آتشفشان كوهي است كه به درون سنگ*هاي مذاب انباشته شده در زير سطح زمين راه دارد. برخلاف اينكه غالباً پيدايش كوه*ها ناشي از فشار صفحات زيرزمين بر يكديگر است، پيدايش كوه*هاي آتشفشاني حاصل فوران مواد مذاب و انباشته*شدن مواد است. زماني كه فشار گازها و سنگ*هاي مذاب درهسته زمين بسيار بالامي*رود، فوران اتفاق مي*افتد.فوران مي*تواند به آرامي *يا به صورت انفجاري رخ دهد.
جريان گدازه، گازهاي سمي*، پرتاب خاكستر و سنگ و تخريب نواحي اطراف نيز همراه با فوران آتشفشان رخ مي*دهد.جريان گدازه بيشتر از آتش*سوزي مخاطره*آميز مي*باشد به علت اينكه حرارت توليد شده به مراتب شديدتر و سوزاننده*تر است.جريان گدازه، هرچيزي كه درمسيرش قرارگرفته باشد را از بين مي*برد ولي به دليل اينكه جريان مواد مذاب به كندي و آرامي* پيش مي*رود و مردم زمان كافي دارند تا از مسير جريان گدازه دورشوند.
خاكسترهاي آتش*فشاني، مواد نرم شبيه پودر يا ماسه هستند که يا از دانه*های ريز گدازه يا از خرد شدن سنگهای جدار دودکش حاصل شده*اند، كه مي*تواند سوزاننده، اسيدي، شن مانند، گازدار و همراه باشد، خاكستر و گازهاي اسيدي مي*تواند به ريه كودكان و سالمندان و بيماراني كه مشكل تنفسي دارند آسيب* برساند.
خاكستر آتشفشاني به ماشين*آلاتي از قبيل تجهيزات الكتريكي و موتوري نيز خسارت وارد مي*كند. تركيب خاكستر با آب به علت سنگيني مي*تواند بام ساختمان*ها را فرو بريزد. خاكستر آتشفشاني مي*تواند كيلومترها دور از مخروط آتشفشان بر روي صدها نفر از مردم تاثير بگذارد.
انفجارهاي آتشفشاني مي*توانند تكه*هاي بزرگ سنگ را با سرعت بسيار زياد به مسافت چندين كيلومتر پرتاب كنند. انفجارهاي آتشفشاني به خاطر پرتاب سنگ*ها و برخورد آنها با جانداران و دفن*شدن آنها در زير توده خاكستر و گرماي بسيار شديد مي*توانند كشنده باشند. چه بسا مواد حاصل از انفجار آتش*فشان، جنگل*هاي اطراف را به كلي نابود مي*كند. فوران*هاي آتشفشاني مي*توانند با مخاطرات طبيعي همچون زمين*لرزه*ها، جريان گل و سيل*هاي ناگهاني، ريزش كوه و زمين*لغزه، باران*هاي اسيدي، آتش*سوزي و درشرايط خاص وقوع سونامي* همراه باشد.مناطق خطر در اطراف يك آتشفشان تقريباً تا شعاع 30 كيلومتري مي*باشد. كه گاهي* اوقات ممكن است خطر آتشفشان صدها كيلومتر دورتر را نيز تهديد نمايد.
اقدامات قبل از فوران آتشفشان
• براي تكميل تجهيزات مخصوص در مواقع اضطراري به ازاي هريك از اعضاي خانواده خود، يك جفت عينك ايمني و ماسك تنفسي يكبارمصرف تهيه*كنيد.
• اگر در نزديكي يك آتشفشان فعال يا خاموش زندگي* مي*كنيد خود را براي تخليه فوري محل در مواقع ضروري آماده كنيد.
اقدامات حين فوران آتشفشان
• براي اجتناب از خطرات ناشي از انفجارهاي شديد، پرتاب سنگ و خاكستر به اطراف، جريان گل و تشكيل گازهاي گرم مطابق دستور مقامات محلي فوراً منطقه را ترك نماييد.
• فوراً سرپناهي براي خود بيابيد.
• از دره*ها و نقاط پست اطراف رودخانه دور شويد.
• فراموش* نكنيد به افرادي كه به كمك شما احتياج دارند، به ويژه كودكان، سالمندان و معلولين كمك كنيد.
• مراقب جريان گل و لاي باشيد.
• جريان گل و لاي مي*تواند سريع*تر از شما كه پياده راه مي*رويد يا درحال دويدن هستيد، حركت كند.
• بنابراين، قبل از عبور از يك پل به مسير توجه كنيد و اگر در مسير جريان گل و لاي درحال حركت مي*باشد از عرض پل رد نشويد.
• براي گرفتن آخرين اطلاعات اضطراري به راديو و يا تلويزيون گوش فرا دهيد.
• اگر مشكل تنفسي داريد از تماس با مقاديركم خاكستر هم اجتناب كنيد.
• پيراهن آستين*دار و شلوار بلند بپوشيد. از عينك ايمني استفاده كنيد و به جاي لنز از عينك معمولي استفاده كنيد.
• براي تنفس درمحيط پر از غبار و خاكستر از ماسك يا پارچه*اي نمناك استفاده كنيد
• درها، پنجره*ها را ببنديد، دستگاه*هاي تهويه و حرارتي را خاموش كنيد.
