صنعت نفت و گاز ایران در معرض تندباد تحریم‌ها

سرمد حیدری

مدیر تالارهای مهندسی شیمی و نفت
مدیر تالار
چکیده : ایران برای رسیدن به اهداف برنامه میان‌مدت بیست ساله به حدود 500 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در صنعت نفت نیاز دارد. اما متأسفانه هم ایران فرصت‌های طلایی را که به واسطه افزایش درآمدهای نفتی ناشی از افزایش قیمت نفت را جهت تأمین سرمایه مورد نیاز توسعه صنعت نفت و گاز از دست داده است، و هم به واسطه تحریم‌های بین‌المللی تأمین سرمایه مورد نیاز از طریق جلب مشارکت و همکاری سرمایه‌گذاران خارجی را از دست داده است.

گروه اقتصادی- امین‌الله حسینیان: تحریم‌های تصویب شده علیه ایران، با دو هدف اعمال می‌شوند: ۱٫ تنگ کردن حلقه منابع ارزی، ۲٫ ایجاد مشکل در توان تولید محصولات پالایشی برای مصارف داخلی. این دیدگاه مدیر اجرایی سابق امور بین‌الملل در شرکت ملی نفت ایران و عضو سابق کمیته استراتژی بلندمدت سازمان اپک است.
از نظر اقتصادی بیش از ۸۰ درصد منابع سالانه ارزی، بیش از ۷۰ درصد سرمایه‌گذاری‌های عمومی و حدود ۵۰ درصد بودجه سالانه دولت به وسیله صادرات نفت، تأمین می‌شود. به همین دلیل کاهش صادرات نفت و کاهش منابع ارزی تأثیر مستقیم و قابل توجهی بر کل اقتصاد کشور و در نتیجه بر زندگی روزمره هر ایرانی خواهد گذاشت و ایجاد مانع در توسعه صنعت نفتی ایران فشار زیادی را بر اقتصاد کشور وارد خواهد نمود.
علی رغم انکار اثرات تحریم بر صنعت نفت ایران شاخص‌ها و دلایلی وجود دارد که اثرات تحریم را اثبات می‌کند. از آن جمله؛ پروژه بهره‌برداری از حوزه نفت و گاز پارس جنوبی که در خلیج فارس قرار گرفته و کشور قطر نیز در آن سهیم است و سال‌هاست که در حال جذب فناوری و سرمایه‌گذاری از سوی شرکت‌های بین‌الملیی نفتی است و اکنون بهره‌برداری گاز را در بخش خود آغاز کرده است.
ایران تاکنون موفق شده است تنها ۸ فاز از ۲۸ فاز پیش‌بینی شده برای بهره‌برداری از این حوزه را به اجرا برساند و این ۸ فاز هم مربوط به دورانی است که شرکت‌های خارجی حاضر به سرمایه‌گذاری در این پروژه بودند ولی از زمان اعمال تحریم‌ها، این شرکت‌های خارجی سرمایه‌های خود را از این پروژه خارج کرده‌اند.
وزارت نفت ایران برای بهره‌برداری از ۶ پروژه از فازهای باقیمانده با کنسرسیومی متشکل از ۱۰ شرکت ایرانی قرارداد بسته است و این در شرایطی است که این شرکت‌ها برای این کار نیاز به وارد کردن تجهیزات فنی مانند شیرآلات مربوط به چاه‌های نفت و تجهیزات حفاری در دریا و جذب حداقل ۲۱ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری د ارند.
در شرایط فعلی و با تحریم‌های اعمال شده، هرگونه دستیابی به این‌گونه فناوری‌ها غیرممکن است. این بحران به صنعت گاز محدود نمی‌شود. حوزه‌های نفتی ایران نیاز به تزریق گاز به میزان بسیار بالا دارد تا قابل بهره‌برداری باقی بمانند و اگر ایران نتواند در حوزه‌های نفتی خود گاز تزریق کند تا ۶ یا ۷ سال آینده دیگر هیچ نفتی برای صادر کردن وجود نخواهد داشت.
