در گذشته درمان عمدتاً بوسيله ترانسفوزيون خون كامل انجام مي شد. در صورتيكه امروزه ممكن است در موارد محدود و بخصوصي از خون كامل استفاده شود . امروزه تلاش بر اين است كه از فرآورده هاي خون بر حسب شرايط كلينيكي بطور اختصاصي استفاده شود . فرآورده هاي خون آن دسته از مواد تشكيل دهنده خون هستند كه كاربرد درماني داشته , مي توانند بوسيله سانتريفيوژ ، ***** كردن و منجمد نمودن با استفاده از روش هاي مرسوم انتقال خون تهيه گردند. از ترانسفوزيون اكثراً براي مقاصد زير استفاده مي شود .
- براي حفظ حجم خون در حد مناسب
- جهت حفظ قابليت حمل اكسيژن بوسيله خون
- براي تصحيح اختلافات خونريزي دهنده و انعقادي
- جهت تصحيح نقص هاي ايمني
بديهي است استفاده از خون كامل براي تمامي موارد بالا مناسب نمي باشد مگر آنكه بيمار بطور همزمان دچار چند مشكل مختلف باشد , حتي در چنين شرايطي نقص ها و كمبودهائيكه بر اثر ذخيره سازي در خون كامل ايجاد مي گردد , آن را براي جايگزيني چند منظوره نامناسب مي سازد . به بيماران بايستــي فقط آن جزء از خون كه جهت تصحيح كمبودهاي آن لازم است داده شود . اين كار مانع تزريق غير ضروري و شايد مضر اجزاء ديگر خون كه براي بيمار لازم نمي باشند ميگردد . امروزه خوشبختانه اجزاي خون به طور كامل شناخته شده و افرادي كه نيازمند به جزء خاصي از خون هستند مي توانند فرآورده اختصاصي موردنياز خود را بدون اينكه در معرض ساير اجزاي خون قرار گيرند دريافت نمايند . اين موضوع به سازمان انتقال خون فرصت مي دهد كه يك واحد خون اهدايي را براي چندين نيازمند به اجزاي خوني آماده نموده و مورد استفاده قرار دهد . يك واحد خون كامل پس از طي مراحل مختلف سانتريفيوژ مي تواند به واحدهاي گلبول قرمز متراكم ( packed RBC ) , پلاكت , پلاسماي تازه منجمد ( FFP ) و كرايو پرسيپيتات تبديل گردد. از پلاسماي به دست آمده در بخشهاي پالايش مي توان محصولات مختلفي از قبيل آلبومين , ايمونوگلوبولينها, فاكتورهاي انعقادي و آنتي سرم هاي مختلف تهيه نمود . پلاسماي تازه منجمد ( Fresh Frozen Plasma ) (روش تهيه ، دانش فني ، خواص ، نگهداري و پايداري ) براي تهيه پلاسماي تازه منجمد كيسه هاي خون كامل را با دور تند سانتريفيوژ كرده و پلاسما را جدا مي كنند . در بيشتر مراكز براي تهيه پلاسما از شتاب ثقل g ۵۰۰۰ به مدت ۷ دقيقه استفاده مي كنند. پلاسماي جدا شده را به سرعت منجمد ساخته و انجماد بايستي در سيستمي صورت گيرد كه پلاسما در ظرف مدت يكساعت در برودت كمتر از ۳۰- درجه سانتي گراد منجمد شود. براي تهيه اين فرآورده بايد حداكثر تا ۶ ساعت بعداز اهداي خون اقدام كرد. خون هايي كه زمان جمع آوري آنها بيش از ۱۰ دقيقه طول بكشد براي تهيه فرآورده هاي پلاسمايي جهت مصرف مستقيم باليني مناسب نيستند. روش تهيه بايد قابل اطمينان باشد تا فرآورده داراي حداكثر فاكتورهاي انعقادي و حداقل عناصر سلولي خون باشد ( گلبول قرمز , پلاكت و گلبول سفيد ) . واحدهاي خون كاملي كه براي FFP بكار مي روند بايد در حين فرآيند خونگيري با ماده ضد انعقاد به خوبي مخلوط شوند چون هرگونه فعاليت سيستم انقعادي باعث كاهش فعاليت اين فاكتورها در پلاسماي حاصل خواهد شد . اين فرآورده همانند يك پلاسماي نرمال داراي فاكتورهاي انعقادي پايدار ( ۲و۷و۹و۱۰) , آلبومين و ايمونوگلوبولين مي باشد و حاوي حداقل ۷۰% فاكتور VIII اوليه و نيز به همين مقدار از ساير فاكتورهاي انعقادي ناپايدار (۵و۸) مي باشد . پايداري محصول بستگي به دماي نگهداري آن دارد . دماي مطلوب ۳۰- درجه سانتي گراد يا پائين تر است ولي مي توان در ۱۸- درجه سانتي گراد نيز نگهداري كرد كه چنانچه در اين برودت نگهداري شود مي توان تا يكسال به عنوان منبعي غني از فاكتورهاي انعقادي پايدار و غير پايدار از آن استفاده كرد .
