mehraab67
عضو جدید
1) چرخ دندهی ساده :
چرخدنده های ساده در انتقال حرکت در محورهای موازی بسیار معمول ومتداول هستند . این چرخ دنده ها نیروی شعاعی به یاتاقان وارد میکنند و دندانه های آن مستقیم و با محور چرخدنده موازی هستند و می توانند داخلی ویا خارجی باشند . در شکل هر دو نوع چرخدنده ی ساده ی داخلی و خارجی نشان دادهشده است . یک نوع چرخدنده ی ساده ی خارجی که دارای شعاع بینهایت است نیز در شکلنشان داده شده است که به آن چرخ دنده ی شانه ای گفته می شود .
-چرخدنده ی مارپیچی :
دندانه ها در چرخدنده ی مارپیچی در صحفه ی عرضی و در امتداد محور وزاویه ی مشخص که همان زاویه ی مارپیچ است دوران می کنند. این دندانه ها می توانند به صورت راست گرد وچپ گرد باشند . چرخدنده های مارپیچی می توانند به صورت داخلی و یاخارجی با هم جفت شوند ولی نوع داخلی آن معمول نیست . در نوع خارجی سمت دندانه هاباید مخالف باشد یعنی یکی راست گرد ودیگری چپ گرد اما در نوع داخلی بر خلاف خارجیباید از یک نوع باشند . دو چرخدنده علاوه بر این ها باید دارای زاویه مارپیچ یکسانیباشند . در شکل چرخدنده ی مارپیچی ساده از نوع خارجی نشان داده شده است .گاهیاوقات از چرخدنده های مارپیچی دوبل نیز استفاده می شود که در آن هر چرخدنده دارای هردو نوع دندانه ی راست و چپ می باشد . به طور معمول فاصله ی کوچکی میان دو مارپیچوجود دارد اما چرخدنده هایی وجود دارد که هیچ فاصله ای بین دو مارپیچ وجود ندارد .چرخدنده ی مارپیچی دوبل چرخدندهخ ی پیکانی و جناغی نیز نامیده می شود . چرخدنده یمارپیچی ساده هر دو نوع نیروی محوری و شعاعی را بر یاتاقان وارد می آورد .چرخدنده ی مارپیچی دوبل تنها نیروی شعاعی بر یاتاقان وارد می کند زیرا در آن نیرویمحوری توسط دو مارپیچ با دو سمت مخالف خنثی می شود . در شکل نمونه ای از چرخدنده یمارپیچی نشان داده شده است . اگر ما چرخدنده ی مارپیچی خارجی را شعاع بی نهایتفرض کنیم در نتیجه یک چرخ شانه ی ماپیچی خواهیم داشت . پهلو های این چرخ شانه صاف استو مستقیم اما مسیر این دندانه ها با صفحه ی زیرین خود زاویه ای ایجاد می کند .چرخ دنده ی ساده را می توان یک چرخدنده ی مارپیچی با زاویه مارپیچ صفر در نظر گرفت
چرخدنده ها در محورهای متقاطع
1) چرخدنده ی مخروطی دندانه مستقیم :
چرخدنده ی مخروطی دندانه مستقیم برای انتقال حرکت میان دو محورمتقاطع بکار می رود که زاویه ی معمول بین دو شفت نود درجه می باشد . دندانه ها دراین نوع چرخ دنده مستقیم اند و به طور مخروطی قرار گرفته و به طرف نوک مخروط همگراهستند . این چرخ دنده ها دو نیروی شعاعی و محوری را به یاتاقان وارد می کنند .نمونه ای از چرخ دنده ی مخروطی دندانه مستقیم در شکل نشان داده شده است .
