يكي از مباحث بسيار مهم علمي، فني، اقتصادي كه كمتر از صد سال است توجه عده اي از دانشمندان و محققان را به
خود جلب نموده و مطالعات بسيار زيادي برروي آن انجام گرفته و مي گيرد ، موضوع خوردگي بويژه خوردگي فلزات مي باشد .
اگر وسيله يا ماده اي در يك محيط شيميايي قر ار گيرد و با آن محيط يك واكنش شيميايي برقرار كندآن ماده يا وسيله دچار
خوردگي مي شود كه اين پديده ضررهاي بسياري چه از نظر اقتصادي و چه از نظر منابع و ايمني براي آدمي در پي دارد . به
همين دليل بايد روش هايي را انتخاب كنيم كه حتي المكان از واكنش بين وسيله و محيط جلوگيري شود.
كليه محيط ها تا حدودي خورنده مي باشند مثلا هوا و رطوبت، آبها، محيط هاي آلوده و صنعتي، بخار آب، گازها، محيط
هاي اسيدي و قليايي، خاكها، حلالها،روغن ها، محصولات غذايي و غيره . جلوگيري از اين پديده بسيار مشكل و چه بسا مي توان
گفت غير ممكن است ولي اين را مي توان گفت كه زمان اتفاق اين پديده را مي توان به تاخير انداخت. يعني بايد ماده با محيط
واكنش ندهد تا خورده نشود يا اينكه روشهايي را براي پيشگيري و كند كردن فرايند پيشنهاد نمود.
همانطور كه مي دانيم واكنش هاي الكتروشيميايي خوردگي به طور كلي به صورت زير نمايش داده مي شوند:
M ® Mn + + ne-
واكنش هاي خوردگي در محيط هاي از قبيل آب شيرين يا آب دريا و محلول نمك ها و محلول هاي قليايي نيز صورت مي
گيرد. در اين گونه سيتم ها خوردگي موقعي بوجود مي آيد كه اكسيژن در محيط عمل وجود داشته باشد . محلول هاي
آبي،اكسيژن موجود در هوا را به سرعت در خود حل مي كنند كه منشاء اكسيژن لازم در واكنش هاي خوردگي مي باشد . نمونه
[ بارز اين نوع خوردگي زنگ زدگي آهن در مجاورت هواي مرطوب يا آب است : [ ۸
2 2 3 4Fe + 6H O + 3O ® 4Fe(OH )
كه در نتيجه آن توليد هيدروكسيد فريك غير مح لول و به رنگ قرمز – قهوه اي مي شود. کاملا دانسته شده است که خوردگي
[ در محيط هايي كه اكسيژن وجود دارد خيلي بيشتر از زماني است كه اكسيژن وجود نداشته باشد.[ ۱
[۲] ، [۳] ، [ تسريع كننده هاي خوردگي عبارتند از :[ ۴
كه باعث افزايش واكنش احياء مي شوند و خوردگي را افزايش مي ...... ،Cu2+ ، Fe وجود ناخالصي هايي مانند : + 3 ·
دهند.
افزايش پتانسيل الكترود ·
وجود کاتد بزرگ در برابر آند کوچک ·
در بعضي از محيط ها ايجاد اختلاط باعث افزايش سرعت خوردگي مي شوند. ·
همچنين راههايي هم وجود دارد كه از اين پديده جلوگيري كند كه اين راهها عبارتند از :
حفاظت كاتدي ·
حفاظت آندي كه با كاهش پتانسيل از خوردگي جلوگيري به عمل مي آورد. ·
انتخاب ماده اي كه مخالف محيط هاي واكنش پذير باشند. ·
استفاده از پوشش هاي مختلف متناسب با آن محيط خورنده كه عبارتند از پوشش هاي فلزي – آلي و معدني ·
استفاده از يك طراحي مناسب ظر وف و مخازن كه رسوب و ماده خورنده و واكنش پذير را از سيستم بيرون كند و ·
.[ خوردگي را به تاخير بياندازد، [ ۸] و [ ۷
همانطور كه مي دانيم خوردگي داراي انواع مختلفي مي باشد:
خورگي شكافي ، (Galvanic or Two Metal ) خوردگي گالوانيكي يا دو فلزي ، (Uniform Corrosion ) خوردگي يكنواخت
خوردگي ، (Erosion ) خوردگي سائيدگي ، (Intergranular) خوردگي مرزدانه ، (Pitting) خوردگي حفره اي ، (Crevice )
.(Fatigue) و خوردگي خستگي (Stress) خوردگي تنشي ، (Cavitation) محفظه اي
اين تحقيق به خوردگي شكافي اختصاص يافته است و دلايل بروز اين نوع خوردگي و راههاي جلوگيري از آنرا بررسي مي كند.