مصرف : در هنگام استفاده از FFP بايد آن را در ۳۷ درجه سانتي گراد ذوب كرد و پس از ذوب شدن در عرض ۲ تا ۳ ساعت مصرف كرد. چنانچه پلاسمايي پس از ذوب شدن مورد استفاده قرار نگيرد , مي توان آن را در يخچال در دماي ۱ تا ۶ درجه سانتي گراد گذاشت و تا ۲۴ ساعت , هنوز هم به عنوان پلاسماي تازه مورد استفاده قرار داد. هر واحد پلاسماي تازه بين ۲۰۰ تا ۲۸۰ سي سي حجم داشته و هر سي سي از آن داراي ۷/۰ تا ۱ واحد فعاليت انعقادي از هر كدام از فاكتورهاي انعقادي است , علاوه بر اين هر سي سي FFP تازه حاوي ۱ تا ۲ ميلي گرم فيبرينوژن است . درتزريق پلاسما احتياجي به كراس مچ نيست ولی همگروهي سيستم ABO بين دهنده و گيرنده را بايد رعايت كرد و چنانچه پلاسماي همگروه بيمار يافت نشود , مي توان از پلاسماي اهداكننده گروه AB به عنوان دهنده همگاني پلاسما استفاده كرد , چون اين افراد فاقد آنتي A و آنتي B هستند . در تزريق اين فرآورده لزومي به رعايت هم گروهي از نظر سيستم Rh نيست و تزريق پلاسماي فرد داراي گروه مثبت به منفي بلامانع است . چنانچه پلاسما حاوي آنتي Rh باشد نبايد آن را به افراد Rh مثبت بدهند . ميزان درماني پلاسما جهت تصحيح فاكتورهاي انعقادي cc ۸ تا cc ۱۰ به ازاي هر كيلوگرم وزن بيمار است و در هيچ زماني نبايد بيش تر از ۱۰ تا ۱۵ سي سي به ازاي هر كيلوگرم مورد استفاده قرار گيرد چون باعث افزايش حجم خون در بيمار شده و سبب بروز اختلالات قلبي - ريوي مي شود .
مهم ترين كاربردهاي پلاسماي تازه منجمد :
۱) در بيماراني كه كاهش همزمان چندين فاكتور انعقادي دارند مانند بيماريهاي كبدي :
ميزان فاكتورهاي انعقادي به ويژه فاكتورهاي وابسته به ويتامين k كه عبارت است از پروتئين C , پروتئين S و فاكتورهاي ۲و۷و۹و۱۰ در بيماريهاي كبدي كاهش مي يابند و باعث افزايش زمان پروترمبين (Pt ) مي شوند . هنگامي كه آزمايش زمان پروترومبين بيمار بيش از ۱۶تا۱۸ ثانيه شود و PTT بيمار بيش از ۵۵ تا ۶۰ ثانيه شود احتياج به تزريق FFP است چون در غير اين صورت امكان خونريزي در بيمار وجود دارد .
۲) متعاقب ترانسفوزيون ماسيو و
تعويض خون : چنانچه بيمار حجمي معادل حجم خون خود در كمتر از ۲۴ ساعت دريافت كند به آن ترانسفوزيون ماسيو گويند. در ترانسفوزيون ماسيو فاكتورهاي انعقادي و پلاكت هاي بيمار با خون تزريق شده رقيق مي شود و ميزان آنها ها كاهش مي يابد. در ترانسفوزيون ماسيو چنانچه به بيمار معادل يك حجم تزريق شود , غلظت هر ماده اي يا سلولي از خود بيمار حدود كاهش مي يابد. بنابراين در اين موارد به علت پديده رقت امكان خونريزي وجود دارد و توصيه مي شود كه در اين حالت به ازاي هر ۵ واحد تزريق خون يك واحد FFP و پلاكت نيز تزريق شود .
