بارش های شهابی بهار 1389
از بین رگبارهای فعال سالیانه، تنها بارش های برساوشی، اسدی و جوزایی در شرایط خوبی برای رصد هستند. همچنین امسال می توانیم فعالیت های خوبی را از بارش عوایی ماه تیر شاهد باشیم. امسال بهترین زمان برای بررسی بارش های کوچک است. شهاب های این نوع از بارش ها عمدتا به روش ویدیویی آشکارسازی می شوند. در سال های اخیر رصد بارش های شهابی به شیوه ویدیویی یکی از بهترین روش ها محسوب می شود. با این وجود ما نباید تکنیک های رصدی دیگر را که منجمان آماتور مورد استفاده قرار می دهند فراموش کنیم. با رصد شهاب ها به شیوه تلسکوپی، ما قادر خواهیم بود شهاب های مربوط به بارش های کوچک را از شهاب های پراکنده تشخیص دهیم. همچنین ما می توانیم بارش های کوچک را که شامل شهاب های بسیارکم نور هستند و در رصد ویدیویی قابل آشکارسازی نیستند، تشخیص دهیم .
اگرچه محاسبات مربوط به زمان برای بارش های شهابی تا حد امکان به طور دقیق صورت گرفته است، اما باید توجه داشت که در بسیاری از موارد به علت جابه جایی توده ذرات، پیش بینی ها کلی است ولی چون اوج بارش ها مدتی به طول می انجامد این مسئله مهم نیست. با بررسی تغییراتی که بارش ها از یک سال تا سال دیگر دارند به این نتیجه می رسیم که از بارش های شهابی سال گذشته می توان به عنوان راهنمایی جهت دانستن اینکه یک بارش عمده در چه زمانی به اوج خود می رسد استفاده کنیم و به این ترتیب زمان اوج فعالیت بارش را پیش بینی کنیم. هنگامی که از تکنیک های رصدی متفاوت استفاده می کنید این نکته را مورد توجه قرار دهید که بیشتر داده هایی که در اینجا تنظیم شده اند مربوط به بارش هایی هستند که می توان آنها را به روش رصد مرئی، مشاهده کرد .
دسته ای از شهاب ها مربوط به هیچ یک از بارش های سالیانه نیستند. به این شهاب ها، شهاب های پراکنده می گویند. آن ها را می توان هر شب در آسمان به صورت اتفاقی مشاهده کرد. بر اثر حرکت زمین در فضا و برخورد این شهاب ها با جو زمین، می توان برای آن ها کانونی در نظر گرفت.
خطی را از خورشید به زمین متصل کنید و سپس این خط را امتداد داده و از زمین بگذرانید تا به فضای تاریک پشت زمین برسید، این محدوده از فضا در سمت مخالف خورشید قرار گرفته است و پادخورشید نامیده می شود. در این محدوده آسمان، ما بارش شهابی عمده ای نداریم بلکه تعدادی از بارش های کوچک، ضعیف و متغیر در این منطقه به وقوع می پیوندد.
بارش های شهابی بهاری
در طی ماه فروردین و اردیبهشت، فعالیت بارش‌های شهابی تقلیل می یابد. دراوایل اردیبهشت که بیشینه فعالیت بارش شلیاقی اتفاق می افتد برای مدت کوتاهی ماه در زیر افق قرار گرفته و ما در این زمان کوتاه فرصت داریم به رصد این بارش بپردازیم. در تاریخ 16 اردیبهشت، بیشینه فعالیت بارش اتا – دلوی را خواهیم داشت. در این زمان ماه در وضعیت تربیع آخر قرار گرفته است. این بارش تنها برای ساکنان مناطق استوایی و نیمکره جنوبی در ساعات کوتاهی پیش از طلوع خورشید به خوبی دیده می شود. در این مناطق ماه در حدود نیمه شب به وقت محلی طلوع می کند. در سال 1389، ممکن است ZHR این بارش به بالای 85 نیز برسد. در اردیبهشت و خرداد، فعالیت شهاب ها به آسمان روز منتقل می شوند.
