خزر نام قومی بربر ، ستیزه جو و انیرانی ( غیر ایرانی ) است که در بین شمال غربی دریای کاسپین و دریای سیاه سکونت داشتند . این قوم که در طول تاریخ به قومی وحشی مشهورند ، در حدود سده ی ششم میلادی ، حکومت مستقلی به وجود آوردند و کشور خود را خاقانات خزر نامیدند . آنان پس از تشکیل فرمانروایی مستقل ، یورش به اقوام همسایه را که بیشتر مردم اسلاو بودند ، آغاز کردند و هر از گاهی نیز زیان هایی به بخش های شمالی امپراتوری ساسانی می رساندند ، تا آنکه برای جلوگیری از یورش های این قوم نیمه وحشی به دستور کیخسرو انوشیروان ، دیواری بزرگ در شهر دربند ساخته شد ، که سنگ نبشته ی این دستور نیز همچنان باقی مانده است . تا آنکه در سده های ۹ و ۱۰ میلادی با یورش اقوام روس ، خزرها سرزمین هایشان را از دست دادند و به سوی اروپای غربی گریختند .
اما کاسپین که در بسیاری از زبان های جهان برای اشاره به این دریاچه به کار می رود ، از نام قوم ایرانی و سفیدپوست کاسپی گرفته شده است که ابتدا در کرانه های باختری تا جنوب باختری دریاچه ساکن بوده اند و کم کم تا کرانه های جنوبی آمدند . از دیدگاه قوم شناسی نیز بر پایه ی پژوهش های جدیدی که درباره ی ژنتیک مردمان جنوبی این دریا شده ، چنین گواهی شده که مردمان گیلک زبان – شامل طبری ها و دیلمی ها – همگی از سوی پدری از نوادگان مردمی هستند که از باختر دریاچه ی کاسپین آمده اند .
وجود شهری به نام دروازه ی کاسپین ( دربند ) در ورودی سرزمین باستانی تبرستان ( که هم اکنون در استان تهران است ) گواهی دیگر بر این ادعاست . نام های کاشان و قزوین نیز بیانگر این موضوعند . کاسپین نام جهانی و حقیقی این دریاست . دانستن همین تاریخچه ی کوتاه ، هر ایرانی را بر آن می دارد تا کاسپین را خزر نخواند . بزرگترین دریاچه ی جهان در شمالی ترین بخش خاک میهن باستانی ماست . دریاچه ای با پیرامون ۷۰۰۰ کیلومتر و پهنه ی ۳۹۴۲۰۰ کیلومتر مربع .
