یزد شناسی

[تسنیم_ط]

[FONT=&quot] یزد شناسی[/FONT]​

[FONT=&quot]مقدمه [/FONT]
[FONT=&quot]در عبارات و تعاريف رسمي جغرافيايي مي خوانيم كه استان يزد با وسعتي حدود76156 كيلومتر مربع درمركزايران ودركناره كويرنمك ، بين29درجه و35دقيقه تا32درجه و22دقيقه عرض شمالي و 52درجه و49دقيقه تا65درجه و40دقيقه طول شرقي زمين قراردارد.[/FONT]
[FONT=&quot]اين استان ازشمال وغرب به شهرهاي نايين واصفهان (استان اصفهان)،ازشمال شرق به استان خراسان ،ازشرق به زرند(استان كرمان) ، ازجنوب غربي به شهرستان آباده(استان فارس)وازسمت [FONT=&quot]جنوب شرقي به كرمان محدود مي شود.[/FONT][/FONT]
[FONT=&quot]شرايط دشوار و نه چندان مساعد دستيابي ونيز مركزيت وهمنشيني باكوير، باعث شده است كه اين شهرتامدت زمان درازي ، ازطوفان بحرانها وتاخت وتازفرهنگهاي بيگانه مصون بماند واصالت خويش راحفظ كند. [/FONT]
[FONT=&quot]"يزدگويا نه درحمله اعراب لطمه اي ديده ونه درايلغار مغول.اين اولين مطلبي است كه درمورد يزد بايد بخاطرداشت.[/FONT]
[FONT=&quot]درست است كه اين مصونيت از خرابيهاي گذشته را در پيشانيهاي شهر نميتوان ديد(چراكه خيابان بنديهاي جديدبلايي كمتر ازانچه مغول به بارآورده نيست)،اما در لفاف آداب و رسوم مردم مي توان،در اين كه زردشتي ومسلمان به راحتي با هم به سرمي برند،دراينكه دزد وگدا بسياركمتر دارد،.......(مي توان) [FONT=&quot](جلال آل احمد ، يزد ، شهربادگيرها)"[/FONT][/FONT]
[FONT=&quot][/FONT]

 

[تسنیم_ط]

ادامه:

[FONT=&quot]ازجمله اين محفوظات مي توان به خودواژه "يزد" اشاره كرد كه ازدوران ايران باستان به يادگار [FONT=&quot]مانده است .[/FONT][/FONT]
[FONT=&quot]"يزد" ريشه در يسن، يشت و يا يزش- به معناي ستايش ونيايش درزبان فارسي ميانه –[FONT=&quot] دارد.[/FONT][/FONT]
[FONT=&quot]يزد از يزدان –[FONT=&quot] به مفهوم پاك ومقدس وبه معني ذات خداوند [/FONT] –[FONT=&quot] نيز مي تواند گرفته باشد.پس مي توان[/FONT] [FONT=&quot]يزد را شهرآفريننده خوبي ها و پاكي ها ، و شهرخدا دانست.آقاي حسن حجازي مي گويد كه در دوره ساسانيان به يزد ، يزدان يا يزتان اطلاق مي شده .[/FONT][/FONT]
[FONT=&quot]از اسامي ديگري كه به يزد نسبت داده شده –[FONT=&quot] و در سفرنامه ها ياتواريخ آمده [/FONT] –[FONT=&quot] مي توان به اين نامها اشاره كرد.[/FONT][/FONT]
[FONT=&quot]ايساتيس[/FONT]
[FONT=&quot]شهرباستاني يزد، در دوره هخامنشي به ايساتيس مشهور بوده و مرحوم عبدالحسين آيتي ،محل آن را در دامنه بلندي هاي مهريز ذكر كرده اند.[/FONT]
[FONT=&quot]درجغرافياي بطلميوس ،از محلي بنام "ايستيخاي" در بيابان "كارمانيا" (كرمان) ياد شده كه شايد همان "ايساتيس" باشد.(سيد عبدالعظيم پوريا- زندان اسكندر از نگاهي ديگر) [/FONT]
[FONT=&quot]كثه[/FONT]
[FONT=&quot]به معني زندان يا شهر كوچك مي باشد ومنسوب به زندان ذوالقرنين سكندر است. گفته اند هنگامي كه شماري از بزرگان ايران در ري عليه اسكندر مقدوني بر خاستند ،وي آنان را دستگيركرد وهمراه خود به فارس برد .چون به يزد رسيد، زندانيان را درچاهي ‌‌زندان (زنداني)كرد وآن محل را كثه ناميد؛ كه به يوناني زندان است .پس از اينكه اسكندر يزد را ترك گفت، نگهبانان به كمك زندانيان به آباداني وعمران يزد ،[FONT=&quot] همت گماشتند.[/FONT][/FONT]
[FONT=&quot]نخستين بار (استخري) ،در سده 4 ه.ق، از واژگان كثه و يزد با هم ياد كرده است . در سده هاي بعد ، تا سده 8 ه.ق، كثه تنها در آثار جغرافيايي آمده ودر آثار تاريخي همه جا از يزد نام برده اند .[FONT=&quot] در سده 9 ه.ق، پژو هشگران تاريخ محلي يزد ، از جمله جعفري در تاريخ يزد و كاتب در تاريخ جديد يزد نام كثه را با روايتهاي (زندان اسكندر) در آميخته اند وكثه را نخستين بناي يزد ،پنداشته اند ؛ كه به فرمان اسكندر مقدوني ساخته شده وآن را (زندان ذوالقرنين) خوانده اند .(ايرج افشارسيستاني-شناخت يزد-[/FONT] [FONT=&quot]انتشارات هيرمند - 1378) [/FONT][/FONT]

