اصلاح معادله حالت

chemical.uts

عضو جدید
PCOR( Polymer Chain Of Reactor)



مهندس كامران اكبر زاده – دكتر محمود مشفقيان


دانشگاه شيراز- دانشكده مهندسي- بخش مهندسي شيمي

مقدمه:
معادلات حالت ابزاري قوي و مؤثر جهت مطالعه خواص ترموديناميكي و رفتار فازي مواد مختلف مي باشند. اين معادلات فشار، حجم و دما را به يكديگر ربط مي دهند. معادلات حالت براي مواد پليمري نيز موضوع با اهميتي نزد دانشمندان و مهندسين پليمر مي باشد زيرا چنين معادلاتي قادرند رفتار پليمرها را در محدوده وسيعي از دما و فشار پيش بيني نمايند بخصوص زماني كه مقادير آزمايشگاهي موجود نباشند.
معادلات حالت تئوري زيادي براي پليمرهاي مايع وجود دارد، كه معادلاتي نظير(PHCT,FOV GFD,SAFT,PHSC,LF )از آن جمله اند. مراجع مربوط به هر يك از اين معادلات را مي توان درRadosz Cando (مرجع 1) جستجو نمود. به نظر مي رسد كه تقريباً كليه معادلات حالت مربوط به پليمرهاي مايع، اطلاعات PVTرا به خصوص در دماهاي پايين به خوبي پيش بيني نموده و تحت پوشش قرار مي دهند، اما بين معادلات حالت مختلف براي پيش بيني دقيق رفتارPVT در محدوده وسيعي از فشار و دما و پيش بيني خواص ترموديناميكي مخلوط ها و محلولهاي پليمري خصوصاً رفتار جدايي فاز ، تفاوت عمده اي مي باشد(مرجع 2) .
معادله PCOR (مرجع 3و4)، يك معادله حالت تئوري است كه بر اساس مدلهاي پيوسته به دست آمده است (مرجع 1،5،6) و قابل كاربرد براي پليمرهاي مايع مي باشد. به عبارت ديگر معادله حالت CORGC (مرجع 7و9) كه در اصل براي ملكولهاي كوچك ارائه گرديده به پليمرها تعميم داده شده تا رفتار فازي پليمرهاي مذاب را پيش بيني نمايد، اما به خاطر وجود نارسايي هايي در اين معادله محدوديتهايي در زمينه كاربرد آن ايجاد شده است. در اين مقاله ابتدا معادله حالتPCOR بطور مختصر شرح داده شده و سپس نارساييها ومحدوديتهاي اين معادله حالت بررسي مي گردند. پس از آن معادله PCOR ، به نام MPCORاصلاح شده و به مخلوط هاي پليمري تعميم داده مي شود. در نهايت از معادله MPCOR براي شرح رفتار ترموديناميكي چند پليمر مذاب به صورت خالص استفاده مي شود و مقايسه اي بين مقادير محاسبه شده و مقادير آزمايشگاهي صورت مي گيرد.
 

chemical.uts

عضو جدید
اصلاح معادله حالت2

اصلاح معادله حالت2

معادله حالت PCOR
در سال 1996 Chao,SIOng-kiaos y , Caruthers(مرجع 4)معادلهCORGC را به پليمر هاي مذاب تعميم دادند، بدين صورت كه ملكول زنجيري شكل با قطعات تكرار شونده، به عنوان يك گروه در نظرگرفته شد. بنابر اين در صورتي كه r تعداد سگمانها(قطعات تكرار شونده) در پليمر باشد، براي يك پليمر مذاب با قرار دادن
،
،
به جاي
a,b,c معادلهCORGC[7-9]به فرم زير در مي آيد :



که amm , bm , cm پارامترهايپارامترهاي سگمان مي باشند. همچنين در معادله فوقy = bm/4υ كه υ = v/r
حجم مولي سگمان است . معادله(1) معادله PCOR در فرم ملكولي ناميده مي شود . با تقسيم دو طرف معادله (1) بر r و در نظر گرفتن مقادير خيلي بزرگ براي r ، عبارت اول حذف شده و معادله حالت برا ي حجم مولي يك سگمان در پليمرهاي با وزن مولكولي خيلي بالا، بصورت زير بدست مي آيد:




معادله فوق، معادله حالت PCOR در فرم سگماني ناميده مي شود، كه تنها براي پليمرهاي با وزن مولكولي بسيار بالا قابل كاربرد است . Chaoوهمكارانش [4] معادله(2) را براي مطالعه خواص حجمي ( رفتار PVT ) پليمرهاي مذاب با دانسيته بسيار بالا مورد استفاده قرار داده و پارامترهاي سگمان را كه عبارتنداز c در جات آزادي چرخش ، a، پارامتر نيروي جاذبه واندروالس كه بصورت تابعي خطي با دما نيز در نظر گرفته شده


پارامتر حجم آزاد برابر با چهار برابر حجم ثفل سخت (hard core) ،براي26 پليمر گزارش نموده و رفتار PVTپليمر ها را با مقادير آزمايشگاهي ومعادله تجربي Tait[11]مقايسه نمودند و به نتايج خوبي نيز دست يافتند. اما معادله فرم سگماني(2) داراي نارساييها و محدوديتهايي است كه كاربرد آن را فقط محدود به پليمرهاي با وزن ملكولي بسيار بالاو بررسي رفتار PVTپليمر مي نمايد.

نارساييهاو محدود يتهاي فرم سگماني معادله حالت PCOR ورفع آنها
نارساييهاو محدود يتهاي موجود در فرم سگماني معادله حالت PCORعبارتند از:
1- فرم سگماني معادلهPCORتنها برا ي پليمر هاي با وزن مولكولي بسيار بالا كاربرد دارد.
2- معادله PCOR قادر به ارضاي حد گاز ايده ال در حجمهاي بزرگ نيست.
3-معادله PCOR رانمي توان براي هيدروكربنهاي سنگين و پليمرهاي با دانسيته پايين استفاده نمود.
4- معادله PCOR را نمي توان براي محلولهاي پليمري بكار برد.
5- ساير خواص ترموديناميكي از قبيل آنتالپي، آنتروپي و فوگاسيته را نمي توان از معادله PCORدست آورد.
براي رفع اين نارساييها و محدوديتها كارهاي زير انجام مي شود:
1- با درنظر گرفتن فرم مولكولي معادله PCOR، آن را براي كليه مولكولهاي زنجيري نظير پليمرهاو هيدروكربنهاي سنگين تعميم مي دهيم .
2- با در نظر گرفتن r به عنوان يك پارامتر مولكول يا سگمان مي توان معادله (1)را براي كليه ملكولها به كار برد و حتي وزن مولكولي متوسط پليمر را پيش بيني نمود.
3- با بكار بردن معادله MPCOR مي توان ساير خواص ترموديناميكي را مشتق نمود.
4- معادله حالت MCORP را مي توان به محلولهاي پليمري براي بررسي تعادل فازي آنها تعميم داد. ( كه در كارهاي بعدي انجام مي شود )
5- با تعريف قواعد اختلاط بر اساس چهار پارامتر سگمان درمعادله MPCOR ، مي توان رفتارPVTمخلوط هاي پليمري را نيز بررسي نمود.
6- معادله MPCOR در حجمهاي بالا قادر به ارضاي حد گاز ايده آل (Z=1) مي باشد .
در بخش بعد با در نظر گرفتن موارد فوق ، معادله تصحيح شده MPCOR ارائه خواهد گرديد.
 

chemical.uts

عضو جدید
اصلاح معادله حالت-3PCOR

اصلاح معادله حالت-3PCOR

معادله حالت MPCOR
در اين بخش با در نظر گرفتن rبه عنوان يك پارامتر سگمان و بر اساس فرم معادله (1) معادله حالت تصحيح شدهMPCORدر حالت كلي زير ارائه مي شود:


در معادله فوق y = bm/4υ و υ = v/rمي باشند .
a,b,c,rنيز پارامترهاي معادله هستند كه در حالت كلي براي مخلوط پليمرها از قواعد اختلاط زير تعيين مي گردند:




