نتايج تحقيق محققان کشورمان مشخص كرد
جام جم آنلاين: پژوهشگران کشور با تحقيقاتي اثرات نامطلوب لامپ هاي کم مصرف بر مغز جنين، کاهش حافظه، پوست و چشم را به اثبات رساندند و ضمن هشدار نسبت به نحوه استفاده از اين لامپ ها خواستار ايجاد پروتکلي براي معدوم سازي يا استفاده صحيح از آن شدند.
لامپ هاي فلورسنت فشرده (CFL) که در ايران به نام «کم مصرف» عرضه مي شود در اوايل دهه 1980 به بازار آمد و همزمان با ورود اين نوع لامپ ها هشدارهايي در زمينه اثرات نامطلوب اين نوع لامپ ها گزارش شد.
در اين راستا پروژه هاي تحقيقاتي در شرکت هاي دانش بنيان اجرا شد که برخي از ادعاها در زمينه اثرات زيان بار لامپ هاي فلوروسنتي به اثبات رسيد.
محمود عابدي خرسند مدير گروه تحقيقاتي فناوري سبز در گفتگو با مهر ، لامپ هاي کم مصرف را لامپ هاي فلوروسنتي يا مهتابي معرفي کرد و گفت: لامپ هاي کم مصرف همانند لامپ هاي فلوروسنتي لوله اي هستند که براي توليد نور سفيد به ميزان 5 ميليگرم «جيوه» استفاده مي شود.
لامپ هاي مهتابي بر خلاف لامپ هاي رشته اي که 5 درصد انرژي را به نور تبديل مي کند قادرند 95 درصد انرژي را به نور تبديل کنند.
وي با تاکيد بر اينکه جيوه ماده سمي است ، اظهار داشت: انتشار اين ماده در محيط ، اثرات نامطلوبي بر روي مغز جنين، عقيم شدن، سردرد و کاهش حافظه دارد. از اين رو در حال حاضر در دنيا استفاده از اين ماده در توليد «ترموستات» و «دماسنج»ها ممنوع اعلام شده است.
اين محقق با تاکيد بر اينکه مشکل اصلي اين ماده سمي زماني است که لامپ هاي کم مصرف شکسته مي شود و جيوه آن در محيط منتشر مي شود ، گفت: تنگستن موجود در لامپ هاي رشته اي به مرور مستهلک و جباب شيشه اي آن به پودر «سيليس» تبديل مي شود ولي زماني که لامپ هاي فلوروسنتي فشرده شکسته مي شود پودر جيوه بر روي وسايل و اشياي موجود در محيط مي نشيند که در اين صورت لازم است ضمن استفاده از دستکش و دستمال هاي تنظيف، سيستم هاي تهويه ، برودتي و جاروبرقي خاموش شود تا از انتشار آن در محيط زيست جلوگيري شود. علاوه بر اين ، لامپ هاي کم مصرف بايد در مراکز بازيافت ويژه اي جمع آوري شود تا با زباله هاي معمول معدوم نشوند.
عابدي با اشاره به اجراي پروژه تحقيقاتي در اين زمينه به مضرات لامپ هاي مهتابي پرداخت و يادآور شد: لامپ هاي کم مصرف از تغيير فرکانس (شدت و ضعف نور) برخوردار هستند که اين امر موجب آسيب رساندن به چشم و ايجاد بيماريهايي چون آب مرواريد مي شود.
مدير عامل شرکت دانش بنيان شرکت ايده سازان تدبير يونيزاسيون (از دست دادن يا گرفتن الکترون توسط يون) را از ديگر معايب اين لامپها نام برد و گفت: يونيزاسيون نورهاي لامپ هاي فلوروسنتي در دراز مدت اثرات تخريبي بر روي بافت هاي پوست ايجاد مي کند از اين رو بر اساس پروتکل هاي جهاني استفاده از اين لامپ ها در سوله هاي جوجه کشي، مرغداري ها، گاوداريها و صنايع تبديل چون پوست و چرم که زمينه هاي فساد آنها را فراهم مي کند جلوگيري مي شود.
وي لامپ هاي کم مصرف را «بمب هاي شيميايي» معرفي کرد و يادآور شد: خطرات زيست محيطي لامپ هاي فلورسنتي به گونه اي است که لامپ فلورسانتي بر روي خاک شکسته شود تا چند سال هيچ گياه و درختي در آن منطقه قادر به رشد نيست.
رويکرد جهاني در استفاده از لامپ هاي کم مصرف
اين محقق به رويکرد جهاني در زمينه استفاده از لامپ هاي کم مصرف اشاره و اضافه کرد: در ساير کشورها عمر مفيد لامپ ها از 5 تا 10 هزار ساعت عنوان شده است و مصرف کننده پس از پايان زمان عمر مفيد آن را به مراکز بازيافت تحويل مي دهند تا به روش هاي خاصي معدوم شود ولي در ايران به دليل نبود آيين نامه ها يا پروتکل ملي و جهاني تا زمان شکسته نشدن از آن استفاده مي کنند.
عابدي CFL و FL را از فناوري هاي کاربردي در توليد لامپ ها ذکر کرد و افزود: اين دو فناوري در مهندسي مدارهاي الکتريکي لامپ ها به کار مي رود.در گذشته براي توليد لامپ ها از فناوري FL استفاده مي شد ولي در حال حاضر از فناوري CFL براي توليد مدار لامپ هاي فلوروسنتي فشرده استفاده مي شود.
مديرعامل شرکت دانش بنيان شرکت ايده سازان تدبير با اشاره به طرح تحقيقاتي در اين شرکت افزود: نتايج آزمايش هاي استفاده همزمان از لامپ هاي کم مصرف فلوروسنتي فشرده با لامپ هاي آفتابي حاکي از کاهش اثرات لامپ هاي کم مصرف است ضمن آنکه اين آزمايشها نشان داد که استفاده از لامپ هاي کم مصرف رنگي اثرات نا مطلوب کمتري نسبت به لامپ هاي کم مصرف نور سفيد دارد.
وي استفاده از لامپ هاي فلوروسنتي فشرده (کم مصرف) در مراکز و محيط هاي عمومي و نصب آن در ارتفاع سه متر را از راهکارهاي کاهش اثرات تخريبي اين لامپ ها نام برد و اظهار داشت: نصب اين لامپ ها در ارتفاع زياد باعث مي شود که در طول مسير از اثرات نامطلوب آن کاسته مي شود.
عابدي همچنين بر تدوين پروتکلي در زمينه استفاده صحيح و معدوم کردن لامپ هاي کم مصرف در کشور تاکيد کرد و گفت: اين پروتکل که مي تواند ضامن سلامت محيط زيست باشد بايد از سوي وزارت نيرو و با همکاري وزارتخانه هاي صنايع و بهداشت تدوين و در سطح ملي اجرايي شود.