 

[تسنیم_ط]

ادامه:
[FONT=&quot]يزدان گرد[/FONT]
[FONT=&quot]دوران ساسانيان ،به فرمان يزد گرد اول (399-421م)در محل زندان ذوالقرنين (كثه)شهري بنا شد كه آن را (يزدان گرد) نام نهادند.(همان ماخذ)[/FONT]
[FONT=&quot]دارالعباده[/FONT]
[FONT=&quot]"پس از بر آمدن اسلام و گرايش مردم يزد به دين ‌(مبين) اسلام، عنوان (دارالعباد) يا (دارالعباده ) به اين شهر داده شد؛ زيرا علاء الدوله كالنجار ،از ملكشاه سلجوقي تقاضاي حكومت يزد را كرده بود ، [FONT=&quot] تا درآنجا به عبادت بپردازد .[/FONT][/FONT]
[FONT=&quot]احمد كاتب ،تاريخ نگار يزدي سده 9 ه.ق ،در كتاب تاريخ جديد يزد، مي نويسد:[/FONT]
[FONT=&quot](...در سال 504 ه.ق،ملكشاه سلجوقي حكومت يزد را به علاء الدوله كالنجار واگذار كرد وآن را دارالعباده ناميد)(همان ماخذ)[/FONT]
[FONT=&quot]از ديگراسامي دوران اسلامي يزد ،كه از معروفيت كمتري برخوردار هستند ،مي توان به :دارالمومنين و دارالشيعه اشاره كرد .[/FONT]
[FONT=&quot]شهر بادگيرها و نگين كوير[/FONT]
[FONT=&quot]يزد به شهر بادگيرها (بواسطه وجود بادگيرهاي متعدد بر بام خانه ها وآب انبارها) ونيز نگين كوير هم سرشناس است . [/FONT]
در حال حاضر استان يزد داراي ده شهرستان ، بيست و يك شهر ، بيست و يك بخش ، پنجاه و يك دهستان و حدود پنج هزار روستا است كه تعداد 1323 روستاي آن داير و بقيه به جهت مهاجرت متروك شده است.
ابركوه ـ اردكان ـ بافق ـ تفت ـ خاتم ـ صدوق ـ طبس ـ مهريز ـ ميبد ـ يزد

 

[تسنیم_ط]

