کاردانی معماری وکمبود های حاضر ودلایل ارتقاء تحصیلی برای دوستان پس بیشترروی این کنکوردوستان تاکید داشته باشند
کاردانی معماری وکمبود های حاضر ودلایل ارتقاء تحصیلی برای دوستان پس بیشترروی این کنکوردوستان تاکید داشته باشند
- ۲۰ اردیبهشت ۱۳۸۹ بر اساس قانون نظام مهندسی و کنترل اجرای ساختمان وزارت مسکن و شهرسازی مکلف گردیده است که در کنار سازمان نظام مهندسی ساختمان، تشکیلات دیگری به نام کانون کاردان های فنی ساختمان را تشکیل داده...
در کشورمان یک اتفاق نادر و جالب رخ می دهد و آن هم این که کاردان های فنی ساختمان علی رغم داشتن پروانه صلاحیت و اشتغال به کار قانونی، فاقد امضا برای کار هستند از سوی دیگر بارها و بارها گفته میشود که به دلیل رعایت نکردن اصول حرفه ای در کشورمان عمر ساختمان ها کوتاه است، این در حالی است که تکنسین های کشور بیکارند و به شغل های کاذب روی می آورند که جای بسی تاسف است. برای روشن تر شدن این موضوع با مهدی موذن رییس کانون کاردانهای فنی ساختمان استان که 31 سال است با مدرک کاردانی در بخش های مهم دولتی فعالیت داشته است، گفتگویی داشتیم . وی با شور و شوق، افسوس وآه در بخش هایی از مصاحبه با تاسف، پاسخگوی سوالات ما بود. مطالعه این مصاحبه خواندنی را به شما توصیه می کنم.
ابتدا از تاریخچه و نحوه شکل گیری کانون کاردانی ساختمان استان تهران بگویید.
بر اساس قانون نظام مهندسی و کنترل اجرای ساختمان که مصوب سال 74 مجلس شورای اسلامی است، بر اساس ماده 28 این قانون وزارت مسکن و شهرسازی مکلف گردیده است که در کنار سازمان نظام مهندسی ساختمان، تشکیلات دیگری به نام کانون کاردان های فنی ساختمان را تشکیل داده، آیین نامه را تهیه و به تصویب دولت برساند. متاسفانه تهیه این آیین نامه اجرایی 6 سال طول کشید. در سال 1379 این آیین نامه بعد از 6 سال تهیه و به تصویب هیئت دولت رسید و بلافاصله بعد از آن تصویب مقدمات برگزاری انتخابات در 30 استان کشور زیر نظر وزارت مسکن فراهم شد و در سال 80 اولین انتخابات هیات مدیره انجام و از اول سال 81 اولین دوره هیات مدیره کارش را شروع کرد. مدت فعالیت هر دوره هیات مدیره هم سه سال است چهارمین دوره انتخابات هیات مدیره کانون های کاردانی فنی ساختمان استان ها در پاییز سال 89 برگزار خواهد شد. اما نکته ای که در سخنانم به آن اشاره کردم این بود که ما با 6 سال تاخیر نسبت به قانون، کارمان را شروع کردیم . در حالی که سازمان نظام مهندسی ساختمان بلافاصله بعد از تصویب قانون، آیین نامه اجرایی اش تهیه و شکل گرفت. متاسفانه این فاصله خیلی خوب و مبارک نبود. یکی از دلایلم هم این است که اگر دو مجموعه با هم کارشان را شروع می کردند، نوعی همکاری در کار و عمل اتفاق می افتاد اما در این فاصله مسیر دوستان ما در نظام مهندسی ادامه داشت که از قضا در همان 6 سال آیین نامه های اجرایی برای کانون کاردان های فنی نوشته می شد. اما بدون تشکیلات دوم ، یعنی تشکیلات اول این قانون منفرداً با حضور مسوولان ذیربط نوشته می شد و تشکیلات دوم در آن بسیار کم رنگ دیده شده بود .که بسیاری از مشکلات کانون از همین جا شروع می شود . به عبارت دیگر روزی که ما آمدیم تمام جزئیات کار نوشته شده بود و ما مجبور بودیم مسیری که ممکن بود خوب یا بد باشد.
