آموزش دین به بچه ها و فرزندان

Persia1

مدیر تالار زبان انگلیسی
مدیر تالار
آموزش دین به بچه ها از نکات مورد توجه اکثر والدین است. از آنجا که عقاید ریشه در تفکرات انسان دارند، از اهمیت و حساسیت ویژه ای برخوردارند.

اهمیت آموزش دین به بچه ها​

علم روانشناسی بیان می کند که تمام احساسات و رفتارهای ما از تفکرات ما حاصل می شوند. یعنی ما همانگونه که فکر می کنیم احساس می کنیم. و همینطور همانگونه که احساس می کنیم رفتار می کنیم.

این نظریه علمی همچنین با نظریه دین مبین اسلام تطابق دارد و در کتاب خداوند و احادیث پیامبر و اهل بیت، سخنان زیادی در باب اهمیت تفکر ذکر شده است.

آنجاییکه امام علی (ع) می فرمایند:

هیچ عبادتی مانند فکر کردن نیست ایشان می خواهند این نکته را نشان بدهند که حتی عبادت خداوند، ریشه در تفکر انسان دارد. این بزرگوار با ذکر این سخن همچنین سعی در آن دارند که انسان ها را به تفکر بیشتر دعوت کنند و انسانها را اهل اندیشه سازند.



آموزش دین به بچه ها​

زمینه سازی تربیتی در جهت رشد فکری فرزندان، از ملزومات اولیه تربیت آنهاست. یکی از مسائل مهم در زمینه آموزش دین و مسائل اعتقادی، رعایت اصل آزادی در تفکر است که زمینه ساز حس حقیقت جویی در فرزندان می شود.

خداوند متعال درباره اهمیت مسئله آزادی انسان ها در تفکرات و اعتقادات می فرماید:

(لا اکراه فی الدین قد تبیّن الرشدُ من الغیّ) یعنی در انتخاب دین هیچگونه اکراه و اجباری وجود ندارد زیرا راه درست از بیراهه مشخص شده است.

همچنانکه ما در نظر داریم، رسیدن به قدرت تشخیص حق از باطل، تنها در بستر آزادی تحقق می یابد. و زمانی می توانیم یک فرزند سالم داشته باشیم که آنها را در تفکراتشان آزاد بگذاریم.

اما آنچه مانع از رسیدن انسان ها به حقیقت می شود،‌ آموزش دین غلطی است که خارج از محور تفکرات و تواناییهای فرزندان، به صورت یکطرفه به آنها القاء می شود. و به همین علت است که در دنیای امروز شاهد آن هستیم که بسیاری از فرزندان با عقاید مذهبی والدینشان مخالفت می کنند.

یکی از مهمترین علل به وجود آمدن عقاید و رفتارهای ضد دینی، پاسخ دادن ناخودآگاه به فشارها و اجبارهایی است که در دوران کودکی توسط والدین بر فرزندان تحمیل شده است.

این در حالی است که فرزندان پس از سن بلوغ دوست دارند آزادانه و مستقل بیاندیشند و هرآنچه مانع آزادی تفکر آنها شود، دشمن خود می نامند و با آن مخالفت می کنند.
 

Persia1

مدیر تالار زبان انگلیسی
مدیر تالار

خودسازی مقدمه تربیت دینی فرزند است​



نخستین گام در آموزش عقاید مذهبی، ‌خودسازی است. در اینجا منظور از خودسازی آن است که قبل از آموزش عقاید به فرزندانمان،‌ ابتدا وجود خودمان را از شبهات پاک کنیم؛ زیرا سخنان ما زمانی تأثیر مثبت در تربیت دینی فرزند خواهند داشت که به آنها اعتقاد کامل داشته باشیم. بزرگان ما نیز بارها به این نکته اشاره کرده اند که آنچه از دل برآید، لاجرم بر دل نشیند.

لذا پیشنهاد می شود والدین قبل از ورود به عرصه تربیت دینی فرزند ، به تحقیق و مطالعه در باره عقاید دینی شان بپردازند و با رسیدن به یقین در این مسائل، خودشان را برای انجام این امر مهم آماده کنند.