ادامه:
استان يزد در قسمت مرکزی فلات ايران قرار دارد که ما بين عرضهای 29 درجه و52 دقيقه تا 33 درجه و 27 دقيقه عرض شمالی و 52 درجه و 55 دقيقه تا 56 درجه و 37 دقيقه طول شرقی واقع شده است. همچنين دارای 10 شهرستان، 21 شهر، 19 بخش و 51 دهستان می باشد. استان يزد با استانهای اصفهان، فارس، خراسان و کرمان همجوار می باشد. از نظر پستی و بلندی دارای تنوع است. از حدود 850 متر از سطح دريای آزاد تا 4055 متر (شيرکوه) تغيير می کند. مقدار متوسط بارندگی سالانه بين 50 تا 100 ميليمتر می باشد. نوسان درجه حرارت در زمستان و تابستان و حتی در شب و روز بسيار زياد است. حداکثر حرارت 45 درجه سانتيگراد بالای صفر و حداقل 20 درجه سانتيگراد زير صفر متغير است. ميانگين روزانه دما برای تمام سال بين 9/11 تا 7/20 درجه سانتيگراد متغير است. محدوده استان يزد جزئی از فلات مرکزی ايران است که کويرهای ايران نيز عمدتا در اين فلات جای دارند. بخش بزرگی از مساحت محدوده استان را قسمتهايی از کويرهای مختلف پوشانده است. جمعيت استان معادل 750769 نفر می باشد. منطقه يزد يکی از سرزمينهای باستانی و دارای ميراث درخشانی از فرهنگ و تمدن کهن و ادوار مختلف تاريخی با قدمت 3 هزار سال است. برخی از مورخين بنای اوليه شهر يزد را به زمان اسکندر مقدونی نسبت می دهند که وی زندانی ساخته و نام آن را چنين نهاده است و به اعتقاد عده ای ديگر از تاريخ نويسان در دوره ساسانيان به فرمان يزدگرد اول ( 421-339 م ) در اين محل شهری بنام يزدان گرد بنا گرديده است. نام يزد از همين عنوان گرفته شده است و به معنی مقدس، فرخنده و در خور آفرين می باشد.
مورخين يونانی شهر کهن و باستانی را اياتيس خوانده اند که احتمالا بعد از ويرانی شهر کهن 'کته' پديد آمده است. پس از ظهور اسلام و گرايش مردم ايران به دين اسلام به يزد لقب ' دارالعباده ' داده شد.
يزد به معنای پاک و مقدس و يزد گرد به معنای داده خدايی است. شهر يزد نيز به معنای شهر خدا و سرزمين مقدس است.
يزد نگين کوير است و اولين بار نام آن در کنار اسم چينی تخمه يکی از همرزمان داريوش آورده شد.
اين ناحيه همواره در دوره هخامنشيان از راههای معتبر موسسه های راهداری، مراکز پستی و چاپاری برخوردار بوده است. راهداری در يزد قديم چنان اهميتی داشت که خاندان آل مظفر از منصب راهداری ناحيه ميبد به پادشاهی رسيدند. در طی قرون متمادی آباديهای کوچک و بزرگ متعددی در اين سرزمين پديد آمده و از ميان رفته است. آنچه اينک سرافراز از ميان ريگهای روان احصار، مصون از رخدادهای مخرب تاريخی بر جا مانده يادگارهای گويا از سرنوشت تاريخی اين سرزمين و نشانگر فرهنگ و تمدن پربار است. گرجه قدمت آبادی نشينی و تمدن در اين سرزمين از هراره جلگه های يزد تکوين يافته است. منابع مکتوب پيدايش را به عهد پيشداديان نسبت داده اند.

 

[تسنیم_ط]

:ادامه
شهرستان يزد با وسعت 2397 کيلومتر مربع بعنوان مرکز استان می باشد. اين شهرستان شامل دو بخش مرکزی و زارچ با شهرهای يزد، شاهديه، حميديا و دهستانهای فجر، فهرج، الله آباد و محمد آباد می باشد. جمعيت شهرستان يزد بالغ بر 480000 نفر است.
مراكز تاريخي :
بافت تاريخي و محلات قديمي، مجموعه اميرچقماق ، مسجد جامع كبير، زندان اسكندر، مجموعه حمام و بازار خان، خانه لاري ها، بقعه دوازده امام، باغ دولت آباد، موزه آئينه و روشنايي، مجموعه تاريخي هشت، مسجد چهل محراب ، مسجد يعقوبي، دخمه زرتشتيان، آب انبار شش بادگيري و...

یزد شهر بزرگی است که از لحاظ تجارت و رفت و آمد نقطه مهمی بشمار می رود يک نوع پارچه ابريشمی و طلايي در آنجا بافته می شود که موسوم است به پارجه ابريشمی و طلايي درآنجا بافته می شود که موسوم است به پارچه يزدی و به همه جای دنيا صادر می شود. ​

"سفرنامه مارکوپولو"
ازنشانه ها ی چشم گيريزد بادگير ها ، سردابه ها و زير زمين هاي آن است که ين هر سه با يکديگر هماهنگی دارد و وجود اينها نشان دهنده آن است که آب و هواي يزد از نقاط ديگر ايران گرمتر است
" کلنل سی ای مک گرگر"
مناره ها و باد گيرهاي شهر يزد از دور انسان را به ياد کتاب هزار و يک شب می اندازد
"سفرنامه سرپرسی سيکس"
احساسات مذهبی در شهر يزد خيلی جدی تر از اغلب شهرهاي يران است.