۲-خوردگي شكافي
پديده خوردگي شكافي توسط دو دانشمند خوردگي در شوروي سابق به نامهاي پروفسور توماشوف ١ و پروفسورچرنووا ٢
بصورت مفصل بحث گرديده است، [ ۹]. غالبا در داخل شكاف ها و درزها و يا نقاط ي از سطوح فلزات كه روي هم قرار گرفته و
سبب ايجاد گوشه ها و حفره هاي مخفي و فضاهاي راكد مي شود، به همراه يك محيط خورنده،خوردگي با شدت بيشتري
مشاهده مي گردد . اين نوع خوردگي معمولا به علت وجود مقاديري محلول ( به حالت راکد) در حفره ها، سطوح واشرها، اتصال
هاي روي هم، زير پوشها و رسوبات سطحي ، شكاف هاي زير پيچ ها و مهره ها و يا سرپيچ ها ايجاد مي گردد به همين دليل به
موسوم است. (Gasket Corrosion ) يا (Crevice Corrosion) ، (Deposit Corrosion) نامهاي
-عوامل بوجود آورنده خوردگي شکافي
خوردگي شکافي به علل متفاوتي به شرح زير ايجاد مي شود:
وجود ركود در سيستم كه باعث رسوب و شروع نفوذ در منطقه اي از فلز شود. ·
به دام افتادن محلول در يك فضاي كوچك كه متاثر از تلاطم محيط نباشد (همانطور که قبلا بيان گرديد). ·
اختلاف غلظت : هرگاه اختلاف غلظتي بوجود آيد، اين اختلاف باعث بوجود آمدن يك نيروي محرکه شده و خوردگ ي ·
شکافي از ا ينجا شروع مي شود . البته تا چندي پيش تصور مي شده كه خوردگي شكافي صرفاً ناشي از وجود اختلاف
در غلظت يونهاي فلزات يا غلظت اكسيژن در داخل شكاف و فضاي خارج آن است و به همين علت از اصطلاح
خوردگي توسط پيل غلظتي استفاده مي كردند ولي بررسي هاي اخير نشان داده كه اگرچه اختلاف غلظت يون فلز و
اكسيژن نيز در اين مسئله دخالت مي نمايند ولي عامل اصلي نمي باشند و فقط براي شروع خوردگي لازم است.
يونهاي كلر و هيدروژن هر دو باعث تسريع انحلال فلزات و آلياژها مي گردند . اين : H+،Cl- وجود يونهايي مانند ·
يونها در اثر مهاجرت و هيدروليز در داخل شكاف بوجود مي آيند.
[ ۴-مكانيزم خوردگي شكافي[ ۳
به طور کلي خوردگي شکافي در سه مرحله: شروع، توسعه و تداوم به وقوع مي پيوندد.
(M الف)مرحله شروع( انحلال فلز
در اين مرحله اتمهايي از فلز که داراي سطح انرژي بالاتري هستند و فعالترند در واکنش شرکت مي نمايند.