۱) بيماران مبتلا به انعقاد داخل عروقي منتشر ( DIC )
در بيماران مبتلا به DIC به علت مصرف شدن فاكتورهاي انعقادي و پلاكت ها گرايش به خونريزي پيدا مي شود و در اين حالت بايد به اين بيماران FFP و پلاكت تزريق كرد. در سندرم DIC غلظت فاكتورهاي انعقادي ۵ و ۸ و فيبرينوژن بشدت كاهش مي يابد چنانچه غلظت فيبرينوژن كمتر از ۸۰ ميلي گرم درصد باشد تزريق FFP يا كرايو توصيه مي شود .
در بيماراني كه وارفارين مصرف مي كنند ميزان كارآئي فاكتورهاي ۲و۷و۹و۱۰ كاهش مي يابد ليكــن چنانچه بيماران فوق خونريزي داشته , يا به عمل جراحي فوري نياز داشته باشد مي توان با تزريق پلاسماي تازه فاكتورهاي فوق را در بيمار به سرعت جبران كرد .
۱) جايگزيني با پلاسماي بيمار در مبتلايان به سندرم هموليتيك اورميك ( HUS ) و ترومبوتيك
ترومبوسيتوپنيك پورپورا ( TTP ) : پلاسما فرزيس در بيماران مبتلا به TTP و HUS رل مهمي در درمان دارد. براي انجام اين كار پلاسماي بيمار را توسط روش هاي دستي يا اتوماتيك خارج كرده و براي جايگزيني آن از FFP همگروه استفاده مي شود
پلاكت متراكم ( Platelet concentration ) (روش تهيه ، دانش فني ، خواص ، نگهداري و پايداري ) براي تهيه پلاكت نخست بايد پلاسماي غني از پلاكت ( platelet rich plasma : PRP ) تهيه كرد و براي اين منظور كيسه خون را با دور آهسته سانتريفيوژ مي كنند. دماي سانتريفيوژ براي تهيه پلاكت بايد ۲۲ درجه سانتي گراد باشد . براي تهيه PRP از شتاب ثقل g ۲۰۰۰ به مدت ۳ دقيقه استفاده مي كنند. در مرحله بعدي پلاسماي غني از پلاكت را به يكي از كيسه هاي اقماري منتقل كرده ، كيسه را با دور تند سانتريفوژ مي كنند و براي اين كار مي توان از شتاب ثقل g ۵۰۰۰ به مدت ۵ دقيقه استفاده كرد. پلاكت ها ته نشين شده و پلاسما به يكي ديگر از كيسه هاي اقماري منتقل مي شود كه مي توان آن را منجمد كرد و به عنوان ppp از آن استفاده كرد . حجم پلاسمايي را كه روي پلاكت هاي ته نشين شده باقي مي گذارند بستگي به درجه حرارت نگه داري پلاكت ها دارد. چنانچه فرآورده پلاكتي در درجه حرارت اتاق قرار گيرد بين ۵۰ تا ۶۰ سي سي از پلاسما را روي رسوب پلاكت ها باقي مي گذارند. پلاكت ها ي تهيه شده را بدون حركت به مدت نيم ساعت در درجه حرارت اتاق به حال خود رها كرده تا تجمعات آن ها به آرامي باز شود و پس از آن با حركت ملايم ، كيسه را تكان داده تا پلاكت ها به صورت يكنواخت در پلاسما پخش شوند. فرآورده پلاكتي را بايد حداكثر تا ۶ ساعت بعد از اهداي خون تهيه كرد در اين مدت نبايد واحدهاي خوني كه جهت تهيه پلاكت در نظر گرفته شده اند را در يخچال قرار داد وبايد در دماي ۲۴-۲۰ درجه سانتي گراد نگه داري كرد. خون كاملي كه زمان جمع آوري آن بيش از ۱۰ دقيقه طول كشيده باشد براي تهيه پلاكت مناسب نيست . حجم مايع (پلاسماي باقي مانده از فرآورده پلاكت) بايد كافي باشد تا PH را در تمام طول مدت نگهداري فرآورده بين ۴/۷-۴/۶ نگهداري