[ برج ]حركت مواج در قلب ‌آسمان

آسمانخراشی با 82 طبقه و با یك مشخصه منحصربه فرد: در میان انبوهی از ایوان‌ها نمی‌توان دو ایوان مشابه هم پیدا كرد و این همه تنها به لطف بهره‌گیری از تازه‌ترین فناوری‌های مربوط به عرصه طراحی و ساخت ایوان‌های موجی شكل صورت گرفته است. اینجا صحبت از آسمانخراشی است كه بتازگی پروژه ساخت آن به پایان رسیده و عنوان آسمانخراش سال 2009 را نیز از آن خود كرده است.

گرچه دنیا با پس‌لرزه‌های شدید بحران فراگیر اقتصادی دست و پنجه نرم می‌كند، اما هنوز بسیاری از صنایع به توسعه خود آن هم با تكیه بر تازه‌ترین دستاوردهای فناورانه ادامه می‌دهند. صنعت ساختمان‌سازی و مهم‌تر از آن آسمانخراش‌سازی از جمله آنهاست و اكنون كار به جایی رسیده كه رقابتی دیدنی میان سرمایه‌گذاران در این زمینه ایجاد شده است.

برگزاری رقابت بین‌المللی بهترین آسمانخراش‌ها بستر جذابی بر مقایسه و ارزشگذاری این سازه‌های عظیم است كه در تازه‌ترین دور برگزاری آن آسمانخراش Aqua در میان بیش از 300 رقیب از گوشه و كنار دنیا عنوان برترین آسمانخراش جهان را به دست آورده است. كار ساخت این برج بتازگی در شیكاگو به پایان رسیده است و گفته می‌شود یكی از فاكتورهای جدید در زیباسازی این شهر به شمار می‌آید. فاكتوری كه بیش از هر نكته‌ای در كسب این عنوان برای سازندگان و طراحان این برج به چشم می‌آید، ایوان‌های مواج و بتونی آن است كه هیچ یك از آنها شبیه دیگری نیست و در حقیقت هر یك شكل خاص خود را دارد. همین مشخصه ظاهری گویای آن است كه نگاهی به عمق این سازه، فاش‌كننده انبوه فناوری‌های به كار گرفته شده در آن خواهد بود.


این سازه 82 طبقه دارد و در نگاه نخست این‌گونه به نظر می‌رسد كه تمامی طبقات آن با سرعت‌های مختلفی در حال تكان خوردن هستند.

گرچه ظاهر امر نشان از یك سازه زیبا دارد، با این حال محققان طرح به این نكته اعتراف می‌كنند كه با چالش‌های متعددی در فرآیند ساخت پروژه روبه‌رو بوده‌اند.

محلی كه برای ساخت آسمانخراش در نظر گرفته شده به دریاچه میشیگان و رودخانه شیكاگو نزدیك است و این یعنی یك خطر بزرگ ناشی از بستر مرطوب برای پی و كل سازه. از همان ابتدای پروژه ضروری بود تا بستر آبی زیر محل در نظر گرفته شده برای ساخت سازه از آب تخلیه شود.

برای این منظور و فراهم آوردن شالوده‌ای مطمئن محققان گزینه‌های مختلفی را مورد بررسی قرار دادند و در نهایت انتقال آب موجود در بسترهای آبی زیر سازه به نقاط دیگر و پر كردن كانال‌های آبی با تركیباتی مشابه بتون به عنوان بهترین انتخاب در نظر گرفته شد.


ایوان‌هایی كه چالش‌برانگیز می‌شوند.

زمانی كه طراحان به دنبال ارائه سازه‌ای متفاوت هستند باید روی یك سری فاكتورهای مشخص پافشاری كرده و آنها را مبنای كار خود قرار دهند. در آسمانخراش Aqua اصلی ترین وجه متمایزكننده سازه، ایوان‌های موجی شكل آن هستند. طراحان پروژه به آنها به عنوان چالشی بزرگ نگاه می‌كرده‌اند. اما چرا چالش؟ در حالی كه هر یك از این ایوان‌ها شكل خاص خود را دارد محدودیت زمانی اصلی‌ترین مانع برای سازندگان سازه بوده است. بر اساس برنامه‌ریزی‌هایی كه از پیش صورت گرفته بود هر ایوان باید تنها در مدت 4 روز بتون‌ریزی می‌شده است.

