آغاز یک پروژه گاوداری

[scorpion_tur]

جهت شروع یک پروژه پرورش دام و صنایع وابسته، در مراحل ابتدائی نیاز به تهیه مکانی مناسب جهت احداث دامداری و سپس اخذ کلیه مجوزهای لازم از سازمانهای ذیربط می باشد که در ذیل به طور مشروح مراحل گوناگون کار بیان گردیده است:


زمین

مشخصات زمین مناسب جهت احداث

زمینی كه جهت احداث ساختمانها و تأسیسات، توسط متقاضی و برابر ضوابط نظام دامپروری ارائه می شود، می تواند به یكی از شكلهای زیر باشد:
الف: زمینهای سنددار
ب: زمینهای استیجاری
ج: زمینهای فاقد سند ( به شرط احراز مالكیت)
د: زمینهای مشاع
ح: زمینهای اصلاحات ارضی مفروزالرعیه
و: زمینهای واگذاری از طریق هیأتهای هفت نفره یا كمیسیون مواد 31 یا 32 قانون واگذاری زمینهای موات
زمینهای كشت علوفه

در خصوص صدور پروانه تأسیس دامداریهایی كه درآنها نشخواركنندگان یا اسب، پرورش داده و نگهداری می شوند، متقاضی جهت تأمین علوفه دامداری خود برابر ضوابط نظام دامپروری، باید دارای یكی از شرایط زیر باشد:
الف: مالك زمین كشت علوفه باشد.
ب: مستاجر زمین كشت علوفه باشد.(مدت اجاره حداقل 5 سال)
ج: متصرف بلامعارض زمین كشت علوفه بوده و آن را در اختیار داشته باشد.
د: مالك زمینهای واگذاری از طریق هیأتهای هفت نفره یا كمیسیون ماده 31 قانون.
ه: با كشتكاران علوفه، قرارداد خرید علوفه تنظیم كرده باشد.
و: متقاضیان پرورش طیور صنعتی و بومی، كه دارای زمین جهت كشت مواد اولیه خوراك طیور باشند، با توجه به میزان ارائه زمین ، در صدور پروانه تأسیس، الویت نسبی دارند.
ضوابط فنی مورد نیاز برای زمین

الف- فواصل
حداقل فاصله محدوده تأسیسات دامداریها و كارخانجات با واحدهای مشابه و غیر مشابه و همچنین با شهر، شهرك و روستا(مناطق مسكونی)، جنگل، رودخانه، دریا و سایر عوارض طبیعی، حریم فرودگاه، جاده، راه آهن، خطوط اصلی انتقال نفت و گاز، شبكه های فشار قوی برق و واحدهای صنعتی (عوارض تأسیساتی)، براساس مفاد مندرج در جدول، فواصل تعیین می شود.
تبصره1: در مواقع اضطراری و یا ارائه دلایل مستدل، كمیسیون مركزی مجاز است، نسبت به كاهش یا افزایش حداقل فواصل مذكور مندرج در جدول فوق الذكر، تصمیم لازم را اتخاذ كند.
تبصره2: در خصوص بعضی از انواع كارخانجات و واحدهای پرورش بعضی از حیوانات كه در جدول فواصل نامی از آنها برده نشده است، براساس توضیحاتی كه در فصول اختصاصی پرورش هر كدام از آنها ذكر شده اقدام می شود.

ب-عوارض جغرافیایی و اقلیمی
1- در حد امكان، محل تأسیسات باید به گونه ای انتخاب شود، كه جهت وزش باد از سوی مناطق مسكونی به طرف دامداری باشد.
2- محل تأسیسات در مورد حیوانات پوستی غیر نشخوار كننده، به خصوص جوندگان، باید طوری احداث شود كه از نظر عبور و مرور، سایر حیوانات و جوندگان وحشی به داخل تأسیسات جلوگیری به عمل آید.
3- محل تآسیسات نباید در مسیلهای شناخته شده، قرار گیرد.

مجوزها و نحوه دریافت آنها

انواع مجوزها

مجوزهایی كه به عنوان اجازه اشتغال، برای فعالیتهای مختلف دامداری یا اداره كارخانجات و كارگاهها صادر می شود، به شرح ذیل است:
الف- موافقت اصولی
مجوزی است كه، قبل از صدور پروانه تأسیس به متقاضیان فعالیتهای دامداری، مرغداری، كارخانه... در چهارچوب سیاستها و ضوابط نظام دامپروری صادر می گردد.
مدت اعتبار موافقت اصولی 6 ماه است و در موارد ضروری 6 ماه دیگر تمدید می گردد.
هنگام صدور موافقت اصولی یا پروانه تأسیس و بهره برداری بایستی هر یك از مجوزها به نام یك نفر یا شركت ثبت شده باشد.
در صورتیكه تعدادی از افراد حقیقی درخواست صدور مجوز بنماید، بایستی قبلاً با ارائه وكالت بلاعرض به نام یكی از سهامداران، زمینه اجرای مقررات مزبور را فراهم آورند.
همچنین فروش و انتقال موافقت اصولی تحت هر شرایطی ممنوع است.

ب- پروانه تأسیس
مجوزی را كه هر متقاضی برای احداث ساختمانها و تأسیسات هر نوع واحد دامداری، كارخانه یا كارگاه، كه دارای ضوابط نظام باشد و باید دریافت نماید، پروانه تأسیس می گویند.
مدت اعتبار پروانه تأسیس 2 سال و با نظر كمیسیون صدور پروانه استان به مدت یك سال دیگر قابل تمدید است.
چنانچه پس از پایان تمدید اعتبار پروانه تأسیس عملیات احداث واحد به پایان نرسیده باشد، در صورت ارائه مدارك و دلایل مستند و موجه از طرف متقاضی پروانه تأسیس حداكثر برای مدت یك سال دیگر به صورت اضطراری قابل تمدید است.
صدور پروانه تأسیس بایستی به نام یك نفر یا شركت ثبت شده باشد.
در صورتیكه تعدادی از افراد حقیقی درخواست صدور مجوز بنماید، بایستی قبلاً با ارائه وكالت بلاعرض به نام یكی از سهامداران، زمینه اجرای مقررات مزبور را فراهم آورند.
فروش و انتقال پروانه تأسیس به غیر، با كمتر از 50درصد پیشرفت فیزیكی ساختمانها و تأسیسات ممنوع است و منجر به ابطال پروانه می شود،و با پیشرفت فیزیكی بیش از 50 درصد، در صورت انتقال كلیه اراضی، امكانات، تسهیلات، تعهدات و اختیارات به طور یكجا و با كسب اجازه از كمیسیون صدور پروانه استان، بلامانع است.
دارندگان پروانه تأسیس باید، به محض اتمام ساختمانها و تأسیسات و قبل از بهره برداری، مراتب را به طور ترتیبی به كمیسیون صدور پروانه استان اعلام نمایند.