نمايد . حداكثر زمان نگهداري فرآورده پلاكت به فاكتورهاي متعددي از قبيل درجه حرارت نگهداري , ميزان PH , جنس كيسه , شمارش پلاكت ها , طريقه به هم خوردن پلاكت ها و حجم پلاسمايي كه پلاكت ها در آن معلق اند بستگي دارد. نگهداري در دماي ۲ ± ۲۲ ( درجه حرارت اطاق ) همراه با تكان دادن و آژيتاسيون ملايم و دائمي تا ۵ روز در سيستم بسته قابل نگهداري است . پلاكت هايي كه در درجه حرارت اتاق نگهداري مي شوند از نظر انعقادي از كارآيي بهتري برخوردار هستند . اما نظر به اينكه ميزان سوخت و ساز در اين درجه حرارت تسريع يافته و پلاكت ها پس از فقدان اكسيژن رو به سوخت و ساز غير هوازي مي آورند , تجمع اسيد لاكتيك باعث افت سريع PH مي شود . چنانچه PH فرآورده پلاكتي به كمتر از ۶ برسد پلاكت ها به طور غير قابل برگشت از حالت ديسكي شكل خارج شده و به شكل كروي همراه با پاهاي كاذب در مي آيند . اين پديده باعث تخليه شدن گرانول هاي پلاكت شده و عملاً آن ها را غير قابل مصرف مي سازد .در تهيه پلاکتها براي جلوگيري از افت سريع PH بايد سعي كرد ميزان آلايش آنها با گلبول هاي قرمز و سفيد كم شود و از طرفي بايد پلاكت ها را در ۵۰ تا ۶۰ سي سي از پلاسما باقي گذاشت تا اين مقدار پلاسما بتواند PH اسيدي را با بي كربنات موجود در آن خنثي كند. حفظ PH مناسب و بالاتر از ۶ بستگي به نفوذ پذيري كيسه نسبت به اكسيژن و گازكربنيك دارد. جـهت تسهيل خـروج گـازها و جـلوگيـري از تجمع پلاكت ها بايد اين فرآورده را به طور دائم در طول دوران نگهداري در حال به هم خوردن (آژيتاسيون) نگاه داشت .
مصرف : كاربرد مهم تزريق پلاكت در بند آوردن و جلوگيري از خونريزي در بيماران مبتلا به اختلال در كارکرد پلاكت ها يا ترومبوسيتوپني است . آستانه مشخصي از شمارش پلاكت براي تزريق آن به جهت جلوگيري از خونريزي وجود ندارد برخي تزريق پلاكت را به شمارش كمتر از ۲۰.۰۰۰ توصيه مي كنند و برخي ديگر معتقدند كه چنانچه حالت ترومبوسيتوپني در بيمار پايدار بوده و عوامل خطر از قبيل مصرف دارو , اورمي و غيره نداشته باشد در سطح كمتر از ۵۰۰۰ اقدام به تزريق اين فرآورده گردد. همچنين تزريق پلاكت زماني توصيه مي شود كه شمارش پلاكت در يك بيمار مبتلا به خونريزي كمتر از ۵۰.۰۰۰ در هر ميلي ليتر مكعب باشد و يا اينكه بيماري به علت اختلال در كارآئي پلاكت با زمان سيلان دو برابر طبيعي گرايش به خونريزي داشته باشد . حدود ۳۰% از بيماراني كه در بلند مدت پلاكت دريافت مي كنند نسبت به تزريق اين فرآورده حالت رفراكتوري يا مقاومت پيدا مي كنند. بدين مفهوم كه ديگر افزايش قابل انتظار را متعاقب تزريق نشان نمي دهند. پديده رفراكتوري مي تواند به علل ايمونولوژيك از قـبيـل حضــور آنتـي بادي عليه سيستم HLA و يا آلو آنتي باديهاي ضد پلاكتي باشد و يا اينكه به علت پديده هاي غير ايمونولوژيك مانند عفونت , تب , بزرگي طحال , انعقاد داخل عروقي منتشر (DIC) و خونريزي هاي حاد باشد .