چه لزومی داشته و دارد که در کنار سازمان نظام مهندسی ، کانون کاردان های فنی ساختمان تشکیل شود ؟
عوامل نیروی انسانی که در صنعت ساخت و ساز کشور ما فعالیت می کنند به چند گروه تقسیم می شوند. یک گروه را باید علمی بدانیم. این گروه علمی یاور مهندسین در کاردان های فنی خلاصه شده است. به عبارت دیگر کسانی که دانشگاه دیده اند گروههای بعدی تجربی عمل می کنند که معماران تجربی و استاد کاران ساختمانی بعد از این گروه علمی قرار می گیرند .برای این گروه تشکیلات خاصی نداریم الا معماران تجربی که چهار سال است در کانون دارند تعیین صلاحیت می شوند . در خصوص این گروه یعنی معماران تجربی بحث بسیار مفصلی را در آینده خواهیم داشت. به گروه های علمی بر می گردیم قانون گذار می توانست دو کار بکند یا مجموعه این عوامل را در یک ساختار قرار دهد و نقش هر یک را تعریف و تبیین کند که این کار را انجام نداده است. بلکه در دو مجموعه سازمان و کانون دیده است . ماهیت کار این دو گروه از هم جدا نیست. هر چند ممکن است به لحاظ بخش های علمی کار با هم تفاوت داشته باشند. زیرا قرار است ساختمانی ساخته شود از این رو خوب بود که این دو در یک سازمان گنجانده شوند که نشدند و امروز جدا از هم هستند. در هر صورت مجموعه ای که مهندس اطلاق می شوند عضو سازمان نظام مهندسی و مجموعه ای که فوق دیپلم هستند تا زمانی که مدرک لیسانس نگرفتند عضو این کانون هستند . اما اهداف این دو اصلاً جدا نیست زیرا هدف احداث ساختمان با شرایط فنی ساختمان های دولتی یا ما ساختمان خصوصی را بسازیم. اصلاً اینگونه نیست و هر دو گروه علمی در کنار هم کار می کنند . پس تفکیکی به لحاظ نقشه راه و هدف وجود ندارد اما به لحاظ علمی تفکیک وجود دارد .
آیا اعضای کانون می توانند عضو سازمان نظام مهندسی هم باشند و از کجا پروانه اشتغال به کار می گیرند ؟
در واقع شرایط عضویت در کانون مشابه عضویت در سازمان نظام مهندسی است. با این تفاوت که در سازمان با درجه لیسانس و بالاتر و در کانون با درجه فوق دیپلم در هفت رشته اصلی ساختمان شامل عمران، معماری ،ترافیک ،نقشه برداری، برق، مکانیک، و شهرسازی امکان عضویت وجود دارد. در دسته بندی ها هیچ تفاوتی وجود ندارد و فقط گرید تخصصی متفاوت است. دانشجوی کاردانی حتی اگر مدرک مهندسی هم گرفته باشد تا زمانی که عضو سازمان نظام مهندسی استان نشود ، عضو کانون باقی خواهد ماند ولی اگر رفت و عضو سازمان شد از این کانون منفصل می شود . در برخی مواقع افرادی را داریم که تمایل دارند عضو کانون هم باشند که این هم گسترده است و منعی نداریم اما در این صورت پروانه اشتغال مهندسی خواهد گرفت و پروانه ای که از کانون اخذ نموده ملغی خواهد شد از نظر آماری باید بگویم که در کشور بیش از صدهزار نفر کانون کاردان فنی داریم در حال حاضر شاید در کل کشور 40000 نفر آنها جذب 30 کانون کشور شده باشند که سهمیه استان تهران حدود 50000 نفر است. نیروهای تحصیل کرده کشور شاید به شکل بی تناسبی در تهران استقرار یافته اند که در همه رشته ها اینگونه است در سازمان نظام مهندسی هم نصف جمعیت مهندسی کشور عضو این سازمان هستند .
