امر به معروف و نهى از منكر

[شب روشن]

امر به معروف و نهى از منكر
1 - انسان در هر شرايطى بايد به تكاليف اخلاقى در همه روابط خود عمل كند و بكوشد افعال خود را با ضوابط اخلاقى هماهنگ سازد و ملكات نفسانى خويش را نيكو نمايد. بدون شك گرايش و عمل به تكاليف اخلاقى در جامعه {سالم و ايمانى} اسان‏تر و بيش‏تر است در جامعه متخلق به اخلاق اسلامى افراد بيشترى امكان تحقق غايت وجودى خود را مى‏يابند.
بنابراين تلاش براى اصلاح جامعه، به منزله فراهم آوردن مقدمات لازم براى رشد و كمال انسان‏هاست و از همين رو وظيفه شرعى و اخلاقى هر مسلمانى تلاش براى اصلاح جامعه است.
​

 

[شب روشن]

2 - امر به معروف و نهى از منكر تكليفى است كه اقدام براى اصلاح جامعه را بر عهده همه اعضاى جامعه مى‏گذارد. در مورد امر به معروف و نهى از منكر، در قرآن و روايات سخنان بسيارى وجود دارد كه اهميت و آثار عمل به آن را آموزش مى‏دهند:
و لتكن منكم امة يدعون الى الخير و يأمرون بالمعروف و ينهون عن المنكر و اولئك هم المفلحون؛ آل عمران، ۱۰۴.
و بايد از ميان شما گروهى مردم را به نيكى دعوت كنند و به كار شايسته وا دارند و از زشتى باز دارند و آنان همان رستگارانند.
​

 

[شب روشن]

در اين آيه، رستگارى نتيجه امر به معروف و نهى از منكر معرفى شده است
3 - در آيه ديگرى، ايمان و امر به معروف و نهى از منكر به عنوان معيار برترى امت اسلامى ذكر شده است:
كنتم خير امة اخرجت للناس تأمرون بالمعروف و تنهون عن المنكر و تؤمنون باللَّه؛ توبه، ۷۱.
شما بهترين امتى هستيد كه براى مردم پايدار شده‏ايد به كار پسنديده فرمان مى‏دهيد و از كار ناپسند باز مى‏داريد و به خدا ايمان داريد.
4 - همچنين قرآن كريم امر به معروف و نهى از منكر را از ويژگى‏هاى مؤمنان معرفى كرده است:
والمؤمنون و المؤمنات بعضهم اولياء بعض يأمرون بالمعروف و ينهون عن المنكر؛ آل عمران، ۱۱۰.
و مردان و زنان با ايمان، دوستان يكديگرند كه به كارهاى پسنديده وا مى‏دارند و از كارهاى ناپسند باز مى‏دارند.
5 - اميرالمؤمنين(ع) محتوا و مقصد امر به معروف و نهى از منكر را در عبارتى كوتاه بيان فرموده‏اند:
ايها المؤمنون انه من رأى عدوانا يعمل به و منكرا يدعى اليه فانكره بقلبه فقد سلم و برى‏ء و من انكر بلسانه فقد اجر و هو افضل من صاحبه و من انكره بالسيف لتكون كلمة اللَّه هى العليا و كلمة الظالمين هى السفلى فذلك الذى اصاب سبيل الهدى و قام على الطريق و نور فى قلبه اليقين؛
نهج‏البلاغه، قصارالحكم ۳۷۳.
اى مؤمنان! آن كه ببيند ستمى مى‏رانند يا مردم را به منكرى مى‏خوانند و او به دل خود آن را نپسندد، سالم مانده و گناه نورزيده و آن كه آن را به زبان انكار كرد، مزد يافت و از آن كه به دل انكار كرد برتر است و آن كه با شمشير به انكار برخاست تا كلام خدا بلند و گفتار ستمگران پست گردد او كسى است كه راه رستگارى را يافت و بر آن ايستاد و نور يقين در دلش تافت.
در اين عبارت سه نوع برخورد با منكر بيان شده است. بهترين و برترين نوع برخورد تلاش عملى براى از ميان بردن منكر است. از اين برترى مى‏توان فهميد كه مقصد نهايى نهى از منكر، پاكسازى محيط از منكرات است. ولى اگر اين هدف دست يافتنى نباشد آيا مى‏توان آسوده نشست؟ در همين عبارت برخورد كسى كه با زبانش به مقابله منكر مى‏رود ستوده شده است پس مى‏توان دريافت كه علنى شدن انكار و مخالفت با منكر نيز مطلوب است زيرا​