برای آن دسته از منجمانی که به روش رادیویی به رصد شهاب ها می پردازند زمان بیشینه فعالیت بارش ها (به وقت محلی ایران) به قرار زیر است :
بارش حوتی ماه آوریل ; 31 فروردین - ساعت 19
بارش دلتا – حوتی ; 4 اردیبهشت – ساعت 19
بارش اپسیلون- حملی ; 19اردیبهشت – ساعت 18
بارش حملی ماه می ; 26 اردیبهشت – ساعت 19
بارش اومیكرون-قیطس ; 30 اردیبهشت – ساعت 18
بارش حملی ; 17 خرداد – ساعت 21
بارش زتا-برساووش ; 19 خرداد – ساعت 21
بارش بتا – ثور ; 7 تیر – ساعت 20
این بارش ها ممکن است به سختی به طور مستقل قابل تشخیص باشند چون کانون آن ها تقریبا در مجاورت کانون دیگر بارش ها قرار می گیرد.
در این ماه ها بارش پادخورشیدی نسبتاً قوی است. این بارش تا اواخر فروردین با ZHR سه تا چهار فعال است. همچنین می توانیم این شهاب‌ها را دوباره از نیمه اردیبهشت و اوایل خرداد و نیمه اول تیرماه مشاهده کنیم. در زمان های دیگر به نظر می رسد که ZHR این بارش به زیر 2 تا 3 برسد. محدوده کانون، در اواخر فروردین از قسمت جنوب شرقی سنبله به سوی صورت فلکی میزان منحرف می شود و سپس از قسمت شمالی عقرب می گذرد و در ماه اردیبهشت به جنوب صورت فلکی مارافسای می رسد و بیشتر روزهای خرداد در صورت فلکی قوس باقی می ماند.
از بین رگبارهای فعال سالیانه، تنها بارش های برساوشی، اسدی و جوزایی در شرایط خوبی برای رصد هستند. همچنین امسال می توانیم فعالیت های خوبی را از بارش عوایی ماه تیر شاهد باشیم. امسال بهترین زمان برای بررسی بارش های کوچک است. شهاب های این نوع از بارش ها عمدتا به روش ویدیویی آشکارسازی می شوند. در سال های اخیر رصد بارش های شهابی به شیوه ویدیویی یکی از بهترین روش ها محسوب می شود. با این وجود ما نباید تکنیک های رصدی دیگر را که منجمان آماتور مورد استفاده قرار می دهند فراموش کنیم. با رصد شهاب ها به شیوه تلسکوپی، ما قادر خواهیم بود شهاب های مربوط به بارش های کوچک را از شهاب های پراکنده تشخیص دهیم. همچنین ما می توانیم بارش های کوچک را که شامل شهاب های بسیارکم نور هستند و در رصد ویدیویی قابل آشکارسازی نیستند، تشخیص دهیم .
اگرچه محاسبات مربوط به زمان برای بارش های شهابی تا حد امکان به طور دقیق صورت گرفته است، اما باید توجه داشت که در بسیاری از موارد به علت جابه جایی توده ذرات، پیش بینی ها کلی است ولی چون اوج بارش ها مدتی به طول می انجامد این مسئله مهم نیست. با بررسی تغییراتی که بارش ها از یک سال تا سال دیگر دارند به این نتیجه می رسیم که از بارش های شهابی سال گذشته می توان به عنوان راهنمایی جهت دانستن اینکه یک بارش عمده در چه زمانی به اوج خود می رسد استفاده کنیم و به این ترتیب زمان اوج فعالیت بارش را پیش بینی کنیم. هنگامی که از تکنیک های رصدی متفاوت استفاده می کنید این نکته را مورد توجه قرار دهید که بیشتر داده هایی که در اینجا تنظیم شده اند مربوط به بارش هایی هستند که می توان آنها را به روش رصد مرئی، مشاهده کرد .