​

 

[تسنیم_ط]

ادامه:
فرد ريچاردز" يزد گويا نه در حمله اعراب لطمه اي ديده است و نه در يلغار مغول. اين اولين مطلبی است که درمورد يزد به خاطر داشت درست است که اين مصونيت از خرابی هی گذشته را در پيشانی شهر نمی توان ديد (چرا که خيابان بنديهای جديد بلايي کمتر از آنچه مغول به بار آورده است نيست) اما در لفاف آداب و رسوم مردم می توان در اينكه زرتشتی و مسلمان براحتی با هم بسر می برند، در ينکه دزد و گدا بسيار کمتر دارد، در ينکه در کوچه وبازار کمتر فحش می شنويد و دعوا و در خيلی چيزهاي ديگر
"يزد شهر باد گيرها، جلال آل احمد"
وقتی به يزد سفر می کنی تنها درپهنه چغرافيا جابجا نشده اي که در عمق تاريخ ، به هزار توهی افسانه اي خزيده اي و تاريخ و افسانه در اين شهر کويری چندان بهم آميخته اند که باز شناختشان ناممکن است
يزد بافتی ديگر، مردمی ديگر و اساسا جنس ديگری دارد. صفا و محبت مردم يزد را در کمتر جيی می توان سراغ کرد.
" مجله سفر، فروغ پوريا وری "
شهر ما گنجينه هنر است ، هر ويرانه اش دفتری است پر از زيبايي که در برابر چشم شيفتگان هنر گشاده است.
در شهری که در جویهايش آب روان ، ريگ روان است مردم بزرگوار و پرتلاشی بودند که توانستند از سده های دوراين شهر را بعنوان يکی از مراکز بزرگ تمدن ايران نگه دارند و نظيرش هيچ جاي دنيا نيست.
در يزد نشانه هاي عالی اخلاقی و معماری و باستان شناسی با هم در آميخته اند و جزء فرهنگ جدايی ناپذيراين مردمند.
مسجد جامع کهن فهرج تنها مسجدی است که در جهان اسلام ، ساختمان آن از ابتدا تا به امروز تغيير نکرده است.
" دکتر محمد کريم پيرنيا"
شهر بزرگ و تاريخی يزد نگينی است درخشان در قلب سرزمين پهناور ايران ودژی است استوار در کوير. نشانه پيروزی و سپيدی و پاکی و سر سبزی و آبادی بر اهريمن تيرگی و خشکی و ويرانی.
" دکتر علی سيدی "
يزد از نظر بنايی خشتی و گلی در دنيا بی نظير است.

 

[تسنیم_ط]

فرهنگ و گویش استان یزد​

»» استان يزد از سرزمينهای قديمی و تاريخی است و در ميان ايالتهای قديمی و بزرگ پارس، اصفهان، کرمان و خراسان قرار داشته است. اين سرزمين از معابر و گذرگاههای مهم در ادوار تاريخی محسوب می شده است. اين استان از درگيريها و جنگهای سياسی تاريخ کشور ايران تا حدودی ايمنی داشته است. از طرفی صعب العبور بودن راهها به همراه محدوديت منابع آبی و غيره مانع عمده تسخير اين منطقه توسط بعضی از حکومتهای بزرگ و کوچک حاشيه و پيرامون اين منطقه در طول تاريخ بوده است. با توجه و گواهی گرفتن از منابع تاريخی آبادی نشينی در اين منطقه از قدمت طولانی برخوردار است. از مظاهر فرهنگ مادی و معنوی که مردم اين خطه از خود يه جای گذاشته اند و ميراث تاريخی آنها در دوره های قديمی به حساب آمده و نشانه هايی از مهر و آناهيتا ، ايساتيس و هخامنشی و زندان اسکندر و برج و بارو و کهن دژهای بزرگ و عظيم و پناهگاههای متعدد و موبدان و سران ساسانی و ابنيه و يادگارهای بعد از اسلام نظير مساجد و امامزاده ها و مزارها و ...نشانگر فرهنگ و تمدن مردم چه قبل و چه بعد از دوره اسلامی بوده است.