امروز مصرف داخلی یک میلیون و ششصد هزار بشکه در روز است نرخ افزایش مصرف حدود ۶ تا ۷ درصد در سال است و با همین روند مصرف داخلی تا شش سال آینده به دو میلیون بشکه خواهد رسید. در این صورت توان تولید نفت خام تنها جوابگوی مصرف داخلی خواهد بود درواقع صنعت نفت دیگر درآمد ارزی نخواهد داشت.
با توجه به اینکه فناوری‌های مدرن تنها در دست شرکت‌های بزرگ نفتی اروپایی، آمریکایی و ژاپنی است، اعمال تحریم‌ها توسط این شرکت‌ها ایران را برای توسعه صنعت نفت و گاز با مشکلات فراوانی مواجه خواهد ساخت و کشورهایی مانند مالزی، اندونزی یا چین نمی‌توانند کمک مؤثر جهت رفع مشکلات پیش روی صنعت نفت ایران نمایند.
برخی صاحبنظران معتقدند بخشی از تحریم‌ها که به تازگی وضع شده است، محدودیت‌هایی است که برای فروش فرآورده‌های نفتی در نظر گرفته شده است. با آنکه ایران دومین تولیدکننده بزرگ عضو اوپک (کشورهای صادرکننده نفت) است، یک سوم بنزین و بخشی از گازوئیل مصرفی خود را از کشورهای دیگر خریداری می‌کند.
تولید بنزین ایران حدود ۴۳ میلیون لیتر در روز است، اما مصرف به طور متوسط ۶۷ میلیون لیتر در روز است. مصرف گازوئیل حدود ۹۰ لیتر در روز است که به طور میانگین حدود ۲ تا ۳ میلیون لیتر آن وارد می‌شود. مشکل اصلی ایران تأمین بنزین وارداتی است که تحریم‌های تازه می‌تواند مشکلاتی را برای آن ایجاد نماید. اما مسئله ایران فقط مواد سوختی مصرفی نیست. ایران در سال‌های گذشته به دلیل تحریم‌ها نتوانسته است سرمایه مورد نیاز را برای توسعه صنعت نفت و گاز تأمین نماید.
تحریم‌های صنعت نفت ایران که حدود پانزده سال پیش از سوی آمریکا به اجرا گذاشته شده بود در طول سال‌ها نادیده گرفته می‌شد اما در پنج سال اخیر شرکت‌های آمریکایی فعال در صنعت نفت ایران پس کشیدند. پس از اعمال قانون داماتو که سرمایه‌گذاری خارجی در صنعت نفت ایران هدف قرار داده بود شرکت آمریکایی کونوکو قرارداد یک میلیارد دلاری خود را با ایران را لغو کرد. با کنار رفتن شرکت مذکور پای شرکت‌های اروپایی به ایران باز شد و شرکت توتال قرارداد بزرگی برای توسعه میدان نفتی سیری امضا کرد که جزو اولین قراردادهای ایران با شرکت‌های خارجی پس از انقلاب به حساب می‌آید.
در آن سال‌ها با وجود قانون داماتو که آمریکا تصویب کرده بود همکاری شرکت‌های بین‌المللی نفتی و شرکت‌های سرمایه‌گذاری در توسعه میادین نفت و گاز هر روز بیشتر می‌شد تا آ‌نکه پرونده هسته‌ای ایران بعد از کش و قوس‌های فراوان به شورای امنیت سازمان ملل فرستاده شد و شرکت‌های بین‌المللی نفتی از بیم تحریم‌های احتمالی مذاکرات چندین ساله برای گسترش همکاری با ایران را نیمه کاره رها کردند.
ایران برای تأمین منابع مالی سعی کرد تا شرکت‌های بین‌المللی را به همکاری تشویق نماید. اما این نیز با پیچیده‌تر شدن پرونده هسته‌ای به سنگ خورد و دولت نهم پس از شروع به کار نگاه به شرق را در دستور کار خود قرار داد و دل به همکاری کشورهایی نظیر چین، هند و مالزی بست. اما این دلبستگی عایدی چندانی برای ایران نداشت و شرکت‌های چینی و هندی موفقیتی در صنعت نفت ایران نداشتند و پس از اعمال تحریم‌های شورای امنیت این شرکت‌های شرقی نیز نگران مجازات‌های احتمالی خود شدند و پایشان جهت ادامه همکاری سست شد.
