مهدي كياني
کاربر فعال مهندسی هوافضا
انواع جت(1)
1- جت آب:
يكي از انواع موتورهاي جت است كه با بيرون فرستادن جريان آب از پشت قايق باعث حركت قايق مي شود.
مزايا: توانايي كاركرد در آبهاي كم عمق ،قدرت بالا و ميزان خسارت زيست محيطي كم .
محدوديتها: بازده كمتر نسبت به موتورهاي پروانه اي و آسيب پذيري نسبت به ورود اشياء خارجي .
2- ترمو جت:
ترمو جت نوعي موتور جت هوازي ابتدايي است كه به جاي توربين و كمپرسور(در موتورهاي توربين گازي) داراي يك موتور پيستوني به عنوان سوپر شارژر(فشارنده ي هوا) در ورودي هواي خود است. هوا پس از اينكه توسط موتور پيستوني فشرده شد، وارد محفظه احتراق شده و با سوخت مخلوط و سپس مشتعل مي شود و بدون عبور از توربين از نازل آن خارج مي شود .
مزايا : سرعت گاز خروجي از موتورهاي ملخي وموتورهاي توربين گازي بيشتر است ودر سرعتهاي بالا پيشران بيشتري توليد مي كند .
معايب :وزن بالا ، بازدهي وقدرت كم ، اين موتور جزو نسلهاي اوليه موتورهاي جت است واز فناوري پاييني برخوردار است و ديگر ساخته نمي شود .
هواپيماي CC_2 اولين هواپيماي جت ايتاليايي كه با موتور ترموجت كار مي كرد.
3- پالس جت:
اين نوع موتور جت همان طور كه از اسمش پيداست به جاي فشرده سازي و سوزاندن پيوسته هوا و سوخـــــــــــت به طـور متناوب اين كار را انجام ميدهد. در برخي از انواع آن براي اين كار از سوپاپ استفاده ميشود.
مزايا: طراحي بسيار ساده به طوريكه معمولا از آنها در هواپيماها مدل استفاده مي شود.
معايب: پر سر و صدا، كم بازده (به علت نسبت تراكم پايين) و در مقياسهاي بزرگ كارايي مناسبي ندارد و در نوع سوپاپ دار ، سوپاپها زود خراب مي شوند
موتورهاي پاتس جت در هنگام كار كردن به شدت داغ مي شوند
4- توربو جت:
توربو جت يك واژه كلي براي توصيف موتورهاي توربين گازي است، كه به طور كلي از سه قسمت كمپرسور (فشارنده هواي ورودي)،محفظه احتراق وتوربين(براي چرخاندن كمپرسورويا شفت)تشكيل مي شوند.در كل منظور از توربوجت نوعي از موتور جت بدون شفت اضافي (مقصود شفتي است كه براي انتقال نيرو به جايي غير از كمپرسور مورد استفاده قرار بگيرد) وضريب كنار گذر صفر است.
مزايا : نسبت به توربوفن وتوربوپراپ و ... طراحي ساده تري دارد همچنين در سرعتهاي مافوق صوت بازده بالايي دارد (تقريباً از ماخ دو به بالا) .
معايب : طراحي پايه وكلي اين نوع موتور در سرعتهاي زير صوت بسيار ناكارآمد ، كم بازده ، پر مصرف و نسبتاً پر صدا مي باشد
موتور توربو جت با كمپرسور محوري
موتور توربو جت با كمپرسور گريز از مر كز
5- توربو فن:
ساختار موتور توربوفن مانند موتور توربوجت است با اين تفاوت كه مرحله(يا مراحل) اول كمپرسور آن بسيار بزرگتر است.اين مساله باعث مي شود كه هواي ورودي به موتور به شدت افزايش پيدا كند.اما درصد زيادي از هواي ورودي به موتور بدون وارد شدن به محفظه احتراق و مخلوط شدن با سوخت و احتراق از انتهاي موتور خارج مي شود.
به نسبت هوايي كه بدون عبور از محفظه احتراق از موتور خارج مي شود به كل هواي ورودي ضريب كنار گذر (bypass) مي گويند. با اين كار سرعت گازهاي داغ خروجي از نازل كاهش و دبي جرمي(ميزان جرم عبوري از موتور در واحد زمان) موتور افزايش مي يابد.
مزايا: بازده و برد بيشتر نسبت به توربوجت در سرعتهاي زير صوت و دماي پايين گازهاي خروجي (به علت مخلوط شدن گازهاي ناشي از احتراق با هواي سرد كنار گذر.)
معايب: اين موتورها بسيار پيچيده تر از توربوجت هستند.(داراي مجراهاي بيشتر و معمولاً داراي شفت هاي چندگانه). قطر بدنه ي موتورهاي توربوفن بسيار زياد است و در مجموع موتورهاي بزرگ و سنگيني هستند و نياز به پره هاي بزرگ و سنگين دارند، بيشتر در معرض ورود اشياي خارجي قرار دارد و در مقابل يخ زدگي آسيب پذير مي باشد. داراي سرعت محدود است(زير صوت) چون در برابر عبور از امواج ضربه اي ناشي از رسيدن به سرعت صوت، بسيار آسيب پذير است و نمي تواند از سرعت صوت عبور كند.