مردم يزد به زبان فارسی رايج با پاره ای ويژ گيهای گويشی سخن می گويند و بسياری از واژه ها و ترکيبات زيبای فارسی را در گويش خود حفظ کرده اند. در استان يزد برخی ويژگيهای گويشی ميان شهرستانها ی مختلف محسوس است. معتقدی به آيين زرتشتی در ميان خود هنوز به زبان تياک نشان سخن می گويد و بويژه مراسم مدهبی خود را با اين زبان انجام می دهند.
مراسم مذهبی
الف) جشن و سرورهای خصوصی و عمومی:
اکثريت قريب به اتفاق مردم استان يزد پيرو دين اسلام و شيعه دوازده امامی هستند به همين دليل مجموعه مراسم تحت تأثير رفتارها و کنشهای فرهنگی اسلامی و ملی صورت می‌گيرد. مراسم عروسی، اعياد ملی و مذهبی نظير عيد نوروز، عيد فطر، عيد غديرخم، عيد مبعث و سالروز تولد پيامر اسلام (ص) و ائمه اطهار (ع) به ويژه نيمه شعبان (سالروز تولد دوازدهمين امام يعنی امام مهدی (عج) به طرزی باشکوه و مفصل برگزار می‌شود.
مراسم مروبط به جشنها و اعياد زرتشتيان نيز از جذابيت خاصی برخوردار است. مراسم عروسی و همسر گزينی طی مراحلی صورت می‌گيرد.
خواستگاری، وکيل‌‌پرسان، گواه‌گيران، عروس‌کشان و پاتختی از جمله اين مراحل است.
جشنهای ماهانه (برابر شدن نام روز با نام ماه مثلاً روز فروردين با ماه فروردين) - جشنهای فصلی موسوم به گاهنبارها، نوروز جمشيدی و مراسم پنج روز پايان سال، روز تولد آشو زرتشت پيامبر ايران و باستان (روز خرداد از ماه فروردين مصادف به ششم فروردين) و جشن سده يا جشن بزرگداشت آتش اهورا مزدا منصوب به هوشنگ پادشاه پيشدادی در روز دهم بهمن ماه از مهمترين مراسم شادی هستند که از سوی زرتشتيان باشکوه خاصی برگزار می‌شود.
مراسم عيد پسح يهوديان به مدت هشت روز به مناسبت نجات قوم بنی‌اسرائيل توسط حضرت موسی (ع) در کنيسه «هاداش» يزد از طرف اقليت بسيار کوچک يهودی برگزار می‌شود .
ب) سوگ و عزاداريهای عمومی و خصوصی :
مراسم (نخل برداری) که از قديم‌الايام دز يزد موسوم بوده است جذابيت خاصی دارد.
نخل به عنوان تابوت سومين امام يعنی امام حسين (ع) شناخته می‌شود. نخل، چوب بستی عظيم به شکل برگ درخت است که شباهتی به برگ خرما ندارد. نخل با پارچه سياه سر تا پا سياه‌پوش می‌شود و صدها شمشير، قمه و خنجر برهنه با تزئينات خاصی مانند: آئينه‌ها، ميوه‌ها، پولکها، منگله‌ها، دستمال‌های ابريشمی رنگی بر دو طرف بدنه نخل بسته می‌شود. در دهه اول ماه محرم و يا در دهه آخر ماه صفر (دو ماه خاص عزاداری شيعيان) نخل توسط مردم عزادار مانند کشتی به حرکت درمی‌ايد و سه دور گرد ميدان محل نخل می‌چرخد و آنگاه آرام ـ آرام به درون آشيانه خود باز می‌گردد همراه با چنين مراسمی، روضه خوانی، سينه‌زنی و عزاداری انجام می‌شود.

 

[milkariz]

من يزد خيلي دوست دارم.

 

[تسنیم_ط]

مشاهیر استان یزد​

ابوالفضل رشيد الدين ميبدی :
مترجم و مفسر نامدار و صاحب سبک نيمه اول قرن ششم هجری و صاحب تفسير مشهور کشف الاسرار و عده الابرار با ترجمه و تفسير عارفانه به زبان شيوای پارسی .
شرف الدين علی يزدی :
مورخ ، شاعر، نويسنده و رياضيدان معاصر امير تيمور گورگانی ، متوفی به سال 850 هجری شمسی صاحب اثر صفوی و صاحب ديوانی مشتمل بر قصايد ، غزليات ، رباعيات ، و سه مثنوی خلد برين ، فرهاد و شيرين و ناظر و منظور است . لطافت و سوزناکی اشعار وحشی در ادبيات فارسی شهره خاص و عام است.
آيت الله حاج شيخ عبد الکريم حائری يزدی :
شخصيت بلند آوازه جهان شيعه در دوقرن اخير، بنيانگذار حوزه علميه قم ،استاد عاليقدر حضرت امام خمينی (ره) و بسياری از مراجع و انديشمندان اسلامی معاصر است . وی به سال 1276 هجری در مهرجرد ميبد متولد شد و به سال 1355 هجری قمری در قم ديده از جهان فروبست.
ميرزا محمد فرخی يزدی :
شاعر ، روزنامه نگار و سياستمدار آزاده قرن گذشته و قرن اخير متولد 1264 هجری شمسی ، بنيانگذار روزنامه طوفان .وی يکی از بی پروا ترين شعرای تاريخ معاصر و بلکه تاريخ يران است ظلم ستيزی و داستان مبارزات و تبعيدها و شکنجه های وی به سبب مبارزه با دستگاه جبارپهلوی معروف است و بر همين آرمان نيز به سال 1318 هجری شمسی در زندان به قتل رسيد.
آيت الله حاج شيخ غلامرضا فقيه خراسانی :
متولد 1295 از بزرگان و علمای يزد بوده که قبل از حضرت آيت الله صدوقی زعامت اهالی يزد را بعهده داشته و در زهد و تقوی زبانزد خاص و عام بوده است.
محمد علی رياضی :
متولد سال 1290 هجری شمسی شاعر معروف معاصر و ملک الشعرای آستان حضرت معصومه (س)


