خانه‌تکانی:
خانه‌تکانی یکی از آیین‌های نوروزی است که مردم بیشتر مناطقی که نوروز را جشن می‌گیرند به آن پایبندند. در این آیین، تمام خانه و وسایل آن در آستانه نوروز گردگیری، شستشو و تمیز می‌شوند. این آیین در کشورهای مختلف از جمله ایران، تاجیکستان و افغانستان برگزار می‌شود.
سنت پسنديده به پيشباز رفتن سال نو با برنامه هاي گوناگون مانند خانه تكاني سبز كردن سبزه، برنامه هاي شب عيد و تحويل سال نو كه همگي همراه با نظافت و بهداشت، ترميم و تازگي است ريشه در اعتقادات نياكان باستاني ما دارد و چون اين سنت ها و آداب و رسوم در ديگر اقوام نيز به گونه اي وجود دارد، به نظر مي رسد از طريق ضمير ناخود آگاه جمعي به همه اقوام و ملل به ارث رسيده باشد.
در آخرين ماه سال، همه ايراني ها و اقوام و مليت هاي ديگري كه در همسايگي و يا منطقه ماهستند با نظافت خانه و دور ريختن لوازم اسقاطي و ترميم و تعمير خانه و لوازمي كه مي توان از آنها استفاده كرد، زندگي را نو مي كنند تا سبكبال و آسوده خاطر به پيشباز عيد نوروز بروند. اما عده اي خود را وابسته به اشيا و وسايلي كرده اند كه سالهاست جاي آنها را تنگ كرده بودند آنكه مورد استفاده قرار گرفته باشد. شايد همين امر باعث فشار فكري و ذهني آنها شده باشد. وقتي در خانه اي كوچك با فضاي محدود، وسايلي را كه نمي دانيم براي چه نگه داشته ايم و فقط به صرف اينكه شايد روزي به دردمان بخورد آنها را اينجا و آنجا بايگاني مي كنيم تا آنجا كه وقتي به سراغ لوازم ضروري روز مره مي رويم، با آنها برخورد پيدا مي كنيم.
اينها تصاويري از انباشتگي، بلاتكليفي و فشار در ذهن ما به وجود مي آورند.
«بوسكاليا» در اين زمينه مي گويد: «ما بخشي از اجتماعي هستيم كه كهنگي را دوست دارد. هيچ چيز را تا آخر مصرف نمي كنيم. فقط آنها را در جايي انبار مي كنيم و مي گوييم هنوز خوب است. شايد روزي به درد بخورد و شايد روزي هم عتيقه بشود. مانند، چمدان هاي شكسته، فندك و پيپ هاي مستعمل، تكه قاليچه هاي كهن، ميزهاي اتوي خرد شده، قاب عكس هاي از مد افتاده، صفحات موسيقي چهل و پنج دور و هفتاد و هشت دور و ...».
«بودا» گفته بود: «هرچه بيشتر داشته باشيم، نگراني بيشتري خواهيم داشت و همچنان كه زمان مي گذرد ما بنده وسايل خود مي شويم.»
و شايد سبك كردن مال از طريق مقاديري كه در اديان ابراهيمي برهمه مؤمنين فرض شده است، نيز براي آسايش و آرامش ذهني و رواني انسان باشد.
فكرش را بكنيد! اگر لازم باشد كه فقط با خود چمداني را برداريد و در آن لوازم مورد علاقه و ضروري را قرار دهيد، چه خواهيد كرد؟
اين خود مي تواند امتحاني براي آمادگي ما براي رهايي از دلبستگي و وابستگي به لوازمي باشد كه جز زحمت، فايده ديگري ندارند. اين لوازم اگر خيلي قيمتي باشند، پيوسته براي ما ايجاد نگراني مي كنند و براي اينكه از آنها خوب نگهداري كنيم بايد مرتب به آنها برسيم و آنها را تميز نگاه داريم و مواظب باشيم تا آسيبي به آنها نرسد.