• از رانندگي در زمان ريزش سنگين خاكستر خودداري كنيد، مگر اينكه مجبور به اين*كار باشيد؛ كه دراينصورت ، به آهستگي و با سرعت 30 كيلومتر در ساعت برانيد.
اقدامات بعد از فوران آتشفشان
• براي گرفتن آخرين اطلاعات به راديو و يا تلويزيون گوش فرا دهيد.
• تا زماني*كه خاكستر آتشفشاني در هوا معلق است درخانه بمانيد، مگر اينكه احتمال ريزش سقف خانه باشد.
• خاكسترهاي روي سطح، بام و ناودان ساختمان را تميزكنيد.
• از روشن*كردن كاميون و ماشين*هاي موتوري خودداري*كنيد.
• خاكستر آتشفشاني مي*تواند مانع روشن شدن موتور و آسيب به بخش*هايي از وسيله نقليه و درنتيجه خراب شدن آن شود.
جريان گدازه، گازهاي سمي*، پرتاب خاكستر و سنگ و تخريب نواحي اطراف نيز همراه با فوران آتشفشان رخ مي*دهد.جريان گدازه بيشتر از آتش*سوزي مخاطره*آميز مي*باشد به علت اينكه حرارت توليد شده به مراتب شديدتر و سوزاننده*تر است.جريان گدازه، هرچيزي كه درمسيرش قرارگرفته باشد را از بين مي*برد ولي به دليل اينكه جريان مواد مذاب به كندي و آرامي* پيش مي*رود و مردم زمان كافي دارند تا از مسير جريان گدازه دورشوند.
خاكسترهاي آتش*فشاني، مواد نرم شبيه پودر يا ماسه هستند که يا از دانه*های ريز گدازه يا از خرد شدن سنگهای جدار دودکش حاصل شده*اند، كه مي*تواند سوزاننده، اسيدي، شن مانند، گازدار و همراه باشد، خاكستر و گازهاي اسيدي مي*تواند به ريه كودكان و سالمندان و بيماراني كه مشكل تنفسي دارند آسيب* برساند.
خاكستر آتشفشاني به ماشين*آلاتي از قبيل تجهيزات الكتريكي و موتوري نيز خسارت وارد مي*كند. تركيب خاكستر با آب به علت سنگيني مي*تواند بام ساختمان*ها را فرو بريزد. خاكستر آتشفشاني مي*تواند كيلومترها دور از مخروط آتشفشان بر روي صدها نفر از مردم تاثير بگذارد.
اقدامات قبل از فوران آتشفشان
• براي تكميل تجهيزات مخصوص در مواقع اضطراري به ازاي هريك از اعضاي خانواده خود، يك جفت عينك ايمني و ماسك تنفسي يكبارمصرف تهيه*كنيد.
• اگر در نزديكي يك آتشفشان فعال يا خاموش زندگي* مي*كنيد خود را براي تخليه فوري محل در مواقع ضروري آماده كنيد.
• براي اجتناب از خطرات ناشي از انفجارهاي شديد، پرتاب سنگ و خاكستر به اطراف، جريان گل و تشكيل گازهاي گرم مطابق دستور مقامات محلي فوراً منطقه را ترك نماييد.
• فوراً سرپناهي براي خود بيابيد.
• از دره*ها و نقاط پست اطراف رودخانه دور شويد.
• فراموش* نكنيد به افرادي كه به كمك شما احتياج دارند، به ويژه كودكان، سالمندان و معلولين كمك كنيد.
• مراقب جريان گل و لاي باشيد.
• جريان گل و لاي مي*تواند سريع*تر از شما كه پياده راه مي*رويد يا درحال دويدن هستيد، حركت كند.
• بنابراين، قبل از عبور از يك پل به مسير توجه كنيد و اگر در مسير جريان گل و لاي درحال حركت مي*باشد از عرض پل رد نشويد.
• براي گرفتن آخرين اطلاعات اضطراري به راديو و يا تلويزيون گوش فرا دهيد.
• اگر مشكل تنفسي داريد از تماس با مقاديركم خاكستر هم اجتناب كنيد.
• پيراهن آستين*دار و شلوار بلند بپوشيد. از عينك ايمني استفاده كنيد و به جاي لنز از عينك معمولي استفاده كنيد.
• براي تنفس درمحيط پر از غبار و خاكستر از ماسك يا پارچه*اي نمناك استفاده كنيد
• درها، پنجره*ها را ببنديد، دستگاه*هاي تهويه و حرارتي را خاموش كنيد.
• از رانندگي در زمان ريزش سنگين خاكستر خودداري كنيد، مگر اينكه مجبور به اين*كار باشيد؛ كه دراينصورت ، به آهستگي و با سرعت 30 كيلومتر در ساعت برانيد.
اقدامات بعد از فوران آتشفشان
• براي گرفتن آخرين اطلاعات به راديو و يا تلويزيون گوش فرا دهيد.
• تا زماني*كه خاكستر آتشفشاني در هوا معلق است درخانه بمانيد، مگر اينكه احتمال ريزش سقف خانه باشد.
• خاكسترهاي روي سطح، بام و ناودان ساختمان را تميزكنيد.
• از روشن*كردن كاميون و ماشين*هاي موتوري خودداري*كنيد.
• خاكستر آتشفشاني مي*تواند مانع روشن شدن موتور و آسيب به بخش*هايي از وسيله نقليه و درنتيجه خراب شدن آن شود.