كاربرد باليني پلاكت : در موارد زير انديكاسيون دارد
۱) بعنوان درمان پروفيلاكتيك در صورتي كه تعداد پلاكت هاي بيمار كمتر از ۱۰.۰۰۰ در ميكروليتر يا كمتر از ۲۰.۰۰۰ در ميكروليتر همراه با تب در مواردي كه توليد پلاكت در مغز استخوان كاهش يافته است ، باشد.
۲) شمارش پلاكت كمتر از ۵۰.۰۰۰ در ميكروليتر براي جراحي هاي كوچك
۳) بيماراني كه تحت اعمال تهاجمي قرار مي گيرند و شمارش پلاكت آن ها كمتر از ۵۰.۰۰۰ در ميكروليتر است .
۴) شمارش پلاكت كمتر از ۵۰.۰۰۰ در ميكروليتر در بيماراني كه خونريزي فعال دارند .
۵) بيماراني كه تحت ترانسفوزيون ماسيو قرار داشته و شمارش پلاكت آنها كمتر از ۵۰.۰۰۰ در ميكروليتر است
۶) شمارش پلاكت كمتر از ۸۰.۰۰۰ در ميكروليتر براي جراحي هاي بزرگ
۷) بعنوان درمان پروفيلاكتيك در نوزادان با شمارش پلاكتي كمتر از ۴۰.۰۰۰ در ميكروليتر
۸) خونريزي يا اعمال طبي تهاجمي يا جراحي در نوزادان با پلاكت كمتر از ۱۰۰.۰۰۰در ميكروليتر
۹) خونريزي يا اعمال جراحي و يا اعمال طبي تهاجمي در بيماران دچار اختلالات كيفي پلاكت ( زمان سيلان بيش از ۵/۷ دقيقه با شمارش پلاكت طبيعي )
۱۰) شمارش پلاكت كمتر از ۱۰۰.۰۰۰ در ميكروليتر در بيماران دچار خونريزي ريوي , مغزي و بيماران تحت عمل جراحي باي پس قلبي - ريوي كه دچار خونريزي شده اند.
تزريق پلاكت در حالات زير توصيه نمي شود ، مگر اينكه بيمار خونريزي حاد و فعال داشته باشد
۱) ترومبوسيتوپني با منشا اتوايميون مانند ITP
۲) ترموبوسيتوپني ناشي از مصرف دارو
۳) ترومبوسيتوپني ناشي از انعقاد داخل عروقي منتشر (DIC)
۴) ترومبوسيتوپني ناشي از عفونت يا پركاري طحال
رسوب سرد يا كرايو پرسيپيتات (Cryo precipitate) ( روش تهيه ، دانش فني ، خواص ، نگهداري و پايداري ) كرايو بخشي از پلاسماي تازه بوده كه در سرما غير محلول است . براي تهيه اين فرآورده نخست بايد حداكثر ظرف ۶ ساعت پس از اهداي خون FFP را تهيه كرد. انجماد كامل واحدهاي پلاسما نبايد بيش از يك ساعت به طول بكشد. پلاسماي تازه منجمد در ۱۸- درجه سانتي گراد و يا ترجيحاً در ۳۰- درجه سانتي گراد نگهداري مي شود . حداكثر زمان استفاده از FFP يكسال است . در عرض اين مدت يكسال , در هر زمان مي توان از آن كرايو تهيه كرد. واحدهاي FFP كه براي تهيه كرايو به كار مي روند بايد حداقل ۲۰۰ سي سي حجم داشته باشند. چنانچه FFP در حرارت ۴ درجه سانتي گراد ذوب شود , توليد رسوب سفيد رنگي به نام كرايو مي كند. پلاسماي ذوب شده در سانتريفيوژ با دماي ۴ درجه با دور تند سانتريفيوژ شده و سپس قسمت اعظم پلاسما ( CPP ) Cryo poor plasma را به يكي از كيسه هاي اقماري منتقل كرده و تنها ۱۰ تا ۱۵ سي سي از آن را روي رسوب كرايو باقي مي گذارند . كرايو را پس از تهيه بايد هرچه زودتر مصرف نمود و يا حداكثر در عرض دو ساعت پس از تهيه در دماي ۳۰- درجه سانتي گراد منجمد شود. كرايو بايد از طريق ***** ۲۰۰-۱۷۰ ميكروني ( صافي استاندارد) تزريق شـود. كيســه هاي كـرايو و FFP را بـايد به
صورت افقي منجمد و آن ها را به حالت عمودي نگهداري كرد. هر كيسه كرايو در برگيرنده اجزا مختلف زير است
۱) فاكتور ۸ انعقادي : ۱۲۰-۸۰ واحد
۲) فاكتورفون ويلبراند : ۴۰ تا ۷۰% غلظت اوليه
۳) فاكتور ۱۳ : به ميزان ۲۰ تا ۳۰ درصد غلظت اوليه
۴) فيبرينوژن : ۱۵۰ تا ۲۵۰ ميلي گرم
۵) فيبرونكتين : حدود ۵۵ ميلي گرم
فرآورده بايد در دماي ۳۰- درجه سانتي گراد و حداكثر تا يكسال نگهداري شود .