در این شرایط، دولت ایران سیاست استفاده از شرکت‌های داخلی را برای توسعه صنعت نفت را در پیش گرفت. حال سؤال مهم این است که با توجه به وضعیت مالی و کمبود سرمایه در ایران شرکت‌های داخلی چطور خواهند توانست این حجم هنگفت از سرمایه (حدود ۲۱ میلیارد دلار) را برای این پروژه‌ها تأمین کنند. در حالی که همین شرکت‌های وابسته به سپاه در تأمین پول مورد نیاز دو فاز پارس جنوبی کلی تلاش کردند، اما سرانجام اجرای این کار را نیمه تمام رها کردند.
این در شرایطی است که دولت در سال‌های گذشته تلاش بسیاری کرده تا مشکل کمبود سرمایه در صنعت نفت را حل کند و وزارت نفت ایران مدت‌ها کوشید تا بانک ویژه صنعت نفت ایجاد کند، اما موفقیتی به دست نیاورد. مدتی هم منابع داخلی وزارت نفت به این کار اختصاص داده شد، اما کافی نبود.
سرانجام دولت فروش اوراق مشارکت ارزی در بازارهای بین‌المللی را در قانون بودجه گنجاند و قرار است حدود ۱۱ میلیارد دلار اوراق مشارکت در بازارهای بین‌المللی فروخته شود تا بخشی از نیاز پولی صنعت نفت تأمین شود که براساس آمارهای رسمی از زمان انتشار اوراق مشارکت مذکور تاکنون تنها حدود ۷۰۰ میلیون یورو از اوراق مذکور به فروش رسیده است و با توجه به اعمال تحریم‌های جدید بعید به نظر می‌رسد بخش قابل توجهی از این اوراق فروخته شود.
بنابراین، حتی اگر شرکت‌های داخلی به لحاظ فنی توانایی توسعه میدان‌های نفت و گاز را داشته باشند، به لحاظ مالی همچنان با مشکل جدی روبه‌رو خواهند بود. عملیات توسعه میدان‌های نفت و گاز ایران بسیار کند پیش می‌رود و دلیل آن دو چیز است: مشکل مالی و مشکل تکنولوژیکی که هر دو از تحریم‌های بین‌المللی نشأت گرفته است.
حال اگر این وضع ادامه پیدا کند، تولید نفت کاهش یافته و ایران بازارهای بین‌المللی را از دست خواهد داد؛ زیرا بخش عمده‌ای از چاه‌های نفتی ایران نیمه دوم عمر خود را سپری می‌کنند و به همین دلیل، تولید نفت آنها رو به کاهش است. هم‌اکنون تولید نفت ایران به دلیل فرسودگی و افت فشار چاه‌ها روزانه حدود سالانه ۲۰۰ هزار بشکه در روز کاهش می‌یابد. ایران برای جبران کاهش تولید و اجرای برنامه بلندمدت افزایش تولید به سرمایه‌گذاری هنگفتی نیاز دارد.
ظرفیت تولید نفت ایران هم اکنون ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه در روز است که براساس چشم‌انداز بیست ساله توسعه کشور (تا سال ۱۴۰۴) قرار است به هفت میلیون بشکه در روز برسد. تولید گاز ایران نیز هم‌اکنون بیشتر از ۵۰۰ میلیون مترمکعب در روز است و قرار است براساس برنامه چشم‌انداز بیست ساله به سه برابر افزایش یابد.
بنابر پیش‌بینی‌ها، ایران برای رسیدن به اهداف برنامه میان‌مدت بیست ساله به حدود ۵۰۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در صنعت نفت نیاز دارد. در این شرایط، متأسفانه ایران نه تنها فرصت‌های طلایی را که به واسطه افزایش درآمدهای نفتی ناشی از افزایش قیمت نفت را جهت تأمین سرمایه مورد نیاز توسعه صنعت نفت و گاز از دست داده است، بلکه به واسطه تحریم‌های بین‌المللی تأمین سرمایه مورد نیاز را از طریق جلب مشارکت و همکاری سرمایه‌گذاران خارجی نیز از دست داده است.
 

