هر كسي آرزو دارد موهايي زيبا و درخشان داشته باشد و شايد به همين دليل هر روز انواع جديد شامپو و تقويت‌کننده موها را در بازار مي‌بينيم. پژوهشگران آمريکايي مي‌گويند تغذيه مناسب مي‌تواند بهترين راه براي جلوگيري از ريزش موها و تقويتشان شود...
آنها معتقدند حبوبات، منبع خوبي از ويتامين B6، روي، گوگرد و اسيدفوليک هستند و تمام اين ريزمغذي‌ها مي‌توانند به تقويت ريشه موها کمک کنند. گوشت بوقلمون نيز پروتئين و آهن فراواني دارد و مصرف آن مي‌تواند استحكام ريشه موها را در پي داشته باشد. بنابراين نقش تغذيه در جلوگيري از ريزش موها بسيار مهم‌‌تر از استفاده از مواد شيميايي است. به همين دليل به سراغ دکتر سعيد حسيني، متخصص تغذيه و رژيم‌درماني و استاد دانشگاه علوم پزشكي تهران رفتيم تا اطلاعات بيشتري را درباره ارتباط تغذيه و ريزش مو به دست بياوريم.
سلامت: آقاي دکتر! آيا ريزش مو به تغذيه، مربوط است؟
صددرصد! اصولا موهاي ما براي رشد به انرژي و درشتمغذيها و ريزمغذي‌ها نياز دارند. يعني اگر فردي دچار سوءتغذيه ناشي از كمبود پروتئين يا انرژي باشد، به دليل کمبود درشتمغذيها دچار ريزش مو مي‌شود. کمبود ريزمغذي‌هايي مانند ويتامين‌هاي گروه B، آهن و روي هم مي‌توانند ريزش مو را در پي داشته باشند.
سلامت: بنابراين اگر فردي به اندازه کافي غذا بخورد، ديگر دچار ريزش مو نمي‌شود؟
اينطور نيست. ممکن است يک نفر از منابع انرژي و پروتئين کافي در طول روز بهره‌مند شود يا حتي بيشتر از نيازش هم دريافت داشته باشد اما در مجموع، سطح آهن، روي يا ويتامين‌هاي گروه B در بدنش پايين باشد و در نتيجه به ريزش مو مبتلا شود.
سلامت: منظور شما اين است که افراد چاق هم دچار ريزش مو مي‌شوند؟!
بله، بگذاريد موضوع را کمي ساده‌تر بگويم؛ برخي افراد در اثر پرخوري و دريافت انرژي مازاد، دچار افزايش وزن و چاقي مي‌شوند اما چون انرژي را با خوردن بي‌اندازه مواد غذايي مختلف به دست مي‌آورند، بنابراين ممكن است مشکلي مانند بر هم خوردن تعادل هورمون‌ها در بدنشان به وجود آيد و معمولا اين به هم ريختگي هورمون‌ها بيشتر به نفع هورمون‌هاي مردانه است. با بالا رفتن سطح هورمون‌هاي مردانه نيز مشکلي مانند ريزش مو براي فرد چاق پيش مي‌آيد.
سلامت: تفاوت ريزش موي مستقيم و غيرمسقيم در اثر عوامل تغذيه‌اي چيست؟
در اين نوع ريزش موي (غيرمستقيم)، برخلاف ريزش موي مستقيم، تعادل هورمون‌هاي بدن به هم مي‌ريزد و ممکن است خانم‌ها در کنار ريزش مو از مشکلات ديگري مانند بي‌نظمي در قاعدگي، ايجاد موهاي زائد يا حتي کيست هم رنج ببرند. اولين توصيه متخصصان پوست و مو به چنين افرادي، کاهش وزنشان است. بنابراين مي‌توان گفت که به‌طور کلي در رژيم‌هاي غذايي هرگونه عدم تعادل چه در مصرف انرژي، چه پروتئين و چه ريزمغذي‌ها که همان ويتامين‌ها هستند، ريزش مو را به دنبال خواهد داشت.
