محل تولید آوا
محل تولید آوا
ابتدا قسمت های مختلف دهان که در تولید آواها نقش دارند را نام برده سپس هر کدام را توصیف خواهیم کرد
پشت دندان های جلویی بالا یک برجستگی وجود دارد که می توانید با نوک زبان خود آن را لمس کنید و به آن برآمدگی لثوی (alveolar ridge) گویند.
قسمت سقف دهان حالت استخوانی دارد که به آن سخت کامی (hard palate) میگویند. به قسمت انتهایی دهان نرمکامی (soft palate or velum) گفته میشود. نرمکامی ماهیچه ای است که به قسمت انتهایی حلق فشار میاورد و ناحیه بینی را میبندد تا هوا از بینی جریان پیدا نکند. و به این عمل velic closure گفته میشود. این عمل ناحیه بینی را از ناحیه دهانی جدا می کند بنابراین هوا فقط میتواند از دهان جریان پیدا کند. در قسمت انتهایی نرمکامی یک زائده کوچک آویزان وجود دارد که به آن ملاز یا زبان کوچک گفته میشود. منطقه آوایی بین زبان کوچک و حنجره؛ را حلق می نامند.
نوک و تیغه زبان متحرک ترین قسمت های دهان هستند. پشت تیغه زبان؛ قسمت جلوی زبان نامیده میشود و زمانیکه زبان در حالت استراحت است در زیر سختکامی قرار می گیرد. بقیه قسمت های زبان به بخش مرکزی که قسمتی از آن زیر سختکامی و قسمت دیگر زیر نرم کافی قرار میگیرد و بخش انتهایی که زیر نرمکامی است و بخش ریشه ای که مقابل حلق قرار دارد؛ تقسیم میشوند. دریچه نای به قسمت انتهای ریشه ای زبان چسبیده است.
زبان مهم ترین نقش را در تولید صدا ایفا می کند. اصواتی که بوسیله لب ها تولید میشوند به آنها labial (لبی)؛ آنهایی که بوسیله نوک و تیغه زبان تولید میشوند coronal(تیغه ای) ؛ و آنهایی که بوسیله انتهای زبان تولید میشوند dorsal (پس زبانی)نامیده میشوند.
مثلا کلمه topic با صامت تیغه ای آغاز میشود؛ صامت میانی از نوع لبی و صامت انتهایی از نوع پس زبانی میباشد.
انواع صامت های انسدادی در زبان انگلیسی عبارتند از:
1. Bilabial
به معنای دولبی است و زمانی که یک صامت تلفظ میشود هر دو لب درگیر میشوند. مثلا لغات pie , my , buy را تلفظ کنید در هر کدام از لغات برای تلفظ حرف اول هر دو لب ها به هم می چسبد و سپس آزاد میشود
2. Labiodental
به معنای لبی و دندانی است. که در آن دندان های جلویی بالا با لب پایین در تولید صدا نقش بازی می کنند. مثلا لغات fie , vie را تلفظ کنید
3. Dental
به معنای دندانی است. و در آن نوک و یا تیغه زبان در برخورد با دندان های جلوی بالا تولید صدا می کنند. مثلا لغات thigh , thy را تلفظ کنید. اکثر بریتانیایی ها موقع تلفظ این کلمات زبان خود را به پشت دندان های جلوی بالایی خود می چسبانند اما بعضی از آمریکایی ها که در نواحی غرب آمریکا زندگی می کنند در هنگام تلفظ اینگونه لغات بیرون آورده ؛بطوریکه نوک زبان بین دندان های جلویی بالا و پایین قرار می گیرد.
هر دو گونه تلفظ در انگلیسی طبیعی است و dental نامیده میشود. همچنین به مدلی که زبان بین دندان ها قرار می گیرد interdental (بین دندانی)نیز گفته میشود.
4. Alveolar
به معنای لثوی است. این نوع صدا از برخورد نوک یا تیغه زبان با تیغه لثه بوجود می آید. مثلا لغات tie , die , nigh , sigh , zeal , lie را تلفظ کنید. یک روش برای تشخیص تفاوت بین صداهای دندانی و لثوی؛ گفتن دو کلمه ten و tenth است. کلمه اول لثوی و کلمه دومی دندانی است.
5. Retroflex
به معنای برگشتی است. و در این نوع نوک زبان با انتهای تیغه لثوی برخورد می کند. مثلا لغات rye , row , ray را تلفظ کنید. همچنین انگلیسی زبانانی که r موجود در انتهای کلمات را تلفظ می کنند؛ این حرف صدای برگشتی دارد. مثلا لغات ire, hour , air را تلفظ کنید
6. Palato-alveolar (post-alveolar)
به معنای کامی-لثوی است. از برخورد تیغه زبان با انتهای تیغه لثوی صدا تولید میشود. مثلا لغات shy , she , show را تلفظ کنید. چون اکثر این صداها در قسمت عقب تر دهان جایی که کلماتی مانند sigh , sea , sew تولید میشوند به آنها post-alveolar می گویند.
7. Palatal
آن را کامی (سقف دهان) می نامند. از برخورد جلوی زبان با سخت کامی صدا تولید میشود. مثلا لغت you را تلفظ کنید. زمانیکه این کلمه را به آرامی تلفظ می کنید متوجه میشوید قسمت جلویی زبان با با سخت کامی برخورد می کند
8. Velar
به معنای نرمکامی است. از برخورد عقب زبان با قسمت نرمکامی صدا تولید میشود. مثلا صامت هایی که در انتهای لغات زیر بکار رفته اند: hack , hag , hang
