جوش كاري فلزات رنگي
جوش كاري فلزات رنگي
فلزات غيرآهني يا فلزات رنگي به فلزاتي گفته مي شود که فاقد آهن و يا آلياژهاي آن باشندمانند مس – برنج برنز- آلومينيوم- منگنز- روي و سرب. تمام فلزات رنگين را با کميدقت و مهارت و آشنائي با اصول جوشکاري مي توان جوش داد و براي جوشکاري اين نوعفلزات بايستي خواص فلز را در نظر گرفت.
◄ جوشکاري مس با گاز :
بهترين طريقه براي جوشکاري مس جوشکاري با اکسيژناست( جوش اکسيژن = اتوگن= استيلن= کاربيد اصطلاحات مختلف متداول مي باشند) ضمناً ميتوان جوشکاري مس را با قوس الکتريک يا جوش برق نيز انجام داد.
ورقه هاي مس رامانند ورقه هاي آهني براي جوشکاري آماده مي کنند يعني سطح بالائي را تميز نموده واز کثافات و روغن پاک نموده و در صورت لزوم سوهان مي زنند. ولي چون خاصيت هدايتحرارت مس زيادتر است بايد مقدار آمپر را قدري بيشتر گرفت. بهتر است هميشه با قطبمستقيم جوشکاري را انجام داد ( با جريان مستقيم و الکترود مثبت) زاويه الکترود نسبتبه کار مانند جوشکاري فولاد است. طول قوس حداقل بايد 10 تا 15 ميلي متر باشد, برايجوشکاري مس مي توان از الکترودهاي ذغالي استفاده کرد. الکترودهاي جوشکاري مسبيشتراز آلياژ مس و قلع و فسفر ساخته شده اند و گاهي نيز از الکترودهاي که دارايفسفر- برنز- سيلکان يا آلومينيوم هستند استفاده مي کنند چون انبساط مس در اثر گرمشدن زياد است فاصله درز جوش را در هر 30 سانتيمتر در حدود 2 تا 3 سانتيمتر زيادتردر نظر مي گيرند. خمير روانساز مس معمولاً در حرارت 700 تا 1000 درجه ذوب مي شود وبه صورت تفاله (گل جوش) سبکي روي کار قرار مي گيرد و از تنه کار به علت کف کردن درروي کار نبايد استفاده شود. بدون روانساز هم مي توان مس را جوش داد و معمولاً ازبراکس استفاده مي گردد. مس را به وسيله شعله خنثي جوش دهيم تا توليد اکسيد مس نکندچون ضريب هدايت حرارت مس زياد است بايد *****ک جوشکاري مشعل 1 تا 2 نمره بيشتر ازفولاد انتخاب شود. بهتر است مس را قبل از جوشکاري گرم نمائيم و با سيم جوشکاريمخصوص جوش داد براي جوشکاري صفحه 5 ميليمتري سيم جوش 4 ميليمتري کافي است و از وسطورق شروع به جوشکاري مي نمائيم و وقتي فلز هنوز گرم است روي آن چکش کاري مي شود تااستحکام درز جوش زياد شود.
◄ جوشکاري سرب :
در اين نوع جوشکاري بيشتر از گاز هيدروژن و اکسيژن استفاده ميگردد. در جوشکاري سرب احتياج به گرد مخصوص نيست ولي بايد قطعات کار را قبل ازجوشکاري کاملاً صيقلي نموده سيم جوش سرب بايد کاملاً خالص باشد چون سرب مذاب بسيارسيال مي باشد. لذا جوشکاري درزهاي قطعات سربي که به وضع قائم قراردارند بسيار دشوارو مستلزم مهارت و تجربه زياد است.
◄ جوشکاري چدن با برنج يا لحيم سخت برنج :
چدن را مي توان با برنج جوشداد. قطعات چدني را بايد همان طوري که براي جوشکاري با سيم جوش چدني آماده مي شوندبراي برنج جوش آماده ساخت. لبه هاي درز جوش را بايد به وسيله سوهان يا ماشين تراشيدو هيچگاه لبه هاي درز قطعات چدني را با سنگ سمباده پخ نزنيد. زيرا ذرات گرافيت رويذرات آهن ماليده مي شوند و لحيم سخت خوب به چدن نمي چسبد. قطعات چدني را قبل ازشروع به جوش دادن حدود 210 تا 300 درجه سانتي گراد گرم کنيد و گرد جوشکاري مخصوصچدن به کار بريد تا بهتر به هم جوش بخورد.