ج- پروانه بهره برداری
مجوزی را كه متقاضیان پس از تأسیس واحد، در موعد مقرر و برابر ضوابط، دریافت می دارند، پروانه بهره برداری می نامند.
پس از اعلام خاتمه عملیات از سوی دارنده پروانه تأسیس، كمیسیون صدور پروانه استان، موظف است حداكثر ظرف مدت دو هفته زمینه بازدید مشترك كارشناسان دامپروری و دامپزشكی را از تأسیسات مربوط فراهم و در صورتی كه عملیات ساختمانی و تأسیساتی مطابق با طرح باشد و مراتب مورد تائید كارشناسان مربوط قرار گیرد، حداكثر ظرف مدت یك هفته، پروانه بهره برداری صادر كند.
تبصره 1: در صورت ضرورت نوسازی واحد دامپروری در همان پلاك یا مرمت و بهسازی واحد یا توسعه، موضوع پس از طرح در كمیسیون استان و كسب نظر موافق كمیسیون، مراتب موافقت جهت انجام اموراداری، به صورت كتبی با تعیین زمان لازم حداكثر 6 ماه برای مرتب و بهسازی و 2 سال برای نوسازی یا توسعه واحد به متقاضی اعلام گردد.
تبصره 2: در موارد خاص، صدور كارت شناسایی یا شناسنامه دامداری به منظور تحقق زمانبندی شده نظام دامپروری برای واحدهای پرورش دام و طیور با تصویب كمیسیون مركزی صدور پروانه بلامانع است.
در موقع صدور پروانه بهره برداری، پروانه تأسیس از متقاضی پس گرفته باطل و در پرونده نگهداری می شود.
در پروانه های صادره، نكات ذیل باید مشخص شود:

 

[scorpion_tur]

1- مشخصات واحد
باید وقوع، چگونگی بهره برداری،ظرفیت، مساحت زمین و مساحت زیربنا، در كلیه پروانه ها قید شود. در خصوص پروانه های دامداری، نژاد و تعداد دام موجود نیز، بر حسب مورد ذكر می گردد.
تبصره1: شیوه بهره برداری براساس جدولهای تنظیم شده در دستورالعمل تعیین شماره پروانه منضم به((نظام)) مشخص می شود.
تبصره2: در مورد واحدهای موجود، محاسبه ظرفیت، براساس مبانی ذكر شده در((نظام)) یا در ذیل نقشه های تیپ یا الگویی و بر پایه تأسیسات موجود آن واحد می باشد.

2- مدت اعتبار
مدت اعتبار پروانه و مجوزهای بهره برداری 5 سال و پس از سپری شدن مهلت اعتبار، در ذیل همان پروانه به مدت 5 سال دیگر قابل تمدید است.
تبصره1: تمدید واحدهائی كه قبلاً پروانه دریافت داشته اند، بر روی فرمهای جدید با ذكر شماره و تاریخ پروانه قبلی صورت
می گیرد و در قسمت تمدید نوبت اول، مهر و امضاء خواهد شد.
چنانچه در پایان مهلت اعتبار پروانه، هیچ گونه ساختمانی احداث نشده یا رفع نواقص و تكمیل عملیات صورت نگرفته باشد و دارنده پروانه نتواند عذر موجهی ارائه نماید، پروانه مربوط پس از طرح در كمیسیون، لغو می شود و مراتب جهت قطع كلیه امتیازات به واحد زیربط اعلام می شود.

متقاضیان باید در خصوص صدور پروانه به تعهدات زیر عمل كنند:
1- احداث هر نوع تأسیسات و ساختمان اضافه بر طرح و نقشه مصوب، بدون جلب موافقت قبلی مرجع صادر كننده پروانه، از سوی متقاضی ممنوع است. همچنین، استفاده از ساختمانها و تأسیسات و تجهیزات به جز در موارد مربوط، توسعه، فروش و انتقال نیز، بدون كسب اجازه ممنوع می باشد، در این خصوص، از متقاضیان تعهدنامه اخذ خواهد شد.
2- چنانچه مالك زمین بعد از صدور پروانه با كسب اجازه از كمیسیون صدور پروانه،واحد خود را به شركت تبدیل كند، این تغییر نام پروانه،حتی قبل از احداث ساختمان دامداری یا كارخانه(در مدت تأسیس)، به نام شركت، بلامانع است.
3-به شرط ارائه وكالتنامه رسمی 4 ساله غیرقابل عزل، از سوی سایر شركاء تغییر نام پروانه به نام هریك از شركاء نیز بلامانع خواهد بود.
4- كلیه مزایای ناشی از پروانه های صادره به صاحبان آنها تعلق دارد و انتقال آن به غیر ممنوع است.
5- دامداران، مجاز به پرورش و نگهداری دام، بیش از ظرفیت قید شده در پروانه نیستند.
6- دامدارن نباید با دریافت یك پروانه، نسبت به پرورش انواع دام، اقدام كنند.

و- مجوز بهداشتی
مجوزی است كه سازمان دامپزشكی كشور به منظور رعایت مسائل بهداشتی و قرنطینه ای در بهره برداری از كارخانجات و كارگاههای موضوع این نظام كه مجوز تأسیس آن را از وزارت صنایع یا دیگر دستگاهها صادر می نمایند،صادر می گردد.

مدارك مورد نیاز جهت دریافت مجوز

اشخاص حقیقی یا حقوقی كه بخواهند نسبت به دریافت پروانه تأسیس و بهره برداری، دامداری یا كارخانه های مرتبط اقدام كنند، باید مدارك ذیل را ارائه نمایند:
الف- مدارك مربوط به زمین تأسیسات
1- در مورد اراضی دارای سند مالكیت: اصل اسناد مالكیت به همراه یك نسخه فتوكپی ازآنها.

2- در مورد اراضی استیجاری: اجاره نامه رسمی غیرقابل فسخ به مدت حداقل 20 سال، كه بدین منظور تنظیم شده است.
تبصره: در مورد زمینهای اوقافی مدت و موضوع اجاره براساس نظریه اداره اوقاف محل تعیین می گردد.

3- در مورد اراضی فاقد سند مالكیت: مستند تصرف و احراز مالكیت، كه به تائید مدیریت جهاد شهرستان یا اداره كل منابع طبیعی استان بنا به مورد رسیده باشد و همچنین، امضا وارائه تعهد رسمی و ثبتی مبنی بر اینكه پس از صدور پرانه در صورت اثبات صحت عدم مالكیت، پروانه صادره فوراً لغو می شود و متقاضی حق اعتراضی ندارد و باید خسارتهای وارده را نیز، جبران كند.

4- در مورد اراضی مشاع: گواهی لازم به نام خود، مبنی بر تعیین مساحت زمین، از مرجعی كه توسط مدیریت جهاد شهرستان معرفی می شود، همچنین نقشه زمین مورد نظر، جهت ایجاد تأسیسات كه به تائید و امضای كلیه مالكین زمین و در صورت عدم امكان دسترسی به كلیه مالكین، به تصدیق عده ای از مالكین آن رسیده باشد.
تبصره1: نظر به اینكه پروانه مورد نظر به نام متقاضی صادر می شود.باید افراد نام برده، طی استشهد اراضی مشاع(فرم شماره 5) متعهد شوند كه پس از تقسیم و افراز ملك، زمین یاد شده در تصرف شخصی كه پروانه به نام او صادر خواهد شد، باقی بماند. این فرم و نقشه مذكور باید به تصدیق شورای محل وقوع ملك، یا نزدیكترین شورای محل برسد.
تبصره2: در صورتی كه زمین محل احداث تأسیسات، متعلق به چند نفر باشد، به شرطی پروانه به نام یكی از مالكین صادر می گردد كه وكالتنامه رسمی غیرقابل عزل حداقل- به مدت 5 سال( فرم شماره 4) از سایر مالكیم مبنی بر اجازه ایجاد تأسیسات و دریافت پروانه به نام خود ارائه نماید.

5- در مورد زمینهای اصلاحات ارضی مفروزالرعیه: گواهی لازم مبنی بر مالكیت یا تصرف زمین و بلامعارض بودن آن، و همچنین تائیدیه حدود و مشخصات و مساحت زمین از مدیریت كشاورزی محل و نیز، نقشه تفكیكی اراضی محل كه زمین مورد نظر جهت احداث تأسیسات در آن مشخص شده باشد.

6- در مورداراضی واگذاری از سوی سازمانهای كشاورزی یا سازمان جنگلها و مراتع: صورت مجلس واگذاری زمین و همچنین، نقشه و كروكی موردنظر جهت احداث تأسیسات.
ب- مدارک مربوط به زمین کشت علوفه

در مورد واحدهائی كه برابر ضوابط نظام دامپروری احتیاج به ارائه اراضی كشت نباتات علوفه ای دارند:

1- گواهی از مدیریت كشاورزی محل، مبنی بر وجود مقدار كافی آب جهت كشت نباتات علوفه ای یا گواهی امور آب استان، مبنی بر بلامانع بودن حفر چاه و تأمین آب مورد نیاز كشت نباتات علوفه ای.

