پیشرفتهای سالهای اخیر در مواد افزودنی به تغذیه طیور

"Pejman"

دستیار مدیر مهندسی کشاورزی گیاهان دارویی
در روشهای غذادهی مدرن به طیور ، ماده های افزودنی غذا را در جایگاه اول اهمیت قرار می دهند . مواد افزودنی به غذا فقط محرک رشد و بالابرنده بازدهی غذا نمی باشند ، بلکه سلامتی طیور نیز میتواند بواسطه این مواد بهبود یابد . پروبیوتیکها ، آنزیمها ، مکمل های آمینواسید و مواد معدنی موجود ، افزودنی های جدید برای استفاده متخصصان تغذیه در جیره های طیور میباشند که اگر بصورت مناسبی بکار برده شوند ، اثرات مثبتی در بهره گیری از مواد غذایی دارند .



پروبیوتیکها :

پروبیوتیکها مکملهای برجسته زنده میکروبی هستند که اثرات مثبتی را با بالانس کردن روده حیوانات میزبان دارند . ریشه کلمه پروبیوتیک یونانی میباشد که بمعنای زندگی است و نقطه مقابل کلمه آنتی بیوتیک است که بمعنای ضد زندگی میباشد . تقریبا تمامی پروبیوتیکها از فروشگاه ها قابل تهیه میباشند که شامل :

Lactobacilli و Streptococci و مقدار کمی باکتری بیفیت ، مخمر و همچنین قارچ است . افزودنیهای باکتریایی دیگری که در تجارت از آنها استفاده میشوند عبارتند از :

Lactobacillus Acidophilus .
L.bulgaricus .
L.planatarum .
L.casei .
Bifidobacterium bifidum .
Aspergillus oryzae .
Saccharomyces cerevisae .
محصولات و پروبیوتیکهای متعدد تجاری زیادی در مغازه ها موجود میباشد که به برخی از آنها اشاره شد . این مواد در خارج از بدن کارآمد نیستند . پروبیوتیکها پس از ورود به بدن در دستگاه گوارش و بخصوص در روده کوچک شروع به تکثیر کرده و در تعداد زیاد وضعیت خود را به اثبات میرسانند .

استفاده از میکروارگانیسمهای زنده در تغذیه طیور که ممکن است شما آنها را بنام پروبیوتیک بشناسید در سالهای اخیر پیشرفت زیادی کرده است و مقدار زیادی از اینگونه فرآورده ها توسط سازمانهای تجاری مختلفی به بازار عرضه شده است . برای بدست آوردن سودهای بزرگ اقتصادی ، صنعت طیور تحت یک سیستم تولیدی متمرکز و فشرده رشد کرده است . حتی در این سیستم کوتاه و فشرده نیز انواع استرسهای مختلف و مرگ و میرهای گوناگون وجود دارد که بطور نامطلوبی بر روی عملکرد آنها تاثیر می گذارد . استفاده غذایی از پروبیوتیکها قدرت پیشرفت طبق برنامه را به طیور داده است و حتی استرس آنها را خنثی میکند . پروبیوتیکها همچنین اثرات مفیدی در افزایش وزن زنده ، کم شدن تلفات در برویلرها ، افزایش تولید تخم مرغ و تبدیل غذایی در لایرز دارد .



آنزیمها :

آنزیمها کاتالیزورهای طبیعی هستند که واکنشهای بیوشیمیایی را دچار تغییر میکنند ، بدون آنکه خودشان دستخوش تغییری بشوند . آنزیمها در طبیعت بصورت پروتئین میباشند که از آمینواسیدهای متوالی که بدنبال هم آمده اند تشکیل شده اند . فعالیت آنزیمها بستگی به رفتار متغیر و یا یک محل اختصاصی در محلول دارد. آنزیمها زنده نمی باشند ولی محصول ارگانیسمهای زنده ایی مانند : باکتریها ، مخمرها ، قارچها و بافتهای نباتی میباشند . آنزیمهای تجاری مختلف که مورد استفاده قرار می گیرند یک آنزیم را شامل نمی شوند . مقدار زیادی از فرآورده های مولتی ویتامین توسط سازمانهای تجاری مختلفی تهیه و به بازار عرضه شده است . برخی از آنزیمها که در فروشگاه ها قابل تهیه هستند شامل :

· Novozymes Sp243 .

· Beta glucanase .

· Cellulase .

· Lipase .

· Pectinase .