در نظر داشته باشیم والدینی که خودشان گرفتار شبهات دینی هستند، هیچگاه نمی توانند مفاهیم اعتقادی را به درستی به فرزندانشان آموزش دهند.
البته اگر هم بتوانند این عقاید را به صورت حرف های کلیشه ای به ذهن فرزندانشان منتقل کنند، فرزندان آنها پس از رسیدن به سن بلوغ و روبرو شدن با شبهات عمیق اعتقادی، قصر آرزوهای آنها به راحتی فرو می ریزد.

خودسازی و بررسی اعتقادات شخصی قبل از تربیت فرزندبه خصوص تربیت دینی فرزند، از مهمترین و اساسی ترین کارهایی است که توسط والدین صورت می گیرد.
 

Persia1

مدیر تالار زبان انگلیسی
مدیر تالار
با برخورد متعصبانه در تربیت فرزند خداحافظی کنیم

از دیدگاه علم روانشناسی زمانیکه انسان نمی تواند با علم و حقیقت مسئله ای را به دیگران تفهیم کند، ناچاراًً به تعصب روی می آورد این موضوع در مورد برخورد متعصبانه در تربیت فرزند نیز صدق میکند.

برخورد متعصبانه در تربیت فرزند​

انسان های متعصب هیچگاه دلیل موجهی برای عقاید خود ندارند و ناچار هستند با تکرار جاهلانه یک سری مفاهیم خودشان را راضی کنند.

تعصّب هیچگاه جایگزین مناسبی برای تعقل نیستد و اگر در محیط حساس خانواده ذره ای از آن را نمایان کردیم، قدم بلندی در راه تخریب و آشفتگی افکار فرزندانمان برداشته ایم.



امیرالمؤمنین (ع) می فرمایند: (انسان نادان را جز در حالت افراط و تفریط نمی بینی) این نشانگر آنست که تعصب و افراط کردن، پاسخی ناخودآگاه نسبت به جهل درونی انسان و پوشش حماقت فکری اوست.

بنابراین برای برقراری اعتدال روحی و رفتاری در فرزندانمان، همواره باید میانه رو و معتدل باشیم و از برخورد متعصبانه در تربیت فرزند پرهیز کنیم.

این تعادل تنها با تعقل و تفکر آزاد و بدون تعصب در انسان شکل می گیرد و هرگاه اعتقادی را بدون بررسی و تحلیل پذیرفتیم، به طور یقین دچار تعصب شده ایم.

همچنین به یاد داشته باشیم کنجکاوی یکی از صفات انسان است که در زمان کودکی معمولا بیشتر جلوه پیدا می کند. زمانیکه فرزندان ما علت مسائل و مفاهیم را از ما می خواهند، عدم آگاهی ما ممکن است ما را به تعصب و گمراهی بکشاند.

ممکن است بعضی از والدین برای خودشان بخواهند قوانین غلطی را در زمینه تربیتی وضع کنند و بگویند این پدر و مادر هستند که حرف آخر را می زنند؛ اما به یاد داشته باشیم که در مبحث آموزش دین، طرف اصلی ما خداوند متعال است.

بنابراین هیچگاه حق نداریم برخورد متعصبانه در تربیت فرزند داشته باشیم
اگر چه ممکن است فرزندان ما در ابتدا سلطه پذیر باشند و عقایدی که ما به آنها تحمیل می کنیم را بپذیرند، اما پس از رسیدن به استقلال فکری و مالی به مخالفت شدید می پردازند. به یاد بسپاریم که تعصب همیشه نشانه جهل و فقر فرهنگی و اعتقادی است.
 

Persia1

مدیر تالار زبان انگلیسی
مدیر تالار
آموزش عملی بهتر از آموزش گفتاری است

بسیاری از افراد گمان می کنند که علت عدم تعهد بعضی فرزندان به اصول اخلاقی، ریشه در عدم آموزش عملی این اصول توسط والدینشان می باشد. این در حالی است که تجربه نشان می دهد بسیاری از افرادی که در معرض آموزش کامل ترین اصول اخلاقی قرار گرفته اند نیز در بعضی موارد دچار تزلزل اخلاقی و ارزشی شدید شده اند.

آموزش عملی یا آموزش گفتاری​



ریشه یابی اینگونه موارد ما را به سمت تضاد رفتار و گفتار والدین آنها هدایت می کند. والدینی که سعی می کنند ارزشهای اخلاقی را تنها از طریق بیان و گفتگو به فرزندانشان منتقل کنند، بهتر است آگاه باشند که اثرات تخریبی این شیوه تربیت فرزند می تواند مضرتر از عدم آموزش اصول اخلاقی باشد.