2- مدارك مالكیت زمین مورد نیاز، اجاره نامه رسمی غیر قابل فسخ با ارائه قرارداد رسمی و غیرقابل فسخ كشت علوفه به مدت حداقل 5 سال با كشتكاری كه زمین ایشان از نظر میزان تولید علوفه و حدود و مشخصات آن به تائید مدیریت كشاورزی محل رسیده باشد.
بدیهی است، مجموع تعهدات كشتكار طرف قرارداد، نباید بیش از قابلیت تولید زمین وی باشد. زمان شروع اجاره یا قرارداد خرید علوفه از تاریخ پیش بینی شروع بهره برداری خواهد بود.
تبصره1: در مورد زمینهای اوقافی مدت اجاره براساس نظریه اداره اوقاف محل تعین می گردد.
تبصره2: در صورتی كه محل زمین كشت نباتات علوفه ای در مجاورت محل تأسیسات دامداری نباشد، باید زمینی بدین منظور اختصاص داده شود تا از نظر فاصله اشكالی در حمل علوفه از محل كشت به محل دامداری به وجود نیاید. میزان این فاصله منوط به نظر كمیسیون استانی خواهد بود.
تبصره3: در صورتی كه زمین نباتات علوفه ای در استان دیگری باشد، تائیدیه سازمانهای كشاورزی هر دو استان، الزامی است.

3- در مورد زمینهای سنددار، فتوكپی نقشه تفكیكی پلاك اصلی كه پلاكهای فرعی در آن، مشخص و به تائید مدیریت جهاد شهرستان محل رسیده باشد. در مورد اراضی فاقد سند مالكیت، كروكی یا نقشه تقریبی كه محل اراضی مورد نظر بر روی آن مشخص شده باشد و جهتهای چهارگانه آن با متراژ زمین و ابعاد محدوده، معین شده و به تائید شورای محل روستای وقوع ملك یا نزدیكترین شورا و مدیریت كشاورزی با حفظ مسئولیت متقاضی رسیده باشد.

طرح توسعه

در مرحله تأسیس اجازه توسعه داده نمی شود دارندگان پروانه بهره برداری،تنها در صورتی اجازه توسعه دارند، كه علاوه بر رعایت كلیه شرایط لازم، توانایی مدیریت آنها جهت ظرفیتهای بالاتر مورد تائید كمیسیون صدور پروانه استان قرار گیرد. بدیهی است كه توسعه هر واحد باید متناسب با سیاست ها و راهبردهای اعلام شده توسط معاونت امور دام وزارت جهاد باشد.
تبصره: بدیهی است كه توسعه هر واحد حداكثر تا سقف ظرفیتهای مجاز با رعایت سیاستها و راهبردهای اعلام شده توسط معاونت امور دام می باشد.
تبدیل یا تغییر کاربری مجوز

تبدیل، اعم از اینكه بخواهد در نوع دام، نژاد یا شیوه بهره برداری صورت گیرد، با در نظر گرفتن اولویتهای منطقه ای، در چهارچوب سیاستهای وزارت جهادسازندگی، بلامانع است. در مورد تبدیل دامداری از یك نوع به نوع دیگر و نیز تبدیل نژاد یا نحوهُ بهره برداری در صورت داشتن كلیه شرایط لازم جهت فعالیت جدید، پروانه قبلی باطل و پروانه بهره برداری جدید صادر می شود.

پس از تشریح کلیات مربوط به نحوه و مراحل اخذ مجوزهای لازم جهت احداث مراکز پرورش دام و طیور و صنایع وابسته، در ادامه اختصاصا به تشریح انواع و چگونگی اخذ مجوزهای مربوطه جهت احداث مراکز پرورش و نگهداری گاوهای شیری و پرواری و همچنین کشتارگاه های صنعتی ویژه دام و طیور خواهیم پرداخت.

 

[scorpion_tur]

آغاز یک پروژه گاوداری قسمت2

آغاز یک پروژه گاوداری قسمت2

پرورش گاو
پرورش گاو می تواند به منظور بهره برداری به صورت داشتی، اعم از نژاد شیری و گوشتی، تولید اسپرم، یا با هدف تلیسه آمیخته و اصیل یا به صورت پرواربندی گوساله صورت گیرد.
در هر حال، نژاد گاو در هر یك از موارد فوق، می تواند بسته به مورد اصیل، آمیخته یا بومی باشد.


الف- ضوابط صدور پروانه تأسیس واحدهای

گاوشیری

1- ظرفیت: ظرفیت گاوداری شیری جدید التأسیس، نباید از 20 رأس كمتر باشد و ظرفیتهای بیشتر به شرح زیر تعیین می شود.
- واحدهای كوچك به ظرفیت 20 الی 50 رأس گاو مادر.
- واحدهای متوسط به ظرفیت 51 الی 150 رأس گاو مادر.
- واحدهای بزرگ به ظرفیت 151 الی 300 رأس گاو مادر.
- واحدهای خیلی بزرگ به ظرفیت بیش از 300 رأس گاو مادر (حداكثر 500 رأس)

2-زمین: حداقل زمین مورد نیاز جهت تأسیس واحدهای گاوداری شیری بر حسب میزانی كه در ذیل نقشه های منضم به ((نظام)) قید شده است، مشخص می گردد.
زمینهای زراعی موردنیاز (خرید قطعی، واگذاری، اجاره حداقل 25 ساله) جهت كشت نباتات علوفه ای به میزان یك هكتار برای رأس گاو اصیل، یك هكتار برای 3 رأس گاو و دورگ و یك هكتار برای 4 رأس گاو بومی است كه بتواند حداقل یك سوم كل نیاز مواد غذایی دام را تأمین كند.بقیه نیاز غذایی توسط دامدار و از طریق مواد غذایی متراكم تآمین می شود.
تبصره: در مناطق گیلان، مازندران، گرگان و گنبد، میزان زمین زراعی مورد نیاز می تواند تا مقدار 30 درصد، كاهش پیدا كند.(به عنوان مثال، 7/0 هكتار جهت دو رأس گاو اصیل)

3-نقشه و جایگاه: جهت نگهداری و پرورش گاو شیری نقشه های تیپ برای ظرفیتهای10-20-30-50-75-100 رأس برای اقلیمهای سردسیر، گرمسیر و معتدل به شرح منضم به نظام طراحی، پیش بینی و ترسیم شده است. مبانی محاسباتی نقشه های تهیه شده بر حسب هر رأس گاو مولد تعیین گردیده و متوسط مساحت زیربنای مفید موردنیاز برای یك رأس گاو مولد(مادر)، 6/15 متر مربع مسقف و 5/19 متر مربع غیر مسقف است، كه براساس تركیب گله و نیازهای جنبی، به طور تقریب، به شرح زیر می باشد:
...

ترکیب گله و تاسیسات مورد نیاز
مسقف (مترمربع)
غیر مسقف (مترمربع)
جایگاه گاو شیرده و خشک
5
10
تلیسه پای کل تا زایش
26/1
52/2
گوساله 12- 6 ماهه (ماده)
5/0
1
گوساله 12-6 ماهه (نر پرواری)
5/0
1
گوساله 6- 5/2 ماهه
47/0
95/0
گوساله 3 هفته تا 5/2 ماهگی
2/0
4/0
زایشگاه و گوساله دانی (باکسهای انفرادی)
72/0
-----------
بیمارستان
15/0
-----------
جایگاه گاو نر
15/0
3/0
انبار کنسانتره
25/1
-----------
هانگارد علوفه
2
-----------
سیلو
-----------
83/2
دفتر اداری و مدیریت
6/0
-----------
واحد مسکونی
1
-----------
محوطه عملیات دامپزشکی
-----------
5/0
سالن انتظار، شیردوش، محل جمع آوری و
سردکن شیر و موتورخانه
8/1
-----------
جمع زیربنای مفید (مترمربع)
6/15
5/19​