 

[شب روشن]

اولا در نابودى منكر مؤثر است
ثانيا مخالفان منكر يكديگر را مى‏يابند و احساس غربت نخواهند كرد.
به عبارت اظهار منكر، در آلودن چهره اجتماع و نامناسب ساختن محيط مؤثر است،لذا براى جبران اين اثر سوء، بايد مخالفت با آن نيز اظهار شود.
نوع ديگرى كه از برخورد با منكر بيان شده است انكار قلبى است اين نوع برخورد به منزله عكس العمل پيشگيرانه‏اى است كه از انحراف باطنى مؤمن جلوگيرى مى‏كند. هر مؤمنى كه در برابر منكرات بى‏تفاوتى نشان دهد؛ رفته رفته زشتى آنها در دلش مى‏ريزد و در خطر ارتكاب منكر واقع مى‏شود.
پس پاسدارى از ايمان شخصى هم به انكار و مخالفت با منكر وابسته است، حتى اگر اين انكار، عملى قلبى باشد و كمال مطلوب از نهى از منكر را برآورده نسازد.
6 - اميرالمؤمنين(ع) در عبارتى ديگر علاوه بر اين سه نوع برخورد با منكر، نوع چهارمى را هم بيان فرموده‏اند:
و منهم تارك لانكار المنكر بلسانه و قلبه و يده فذلك ميت بين الاحياء؛ نهج البلاغه- قصارالحكم ۳۷۴.
و از آنان كسى است كه منكر را به زبان و دل و دست باز ندارد، چنين كسى مرده‏اى است ميان زندگان.
كسى كه ايمان قلبى خود را از دست دهد در واقع حيات خود را از دست داده و همچون مرده‏اى بيش نيست. پس امر به معروف و نهى از منكر، پاسدار حيات انسان است؛ زيرا ايمان درونى او را نگاه مى‏دارد.
اميرالمؤمنين(ع) در ادامه همين سخن فرموده‏اند:
و ما اعمال البر كلها و الجهاد فى سبيل اللَّه عند الامر بالمعروف و النهى عن المنكر الا كنفثة فى بحر لجى و ان الامر بالمعروف و النهى عن المنكر لايقربان من اجل و لا ينقصان من رزق. و افضل من ذلك كله كلمة حق عند امام جائر؛ نهج البلاغه- قصارالحكم ۳۷۴.​

 

[شب روشن]