کاردانهای فنی حق امضاء هم دارند ؟
وارد بحث بسیار ظریفی شدید که بخش زیادی از مشکلات کاردانهای کشور و درددل آنهاست در واقع حوزه مشکلات و دغدغه کاردانهاست که اگر دغدغه مسئولین هم بشود مشکلات صنعت ساختمان حل می شود . دغدغه ما آن است که عضو کانون اگر چه صلاحیت داشته و حق امضا هم دارد اما نمی تواند کار کند نمی تواند فعالیت کند چون این دغدغه هنوز تبدیل به دغدغه مسئولین ذیربط نشده است به همین دلیل سرجایش است ما اعتقاد داریم کاردانهای فنی ساختمان حلقه مفقوده زنجیر ساخت و ساز کشور هستند اگر در یک زنجیره ای یک حلقه را نداشته باشیم اصلا آن حلقه و زنجیره کارکرد خود را از دست می دهد امروز این حلقه مفقوده در صنعت ساخت وساز کشور وجود دارد و به همین دلیل در همه ابعاد ساختمان و تاسیسات مشکل داریم و ساختمانهایی که می سازیم به زعم صریح مسئولین و متخصصین ساختمانی حداکثر 25 تا 30 سال بعد باید خراب شود یعنی آنها را از زمان ساخت در لیست ساختمانهای فرسوده قرار دهیم در سه چهارسال اخیر اگرچه اتفاق افتاده که تصور می شود طول عمر ساختمان در ایران در حال افزایش است در حالی که ساختمانهایی که در کشورمان ساخته می شود مثل سالهای دور و نزدیک بدون استقرار سرپرست کارگاه فنی احداث می شود در پروژه های عمرانی کشور یک روز پروژه بدون ناظر مقیم حق ندارد ادامه یابد پس چرا در حوزه ساخت و ساز شهری فکر می کنیم نباید ناظر مقیم داشته باشیم؟ جان انسانها در ساختمانی که زندگی می کنند دارای اهمیت بیشتری است یا در یک ساختمان اداری که طبق قانون در روز فقط 8 ساعت باید در آن باشند ؟ چرا در ساختمانهای اداری باید ناظر مقیم باشد اما در ساختمان سازی نه ؟ چه کسی بتن ریزی ساختمان را کنترل می کند؟ در کشور ما آنقدر وجدان فنی تبلور یافته است که پیمان کار خودش وقتی دید بتن ساختمان در حد استاندارد نیست آن را دور بریزد و استفاده نکند آیا چنین چیزی سراغ دارید؟ همه ساختمان هایی که می سازید سرمایه ملی کشور است دوام سرمایه گذاری و هزینه کردن سرمایه ملی چقدر ارزش دارد؟ همان قدر ارزش دارد که ما باید سازمان دهی نیروهای دست اندر کار ساخت و ساز را درست انجام دهیم اینجا سلیقه نیست اینجا آقایی که مسئول است، خوشش نمی آید کاردان فنی سرکار باشد در حالی که مصلحت کشور ایجاب می کند تا نیروهای تخصصی در کنار هم قرار بگیرد این دغدغه اصلی ماست اما با وجود اینکه کاردان فنی عضو کانون با همان سختی و گذر از همان مسیری که مهندس سازمان نظام پروانه می گیرد اما بعد از تحمل این همه مشکلات وقتی که پروانه اشتغال بکار را گرفت باید آن را روی طاقچه بگذارد تا خاک بخورد متاسفانه در گردش کار تعریف شده پروانه اشتغال بکار کاردان دان فنی فاقد ارزش و اعتبار در کشور است متاسفم بگویم که در حال حاضر یک سند رسمی که از طرف دولت صادر شده و از طرف وزیر مسکن شهرسازی زیر آن امضا می شود در کشور فاقد اعتبار است مگر می شود که برای مثال کد گواهی رانندگی در کشور صادر شود، بعد آن را مجری قانون آن را فاقد اعتبار بداند. قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی مسیر کار را برای تمام نیروهای با صلاحیت در حوزه صلاحیت کاریشان بازگذاشته است اما در کشور ما برخی فعالیت کاردانهای فنی ساختمان را منع می کنند دلیلش نگرش بخشی، نگرش جزیره ای، نگرش صنفی و غیرحرفه ای است.