...
تبصره1: ساختمانهای جنبی گاوداری تا ظرفیت یكصد رأس گاو مولد مطابق معیارهای تعیین شده تهیه و طراحی می شود و از ظرفیت یكصد رأس به بالا، به ازای هر یكصد رأس ظرفیت گاو اضافی، مساحت زیربنای مفید جایگاه موردنیاز به شرح زیر قابل افزایش می باشد.
- داروخانه و بیمارستان 15 درصد
- گوساله دانی و زایشگاه 50 درصد
- دفتر اداری و مدیریت و مسكونی 30 درصد
- سالن انتظار، سالن شیردوش، گاوهای محل 50 درصد
- محل جمع آوری و شیر سرد کن به همراه موتورخانه
همچنین سایر ساختمانها باید طبق زیربنای مفید تعیین شود و به نسبت ظرفیت واحد گاوداری افزایش یابد.
تبصره2: با توجه به عوامل جوی و شرایط اقلیمی موجود در مناطق مختلف كشور، بنا یه تشخیص كمیسیون صدور پروانه استان، می توان به جای سكوی علوفه( غیر مسقف) از انبار یا هانگار علوفه( مسقف) استفاده كرد.
تبصره3: در مناطق خیلی سرد، كه آخور و راهرو تغذیه در زیر سقف قرار می گیرد، مساحت زیر بنای غیر مفید نسبت به میزان تعیین شده تا 20 درصد قابل افزایش است.

4-فواصل: رعایت فواصل در خصوص تأسیسات گاوداری شیری، بر طبق جدول فواصل، منضم به ((نظام)) الزامی است.
ب- ضوابط صدور پروانه تأسیس واحدهای پرواربندی گوساله

1-ظرفیت: ظرفیت هر واحد پرواربندی گوساله جدیدالتأسیس، نباید در هر دوره از 50 رأس كمتر و از 1000 رأس بیشتر باشد.
تبصره: شركتهای تعاونی تولید و كشت و صنعتهای واجد شرایط می توانند، متقاضی اخذ پروانه تآسیس پرواربندی گوساله، بیش از هزار رأس در هر دوره باشند.

2- زمین: حداقل زمین مورد نیاز جهت تأسیس واحدهای پرواربندی گوساله بر حسب میزانی كه در ذیل نقشه های منضم به ((نظام)) قید شده است، مشخص می شود.
زمینهای ارائه شده جهت كشت نباتات علوفه ای باید از انواع زمینهای آبی باشد و به میزانی تعیین گردد كه بتواند حداقل یك سوم كل نیاز غذایی مورد نیاز دام را تأمین كند.

3- نقشه و جایگاه: جهت پرواربندی و پرورش گوساله، نقشه های تیپ برای ظرفیتهای 25-100 و 300 رآس در اقلیمهای سردسیر و گرمسیر به شرح منضم به كتاب طراحی، پیش بینی شده است.
مبانی محاسباتی نقشه های تهیه شده بر حسب هر رأس گوساله پروار تعیین می شود و متوسط مساحت زیربنای مفید مورد نیاز به ازای هر رأس گوساله پرواری اصل در یك دوره، 85/4 متر مربع مسقف و 15/5 مترمربع غیر مسقف و به ازای هر رآس گوساله دورگ و بومی، 35/4 مترمربع مسقف و 5 مترمربع غیر مسقف، به شرح ذیر می باشد.
...

شرح
گوساله اصیل
گوساله دورگ بومی

مسقف
غیر مسقف
مسقف
غیر مسقف
جایگاه گوساله نر
5/2
4
2
4
خانه کارگری
4/0
-----
4/0
-----
محل عملیات دامپزشکی
2/0
-----
2/0
-----
انبار علوفه
17/1
-----
17/1
-----
انبار کنسانتره
58/0
-----
58/0
1
سیلو
-----
15/1
-----
-----
جمع کل (مترمربع)
85/4
15/5
35/4
5​

..
.تبصره1: در واحدهای كمتر از یكصد رأس، احداث محل عملیات دامپزشكی ضروری نیست و در ظرفیتهای بالای 100 رأس به ازای هر 100 رأس اضافه(علاوه بر آنچه كه در بالا اضافه گردید)، 10 مترمربع مسقف و دو برابر آن بهاربند در نظر گرفته می شود.
تبصره2: جهت بارگیری و تخلیه گوساله باید سكوی موردنیاز پیش بینی شود.
تبصره3: با توجه به عوامل جوی و شرایط اقلیمی در مناطق مختلف كشور، بنا به تشخیص كمیسیون صدور پروانه استان، می توان به جای سكوی علوفه( غیرمسقف) از انبار علوفه (مسقف) استفاده كرد.

4-فواصل: رعایت فواصل در خصوص تأسیسات پرواربندی گوساله، بر طبق جدول فواصل منضم به ((نظام)) الزامی است.
تبصره1: تأسیسات موجودی كه جهت صدر پروانه بهره براری واحدهای فوق الذكر به كار خواهد رفت، باید به تائید كمیسیون صدور پروانه استان رسیده باشد و مبنای محاسبه ظرفیت چنین واحدهائی براساس آنچه كه در قسمتهای قبلی ذكر شده است، می باشد.
تبصره2: گاوداریهای موجودی كه به علت عدم امكان رعایت فاصله مشمول دریافت پروانه بهره برداری نوسازی یا بهسازی نشوند، می توانند برابر ضوابط انتقال، پروانه تأسیس دریافت كنند.
تبصره3: تمدید پروانه بهره برداری واحدهای گاوداری شیری بالای هزار رأس، كه قبلاً پروانه بهره برداری دریافت كرده اند،بلامانع است.
كشتارگاه صنعتی دام و طیور

به منظور استحصال بهداشتی و اقتصادی گوشت و استفاده صحیح از فرآورده های دامی و عرضه اصولی آنها به مراكز مصرف، تدوین نظام اجرائی مشخصی جهت كشتارگاههای صنعتی و تأسیس مجتمع های كشتارگاهی ضروری است.
به طور کلی كشتارگاه ، شامل قسمتهائی جهت: بیهوشی، خونگیری، پوست كنی، تخلیه امعاء و احشاء، شقه كردن، بازرسی لاشه، دوش دادن و مرحله ورود به تونل سرد است که فضاهای لازم برای این مراحل به شرح زیر است:

1- مرحله بیهوشی: فضای لازم برای بیوش كردن یك رأس گاو 3 متر مربع و زمان لازم یك دقیقه است.
2- مرحله خونگیری: طول كانال لازم برای خونگیری یك رأس گاو 5/1 متر با عرض 80 سانتی متر برای هر پست خونگیری و مدت زمانی كه برای خونگیری در نظر گرفته می شود، 10 دقیقه است.
فاصله لازم بین خونگیری و سایر اعمال كشتار به طول 3 تا 4 متر است.
3- مرحله پوست كنی: برای پوست كندن هر رأس گاو، كه حدود 10 تا 15 دقیقه طول می كشد، 4 متر مربع در نظر گرفته شده است.
4- مرحله تخلیه: فضای لازم برای تخلیه امعاء و احشاء و قفسه صدری به طول 3 متر و فضای مورد نظر جهت تخلیه محتوای محوطه بطنی به طول 2 متر تعیین می گردد.
5- مرحله شقه كردن: طول محل لازم برای شقه كردن 2 متردر نظر گرفته می شود.
6- مرحله بازرسی: طول محل لازم برای بازرسی لاشه 2 متر در نظر گرفته می شود.
7- مرحله دوش دادن: طول محل لازم برای دوش دادن 3 متر در نظر گرفته می شود.
8- مرحله خنك كردن: جهت خنك نمودن لاشه های كشتاری قبل از توزیع یا ارسال به تونل انجماد، لازم است كه متناسب با ظرفیت كشتاری، اتاق سرد با حرارت 0 تا 4 درجه سانتی گراد ایجاد شود.
9- مرحله ورود به تونل: طول فاصله محل لاشه دوش داده شده تا تونل سرد، باید 3 تا 4 متر باشد.
چون عملیات توزین پس از این مرحله صورت می گیرد، می توان طول این فاصله را برای انتظار لاشه ها در حد مورد نیاز در نظر گرفت. در صورت طولانی شدن ریل در این قسمت، می توان به صورت ریلهای رفت و برگشت و با فواصل متناسب طول این قسمت را كوتاه كرد.
ابعاد محل استراحت گاوها كه باید به وسیله نرده های لوله ای از هم جدا شود. 6/7 متر طول و 6 متر عرض است كه جهت 20 الی 25 رأس گاو در نظر گرفته می شود.
در محل استراحت گاوها: باید یك آبشخور وجود داشته باشد و شیرهای آب باید طوری تعبیه شوند كه آب كافی برای تمیز كردن محل به سهولت در اختیار باشد. عرض راهرو باید طوری باشد، كه حركت وسایل نقلیه، جهت تخلیه كود و دامهای تلف شده، به خارج امكان پذیر باشد.
همچنین كشتارگاه ها باید، مجهز به تجهیزات تبدیل ضایعات یا برنامه جهت تبدیل ضایعات كه از قسمتهای زیر تشكیل شده است، باشند:
1- قسمت دریافت: در این قسمت، لاشه های ضبطی دام و ضایعات كشتارگاهی دام وطیور به وسیله بالابر، به داخل دیگ پخت ریخته می شود. خون توسط پمپ به مخزن و از آنجا به دیگ مخصوص پخت هدایت می گردد.
2- قسمت پخت: در این قسمت، مواد به وسیله بخار پخته و سپس خشك می شود.
3- قسمت روغن گیری: پس از اینكه مواد ضبطی و ضایعات در دیگ پخته شد، به قسمت روغن گیری هدایت و در آنجا روغن گیری شده و روغن آن در مخزن روغن ذخیره می گردد. باقیمانده مواد به قسمت خردكن رانده می شود.
4- قسمت خردكن: در این قسمت، مواد توسط آسیاب خرد و سپس خشك می شود و به صورت پودر گوشت و پودر خون و پودر استخوان در می آید.
5- قسمت بسته بندی: در این قسمت، مواد پودر شده، پس از افزودن مواد آنتی اكسیدان سایر افزودنیهای مورد نیاز به تفكیك در كیسه ها ریخته می شوند و از آنجا به انبار حمل می گردند.
تبصره1: در كشتارگاه طیور، در صورتی كه پرها به واحد تبدیل ضایعات ارسال نشوند، جهت آماده سازی پر، كشتارگاه باید به دستگاه پرشویی و پر خشك كنی مجهز باشد.
تبصره2: تأسیسات و تجهیزات دستگاه تبدیل ضایعات باید به طوری تعبیه شوند، كه به كیفیت پروتئین به دست آماده لطمه ای وارد نشود. ضمناً اصول انبارداری در مورد نگهداری و ذخیره پودر گوشت و پودر خون باید از نظر رطوبت و حرارت و تهویه به صورتی رعایت شود، كه فرآورده های حاصل فاسد و آلوده به اجرام بیماری زا نگردد.
تبصره3: قسمت دریافت ضایعات باید مجزا از قسمت بسته بندی و ذخیره تولیدات باشد.
تبصره4: نصب دستگاه بوگیر و تهویه هوا الزامی است.
ضوابط فنی جهت تعیین محل احداث

1- از نظر موقعیت محل، كشتارگاه باید در محلی احداث شود، كه از نظر راههای ارتباطی به آسانی بتوان دامهای كشتاری یا نیمچه های گوشتی را به آن محل حمل كرد.
2- كشتارگاه باید، در محیطی احداث شود كه امكان دسترسی به آب سالم و بهداشتی وجود داشته باشد. ضمناً محل احداث كشتارگاه باید، دور از مراكز آلوده كننده، از قبیل: محل نگهداری یا دفع زباله و فضولات حیوانی باشد.
3- كشتارگاه باید، به سیستم فاضلاب، مطابق معیارهای استاندارد مجهز باشد.
4- آب مصرفی كشتارگاه باید، منطبق با ویژگیهای آب آشامیدنی كشور و از نظر بهداشتی مورد تائید مراجع ذیصلاح باشد. جهت ذخیره سازی آب، وجود منابع هوایی الزامی است.
5- برای تولید بخار، انجماد و عملیات آتش نشانی می توان، از آب غیرقابل شرب نیز استفاده كرد، مشروط بر اینكه لوله كشی آن، به صورت مجزا و علامت گذاری شده باشد.
6- كشتارگاه باید دارای برق سه فاز صنعتی باشد و در سالن آن روشنایی به حد كافی وجود داشته باشد.
7- وسایل و ابزار كار باید ضد رنگ و به آسانی قابل تمیز شدن باشند.
8- سقف سالنها باید نسبت به حرارت و رطوبت عایق باشد.
9- دیوار سالنها باید تا زیر سقف سیمانكاری و با سطح صاف و غیر قابل نفوذ پوشانیده شده و حتی المقدور رنگ آنها روشن باشد.
10- كف سالنها باید از جنس بتن ساخته شده و حالت لغزندگی نداشته باشد.
11- جهت گرم یا خنك كردن و تهویه سالنها، باید تجهیزات لازم نصب شده باشد.
12- استفاده از مس و سرب و آلیاژهای آنها در محلهائی كه امكان تماس این مواد با گوشت و چربی وجود دارد، مجاز نیست.
13- تجهیزات و قسمتهائی از ماشین آلات كه در تماس با گوشت و چربی هستند، باید به گونه ای ساخته شوند كه بتوان به سهولت آنها را از هم جدا و تمیز كرد.
14- سالن كشتارگاه باید دارای شیبی به میزان دو درصد به طرف آبروها باشد.
15- وجود حمام و دوش و دستشویی به تعداد كافی در كشتارگاه ضروری است.
16- كارگران باید دارای كارت بهداشتی باشند و در مواقع كار از روپوش مخصوص استفاده نمایند.
17- تجهیزات و ساختمان سالنهای كشتارگاه باید به نحوی باشد، كه ورود پرندگان و حشرات، و جوندگان به داخل آن امكان پذیر نباشد.
18- به منظور شستشو و ضدعفونی وسایل حمل و نقل باید محلی در نظر گرفته شود.

 

[scorpion_tur]