نقطه ذوب سيمهاي برنجي بايد در حدود 930 درجه سانتي گراد باشد. سيمهاي برنجي که براي جوش دادن قطعات چدني به کار ميروند داراي مقدار زيادي مس است و کمي نيکل نيز دارند . نيکل اتصال لحيم را به چدنآسان مي کند و نقطه ذوب زياد آن موجب سوختن گرافيت درز جوش مي شود . در جوشکاري چدنبا برنج از شعله ملايم *****ک بزرگ با فشار کم استفاده کنيد. اگر فشار شعله زيادباشد گرد جوشکاري از درز خارج مي شود و در نتيجه قطعات چدني خوب به هم جوش نميخورند. قطعات چدني را بايد پس از جوشکاري در محفظه يا جعبه اي پر شن يا گرد آسپستقرار داد تا بتدريج خنک شود و سبب شکنندگي و ترک و سخت شدن چدن نگردد.
◄ جوشکاري منگنز :
از منگنز به صورت خالص استفاده نمي شود در جهت عکس از آلياژهايماگنزيوم استفاده مي شود که براي ريختگي فشاري از آن استفاده مي گردد . به جايآلياژهاي Mg. Mn و Mg. Al و Mg AlZn امروزه از آلياژهاي مخصوصاً محکم Zr و Th استفاده مي شود.
براي جوشکاري ماگنزيوم و آلياژهاي آن از همان شرايط جوشکاريآلومينيوم استفاده مي گردد.
قابليت هدايت حرارت زياد و انبساط سبب پيچش زيادکار مي شود. ماگنزيوم در درجه حرارت محيط به سختي قابل کار کردن است و در 250 درجهمي توان به خوبي کار گرد.
◄ جوشکاري برنج با گاز :
برنج مهمترين آلياژ مس است و از مس و روي و گاهي قلعو مقداري سرب تشکيل مي شود، اين فلز در مقابل زنگ زدگي و پوسيدگي مقاوم است. چونروي در حرارت نزديک ذوب برنج تبخير مي گردد بنابراين جوشکاري با اين فلز مشکل ميباشد. برنج از 60 درصد مس و 40% روي و گاهي مقداري سرب تشکيل شده است. درموقعجوشکاري روي به علت بخار شدن و اکسيد روي محل جوش را تيره کرده و عمل جوشکاري رامشکلتر مي نمايد. ضمناً گازهاي حاصله خطرناک بوده و بايد از محل کار تخليه گردند. درموقع جوشکاري روي حرکت دست بسيار مهم است و بايد حتي الامکان سرعت دست را زيادکرده وگرده جوش کمتري ايجاد نمود تا فرصت زيادي براي تبخير روي نباشد. برنج را ميتوان با الکترودهاي گرافيتي و معمولي جوشکاري نمود، درجوشکاري برنج از قطب معکوساستفاده مي شود.
فاصله قوس الکتريکي بايد حداقل 5 تا 6 ميليمتر باشد. برنج سادهتر از فولاد و چدن و مس جوش داده مي شود و استحکام و قابليت انبساط آن درمحل درزجوش بسيار خوب است. توجه شود چون انقباض و انبساط برنج زياد است نميتوان به وسيلهچند نقطه جوش به هم وصل کرد بلکه بايستي به کمک بست هائي که در حين جوشکاري مي توانآنها را به هم متصل نمود از پيچيدگي جلوگيري شود.
توجه شود که در جوشکاري ازسيمهاي مخصوص جوشکاري برنج که مقدار مس آن 42 تا 82 درصد است استفاده نمائيد و برايجلوگيري از اکسيداسيون از گرد جوشکاري استفاده مي شود و از استعمال تنه کار درجوشکاري برنج بايد خودداري شود زيرا درز جوش را خورده سوراخ سوراخ و متخلخل مي سازدو شعله را بايد طوري تنظيم کرد که اکسيژن آن از استيلن بيشتر باشد زيرا روي درحرارت 419 درجه ذوب و در 910 درجه تبخير مي شود و رسوبي از روي و اکسيد روي در کناردرز جوش به وجود مي ايد. مقدار اکسيژن شعله بستگي به نوع آلياژ دارد و مي توانقبلاً قطعه اي از آن را به طور آزمايشي جوش داد و اگر درز جوش سوراخ و خورده نشدخوب است. و اکسيژن زياد هم باعث کثيف شدن جوش مي شود . ورقهاي نازکتر از 4 ميليمتررا از راست به چپ و ورقهاي ضخيم تر از 4 ميليمتر را از چپ به راست جوش مي دهند. بهچکش کاري و خروج دود خطرناک و استفاده از ماسک مخصوص وباز نمودن پنجره وهواکش بايدتوجه نمود.