دسته ای از شهاب ها مربوط به هیچ یک از بارش های سالیانه نیستند. به این شهاب ها، شهاب های پراکنده می گویند. آن ها را می توان هر شب در آسمان به صورت اتفاقی مشاهده کرد. بر اثر حرکت زمین در فضا و برخورد این شهاب ها با جو زمین، می توان برای آن ها کانونی در نظر گرفت.
خطی را از خورشید به زمین متصل کنید و سپس این خط را امتداد داده و از زمین بگذرانید تا به فضای تاریک پشت زمین برسید، این محدوده از فضا در سمت مخالف خورشید قرار گرفته است و پادخورشید نامیده می شود. در این محدوده آسمان، ما بارش شهابی عمده ای نداریم بلکه تعدادی از بارش های کوچک، ضعیف و متغیر در این منطقه به وقوع می پیوندد.
دراوایل اردیبهشت که بیشینه فعالیت بارش شلیاقی اتفاق می افتد برای مدت کوتاهی ماه در زیر افق قرار گرفته و ما در این زمان کوتاه فرصت داریم به رصد این بارش بپردازیم.
بارش های شهابی بهاری
در طی ماه فروردین و اردیبهشت، فعالیت بارش‌های شهابی تقلیل می یابد. دراوایل اردیبهشت که بیشینه فعالیت بارش شلیاقی اتفاق می افتد برای مدت کوتاهی ماه در زیر افق قرار گرفته و ما در این زمان کوتاه فرصت داریم به رصد این بارش بپردازیم. در تاریخ 16 اردیبهشت، بیشینه فعالیت بارش اتا – دلوی را خواهیم داشت. در این زمان ماه در وضعیت تربیع آخر قرار گرفته است. این بارش تنها برای ساکنان مناطق استوایی و نیمکره جنوبی در ساعات کوتاهی پیش از طلوع خورشید به خوبی دیده می شود. در این مناطق ماه در حدود نیمه شب به وقت محلی طلوع می کند. در سال 1389، ممکن است ZHR این بارش به بالای 85 نیز برسد. در اردیبهشت و خرداد، فعالیت شهاب ها به آسمان روز منتقل می شوند.
برای آن دسته از منجمانی که به روش رادیویی به رصد شهاب ها می پردازند زمان بیشینه فعالیت بارش ها (به وقت محلی ایران) به قرار زیر است :
بارش حوتی ماه آوریل ; 31 فروردین - ساعت 19
بارش دلتا – حوتی ; 4 اردیبهشت – ساعت 19
بارش اپسیلون- حملی ; 19اردیبهشت – ساعت 18
بارش حملی ماه می ; 26 اردیبهشت – ساعت 19
بارش اومیكرون-قیطس ; 30 اردیبهشت – ساعت 18
بارش حملی ; 17 خرداد – ساعت 21
بارش زتا-برساووش ; 19 خرداد – ساعت 21
بارش بتا – ثور ; 7 تیر – ساعت 20
این بارش ها ممکن است به سختی به طور مستقل قابل تشخیص باشند چون کانون آن ها تقریبا در مجاورت کانون دیگر بارش ها قرار می گیرد.
در این ماه ها بارش پادخورشیدی نسبتاً قوی است. این بارش تا اواخر فروردین با ZHR سه تا چهار فعال است. همچنین می توانیم این شهاب‌ها را دوباره از نیمه اردیبهشت و اوایل خرداد و نیمه اول تیرماه مشاهده کنیم. در زمان های دیگر به نظر می رسد که ZHR این بارش به زیر 2 تا 3 برسد. محدوده کانون، در اواخر فروردین از قسمت جنوب شرقی سنبله به سوی صورت فلکی میزان منحرف می شود و سپس از قسمت شمالی عقرب می گذرد و در ماه اردیبهشت به جنوب صورت فلکی مارافسای می رسد و بیشتر روزهای خرداد در صورت فلکی قوس باقی می ماند.
