اثر پخش سيلاب بر تغييرات نفوذپذيري خاك سطحي

hadis66

عضو جدید
سومين همايش آبخوانداري (1382)

بررسي اثر پخش سيلاب بر تغييرات نفوذپذيري خاك سطحي ايستگاه سهرين - قره چريان زنجان
نويسنده‌گان:
جعفر خلفي - دانشجوي كارشناسي ارشد بيابانزدايي دانشگاه يزد
پرويز عبدي - عضو هيئت علمي مركز تحقيقات منابع طبيعي و امور دام زنجان
مجيد زنجاني جم - كارشناس ارشد پژوهشي مركز تحقيقات منابع طبيعي و امور دام زنجان
[SIZE=+0]
خلاصه مقاله:


پخش سيلاب بر روي اراضي هموار دشتها وذخيره آن در آبخوانها، يكي از روش هاي تغذيه مصنوعي مي باشد كه در دهه اخير توجه خاصي در كشور ما بدان مبذول شده است. يكي از اهداف عمده اين طرح ها استفاده از سيلابهاي فصلي مي باشد كه مناطق خشك و نيمه خشك رخ مي دهند. با توجه به اينكه اين سيلابها حاوي رسوبات زيادي هستند، بمرور زمان باعث كاهش نفوذپذيري خاكهاي عرصه پخش مي شوند. لذا در اين تحقيق به بررسي تغييرات نفوذپذيري و علل آن در ايستگاه پخش سيلاب سهرين – قره چريان زنجان پرداخته مي شود. در مقاله حاضر، سعي گرديده است كه ميزازن اين تغييرات با استفاده از اندازه گيري ميزان نفوذپذيري بوسيله استوانه هاي مضاعف مورد بررسي قرار گيرد. براي اين منظور 6 نقطه در عرصه پخش سيلاب و دو نقطه در خارج از عرصه پخش به عنوان شاهد در نظر گرفته شد و در هر نقطه دوبار اقدام به اندازه گيري مقدار نفوذپذيري گرديد. همچنين ازنقاط مذكور نمونه هاي خاك خصوصيات فيزيكوشيميايي و بافت خاك تعيين گرديد. نتايج بدست آمده بعد از 5 بار آبگيري درمدت 2 سال نشان مي دهد كه مقدار توسط نفوذپذيري براي 6 نقطه در عرصه پخش سيلاب 11/03 سانتيمتر بر ساعت و براي عرصه بدون پخش 14/68 سانتيمتر بر ساعت بوده است، كه در صورت كاهش بيشتر اين مقدار در سالهاي بعد، به ناچار بايد براي افزايش عملكرد و كاهش اثر تغييرات بوحود آمده در نفوذپذيري خاك اقدامات اساسي و لازم را بعمل آرود. بر اساس نتايج بدست آمده از اين تحقيق دليل عمده كاهش نفوذذيري در اين منطقه ناشي از رسوب مواد و ذرات معلق در سيلابهاي هدايت شده به عرصه مي باشد.لذا به نظر مي رسد يك راهكار مناسب وسهل الوصول افزايش زمان توقف آب گل آلود سيلاب در حوضچه يا كانالهاي رسوبگير مي باشد. از اين رو لازم است در صورت امكان با افزايش حجم كانال و كنترل ميزان آب گرفته شده از سيلاب نسبت به اصلاح خاك عرصه و نيز افزايش كارآيي و عمر مفيد اينگونه طرح ها اقدام گردد.