مصرف : براي مصرف كرايو ابتدا بايد در ۳۷ درجه سانتي گراد ذوب شود و پس از ذوب شدن نبايد دوباره منجمد گردد و لازم است هر چه سريعتر مصرف گردد. پس از ذوب شدن فقط تا ۴ ساعت در دماي اتاق قابل نگهداري و مصرف است و در صورت عدم مصرف به مدت ۲۴ ساعت در يخچال ۶-۱ درجه سانتي گراد قابل نگهداري است .
- هموفيلي A ( در صورتي كه فاكتور VIII:C كنسانتره در دسترس نباشد )
- موارد كاهش شديد فيبرونكتين
ميزان مصرف كرايو معمولاً يك واحد ( كيسه ) به ازاء هر ۷ تا ۱۰ كيلوگرم وزن بدن مي باشد . فيبرونكتين گليكو پروتئيني است كه به عنوان اپسونين عمل مي كند و تصور مي شود كه باكتري ها را مي پوشاند و بدين وسيله باكتري ها به راحتي توسط فاگوسيت ها از بدن پاك سازي مي شوند. در بيماران دچار سوختگي و مبتلا به شوك تروماتيك فيبرونكتين به شدت كاهش مي يابد در نتيجه درمان جايگزين با استفاده از كرايو در بيماراني كه كمبود شديد فيبرونكتين دارند ممكن است به معكوس شدن روند سپتي سمي در اين بيماران كمك كند .
كرايو پور پلاسما ( CPP) Cryo poor plasma پس از تهيه و جدا كردن كرايو از منبع FFP , سوپرناتانت بالاي كرايو كه به كيسه جانبي هدايت مي شود به نام كرايو پور پلاسما ناميده مي شود. اين فرآورده حاوي مقادير خيلي كم فيبرينوژن ، فاكتور VIIIC و فاكتور فون ويلبراند مي باشد ليكن ساير فاكتورهاي پلاسمائي را به حد كافي دارد . به حالت منجمد در دماي ۱۸- درجه سانتي گراد نگهداري مي گردد و Shelflife آن مانند FFP است . حجم آن حدود ۲۰۰ سي سي مي باشد نام هاي ديگر اين فرآورده Cryo precipitate-Reduced plasma , Cryo precipitate depleted Plasma مي باشد .
كاربردهاي باليني كرايو پور پلاسما
- درمان بيماران مبتلا به TTP
- درمان بيماران مبتلا به HUS
- به عنوان ماده جايگزين در درمان TTP و HUS به روش پلاسمافرزيس
- به عنوان منبع تهيه آلبومين و ايمونوگلوبين ها در پالايشگاه هاي پلاسماي خون
( Packed RBC ) گلبول قرمز فشرده و ( Whole blood )خون كامل يك واحد خون كامل شامل ۴۵۰ سي سي خون و ۶۳ ميلي ليتر ماده ضد انعقاد - نگهدارنده است . هماتوكريت آن ۳۶ تا ۴۴ درصد است . گلبول قرمز فشرده يا متراكم با برداشت پلاسما از خون كامل بوسيله سانتريفيوژ به دست مي آيد كه براي سانتريفيوژ از چرخش سنگين در دماي ۵ درجـه سـانتي گـراد استـفاده مي كنند و سپس پلاسماي جدا شده را به يكي از كيسه هاي جانبي منتقل مي كنند. هماتوكريت گلبول قرمز متراكم ۷۰ تا ۸۰ درصد مي باشد . پايداري خون كامل و گلبول قرمز فشرده بستگي به نگهدارنده آن دارد در صورتي كه سيترات ، فسفات ، دكستروز يعني CPD باشد مدت نگهداري ۲۱ روز و در صورت استفاده از CPDA-۱ , ۳۵ روز مي باشد دماي نگهداري خون كامل و خون فشرده ۶-۱ درجه سانتي گراد مي باشد .