2) چرخدنده ی مخروطی مارپیچی :
چرخدنده های مخروطی مارپیچی نیز همانند چرخ دنده ی مخروطی دندانهمستقیم برای انتقال حرکت از دو محور متقاطع که زاویه ی بین آن ها نود درجه استبکار می روند . دندانه ها در اینجا به صورت منحنی هستند و به سمتنوک مخروط جمع شده اند . این چرخ دنده دو نیروی محوری و شعاعی را به یاتاقان واردمی آورد
3) چرخدنده ی مخروطی زرول :
زرول نام تجاری شرکت گلیسون است در آمرئکا که بهنوع خاصی از چرخ دنده ی مخروطی مارپیچی اشاره می کند . در اینجازاویه ی مارپیچ صفر است و از آنجا به آن نام زرول داده اند . د راینجا دو نیروی شعاعی و محوری به یاتاقانوارد می شود .
4) صفحه دنده :
صفحه دنده دارای دندانه هایی است که صفحه ی چرخ دنده را قطع می کنند. آن ها بسیار مشابه چرخ دنده ی مخروطی اند . پینیون با صفحه دنده درگیرمی شود و زاویه ی بین دو محور نود درجه است .
چرخدنده در محورهای متنافر
1)چرخ دنده ی مارپیچی متقاطع :
چرخدنده ی مارپیچی متقاطع برای انتقال حرکت میان دو محور متنافراستفاده می شود . نمونه ای از این در شکل نشان داده شده است . چرخ دنده به تنهایی مانند چرخ دنده ی مارپیچاست . چرخ دنده ی مارپیچ برای محورهای موازی کاربرد داشت و سمتمارپیچ در دو چرخ دنده ی درگیر شده مخالف بود ؛ زاویه ی مارپیچ در دو چرخ دندهمساوی و اندازه ی گام متناسب با نسبت دندانه ها بود . در چرخ دنده ی مارپیچی متقاطع جهتمارپیچ در دو چرخ دنده ی درگیر می تواند موافق یا مخالف باشد و زاویه ی مارپیچ نیزمی تواند با هم فرق کند و اندازه ی گام با نسبت دندانه ها تناسبی ندارد . تنهامدول نرمال و اندازه ی نرمال گام برای چرخ دنده های محرک و متحرک با هم یکسان است .در هنگام درگیری در چرخدنده ی مارپیچی متقاطع فقط یک نقطه ی تماس به طور نظری وجوددارد اما در چرخ دنده های کمی فرسوده بجای نقطه یک خط تماس وجود دارد که این باعث میشود میزان انتقال قدرت از حالت تماس نقطه ای بسیار بیشتر باشد . این چرخ دنده ها دونیرو محوری و شعاعی را به یاتاقان وارد می کنند .
2) چرخ دنده ی حلزونی
این چرخ دنده ها برای انتقال حرکت میان دو محور متقاطع که دارای زاویه ینود درجه هستند بکار می رود . این شامل حلزون و چرخ حلزون می باشد . حلزون دارایدندانه های مارپیچی است وو چرخ حلزون دارای دندانه هایی است که با دندانه های حلزونپیچ میشود . این دو دارای جهت مارپیچ یکسانی هستند اما زاویه ی مارپیچ برای حلزونو چرخ حلزون متفاوت است ؛ این نوع چرخ دنده دو نیروی شعاعی و محوری را بهیاتاقان وارد می آورد .
در چرخ دنده ی حلزونی یک راهه ، در هنگام درگیری ، ما فقط یکخط تماس داریم ولی در چرخ دنده ی حلزونی دو راهه ما در هنگام درگیری ، یک سطحتماس داریم به همینچرخدنده های هیپوئیدی
چرخ دنده ی هیپوئیدی مشابه چرخ دنده ی مارپیچی مخروطی استولی در اینجا پینیون میتواند کمتر از شش دندانه داشته باشد درحالی که در چرخ دنده ی مخروطی کمترین دندانه دوازده است . این نوع چرخدنده دو نوع نیروی شعاعی و محوریرا به یاتاقان وارد می آورد .
دلیل چرخ دنده ی حلزونی دوبل قابلیت انتقال قدرتبیشتری دارد .
__________________