ضوابط صدور پروانه جهت كشتارگاههای صنعتی دام و طیور

الف- ضوابط صدور پروانه تأسیس كشتارگاه صنعتی دام وطیور

1- ظرفیت: حداقل و حداكثر ظرفیت بر حسب نیاز منطقه و پیشنهاد كمیسیون استانی و با تائید كمیسیون مركزی تعیین می گردد.
2- زمین: حداقل مساحت زمین مورد نیاز برای احداث كشتارگاه، باید سه برابر مساحت زیربنای ساختمانهای آن باشد.
3- طرح و نقشه: جهت صدور پروانه تأسیس، ارائه طرح و نقشه توسط متقاضی، الزامی است.
نقشه الگویی یك نمونه از هریك از كشتارگاههای دام و طیور، منضم به ((نظام)) است. ارقام ارائه شده در این نقشه ها می تواند به متقاضیان در تهیه طرح و نقشه مورد نظر كمك كند، لیكن در هر صورت، طرح و نقشه كشتارگاههای صنعتی دام و طیور، باید دارای مشخصات زیر باشد:
1- دیواره اصطبل انتظار دام، باید از كف سالن به ارتفاع 2/1 تا 2 متر سیمانكاری و كف آن از مصالح غیرقابل نفوذ ساخته شده باشد.
2- ارتفاع آبشخور در اصطبل انتظار دام، باید بین 30 تا 50 سانتیمتر باشد.
3- در سالن آماده سازی فرآورده های دامی باید تجهیزات لازم مانند: پاتیلهای آبجوش، شاخ بر و مو پاك كن جهت تهیه كله و پاچه، دستگاه سیرابی، دستگاه روده پاك كنی جهت تهیه روده، سینی مخصوص و قلابهای پایه دار برای حمل و آویزان كردن دل و جگر موجود می باشد.
4- ساختمان مجاری فاضلاب و كانالهای مخصوص حمل اندرونه و غیره باید طوری تعبیه شوند كه شیب مناسب داشته باشند و نظافت آنها به آسانی انجام گیرد.
5- برای هریك از سالنهای مربوط به پوست، روده، كله و پاچه، سیرابی پاك كنی و دل وجگر باید ناودانهای انتقال جداگانه ای در نظر گرفته شود.
6- برای جداكردن و نگهداری دامهای مشكوك، وجود جایگاه قفلداری در كشتارگاه ضروری است.
7- برای منجمد كردن گوشتهای آلوده به انگل، وجود سردخانه مجزا و مخصوصی در كشتارگاه ضروری است.
8- برای ارائه خدمات دامپزشكی، وجود اتاق مجهز اختصاصی در كشتارگاه ضروری است.
9- تجهیزات سالن كشتار دام، كه باید با تعدادی دام كشتاری، ساعات كار و تعداد كارگران متناسب باشد، به شرح ذیر است:
تجهیزات بیهوشی، جراثقال، كمپرسور باد و تجهیزات مربوط به آن، قلاب، اره الكتریكی، دوش شستشوی لاشه، ترازو، چرخ دستی، سینی، میز استریلیزاتور، ابزار كشتار، دستگاه تهیه بخار آب، كوره لاشه سوز و وسایل حمل گوشت.
10- در صورتی كه پوست كندن بر روی برانكارد (گهواره) انجام می شود، جنس آن باید از نوع ضدرنگ باشد. و ارتفاع آن اندازه ای باشد، كه لاشه با زمین تماس پیدا نكند.
4- فواصل: رعایت فاصله در خصوص دامداریها و واحدهای مشابه و غیر مشابه و همچنین، مناطق مسكونی، عوارض تأسیساتی برای مفاد مندرج در جدول، فواصل الزامی است.
ب- ضوابط صدور پروانه بهره برداری برای كشتارگاه های صنعتی دام و طیور

صدور پروانه بهره برداری جهت كارخانجات خوراك دام، سردخانه ها، مجتمع های كشتارگاهی و كشتارگاهها، با هماهنگی اداره كل صنایع و سازمان جهادسازندگی استان و واحدهای ذیربط صورت می گیرد. در كلیه موارد مذكور، صدور مجوز بهداشتی برابر قانون سازمان دامپزشكی انجام خواهد شد و بدون مجوز بهداشتی، امكان راه اندازی و بهره برداری از واحدهای نام برده میسر نیست.
ضوابط صدور پروانه جهت مجتمعهای كشتارگاهی دام و طیور

الف- ضوابط صدور پروانه تأسیس مجتمعهای كشتارگاهی دام و طیور

1-ظرفیت: حداقل و حداكثر ظرفیت تأسیس مجتمعهای كشتارگاهی براساس تعداد دام منطقه و توجیه اقتصادی آن با پیشنهاد كمیسیون استانی و با تائید كمیسیون مركزی تعیین می گردد.
2-زمین: حداقل مساحت زمین مورد نیاز برای احداث مجتمع كشتارگاهی باید سه برابر مساحت زیربنای ساختمانهای آن باشد.
3-طرح و نقشه: جهت صدور پروانه تأسیس ارائه طرح و نقشه توسط متقاضی الزامی است.
مجتمع كشتارگاهی دام، شامل: مجموعه ای از میدان دام كشتاری، كشتارگاه صنعتی دام ( سالنهای انتظار، سالن كشتار، اطاق سرد)، تونل انجماد، سردخانه، تجهیزات تبدیل ضایعات، آماده سازی فرآورده ها و ... می باشد.
مجتمع كشتارگاهی طیور، شامل: مجموعه ای از قسمت پذیرش، سالن كشتار، بسته بندی، تونل انجماد، سردخانه، تجهیزات تبدیل ضایعات و سیستم تصفیه فاضلاب می باشد.
مشخصات فنی هر یك از اجزای مجتمع كشتارگاهی تابع ضوابط قید شده مربوط به خود، در این نظام است.
4- فواصل: رعایت فواصل ما بین تأسیسات مورد نیاز در داخل مجنمع الزامی نیست. رعایت فاصله در خصوص دامداریها و واحدهای مشابه و غیر مشابه و همچنین مناطق مسكونی، عوارض جغرافیایی و تأسیساتی، برابر مفاد مندرج در جدول فواصل در مورد كشتارگاهها می باشد.
ب-ضوابط صدور پروانه بهره برداری برای مجتمعهای كشتارگاهی دام و طیور

صدور پروانه بهره برداری جهت كارخانجات خوراك دام، سردخانه ها، مجتمعهای كشتارگاهی و كشتارگاهها با هماهنگی اداره كل صنایع و سازمان جهاد سازندگی استان و واحدهای زیربط، صورت می گیرد. در كلیه موارد مذكور، صدور مجوز بهداشتی برابر قانون سازمان دامپزشكی انجام خواهد شد. بدون مجوز بهداشتی، امكان راه اندازی و بهره برداری از واحدهای نام برده، میسر نیست.

تأسیسات و تجهیزات

برخی از تاسیسات و تجهیزات ضروری و مورد نیازی که بایستی در هنگام احداث یک دامداری یا کشتارگاه مدنظر قرار گرفته و جهت ساخت آنها اقدام گردد به شرح ذیل می باشند:

1- قسمت معدوم کردن ضایعات
به منظور معدوم كردن تلفات و ضایعات در كلیه واحدهای دامداری، كارخانجات جوجه كشی و كشتارگاهها، باید نسبت به حفر چاه تلفات، نصب كوره لاشه سوز، دفن یا تحویل آنها به مراكز تبدیل ضایعات با رعایت كلیه شرایط بهداشتی اقدام شود.
تبصره: در هر صورت كلیه واحدهای دامداری، كارخانجات یا كشتارگاهها باید نسبت به تبدیل، محو یا دفن تلفات و ضایعات خود، به نوعی كه باعث شیوع بیماری یا انتشار آلودگی نشود، اقدام كنند.

2- بخش تصفیه فاضلاب
تصفیه فاضلاب دامداریها و كارخانجات بر حسب مورد، دارای ضوابط مشروحه زیر خواهد بود:
1- در نقاطی كه آبهای تحت الارضی پائین باشد و در اطراف گاوداری، زمین كشاورزی وجود داشته باشد، گاوداری باید دارای سیستم جمع آوری فاضلاب از سالن شیردوشی، محل پرورش گوساله و زایشگاه باشد و فاضلاب مزبور، جهت كاهش بار آلودگی و رسوب مواد معلق به حوضچه ترسیب هدایت شود و پس از رسوب گیری در حوضچه های مزبور، به زمینهای كشاورزی جاری گردد.
2- در گاوداریهایی كه آبهای تحت الارضی پایین باشد و در اطراف گاوداری زمین كشاورزی وجود نداشته باشد، فاضلاب باید پس از عبور از حوضچه های ترسیب، به چاه فاضلاب هدایت شود.
3- در نقاطی كه آبهای تحت الارضی بالا باشد و در اطراف گاوداری زمین كشاورزی وجود داشته باشد، فاضلاب باید به حوضچه های ترسیب هدایت شود و پس از 24 ساعت توقف در حوضچه های مزبور، همراه با آبهای كشاورزی در زمینهای زراعتی جاری گردد.
4- در نقاطی كه آبهای تحت الارضی بالا باشد و در اطراف گاوداری زمین كشاورزی وجود نداشته باشد، فاضلاب باید به حوضچه های ترسیب هدایت و پس از 24 ساعت توقف، توسط دستگاه تخلیه به محل مناسب دیگری حمل شود.
5- در خصوص گاوداریهای كوچك و سایر دامداریها و كارخانجات جوجه كشی و میادین دام، بسته به شرایط جغرافیایی و اقلیمی و نوع دام و شیوهُ بهره برداری، فضولات باید به نوعی جمع آوری و خارج شوند، كه باعث آلودگی واحد یا محیط زیست اطراف نگردند.
6- فاضلاب كشتارگاهها، باید پس از تصفیه كامل حیاتی و تولیدی، در زمینهای كشاورزی یا چاه فاضلاب، برحسب امكانات جاری شود.
7- تخلیه فاضلاب كلیه دامداریها، كارخانجات و كشتارگاهها به رودخانه، آب بندان، دریا و دریاچه ممنوع می باشد. در مواقع اضطراری، با نظر موافق كارشناسی محیط زیست بلامانع است.