7 - و همه كارهاى نيك و جهاد در راه خدا در برابر امر به معروف و نهى از منكر چون دميدنى است به درياى پرموج پهناور. و همانا امر به معروف و نهى از منكر نه اجلى را نزديك كنند و نه از مقدار روزى بكاهند و بهتر از همه اين‏ها سخن عدالت است كه پيش روى حاكمى ستمكار گويند.
اين اهميت فراوان براى امر به معروف و نهى از منكر به سبب تأثير شگرف آن در حفظ ايمان شخصى و پاسدارى از سلامت محيط و تأمين اهداف اصيل دين مى‏باشد.
8 - آثار امر به معروف و نهى از منكر :
قبلا تأثير ترك امر به معروف و نهى از منكر را در مردن قلب و ايمان؛ ذكر كرديم. در عبارتى ديگر اميرمؤمنان على(ع) مى‏فرمايند:
فمن لم يعرف بقلبه معروفا و لم ينكر منكراً قلب فجعل اعلاه اسفله و اسفله اعلاه؛ قصار الحكم ۳۷۵.
الف: و آن كه به دل كار نيكى را نستايد و كار زشت ؛ او را ناخوش نيايد طبيعتش دگرگون شود چنان كه پستى بلند شود و بلنديش سرنگون.
با مردن دل و دگرگون شدن طبيعت، راه رستگارى و رسيدن به قرب خداوند و برخوردارى از نعمت‏هاى اخروى بسته مى‏شود:
ظهر الفساد، فلا منكر مغير، و لا زاجر مزدجر، افبهذا تريدون ان تجاوروا اللَّه فى دار قدسه و تكونوا اعز اوليائه عنده؟
هيهات لا يخدع اللَّه عن جنته، و لا تنال مرضاته الا بطاعته؛ نهج البلاغه الخطبه ۱۲۹.
ب:((بااینکه فساد آشكار گشت ولی نه كار زشت را دگرگون كننده‏اى مانده است و نه نافرمانى و معصيت را بازدارنده‏اى......
آيا با اين دستاويز مى‏خواهيد در دارقدس خدا مجاور شويد؟
و نزد وى از گرامى‏ترين دوستانش گرديد؟
هرگز! با خدا و بهشت او خدعه نتوان كرد و خشنودى او را جز به طاعت به دست نتوان آورد. ))
چنان كه قبلا گفتيم امر به معروف و نهى از منكر موجب مى‏شود كه مؤمنان يكديگر را بيابند و در برابر گناهكاران ايستادگى كنند. ​

 

[شب روشن]

اميرالمؤمنين(ع) مى‏فرمايند:
فمن امر بالمعروف شد ظهور المؤمنين و من نهى عن المنكر ارغم انوف المنافقين نهج البلاغهقصارالحكم، ۳۱.؛
ج: كسى كه امر به معروف كند پشتوانه مؤمنان را محكم كرده و كسى كه نهى از منكر نمايد بينى منافقان را به خاك ماليده است.
د: ايشان در عبارت ديگرى به اثار عميق سياسى و اجتماعى ترك اين وظيفه اشاره فرموده‏اند:
لا تتركوا الامر بالمعروف و النهى عن المنكر فيولى عليكم شراركم ثم تدعون فلا يستجاب لكم؛نهج البلاغهقصارالحكم، 47.
امر به معروف و نهى از منكر را وامگذاريد كه بـدتــريـن شما حكمرانى شما را بر دست گيرنده آن گاه دعا كنيد و مستجاب نشود.
پيامبر بزرگوار اسلام در عبارتى آثار مثبت عمل به اين وظيفه بزرگ و آثار منفى ترك آن را بيان فرمودند:
لا يزال الناس بخير ما امروا بالمعروف و نهوا عن المنكر و تعاونوا على البر و التقوى، فاذا لم يفعلوا ذلك، نـزعت عنهم البركات و سلط بعضهم على بعض و لم يكن لهم ناصر فى الارض و لا فى السماء؛ بحارالانوار، ج ۱۰۰، ص ۹۴.
هـ : مردم هماره بر نيكى هستند تا زمانى كه امر به معروف و نهى از منكر مى‏كنند و يكديگر را در نيكى و پرهيزكارى يارى مى‏دهند. پس چون اين كار را نكنند بركات از آن‏ها گرفته مى‏شود و برخى بر برخى ديگر چيره مى‏شوند و هيچ ياورى در زمين و آسمان بر ايشان نباشد.
9 - امر به معروف و نهى از منكر در صورتى كه از روى آگاهى به معروف و منكر صورت گيرد و آمران به معروف و ناهيان از منكر، خود به آن چه مى‏گويند عمل كنند تأثير بسيارى خواهد داشت و روابط اجتماعى را صالح و استوار خواهد خواهد گردانيد و اگر جز اين باشد تأثير آن وارونه خواهد بود. از همين روست كه اميرالمؤمنين(ع) زبان نفرين بر كسانى گشود كه برخلاف گفته خويش عمل مى‏كنند:
لعن اللَّه الامرين بالمعروف التاركين له و الناهين عن المنكر العاملين به؛ نهج‏البلاغه، الخطبه، ۱۲۹.
لعنت خدا بر آنان كه به معروف فرمان دهند و خود آن را واگذارند واز منكر باز دارند و خود آن را به جا آرند.
والحمداللَّه رب العالمين ​