mammad_1313

عضو جدید
کاربر ممتاز
روزی که اخبار فهرست تحریم هارو علیه ایران میخواند منتظر شدم تا بگه نفت ایران هم تحریم شد
ولی همچین چیزی نگفت و با خودم گفتم مشتی بی مغز نشستن تو سازمان ملل واسه خودشون فکر میکنن
تنها چاره کار تحریم نفته
آب که مارو برده چه یک متر چه صد متر
 

arman23

عضو جدید
واقعا احمقن

احمق نبودن که به **** و **** دل نمی بستن

شما که ارتباط داری

خب گرا میدادی اونارو هم تحریم کنن
 

mammad_1313

عضو جدید
کاربر ممتاز
واقعا احمقن

احمق نبودن که به **** و **** دل نمی بستن

شما که ارتباط داری

خب گرا میدادی اونارو هم تحریم کنن
برو عمو جون تایپیکای مسخرتو جواب بده
اینم لینکش
http://www.www.www.iran-eng.ir/images/buttons/firstnew.gif بی‌بی‌سی مسلمانان را وحشی نامید! (http://www.www.www.iran-eng.ir/images/misc/multipage.gif 1 2)
 

arman23

عضو جدید
:biggrin::biggrin:

گرا نیمدی نده

چرا عصبانی میشی؟

اونا تحریم نکردن چرا سر من خالی میکنی؟
 

عیدی امین

کاربر حرفه ای
کاربر ممتاز
......................

......................

یادسال 80 افتادم اون موقع توی عسلویه کره ای ها با پراید توی کل منطقه جولون میدادن وواسه اجاره چندمترزمین باید کلی پول پیاده میشدی .هرجارو که نگاه میکردی کانکس و بچه های یقه سفید و یقه آبی داشتن اینوراونور میدوییدن چندوقت پیش هم یه سری زدم ولی .....
 

سرمد حیدری

مدیر تالارهای مهندسی شیمی و نفت
مدیر تالار
یادسال 80 افتادم اون موقع توی عسلویه کره ای ها با پراید توی کل منطقه جولون میدادن وواسه اجاره چندمترزمین باید کلی پول پیاده میشدی .هرجارو که نگاه میکردی کانکس و بچه های یقه سفید و یقه آبی داشتن اینوراونور میدوییدن چندوقت پیش هم یه سری زدم ولی .....


الان قراره یه شرکت کره ای بیاد.
 

عیدی امین

کاربر حرفه ای
کاربر ممتاز
..................

..................

فک کنم کره شمالی باشه.
البته اینا یه حرفی میزنن ولی وقتی یه پول خوب بهشون پیشنهاد بشه نه نمیگن.
بعید میدونم کره شمالی همچین تکنولوژی رو بتونه تامین کنه حالا شاید تخصص لازم روداشته باشن ولی خودت میدونی توی این مبحث ابزار وادوات حرف اول رو میزنه .
 

سرمد حیدری

مدیر تالارهای مهندسی شیمی و نفت
مدیر تالار
سلام سرمدجان
اون موقع هیوندایی غوغا کرده بود یعنی امکان داره بااین وجود بازم برگردن؟
اون زمان هیوندای و تویو و توتال آباد کردن اونجارو. ولی الان چینیا میخوان بیان.


بعید میدونم کره شمالی همچین تکنولوژی رو بتونه تامین کنه حالا شاید تخصص لازم روداشته باشن ولی خودت میدونی توی این مبحث ابزار وادوات حرف اول رو میزنه .

درسته و این یه مشکل بزرگه.
ممکنه برای یه پروژه 10 میلیاری 15 میلیارد بگیرد و 5 میلیاردشو باج بدن به کشورهایی مثل امریکا تا بهشون گیر نده.
 

arman23

عضو جدید
آقای حیدری میتونی یه لیست ازپالایشگاههای ایران با سال ساختشون در بیاری؟
 

سرمد حیدری

مدیر تالارهای مهندسی شیمی و نفت
مدیر تالار
آقای حیدری میتونی یه لیست ازپالایشگاههای ایران با سال ساختشون در بیاری؟

یادمه یکی از پروژهام بود.
البته نه پالایشگاه. پروژم پتروشیمی های کا ایران بود. تعدا پتروشیمی ها خیلی بیشتر از پالایشگاه هست.
حالا شما پالایشگاه گاز میخوای یا نفت؟
 

عیدی امین

کاربر حرفه ای
کاربر ممتاز
..................