· Nutrizyme .

· Amylase .

· Protease .

· And …

طیور آنزیمهایی مانند : سلولاز ، همی سلوز ، بتاگلوکاناز که برای هضم دیواره سلولی گیاهان لازم دارند را نمی سازند . حدود هشتادوپنج تا نود درصد غذای طیور ، تشکیل شده از غذای گیاهی که شامل مقادیر زیادی فیبر میباشد . بیشترین اثرات امیدبخش آنزیمها در رژیمهایی با ذرت ، گندم و دانه های غلات میباشد زیرا آنزیمها فعالیتهای ضدغذایی آنها را تا حد زیادی خنثی میکند . دلیل فعالیتهای ضدغذایی اینگونه محصولات وجود خاصیت (Non Strach Polysaccarides) در آنها میباشد . اثرات مفید استفاده از آنزیم در جیره هایی که بر اساس جو ، جوی دوسر ، گندم و چاودار میباشند بر اساس NSP این محصولات مشخص میشود . با دقت در انتخاب آنزیم از میان آنزیمهای گسترده و متنوع تجاری قابل دسترس و موجود در بازار میتوان بخوبی عملکردها را در طیور بهبود بخشید . افزایش استفاده از آنزیم در غذا ، گمان میرود که فقط بخاطر منافع اقتصادی صورت نگیرد ، بلکه ویژگیهای محیطی بهبود ذرات غذا توسط آنزیمها مورد نظر میباشد . آنزیمها سبب کاهش دفع کود و کاهش دفع مواد غذایی و بخصوص فسفر ، نیتروژن ، مس و روی میشود .



آمینواسیدهای تجاری :

آمینواسیدهای خاص که در صنعت طیور مورد استفاده قرار می گیرند عبارتند از :

· ال - لیزین .

· دی ال – متیونین .

· ال – ترئونین .

· ال – تریپتوفان .

استفاده از آمینواسیدهای تجاری در فرمول رژیم غذایی طیور به فرمول نویسان این امکان را میدهد که بصورت دقیقتر آمینواسید ایده آل را بالانس کنند تا به این وسیله نیتروژن کنستانتره رژیم غذایی را با کاهش کاتابولیسم آمینواسید کاهش بدهد تا آلودگی ناشی از نیتروژن را کم کند . این محصولات همچنین یک انعطاف پذیری به فرمول رژیم غذایی می دهند و یک پیش بینی منسجم در مورد قابلیت اسید آمینه در جیره را ممکن میسازد . بدین ترتیب میتوان یک عمل منسجم شبیه آنچه در بالا اشاره شد را توسط آنزیمها بخوبی اجرا کرد . موادی شبیه آمینواسیدها نیز میتوانند ساخته شوند ، مانند متیونین هیدروکسیل آنالوگ که تاثیرات کمتری از آمینواسیدها دارد ، ولی مزیت آن اینست که حالت مایع دارد و پوشش بیشتری به غذای پراکنده میدهد .



مواد معدنی با کیفیت بالا :

مواد معدنی با کیفیت بالای قابل دسترس مانند :

· Chelates .

· Proteinates .

· Copper lysine comlex .

· Chelated iron .

· Zinc proteinates .

میتوانند جایگزین منابع طبیعی که نیازهای متخصصان تغذیه را برآورده می کنند بشوند . مواد تشکیل دهنده سلنیوم زمانی که بصورت Seyeast فراهم شده و آماده میشود می تواند اثرات مشخصی را بر روی متابولیسم داشته باشند و بنابراین کمک به افزایش وضعیت سلامتی پرنده می کند .



نتیجه گیری :

بزرگترین دلیل اثرات مثبت بر وضعیت سلامت ، عملکرد رشد استفاده از مواد مغذی و مطلوب میباشد. پس علت استفاده گسترده از مکملهای غذایی و افزودنیها چیست؟ اگرچه آنزیمهای غذایی و آمینواسیدها جنبه تجاری پیدا کرده اند ولی در ناحیه پروبیوتیکها پیشرفت کمتری حاصل شده است . بنظر میرسد که تلاش و ممارست بیشتری برای تاثیرگذاری بر روی کیفیت محصولات طیور لازم است .

به امید آنروز .





منبع :

Featured Poultry Articles At Poulvet.com


تهیه ، تنظیم و ترجمه :



علیرضا گائینی ، دانشجوی رشته دکترای دامپزشکی ، دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد گرمسا
 
بالا