سلامت: آقاي دکتر! خيلي وقت‌ها به افرادي که قصد رژيم گرفتن دارند توصيه مي‌شود برنج را از رژيم غذايي‌شان حذف نکنند چون دچار ريزش مو مي‌شوند. آيا اين ادعاي درستي است؟
در درجه اول بايد بگويم که در هيچ رژيم اصولي و علمي‌اي، برنج و به‌طور کلي کربوهيدرات‌ها حذف نمي‌شوند. اينکه خيلي‌ها مي‌گويند حذف برنج باعث ريزش مو مي‌شود، بيشتر به اين دليل است که برنج منبع خوبي از ويتامين‌هاي گروه B است. در رژيم‌هاي غيرعلمي که معمولا افرادي که متخصص تغذيه نيستند، آنها را تجويز مي‌كنند، برنج و ساير کربوهيدرات‌ها مانند نان و ماکاروني از برنامه غذايي حذف مي‌شوند. در اين رژيم‌هاي غيراصولي بيشتر مواد غذايي پروتئيني گنجانده مي‌شود. در اين صورت، چون خود فرد در دوران رژيم از خوردن چربي‌ها هم پرهيز مي‌کند، در نتيجه تعادل تغذيه‌اي‌اش به هم مي‌ريزد و دچار عوارضي مانند ريزش مو خواهد شد.
سلامت: پس چرا کساني که رژيم پروتئيني مي‌گيرند، خيلي زود لاغر مي‌شوند؟
من نگفتم رژيم پروتئيني باعث لاغر شدن نمي‌شود. اتفاقا کساني که فقط پروتئين مصرف مي‌کنند، ممکن است خيلي هم زود لاغر شوند ولي چون اين نوع کاهش وزن به صورت علمي و منطقي صورت نگرفته است، مي‌تواند عوارضي مانند ريزش مو را در پي داشته باشد.
سلامت: يعني شما در رژيم افرادي که قصد لاغر شدن دارند، حتما برنج و ساير کربوهيدرات‌ها را مي‌گنجانيد؟
بله، حتما. ما در رژيم‌هاي اصولي، راه و روش درست غذا خوردن را به افراد مي‌آموزيم و
هيچ يک از گروه‌هاي غذايي را حذف نمي‌کنيم. اگر برنج، نان يا ماکاروني از رژيم غذايي افراد حذف شوند، اولين اتفاقي که مي‌افتد، همين ريزش مو است.
سلامت: بنابراين افرادي که تحت?نظر متخصصان تغذيه رژيم مي‌گيرند، دچار ريزش مو نمي‌شوند؟
به‌طور منطقي در جريان رژيم غذايي اصولي نبايد ريزش مو اتفاق بيفتد اما ممکن است در اثر عدم تعادل هورمون‌ها در روزهاي اول رژيم، يک ريزش موي جزئي پيش بيايد که اين نوع ريزش مو طبيعي است و جاي نگراني ندارد و خيلي زود در ادامه روند رژيم‌درماني از بين مي‌رود و موها دوباره رشد طبيعي‌شان را پيدا مي‌کنند.
سلامت: پس چرا برخي از افراد حتي با داشتن يک رژيم غذايي درست و منطقي باز هم دچار ريزش موي شديد مي‌شوند؟
خيلي از افراد براي غلبه بر استرس خود به غذا خوردن روي مي‌آورند. يعني غذا برايشان حکم دارو دارد. حالا چنين فردي اگر بعد از مدتي دچار اضافه وزن و چاقي شود و به متخصص تغذيه مراجعه کند و حتي يک رژيم منطقي هم بگيرد، باز ممکن است به ريزش مو مبتلا شود. به دليل اينکه خود استرس يکي از دلايل ريزش مو به حساب مي‌آيد اگر متخصص تغذيه هنگام رژيم دادن، اين نکته را در نظر نگيرد و داروي استرس چنين فردي که همان غذاست، از او گرفته شود، به احتمال زياد بيمار به دليل زمينه استرس و نه وجود اشکال در نوع رژيم غذايي، دچار ريزش مو مي‌شود بنابراين گرفتن شرح حال پيش از دادن رژيم غذايي به بيمار اهميت زيادي دارد.
سلامت: آقاي دکتر! لطفا منابع غذايي ويتامين B را که نقش پررنگي در جلوگيري از ريزش و تقويت مو دارند، معرفي کنيد.
انواع جوانه‌ها، سبزي‌ها، گوشت‌هايي مانند گوشت قرمز يا ماهي، تخم‌مرغ و غلات منبع خوبي از ويتامين‌هاي گروه B محسوب مي‌شوند. در بين ويتامين‌هاي گروه B، بيوتين براي رشد و تقويت موها بسيار کمک‌کننده است. زرده تخم‌مرغ، گوشت و سبزي‌هاي برگ سبز تيره هم از بهترين منابع دريافت بيوتين به شمار مي‌روند.