3- لوازم و وسایل
1- كلیه دامداریها باید ، مجهز به تأسیسات و لوازم و وسابل مخصوص ضدعفونی، سمپاشی و همچنین، مجهز به وسایل ایمنی باشند.
2- كاركنان دامداریها بر حسب وظیفه باید، مجهز به كلاه، لباس كار و چكمه باشند و سایر وسایل بهداشتی و ایمنی برای آنان در واحد مهیا باشد.

 

[رامین قاسم نتاج]

ساختمان وتأسیسات درواحدهای گاوشیری


· درموقع شروع کارگاوداری باید مواردزیررابا دقت مدنظر قرارداد :

1. 
   [*]محافظت حیوانات ازتغییرات شدید آب وهوایی،این امکانات می تواند یک سایبان درمناطق گرمسیر ویا ساختمان کاملاپوشیده درمناطق سردسیرباشد.
   [*]خطرزخم شدن وآسیب رسیدن به حیوان به حداقل برسد،تنگ بودن محل ورودوخروج گاو، لغزنده بودن کف جایگاه وعدم وجود بسترمناسب می تواند مشکلات زیادی رابرای گاو به همراه آورد.
   [*]امکان تغذیه مناسب رابرای تمام گاوها ایجادکنید،این جایگاه بایدطوری باشد که گاوبدون ترس ازانسان ودیگرحیوانات به راحتی جیره غذایی خودرامصرف نماید.
   [*]دارای فضای مناسب برای اعمال مختلفی مثل جفتگیری،تلقیح مصنوعی،زایمان وشیردوشی باشد.
   [*]ازهزینه های اضافی برای مراقبت حیوان از ناملایمات جوی خودداری گردد.
   [*]ساختمان هابایدطوری ساخته شوند که ازحداقل نیروی کارگری بتوان حداکثراستفاده رابرای جابه جایی حیوانات ووسایل گاوداری نمود.
   [*]ساختمان هاضمن اقتصادی ساخته شدن بایدمقاوم نیزباشند.
   [*]ساختمان هابایدطوری ساخته شوند که درزمان مقتضی بتوان همگام باوسایل مدرن،آن هارادرگاوداری نصب نمود.
   [*]نور،چه به صورت طبیعی وچه به صورت مصنوعی باید طوری باشدکه گاوبتواند حداکثراستفاده راازنوردهی ببرد.
   [*]امکان توسعه گاوداری وجودداشته باشد.
   [*]درجه حرارت محیط گاوداری تحت کنترل باشد،درجه حرارت بین ۲۵-۵درجه سانتی گراد،بهترین درجه حرارت می باشد.

· قسمت های مختلف دریک واحدگاوداری شیری

به طورکلی قسمت های مختلف یک واحدگاوداری شیری عبارت است از:

اصطبل ها،شیردوشی،زایشگاه،انبارعلوفه وکنسانتره،سیلوها،کلینیک وبیمارستان ،دفتر،داروخانه، قرنطینه(بایددرقسمت انتهایی گاوداری ساخته شود)وخانه کارگری.

· انواع طویله ها

۱٫طویله های معمولی یااصطبل مسدود (stall barn)

این نوع طویله ها، ازچهارطرف بسته بوده ودام درآن به صورت بسته پرورش داده می شود. دراین نوع طویله ها، درداخل طویله برای هررأس گاویک جایگاه درنظرمی گیرندکه حیوان بااستفاده ازیک زنجیر بسته می شود وعرض هرقسمت ۲۰/۱متروطول آن ۷۰/۱متروارتفاع نرده ها ۲۰/۱مترمی باشد. دربعضی موارداین نوع طویله ها رادوطبقه می سازندوازطبقه بالابه عنوان انبارعلوفه ویاذخایردیگر استفاده می کنند. نگهداری علوفه درطبقه دوم به گرم بودن طبقه پایین کمک می کند. دراین سیستم به منظورراحتی گاوها،آن هارابه صورت کپل به کپل(tail-to-tail) بسته ودروسط، یک راهروبرایرفت وآمدکارگردرنظرمی گیرند، به منظوراین که ادرارومدفوع درداخل اصطبل جمع نشود، دروسط این راهرو،جوی هایی برای انتقال فضولات درنظرمی گیرند.

· مزایا

1. 
   [*]امکان توجه بیشتربه تک تک گاوها زیاداست.
   [*]امکان کارکردن وزیرنظرگرفتن گاوهاآسان است.
   [*]نتیجه کاراصلاحی درگله به راحتی نمایان می شود.

· معایب

1. 
   [*]زمان بیشتری برای بازوبسته کردن گاوهاموردنیازاست.
   [*]تمیزنگه داشتن محیط مشکل است.
   [*]هزینه بیشتری موردنیازاست.
   [*]نیروی کاربیشتری برای غذادادن موردنیازاست.
   [*]درموقع شیردوشی بایدزیادخم شد.
   [*]مشکل رطوبت درکف زیاداست.

۲٫طویله های بسته آزاد (free stal barn)

این نوع طویله ها،شبیه طویله های بسته است،فقط حیوان بازنجیربسته نمی شودوآزادنه هروقت خواست ازجایگاه انفرادی خارج می شودوهروقت خواست برمی گردد. سیستم دارای غذاخوری ومحل استراحت است وجایگاه ها درمحل استراحت قراردارند.

· مزایا

1. 
   [*]به بسترکمتری نیازدارد.
   [*]درمقایسه باسیستم باز،گاوهاتمیزترمی باشند.
   [*]زخم پستان کمتراست.
   [*]درمقایسه باسیستم آزاد، به فضای کمتری نیازدارد.
   [*]به آسانی می توان از وسایل اتوماتیک درتغذیه استفاده کرد.
   [*]ازشیردوشی به راحتی می توان استفاده نمود.
   [*]علایم فحلی درگاوهابه راحتی تشخیص داده می شود.

· معایب

1. 
   [*]مدفوع گاومایع بوده وحملش مشکل است.
   [*]بعضی گاوهاواردجایگاه انفرادی نمی شوند وبایدآن هاراهدایت کرد.
   [*]دربعضی ازقسمت هابایدمدفوع راروزانه تمیزکرد.

۳٫سیستم طویله باز (open shade)

طویله بازعبارت است از: جایگاه یاساختمان مسقف ساده ای که ازسه طرف مسدودبوده وازیک طرف به محیط آزاد(بهاربند)جهت گردش واستراحت گاوهاراه دارد. جایگاه مسقف بایددرمناطق سردسیرروبه جنوب ودرمناطق گرمسیرروبه شمال باشد. کف جایگاه را می توان از هرنوع مصالحی مثل سیمان،آجروغیره ساخت. برای خروج فاضلاب اصطبل، درقسمت های مختلف طویله وبهاربند،دریچه های فلزی که به فاضلاب راه دارندقرارمی دهندکه ازکثیف ولجن شدن محوطه جلوگیری می کند. دراین سیستم آخوروآبشخورراهم دربهاربندوهم درقسمت مسقف می توان درنظرگرفت،که معمولا کنسانتره درقسمت مسقف وعلوفه وسیلو درقسمت بهاربند برای گاو ریخته می شود.

 

[رامین قاسم نتاج]

نکات جایگاه گاوشیری



شاخص استرس حرارتی رامعمولا۱۰۱درنظرمی گیرند، باتوجه به این موضوع، نگرانی ازاسترس گرمایی مخصوصادرفصل تابستان همیشه وجودخواهدداشت. ازسوی دیگرافزایش رطوبت باعث تشکیل بسترفشرده وتولیدگازآمونیاک می شود. درآب وهوای گرم،غالبامشکل رطوبت مطرح نیست مگردرمواقعی که بادوباران شدیدوجودداشته باشد. دراین شرایط ممکن است دمابه۳۲درجه سانتی گرادافزایش یافته ورطوبت نسبی بالاتراز۹۰درصدباشد. بنابراین دراین مواقع باید تبادل وسرعت جریان هوابه حداکثررسانده شود.