موتور توربو فن باضريب كتنار گذر بالا
موتور توربو فن با ضريب كنار گذر پايين
1- جت آب:
يكي از انواع موتورهاي جت است كه با بيرون فرستادن جريان آب از پشت قايق باعث حركت قايق مي شود.
مزايا: توانايي كاركرد در آبهاي كم عمق ،قدرت بالا و ميزان خسارت زيست محيطي كم .
محدوديتها: بازده كمتر نسبت به موتورهاي پروانه اي و آسيب پذيري نسبت به ورود اشياء خارجي .
2- ترمو جت:
ترمو جت نوعي موتور جت هوازي ابتدايي است كه به جاي توربين و كمپرسور(در موتورهاي توربين گازي) داراي يك موتور پيستوني به عنوان سوپر شارژر(فشارنده ي هوا) در ورودي هواي خود است. هوا پس از اينكه توسط موتور پيستوني فشرده شد، وارد محفظه احتراق شده و با سوخت مخلوط و سپس مشتعل مي شود و بدون عبور از توربين از نازل آن خارج مي شود .
مزايا : سرعت گاز خروجي از موتورهاي ملخي وموتورهاي توربين گازي بيشتر است ودر سرعتهاي بالا پيشران بيشتري توليد مي كند .
معايب :وزن بالا ، بازدهي وقدرت كم ، اين موتور جزو نسلهاي اوليه موتورهاي جت است واز فناوري پاييني برخوردار است و ديگر ساخته نمي شود .
هواپيماي CC_2 اولين هواپيماي جت ايتاليايي كه با موتور ترموجت كار مي كرد.
3- پالس جت:
اين نوع موتور جت همان طور كه از اسمش پيداست به جاي فشرده سازي و سوزاندن پيوسته هوا و سوخـــــــــــت به طـور متناوب اين كار را انجام ميدهد. در برخي از انواع آن براي اين كار از سوپاپ استفاده ميشود.
مزايا: طراحي بسيار ساده به طوريكه معمولا از آنها در هواپيماها مدل استفاده مي شود.
معايب: پر سر و صدا، كم بازده (به علت نسبت تراكم پايين) و در مقياسهاي بزرگ كارايي مناسبي ندارد و در نوع سوپاپ دار ، سوپاپها زود خراب مي شوند
موتورهاي پاتس جت در هنگام كار كردن به شدت داغ مي شوند
4- توربو جت:
توربو جت يك واژه كلي براي توصيف موتورهاي توربين گازي است، كه به طور كلي از سه قسمت كمپرسور (فشارنده هواي ورودي)،محفظه احتراق وتوربين(براي چرخاندن كمپرسورويا شفت)تشكيل مي شوند.در كل منظور از توربوجت نوعي از موتور جت بدون شفت اضافي (مقصود شفتي است كه براي انتقال نيرو به جايي غير از كمپرسور مورد استفاده قرار بگيرد) وضريب كنار گذر صفر است.
مزايا : نسبت به توربوفن وتوربوپراپ و ... طراحي ساده تري دارد همچنين در سرعتهاي مافوق صوت بازده بالايي دارد (تقريباً از ماخ دو به بالا) .
معايب : طراحي پايه وكلي اين نوع موتور در سرعتهاي زير صوت بسيار ناكارآمد ، كم بازده ، پر مصرف و نسبتاً پر صدا مي باشد
موتور توربو جت با كمپرسور محوري
موتور توربو جت با كمپرسور گريز از مر كز
5- توربو فن:
ساختار موتور توربوفن مانند موتور توربوجت است با اين تفاوت كه مرحله(يا مراحل) اول كمپرسور آن بسيار بزرگتر است.اين مساله باعث مي شود كه هواي ورودي به موتور به شدت افزايش پيدا كند.اما درصد زيادي از هواي ورودي به موتور بدون وارد شدن به محفظه احتراق و مخلوط شدن با سوخت و احتراق از انتهاي موتور خارج مي شود.
به نسبت هوايي كه بدون عبور از محفظه احتراق از موتور خارج مي شود به كل هواي ورودي ضريب كنار گذر (bypass) مي گويند. با اين كار سرعت گازهاي داغ خروجي از نازل كاهش و دبي جرمي(ميزان جرم عبوري از موتور در واحد زمان) موتور افزايش مي يابد.
مزايا: بازده و برد بيشتر نسبت به توربوجت در سرعتهاي زير صوت و دماي پايين گازهاي خروجي (به علت مخلوط شدن گازهاي ناشي از احتراق با هواي سرد كنار گذر.)
معايب: اين موتورها بسيار پيچيده تر از توربوجت هستند.(داراي مجراهاي بيشتر و معمولاً داراي شفت هاي چندگانه). قطر بدنه ي موتورهاي توربوفن بسيار زياد است و در مجموع موتورهاي بزرگ و سنگيني هستند و نياز به پره هاي بزرگ و سنگين دارند، بيشتر در معرض ورود اشياي خارجي قرار دارد و در مقابل يخ زدگي آسيب پذير مي باشد. داراي سرعت محدود است(زير صوت) چون در برابر عبور از امواج ضربه اي ناشي از رسيدن به سرعت صوت، بسيار آسيب پذير است و نمي تواند از سرعت صوت عبور كند.
موتور توربو فن باضريب كتنار گذر بالا
موتور توربو فن با ضريب كنار گذر پايين