 

[Lamister-iran]

امر به معروف و نهی از منکر

امر به معروف و نهی از منکر

​

جاتون خالی تابستون یه اردو جور شد مشهد. تو مسیر رفت وسط کویر اتوبوس مشکل اساسی پیدا کرد و چند ساعت معطل شدیم. مجبور شدیم نماز صبحمون رو همونجا بخونیم. تقریبا همه بچه ها پا شدن و یه نماز مشتی خوندیم ولی هیچ کدوم از راننده ها نماز صبحشون رو نخوندن (که متأسفانه بین جمع کثیری از راننده ها عرف و معروف یه چیز دیگه است!) ما هم خیلی عادی و راحت از کنار قضیه گذشتیم بعد که ماشین درست شد و حرکت کردیم فکر می کردم؛ به به تو چه جایی، چه نمازی خوندیم، ما نریم مشهد کی بره مشهد! که یهو به ذهنم خطور کرد (امام رضا خواست مغرور نشیم) که پس امر به معروف چی؟ شاید اگه من به راننده ها در مورد نماز چیزی می گفتم حداقلش احتمال داشت یکی از این بندگان خدا رو به فکر فرو ببره و چه بسا اصلاح می شد، همین به عنوان یک پدر رو بچه اش می تونست چه تأثیری بذاره و…
​

خداییش خیلی از غفلت خودم دلگیر شدم، داریم امر به معروف، بعدش نهی از منکر. یاد این سخن حضرت آقا افتادم که مضمونش این بود؛
​

گناهکار فقط بدحجاب و بی حجاب نیست.
​

 

[Lamister-iran]

 

[Joe_Bel]

امر به معروف و نهی از منکر بر هر انسان عاقل و بالغی واجب است و اگر اینگونه نبود ما امروز مسلمان نبودیم و اسلام به دنیا نرسیده بود (110 ال عمران)

 

[Lamister-iran]

پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله فرمودند:



«گروهی هستند که نه پیامبرند ونه شهید، ولی مردم به مقام آنان که به خاطر امر به معروف به دست آورده اند غبطه می خورند».

 

[Lamister-iran]

انجام هر امر به معروف و نهی از منکر خود یک موفقیت است، چراکه: حتی اگر به نتیجه نرسد ادای تکلیف است و اجر و ثواب خود را دارد؛ اما چه بهتر که امر و نهی ما منجر به اصلاح وضعیت شود، و تلاش ما منجر شود به اینکه یک کار نیک انجام شود و یا یک کار زشت کنار گذاشته شود. برای انتخاب روش درست و مؤثرترین راه کار توجه به اصول و ملاحظات اساسی ذکر شده مفید می‌باشد:
​

روی عکس کلیک کنید.

 

[hesam72]

شهید غیرت....

 

[Vahidrezaii]

 قال امام على علیه السلام :

وَماأعمالُ البِرِّ كُلُّها وَالجِهادُ فى سَبيلِ اللّه‏ِ عِندَ المرِ بِالمَعرُوفِ وَالنَّهىِ عَنِ المُنكَرِ إِلاّ كَنَفثَةٍ فى بَحرٍ لُجِّىٍّ؛


همه كارهاى خوب و جهاد در راه خدا در برابر امر به معروف و نهى از منكر چون قطره‏اى است در درياى عميق.


نهج البلاغه، حكمت 374

 

[Vahidrezaii]

حدیث امام على عليه السلام :


إنَّ الأمرَ بِالمَعروفِ وَالنَّهىَ عَنِ المُنكَرِ لا يُقَرِّبانِ مِن أَجَلٍ وَلا يَنقُصانِ مِن رِزقٍ ، لكِن يُضاعِفانِ الثَّوابَ وَيُعظِمانِ الجرَ وَأفضَلُ مِنهُما كَلِمَـةُ عَدلٍ عِندَ إمامٍ جائِرٍ؛


امر به معروف و نهى از منكر نه اجلى را نزديك مى‏كنند و نه از روزى كم مى‏نمايند، بلكه ثواب را دو چندان و پاداش را بزرگ مى‏سازند و برتر از امر به معروف و نهى از منكر سخن عادلانه‏اى است نزد حاكمى ستمگر.