..................

یادمه یکی از پروژهام بود.
البته نه پالایشگاه. پروژم پتروشیمی های کا ایران بود. تعدا پتروشیمی ها خیلی بیشتر از پالایشگاه هست.
حالا شما پالایشگاه گاز میخوای یا نفت؟
شرمنده شاید اینجاجای این سوال نباشه ولی میتونی درموردواحد هیتی لیتی یه راهنمایی کنی یا سایتی منبعی چیزی رو معرفی کنی ؟ ممنون میشم اگرراهنماییم کنی.
 

عیدی امین

کاربر حرفه ای
کاربر ممتاز
اون زمان هیوندای و تویو و توتال آباد کردن اونجارو. ولی الان چینیا میخوان بیان.




درسته و این یه مشکل بزرگه.
ممکنه برای یه پروژه 10 میلیاری 15 میلیارد بگیرد و 5 میلیاردشو باج بدن به کشورهایی مثل امریکا تا بهشون گیر نده.
جالبه حالا مای نوعی یه جایی بزنیم 3% پلوس عمرا" خاکم بندازن کف دستمون حالا این که آخرش درمیاد بالای 70% کی بره این همه راهو..... البته باحرفت درمورد چینیا موافقم اونا رو نمیتونن بااین تحریم ها ازمیدون به درکنن ریش همه دنیا الان پیش چینیا گروهستش.
 

arman23

عضو جدید
یادمه یکی از پروژهام بود.
البته نه پالایشگاه. پروژم پتروشیمی های کا ایران بود. تعدا پتروشیمی ها خیلی بیشتر از پالایشگاه هست.
حالا شما پالایشگاه گاز میخوای یا نفت؟

کلا پالایشگاهها و اینجا هایی که ایران بنزین تولید میکنه:razz:
 

سرمد حیدری

مدیر تالارهای مهندسی شیمی و نفت
مدیر تالار
بله مهندس یوتی لیتی من هیتی لیتی نوشتم ممنون میشم راهنمایی کنی .

یوتی لیتی یا همون واحد اب و بخار تو تالار مهندسی شیمی دربارش اطلاعات کاملی وجود داره. بگرد اگه پیدا نکردی بهم بگو.
 

سرمد حیدری

مدیر تالارهای مهندسی شیمی و نفت
مدیر تالار
کلا پالایشگاهها و اینجا هایی که ایران بنزین تولید میکنه:razz:

حالا چرا روتو میکنی اونور؟
ببین الان بنزین رو یا از نفت تولید میکنند یا گاز طبیعی.
از نفت تو پالایشگاه ها و از گاز طبیعی تو پتروشیمی ها.
از نفت ما الان از پالایشگاه ابادان که 80 سال پیش توسط BP ساخته شد بنزین تولید میکنیم. پالایشگاه اصفهان که فک کنم بیش از 20 ساله و توسط امریکاییها و ایتالیاییها را اندازی شد بنزین تولید میکنیم. فک کنم پالایشگاه نفت تهران هم هست. پالایشگاه شازند اراک هم هست. تو بوشهر هم بهرگان یه پالایشگاه کوچیک فک کنم داشته باشه. پالایشگاه بندر عباس هم هست.
چیز دیگه ای به ذهنم نمیرسه.
اینارو تو گوگل بزنی سایتشون رو میتونی پیدا کنی و اطلاعاتش رو بخونی. تو سایت سرکت ملی نفت ایران هم اسم پالایشگاه ها رو زده.

و اما پتروشیمی ها
الان بنزین فقط از واحدهای آروماتیک تهیه میکنن. یعنی الان دارن میکنن. قبلا محصولات آروماتیک بود ولی الان بخاطر کمبود بنزین گفتن بزنن تو خط بنزین.
پتروشیمی برزویه تو پارس جنوبی
پتروشیمی بوعلی و پتروشیمی بندر امام تو خوزستان.

نمیدونم چیزی رو که میخواستی گفتم یا نه.
 

Similar threads

بالا