رطوبت نسبی
دانستن معنای واقعی رطوبت نسبی بسیارمهم است. بخارآب حاصل ازتبخیر آب واردهوای اطراف می شود. بخارآب قابل رویت نیست، اماهمیشه مقادیرزیادی ازآن درهوای اطراف جابه جامی شود. نسبت بخارآب موجوددرحجم معینی ازهوابه وزن ماکزیمم بخارآبی که می تواند درهمین حجم داشته باشد رارطوبت نسبی می نامندکه به صورت درصدبیان می گردد. اگرهواقادربه نگهداری نصف مقدارماکزیمم گنجایش بخارآب باشد، رطوبت نسبی آن به ۵۰درصدرسیده واگراین مقداربه۷۵درصدکاهش یابد،رطوبت نسبی ۷۵درصدخواهدبودووقتی هواازبخارآب اشباع شود(یعنی حداکثرگنجایش آن پرشود)، رطوبت نسبی به۱۰۰درصدخواهدرسید.

نکته مهمی که همواره بایدبه یادداشت این است که مقدارهوای اشباع شده ازبخارآب (لیتریاگالن درفوت مکعب هوا) به دمای هوابستگی دارد. به همین علت این نسبت رارطوبت نسبی نامگذاری کرده اند. هوای گرم درمقایسه باهوای سرد،مقداررطوبت بیشتری رادرخودنگه می دارد. این بدان معنااست کههوای گرم ترتازمانی که به حداشباع نرسیده باشد، درمقایسه باهوای سردترقادربه جذب مقادیربیشتررطوبت حاصل ازبستروموجودزنده می باشد. اگررطوبت نسبی بالاوهواسردباشد، گرم شدن هواباعثکاهش رطوبت نسبی می شود. به همین دلیل حتی درهوای سردزمستان هم عمل تهویه امکان پذیرمی باشدوهوای سردواردشده به داخل سالن بااستفاده ازسیستم تهویه، گرم ورطوبت نسبی آن کاهش یافته ودرنتیجه گنجایش جذب بخارآب افزایش می یابد، بنابراین قادربه جذب رطوبت ازبستروخروج آن ازسالن خواهدبود. تجربه نشان می دهدکه به ازای هر۱۱درجه افزایش دردمای هوا، میزان رطوبت نسبی به نصف کاهش می یابدوبرعکس .
برای مثال دریک سالن بادمای ۱۵درجه سانتی گراد، حداکثرگنجایش جذب بخارآب توسط هواحدود۱۶گالن می باشد(رطوبت نسبی۱۰۰درصد). اگردمابه۲۶درجه سانتی گرادافزایش یابد،این هوامی تواندحداکثر۳۰گالن بخارآب رادرخودذخیره نماید. می توان نتیجه گرفت که افزایش دما،جذب بخارآب راافزایش می دهدواین حالت شبیه تبدیل شدن یک دستمال کاغذی تک لایه به دستمال کاغذی دولایه باقدرت جذب بیشترمی باشد. دردمای۲۶درجه سانتی گراد،هواقادربه جذب رطوبت بیشتری بوده که تقریبادوبرابرمقداربخارآبی است که هوادردمای ۱۵درجه سانتی گراددرخودنگه می دارد. ازسوی دیگراگردمای سالن۲۶درجه سانتی گرادبارطوبت نسبی۵۰درصد(۱۶گالن بخارآب)باشدودمابه۱۵درجه سانتی گرادکاهش یابد،رطوبت نسبی به۱۰۰درصدافزایش خواهدیافت. یعنی دردمای ۲۷ درجه سانتی گراد، میزانرطوبت نسبی۱۶گالن بخارآب،نصف مقدارحداکثرگنجایش هوارادارامی باشد، درحالی که میزانرطوبت نسبی ۱۶گالن بخارآب دردمای ۱۵درجه سانتی گراد، حداکثرظرفیت رطوبت هوارادرهمین حجم دارامی باشد.

گاو،حیوانی خونگرم بوده ودمای بدن آن مستقل ازدمای محیط می باشد . بنابراین میزان حرارت تولیدی بدن دام برابربامیزات اتلاف حرارت ازبدن است . حیوانات حرارت تولیدی خودرامی توانندازدوروش محسوس ونامحسوس آزادنمایند . روش محسوس شامل هدایت ، انتقال وتشعشع می باشدوتنهازمانی کارآیی داردکه هوای بیرون واجسام، سردترازدمای بدن دام باشند، درنتیجه باعث خروج حرارت ازبدن وخنک شدن دام می شوند . بنابراین میزات اتلاف حرارت ازاین طریق بستگی به میزان اختلاف درجه حرارت بدن بامحیط وسرعت باددارد .
اگردمای محیط، بیش از۲۵ درجه سانتیگرادباشد،میزات اتلاف حرارت بدن دام، ازاین طریق بسیار پایین است وبیشترین اتلاف ازطریق نامحسوس یاتبخیرانجام می گیرد . تبخیردردام هابیشترازسطح دستگاه تنفس وپوست انجام می شود . بنابراین دردماهای بالا، سرعت بادوتهویه اضافی تاثیرزیادی در کاهش استرس گرماندارد . بنابراین سیستم تهویه بایدبه سیستم خنک کننده آب پاش مجهزشود .
[ چهارشنبه بیستم مهر ۱۳۹۰ ] [ ۷:۱۸ قبل از ظهر ] [ مهندس حسین کیانی ]
نظر بدهید


استفاده از علوفه مرغوب و با کیفیت به عنوان ستون فقرات دامداری در تمام دنیا مطرح است. در ایران با توجه به اقلیم منطقه و کمبود آب در بیشتر مناطق و همچنین عدم رعایت الگوی کشت مناسب هر ساله با کمبود علوفه به خصوص علوفه مرغوب مواجه هستیم. پروتئین پائین یونجه به همراه عدم مدیریت صحیح خشک کردن علوفه در هنگام برداشت و جمع آوری یکی از اصلی ترین منابع علوفه در ایران را با مشکل روبرو می سازد. علاوه بر آن بر روی کیفیت سیلوی ذرت نیز نمی توان تکیه کرد که خود حدیثی است مفصل. علاوه بر این شرایط نا مناسب کیفیتی امسال با قیمت بالای یونجه نیز مواجه هستیم. این سئوال مطرح است که آیا می توان جایگزین مناسبی برای یونجه پیدا کرد با خیر ؟ دکتر اسدی الموتی (استادیار گروه علوم دامی دانشگاه تهران-پردیس ابوریحان، مشاور گله های استان های تهران، اصفهان، البرز و ….)در واقع، به صورت نظری و در تحقیقات، بله! در این زمینه اما در دو سال اخیر پژوهش های عملی تری با هدف امکان تنظیم جیره هایی بدون یونجه در آمریکا صورت گرفته است. محققان دانشگاه کانزاس نشان داده اند که با جایگزین شدن سیلوی ذرت به جای یونجه در جیره گاوهای شیری، سطح چربی شیر و تولید چربی افت نمی کند، اما گاوها شیر کمتری تولید کرده، کمتر خوراک مصرف کرده و در عوض افزایش وزن بیشتری دارند. جیره های تنظیم شده در جدول زیر دیده می شود.

جیره های مورد استفاده در مطالعه دانشگاه کانزاس (JDS., 2009: 3510)
	سطح یونجه خشک جیره (%)
مواد (% ماده خشک)	۲۱	۱۴	۷	۰
سیلاژ ذرت	۱۹٫۴	۲۶٫۷	۳۳٫۹	۴۱
یونجه خشک	۲۰٫۲	۱۳٫۴	۶٫۶	۰
خوراک گلوتن ذرت	۳۱٫۶	۳۱٫۴