در روابط فوق xi‎ كسر مولي پليمر در مخلوط مي باشد. روابط مشاركت گروهي رانيز مي توان همانند قبل به پليمرها تعميم داد و مقادير a ij , bi , ci , ri را براي يك سگمان جديد بر اساس مقادير پرامترها براي گروه هاي مختلف در آن سگمان مشخص نمود.
به عنوان يك نتيجه مي توان گفت كه با مشخص نمودن پارامترهاي سگمان براي پليمرها در حالت خالص، پارامترهاي سگمان براي مخلوط پليمرها بدون نياز به اطاعات آزمايشگاهي ، از قواعد اختلاط (4)تا(8) تعيين مي گردند.
روش تعيين پارامتر ها :
معادله MPCOR داراي چهار پارامتر براي هر سگمان است كه بايستي مشخص گردند.
پارامترهاي r,b,cمستقل از دما و پارامتر aتابعي خطي از دما در نظر گرفته مي شود. اين پارامترها با استفاده از اطلاعات آزمايشگاهي PVT براي سگمانهاي مختلف به صورت زير تعيين ميگردند:
1-حدس اوليه: مقاديراوليه اي به سگمان اختصاص داده مي شود.
2-بر اساس مقادير پارامترها و فشار و دما از اطلاعات آزمايشگاهي حجم پليمر در دماي ثابت ، مقادير حجم مولي سگمان ( calcν ) محاسبه مي گردد.
3-مرحله 2 براي كليه مقادير فشار در دماي ثابت تكرار مي شود.
4-Objective Functionبر اساس مقادير خطا در محاسبه حجم مولي سگمان به صورت زير تعيين مي شود:


كه N تعداد نقاط مربوط به اطلاعات P-Vدردماي T رامشخص مي كند.
5-باوارد نمودن مقدار OF و مقادير پرامترها به برنامه MARQ[12]، مقادير جديد پارامترهاي سگمان تعيين مي گردند.
6-با تكرار مراحل 2 تا5 عمليات فوق تا زماني كهOF به سمت مقادير بسيار كوچك ميل نمايد، ادامه مي يابد.
7-زماني كه OF به سمت صفر ميل نمايد، مقادير به دست آمده براي پارامترها ، همان مقادير دلخواه مي باشند.
نتايج:
Chao و همكارانش [4 ] مقادير مربوط به پارامترهاي سگمان را براي 26 پليمر گزارش نمودند. همچنين مقايسه اي بين درصد خطاي مطلق محاسبه شده توسط معادله PCOR و معادله تجربيTait صورت گرفت كه در مورد بيشتر پليمرها توافق بين مقادير محاسبه شده از معادله Taitو مقادير آزمايشگاهي بيشتر مي باشد به عبارت ديگر درصد خطاي موجود در مدل تجربي Taitنسبت به معادله PCOR كمتر مي باشد. اما معادلات PCOR,MPCOR و معادلاتي كه ريشه تئوري دارند و مي توان ساير خواص ترموديناميكي مربوط به پليمرها و سيالات را بوسيله آنها پيش بيني نموده و رفتار فازي آنها را بطور كامل بررسي كرد، بيشتر مورد توجه مي باشند. از طرف ديگر، براي پليمرهاي جديد يا مخلوط پليمرها با درصد وزني متفاوت، پارامترهاي معادله Tait را بايستي هر بار از طريق fit نمودن تعيين كرد، اما در صورتي كه پارامترهاي سگمانهاي مختلف تعيين گردند، براي پليمرهاي جديد و مخلوط پليمرها از طريق قواعد اختلاط و روابط مشاركت گروهي (Group Contribution) مي توان پارامترهاي مربوطه را بدون نياز به اطلاعات آزمايشگاهي مشخص نمود. اما پارامتر a مطابق معادله (10) با دما تغيير مي كند.