قالب‌هایی كه برای این ایوان‌ها در نظر گرفته شده بود از جنس فولاد سبك و البته مستحكمی بوده است كه به همراه صفحات فلزی انعطاف‌پذیر در مجموع قالبی قابل انعطاف با لبه‌های قابل تغییر را در اختیار سازندگان آسمانخراش قرار داده است.

این ایوان‌ها از حیث ارتفاع نیز متفاوت از هم هستند كه بیشترین آنها نزدیك به 5/2 متر است. ظاهر موجی شكل این ایوان‌ها تأثیر قابل توجهی نیز در كاهش مصرف انرژی دارد به طوری كه با ایجاد سایه در قسمت‌های زیادی از واحدهای مسكونی سازه نیاز به استفاده از سیستم‌های تهویه هوای مطبوع كاهش پیدا می‌كند و بدین ترتیب استفاده از انرژی و سوخت مورد نیاز كاهش قابل توجهی می‌یابد. در حقیقت طراحان پروژه تلاش كرده‌اند تا با تقلید از طبیعت و بهره‌گیری از مشخصه‌های عوارض موج‌دار مصرف انرژی را تا حد امكان كاهش دهند.

آسمانخراش Aqua از سوی سازمان دفاع حیوانات موسوم به PETA نیز جایزه‌ای دریافت كرده است. این جایزه صرفا به دلیل ظاهر بی‌نظم و قائده سازه اعطا شده است اما چه نكته‌ای در پشت ماجرای اعطای این جایزه وجود داشته است؟ تحقیقات نشان می‌دهد ظاهر نامنظم سازه موجب می‌شود پرندگان مهاجر تمایلی به سكنا گزیدن در آن نداشته و به نوعی از چنین سازه‌هایی هراس داشته باشند و در نتیجه حیات آنها حداقل از سوی فاكتوری به نام انسان و سازه‌های شهری چندان در معرض خطر قرار نمی‌گیرد.

البته در این سازه ردپای سایر ایده‌های فناوری سبز نیز دیده می‌شود. به عنوان نمونه بخش‌های مختلفی از این آسمانخراش از مصالح ساختمانی دوستدار محیط زیست ساخته شده و در عین حال ایستگاه‌های مخصوصی نیز برای شارژ باتری خودروهای الكتریكی در آن احداث شده است. رانندگان در این ایستگاه‌ها می‌توانند خودروهای الكتریكی خود را در اندك زمانی شارژ كنند. از آن گذشته ایوان طبقه هشتم سازه نیز متحرك بوده و در نقش یك سقف سبز عمل می‌كند.

كارشناسانی كه این آسمانخراش را بدقت مورد بررسی قرار داده‌اند، می‌گویند می‌توان درس‌های زیادی از این پروژه گرفت. این ابتكار عمل كه بتوان با جریان بتون مایع بازی كرد و آن را به شیوه‌های مختلفی در سطح پهن كرد نشان از آن دارد كه می‌توان از مصالح ساختمانی فعلی مطابق با گرایش‌های حامی محیط زیست و صرفه‌جویی در مصرف انرژی استفاده كرد.

این آسمانخراش 265 متر ارتفاع دارد و نكته جالب توجه این است كه بخش قابل توجهی از آن در حقیقت یك هتل بزرگ با 334 اتاق كوچك و بزرگ و مجهز به تازه‌ترین فناوری‌های الكترونیكی و تصویری است. بیش از 11 كیلومتر نرده‌كشی در سراسر ایوان‌های سازه نیز نشان از استفاده از حجم قابل توجهی از انواع فلزات و البته نوع سبك آنها دارد.

آسمانخراش Aqua گرچه در زمره مرتفع‌ترین سازه‌های جهان قرار نمی‌گیرد و حتی مقایسه‌ها نشان می‌دهند چهلمین آسمانخراش مرتفع در آمریكاست اما مرتفع‌ترین سازه جهان به شمار می‌آید كه طراح آن یك زن بوده است.