كلمات كليدي:
آبخوانداري ، پخش سيلاب ، خصوصيات فيزيكوشيميايي ، زنجان
[/SIZE]
دریافت اصل مقاله: http://www.civilica.com/Paper-CWM03-CWM03_032.html
 

hadis66

عضو جدید
کود سبز

کود سبز

[FONT=arial, helvetica, sans-serif]تناوب زراعی و تنوع ژنتیکی از دیر باز به عنوان ارکان سیستمهای تولید کشاورزی سنتی و موفق به شمار می آمده اند . در نیمه اول قرن بیستم ، تناوب زراعی مورد توجه بسیار قرار داشت و تا چند دهه پیش نیز پژوهشهای مربوط به تناوب همچنان ادامه داشت با پایان گرفتن جنگ جهانی دوم ، کودها ازته نسبتا ارزان قیمت به بازار معرفی شدند و بدین ترتیب جاذبه ای اقتصادی موجب جایگزینی کودها با تناوب زارعی گردید و تحقیقات و ترویج نیز بر همین مبنا متمرکز شدند . این امر تا بدین جا پیش رفت که امروزه بسیاری از زارعین ، حاصلخیزی خاک را با میزان مصرف کود برابر می دانند .قبل از معرفی کودهای شیمیایی ، استفاده از بقولات در تناوب برای بهبود حاصلخیزی خاک به عنوان یک شیوه مهم و رایج مدیریتی به شمار می آمد . به منظور افزایش ازت و در نتیجه بهبود حاصلخیزی خاک ، از دو نوع بقولات استفاده می شد : « بقولات یکساله دانه ای و بقولات علوفه ای چند ساله به عنوان کود سبز ».آنچه که اجرای تناوب زراعی را در حال حاضر پیچیده می سازد وجود برخی عوامل اقتصادی است که مزایای بیولوژیک این شیوه مدیریتی را تحت الشعاع قرار می دهند . یقینا هیچ کشاورزی رازی به جایگزین کردن محصول پر بازده خود مثل غلات با دیگر گیاهان به نسبت کم بازده نیست . البته در نظامهایی که تناوب اجرا می شود در مقایسه با نظامهای تک کشتی حتی اگر کود ازت در آنها به اندازه کافی مصرف شده باشد ، عملکرد محصولات غالبا ۱۰ تا ۴۰ درصد بیشتر است .حاصل خیزی پایدار خاک به مفهوم قابل دسترس بودن دائمی عناصر غذایی برای گیاه است . حاصل خیزی پایدار هنگامی تحقق می یابد که تمامی عناصر غذایی جذب شده توسط گیاهان به خاک برگردد ؛ به طوری که این عناصر بتوانند مجدداً مورد استفاده این گیاهان قرار گیرند . در چنین وضعیتی است که چرخه عناصر غذایی شکل می گیرد . تفاوت اساسی نظامهای طبیعی و زراعی در آن است که در نظامهای زراعی مقدار نسبتاً زیادی از عناصر غذایی از طریق برداشت محصول از سیستم خارج می شود . بنابراین در صورت استفاده مداوم از نظامهای مذکور لازم است . که عناصر غذایی مصرف شده در انها به طریقی جایگزین شوند .در سیستمهای فعلی چرخهٔ عناصر غذایی به طور کامل بسته نمی شوند ، زیرا این عناصر دائماً به چرخه یاد شده اضافه شده و یا از آن خارج می شوند . به حداقل رساندن تلفات عناصر غذایی در چرخه مذکور و تامین نهاده های ضروری برای گیاه رمز موفقیت حاصل خیزی خاک در نظامهای کشاورزی پایدار است . [/FONT]

[FONT=arial, helvetica, sans-serif]فرسایش و آب شویی [/FONT]