آیا قانون در جایی گفته است که عضو کانون وقتی پروانه صلاحیت گرفته حق امضا دارد یا خیر ؟
بله به طور قطع و یقین چنین چیزی در قانون تصریح شده است ماده 4 قانون نظام مهندسی می گوید: اشتغال اشخاص حقیقی و حقوقی که صلاحیت حرفه ای دارند در بخش ساختمان و شهرسازی مجاز است. برای اعضای سازمان نظام مهندسی و کانون کاردانهای فنی هم این امر منوط به دریافت پروانه صلاحیت و اشتغال شده است. وقتی احراز صلاحیت شد تا زمانی که تخلفی صورت نگیرد، اعتبار دارد و قانونی است با این قانون کاردانهای فنی ساختمان حق امضا و کار دارند.
متضاد همین قانون وجود دارد که مانع از فعالیت کاردان های فنی می شود ؟
ما همه چیزمان متاثر از قانون است. آیین نامه اجرایی برای کاردان های فنی در همان 6 سالی که کانون وجود نداشت تدوین شد آنها به جای کانون برایش آیین نامه اجرایی نوشتند. وزارت مسکن و شهرسازی یک تخلف دارد . بعد از قانون مصوب سال 74 هیچ قانونی برای ساختار مهندسی ساختمان نداریم. ماده 28 قانون تاسیس نظام مهندسی کشور، وزارت مسکن و شهرسازی را مکلف کرده تا آیین نامه تشکیل کانون و نظام مهندسی را ظرف 6 ماه تدوین کند. اما متعلقات صنفی مهندسی باعث شده تا آنها زودتر آیین نامه اجرایی سازمان نظام مهندسی را تدوین کنند . عیبی ندارد کارشان بوده و زودتر انجام دادند اما به معنای زیر پا گذاشتن حقوق دیگران نباید باشد. موضوع زمانی جالب تر می شود که حتی می گویند در یک شهر اگر مهندسی عمران و ساختمان نبود از هر هفت گروه اگر مهندس بود برای ساخت و ساز استفاده شود. در غیر اینصورت از کاردان فنی ساختمان دارای صلاحیت استفاده گردد. آن وقت می خواهیم با این قانون در کشور ساختمانی داشته باشیم که 100 سال عمر کند. چگونه ممکن است که یک تزریقات چی برود و قلب بیماری را جراحی کند و آن وقت آن بیمار سالم بماند. مگر می شود ساختمان را غیر تخصصی و بدون حضور کاردان فنی ساخت و عمر ساختمان ها هم طولانی باشد. ماده 12 آیین نامه اجرایی قانون نظام مهندسی است که بر این موضوع تصریح دارد و می گوید در محل هایی که مهندس عمران و معمار به اندازه کافی نباشد، طبق نظر وزارت مسکن و شهرسازی حسب مورد از خدمات مهندس مرتبط با رشته های دیگر استفاده کنند و اگر اینها نبودند از کاردان فنی کانون استان استفاده شود. ما دلمان باید برای این کشور بسوزد. نباید از کنار بیت المال به راحتی گذشت . اما همین قانون گذار با تصویب قانونی که خواندید دست وزارت مسکن و شهرسازی را برای استفاده از کاردان فنی بسته است. نه، قانون گذار درست عمل کرده است. قانون گذار نگفت که برو و بعد از 6 سال آیین نامه کانون را بدون حضور کاردانهای فنی بنویس . قانون گذار در قانون نگفت که کاردان ها صلاحیت پروانه فعالیت بگیرند بعدش ببینیم چه می شود. اصلاً چنین چیزی نیست. وزارت مسکن و شهرسازی است که اولاًٌ 6 سال بعد آیین نامه را نوشت . دوم خیلی ضعیف بود. سوم اینکه در آن فاصله آمد یک آیین نامه دیگری به نامه آیین نامه اجرایی قانون نوشت و در آنجا تبصره دو ماده 12 قانون نظام مهندسی ساختمان را نوشت و در آن جا آب پاک روی دست شهردار، جامعه و تمام کاردان ها ریخت و مانع از فعالیت کاردان شد.