M ® Mn + + ne-
ب)مرحله توسعه( احياء اكسيژن)
الكترون حاصل از تشكيل يون فلز بلافاصله توسط واكنش اح ياء اكسيژن به مصرف مي رسد ، همچنين به ازاء توليد هر
يون فلز در محلول يك يون هيدروكسيد نيز توليد مي شود ، شكل ۶؛ به طوري كه بعد از مدتي كوتاه اكسيژن موجود در شكاف
در نتيجه جابجايي تخليه مي شود و عمل احياء اكسيژن در اين ناحيه متوقف مي گردد.
O + 2H O + 4e - ® 4OH -
تا اين مرحله خوردگي بوجود نمي آيد ولي با افزايش زمان قرار گرفتن قطعه در معرض خوردگي تاثير تخليه اكسيژن
آشكار تر مي گردد ، شكل ۶ ؛ زيرا با وجود اينكه احياء اكسيژن ديگر ادامه نداشته ولي انحلال فلز ادامه مي يابد . در نتيجه اين
عمليات غلظت كلر و فلز در داخل شكاف افزايش پيدا مي كند و واكنش آن با آب مي شود:
( H+ و توليد Cl- ج) مرحله تداوم( شرکت
M+ +Cl - +H O ® MOH + H + +Cl - 2 ( )
اين رابطه نشان مي دهد كه محلول آبي كلر و فلز تجزيه شده با هم واكنش داده و توليد هيدروكسيد غيرمحلول مربوطه
و يك اسيد مي نمايد . در ا ين حالت يونهاي كلر و هيدروژن هر دو باعث تسريع انحلال فلزات مي گردند (واکنش احياء يونها ي
هيدروژن نيز به واکنش اح ياء اکسيژن افزوده مي شود و خوردگ ي شدت مي يابد). از آنجايي كه اين يونها در اثر مهاجرت و
مي گردند ، شكل ۷. آزمايشها نشان داده اند كه M هيدروليز در داخل شكاف وجود دارند لذا سبب افزايش ميزان انحلا ل فلز
۲ مي رسد و در نتيجه - از ۷ در اين منطقه به حدود ۳ PH ۳ برابر محيط مجاور شده و - غلظت يون كلر در داخل شكاف ۱۰
واكنش تسريع مي گردد.
براي مثال در مورد فلز آلومينيوم :
الف ) Al ® Al 3+ + 3e -
ب ) O2 + 2H 2O + 4e - ® 4OH -
ج ) (Al + + 3Cl - ) + 3H 2O ® Al (OH )3 + 3H + + 3Cl -
روشهاي پيشگيري از اين نوع خوردگي
روشهاي معمول جهت كاهش و مبارزه با حملات اين نوع خوردگي عبارتند از : استفاده از اتصالات جوشي لب به لب به
جاي پيچ ، جوشكاري صحيح و دقيق ، ايجاد امكان تخليه كامل ظروف و دستگاهها در طراحي آنها و حذف گوشه هاي تيز و
تند و نيز نقاطي كه امكان تجمع و سكون مواد در آن باشد، خارج سازي مواد جامد از سيال، استفاده از واشرهايي كه خاصيت
جذب آب و رطوبت نداشته باشند، استفاده از فيلتراسيون جهت بيرون كردن ذرات ناخالص معلق در محيط محلول [ ۱]
۶-بررسي روش پيشنهادي جهت جلوگيري از خوردگي شكافي
(Steel) و فولاد آشنايي با فلزات مورد آزمايش آلومينيوم
در اين كار تاثير خوردگي شكافي برروي فلزات آلومينيوم و فولاد كربني مورد مطالعه قرار گرفته است لذا لازم است در
مورد فلزات مذكور اطلاعاتي بيان گردد.
-آلومينيوم:
در اين آزمايش از فلز آلومينيوم معمولي رايج در صنايع فلزي استفاده شده است . چه از نظر كيفيت و چه از نظر ارز ش
آلومينيوم كاربردي ترين فلز بعد از آهن است . برخي از كاربردهاي فراوان آلومينيوم عبارتند از : حمل و نقل ، بسته بندي،
ساختمان ، كالاهاي بادوام مصرف كننده و خطوط انتقال الكتريكي و نيز ماشين آلات . تركيب انواع گوناگون آلومينيوم
هاي صنعتي را نشان مي دهد
-فولاد:
در اين آزمايش از فولاد كربني كه در اكثر صنايع مانند صنعت نفت و گاز و صنايع دريايي كاربرد دارد استفاده شده است .