»» به غير از نامبردگان فوق از صدها چهره مشهور ديگر در علوم مختلف دينی، رياضی ، انسانی، پزشکی و نام آوران عرصه های مختلف هنر و معماری و ادبيات نيز می توان ياد بزرگاني از جمله حضرت آيت ا... خاتمی پدر بزرگوار جناب حجت الاسلام سيد محمد خاتمی . را به نيكي برد

 

[تسنیم_ط]

صنایع دستی استان یزد​

صنايع دستی به بخشی از هنر و صنعت گفته می‌شود که با بهره‌برداری از مواد اوليه بومی و انجام کار اساسی به کمک دست و ابزارهای سنتی دستی انجام می‌پذيرد. منحصر به ساخت محصولاتی می‌شود که بيانگر ذوق هنری و خلاقيت فکری سازندگان آن می‌باشد. مهمترين صنايع دستی در استان يزد عبارتند از قالی، قاليچه، گليم، مخمل، زری، چادر شب، دستمال، مرس ريزه جيم، قناويز، اجرامی، شمد، ترمه، پرده، زيلو، روفروشی، کرباس، بقچه، لنگ، کيسه حمام، خورجين، پتو، سفال، سراميک، حصير، کاشی و گيوه. در ميان صنايع دستی قالی‌بافی، ترمه‌بافی، زيلوبافی، ساخت سفال سراميک و کاشی از اهميت ويژه‌ای برخوردار است. شيرينی‌پزی در يزد سابقه طولانی دارد. در يزد شيرينيهای سنتی مانند باقلوا، قطاب، لوز نارگيل، پشمک، نان برنجی، حاجی بادام تهيه می‌شود.

 

[تسنیم_ط]

آتشکده زرتشتيان
يکی از اماکن مربوط به زرتشتيان آتشکده آنها است. اين بنا در خيابان آيت الله کاشانی واقع گرديده و شامل ساختمان مشجری است که در قرن اخير ساخته شده است. در اين محل آتش مقدس که برای زرتشتيان مقدس می باشد و دارای قدمتی چند ساله بوده و بايد هميشه روشن نگهداشته شود نگهداری و از آن مراقبت می شود. شايان ذکر است که قدمت آتش آتشکده به هزار وپانصد سال می رسد. ساختمان اصلی در و سط حياط و بر بلندی قرار دارد و آنرا درختانی هميشه سبز احاطه کرده اند. حوضی مدور و بزرگ در محور ورودی بنا به آن زيبايی خاصی بخشيده است. آتش در محفظه ای بلندتر از سطح زمين در اتاقی نسبتا وسيع و دور از تابش خورشيد قرار گرفته و اتاقهايی برای مراسم نيايش پيرامون آن طراحی شده است.

 

[تسنیم_ط]

باغ دولت آباد
باغ دولت آباد يکی از باغهای معروف ايرانی است که در زمان محمد تقی خان (دوره زنديه) طراحی و ساخته شده است. اين باغ از قناتی به همين نام مشروب می شود و جريان آب در باغ استخوان بندی طراحی آنرا تشکيل می دهد.
عناصر متشکله مجموعه چنين است:
عمارت سر در جنوبی، شترخان و اصطبل ها، عمارت حرمسرا و عمارت هشتی و بادگير، آشپزخانه، عمارت بهشت آيين، عمارت تالار آيينه سر در اصلی وآب انبار دو دهانه، جالبترين بنای مجموعه را عمارت هشتی و بادگير تشکيل می دهد که تلفيق جريان آب و هوا به زيباترين شکل صورت گرفته است. بادگير باغ دولت آباد با 33 متر بلندی از سطح زمين شاهکار مهندسی و نشانه نبوغ معماران يزدی است.