امام حسین (ع) در این باره به نکته زیبایی اشاره کرده و فرموده اند:

همواره دیگران را به شیوه هایی غیر از سخن گفتن مستقیم، به دین خداوند دعوت کنید (کونوا دعاۀً لِلنّاس بغیر السنتکم).

از دیدگاه روانشناسی کودک نیز بهترین و کامل ترین روش برای آموزش مسائل اخلاقی به فرزندان، آموزش به صورت غیر مستقیم از طریق الگوبرداری رفتاری یا آموزش عملی است.

زیرا اینگونه آموزشها بر روی ضمیر ناخودآگاه فرزندان تأثیر بیشتری گذاشته و برای همیشه در ذهن آنها باقی خواهد ماند.

بنابراین اولین و مؤثرترین قدم در راه آموزش مفاهیم اخلاقی و تربیتی به فرزندان، تصحیح عملکرد خود والدین است که می توانند با عملکرد اخلاقی خود، این اصول ارزشمند را در ذهن فرزندانشان نهادینه کنند.
 

Persia1

مدیر تالار زبان انگلیسی
مدیر تالار

بر اساس رشد فکری فرزند به او آموزش بدهیم​


فرزندان ما در مقاطع مختلف سنّی، به شیوه های گوناگون فکر می کنند که به آن رشد فکری فرزند میگوییم. این مسئله در تمامی انسانها یکسان است. به این معنا که انسان ها در مراحل مختلف رشد خود از قالب های فکری یکسانی استفاده می کنند. از دیدگاه علم روانشناختی انسانها به طور معمول در سنین مختلف دچار تغییر و تحولات اساسی در زمینه شناختی می شوند. بنابراین آموزش های ما زمانی مفید واقع می شوند که آموزش های ما با نحوه نگرش و رشد فکری فرزند هماهنگ باشد.

تربیت بر اساس رشد فکری فرزند​



ژان پیاژه یکی از بزرگترین دانشمندان روانشناسی رشد، نظریه رشد فکری را به صورت بسیار جامع و واضح بیان کرده است. این نظریه در طی سالها بحث و بررسی به اثبات و تایید بسیاری از دانشمندان رسیده است.

نتیجه بزرگی که می توانیم از مطالعه نظریه این دانشمند بگیریم این است که شیوه آموزش همیشه متناسب با سن فرزندان و رشد فکری فرزند ما تغییر می کند.

به عنوان مثال آموزش مفهوم خداوند برای فرزندان زیر هفت سال همیشه باید در قالب بازی و داستان و همراه با مثال های بسیار زیبا باشد. برای فرزندان در این سن می توان از مثال مادر مهربان یا پدر قدرتمند برای توصیف خداوند استفاده کرد.

اما پس از هفت سال فرزندان ما می توانند تخیل داشته باشند و به مفاهیم انتزاعی نیز فکر کنند.

بنابراین ما می توانیم برای این فرزندانمان در این سن مفهوم خداوند را به عنوان خالق و به وجود آورنده همه چیز نام ببریم. اما به یاد داشته باشیم عموم فرزندان تا سن یازده سالگی توانایی استدلال و منطق را ندارند.

باید سعی کنیم در آموزش هایمان ترجیحا از استدلال های انتزاعی و غیر مادی استفاده نکنیم
به عنوان مثال اگر فرزندمان در این سن از ما پرسید که چرا خدا هست ما می توانیم به او پاسخ دهیم که همانطور که یک میوه برای به وجود آمدن نیاز به درخت دارد، همه چیز در این دنیا نیز نیازمند وجود خدا است. این نوعی آموزش بر اساس رشد فکری فرزند است.

اما بعد از یازده سالگی و رسیدن فرزندان به سن بلوغ، آن ها می توانند درباره مفاهیم انتزاعی و غیر مادی فکر و استدلال داشته باشند.

در این سن معمولا آن ها درگیر شبهات اعتقادی زیادی می شوند که والدین آگاه آنها را برای کنجکاوی و بحث بیشتر تشویق می کنند.

همواره به یاد داشته باشیم که سنین مطرح شده قطعی نمی باشند و بهترین راهنما برای تشخیص اینکه فرزند ما در کدامیک از این مراحل قرار گرفته است، توجّه به نحوه تفکّر و گویش آنها می باشد.
 

Similar threads

بالا