۱% كبرن دارند و غالبا با فلزهاي ديگر همراهند به كار مي رود . / براي آلياژهاي آهن كه تا حدود ۵ (Steel) اصطلاح فولاد
خواص فولاد به درصد كربن موجود در آن، عمليات حرارتي انجام شده برروي آن و فلزهاي آلياژدهنده موجود در آن بستگي
۰/ ۰ و ۶ / ۰ درصد كربن دارد براي ساختن سيم، لوله و ورق فولاد استفاده مي شود . فولا د متوسط ۲ / دارد. از فولادي كه تا ۲
درصد كربن دارد و آنرا براي ساختن ريل، ديگ بخار و قطعات ساختماني به كار مي برند.
گرداورندگان: سيد عبداللطيف هاشمي فرد ١، حيدر عباسي ٢، آرش دهقاني ٣
بوشهر- بهمني-دانشگاه خليج فارس-دانشکده مهندسي
خود جلب نموده و مطالعات بسيار زيادي برروي آن انجام گرفته و مي گيرد ، موضوع خوردگي بويژه خوردگي فلزات مي باشد .
اگر وسيله يا ماده اي در يك محيط شيميايي قر ار گيرد و با آن محيط يك واكنش شيميايي برقرار كندآن ماده يا وسيله دچار
خوردگي مي شود كه اين پديده ضررهاي بسياري چه از نظر اقتصادي و چه از نظر منابع و ايمني براي آدمي در پي دارد . به
همين دليل بايد روش هايي را انتخاب كنيم كه حتي المكان از واكنش بين وسيله و محيط جلوگيري شود.
كليه محيط ها تا حدودي خورنده مي باشند مثلا هوا و رطوبت، آبها، محيط هاي آلوده و صنعتي، بخار آب، گازها، محيط
هاي اسيدي و قليايي، خاكها، حلالها،روغن ها، محصولات غذايي و غيره . جلوگيري از اين پديده بسيار مشكل و چه بسا مي توان
گفت غير ممكن است ولي اين را مي توان گفت كه زمان اتفاق اين پديده را مي توان به تاخير انداخت. يعني بايد ماده با محيط
واكنش ندهد تا خورده نشود يا اينكه روشهايي را براي پيشگيري و كند كردن فرايند پيشنهاد نمود.
همانطور كه مي دانيم واكنش هاي الكتروشيميايي خوردگي به طور كلي به صورت زير نمايش داده مي شوند:
M ® Mn + + ne-
واكنش هاي خوردگي در محيط هاي از قبيل آب شيرين يا آب دريا و محلول نمك ها و محلول هاي قليايي نيز صورت مي
گيرد. در اين گونه سيتم ها خوردگي موقعي بوجود مي آيد كه اكسيژن در محيط عمل وجود داشته باشد . محلول هاي
آبي،اكسيژن موجود در هوا را به سرعت در خود حل مي كنند كه منشاء اكسيژن لازم در واكنش هاي خوردگي مي باشد . نمونه
[ بارز اين نوع خوردگي زنگ زدگي آهن در مجاورت هواي مرطوب يا آب است : [ ۸
2 2 3 4Fe + 6H O + 3O ® 4Fe(OH )
كه در نتيجه آن توليد هيدروكسيد فريك غير مح لول و به رنگ قرمز – قهوه اي مي شود. کاملا دانسته شده است که خوردگي
[ در محيط هايي كه اكسيژن وجود دارد خيلي بيشتر از زماني است كه اكسيژن وجود نداشته باشد.[ ۱
[۲] ، [۳] ، [ تسريع كننده هاي خوردگي عبارتند از :[ ۴
كه باعث افزايش واكنش احياء مي شوند و خوردگي را افزايش مي ...... ،Cu2+ ، Fe وجود ناخالصي هايي مانند : + 3 ·
دهند.
