قبل از اینکه پزشک برای درمان یک شخص بیمار اقدام به انتخاب دارو کند باید دقیقاً فواید و مضرات آن دارو را سبک سنگین کند . مسلماً پزشک نتیجه مثبتی از دارو انتظار دارد و می خواهد بیماری را معالجه کند یا دست کم نشانه های بیماری را برطرف نماید . اما در عین حال باید به خطرات آن نیز توجه کند زیرا همه داروها می توانند مضر باشند و ضرر بعضی از داروها بسیار بیشتر از بعضی داروهای دیگر است .
* زمان واکنش
بعضی از داروها می توانند خیلی سریع نشانه های بیماری را برطرف کنند .گلیسریل تری نیترات می تواند درد آنژین را سریعاً التبام بخشد . داروهایی هستند که می توانند حملات آسم را سریعاً رفع نمایند و برعکس ، داروهایی هم هستند که بسیار دیر نتیجه آنها اشکار می شود ، به عنوان مثال در درمان با یک داروی ضد افسردگی هفته ها طول می کشد تا شخص اثر مفید آنرا احساس کند . این امر منجر به اضطراب می شود مگر آنکه پزشک از احتمال تأخیر در بروز فواید و اثرات سودمند دارو با بیمار صحبت کرده باشد .
* عوارض جانبی
عوارض جانبی شناخته شده دارو ممکن است در بیمار ظاهر شود . این عوارض از واکنشهایی هستند که برای داروها پیش بینی می شوند . دارو چه از راه دهان مصرف شود یا از راه تزریق و استنشاق ، در سرتا سر بدن توزیع می گردد و اثرات آن محدود به یک بافت یا اندام خاص نیست .
به عنوان مثال داروهای آنتی کولینرژیک که برای برطرف کردن اسپاسم دیواره روده تجویز می گردند می توانند بر چشم نیز تأثیرگذارده و موجب تاری دید شوند ، بر دهان اثر گذارده و موجب خشکی آن شوند و بر مثانه اثر گذارده و موجب احتباس ادرار بشوند . این گونه عوارض جانبی ممکن است بعد از عادت کردن بدن به دارو بتدریج ناپدید شوند ، اما اگر عوارض جانبی باقی بمانند باید مقدار مصرف دارو را کاهش داد ، یا اینکه فاصله زمانی بین مصرف مقدار دارو را افزایش داد.
عوارض جانبی برخی داروها مثل بعضی از داروهای ضد سرطان می توانند بسیار جدی باشند . اینگونه داروها فقط از این جهت مصرف می شوند که تنها داروهای موجود برای معالجه یک بیماری خاص هستند بطوریکه اگر دارو مصرف نشود ممکن است آن بیماری کشنده باشد . اما همه داروها ، حتی ملایمترین آنها را باید مواد شیمیایی دانست که واکنشهای جدی و سمی ایجاد می کنند بویژه اگر نادرست مصرف شوند .
* زمان واکنش
بعضی از داروها می توانند خیلی سریع نشانه های بیماری را برطرف کنند .گلیسریل تری نیترات می تواند درد آنژین را سریعاً التبام بخشد . داروهایی هستند که می توانند حملات آسم را سریعاً رفع نمایند و برعکس ، داروهایی هم هستند که بسیار دیر نتیجه آنها اشکار می شود ، به عنوان مثال در درمان با یک داروی ضد افسردگی هفته ها طول می کشد تا شخص اثر مفید آنرا احساس کند . این امر منجر به اضطراب می شود مگر آنکه پزشک از احتمال تأخیر در بروز فواید و اثرات سودمند دارو با بیمار صحبت کرده باشد .
* عوارض جانبی
عوارض جانبی شناخته شده دارو ممکن است در بیمار ظاهر شود . این عوارض از واکنشهایی هستند که برای داروها پیش بینی می شوند . دارو چه از راه دهان مصرف شود یا از راه تزریق و استنشاق ، در سرتا سر بدن توزیع می گردد و اثرات آن محدود به یک بافت یا اندام خاص نیست .
به عنوان مثال داروهای آنتی کولینرژیک که برای برطرف کردن اسپاسم دیواره روده تجویز می گردند می توانند بر چشم نیز تأثیرگذارده و موجب تاری دید شوند ، بر دهان اثر گذارده و موجب خشکی آن شوند و بر مثانه اثر گذارده و موجب احتباس ادرار بشوند . این گونه عوارض جانبی ممکن است بعد از عادت کردن بدن به دارو بتدریج ناپدید شوند ، اما اگر عوارض جانبی باقی بمانند باید مقدار مصرف دارو را کاهش داد ، یا اینکه فاصله زمانی بین مصرف مقدار دارو را افزایش داد.
عوارض جانبی برخی داروها مثل بعضی از داروهای ضد سرطان می توانند بسیار جدی باشند . اینگونه داروها فقط از این جهت مصرف می شوند که تنها داروهای موجود برای معالجه یک بیماری خاص هستند بطوریکه اگر دارو مصرف نشود ممکن است آن بیماری کشنده باشد . اما همه داروها ، حتی ملایمترین آنها را باید مواد شیمیایی دانست که واکنشهای جدی و سمی ایجاد می کنند بویژه اگر نادرست مصرف شوند .