 

[HaQiQaT]

کارت خیلی خوبه تسنیم جان

کلا شناسوندن مکانهای تاریخی هر نقطه از کشورمون چیز مفیدیه

 

[sheyda_star]

دستت درست تسنيم جان.... كار قشنگي كردي..اگه منم بتونم كمك كنم..فعلا كه هيچي وقت ندارم

 

[mahtab.sh]

خیلی عالیه دوستم ، قرار بود ماه گذشته یه سفر بریم یزد اما نشد

 

[جویای اندیشه]

ممنون تسنیم جان از اطلاعات قشنگی که دادی واقعا ادم به ریشه لغات که نگاه میکنه میبینه که چه فرهنگ پر بار و چه قدمتی پشت هر کدوم از اونهاست

 

[جویای اندیشه]

جنوب شهر یزد محله صفائیه

 

[تسنیم_ط]

جنوب شهر یزد محله صفائیه

ممنون ولی جای این آب انبار شش بادگیری درست نیست که گذاشتی
وممنون برای نقشه شهر یزد فکر کنم این نقشه رو خودم کار کرده باشم
بگو از کجا آوردی؟

 

[جویای اندیشه]

ممنون ولی جای این آب انبار شش بادگیری درست نیست که گذاشتی
وممنون برای نقشه شهر یزد فکر کنم این نقشه رو خودم کار کرده باشم
بگو از کجا آوردی؟

والا تو گوگل جفتشو سرج گردم اومد نوشتم یزد+ قالی. به جای قالی اینا اومد
اون عکس اولی هم همینو زیرش نوشته بود حالا اگه اشتباهه خودت لطف کن تصحیحش کن .ممنون

 

[sheyda_star]

خیلی عالیه دوستم ، قرار بود ماه گذشته یه سفر بریم یزد اما نشد

حيفانشالله كه زودتر اين فرصت پيش بياد،تشريف بياريد

 

[تسنیم_ط]

والا تو گوگل جفتشو سرج گردم اومد نوشتم یزد+ قالی. به جای قالی اینا اومد
اون عکس اولی هم همینو زیرش نوشته بود حالا اگه اشتباهه خودت لطف کن تصحیحش کن .ممنون

ای جان
باشه درستش میکنم

 

[تسنیم_ط]

دخمه زرتشتيان[FONT=شقه] [/FONT]
دخمه در فرهنگ فارسی به معنای گورخانه گيرا می باشد. دخمه در انتهای جنوبی شهر يزد در حوالی منطقه صفائيه در بالای تپه ای نسبتا مرتفع وجود دارد که يکی از قديمی ترين بنام هانچکی هاتريا (زرتشتی هندی الاصل) و ديگری که جديدتر است بنام گلستان معروف است دروسط اين دو دخمه چاله ای سنگی وجود دارد که زرتشتيان مردگان خود را در آن می انداختند . اين اثر مربوط به دوره قاجار می باشد. دخمه گلستان دارای قطر 25 متر و ارتفاع ديوار از سطح تپه 6 متر است و دخمه ها نجکی دارای قطر 15 متر می باشند

 

[تسنیم_ط]

[FONT=&quot]خانه [FONT=&quot] لاريها[/FONT][/FONT]
اين خانه در سال 1286 قمری ساخته شده مالک آن حاج محمد ابراهيم لاری بوده است. سابقا بعنوان خانقاه نعمت اللهی از آن استفاده می شد. مساحت آن حدود 1700متر وزير بنائی معادل 1200متر مربع را داراست. درها، پنجره ها ، ارسی ها و اتاقهای آئينه کاری و نقاشی شده آن يکی از نمونه های زيبا و عالی خانه های اعيانی قرن سيزدهم است.

 

[تسنیم_ط]

[FONT=&quot]حمام خان
حمام خان به گرمخانه[/FONT] نور نيز شهرت دارد. سابقه احداث حمام به سال 1212 هجری قمری برميگردد و در تاريخ 1242 هجری قمری مورد تجديد بنا و تزئينات قرار گرفت. تزئينات حمام خان بسيار ساده بوده است بطوريکه مهمترين تزئين آن نقاشيهای بخش شاه نشين می باشد. مساحت حمام1170 مترمربع و زير بنای آن 900 متر مربع می باشد

 

[تسنیم_ط]