غررالحكم، ج2، ص611، ح3648

 

[Vahidrezaii]

راهبردهای رهبر فرزانه انقلاب در زمینه امر به معروف و نهی از منکر؛


مواظب باشید کسانی از "امر به معروف" و "نهی از منکر" سوءاستفاده نکنند

مردم با تیزهوشی نگذارند این فریضه بزرگ زمین بماند

مواظب باشید کسانی از این واجب الهی، سوءاستفاده نکنند. حساب‌ صاف کردن‌ها، به خرده‌ حساب‌های گذشته رسیدن، پرده‌دری، آبروریزی، تعرض به نوامیس به بهانه امر به معروف و نهی از منکر، نباید باشد، خود مردم، با تیزهوشی نباید بگذارند این واجب الهی و این فریضه بزرگ زمین بماند، یا خدای ناکرده مورد سوءاستفاده قرار گیرد.


امر به معروف و نهی از منکر در مقیاس وسیع و عمومی خود حتی از جهاد بالاتر است و اساس جهاد را این فریضه استوار می‌کند اما اینکه امر به معروف و نهی از منکر چیست و ما در مقابل آن چه وظیفه‌ای داریم در آیات و روایات به صراحت بیان شده است.

امر به معروف و نهی از منکر یکی از ارکان اساسی اسلام و ضامن برپا داشتن همه فرایض اسلامی است و باید در جامعه ما احیاء شود و هر فردی از آحاد مردم، خود را در گسترش نیکی و صلاح و برچیده شدن زشتی و گمراهی و فساد، مسئول احساس کند.



** مواظب باشید کسانی از این واجب الهی، سوء استفاده نکنند

مقام معظم رهبری در تاریخ 71.7.29 در دیدار با قشرهای مختلف مردم بیان کردند: مواظب باشید کسانی از این واجب الهی، سوء استفاده نکنند. حساب‌ صاف کردن‌ها، به خرده‌ حساب‌های گذشته رسیدن، پرده‌دری، آبروریزی، تعرض به نوامیس و ارز و مال این و‌آن به بهانه امر به معروف و نهی از منکر، نباید باشد.

مردم باید هوشیار باشند. مردم همواره و در همه قضایا تیزهوش‌اند، تیزهوشی مردم است که خیلی از اوقات دستگاه‌ها را متوجه قضایای گوناگون می‌کند در همین قضایای رذالت‌ها و موزی‌گری‌های ضد انقلاب و گروهک‌ها از روز اول تا امروز، غالبا مردم بودند که کمک کردند، مباشرت کردند، تیزبینی کردند، دقت به خرج دادند، چیزی را دیدند و اقدامی را انجام دادند و مسئولین را هم هدایت کردند.

این‌جا نیز همان‌طور است، خود مردم، با تیزهوشی نباید بگذارند این واجب الهی و این فریضه بزرگ زمین بماند، یا خدای ناکرده مورد سوء استفاده قرار گیرد.



برگرفته از سایت باشگاه خبرنگاران جوان

 

[Vahidrezaii]

قال رسول الله صلى ‏الله ‏عليه ‏و ‏آله :


إذا لَم يَأمُروا بِمَعروفٍ وَلَم يَنهَوا عَن مُنكَرٍ وَلَم يَتَّبِعوا الأخيارَ مِن أهلِ بَيتى ، سَلَّطَ اللّه‏ُ عَلَيهِم شِرارَهُم ، فَيَدعوا عِندَ ذلِكَ خِيارُهُم فَلا تُستَجابُ لَهُم؛


هرگاه (مردم) امر به معروف و نهى از منكر نكنند، و از نيكان خاندان من پيروى ننمايند، خداوند بدانشان را بر آنان مسلّط گرداند و نيكانشان دعا كنند امّا دعايشان مستجاب نشود .