افزايش پتانسيل الكترود ·
وجود کاتد بزرگ در برابر آند کوچک ·
در بعضي از محيط ها ايجاد اختلاط باعث افزايش سرعت خوردگي مي شوند. ·
همچنين راههايي هم وجود دارد كه از اين پديده جلوگيري كند كه اين راهها عبارتند از :
حفاظت كاتدي ·
حفاظت آندي كه با كاهش پتانسيل از خوردگي جلوگيري به عمل مي آورد. ·
انتخاب ماده اي كه مخالف محيط هاي واكنش پذير باشند. ·
استفاده از پوشش هاي مختلف متناسب با آن محيط خورنده كه عبارتند از پوشش هاي فلزي – آلي و معدني ·
استفاده از يك طراحي مناسب ظر وف و مخازن كه رسوب و ماده خورنده و واكنش پذير را از سيستم بيرون كند و ·
.[ خوردگي را به تاخير بياندازد، [ ۸] و [ ۷
همانطور كه مي دانيم خوردگي داراي انواع مختلفي مي باشد:
خورگي شكافي ، (Galvanic or Two Metal ) خوردگي گالوانيكي يا دو فلزي ، (Uniform Corrosion ) خوردگي يكنواخت
خوردگي ، (Erosion ) خوردگي سائيدگي ، (Intergranular) خوردگي مرزدانه ، (Pitting) خوردگي حفره اي ، (Crevice )
.(Fatigue) و خوردگي خستگي (Stress) خوردگي تنشي ، (Cavitation) محفظه اي
اين تحقيق به خوردگي شكافي اختصاص يافته است و دلايل بروز اين نوع خوردگي و راههاي جلوگيري از آنرا بررسي مي كند.
۲-خوردگي شكافي
پديده خوردگي شكافي توسط دو دانشمند خوردگي در شوروي سابق به نامهاي پروفسور توماشوف ١ و پروفسورچرنووا ٢
بصورت مفصل بحث گرديده است، [ ۹]. غالبا در داخل شكاف ها و درزها و يا نقاط ي از سطوح فلزات كه روي هم قرار گرفته و
سبب ايجاد گوشه ها و حفره هاي مخفي و فضاهاي راكد مي شود، به همراه يك محيط خورنده،خوردگي با شدت بيشتري
مشاهده مي گردد . اين نوع خوردگي معمولا به علت وجود مقاديري محلول ( به حالت راکد) در حفره ها، سطوح واشرها، اتصال
هاي روي هم، زير پوشها و رسوبات سطحي ، شكاف هاي زير پيچ ها و مهره ها و يا سرپيچ ها ايجاد مي گردد به همين دليل به
موسوم است. (Gasket Corrosion ) يا (Crevice Corrosion) ، (Deposit Corrosion) نامهاي
-عوامل بوجود آورنده خوردگي شکافي
خوردگي شکافي به علل متفاوتي به شرح زير ايجاد مي شود:
وجود ركود در سيستم كه باعث رسوب و شروع نفوذ در منطقه اي از فلز شود. ·
به دام افتادن محلول در يك فضاي كوچك كه متاثر از تلاطم محيط نباشد (همانطور که قبلا بيان گرديد). ·
اختلاف غلظت : هرگاه اختلاف غلظتي بوجود آيد، اين اختلاف باعث بوجود آمدن يك نيروي محرکه شده و خوردگ ي ·
شکافي از ا ينجا شروع مي شود . البته تا چندي پيش تصور مي شده كه خوردگي شكافي صرفاً ناشي از وجود اختلاف
در غلظت يونهاي فلزات يا غلظت اكسيژن در داخل شكاف و فضاي خارج آن است و به همين علت از اصطلاح
خوردگي توسط پيل غلظتي استفاده مي كردند ولي بررسي هاي اخير نشان داده كه اگرچه اختلاف غلظت يون فلز و
اكسيژن نيز در اين مسئله دخالت مي نمايند ولي عامل اصلي نمي باشند و فقط براي شروع خوردگي لازم است.