[FONT=&quot]خانه ملک [FONT=&quot] التجار[/FONT][/FONT] خانه ملک التجار اين خانه نمونه در حدود يکصد و بيست سال قبل در يکی از بازارهای مهم شهر ساخته شده و متعلق به ملک التجار است. مدخل خانه به اسلوب روزگار خود دارای کوچه ای دراز و باريک و با ديوارهای بسيار بلند است. تزئينات داخلی اتاقهای آن دست کمی از خانه های قديمی ديگر ندارد. نقاشی اتاقهای اين خانه کار يک نقاش شيرازی است که از حيث اسلوب کاملا با نقاشيهای عمارت نارنجستان شيراز همسان است. اين خانه در حال حاضر تبديل به مهمانسرای سنتی شده است

 

[تسنیم_ط]

آب انبار شش باد گيری
برای شهرهای کويری همچون يزد ارزش آب بيش از هر جای ديگر احساس می شود. در اين شهر بيش از 75 آب انبار وجود دارد. اين آب انبار دارای شش بادگير می باشد و 180سال پيش در دوره قاجاره ساخته شده است. از ويژگيهای مهم اين اثر تاريخی دو دهانه بودن اين آب انبار است که دارای تزئينات مقرنس کاری می باشد و دارای 55 پله ورودی در قسمت جنوبی است که بين پله 25 و 26 از بالا يک هشتی با سنگ فرش آجری قرار دارد.

 

[تسنیم_ط]

[FONT=&quot]مدرسه ضيائيه[/FONT]
اين ساختمان مشهور به زندان اسکندر می باشد و متعلق به قرن 631 هجری قمری است وبانی آن شرف الدين علی رضی است اين مدرسه در محله نهادان و درمجاورت بقعه دوازده امام قرار دارد.

 

[تسنیم_ط]

مجموعه امير چخماق​

امير جلال الدين چخماق از سرداران و امرا شاهرخ تيموری و حاکم يزد با همکاری همسر خود فاطمه خاتون در جهت آبادانی يزد مجموعه ای شامل تکيه، ميدان، حمام، کاروانسراها، خانقاه، قنادخانه، چاه، آب سرد . از همه مهمتر مسجد امير چخماق را بنيان نهادند. سنگ نصب شده در کرباس مسجد به طرف ميدان و نثر وقفنامه بر آن به خط نسخ، شبکه های ظريف از کاشی های معرق دور خارجی گنبد محراب صفه اصلی با طاقنمای مقرتس کاری و اين مسجد را از نظر مرتبه زيبايی بعد از مسجد جامع قرار داده است. اين بنا مسجد جامع نو نيز ناميده شده است. اين مجموعه در قرن هشتم هجری قمری بنا نهاده شده است

 

[تسنیم_ط]

مسجد جامع کبير
اين مسجد يکی از باارزشترين ميراث تاريخی هنری و گنجينه ای معماری اسلامی است. بانی ساختمان اصلی مسجد را علاء الدوله گرشاسب آل بويه – قرن ششم هجری – می دانند ولی مسجد کنونی مربوط به آل مظفر و تيموريان قرن هشتم و نهم هجری است. از امتيازات هنری و معماری اين مسجد می توان قدرت و استواری کاشيکاريهای نفيس و جالب، سر در بلند، دو کتيبه نفيس يکی به خط کوفی و ديگری به خط ثلث بر روی کاشی لاجوردی معرق در کنار سر در باشکوه، دو مناره زيبا و تزئينات کاشی کاری شده ديوارهای داخلی شبستان و زير گنبد و خارج گنبد را نام برد. ارتفاع مناره های آن حدود 48 متر و ارتفاع سر در آن در حدود 24 متر می باشد

 

[تسنیم_ط]

بافت سنتی یزد
آنچه به وضوح می توان در هنر معماری یزدی در یافت هنر زیستن و یا به عبارتی همزیستی مسالمت آمیز با طبیعت خشن و قهر کرده می باشد که با سخت کوشی، پشتکار و قناعت، نوع دوستی و ... نمودها و نهادهایی را در عرصه شهر سازی و معماری به عرصه وجود کشانیده که نظر هر بیننده ای را به خود جلب و ذهن او را به ژرفای تفکر و تعمق می کشاند. نمونه بارز این معماری محله «فهادان» یا «یوزداران» می باشد که در گویش محلی جنگل یا محله یوزداران نامیده می شود. قدمگاه منصوب به امام رضا(ع) در این گذر واقع شده است. از دیگر محله های مهم یزد می توان به محله سر جمع، محله یعقوبی، محله سر دو راه، محله مصلی، محله قلعه کهنه، محله لب خندق و... اشاره کرد.
ا