروهاي ضد سرطانهر 15 روز يكبار مصرف ميشود.
داكاربازين بميزان mg/m2/day 850بصورت مقدار مصرف واحد هر 21-42روز يكبار نيز مصرف ميشود كه سميتخوني قابل ملاحظهاي ندارد، اما تهوع واستفراغ شديدي ممكن است ايجاد نمايد.
DACTINOMYCIN
موارد مصرف: داكتينومايسين در درمانساركوم اوينگ، تيروئيد و تومورتروفوبلاستيك بكار مي رود. همچنين دردرمان كارسينوم رحم، بيضه، تومورويلمز، تومورتروفوبلاستيك ورابدوميوساركوما، كارسينوم تخمدان،استئوساركوما، ملانوم بدخيم و ساركومكاپوسي مصرف شده است.
مكانيسم اثر: داكتينومايسين بطورغيراختصاصي در چرخه سلولي عملكرده، با اتصال به DNA و جايگزيني بيندو جفت بازهاي آن، باعث مهار ساختRAN وابسته به DNA ميشود.
فارماكوكينتيك: دارو از سد خوني ـ مغزيعبور نميكند. به ميزان كم متابوليزه شدهو نيمه عمر آن 36 ساعت است. دفع داروعمدتا از طريق صفرا ميباشد و 30% داروپس از يك هفته در مدفوع و ادرار قابلبازيابي است.
هشدارها: 1 ـ به علت خطر بروز تاولهايشديد، دارو نبايد زودتر از 7ـ5 روز پس ازپرتو درماني تجويز شود.
2 ـ پيشنهاد ميشود در عيب كار كبد
مقدار مصرف دارو به نصف يا كمتر تقليليابد.
عوارض جانبي: كم خوني كه ممكن است بهكم خوني آپلاستيك منجر شود، اشكال دربلع و سوزش سردل، قرحه گوارشي ياالتهاب ركتوم، كاهش گلبولهاي سفيد وپلاكتهاي خون، استئوماتيت اولسراتيو،آنافيلاكسي و ترومبوفلبيت از عوارضجانبي مهم و نسبت شايع دارو
ميباشند.
تداخلهاي داروئي: با آلوپورينول،كلشيسين، دوكسوروبيسين و ويتامين Kتداخل دارد.
نكات قابل توصيه: 1 ـ به محض كاهشسلولهاي خون، ترومبوسيتوپني، اسهاليا استئوماتيت بايد درمان را فور متوقفكرد. با برگشت تعداد پلاكتها ولكوسيتها به مقادير رضايتبخش وبهبود بيمار، ميتوان درمان را از سر
گرفت.
2 ـ دارو را بايد در دورههاي متناوب كوتاهمدت تجويز كرد تا از بروز مسموميت با آنكه 2-4 روز بعد از آخرين بار مصرفدارو ظاهر شده و حداكثر براي 1-2 هفتهباقي ميماند، جلوگيري شود.
مقدار مصرف:
بزرگسالان: در درمان كارسينوم بيضه،رحم، تخمدان، تومورتروفوبلاستيك،تومور ويلمز، رابدوميوساركوما، ساركوماوينگ و بوتيروئيد 0/01-0/15mg/kg/dayبصورت وريدي در دورههاي حداكثر 5روز و به فاصله 4-6 هفته يكبار تزريقشود و يا mg/m2 0/5 يكبار در هفته(حداكثر 2 ميليگرم در هفته)، بمدت سههفته تزريق ميشود. بصورت پرفوزيونايزوله در ساركوم اوينگ يا بوتيروئيدبراي اندامهاي تحتاني يا لگن به ميزان
0/05 و براي اندامهاي فوقاني به ميزان0/035mg/kg تجويز ميشود. حداكثرمقدار مصرف تا 0/015 mg/kg/day و يا0/4-0/6mg/m2/day به مدت 5 روزميباشد.
كودكان: براي موارد فوق بميزان0/01-0/15mg/kg/day يا0/45mg/m2/day(تاmg/day 0/5) بصورت وريدي كه بهمدت حداكثر 5 روز يا مقدار mg/m2 2/5 درمقادير منقسم در يك دوره 7 روزه تجويزميشود. نوبت دوم را ميتوان پس از 4-6هفته در صورتي كه تمام علائم مسموميتاز بين رفته باشد بكار برد. مقدار مصرفاز طريق پرفوزيون ايزوله و همچنينحداكثر مقدار مصرف مثل بزرگسالاناست.