بايستي توجه داشت كه هرچه r كوچكتر باشد پليمر سبكتر است و هرچهr بزرگتر باشد پليمر سنگين تر است. جدول (2) متوسط درصد انحراف مطلق (AAD%) حجم مخصوص پليمر محاسبه شده از معادله حالت MPCOR، را از مقادير آزمايشگاهي ، نمايش مي دهد. همچنينFOVكه استفاده مي گردند در اين جدول موجود مي باشند . با توجه به مقادير خطاي به دست آمده از معادله حالتMPCORو مقايسه آنها با مقادير به دست آمده از معادلات ديگر مي توان نتيجه گرفت كه معادله MPCOR در كليه موارد بهتر از دو معادله ديگر به خصوص معادلهFOV عمل مي نمايد.
نتيجه گيري :
دراين مقاله معادله حالت PCOR توسط chaoو همكارانش[4]ارائه شد، بدين صورت كه تعداد سگمانهاي تكرار شونده در زنجير پليمر ( r) نيز به عنوان پارامتري در نظر گرفته شد. اين كار باعث گرديد تا با استفاده از معادله MPCORو قواعد اختلاط پيشنهاد شده مي توان رفتا رPVT و خواص ترموديناميكي مختلف از قبيل انتالپي ، فوگاسيته، ظرفيت حرارتي و. را برا ي مخلوط پليمرها و كوپليمرها از روي پارامترهاي مربوط به حالت خالص آنها مشخص نمود. همچنين براي پليمرهاي با دانسيته بالا و هم براي پليمرهاي با دانسيته پايين و حتي هيدروكربنهاي سنگين قابل استفاده باشد. نتايج به دست آمده قدرت معادله حالت MPCOR را در پيش بيني حجم مخصوص پليمرهاي مذاب چه سبك و چه سنگين تأييد مي نمايند.
با استفاده از روابط مشاركت گروهي نظير آنچه كه در معادله CORGC آمده ، مي توان معادله MPCOR را نيز به يك معادله مشاركت گروهي براي پليمرها تبديل نموده، مقادير پارامتر ها رابراي سگمانهاي جديد كه تشكيل دهنده. پليمرها ي جديدمي باشند ، تعيين نمود
منابع:
1- Cando P. D., Radoz, M., Fluid Phase Eq., 117(1996),1.
2- Rodgers P. A., J. App. Polymer Sci., 48(1993),1061.
3- Wohlfarth C. J., App. Polymer Sci., 48(1993),1923.
4- Sy-Siong-Kio. R., Carothers, J. M., Chao. K. C., Ind. Eng. Chem. Res., 35(1996),1446.
5- Flory. P., J., R. A., Vrij, A., JACS, 86(1964),350.
6- Baret S., Prausnitz, J. M., AICHE J., 21(1975),1123
7- Puits J. D., Green, P. A., Chao, K. C., Fluid Phase Eq., 51(1989),147.
8- Shariat M. H., Dehghany, F., Moshfeghian, M., Fluid Phase Eq., 85(1993),19.
9- Sanchez. I.C., Locombe. R. H., Macromolecules, 11(1978),1145.
10- Diokman. K. G., Hall, C. K., J Chem. Phys., 85(1986),4108.
11- Honnel. K. G., Hall C. K., J. Chem. Phys., 90(1989),1841.
12- Wohlfarth. C., Frink. U., Schultz, R., Huer, T., Angew. Makromol. Chem.,198(1992),91.
13- Chandler J. P., "MARQ 2.3 A.N.S.I. Standard Fortran", Oklahama State University(1985).
*تصحیح و خلاصه نویسی: گروه آموزشی خبرگزاری دانشکده مهندسی شیمی دانشگاه فنی تهران*
[FONT=arial, helvetica, sans-serif]UTS[/FONT]
www.uts.coo.ir ;)
 

chemical.uts

عضو جدید
اصلاح معادله3-PCOR

اصلاح معادله3-PCOR

معادله حالت MPCOR
در اين بخش با در نظر گرفتن rبه عنوان يك پارامتر سگمان و بر اساس فرم معادله (1) معادله حالت تصحيح شدهMPCORدر حالت كلي زير ارائه مي شود:


در معادله فوق y = bm/4υ و υ = v/rمي باشند .
a,b,c,rنيز پارامترهاي معادله هستند كه در حالت كلي براي مخلوط پليمرها از قواعد اختلاط زير تعيين مي گردند:




در روابط فوق xi‎ كسر مولي پليمر در مخلوط مي باشد. روابط مشاركت گروهي رانيز مي توان همانند قبل به پليمرها تعميم داد و مقادير a ij , bi , ci , ri را براي يك سگمان جديد بر اساس مقادير پرامترها براي گروه هاي مختلف در آن سگمان مشخص نمود.
به عنوان يك نتيجه مي توان گفت كه با مشخص نمودن پارامترهاي سگمان براي پليمرها در حالت خالص، پارامترهاي سگمان براي مخلوط پليمرها بدون نياز به اطاعات آزمايشگاهي ، از قواعد اختلاط (4)تا(8) تعيين مي گردند.
روش تعيين پارامتر ها :
معادله MPCOR داراي چهار پارامتر براي هر سگمان است كه بايستي مشخص گردند.
پارامترهاي r,b,cمستقل از دما و پارامتر aتابعي خطي از دما در نظر گرفته مي شود. اين پارامترها با استفاده از اطلاعات آزمايشگاهي PVT براي سگمانهاي مختلف به صورت زير تعيين ميگردند:
1-حدس اوليه: مقاديراوليه اي به سگمان اختصاص داده مي شود.
2-بر اساس مقادير پارامترها و فشار و دما از اطلاعات آزمايشگاهي حجم پليمر در دماي ثابت ، مقادير حجم مولي سگمان ( calcν ) محاسبه مي گردد.
3-مرحله 2 براي كليه مقادير فشار در دماي ثابت تكرار مي شود.
4-Objective Functionبر اساس مقادير خطا در محاسبه حجم مولي سگمان به صورت زير تعيين مي شود:


كه N تعداد نقاط مربوط به اطلاعات P-Vدردماي T رامشخص مي كند.
5-باوارد نمودن مقدار OF و مقادير پرامترها به برنامه MARQ[12]، مقادير جديد پارامترهاي سگمان تعيين مي گردند.
6-با تكرار مراحل 2 تا5 عمليات فوق تا زماني كهOF به سمت مقادير بسيار كوچك ميل نمايد، ادامه مي يابد.
7-زماني كه OF به سمت صفر ميل نمايد، مقادير به دست آمده براي پارامترها ، همان مقادير دلخواه مي باشند.
نتايج:
Chao و همكارانش [4 ] مقادير مربوط به پارامترهاي سگمان را براي 26 پليمر گزارش نمودند. همچنين مقايسه اي بين درصد خطاي مطلق محاسبه شده توسط معادله PCOR و معادله تجربيTait صورت گرفت كه در مورد بيشتر پليمرها توافق بين مقادير محاسبه شده از معادله Taitو مقادير آزمايشگاهي بيشتر مي باشد به عبارت ديگر درصد خطاي موجود در مدل تجربي Taitنسبت به معادله PCOR كمتر مي باشد. اما معادلات PCOR,MPCOR و معادلاتي كه ريشه تئوري دارند و مي توان ساير خواص ترموديناميكي مربوط به پليمرها و سيالات را بوسيله آنها پيش بيني نموده و رفتار فازي آنها را بطور كامل بررسي كرد، بيشتر مورد توجه مي باشند. از طرف ديگر، براي پليمرهاي جديد يا مخلوط پليمرها با درصد وزني متفاوت، پارامترهاي معادله Tait را بايستي هر بار از طريق fit نمودن تعيين كرد، اما در صورتي كه پارامترهاي سگمانهاي مختلف تعيين گردند، براي پليمرهاي جديد و مخلوط پليمرها از طريق قواعد اختلاط و روابط مشاركت گروهي (Group Contribution) مي توان پارامترهاي مربوطه را بدون نياز به اطلاعات آزمايشگاهي مشخص نمود. اما پارامتر a مطابق معادله (10) با دما تغيير مي كند.