خانه‌تکانی یکی از آیین‌های نوروزی است که مردم بیشتر مناطقی که نوروز را جشن می‌گیرند به آن پایبندند. در این آیین، تمام خانه و وسایل آن در آستانه نوروز گردگیری، شستشو و تمیز می‌شوند. این آیین در کشورهای مختلف از جمله ایران، تاجیکستان و افغانستان برگزار می‌شود.
سنت پسنديده به پيشباز رفتن سال نو با برنامه هاي گوناگون مانند خانه تكاني سبز كردن سبزه، برنامه هاي شب عيد و تحويل سال نو كه همگي همراه با نظافت و بهداشت، ترميم و تازگي است ريشه در اعتقادات نياكان باستاني ما دارد و چون اين سنت ها و آداب و رسوم در ديگر اقوام نيز به گونه اي وجود دارد، به نظر مي رسد از طريق ضمير ناخود آگاه جمعي به همه اقوام و ملل به ارث رسيده باشد.
در آخرين ماه سال، همه ايراني ها و اقوام و مليت هاي ديگري كه در همسايگي و يا منطقه ماهستند با نظافت خانه و دور ريختن لوازم اسقاطي و ترميم و تعمير خانه و لوازمي كه مي توان از آنها استفاده كرد، زندگي را نو مي كنند تا سبكبال و آسوده خاطر به پيشباز عيد نوروز بروند. اما عده اي خود را وابسته به اشيا و وسايلي كرده اند كه سالهاست جاي آنها را تنگ كرده بودند آنكه مورد استفاده قرار گرفته باشد. شايد همين امر باعث فشار فكري و ذهني آنها شده باشد. وقتي در خانه اي كوچك با فضاي محدود، وسايلي را كه نمي دانيم براي چه نگه داشته ايم و فقط به صرف اينكه شايد روزي به دردمان بخورد آنها را اينجا و آنجا بايگاني مي كنيم تا آنجا كه وقتي به سراغ لوازم ضروري روز مره مي رويم، با آنها برخورد پيدا مي كنيم.
اينها تصاويري از انباشتگي، بلاتكليفي و فشار در ذهن ما به وجود مي آورند.
«بوسكاليا» در اين زمينه مي گويد: «ما بخشي از اجتماعي هستيم كه كهنگي را دوست دارد. هيچ چيز را تا آخر مصرف نمي كنيم. فقط آنها را در جايي انبار مي كنيم و مي گوييم هنوز خوب است. شايد روزي به درد بخورد و شايد روزي هم عتيقه بشود. مانند، چمدان هاي شكسته، فندك و پيپ هاي مستعمل، تكه قاليچه هاي كهن، ميزهاي اتوي خرد شده، قاب عكس هاي از مد افتاده، صفحات موسيقي چهل و پنج دور و هفتاد و هشت دور و ...».
«بودا» گفته بود: «هرچه بيشتر داشته باشيم، نگراني بيشتري خواهيم داشت و همچنان كه زمان مي گذرد ما بنده وسايل خود مي شويم.»
و شايد سبك كردن مال از طريق مقاديري كه در اديان ابراهيمي برهمه مؤمنين فرض شده است، نيز براي آسايش و آرامش ذهني و رواني انسان باشد.
فكرش را بكنيد! اگر لازم باشد كه فقط با خود چمداني را برداريد و در آن لوازم مورد علاقه و ضروري را قرار دهيد، چه خواهيد كرد؟
اين خود مي تواند امتحاني براي آمادگي ما براي رهايي از دلبستگي و وابستگي به لوازمي باشد كه جز زحمت، فايده ديگري ندارند. اين لوازم اگر خيلي قيمتي باشند، پيوسته براي ما ايجاد نگراني مي كنند و براي اينكه از آنها خوب نگهداري كنيم بايد مرتب به آنها برسيم و آنها را تميز نگاه داريم و مواظب باشيم تا آسيبي به آنها نرسد.