يونهاي كلر و هيدروژن هر دو باعث تسريع انحلال فلزات و آلياژها مي گردند . اين : H+،Cl- وجود يونهايي مانند ·
يونها در اثر مهاجرت و هيدروليز در داخل شكاف بوجود مي آيند.
[ ۴-مكانيزم خوردگي شكافي[ ۳
به طور کلي خوردگي شکافي در سه مرحله: شروع، توسعه و تداوم به وقوع مي پيوندد.
(M الف)مرحله شروع( انحلال فلز
در اين مرحله اتمهايي از فلز که داراي سطح انرژي بالاتري هستند و فعالترند در واکنش شرکت مي نمايند.
M ® Mn + + ne-
ب)مرحله توسعه( احياء اكسيژن)
الكترون حاصل از تشكيل يون فلز بلافاصله توسط واكنش اح ياء اكسيژن به مصرف مي رسد ، همچنين به ازاء توليد هر
يون فلز در محلول يك يون هيدروكسيد نيز توليد مي شود ، شكل ۶؛ به طوري كه بعد از مدتي كوتاه اكسيژن موجود در شكاف
در نتيجه جابجايي تخليه مي شود و عمل احياء اكسيژن در اين ناحيه متوقف مي گردد.
O + 2H O + 4e - ® 4OH -
تا اين مرحله خوردگي بوجود نمي آيد ولي با افزايش زمان قرار گرفتن قطعه در معرض خوردگي تاثير تخليه اكسيژن
آشكار تر مي گردد ، شكل ۶ ؛ زيرا با وجود اينكه احياء اكسيژن ديگر ادامه نداشته ولي انحلال فلز ادامه مي يابد . در نتيجه اين
عمليات غلظت كلر و فلز در داخل شكاف افزايش پيدا مي كند و واكنش آن با آب مي شود:
( H+ و توليد Cl- ج) مرحله تداوم( شرکت
M+ +Cl - +H O ® MOH + H + +Cl - 2 ( )
اين رابطه نشان مي دهد كه محلول آبي كلر و فلز تجزيه شده با هم واكنش داده و توليد هيدروكسيد غيرمحلول مربوطه
و يك اسيد مي نمايد . در ا ين حالت يونهاي كلر و هيدروژن هر دو باعث تسريع انحلال فلزات مي گردند (واکنش احياء يونها ي
هيدروژن نيز به واکنش اح ياء اکسيژن افزوده مي شود و خوردگ ي شدت مي يابد). از آنجايي كه اين يونها در اثر مهاجرت و
مي گردند ، شكل ۷. آزمايشها نشان داده اند كه M هيدروليز در داخل شكاف وجود دارند لذا سبب افزايش ميزان انحلا ل فلز
۲ مي رسد و در نتيجه - از ۷ در اين منطقه به حدود ۳ PH ۳ برابر محيط مجاور شده و - غلظت يون كلر در داخل شكاف ۱۰
واكنش تسريع مي گردد.
براي مثال در مورد فلز آلومينيوم :
الف ) Al ® Al 3+ + 3e -
ب ) O2 + 2H 2O + 4e - ® 4OH -
ج ) (Al + + 3Cl - ) + 3H 2O ® Al (OH )3 + 3H + + 3Cl -
روشهاي پيشگيري از اين نوع خوردگي
روشهاي معمول جهت كاهش و مبارزه با حملات اين نوع خوردگي عبارتند از : استفاده از اتصالات جوشي لب به لب به
جاي پيچ ، جوشكاري صحيح و دقيق ، ايجاد امكان تخليه كامل ظروف و دستگاهها در طراحي آنها و حذف گوشه هاي تيز و
تند و نيز نقاطي كه امكان تجمع و سكون مواد در آن باشد، خارج سازي مواد جامد از سيال، استفاده از واشرهايي كه خاصيت
جذب آب و رطوبت نداشته باشند، استفاده از فيلتراسيون جهت بيرون كردن ذرات ناخالص معلق در محيط محلول [ ۱]
۶-بررسي روش پيشنهادي جهت جلوگيري از خوردگي شكافي
(Steel) و فولاد آشنايي با فلزات مورد آزمايش آلومينيوم
در اين كار تاثير خوردگي شكافي برروي فلزات آلومينيوم و فولاد كربني مورد مطالعه قرار گرفته است لذا لازم است در
مورد فلزات مذكور اطلاعاتي بيان گردد.