بايستي توجه داشت كه هرچه r كوچكتر باشد پليمر سبكتر است و هرچهr بزرگتر باشد پليمر سنگين تر است. جدول (2) متوسط درصد انحراف مطلق (AAD%) حجم مخصوص پليمر محاسبه شده از معادله حالت MPCOR، را از مقادير آزمايشگاهي ، نمايش مي دهد. همچنينFOVكه استفاده مي گردند در اين جدول موجود مي باشند . با توجه به مقادير خطاي به دست آمده از معادله حالتMPCORو مقايسه آنها با مقادير به دست آمده از معادلات ديگر مي توان نتيجه گرفت كه معادله MPCOR در كليه موارد بهتر از دو معادله ديگر به خصوص معادلهFOV عمل مي نمايد.
نتيجه گيري :
دراين مقاله معادله حالت PCOR توسط chaoو همكارانش[4]ارائه شد، بدين صورت كه تعداد سگمانهاي تكرار شونده در زنجير پليمر ( r) نيز به عنوان پارامتري در نظر گرفته شد. اين كار باعث گرديد تا با استفاده از معادله MPCORو قواعد اختلاط پيشنهاد شده مي توان رفتا رPVT و خواص ترموديناميكي مختلف از قبيل انتالپي ، فوگاسيته، ظرفيت حرارتي و. را برا ي مخلوط پليمرها و كوپليمرها از روي پارامترهاي مربوط به حالت خالص آنها مشخص نمود. همچنين براي پليمرهاي با دانسيته بالا و هم براي پليمرهاي با دانسيته پايين و حتي هيدروكربنهاي سنگين قابل استفاده باشد. نتايج به دست آمده قدرت معادله حالت MPCOR را در پيش بيني حجم مخصوص پليمرهاي مذاب چه سبك و چه سنگين تأييد مي نمايند.
با استفاده از روابط مشاركت گروهي نظير آنچه كه در معادله CORGC آمده ، مي توان معادله MPCOR را نيز به يك معادله مشاركت گروهي براي پليمرها تبديل نموده، مقادير پارامتر ها رابراي سگمانهاي جديد كه تشكيل دهنده. پليمرها ي جديدمي باشند ، تعيين نمود
منابع:
1- Cando P. D., Radoz, M., Fluid Phase Eq., 117(1996),1.
2- Rodgers P. A., J. App. Polymer Sci., 48(1993),1061.
3- Wohlfarth C. J., App. Polymer Sci., 48(1993),1923.
4- Sy-Siong-Kio. R., Carothers, J. M., Chao. K. C., Ind. Eng. Chem. Res., 35(1996),1446.
5- Flory. P., J., R. A., Vrij, A., JACS, 86(1964),350.
6- Baret S., Prausnitz, J. M., AICHE J., 21(1975),1123
7- Puits J. D., Green, P. A., Chao, K. C., Fluid Phase Eq., 51(1989),147.
8- Shariat M. H., Dehghany, F., Moshfeghian, M., Fluid Phase Eq., 85(1993),19.
9- Sanchez. I.C., Locombe. R. H., Macromolecules, 11(1978),1145.
10- Diokman. K. G., Hall, C. K., J Chem. Phys., 85(1986),4108.
11- Honnel. K. G., Hall C. K., J. Chem. Phys., 90(1989),1841.
12- Wohlfarth. C., Frink. U., Schultz, R., Huer, T., Angew. Makromol. Chem.,198(1992),91.
13- Chandler J. P., "MARQ 2.3 A.N.S.I. Standard Fortran", Oklahama State University(1985).
*تصحیح و خلاصه نویسی: گروه آموزشی خبرگزاری دانشکده مهندسی شیمی دانشگاه فنی تهران*
[FONT=arial, helvetica, sans-serif]UTS[/FONT]

www.uts.coo.ir
 

پیرجو

مدیر ارشد
مدیر کل سایت
مدیر ارشد
چه استاد نازنینی هست این استاد مشفقيان( دانشگاه صنعتی شریف).
 
مگه همون پروفسور مشفقیان نیست که دوران تحصیلشو خارج بوده و مدرکش از آمریکاست ؟؟
 
بالا