[FONT=arial, helvetica, sans-serif]مادامی که عوامل فرساینده خاک از قبیل رواناب و باد کنترل نشوند ، انسان شاهد هدر روی عناصر غذایی از این طریق خواهد بودحجم هدر روی عناصر غذایی از طریق آب شویی تحت کنترل اقلیم ، خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک ، نوع محصول ، و نوع عنصر غذایی و غلظت آن در خاک است . اثرات متقابل این عوامل موجب می شود که تلفات عناصر غذایی از راه آب شویی دارای دامنه ای وسیع باشد . از آن جا که عناصر غذایی به وسیله آب از محدوده ریشه و نهایتا از چرخه خارج می شوند لذا نوع نزولات جوی و نحوه توزیع آنها بر میزان هدر روی عناصر غذایی از طریق آب شویی تاثیر می گذارد یک روش کاستن از تلفات ناشی از آب شویی استفاده از کودهایی است که عناصر غذایی آنها به مرور در طی فصل رشد آزاد می شود . بارزترین نمونه این کودها ، کودهای دامی و کودسبز است که به موازات تجزیه در خاک عناصر آنها آزاد شده و در اختیار محصول قرار می گیرد . البته اگر مقدار ازت تولیدی توسط این کود ها بیش از حد نیاز محصول بعدی باشد ، مشکل آب شویی نیترات و خروج آن از محدوده ریشه وجود خواهد داشت . [/FONT]


[FONT=arial, helvetica, sans-serif]
[/FONT]

بقولات و تثبیت بیولوژیکی ازت

[FONT=arial, helvetica, sans-serif]در فرآیند تثبیت ازت ، یک رابطه همزیستی ،‌ بین گیاه میزبان و باکتریهای ریزوبیوم در گرهکها برقرار می شود . در این همزیستی ، گیاه میزبان علاوه بر آن که انرژی مورد نیاز باکتریها را به صورت کربن تثبیت شده تامین می نماید انرژی لازم جهت توسعه گرهکها را نیز فراهم نموده. باکتریهای ریزوبیوم نیز به نوبه خود با واکنش تسریعی آنزیمهای نیتروژنازی که تولید می نمایند ازت اتمسفری (N) را به آمونیاک تبدیل نموده و آمونیاک تولیدی پس از تبدیل به اسیدهای آمینه ، از راه آوندهای چوبی به بافتهای در حال رشد انتقال می یابد .در فرآیند تثبیت ، به ازای هر مولکول ازتی که تثبیت می شود به جا به جایی شش الکترون نیاز است ، این نیاز موجب می شود که در شرایط ایده آل به ازای تثبیت هر مولکول ازت ، ۲۱ مولکول ATP به مصرف برسد به عبارت دیگر به ازای هر کیلوگرم ازتی که تثبیت می شود ، ۴ کیلوگرم هیدرات کربن به مصرف می رسد . البته در فرآیند تثبیت ازت ، گرهکها گاز هیدروژن (H) نیز تولید می نمایند که این خود موجب کاهش کارایی فرآیند انتقال الکترون می شود . اضافه شدن این مشکل به موازنه الکترونی فوق علاوه بر انرژی مورد نیاز جهت نگه داری باکتریها و گرهکها ، موجب می شود که به ازای تثبیت هر کیلوگرم ازت ۸ تا ۱۷ کیلوگرم هیدرات کربن به مصرف برسد . در نتیجه می توان چنین برآورد نمود که ۱۰ تا ۴۰ درصد از کربنی که طی فرآیند فتوسنتز در بقولات تثبیت می شود ، صرف تثبیت ازت می شود . [/FONT]

[FONT=arial, helvetica, sans-serif]تعریف کود سبز [/FONT]

[FONT=arial, helvetica, sans-serif]کود سبز شامل گیاهی است که آنرا قبل از کاشت محصول اصلی کشت کرده و بعد از مقداری رشد سبزینه ای آنرا به زمین بر می گردانند بدون اینکه از این گیاه محصولی برداشت کنند این گیاه می تواند شامل هر گیاهی باشد غیر از آنهایی که بخشهای خشوی دارند یا اثر آللوپاتی بر روی گیاه محصول دار بعدی می گذارند . در اصل کود سبز یک تناوب است که محصول ندارد و برای بهبود باروری و حاصلخیزی خاک و در صورت لگوم بودن تامین کل یا بخشی از ازت مورد استفاده محصول بعدی استفاده میشود به طوری که از نظر رطوبت با محصول اصلی در رقابت نباشد[/FONT]
 
بالا