مایع مغزی نخاعی چیست؟

S i s i l

عضو جدید
کاربر ممتاز
[h=1][/h]
مایع مغزی نخاعی یک مایع شفاف و بی رنگ است که در سیستم عصبی مرکزی یافت می شود. مایع مغزی نخاعی که در بطن های مغز ساخته می شود، در اطراف مغز و نخاع جریان دارد. همچنین بین دو نیمکره مغز نیز گردش می کند.
مایع نخاعی هر 5 تا 6 ساعت یک بار به طور کامل جایگزین می شود، زیرا حدود نیم لیتر مایع نغزی نخاعی به طور روزانه تولید می شود. اعمال مایع مغزی نخاعی در بدنمایع مغزی نخاعی وظایف مختلفی را به عهده دارد که از مهم ترین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد : 1- محافظت از مغز و نخاعاولین و مهم ترین وظیفه ای که بر عهده مایع مغزی نخاعی می باشد، محفاظت و نگهداری از دو عضو مهم سیستم عصبی مرکزی، یعنی مغز و نخاع می باشد. همان طور که می دانید مغز فرمانده کل بدن می باشد و کنترل کل بدن به دست اوست. مغز حواس پنج گانه بدن را که شامل حس لامسه، بویایی، شنوایی، بینایی و چشایی است، پردازش می کند.مغز مرکز کنترل احساسات، تفکر و ادراک های هر انسان می باشد. علاوه بر بافت استخوانی که مغز و نخاع را پوشانده است و از آنها محافظت می کند (استخوان جمجمه از مغز و ستون مهره ها از نخاع محافظت می کند)، مایع مغزی نخاعی هم در اطراف مغز و نخاع در حال گردش است تا اگر ضربه و آسیبی به آنها وارد شود، تا حدی آن را برطرف کند و از آسیب جدی به آنها جلوگیری نماید.
مایع مغزی نخاعی، مواد شیمیایی و سمی موجود در اطراف مغز و نخاع را می گیرد و از آنها دور می کند
2- هموستازهموستاز به معنای حفظ تعادل محیطی داخلی بدن می باشد. حفظ تعادل در محیط داخلی توسط مایع مغزی نخاعی به سه شیوه انجام می گیرد : الف) نقش فیزیکی: ضربه ها و آسیب های فیزیکی که به مغز و نخاع وارد می شود را جذب می کند و تا حدی مانع رسیدنضربه های شدید به این دو قسمت می شود. ب) نقش شیمیایی: مواد شیمیایی و سمی موجود در اطراف مغز و نخاع را می گیرد و از آنها دور می کند. به معنای دیگر از ورود سموم شیمیایی به سیستم عصبی مرکزی ممانعت می کند. ج) نقش تغذیه ای: با گردش در اطراف مغز و نخاع، مواد مغذی مورد نیاز این دو عضو بدن را تامین می کند و مواد زائد را از آنها دور می کند.
استفاده از مایع مغزی نخاعی در تشخیص بیماری هایکی از پیشرفت های مهم در عرصه پزشکی، استخراج و نحوه استفاده از مایع مغزی نخاعی در فرایند تشخیص بیماری ها می باشد. شاید تا کنون نام LP که مخففlumber punctue می باشد، را شنیده باشید. LPفرایندی است که طی آن پزشک متخصص مغز و اعصاب، مقداری از مایع مغزی نخاعی را از کانال نخاعی فرد استخراج می کند. به این طریق که پزشک، پشت فرد بیمار را ضدعفونی کرده و سرنگ استریلی را در قسمت معینی از کانال نخاعی در ستون مهره ها (ستون فقرات) فرو می کند. سپس مقداری از مایع مغزی نخاعی او را بیرون می کشد. پزشک این مایع را مورد آزمایش قرار می دهد و بیماری های احتمالی را بررسی می کند. شمارش پروتئین ها و بررسی و تجزیه تحلیل فشار مایع، از جمله کارهایی است که بر روی مایع مغزی نخاعی انجام می گیرد.علاوه بر این، وجود عفونت در مایع مغزی نخاعی هم بررسی می شود تا مثلا اگر التهابی در سیستم عصبی مرکزی وجود دارد، بررسی شود.
مایع مغزی نخاعی طبیعی حاوی تعداد کمی گلبول سفید و بدون گلبول قرمز است
گزارش آزمایشگاهی مربوط به تجزیه مایع مغزی نخاعی، معمولا شامل اطلاعاتی در زمینه رنگ، وزن مخصوص، شمارش پروتئین ها، شمارش گلبول های سفید، گلوکز و الکترولیت های دیگر هستند.به علاوه مایع مغزی نخاعی ممکن است از نظر وجود ایمونوگلوبین ها و یا لاکتات نیز آزمایش شود. مایع مغزی نخاعی طبیعی حاوی تعداد کمی گلبول سفید است و هیچ گلبول قرمزی در آن وجود ندارد.
هیدروسفالییکی از شایع ترین بیماری های موثر بر مایع مغزی نخاعی، هیدروسفالی می باشد. هیدروسفالی به معنای وجود آب در سر می باشد. این بیماری ممکن است در بدو تولد در فرد وجود داشته باشد (مادرزادی) و یا بعدا در اثر اختلالات و عوامل محیطی ایجاد شود. هیدروسفالی که پس از تولد ایجاد می شود، می تواند ناشی از مننژیت، ضربه به سر، ایجاد تومور، کیست ها و خونریزی داخل بطنی باشد. گاهی هم علت آن ناشناخته است که به ایدیوپاتیک گفته می شود. به طور کلی هرگاه مجرایی که مایع مغزی نخاعی را از بطن سوم به بطن چهارم هدایت می کند، مسدود شود، هیدروسفالی ایجاد می شود.
در بیماری هیدروسفالی، مایع مغزی نخاعی بیش از حد در مغز تولید می شود و عملکرد مغز را تحت تاثیر قرار می دهد
سر فرد مبتلا (معمولا در کودکان سر بزرگ می شود، زیرا جمجمه هنوز سفت نشده و امکان افزایش حجم سر وجود دارد) بزرگ تر از حد عادی می شود و علایمی مانند استفراغ، بی اختیاری ادرار، سرگیجه، عدم تعادل در فرد ایجاد می شود.مواردی مانند تاخیر در رشدونمو، تحریک پذیری و تغییرات شخصیتی هم در بیمار ایجاد می شود. اگر هیدروسفالی به موقع تشخیص داده شود، می توان تا حدی جلوی عوارض ناشی از آن را گرفت. برای افراد مبتلا به هیدروسفالی، معمولا جراحی شنت گذاری انجام می گیرد. به این صورت که پزشک متخصص مغز و اعصاب، لوله ای را در بخشی از مغز بیمار فرو می برد تا مایع مغزی نخاعی اضافی، از طریق لوله خارج شود و فشار وارده به مغز تعدیل شود. برای درمان اختلالات ناشی از هیدروسفالی، درمان های توانبخشی نیز توصیه می شود.
زهره لطیفی
 

Similar threads

بالا