امالى صدوق، ص‏254

 

[Vahidrezaii]

قال رسول الله صلى ‏الله ‏عليه ‏و ‏آله :


لا يَأمُرُ بِالمَعروفِ وَلا يَنهى عَنِ المُنكَرِ إلاّ مَن كانَ فيهِ ثَلاثُ خِصالٍ : رَفيقٌ بِما يَأمُرُ بِهِ رَفيقٌ فيما يَنهى عَنهُ ، عَدلٌ فيما يَأمُرُ بِهِ عَدلٌ فيما يَنهى عَنهُ، عالِمٌ بِما يَأمُرُ بِهِ عالِمٌ بِما يَنهى عَنهُ؛


امر به معروف و نهى از منكر نكند مگر كسى كه سه خصلت در او باشد: در امر و نهى خود مدارا كند، در امر و نهى خود ميانه‏روى نمايد و به آنچه امر و نهى مى‏كند، دانا باشد .




بحارالأنوار، ج100، ص87، ح64

 

[Vahidrezaii]

قال على علیه السلام :

مَن أمَرَ بِالمَعروفِ شَدَّ ظَهرُ المُؤمِنِ وَمَن نَهى عَنِ المُنكَرِ أَرغَمَ أَنفَ المُنافِقِ وَأَمِنَ كَيدَهُ؛


هر كس امر به معروف كند به مؤمن نيرو مى‏ بخشد و هر كس نهى از منكر نمايد بينى منافق را به خاك ماليده و از مكر او در امان مى‏ ماند.




كافى،ج2، ص50، ح1

 

[Vahidrezaii]

قال رسول الله صلى ‏الله ‏عليه ‏و ‏آله :


لا يَزالُ النّاسُ بِخَيرٍ ما أمَروا بِالمَعروفِ وَنَهَوا عَنِ المُنكَرِ وَتَعاوَنوا عَلَى البِرِّ وَ التَّقوى فَإذا لَم يَفعَلوا ذلِكَ نُزِعَت مِنهُمُ البَرَكاتُ، وَ سُلِّطَ بَعضُهُم عَلى بَعضٍ و َلَم يَكُن لَهُم ناصِرٌ فِى الأرضِ وَ لا فِى السَّماءِ؛


تا زمانى كه مردم امر به معروف و نهى از منكر نمايند و در كارهاى نيك و تقوا به يارى يكديگر بشتابند در خير و سعادت خواهند بود، اما اگر چنين نكنند، بركت‏ها از آنان گرفته شود و گروهى بر گروه ديگر سلطه پيدا كنند و نه در زمين ياورى دارند و نه در آسمان.



تهذيب الاحكام، ج6، ص181، ح22

 

[**آگاهدخت**]

[h=5]امام باقر علیه السلام :[/h] إِنَّ الْأَمْرَ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّهْيَ عَنِ الْمُنْكَرِ سَبِيلُ الْأَنْبِيَاءِ وَ مِنْهَاجُ الصُّلَحَاءِ فَرِيضَةٌ عَظِيمَةٌ بِهَا تُقَامُ الْفَرَائِضُ وَ تَأْمَنُ الْمَذَاهِبُ وَ تَحِلُّ الْمَكَاسِبُ وَ تُرَدُّ الْمَظَالِمُ وَ تُعْمَرُ الْأَرْضُ وَ يُنْتَصَفُ مِنَ الْأَعْدَاءِ وَ يَسْتَقِيمُ الْأَمْرُ



امر به معروف و نهى از منكر راه و روش پيامبران و شيوه صالحان است و فريضه بزرگى است كه ديگر فرايض به واسطه آن بر پا مى‏ شود، راه ‏ها امن مى‏ گردد و درآمد ها حلال مى‏ شود و حقوق پايمال شده به صاحبانش برمى‏ گردد، زمين آباد مى‏ شود و (بدون ظلم) حق از دشمنان گرفته مى‏ شود و كارها سامان مى‏ پذيرد.


كافى(ط-الاسلامیه) ج5، ص56، ح
​