-آلومينيوم:
در اين آزمايش از فلز آلومينيوم معمولي رايج در صنايع فلزي استفاده شده است . چه از نظر كيفيت و چه از نظر ارز ش
آلومينيوم كاربردي ترين فلز بعد از آهن است . برخي از كاربردهاي فراوان آلومينيوم عبارتند از : حمل و نقل ، بسته بندي،
ساختمان ، كالاهاي بادوام مصرف كننده و خطوط انتقال الكتريكي و نيز ماشين آلات . تركيب انواع گوناگون آلومينيوم
هاي صنعتي را نشان مي دهد
-فولاد:
در اين آزمايش از فولاد كربني كه در اكثر صنايع مانند صنعت نفت و گاز و صنايع دريايي كاربرد دارد استفاده شده است .
۱% كبرن دارند و غالبا با فلزهاي ديگر همراهند به كار مي رود . / براي آلياژهاي آهن كه تا حدود ۵ (Steel) اصطلاح فولاد
خواص فولاد به درصد كربن موجود در آن، عمليات حرارتي انجام شده برروي آن و فلزهاي آلياژدهنده موجود در آن بستگي
۰/ ۰ و ۶ / ۰ درصد كربن دارد براي ساختن سيم، لوله و ورق فولاد استفاده مي شود . فولا د متوسط ۲ / دارد. از فولادي كه تا ۲
درصد كربن دارد و آنرا براي ساختن ريل، ديگ بخار و قطعات ساختماني به كار مي برند.
منابع و مراجع
1- Mars G.fontana , Corrasian Engineering , Mc Graw – hill , Singapore , 1986
2- G.J .schafer and P.K Foster , J Electrochem. Soc. 106:468(1959)
3- G.J .schafer , J .R.Gabirel , and P.KFaster , ibid , 107 : 1002 (1960)
4- L.Rosenfold and I.K Marshakov , Corrosion , 20 :115t (1964)
5- B . J Fitzgerald , Thesis , University of Connecticut , 1976
6- M.N Folkin and V.A.Timonin , Dokl.akad.nauk.sssr , 164:150(1965)
7- C.Edeleanu and J.G.Gibson,chem.. Ind . jol (1961)
8- M.A.streicher , Analysis of crevice corrosion Data from Two Sea water Exposure Tests on stainless alloys
۹-ر. زمانيان، خوردگي و روشهاي کنترل آن، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ سوم، ۱۳
1- Mars G.fontana , Corrasian Engineering , Mc Graw – hill , Singapore , 1986
2- G.J .schafer and P.K Foster , J Electrochem. Soc. 106:468(1959)
3- G.J .schafer , J .R.Gabirel , and P.KFaster , ibid , 107 : 1002 (1960)
4- L.Rosenfold and I.K Marshakov , Corrosion , 20 :115t (1964)
5- B . J Fitzgerald , Thesis , University of Connecticut , 1976
6- M.N Folkin and V.A.Timonin , Dokl.akad.nauk.sssr , 164:150(1965)
7- C.Edeleanu and J.G.Gibson,chem.. Ind . jol (1961)
8- M.A.streicher , Analysis of crevice corrosion Data from Two Sea water Exposure Tests on stainless alloys
۹-ر. زمانيان، خوردگي و روشهاي کنترل آن، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ سوم، ۱۳
گرداورندگان: سيد عبداللطيف هاشمي فرد ١، حيدر عباسي ٢، آرش دهقاني ٣
بوشهر- بهمني-دانشگاه خليج فارس-دانشکده مهندسي