مصرف خون كامل : از خون كامل تنها هنگامي استفاده مي شود كه بيش از ۲۵-۳۰ درصد حجم خون بصورت حاد ( Acute blood loss ) در يك فرد بالغ كاهش پيدا كرده باشد . مصرف خون كامل در موارد زير انديكاسيون دارد. ۱) Massive Transfusion ( جايگزيني بيش از يك حجم خون يا بيش از ۴-۵ ليتر در طي ۲۴ ساعت در يك فرد بالغ ) ۲) Exchange Transfusion ۳) عمل باي پس قلبي ريوي
مصرف گلبول قرمز متراكم الف ) موارد استفاده از گلبول قرمز متراكم در بيماران با سن كمتر از ۴ ماه ( نوزادان )
۱) هموگلوبين كمتر از ۱۳ گرم در دسي ليتر ( يا هماتوكريت كمتر از ۴۰% ) همراه با بيماريهاي شديد و سيانوتيك قلب و ريه يا نارسائي قلب
۲) از دست رفتن سريع و حاد بيش از ۱۰ درصد حجم خون
۳) هموگلوبين كمتر از ۸ گرم در دسي ليتر ( هماتوكريت كمتر از ۲۵% ) در نوزادان stable و فاقد بيماريهاي زمينه اي فوق
ب) موارد استفاده از گلبول قرمز متراكم در بيماران با سن بيش از ۴ ماه ۱) هموگلوبين قبل از عمل جراحي كمتر از ۸ گرم در دسي ليتر ( يا هماتوكريت كمتر از ۲۵% ) و يا هموگلوبين كمتر از ۸ گرم در دسي ليتر بعداز عمل جراحي همراه با علائم و نشانه هاي كم خوني ۲) كاهش يا از دست رفتن سريع و حاد بيش از ۱۵% حجم خون يا وجود علائم و نشانه هاي هيپوولمي كه به تزريق مايعات كريستالوئيد يا كلوئيدي پاسخ نداده باشد . ۳) هموگلوبين كمتر از ۱۳ گرم در دسي ليتر و بيماري شديد قلبي - ريوي ( سيانوز - ديسترس تنفسي ) ۴) هموگلوبين كمتر از ۸ گرم در دسي ليتر در بيماراني كه تحت شيمي درماني يا راديو تراپي هستند ۵) هموگلوبين كمتر از ۸ گرم در دسي ليتر در بيماران دچار كـم خوني مزمن كه به درمان طـبي پاسخ نداده اند و يا علائم و نشانه هاي كم خوني را دارند . ۶) عوارض بيماري سيكل سل نظير حوادث ، عروقي مغزي ، Acute chest syndrom , آمادگي براي عمل جراحي ۷) بيماران مبتلا به تالاسمي ماژور ج) در بالغين ۱) كاهش سريع و حاد بيش از ۲۰% حجم خون ۲) هموگلوبين معادل يا كمتر از ۷ گرم در دسي ليتر يا هماتوكريت كمتر از ۲۱% در بيماران دچار آنمي مزمن كه به درمان طبي پاسخ نداده باشند و فاقد بيماريهاي زمينه اي باشند. ۳) در صورتي كه هموگلوبين بيمار بين ۷-۹ گرم در دسي ليتر و همراه با بيماريهاي زمينه اي مانند بيماريهاي عروق كرونر يا عروق مغزي بوده و يا داراي نشانه ها و علايم مهم كم خوني باشند ( مانند سرگيجه , تنگي نفس , طپش قلب , ضعف و بيحالي شديد ) تزريق خون انديكاسيون دارد . وزن * ( هموگلوبين اوليه - هموگلوبين مورد نظر ) ۶ = مقدار خون كامل مورد نياز وزن * ( هموگلوبين اوليه - هموگوبين مورد نظر ) ۳ = مقدار خون فشرده مورد لزوم