قانون نگفته کاردان فنی ساختمان برود مسافر کشی کند بعد مهندسین غیر مرتبط در بخش ساختمان فعالیت کنند بلکه دست کاردان پیش از تولد قانونی اش توسط وزارت مسکن و شهرسازی بسته شد . حالا کانون کاردانهای فنی ساختمان تاسیس شود چه فایده ای دارد.
شما در کانون کاردانهای فنی ساختمان به متقاضیان و اعضا چه می دهید؟
ما فقط وعده و وعید می دهیم نمی توانیم آنها را مایوس کنیم . کاردان های فنی ساختمان افرادی متعهد، ماخوذ به حیا و مقید به اصول کشور هستند.
این موضوع باعث سرخوردگی تحصیل کرده های فنی فوق دیپلم هم شده است؟
این افراد دو راه بیشتر ندارند یا سر خورده شوند و از صنف بیرون بروند. جالب است بگویم من ساندویچ فروش کم سراغ ندارنم که حتی مدرک فوق دیپلم هم دارند صنوف پایین تر از این هم وجود دارند که با داشتن مدرک کاردانی فنی ساختمان به کارهای مشغولند که من شرم دارم بگویم. واقعاً فاجعه است که کشور ما با زحمت زیاد و هزینه فراوان دانشجو تربیت می کند بعد این افراد به دلیل سرخوردگی ها به شغلهایی بی ارتباط و بعضاً سطح پایین روی بیاورند. مسئولان باید برای این درد راه حل تعیین کنند وگرنه خودشان ضرر می کنند همانطور که عرض کردم در حال حاضر دو اتفاق دارد رخ می دهد، کسانی که در این کانون سرخورده شده اند به شدت به دنبال فرار از مقطع هستند و به هر طریقی تلاش می کنند تا مدرک مهندسی بگیرند. در حالی که چنین کسی عاشق مدرک مهندسی نیست بلکه ناگزیر است تا به این مدرک دست پیدا کند تا خرج زندگی اش را بدهد . این حسن نیست . ساختمان را مهندس نمی سازد، ساختمان وابسته به وجود کاردان فنی ساختمان است . اما حالت دوم آن است که در مقطع کاردانی بماند و با زجر به زندگی خود و خانواده اش ادامه دهد .
کاردانها در ساخت و ساز به طور عملی چه نقشی دارند ؟
یک تفاوت مهمی که اکثر کارشناسان و مسولان هم قبول دارند آن است که کسی که فوق دیپلم ساختمان دارد در واحد های تحصیلی اش در دوران آموزش مسائلی عنوان می شود که طی این دو سال و وقتی دوره به پایان می رسد نسبت به مسائل اجرایی و عملی ساختمان به اشراف خیلی بیشتری دست می یابد . از قدیم تکنسین به عنوان آچار فرانسه ساختمان است . به عبارت دیگر کاردان تربیت می شود تا ساختمان را به لحاظ اجرا به طور کامل بشناسد مسئله دیگر اینکه به طور ذاتی کاردان فنی با حضور در ساختمانها درس را شروع می کند. در واقع کاردان فنی ساختمان در کارگاه ساختمان متولد می شود و هر پروژه ای که تکنسین فنی ساختمان در آن فعالیت می کند، خیال مهندسان ساختمان راحت است . مشکل ساخت و ساز کشور هم همین افراد هستند تا برای سرمایه ملی و ساختمانی دل بسوزانند. در کشور ما مهندس بیشتر از کاردان وجود دارد اما چرا ساختمان سازی کشور معیوب است؟ پس مشخص می شود که با حضور کاردانها در کنار مهندسین است که چرخه ساخت و ساز کشور تکمیل می شود. البته ما برای مهندسین احترام زیادی قائل هستیم و باین این موضوع منافاتی با تلاش بی وقفه مهندسان در ساختمان سازی و شهرسازی کشور ندارد. دغدغه اصلی ما مخدوش شدن نقش هاست که این مسئله هم اگر قرار بود درست شود تاکنون درست می شد .درست هم نخواهد شد . الا این که کاردانهای فنی ساختمان را در کل کشور جدی بگیرند .
منبع:
نشریه پیام ساختمان و تاسیسات